DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
Sajet Wol, Klompen tf Schoeisel.
No. 306
Honderd en negentiende Jaargang.
1917.
31 DECEMBER.
Wees stil.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling
per 3 maanden voor Alkmaar f L30, franco door het ge
heel© llijk f 1.50.
Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents.
MAANDAG
Per regel f 0.15. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
niet verschijnen.
Distributie
De invordering van distri
butiebon 16 welke voor deze
week was opgebruikt, kan
voor de resteerende dagen
achterwege blijven.
NEDERLAND.
Dit nummer bestaat utt 8 bladen.
Prijs der gewone Advertentiën
Hora fugit. De tijd spoedt voort. Zonne
wijzers en oude kerkklokken dragen dikwijls
dat opschrift. Wiji lezen het ook boven aan
ons Alkmaarsch waaggebouw. Welhaast heeft
de wijzer van het uurwerk het beschikte getal
zijner ommegangen volbracht en zal de
twaalfde klokslag wegsterven over de straten
van onze oude stad, over Kennemerland, over
de plaatsen, waar menschen worstelen en
strijden. Dat is een oogenblik van gewijde
ernst, een oogenblik, dat ons dringend uit-
noodigt om even stil te zijn, stil om te den
ken, om te danken, om te wachten.
Om te denken. Wie zou het ook kunnen na
laten? We zijn van gedachten overvol. Het
jaar bracht velerlei. Wij stippen aan. Het
wordt stil om ons 'heem en stil in ons hart.
Wat bracht het leven Ach, niet veel schoons.
Voor de vierde maal sluiten wij een jaarkring
af met de herinnering aan oorlogsleed. Wij
hebben gezongen van vrede op aarde. Het ge-
druisch der slagvelden is voortgegaan. Wat
is er veel geledenWat is er niet omgegaan
in het hart der moeder, toen haar zoon ge
wond' werd. Ze wilde hem verplegen; haar
laatste moederplicht!!! Het mocht niet zijn.
Een voorbeeld uit millioenen. O, vreeselijke
Oudejaarsavond
En niet alleen op het slagveld maakte de
dood zijni slachtoffers. Het lied van den wee
moed ruischt zoovelen door de ziel om wat
zij aan den dood verloren. Ieder uur van den
dag, iedere minuut, iedere seconde blaast er
een mensch zijn laatsten adem uit.
„De doodt, die spaert noch soete jeught
Noch gemeliken ouderdom.
Siji maeckt den mond des reednaars stom,
En siet geleerdheid aan noch deugbt,"
zoo zingt onze vaderlandsche dichter.
Zullen wijl namen noemen? Namen onder
de ridders, gestorven op het veld van eer,
namen onder de helden en heldinnen, die
hun leven lieten? Namen, misschien uit onze
allernaaste omgeving, jong of oud, uit den
kring, waarin wij werken, onder degenen, die
hebben bijgedragen tot onze kennis, tot de
verrijking van onze gedachtenwereld, tot
onze zedelijke vorming, namen van hen, aan
wié wiji ons nauw verbonden gevoelen? Wij
zwijgen stil en-mjjkneren. Er blinkt
een traan in ons oog en de stem stokt.
Hebt gijl tegenslag ondervonden, een plot-
t-i inge kentering in uw geluk? Hebt gij ont
roerd gestaan bij een ramp, die een ander
trof, een ander, die nochtans geen vreemde
voor u was? Nu zit stil neder. Laat uw wee
moedige gedachten gaan. Ge kunt immers
niet anders. Daar zijt ge mensch voor
Alweer een klacht? Houdt het dan van
avond niet op? Het moet ons van het hart.
Wij zijn tekortgeschoten, jegens de onzen, je
gens den plicht. Of meent ge, dat uw zon-
denregister blank is gebleven Het zijn maar
gedachten, maar geen gedachten zonder
grond.
Ge zijt teleurgesteld, niet in uzelf, in een,
op wien gij .huizen hebt gebouwd. Ook dat
geeft te d'enken Stil wordt niet bitter. Hebt
jij nooit iemand bedroefd? Steldet gij nooit
een mensch teleur?
Zoo brengt deze avond ons gedachten van
droefheid, gedachten aan Kain's broeder
moord, aan een pijnlijk verlies, een onaange
name verrassing, een tekort, een schuld,
schuld van anderen, eigen schuld.
Maar ook blijde gedachten wellicht.
Daar werden nooden gelenigd.
