DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Sajet, Wol, Slompen 4 Schoeisel.
Nieuwjaars wenscheu.
1917
24 DECEMBER.
No. 302
Honderd en negentiende Jaargang
Abonnsmentspriis bij Yooraitbetaling p. 3 maanden f 1.30, Ir. p. post f 1.50. Bewijsnummers 5 ct. Advertentieprijs 15 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrnimte
IA1NDAÖ
Br. fr. N.V. Boek- en HandelsdrnkkerlilHerms. Coster d Zn., Yoordam G 9, Tel. 3.
Distribute
ïmmmmt
In het nummv dat MAANDAG
den 31sten DEOEMBER verschijnt,
zal wederom gelegenheid bestaan
tot het plaatsen van
Nieuwjaarswenschen
a 23 cents a contant.
DE DIRECTIE.
Zij, dis zich met 1 Januari 1918
voor «initens 3 maanden wen-
6chsn te abonnesren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers frano* en
gratis.
DE DIRECTIE.
van
De Directeur maakt bekend, dat a.9.
Donderdag 27 Dec. 1917 wederom zal wor
den doorgegaan met het afgeven van bons
voor Sajet, Klompen, en Schoenen, voor hen,
die geen belasting betalen en hen, die in de
gemeentebelasting zijn aangeslagen naar een
inkomen tot 1000,(8e klasse) en wei op
de navolgende dagen en uren:
No. 4801-5000 Donderdag 27 Dec. 10-12 uur
No. 5001-5250 Vrijdag 28 Dec. 10-12 uur.
No. 5251-5500 Zaterdag 29! Dec. 10-12 uur.
Aan dezelfde personen kunnen 'snamid-
dags bonk voor reparatie zolen en hakken ver
strekt worden, van 2-4 uur.
Telaatkomers kunnen voor zoover de tijd
dit toelaat alleen 's namiddags geholpen wor
den.
De Directeur v. d. Distributie,
J. M. STIKKEL.
Alkmaar, 22 Dec. 1917.
BINNENLAND.
Gemengd nieuws.
UIT HEILOO.
Vergadering van den Raad der gemeente
Heilioo op Vrijdag 21 December 1917, namid
dags 2 uur.
Alle leden zijn tegenwoordig.
Na opening worden de notulen gelezen- en
goedgekeurd.
De Voorz. deelt mede dat door heeren Ged.
Staten zijn goedgekeurd de verordening op
de heffing van lages twee besluiten tot het
aangaan van geldleeningen, een supp. ko
hier, de begrooting voor 19-18 terwijl de feke-
ning over 1916 is vastgesteld.
Van den Minister van Landbouw is mede-
deeling ontvangen dat geen term-en worden
gevonden de petroleum op te nemen onder de
z.g.n. regeeringsartikelen en dus het Rijk
geen gedeelte draagt van de kosten van dis
tributie van dat artikel tegen verminderde
prijs.
De heer F. Brouwer deelt mede zijn benoe
ming als schatter voor de Rijksinkomstenbe
lasting aan te nemen en Mevr. Suk dat zij
hare benoeming tot lid van de commissie van
toezicht op het handwerkonderwijs aanneemt.
Van den heer J. Visser is een dankbetui
ging ontvangen voor de hem toegekende sa-
larisverhooging.
Kasopname bij den gemeente-ontvanger
heeft plaats gehad; ;n kas bevonden
2555.60%.
Deze mededeelingeo worden voor kennis
geving aangenomen.
De Voorzitter biedt aan een overzicht van
de ontvangsten en uitgaven van het distri
butiebedrijf over de eerste drie kwartalen van
1917; dit overzicht zal bij de leden circu-
leeren.
Aan den R. K. landr en tuinbouwbond te
Lirnmen wordt een subsidie van 10.00 ver
leend als bijdrage in de kosten van een te
houden tuihbouwcursus.
Gedeputeerde Staten gaven in overweging
een wijziging aan te brengen in de verorde
ning tot heffing van schoolgeld voor lager
onderwijs, zooals die in de vorige vergade
ring is vastgesteld, in hoofdizaak betreffende
om de gepaling wie als on- of minvermogend
zal worden besqhouwd niet aan» B. en W.
over te laten, maar vast te leggen in de ver
ordening.
