DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
J. Heitkönig
1
GROOTE
PRUIMING
Honderd en negentiende Jaargang.
1917.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling
per 3 maanden voor Alkmaar f 1.30, franco door het ge-
keelo Rijk f L50.
Afzonderlijke en bewijsnummers 6 Cents.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0.15. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
ZATERDAG
29 DECEMBER.
UTRECHT
Damstraat
NEDERLAND.
Kamer van Koophandel,
VERGADERING
m den gemeenteraad ran Alkmaar,
NO 305 D" nammar baataat ult 2 blaalan.
Telefoonnummer 3.
Ia de Fransche Kamer heeft minister Pi-
chon gesproken over de oorlogsdoeleinden.
Hij scheen het nauwelijks noodig te achten er
het woord over te voeren, immers zij waren al
herhaaldelijk door de ministers blootgelegd.
Hij1 vatte ze als volgt samenEerst overwin
nen om de wereld vrede, recht en broeder
schap te geven, teruggave der provincies, wel
ke ons met geweld zijn ontrukt, aanhechting
van Elzas-Lotharingen, waarborgen voor een
duurzamen vrede door overeenkomsten, 'n all-
gemeene organisatie in een volkerenbond. Ge-
eischt wordt niet alleen onafhankelijkheid van
Servië en België, maar ook voor Polen. On
der teekenen van bijval zei de heer Pichon,
dat de kwestie Elzas-Lotharingen niet alleen
een Fransche, maar een wereldkwestie is, en
het symbool van het recht. Er zijn trouwens
voegde hij er aan toe nog wel andere
kwesties dan die van Elzas-Lotharingen,
maar naar gelang deze in Franschen of Duit-
schen geest worden opgelost, zal worden be
slist of er al of niet een hernieuwd Europa
duurzamer voor de volkeren zal zijn.
Uit deze mededeelingen blijkt geen groote
genegenheid om aan de vredesbesprekingen
deel te nemen.
Engelsche bladen als Daily Telegraph,
Daily Chronicle en Times doen moeite om
den oorlogswil ex in te houden1. Ziji vertrou
wen de voorwaarden der centralen niet, noe
men ze algemeenheden en gelooven in geen
duurzamen vrede vóór het militairisme is
verslagen. Ook in Amerika hebben de door
de middenmogendheden te Rrest-Litowsk ge
noemde algemeene vredesvoorwaarden twijfel
gewekt aangaande hare oprechtheid. Men
houdt ook daar vast aan teruggave van Elzas-
Lotharingen en legt den nadruk op de opvat
tingen omtrent garanties met betrekking tot
het herstel van andere door de Duitschers be
zette gebieden.
Duitsche bladen hebben begrepen, dat het
met den algemeenen vrede nog zoo vlot niet
zal gaan, als zij eigenlijk wel' verondersteld
hebben. Wel achten zij de berichten uit Brest-
Litowsk voor de kansen op vrede zeer verbliji-
dend en noemen zij de onderhandelingen van
de allergrootste beteekenis, maar voegt de
Frankf. Ztg. er aan toe „wij hebben reeds
vele teleurstellingen ondervonden, daarom
mogen wij niet te vroeg juichen." De Köln.
'Ztg. dreigt: „Wil zij (de entente) dien (den
vrede) niet, dan zal Duitschland door zijn
zwaard den vrede afdwingen".
Intusschen, de geallieerden hebben nog
niet met „neen" geantwoord op de aangebo
den gelegenheid om aan de vredesonderhan
delingen deel te nemen, en zoolang dat nog
niet is gebeurd, is er kans dat zij nog daarin
zullen toestemmen. ,Zij zullen zich nog
eenige dagen kunnen bedenken de termijn
van tien dagen om gelegenheid te geven tot
deelname aan de besprekingen verstrijkt 4 Ja
nuari.
Al willen dan de geallieerden ook niet
meedoen, dan zullen toch de onderhandelin
gen tusschen Rusland en den vierbond wor
den voortgezet en zeer waarschijnlijk met
gunstig resultaat. De overweging, dat de
centralen dan een grootere kracht kunnen ont
wikkelen aan het westelijk front en verschil
lende benoodigdheden zullen kunnen betrek
ken uit het vroegere tsarenrijk, kan misschien
de entente nog aanleiding geven om deel te
nemen aan de besprekingen.
