DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Nedcrl. Adilnishatie- n Coitidle-Kaitoor Belast zich met het Inrichten, bijhouden 4 contrhleeren f. administrate. De strijd in en buiten Europa. No. 64 Honderd en twinstigste Jaargang 1918 Abonneaientsprlls bli Tooroltbetallng p. 3 maanden f 1.65, fr. p. post 11.90. Bswiisnnnuners 5 ct Advertentieprijs 15 ct. p. regel, grootere letters near plaatsrnlmte. Br. fr. IU. Boek- en ZATERDAG 1 Herms. Coster 4 Zn., Voordam C 9. Tel. I 16MAART. De opvordering der NederiamdiciiB schepen. BM e?« 2 btaden, Wie de macht bezit, kan decreteren wat recht en wat onrecht is. En wat hem het meeste voordeel aan brengt zal hij van rechtswege toelaatbaar achten. Zoo heeft Duitschland zich bij het begin van den oorlog gerechtigd gevoeld, zijn le germachten door het weerlooze België te zenden, zoo ondervinden wij zelf, dat alle mooie bepalingen van het volkerenrecht ge negeerd worden als de oorlogvoerende mo gendheden daarmede in strijd zijnde acties noodzakelijk achten: Wanneer Duitsche marine-officieren wil lens en wetens het zeeoorlogsrecht overtre den door neutrale vaartuigen, menigmaal zelfs zonder waarschuwing, te torpedeeren, dan noemen de Duitschers dat een rechtma tige daad, daar zij door het optreden van hun tegenstanders uit zelfverdediging daar toe gedwongen zouden zijn. En wanneer Engeland onze handelsvaar tuigen, ondanks alle Nederlandsche protes ten, door de gevaarlijke zóne ter onderzoek naar zijn havens doet opbrengen, wanneer Amerika onze schepen vasthoudt en het daarin aanwezige door ons gekochte en be taalde graan liever laat bederven dan de ver scheping ervan mogelijk te maken, dan be roepen beide mogendheden zich weer op hun natuurlijk recht om zoo en niet anders tegen een aan Duitschland grenzenden staat op te treden-. Het oorlogsrecht, eertijds zoo plechtig bekrachtigd en onderteekend, is als onbruik baar ter zijde gesteld. Slechts het recht van den sterkste is thans het eenige geldende. En dat recht voert tot willekeur zoo groot en Zoo verbluffend, dat wij ons menigmaal met verwondering afvragen of er ooiit weer een tijd zal komen waarin de spelregels van den oorlog herzien en op ridderlijker grond slag gebracht zullen worden. Wij Hollanders mogen nog zoo hardnek kig, aan de internationale rechtsregelen vast houden, wij zien om ons heen aan alle zij den, dat dit recht op de meest brutale wijze verkracht worlt. De maatregelen welke de oorlogvoerenden te onzui opzichte nemen, mogen te -onzer kennis gebracht worden in het mooie kleedje van gewettigde oqrlogshandelingen, wan- peer wij ze van al die franje ontdoen, komt de naakte waarheid te voorschijn, dat de machthebbers van bet oogenblik van die macht ten eigen bate op schaamtelooze wijze misbruik maken. De verontwaardiging over de schending van het volkerenrecht uit zich minder sterk nkartujie die schending tot een gewoonte wordt. Wij mogen in ons rechtsgevoel en in ons gevoel voor fair play geschokt zijn wanneer wij. lezen, dat hospitaatsdiepen met zieken en gewonden aan boord meedoogenloos ge torpedeerd worden, dat weerlooze burgers telkens weer aan bomaanvallen worden blootgesteld, ten slotte blijken ook wij ons al zoo bij de veranderde opvattingen1 te heb- a aangepast, dat. wij dergelijke oorlogsbe richten zonder verwondering en menigmaal zender buitengewone belangstelling ia. ons opnemen. Nog er in de oorlogvoerende rijken een gevoel .oor recht, maar men verwacht dat recht uitsluitend, van den tegenstander. Het eigen onrecht wordt met een beroep op noodzakelijke zelfverdediging goedge praat, maar 'a vijands daden worden op een goudschaaltje gewogen en nauwkeurig ge;- toetst aan de bepalingen der internationale wetboeken. En daarom kan ons Nederlanders de Duit sche verontwaardiging over het optreden der Geallieerden te onzen opzichte koud la ten en hechten wij even