B. en W. stelden voor te bepalen, dat ais
'onvermogend zullen worden beschouwd' zij,
dlie niet of voor ten hoogste 100 belastbaar
inkomen in den hoofdelijken omslag zijn aan
geslagen en als minvermogend zij, dvt van
100 tot 300 belastbaar inkomen hebben:
De heer Vabl zou de grens voor minvermo
genden iets hooger willen stellen, b.v. op
j 500.
De heer van 't Veer zou daarvoor 400
paald willen zien-,
esloten werd de grens op 400 te stellen.
De in de vorige vergadering benoemde
commissie heeft een rapport over verbetering
der wegen ingezonden, welk rapport werd
voorgelezen. Na de ontvangst van dat rapport
is door B. en W. een uittreksel darauit ver
zonden aan de 3 Tuinbouwvereenigingen en
aan de afd van de Hollandsche Maatschappij
van- Landbouw alhier, met verzoek hunne
wenscheu ten opzichte van de wegmverbete-
ring kenbaar te willen maken; antwoord is
gevraagd vóór 1 Januaride antwoorden zijn
nog niet ingekomen.
De voorzitter bracht een woorl van dank
aan de commissie voor haar moeite en uitge
breid rapport en deelde verder mede, dat B.
en W. zich naar aanleiding van het rapport
hebben gewend tot de directie van de H. IJ.
S. M., om bestrating van een gedeelte van het
stationsplein te verkrijgen, welk verzoek door
den voorzitter persoonlijk is toegelicht. Hoe
wel nog geen antwoord is ingekomen, heeft
de voorzitter alle hoop dat aan het verzoek
zal worden voldaan.
De heer Vahl vestigde in t bijzonder de
aandacht op dat gedeelte van- het rapport,
handelende ovei1 opruiming van wallen naast
de wegen, dat toen acht spreker een hoofd
voorwaarde voor het verkrijgen van goede
wegen. Spr. vroeg naar het oordeel van B.
en W. in dJat opzicht.
De voorzitter antwoordde, dat B. en W.
van gelijk gevoelen zijn als de commissie en
aan dit punt alle aandacht zullen- schenken.
Ook ae heeren Sengers en van 't Veer acht
ten het opruimen van de wallen een eerste
eisch.
De heer Vahl gaf voorts in overweging om
bij de wegen welke zich daartoe leenen, be
planting aan te brengen.
De voorzitter zeide toe, dat daarmede ter
zijner tijd rekening zal worden gehouden.
De heer Sengers beval gebruik van keislag
voor beharding aan.
De heer Swart onderstreepte dat; de kosten
bij aankoop zijn wel hoog, maar op den duur
is keislag z. i. goedko-oper.
De heer van 't Veer vroeg inlichtingen
over het plaatsen van hekken, wanneer wallen
langs de wegen opgeruimd worden; sommige
hekken staan te veel naar den weg.
De voorzitter zeide, dat die plaatsing ge
woonlijk gecontroleerd wordt; er zal de
noodige aandacht aan worden geschonken.
De heer Sengers zou gaarne zien, dat ver
beteringen als nu aan den Westerweg plaats
hebben, in 't vervolg worden aanbesteed;
daarvan verwachtte spreker goedkooper ai
vlugger werk.
De voorzitter antwoordde, dat het de be
doeling is, om de thans voorgenomen verbete
ring aan te besteden.
Hiermede werden de besprekingen gesloten
en zullen de nadere voorstellen van B. en W.
worden afgewacht.
In verband met de opdracht in de vorige
geheime zitting ontvangen, hebben B. en W.
aangekocht het terrein van „de la Promena
de" voor een som van 12000.
De raad nam thans het besluit tot dien aan
koop en bestemde het terrein voorloopig als
bouwterrein. Voor aankoop, overdracht en
verdere kosten werd een geldleening aange
gaan groot 14000, af te lossen in jaarlijk-
sche termijnen van 150 p-lus hetgeen de ver
koop varj bouwterreinen opbreng.