Eén ding is zeker: als de entente thans
een vrede door overeenstemming niet wil, zul
len de centralen weer sterk staan tegenover
hunne eigen volken en zullen zij kunnen) zeg
gen, dat het niet hunne schuld is, dat aan den
oorlog nog geen einde is gekomen.
Militair nieuws is er niet. Aan den ooste
lijken Maasoever en in Lotharingen bij Lune-
ville hebben de kanonnen hun eentonigen
dreun gezongen, maar infanterie-aanvallen
hadden niet plaats, uitgezonderd eenige ver-
kenningsaanvallenplaatselijke acties alzoo.
KORTE BERICHTEN.
Op het Amerikaansche consulaat te
Odessa zijn bommen geworpen. Groote scha
de werd aangericht.
Uit Charbin wordt gemeldt, dat daar
gevochten' is tusschen Chineescfre en nutxima-
listische troepen. De Russen gaven zich over
en zijn ontwapend en opgesloten. De Chinees-
sche troepen vormen nu het garnizoen.
Woensdagmorgen is het te Rome sterk
gaan sneeuwen, hetgeen in jaren niet voorge
komen is.
Volgens telegramen uit Lissabon wer
den de vroegere oresidemt van den senaat
Barroto en kolonel Pereira, die beid'en inder
tijd minister van Oorlog geweest zijn, gear
resteerd.
Een Russisch koopvaardijschip, met een
bemanning van Bolsjewiki aan boord is
door de Amerikaansche regeering geïnter
neerd.
Op bevel der generaal, commandant in
de Marken, is de ^Deutsche Zeilung", het
bekende Alduitsche orgaan, voor den tijd van
dirie dagen verboden; meldt de „Voss. Ztg."
Veldmaarschalk Joffre heeft zich offi
cieel candidaat gesteld voor de ^Académie
Franfaisé". Deze antwoordde er trotsch op
te zullen zijn, den overwinnaar van de Mame
in haar midden te ontvangen.
Dé Fransche Kamer keurde de houding
der regeering jegens Rusland goed.
Uit St. Petersburg wordt gemeld' dat
de regeering niet in staat is de hoofdstad
langer te proviandeeren. Het geheele verkeer
met de rijke provincies is verbroken1. Plun
derende soldaten maken het spoorwegtrans
port onveilig.
Niaar Wolff aan de Lok. Anz. ont
leent, werden im September 1917 32.860 per
sonen in Berlijn bedeeld, tegen 36.207 in
1916, en 9846 kinderen door de stad ver-
pleegid tegen 11,462 in September 1916.
Volgens hét laatste MftcRUe Ameri-
Jcaansche rapport bedragende totale leger
macht en marine der Unie meer dan 2 mil-
lioen man.
Op de lijn Piaskl—St. Petersburg is
een trein ontspoord, er zijn ongeveer 80 doo-
den en1 30 gewonden.
Dames- en Kindermantels
Qostuums, Rokken, Blouses
Amsterdam
kwam eerstens aan de orde het voorstel van
iiet Hoofdbestuur inzake tijdelijke onderwij
zers. Het luidt:
De Bond van Nederlandsche Onderwijzers,
kennis genomen, hebbende van het rapport
van het Hoofdbestuur inzake tijdelijke leer
krachten, draagt de afdceüugen op er voor te
ijveren: lo. dat de bezoldiging van tijdelijke
leerkrachten gelijk wordt aan die der vaste
leerkrachten; 2o. dat in geval van vacatures
zoo spoedig mogelijk door een vaste aanstel
ling wordt voorzien; 3o. dat de gemeentebe
sturen, waar dit mogelijk is, vaste onderwiL
zers zullen aanstellen, ter voorziening in de
tijdelijke vacatures.
Het voorstel werd aangenomen. Het 4e lid,
dat de opleiding van onderwijzers beperkt
zal worden, werd teruggenomen.