De beurzen ontsloten zich wijder bij' de
stijgende levensbehoeften. Zaden van vrede
en gerechtigheid werden uitgestrooid. Zij
zullen vrucht dragen te hunner tijd. Voor
slagen tot vergelijk werden gedaan, afgewe
zen ook maar ze werden dan toch gedaan.
Daar zijn vredesklanken vernomen. Uit goede
voornemens moet een betere toekomst groeien.
Niet alleen de weg naar de hel is ermee ge
plaveid. Goede gedachte is moeder, is troos
tende engel, is altijd leidster ten leven ge
weest. Zij bracht een glimlach om de lippen,
die beginnen' te profeteeren1
Ook blijde gedachten dus? Ja. Hier het
weerzien van een vriend, een bloedverwant.
Daar het winnen van een menschenhart.
Ginds een nieuwe werkkring, die tot zegen
strekt. Een herstelde kranke.
Droeve gedachten met blijde gedachten aan
het einde van 1917.
Welke zullen overwegen?
Zal de ziel tot kalmte komen?
Zullen wij in de stilte van dezen Oude
jaarsavond niet alleen denken, maar ook
danken? Zal er een psalm op onze lippen
zijn?
Hulton, bisschop van Durham, reed' eens
over het gebergte in den omtrek zijner woon
plaats. Plotseling liet bijl stilhouden en kniel
de neder ter zijde van den weg. Daar had hij
als knaap een koe geweid. Hoe dikwijls was
hij genoodzaakt om de koe te doen opstaan
ten einde zijn voeten te verwarmen op de
plek, waar zij gelegen had! Nu was hij bis
schop van een rijk bisdom, maar hij vergat
nooit te danken, als hij kwam voorbij de
plaats, die hem eens zoo arm had gezien.
Zulke plaatsen zijn er in ons aller leven.
Zelfs, al trekt er een schaduw overheen, zij
zijn er. In weerwil van oorlog, ziekte, dood,
zonde, smart van allerlei aard. Ze brengen
ons altijd hooger. Ze maken ons altijd beter.
Zij leeren ons het grübeln af. Zij bewaren
ons voor overspanning. Zij herstellen onze
veerkracht.
Ik had eens een gesprek met mijn schoen
maker. Hij was overspannen geweest. Hij
was gaan grübeln over de dingen van het le
ven. Toen was hij naar den dokter geloopen.
En wat zei de dokter? „Man, ik kan je beter
maken, als je wilt." ,Wat moet ik dan willen,
dokter?" Die schreef hem een levensregel
voor, heel eenvoudig. Hij bracht wat orde in
zijn werk en met wat orde zijn gekomen de
blijdere gedachten. Van dat oogenblik leerde
hij een dankaltaar in zijn leven op te richten.
Hij liet zijn sombere gedachten varen. Toen
kwam de vrede pver zijn ziel, de dankbaar
heid. Eenvoudig. Gelukkig!
Dat kan ook in óns leven. Vragen, waar
wij niet uitkomen ze zijn er. Zij openen
ons afgronden..Wij storten in die afgronden
niet. Wij gaan veilig, rustig, hoofd omhoog
endanken. Wij geven ons over en wer
ken voort
Oorlog rondom vrede, blijde vrede van
binnen.
Ziekte ons ziekbed heeft een zegen.
Zorgen zij groeien ons niet over het
hoofd.
Weemoedig verlies er wast een levens
winst in ons hart. Onze dooden glimlachen
ons toe.
De stervensure, zij komt wij genieten
het leven, leven het leven, danken ervoor
en.wachten.
Wachten, predikt ons 4e Oudejaarsavond.
Wachten, dat is geduldig zijn.
Wachten, dat is weten: „Iedere ellendeling
is een heiligdom." Het rijk van gerechtigheid
en liefde zal komen. Niet op eenmaal, als een
bliksemstraal niet. Door rustig werken al
leen. Door volhardend strijden alleen voor
het recht, in liefde, wachtend, als het tijd
van wachten is.
Dan spreekt de stilte in ons hart.
De stilte, de nijvere, de werkzame stilte, de
gezegende.
Zij arbeidt in de schijnbaar doode takken.
Nu is het winter. Het zal lente worden.
De stilte, zij zegent de levenden en leert
ons den levenden zegen brengen, ook ons
eigen levend, worstelend hart.
De stilte, zij predikt: Carpe diem, als een
andere Horatius. De dag is vluchtig. Grijp
hem bij zijn kleed. De bloem is vluchtig.