Een suppletoire beg-rooting op een en an
der betrekking hebgende werd goedgekeurd-.
Op zijn verzöek werd aan G. Modder met
ingang van 1 Januari a».s. eervol ontslag ver
leend als doodgraver. Een instructie voor dien
doodgraver werd vastgesteld. Als belooning
voor den te benoemen titularis werd bepaald
vrije woning met tuin.
Voor deze betrekking zijn 3 collicitatiën in
gekomen B. en W. hebben een alphabetische
aanbeveling ingezonden, waarop voorkomen-:
R. Brouwer en P. van Maarleveld. Brouwer
verkreeg 2 stemmen, van Maarleveld 3, zoo-
dat laatstgenoemde is benoemd.
Im verband met de vaststelling van de reke
ning over 1916 werd besloten tot opheffing
van de borgstelling van den eervol ontslagen
ontvanger L. van den Aardweg.
De bewoners van de Boekelermeer verzoen-
ten den weg naar de Boekelermeer ober te
nemen en te verbeteren; adressanten zijn ge
negen 200 in de kosten bij te dragen. Deze
weg is eigendom van Jhr. van Foreest, die in
overneming door de gemeente zou bewilli
gen. Het verzoek werd door vele neringdoen
den gesteund.
B. en W. adviseerden, niet tot overname te
besluiten, doch wel te bevorderen, dat de
weg verbeterd wordt door het toekennen van
•een bijdrage in de kosten dier verbetering ten
bedrage van 50 pet. met een maximum van
500.
De voorzitter zeide de kosten van verbete
ring te ramen op ongeveer 1000.
De heer van 4 Veer achtte het wel wat
vaarlijk om voor particuliere wegen subsi
te verleenen zoolang er nog gemeentewegen
zijn, welke op verbetering wachten, zooals
b v. de Paulusdijk.
De heer Bakker merkte op, dat de weg
naar de Boekelermeer niet is te vergelijken
m|t den Paulusdijk; de laatste is meer een
landweg. Spr. vond alle aanleiding dat de
gemeente in deze helpt.
De heeren Sengers en Vahl achtten ook
steun van gemeentewege gewenscht.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men.
Ingekomen zijn adi^ssen van bewoners van
Zevenhuizerlaan en den Rijksstraatweg, om
aansluiting aan het electrisch net.
Naar aanleiding van een advies van de
Commissie van Bijstand stelden B. en W.
voor niet tot verdere uitbreiding van het net
over te gaan. Door de uitbreidingen wordt
het net langzamerhand gebrekkig; het iis te
voorzien dat moeilijkheden zullen ontstaan
met de garantiën, de garan-tiën worden te
hoog en de materialen zijn moeilijk te krijgen.
De heer Vahl vroeg inlichtingen omtrent
een geval dat iemand een garantie had gewei
gerd en toch aansluiting had gekregen.
Door de Commissie van Bijstand werd me
degedeeld, dat zulk een geval haar niet be
kend is; er zal een onderzoek naar worden
ingesteld.
Overeenkomstig het advies van B. en W.
werd besloten niet tot verdere uitbreidingen
over te gaan. ->
Wegens de hooge koleprljzen brengt het
Provinciaal Bedrijf meer m rekening voor ge
leverde stroomwat dat de vorige maand on
geveer 1 cent per K. W. U., thans bedraagt
dat bijna 6 cent. Het is daarom noodig de
stroomprijs opnieuw te venhoogen. B. en W.
stelden voor een tijdelijke verhóoging van 40
pet. toe te passen.
De heer Vahl gaf in overweging om voor
alle aansluitingen een minimum bedrag vast
te stellen dat per jaar voor stroom betaald
moet worden; thans zullen er heel wat per-
ceelen zijn waar het bedrijf schade bij lijdt.
Als maatstaf ware b.v. te nemen de huur
waarde van de perceelen, dan zou de maatre
gel vöor de kleine burgers niet bezwarend
zijn, omdat de huurwaarde hunner perceelen
laag is. De garanties zouden dan kunnen ver
vallen.