Het volgende Hoofdbestuursvoorstel luidt:
De Bond van Nederlandsche Onderwijzers,
kennis genomen hebbende van het rapport
van het Hoofdbestuur, inzake de algemeene
volksschool, draagt de afdeelingen op er in
de gemeenten, die tot him ressort behooren
voor te ijveren, dat bepalingen zullen worden
vastgesteld volgens welke de ouders, onaf
hankelijk van hun finantieele omstandigheden
de volkomen vrije keuze moeten' hebben In de
soort der schooi, waarheen zij hunne kinde
ren zullen zenden, 't Voorstel werd aangeno
men, na de opmerking, dat het rapport inzake
de algemeene vakschool niet veel bijzonders
was.
Het voorstel van het I loofdbestuurDe wet
worde in dien zin gewijzigd, le dat alle za
ken, welke in art. 21 thans zijn opgedragen
aan hét hoofd der school, geregeld worden
door het -personeel dier school, of door een
vergadering van afgevaardigden dier perso-
neelen van meer scholen2e dat het personeel
va nelke school de regeling van de zaken, be
doeld bij het eerste lid van het vorige artikel,
vaststelt in daartoe te Beleggen schoolverga
deringen, die toeganke.1 k zijn voor de be
trokken leden van het Rijks- én Gemeentelijk
PRIJZE NV AN VEEVOEDER.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt:
In de maand September werden de prijzen
van verschillende veevoederartikelen belangd
lijk verlaagd, ten einde daardoor tegemoet te
komen aan de grief der landbouwers, dat zij,
in verhouding tot de voedingswaarde, meer
moesten betalen voor het veevoeder dat hun
werd gedistribueerd, dan zij ontvingen voor
de granen en peulvruchten die bij hen in bezit
werden genomen.
Intusschen werden in de laatste maanden
aan de landbouwers slechts lijnkoeken gedis
tribueerd. Het gevolg daarvan was, dat het
grootendeels de houders van bedrijjspaarden
en niet landbouwers waren, die van de goed
kope prijzen profiteerden, en voor hen gold
niet de overweging, die tot de prijsverlaging
in September had geleid. Bovendien zijn
sindsdien de prijzen, waarvoor granen en
peulvruchten in bezit zijn genomen, met 1
per 100 K.G. verhoogd.
De regeeringscommissarissen hadden der
halve iedere maand aanzienlijke berliezen te
boeken, terwijl het' motief voor de lagere
veevoederprijzen geheel wae vsrvallen. Daar
om zijn de prijzen van veevoeder thans weer
verhoogd en gebracht op 20 per 100 K.G.
voor maïs, haver, erwten- en boonenpiksel en
voergerst, op 25 voor kanariezaad, voer-
boonen en voererwten en op 28 voor Ame
rikaansche lijnkoeken. Voorts regeeringsvoer-
meel 18, zemelen, grind en gries, zoowel
gemengd als ongemengd, 15, gersfafval
14 en haverafval 12.
BINNENLAND.
BOND VAN NiED. ONDERWIJZERS
In de avondzitting van Donderdag heeft
de algemeene vergadering van den Bond van
Nedl. Onderwijzers verworpen het voorstel
tot aansluiting bij' het Ned. Verbond van Vak-
vereenigingen. Er waren 107 stemmen vóór
en 122 tegen
In de Vrijdag voortgezette vergadering
Schooltoezicht, benevens door B. ,en W.3e
dat het personeel uit zijn midden voor een bes-
paalden tijd een voorzitter en .secretaris kiest,
van welke de eerste wordt belast met de ad
ministratie der school, het toezicht op de na
leving der door de schoolvergadering geno
men besluiten, en de afdoening der dagelijk-
sche zaken4e dat op scholen met minder dan
drie leerkrachten de onderwijzer die het
langst aan de school verbonden is, belast
wordt met de functies, aan den voorzitter op
gedragen, werd na verwerping van een amen
dement Rotterdam, aangenomen.
Hierna werd besloten dat vakoederwijze-
ressen en onderwijzers aan speciale scholen
groepen kunnen vormen.