Adem haar geuren in. En er is iets, dat blijft
in al de onrust van komen en gaan, van blij
en droef, van licht- en schaduwspel. Zeker,
het leven is een spel, maar het is een spel van
diepen en gewijden ernst. In het voortvluch
tige leven is iets, dat stand houdt, als er
stilte is in ons hart. Want zij is de liefde en
de liefde blijft.
Blijve zij met ons al de dagen onzes le
vens.
Wees dan kalm en goed, gezegend en ten
zegen, steeds gereed envol vertrouwen.
Laat de stilte spreken tot uw ziel.
Luister.
Nu geen woorden meer enkel aanbid-
I
ding enkel denken, danken, wachten.
Het overige volgt van zelf. De stilte van
Sylvesteravond zij met ons allen, de heilige.
Stil danr.
Stil
Toch nog vrede ih het oude jaar! De Bul-
gaarsche minister-president heeft het Zater
dag in het Sobranja medegedeeld: „de oor
log tusschen Bulgarije en Rusland is geëin
digd." Hij deelde mede, dat de door de Rus
sische delegatie op 27 Dec. voorgestelde prin
cipes waren aanvaard, waarbij bepaald
werd, dat de status quo ante bellum (d.i. de
handelsverdragen, de consulaire overeen
komsten en andere) wordt hersteld. Onder
levendige toejuichingen werd de mededee-
ling aangehoord.
Opmerkelijk is zeker wel, dat alleen sprake
is van vredesluiting tusschen Bulgarije en
Rusland en dat de andere leden van den
vierbond er nog niet in worden genoemd.
Men mag er echter vrij zeker op rekenen, dat
spoedig over de heele linie aan het oostelijk
front de oorlog officieel beëindigd wordt.
En in het Westen?
Helaas, de verwachtingen daaromtrent zijn
minder hoopvol. Wel blijkt de stem van een
paar Engelsche bladen, die van geen vrede
willen weten eer de overwinning is bevoch
ten, niet die der regeering te zijn, maar of zij
bereid zal zijn aan de bespreking te Brest-
Litowsk deel te nemen, is nog niet erg waar
schijnlijk. De invloedrijke Manch. Guardian
betoogde dat men in verantwoordelijke En
gelsche kringen geneigd was de vredesvoor
waarden der centralen als een ernstige po
ging te beschouwen om tot vrede te komen,
maar men zal hieruit toch wel niet anders
mogen concludeeren, dan dat de onverzoenlij
ke oorlogsgeest onder den indruk der alge-
meene vredesbesprekingen een weinig meer
plaats begint te maken voor qen bereid-zijn
tot een vrede door overleg. Als nu deze ge
neigdheid maar tot uiting komt vóór 4 Ja
nuari 1
De Engelsche socialisten zijn in een con
gres bijeen geweest en hebben gesproken
over de oorlogsdoeleinden. Een memoran
dum van de meestgematigde groep onder
leiding van den oud-minister Henderson
werd ten slotte aangenomen, waannee het be-
slujjt genomen is om den oorlog vol te hou
den, totdat bepaalde doeleinden zijn bereikt:
het herstel van België met schadeloosstelling,
regeling van de toekomst der nationaliteiten,
territoriale wijzigingen, in gemeenschappelijk
overleg en in overeenstemming met het natio
naliteitenbeginsel.
Een brief van minister Lloyd George,
waarin deze wees op de onbaatzuchtigheid
der Engelsche oorlogsdoeleinden en het be
staan van het vooropgestelde besluit om den
oorlog door te zetten tot de overwinning
tout-court loochende, werd zonder eenig tee-
ken van instemming voorgelezen.
Zal het congres ook bij zijne houding blij
ven, als in den loop van Januari het voorstel
tot legeruitbreiding in het Lagerhuis in be
handeling komt?
Legeruitbreiding wil men ook in Frankrijk.
Met overgroote meerderheid is na een rede
van den minister-president Clemenceau (425
tegen 73) besloten tot oproeping van de lich
ting 1919. Er werd daarbij gezegd dat
Duitschland diezelfde lichting reeds gedeel
telijk heeft opgeroepen en dat met het oog op
den te verwachten strijd het effectief der troe
pen niet mocht worden verminderd.
Te verwachten strijd. Wijst daarop de aan
wezigheid van keizer Wilhelm in België in
den loop der vorige week en duidt daarop ook
de bedrijvigheid inzake troepenbewegingen in
België, waarvan Havas melding maakt^ Er
wordt bij geseind, dat men in Parijs een aan
val verwacht als indertijd bij Yperen en Ver
dun en dat alle maatregelen zijn genomen
om den stormloop te breken, zelfs al kost de
eerste schok eenige kilometers terrein.