De heer van 't Veer gevoelde er niet veel
voor de menschen, die bezuinigen willen, de
gelegenheid daartoe te benemener is bo
vendien niet veel aanleiding voor, omdat het
bedrijf zich best kan bedruipen.
De heer Maas Geesteranus merkt op, dat
het een nieuw idee is en door de commissie
kan worden behandeld; er is thans echter
haast bij de zaak en daarom is svreker er
voor thans te besluiten tot de voorgestelde
verhooging.
Het voorstel van B. en W. werd' aangeno
men. Het denkbeeld van den heer Vahl zal
nader worden behandeld.
De heer Vahl vroeg voorts waarom het net
in andere richting is uitgebreid, terwijl de be
woners van Zevenhuizerlaan al eerder om
aansluiting gevraagd hadden.
De heer Maas Geesteranus antwoordde,
dat bedoelde uitbreiding behoorde bij de uit
breiding Zevenhuizen.
De heer Sengers vroeg of er nog materiaal
was om Zevenhuizerlaan aan te sluiten-,
waarop de heer Maas Geesteranus ontken
nend antwoordde.
Thans kwam in behandeling een schrijven
van Ged. Staten omtrent de jaarwedden van
ourgemeester, secretaris en ontvanger.
B. en W. stelden voor Ged. Staten in over
weging te geven deze gemeente te rangschik
ken in de vierde klasse en de dienstjaren door
den secretaris in gelijke betrekking elders
doorgebracht, bij de berekening van diens
jaarwedde mede te tellen. De jaarwedden zou
den dan wórden: voor den burgemeester
1900, voor den secretaris 1800 en voor
deri ontvanger 700.
De raad kon zich met dat voorstel vereeni
gen.
De heer Vahl stelde in verband met deze
nerziening voor ook de jaarwedden van de
wethouders te verhoogen; reeds jaren geleden
was het salaris reeds hetzelfde als thans.
Na bespreking werd besloten aan heeren
Ged. Staten in overweging te geven de jaar
wedden van de wethouders te bepalen op
1 80 per jaar.
In verband met deze herzieningen achtten
B. en W. het billijk, dat nu ook de .jaarwed
den van heji onderwijzend personeel met in-
garfg van 1 Januari 1918 worden herzien en
stelden voor daartoe te besluiten. Ln een vol
gende vergadering zal dan een uitgewerkt
voorstel worden aangeboden. Dit voorstel
werd aangenomen.
Betreffende het besluit, genomen in de vo
rige vergadering, omtrent het verstrekken van
petroleum voor 0,25 per liter aan personen
die een inkomen hebben beneden 900, had
den B. en W. een berekening gemaakt, waar
uit bleek, dat 153 personen daarvoor in de
termen zullen vallen-. Niet bepaald was ech
ter voor welken tijd de toeslag zou worden
gegeven. B. en W. stelden voor, dat die toe-'
slag gegeven wordt tot 1 Mei a.s. Voorts zou
den B. en W. bepaald willen zien-, dat aan
personen die hooger inkomen- dan 900 heb
ben, doch door bizondere omstandigheden
daarvoor in le termen vallen, toeslag kon
wordien verleend, terwijl omgekeerd aan per
sonen met minder inkomen de toeslag niet
verleend zou behoeven te worden wanneer bi
zondere omstandigheden daartoe aanleiding
geven, een en ander ter beoordeeling eener
commissie of door B. en W.
De heer van 't Veer wilde de toeslag verlee
nen sedert de vorige vergadering; de ingeze
tenen hebben daarop gerekend.
Het voorstel van B. en W. werd goedge
keurd; de toeslag zal geacht worden1 te zijn
ingegaan sedert de vorige vergadering.
Ter voorziening in de behoefte aan kas
geld voor het distributiebedrijf gedurende
1918 werd besloten tot het aangaan van een
tijdelijke geldleening groot 10.000.
De voorzitter bood thans een plan voor
De voorzitter bood thans aan een plan
voor een te maken waterdeg van Heiloo,naar
het Noordhollandsch Kanaal. Die vaan is
geprojecteerd van af den Bullaan tot nabij
brug 33 langs het Kanaal. Het ligt in het
voornemen langs de vaart een weg te maken.