Na eenige bespreking werd onder langdu
rig applaus met 175 stemmen vóór en 59 te
gen het voorstel van de afd. den Haag aange
nomen om in 1<}18 een gesalarieerd bestuur
der met een aanvangsalris van 2500 aan te
stellen. Dit besluit zal door era referendum
bekrachtigd worden
De begrooting voor 1918, totaal 45350,
werd goedgekeurd.
Utrecht werd wederom als plaats voor de
volgende vergadering aangewezen.
Het voorstel van het Hoofdtoestuur, om de
actie voor de afschaffing van het ambulantis-
me niet afhankelijk te stellen van het aanstel
len van reserve-onderwijzers, werd aangeno
men,
Aangenomen werd het voorstel om te agee-
ren voor een wijziging van de lager onder
wijswet, opdat, voor de vervulling van een
mandaat in een der vertegenwoordigde licha
men, geen toestemming meer noodig is en
een onderwijzer tevens lid van den gemeente
raad kan worden.
Gemengd niettW9.
HET ROTTERDAMISOHE STADSHUIS.
Over het Rotterdamsche stadshuis waar
over zooveel te doen is geweest, sprak de bur
gemeester in de laatste zitting de volgende
woordCn, waaruit blijkt, dat de Rotterdam
sche burgerij, ook in dezen tijd, wat met haar
raadhuis op heeft.
Het jaar dat ten einde loopt is een donker
jaar in het bijzonder voor Rotterdam,
maar als een) lichtstraal mogen wij' toch be
schouwen de waarlijk indrukwekkende ontboe
zeming van burgerzin en liefde voor de stad.,
welke tot uiting is gekomen in de vele schen
ingen voor het nieuwe stadhuis, waarvan na
genoeg iedere agenda uwer vergadering mei
ding kon maken.
Toen ik op 4 Juli 1912 mededeeling deed
van het geschenk van den heer C. J. Pluy-
gers, dat toen' het eerste was dat ons uit oe
burgerijl bereikte, zeidC ik, dat wanneer dit
voorbeeld door anderen gevolgd werd, het
nieuwe stadhuis zoude worden een monuméht
van burgerzin. Ik had-mij niet durven voor
stellen dat deze hoop op zoo schitterende wij
ze zou worden vervuld.
Met de Koningin-Moeder vooaan is ons
uit alle rangen en standen offervaardigheic
getoond, door particulieren en door vereeni-
gingen van allerlei aard, vereenigingen uit
handel en1 verkeer, uit den middenstand,
bouwkundige- en buurtvereenigingendoor
geslachten wier naam hier sindls lange jaren
met eere genoemd wordt en door mannen, die
behooren tot de steunpilaren van het bedrijfs
leven van later en tijd; door de rijksten in de
stad', maar ook door de allerarmsten, de kin
deren in de weeshuizen. Na al deze schen
kingen; waarvan ik m\j zal veroorloven een
volledige samenrattiing tot 1 Januari as. te
doen opnemen in de verzameling van ge
drukte stukken, mogen burgemeester en wet
houders heden de aanvaarding voorstellen,
van een' geschenk, door 's Raads nestor aan
de gemeente aangeboden namens leden en
ouddeden van den gemeenteraad een ge
schenk, dat zeker door de burgerij in zeer
hooge mate zal worden gewaardeerd, niet in
de laatste plaats daarom, omdat onder hen,
die er toe bijgedragen hebben, geen enkele
richting ontbreekt. Een nieuw bewijs dat deze
bouw niet is de zaak van één persoon of één
klase, maar de zaak 'der burgers al te saam
een symbool van eenheid.
Een bijzondere sympathieke zijde van deze
offervaardigheid is bovendien dat het niet
lang zal duren of getuigd zal kunnen worden,
dat nagenoeg al wat in den bouw den aard
van tooi of opsmuk draagt, al wat zou kun
nen worden aangemerkt als te zweemen naar
weelde al wat zou kunnen doen twijfelen aan
de in dezen tijd gepaste beperking en een
voud dat dit alles door particulieren wordt
liekostigd; en dat, al moet de stichting van
het onontbeerlijk noodige centrale bestuurs-
en kantoorgebouw uit de belastingpenningen
worden bestreden, de verfraaiing en de ver
siering daarvan en een groot deel van de in
richting ons is toegekomen door de vrijgevig
heid van burgers. (Algemeene instemming in
den Raad).