De voorloopige besprekingen te Brest-Li-
towsk zijn geëindigd, de delegaties zijn huis
waarts gegaan, om de onderhandelingen op
4 Januari weer te hervatten, hetzij dan mèt
of zonder vertegenwoordigers der entente.
De grondslag voor een overeenkomst is bij
de voorloopige besprekingen geschapen. Be
halve politieke kwesties werden ook nog
rechtskwesties en economische vraagstukken,
onder voorbehoud van bevoegde machtiging,
op bevredigende wijze geregeld.
In de eerste plaats werd een overeenkomst
over het herstellen van de door den oorlog
verbroken „vertragszustande" tot stand ge
bracht. Verder werd overeengekomen, dat,
onder juridisch en economisch toezicht, het
eene land door het andere land niet slechter
behandeld zal worden dan welk derde land
ook. De oorlogswet zal opgeheven worden.
Degenen, die door deze oorlogswet geleden
hebben, zullen schadevergoeding krijgen.
In verdere bepalingen wordt de voor de
oorlogskosten en oorlogsschade opgestelde
regeling nader bepaald.
Men kwam eveneens tot een overeenkomst
betreffende de staatsburgers, die schade ge
leden hebben buiten het oorlogsgebied.
Over de wederkeerige krijgsgevangenen en
burgerlijke geinterneerden werd een principi-
eele overeenkomst tot stand gebracht.
Van de verschillende gevechtsterreinen is
geen belangrijk nieuws gekomen. Kanonades,
vliegersacties en een enkele aanval der Duit-
schers op het Engelsche front bij Marcoing,
waar zij eenige loopgraven namen en vol
gens het Duitsche legerbericht eenige hon
derden gevangenen maakten.
KORTE BERICHTEN.
t— De republiek Cuba heeft den oorlogs
toestand met OostenrijkrHongarije afgekon
digd. riï
De Russische ex-premier Ooremykin is
met zijn echtgenoote en zwager op zijn land
goed in den Kaukasus vermoord.
In Turkestan heeft zich een autonome
regeering gevormd.
De Bolsjewiki publiceeren een geheim
verdrag tusschen Rusland en Japan, dat,
zooals beweerd wordt, gericht zou zijn tegen
Engeland en diens invloed in China.
De legers der maximalisten en van de
Oekraine, voorzien van artillerie en vliegtui
gen. staan naar gemeld wordt bij
Charkoff tegenover elkaar, gereed om de vij
andelij kheiden te openen.
Oeneraal Rrylenko deelde mede, dat
uit documenten betreffende artillerie-voorbe
reidingen blijikt, dat Kerenski een campagne
voor 1918 voorbereidde en niet vóór' einde
van genoemd jaar aan vrede dacht.
Officieel wordt dogr de Britsche Ad
miraliteit gemeld, dat in den nacht van 22 op
23 December drie Engelsche torpedojagers
voor de Nederlandsche kust, bij mistig weer,
zijn vernietigd. Er zijn 13 officieren en 100
man omgekomen.
De Fransche oorlogsleening, die onder
zeer ongunstige omstandigheden was uitge
schreven, bracht 37 M millioen gulden meer
op, dan die van 1916.
De regeering der Ver. Staten houdt alle
Russische schepen aan. Schepen die op weg
zijn naar Wladiwowstok moeten naar Japan
terugkeeren.
De Fransche Kamer heeft met 425 te
gen 73 stemmen het wetsontwerp aangeno
men, waarbij de -lichting 1919 onder de wa
pens geróepen wordt.
Aan de Fransche regeering is door de
Kamer bevoegdheid verleend, de geheele
Fransche koopvaardijvloot op te vorderen.
Minister Venezilos is naar Rome ver
trokken, waar hij verscheidene dagen zal
verblijven.
De strafkamer van Straatsburg ver
oordeelde koopman Osterman, een liol-
landsch onderdaan, wegens woekerwinst bij
het verkoopen van drijfriemen tot een geld
boete van 6000 gulden.
Minister Czernin vertrok uit Brest Li-
towsk naar Weenen.
De heer Cailiaux heeft mr. Demange
tot zijn advokaat gekozen. Demange heeft in
dertijd te Rfennes Dreyfus verdedigd.
De stad Ouatetnala is door een aard
beving voor een groot deel verwoest. Er zijn
tal van slachtoffers. Vele duizenden zijn dak
loos.