Op verzoek van B. en W. heeft de heer Mann
te Petten zich met het maken van het ontwerp
belast; een uitvoerige toelichting van den
heer Mann werd voorgelezen, waarin dte
groote voordeden, welke een goede waterweg
voor deze gemeente zouden hebben, worden
uiteengezet.
Het was niet de bedoeling dat het plan
thans werd behandeld; daarvoor was het nog
met voldoende voorbereid. Ter zijner tijd zal
de heer Mann worden ukgenooüigd deze
zaak in een vergadering van den raad nauer
te behandelen en uiteen te-zetten.
Bij de rondvraag informeerde de heer van
'i Veer, of, zooais indertijd was besloten, turf
aanwezig is voor personen die niet in de ge
legenheid zijn geweest zelf een voorraad op
te doen.
De voorzitter beantwoordde die vraag be
vestigend.
De heer Swart vroeg inlichtingen waarom
in sommige deelen van de gemeente voor 14
dajen blauwe aardappelen beschikbaar zijn
gësteid en in andere deelen voor 4 weken-.
De voorzitter zegde hieromtrent een onder
zoek toe.
De heer Vahl zeide opgemerkt te hebben,
dat de taluds van het nieuwe kerkhof niet
met graszoden zijn belegd; bij droogte kan
verstuiving van het zand plaats hebben, het
geen beduidende kosten kan veroorzaken.
Spr. gaf in overweging daarin spoedig te
voorzien.
De heer Maas' Geesteranus antwoordde,
dat aan de Heidemaatschappij is opgedragen
een bestek voor beplanting te maken-; de ta
luds zullen dan ook beplant worden. Voorts
had de heer Koel in overweging gegeven
haardasch en der-gelijke op die taluds te bren
gen dat bevorderde het groeien van gras en
was een goed middel tegen verstuiving.
Daartoe zal worden overgegaan.
De heer Mulder vroeg naar de ascheidng
van het kerkhof met het naastgelegen perceel.
De voorzitter antwoordde, dat daar een
haag zal geplant worden.
Niemand meer het woord verlangende,
sloot de voorzitter de open-bare vergadering
met den wensch, dat alle leden in het komend
jaar in goede gezondheid weder aanwezig
zuilen zijn en even prettig zal worden samen
gewerkt als in den thans bijna afgeloopen
jaarkring en dat door intrede van den vrede
'de wereld en deze gemeente in gunstiger om
standigheden moge komen.
Hierna ging de raad in- geheime zitting.
UIT HENSBROEK.
In verband met de ministerieele bepalingen
aangaande den verbouw van verschillende
gewassen, is in deze gemeente een teeltcom
missie benoemd, bestaande uit de heeren1 Jac.
Groot Jzn., K. Mooij en D. Schaak, voor
Hensbroek, en J. Voortbuizen en Apel, voor
de Wogmeer.
De boerenplaats „Jonas in den wal-
visch" met weiland, groot bijna 12 H.A., ei
genaar de heer P. Schiuijt, heet bij publieken
verkoop opgebracht 49.494. Koojer van het
huis de heer W. Klaver te Rustenburg; lan
derijen: verschillende koo-pers.
UIT OUDKARSPEL.
Zondagmorgen is de 70-jarige A. K. in de
vaargeul- bij het „Waardje" door het ijs ge
zakt en verdronken.
UIT SINT PANCRAS. v
Alhier is een kiesvereeniging opgericht op
chrisjelijk-historischen grondslag, onder den
naam: „God met Nederland en Oranje", met
aanvankelijk 66 leden.
De heeren T. Kloosterboer, Jn. Bakker en
D. Leijen werden gekozen resp. tot voorzit
ter, secretaris en penningmeester.
KORTE BERICHTEN.
Een procuratiehouder der firma Snhaed't-
ler en Co. in tabak te Rotterdam in de bij R.