weinig waarde aan Eügelsche of Amerikaansche deelneming wanneer Duitschland, ten koste van onze handelsvloot, een nieuwe rechtsschennis pleegt. Wij blijven het internationale oorlogs recht getrouw, wij gaan bij al onze hande lingen nauwkeurig na of de artikelen van dat recht deze niet als strijdig met onze neutra liteit kenschetsen en wij stellen telkens weer de mogendheden, die het recht van den sterk ste aanvaard hebben, voor de consequenties van het internationale, eertijds ook door hen als bindend voor alle partijen erkende, vol kerenrecht. Wat niet wegneemt, dat wij langzamer hand al» eenige, die die spelregel» in acht. neemt, van beide zijden de duwen en trappen krijgen van hen, die uitsluitend de leuze huh digen, dat de middelen door het doel wor den geheiligd. De Duitsche Keizer is weer ami het tele- grafeeren gegaan. Aan den voorzitter van den Landraad van Koerland, welke raad, zooals wij reeds me dedeelden, 'n innige samenwerking tusschen Duitschland en Koerland bepleitte, heeft de Keizer, blijkbaar door deze sympathie ge troffen, een warme dankbetuiging gezonden. Diep is het hart van den Keizer weer be wogen geweest, en vervuld van dank jegens God, dat het hem vergund was, Duitsch bloed en Duitsche beschaving van den on dergang te redden. „God", aldus de Keizer, „zegene- uw land, op hetwelk Duitsche trouw, Duitsche moed en Duitsche volharding hun stempel hebben gedrukt." Er klinkt weer een „Deutschland fiber al les" uit dit telegram, wat ons neutralen, na alles wat ook wij van den Duitschen buur man ondervonden hebben, toch niet aange naam aandoet Een sympathie-motie werd door de Deut sche Friedensgesellschaft dezer dagen te München aangenomen. De motie veroordeelt zoo streng mogelijk alle pogingen, die gericht zijn op verove ringsplannen en alle dubbelzinnigheden, die de mogelijkheid voor dergelijke pogingen open laten. Geëischt wordt, dat hét rijk en de Rijksdag zullen vasthouden aan de grond beginselen van een vrede door overeenkomst en verzoening, waarbij de vier algemeene be ginselen waarover graaf Hertling en presi dent Wilson het eens zijn, een geschikt uit gangspunt voor onderhandelingen vormen. Het zelfbeschikkingsrecht der volkeren moet op, breeden democratrschen grondslag tot uiting komen en de vrede moet voor de toe komst verzekerd worden door de vereeniging van alle staten in een wereldvredesbond, waarbij de staten zich verplichten alle inter nationale geschillen langs vreedzamen weg te beslechten en gelijktijdig overgaan tot al gemeene ontwapening te land en ter zee. Volgens het Berliner Tageblatt zou tus schen de Poolsche' activisten en de Rijksdag meerderheid een overeenkomst tot stand ko men, waarbij de meerdierheidspartijen van den Rijksdag bereid zijn om een voor de Po len gunstige oplossing van het Poolsche vraagstuk in de hand te werken. Wij leven in een tijd van represaille maatregelen zonder dat men zich afvra. t of het plegen van uit menschelijk oogpunt on verdedigbare handelingen door een, der par tijen, een even onmenschelijk optreden van de andere partij wettigt Zoo heeft Reuter thans weer vernomen, dat de Britsche regeering, nu de Duitsche heeft medegedeeld, dat zij zich gerechtigd acht om Britsche officieren onder te brengen in welk kwartier ook, om het even of het al dan niet aan luchtaanvallen blootstaat, natuurlijk heeft besloten op dezelfde wijze te werk te gaan. In den strijd tegen de internationale voor schriften voor rcchi en menschelijkheid weuacht men elkander nu eenmaal niet hei minste toe te geven. onder Directie van P. NASSETTE. LeidMhevlraal 13, Amsterdam. Telefoon Centrum ISO. Sprekende over het ongelukkig samenval len van de Russische revolutie met den oor log, gewaagde Balfour dezer dagen in het Engeische Lagerhuis van den Britachen stfijdi ter verzekering der vrijheid van kleine naties en bevrijding der wereld uit de