Het voorstel werd aangenomen.
Het aangenomen voorstel bevat tevens de
financieele regeling voor deze zaak
Verschillende sprekers voerden hierna het
woord over het denkbeeld of de Bond al of
niet moest ageeren dat het onderwijs rijks
zaak werd.
De voorstanders betoogden de wenschelijk
heid daarvan, omdat men dan moest komen
tot een' salarisregeling in de wet en de schrie
le gemeenten dan de leerkrachten niet meer
met de minimum konden afscheepen.
De tegenstanders wezen er op dat het Rijk
ook alles behalve een beste betaler is. Het
goede dat bereikt is heeft men nog te danken
aan gemeentebesturen.
Zij oordeelden dat de onderwijzer zijn
bewegingsvrijheid dan nog meer zal verlie
zen, daar allen dan afhankelijk worden van
eenige thoogere ambtenaren.
L>l voorz. waarschuwde de vergadering
om zakelijk en nuditer na te denken. De re;
geering is zoo hard als een muur. De mi
nister wil 1 Yi millioeni voor de onderwijzers
geven, terwijl de gemeenten te samen dit jaar
vele millioenen gaven.
Met groote meerderheid werd het voorstel
„Onderwijs rijkszaak" verworpen.
Aangenomen werd voor verhoogde minima
in de wet te ageeren.
Het voorstel Kennemerland om een' onder
zoek in te stellen naar de zorg in de gemeen
ten voor de M. U. L. O. en de L. O. scholen
werd aangenomen.
Nog deelde de voorzitter mede dat het
hoofdbestuur in de gehouden voorvergade
ring gemachtigd werd maatregelen te nemen
om de opleiding van onderwijzer te beperken.
EEN KRANKZINNIGE.
Een krankzinnige uit het gesticht Duin en
Bosch te Castricuin, die verlof had gekregen
zijn ouders in Amsterdam te bezoeken, diaar
men meende dat zijn toestand zich er wel
toe leende, kreeg 's nachts een aanval van
waanzin en loste eenige revolverschoten op
zijn. vader. De politie wist hem door het schie
ten met los kruit vrees aan te jagen en zoo te
kunnen overmannen. Hij: werd naar het Bui
tengasthuis vervoerd.
PUNTDICHTJES UIT DE HAAG9CHE
POST.
Het Probleem opgelost.
Geen' stoom voor het verwarmen meer
Eén ding blijft maar te hopen,
'Dat strakjes door gebrek aan smeer,
De treinen warm gaan loopen.
Te veel Versterkt.
„Mijn hart wordt zwakker, dokter;
'k Heb 't dikwijls al bemerkt."
„Ja, man dat komt omdat ge
Zoo vaak uw hart versterkt."
VERGADERING der
op WOENSDAG 2 JANUARI 1918,
des avonds HALF NEGEM, op het
Stadhuis.
De Secretaris,
Mr. J. VERDAM.
op Donderdag Januari 1018.
's namiddags f uur.
Punten van behandeling:
1. Vaststelling der notulen van de vorige
veigadèring. Mededeelingen. Ingekomen
stukken.
2. Benoeming leeraar Gymnasium en Han
delsscholen. (Bijlagen nrs. 195 en 200).
3. Ontslag en benoeming lid schattingsr
comm rijksinkomstebelasting. (Bijlage
no. 202).
4. Idem tot het verleenen van reductie op
den gasprijs (Bijlage nrs. 192 en 204).
Idem betreffende jaarwedden Burg
Secr. en Ontvanger (Bijlage no. 199).
Veideeling van den Raad in: afdeelingen
benoeming van commissiën. (Bijlage no.
201).
7. Voorstel inzake meterhuur. (Bijlage
no. 203).
8. Iedem inzake de tijdelijke geldleening ad
92500. (Bijlage no. 205).
9. Behandelen van het 2de Suppl. Kohier
10.
11.
12.
13.
14.
hondenbelasting 1917. (Bijlage no. 194).
Idem rekening .1916 Kamer v. Kooph.
en Fabr. (Bijlagp no. 191).