Mees en Zoonen aan de Zuidblaak aldaar een
cèhque van 19.125. Vóór de man het ge
bouw verlaten had, was het geld hem ont
rold.
Een soldaat van het garnizoen te Assen
is zóó op het ijs gevallen, dat men voor zijn
leven vreest.
Een smaldeel oorlogsschepen, grooten-
deels torpedobooten, kruiste Zaterdag voor
de kust van Vlieland, eenige watervliegtuigen
gingen Oostwaarts voorbij.
STADSNIEUWS.
„DE NIEUWE MENSCH"
In een vergadering van de afd. Alkmaar en
Omstreken der „Middaghoogte", Vrijdag
avond gehouden in „de Unie", trad mevr.
i jaden-Van der Vlies (Enka) op met het on
derwerp „De nieuwe mensch"
De vergadering werd geleid door ds. Mak
kink, die bij de opening mededeelde, dat in
deze eerste openbare vergadering der afdee-
ling dr. Frederik van Eeden zou spreken over
„De nieuwe mefisch", doch door omstandig
heden was verhinderd. Na veel moeite was
het gelukt mevr. Tjaden gereid te vinden oved
hetzelfde onderwerp te spreken-, alleen had
deze het in zooverre gewijzigd, dat ze er een
vraagteeken achter had geplaatst.
Daarna gaf hij het woord aan de spreek
ster.
Deze zei vooraf, dat ze met volkomen eer
biediging van de gevoelens van dr. van Ee
den zich veroorloofd had zijn-onderwerp te
behandelen; doch dat ze er door het plaatsen
van een vraagteeken er een probleemstelling
van had gemaakt, waarin in zekeren zin haar
antwoord lag opgesloten. De nieuwe mensch
is ook feitelijk een probleem, en was het in
alle tijden.
Den nieuwen mensch heeft men in alle
eeuwen verwacht, en dat met vaak aandoenlij
ke standvastigheid; de eerste Christenen ver
wachtten hem zie de Openbaring maar
ook Rousseau, Ellen Key de mannen der
Renaissance. Bij de wegbereiders der Fran
sdie revolutie, evenzeer als bij de nihilisten,
de baanbrekers der huidige Russische revo
lutie, de nieuwere dichters zooals mevr. Ro
land Holst, Adema van Scheltema en anderen
vinden wij dat verlangen naar den nieuwen,
mensch.
t Niet in alle tijden en bij alle rassen vindt
men dat verlangen naar dat gelooven in de
komst van den nieuwen mensch even sterk
De Orieken met hun aesthetische beschaving
kenden het heimwee naar den nieuwen
tnensch niet, evenmin de vrije Germanen en
later de Calvinisten.
In onzen tijd, wij leven, om met mevr. Ro
land Holst te zeggen, in de kentering der tij
den, ontwaakt het verlangen naar den nieu
wen mensch alom.
Spr. schetste daarna, hoe onze tiid zich
kenmerkt door de worsteling van het kapita
lisme, dat zijn einde nabij voelt gekomen'. De
kentering der tijden doet haar invloed gevoe
len in de verhoudingen van- menschen tot
menschen, van overheid tot burgers. Onze
tijd is groot van machtig worstelen en
schoon, als de schoonheid van een- schip, dat
op de golven zijn ondergang tegemoet gaat
Ln het verlangén naar den nieuwen mensch
raken de uitersten elkaar, men vindt het bij-
de achterlijken zoowel als bij de pioniers; bij
de groote figuren van de voorbijgaande peri
ode en die van het toekomstig geloof.
Spr. gaf daarna aan, hoe hei geslacht vóór
ons leefde uit de evolutieleer. Het woord van
Lessing dat het zoeken naar de waarheid te
verkiezen was goven- het vinden, deed op
geld, 't nieuwe intellectueel ethische mensch-
ïdeaal had zijn aantrekkingskracht vooral
vor de jongeren. Het is het materialisme, dat
oorzaak is dat voor den oudere de Beurs,
voor de jongeren- het voetbalveld heden het
leven stempelt.
Naast dat intellectueel ethische staat het
aesthetisch ethische van anderen, van vele so
cialisten-.