heerschappij van een hebzuchtige mogendheid. En een Reuter-telegram uit Washington, de opeisching der neutrale scheepsruimte be sprekende, vestigt er de aandacht op, dat de noodzakelijkheid voor de geallieerden om de neutrale natiën der wereld van levensmidde len te voorzien, aanleiding geeft tot het in gebruik nemen van alle beschikbare tonnen- maat Wanneer wij dergelijke uitlatingen lezen, zou onwillekeurig een gevoel van bewonde ring voor de onbaatzuchtige doeleinden van. de strijders voor recht en beschaving in ons opkomen..... wanneer de ondervinding ons niet geteerd had, dat alle schoone leuzen nergens anders toe dienen dan om het on loochenbare feit te verbergen, dat Engeland en Amerika weer op het punt staan zich ten eigen bate aan ergerlijke rechtsschennis schuldig te maken. Wat hebben wij, Hollanders, aan mooie theorieën over recht en vrijheid, als men ons telkens weer het mes op de keel zet en, mis bruik makend van onze behoefte aan voedsel en grondstoffen, tot ontoelaatbare handelin gen dwingt. Hoe kunnen wij ooit geestdrift gevoelen voor den strijd voor de rechten van kleine naties, als de mogendheid die dien strijd voert, links en rechts die kleine naties den strot dichtknijpt, hoe kunnen wij de demo cratische theorieën van president Wilson toejuichen zoolang Amerika in de practijk die theorieën op de meest ergerlijke wijze verloochent. Wij, Nederlanders, die de verschrikkingen van den strijd rondom ons gezien hebben, mogen niets vuriger verlangen dan voor den oorlogsbrand gespaard te blijven, wij mogen telkens weer ons verstand over ons gevoel laten zegevieren en bedenken, dat wij' tegen over de oorlogvoerende .combinaties vrijwel machteloos staan, dit neemt niet weg, dat wij naast het door onze buurstaten gepleeg de onrecht telkens weer de vernedering ge voelen daaraan onderworpen te zijn zonder ons recht met de wapenen te kunnen verdedi gen. De tijden van De Ruijter en Tromp zijn voorbij en dat betekent, dat wij cms heel wat moeten laten welgevallen. Nederland, dat na den oorlog, zoo het niet ten onder wil gaan, zijn scheepsruimte drin gend noodig heeft, kan nu eenmaal niet goedschiks voldoen aan den eisch. zijn sche pen voor de vaart in de gevaarlijke zóne be schikbaar te stelten zonder voldoende waar borgen, dat de* geassocieerde regeeringen ze bij torpedeering door andere kunnen en wil len vervangen. f Wij protesteren, o zeer zeker, maar wat helpt een protest tegenover een wereld van rechteloosheid, wat helpt een beroep op in ternationale rechtsregelen, wanneer de oor logvoerende stalen zelf deze ter vrijmaking van eigen handen reed» iang ter zijde gescho ven hebben. Wij moeten nu eenmaal het feit onder de oogen zien, dat Nederland niet krachtig ge noeg is om daadwerkelijk voor zijn goed recht op te komen en tevens dat alle oorlog voerenden er door onze tot nu toe gevolgdie gedragslijn van overtuigd zijn, dat wij ons heel wat zullen laten welgevallen. Door de Duitsche duikboot-actie men moge het van ententezijde nog zoo trachten te verbloemen krijger^. de. Geallieerden ge brek aan scheepsruimte en om daarin te kun nen voorzien, gaan zij over tot vordering van neutrale handelsschepen. Het doet aan het feit zelf niets af, of dit al onder vriendelijke complimentjes verborgen wordt, of het wordt voorgesteld alsof Neder land, met het oog op zijn voedselvoorzie ning, door eén dergelijken maatregel uit den brand wordt geholpen. Dat alles doet niets af aan het feit, dat men ons dwingt een re geling goed te keuren, waarbij onze handels vaartuigen, in strijd met onze opvatting van de rechten en plichten van eene neutrale mo gendheid, ten bate van een der oorlogvoe rende partijen in de vaart worden gebracht. En nu moge men ons in de goede stem ming trachten te houden door de toezegging van groote hoeveelheden volksvoedsel, van het vergemakkelijken van de vaart op