Idem Suppl. begrooting en rek. Electr.
bedrijf en Gasfabriek 1916. (Bijlagen
nrs. 190 en 193).
Mem begrootingen, dienst 1918, Gem.
Slachthuis, Plantsoenen, Stadszieken
huis. Distributiebedrijf, Gem.-reiniging,
Stadsapotheek, Gasfabriek, Electr. be
drijf. (Bijlagen nrs. 153, 196, 162, 172,
173, 175, 176, 197, 198).
Idem gem.-begrooting, dienst 1918.
Idem van het 2de Suppl. kohier hoofd,
omslag 1917.
„Nieuw Amsterdam" Nieuw-York verlaten.
iNiets hadden de Nederlanders ongedaan
gelaten om het vertrek naar het vaderland te
uespoedigen. Een commissie was benoemd
om siappen te doen bij de Amerikaansche re
gering, om op een spoedig vertrek naar Ne
derland aan te sturetl. Wat dan ok eindelijk
gebeurde.
t ijdens de ramp te Halifax lag het schip in
de haven aldaar. Door den hevigen luchtdruk
der ontploffingen, werd de glazen koepel der
eetzaal ingedrukt, wat een kleine paniek teo
gevolge had.
Nog eenige andere schade werd veroor
zaak. De „Nieuw Amsterdam" lag op 2
mijl afstand van het ontplofte munitieschip en
dankte haar behoud, doordat ze in een bin
nenhaven lag en door een heuvel was ge
scheiden van de plaats waar de ramp plaats
had. De verschrikkelijke uitwerking dei
ploffing was
Den 16en
en na een voorspoedigen reis, Nederland be-
DE „NIEUW AMSTERDAM".
Zoo is dan eindelijk de „Nieuw Amster
dam" na lang in Amerika te zijn vastgehou
den, te Rotterdam binnengevallen. Onder de
450 passagiers waren vele Indische verlofganr
gers en oud-gasten, die maanden onderweg
zijn geweest. De eersten van hen kwamen
begin Augustus te Nieuw-York aan en bij
den dag groeide het aantal der „gestrande''
Nederlanders.
Eerst was het plan met „de Rijndam" te
vertrekken, doch na weken vergeefsch wach
ten, werd den 24sten November, met de
er ont-
oed te zien.
ber werd Halifax verlaten
spoed
reikt. Een Engelsche hulpkruiser heeft het
schip bij de Faroë-eilanden nog aangehou,
den, doch het kon, na vertooning der scheeps
papieren, ongestoord zijn weg vervolgen.
UIT HARENCARSPEL.
Donderdagavond vergaderde de raad dezer
gemeente. Afwezig wegens ziekte de heeren
Zut en Hoogland.
Bij de laatste kasopname bij den gemeente
ontvanger bleek overeenkomstig de boeken in
kas te zijn 2562,93.
Hierna deed de voorzitter mededeelingen
betreffende de stichting van een noodbriket-
tenfabriek op zeer bescheiden voet. Toezeg
ging is gedaan, dat de briketten hier mogen
blijven.
Dat B. en' W. de vrijheid hebben genomen
eigenmachtig op te treden, vond de raad
goed.
De voorzitter deelde mede, dat de gemeen-
tewoming, laatst bewoond door Komen, ge
sloopt ïs en de afbraak is verkocht voor 50.
Van de vereeniging tot verpleging van
christelijke krankzinnigen was bericht inge
komen, dat ze zich genoodzaakt ziet de ver-
plegingskosten weer met 10 pet. te verhoo-
gen-
Van de gasfabriek te Warmenhuizen was
bericht ingekomen, dat de gasprijs tot op 27
en 28 cents is verhoogd en dat de beperking
is opgeheven, omdat voor de koolboeten
50.000 bub Meter is toegestaan.
De heer Doekes wees op den verhoogden
gasprijs, omdat 't bedrijf niet toekan. Volgens
verordening hebben ze alleen recht de gas-
prijizeni te verhoogen wanneer de kolenprijzen
het noodig maken.
De voorzitter merkte op, dat het toch bil
lijk is dat men er mede voor zorgt, dlat het
bedrijf zich bedruipen kan.
ALRMAARSCH
YAN