Het socialisme kan op twee wijzen worden
aanvaard, n.l. als consequentie van een le
vensleer en als levensleer zelf. Voor de Chris
ten-socialisten is het de consequentie van- het
Christendom. Daartegenover- staat het weten
schappelijk socialisme der Marxisten, het his-
toriscii meterialisme. Dat dit dm nieuwen
mensch verwacht, spreekt van zelf, maar ze
delijke verheffing acht het niet noodig, alleen»
vulling met sociale kennis, die geven zal re-
volutionnair begrip, klassenbewustzijn en so
lidariteit. Door dm klassenstrijd zegt men,
zal de nieuwe mensch gewis komen. Bij an
deren de socialistische profeten er dichtere,
spreekt meer het heimwee naar broederschap,
het verlangen naar dm toekomenden mensch.
Uit verschalende gedichten van mevr. Roland
Holst (Feest der gedachtenis) en- Adema van
bcheltema (Meilied) toonde spreekster dit
aan.
Naast deze beide typen, het 1ste het intel
lectueel ethische, dat verlossing zoekt langs
dm weg der kennis en het 2e, dat verlossing
verwacht door de socialistische broederschap,
staan verschillende variatiën, als van Niet-
sche, die den Übermensch verwacht, den
krachtmenseh, m van Ellen Key, die in dub
belen zin de geboorte van den nieuwen
mensch verwacht uit de ieuwe vrouw.
Wat zullen wij, als Christen-socialist, tot
deze dingen zeggen1? Na eerst aangegevm te
hebben, dat naar spreeksters opvatting het
Christendom culmineert in deze twee kenmer
ken: 1ste de aanvaarding van een zelfbewust
God m 2de de aanvaarding van de realiteit
der zonde, die verlossing en wedergeboorte
noodzakelijk maakt, zegt zij, dat de Christen
socialist niet gelooft in dm nieuwen mensch,
maar wel in een anderen mensch. Wij zijp,
zeg spr.; niet evolutiannair, maar revolution-
nair, wij geloovm aan nieuwe menschen, niet
aan „den nieuwen mensch", m dat is het be
slissende verschil met de anderen.
Verlossing van het oude is alleen mogelijk
door wedergeboorte. Ons is, zoo ging zij
voort, onwetenschappelijkheid verweten, en
het moderne denken aanvaardt niet God als
Schepper m Vader. Men weert Hem a, omdat
mm Mem siet had gevonden, mm had Hem.
niet noodig. Het moderne denken leert ons de
menschelijke in plaats van de Goddelijke sou-
vereiniteit. De moderne mensch heet het af
hankelijkheidsgevoel verloren.
In zijp nederlaag heeft echter dit moderne
denken zijn vruchten gedragen. Men is er
door tot de erkenning gekomen, dat zooals
Emile Dubois Reymond zegt: mm dingen,
waarvan mm weinig verstaat, verklaart door
dingen, die mm in het geheel niet verstaat.
Onze wetten, zegt men, passen bij die hui
dige wereldconstellatie, andere wetten weten
wij niet m zoo komt in 't moderne denken
meer plaats vóór Goci. De oude lappen zijn
door de moderne wetenschap het Christen
dom afgerukt en zoo staat het weer ongerept
-met zijn eisch van deemoed en schuldgesef.
Tm slotte toondespreekster aan, dat alleen
■de Christen, die zich zondaar voelt, iets van
het goddelijk ideaal geschouwd kan hebben.
Het nieuwe menschttype wijzen wij- af, zei
de zij, op grond van ons Christelijk pessimis
me. De nieuwe mmsch tot heden als ideaal
gesteld, was de zelfzoeker, doch wij moetm
allm worden theocentrisch, Godzoekendm
door Zijne genade.
Met dit evangelie van alle eeuwen komt het
Christendom ook tot onze eeuw.
Met een gedicht van Albert Verwey besloot
spreekster.
Daar niemand vragen had te dom, sloot de
voorzitter na een korte pauze de vergadering,
die tamelijk goed bezocht was, met een
woord van dank.
ALKMAARSCHE COURANT.