Bijt den Britsche luchtaanval op Mana
ge
kri
he'm vielen twee dooden en zijn 12 personen
di. Hoofdzakelijk onder de Fransche
■ifgsgevangenen.
Het Fransche legerbestuur heeft het
afdrukken van weerberichten in de Fransche
pers verboden.
Door de Turksche regeering is in de
Kamer een voorstel ingediend betreffende de
invoering van een' oorlogswinstbelasting.
De N.V. Fabriek van Stoom- en andere
Werktuigen, voorh. Jonker en Zoon te Am
sterdam, zal den 3en Januari worden stopge
zet wegens gebrek aan kolen. Een paar hon
derd werklieden zullen moeten worden ont
slagen.
Wegen9 Nieuwjaarsdag
zal deze Gourant Dinsdag
Da Directeur voor de Distributie naakt
kekend, dat a Woensdag 3 Januari 1918
aal worden doorgegaan met het afgeven
van BONS VOOR SAJIT, GOEDKOOPE
KLOMPEN EN SCHOENEN en wel aan
hen die geen belasting betalen en hen. die
in de Gemeente-belasting zijn aangeslagen
naar een inkomen tot f 1000 (8e Masse).
Op vertoon van legitimatiekaact kan war
den afgegeven:
SAJÏT1 bon, lijnde 1 K.G. sajet.
KLOMPEN1 paar mans, 1 paar vrouwen,
I paar ondermans of 2 paar kinderen.
SCHOENENde helft van het aantal
gezinsleden.
Aanvragers voor kinderen-bon9 worden
aangeraden vooral de nummers dar schoenen
of maten der klompen op te geven, daar
de kaarten niet geruild kunnen worden.
De bons worden afgegeven
Legitimatie
nummers:
95015800 Woensdag 2 Jan. 1012 uur.
5801—en daarboven Donderdag 3 Jan.
10—12 uur.
Voor Separatie (zolen en hakken)
voor dezelfde nummers 's namiddags van
24 uur.
Op Vrijdag 4 Jan. 1918 zal werden be
gonnen met het afgeven van bons aan hen
die in de gemeente-belasting zijn aaiga-
slagen buren f 1000 töt f 1550.(8e tot
lëe klasse).
Voor hen geldt hetzelfde als bovenstaande.
Legitimatie-nummer
11300 Vrijdag 4 Jan. 1012unr.
15017-3000 Zaterdag 5 Jan. 10—12 uur.
3001—4500 Maandag 7 Jan. 1012 uur.
4501 en daarenboven Dinsdag 8 Jan. 10
12 uur.
Voor reparatie (zolen en hakken) voor
dezelfde nummers 's namiddags van 2—4 nur.
Verder wordt medegedeeld dat voor per
sonen, die niet in staat waren bons te halen
en hen die te laat waren, gelegenheid bestaat
om deze bons alsnog te halen en wel van
9 tot en met 12 Jan. 1918 's morgen» 10—12
voor sajet, klompen en schoenen eu 's na
middags 24 voor reparatie.
Alkmaar, 31 Dee. 1917.
De Directeur v. d. distributie,
J. M. STIKKEL.
De Administrateur,
A. OSKAM.
ENIOELSCHE KRIJGSGEVANGENEN.
Zaterdagmorgen kwam te Venlo de Duit
sche trein aan, welke het eerste transport En
gelsche krijgsgevangenen aanbracht, die voor
den verderen duur van den oorlog in ons
land zullen verblijven. Het transport bestond
uit 37 officieren en 184 onderofficieren, allen
ongewond en minstens 18 maanden in ge
vangenschap en werd begeleid door een
Duitsch officier met eenige onderofficieren
en soldaten. Aan het station Venlo waren
aanwezig de commandant van het garni
zoen Venlo, majoor Van Linden Tol met den
luitenant-adjudant Amhrosius, en verschillen
de officieren van het garnizoen; voorts kapi
tein Lucardie, aan wien het commando was
opgedragen van den trein, welke de Engel-
sohen verder het land in zou voeren; luite
nant Rueb van den intemeeringsdienst en de
officier van gezondheid 2e klasse dr. F. H.
van Loon.
Een dertigtal Vemlosche jonge dames stond
onder leiding van den burgemeester gereed
om koffie, brood en versnaperingen te ver
schaffen. Na aankomst van den trein 9telden
de Engelschen zich onder comando van den
Duitschen luitenant, die het transport over
droeg aan kapitein Lucardie.
In de visitatiezaal werden broodjes en
koffie rondgereikt. Er werd gelachen en ge
praat en getoost met de koppen dampende
vaa