onze Oost-Indische koloniën en door de volle aansprakelijkheid voor de teruggave onzer vaartuigen op zich te nemen, dit neemt niet weg, dat de Geallieerde^, die in hun sfrijd voor de vrijheid der kleine naties reeds zoo menigmaal de rechten dier kleiüe mogendhé- den in alle opzichten miskenden, thans weer bewezen hebben, dat het recht van den sterk ste nog altijd het hoogste recht is. Wanneer, aldus Reuter, de Geallieerden gebruik maken van de Nederlandsche sche pen, die zich thans in de havens der enten- lemogendheden bevinden, dan moeten de Ne derlanders goed begrijpen, dit deze stap geen nieuwe vorm van zeeroof betekent. Wij zouden liet van HüllandBdi standpunt bezien anders willen uitdrukken en er op willen wijzen, dat de Nederlanders goed moeten begrijpen, dat deze stap de meest ver nederende miskenning van de vrije beschik king van een. neutralen staat over zijn eigen bezittingen betekent. Onze regeering, die den vaderlandschen grond zoo gaarne ongeschonden wil houden en steeds weer door de verkrachting der in ternationale rechtsregelen het zuivere stand punt waarop zij zien stelt, miskend en be spot ziet, komt door het jongste optreden der geassocieerde regeeringen weer voor een zeer moeilijk vraagstuk te staan. BUITENLAND. KORTE BERICHTEN. Gemeld wordt dat de Zweedsche troe pen Aaland verlaten. Volgens een, Reuter-telegram uit St. Petersburg is prins Lwot gearresteerd. Wekerle, Tisza en Andrassy zijn bij den Keizer geweest in verband met de kiesrecht- voorstellen. Eenhe'd is nog niet bereikt. De\ Daily Express en de Daily Mail hebben, aan de regeering verzocht Duitsche krijgsgevangen officieren aan boord hospitaalschepen te plaatsen als vergeldings maatregelen tegen de duikbootaanvallen Tusschen een Britsch passagiersschip en een kruiser heeft een botsing plaats gehad, 26 personen kwamen om en 20 werden ge wond. Het Spaansche schip Christina is ge- torpilleerd. STATÈN-GENERAAL. van TWEEDE KAMER. De heer van Doorn vroeg in de zitting van gisteren verlof tot interpellatie over het tijdstip der verkiezingen: Maandag zal hierover beslist worden. Bij de voortzetting van de behandeling van de huuropzeggingswet repliceerden de heeren Lohman, de Geer en Visser van IJzendoom, terwijl minister Ort dupliceerde. De heer Van Hamei lichtte een sub amendement toe op het amendement der com missie van rapporteurs tot schrapping van de huurgrens uit de huurcommissiewet, met de bedoeling het mogelijk te maken, dat de huur- commissies uit minder dan 5 leden zullen kunnen bestaan. Het sub-amendement werd overgenomen door de commissie van rappor teurs. Het amendement werd zonder hoofdelij ke stemming aangenomen, De amendementen der commissie van rapporteurs, om de proce dure der huuropzeggingswet op te dragen aan de huurcommissies in plaats van aan den kantonrechter, werd aangenomen met 46 tegen 9 stemmen. Het amendement-Men dels, om het moge lijk te maken, dat huurders, die verzuimen, verzoekschriften tegen ontruiming in te die nen, alsnog door de wet kunnen worden ge holpen, werd bestreden door de heeren Van Sasse van IJsselt en Limburg. De m i n i s t e r ontried aanneming en het amendement werd daarna ingetrokken. Het amendement-van Doom, waardoor be dingen betreffende de wijze van gebruik of bewoning worden uitgesloten welke bij niet nakoming niet tot uitzetting mogen leiden, werd aangenomen met 61 tegen 3 stemmen. Het ontwerp werd z. h. s. aangenomen. Levensmiddelen-voorziening. Minister Posthuma zette daarna zijne rede inzake de levensmiddelenvoorziening voort. Hij ontkende onevenredige bevoorrech ting der groot-industrie boven de kleine. Over wogen wordt tegen 1 April de egalisatie van huisbrandkolen te veranderen. De- Minister ontkende pertinent dat de v€ adhouding tusschen zijn departe ment .t dat van Buitenlandsche Zaken of tusschen de N. O, T. en de N. U. M. zou te wet chen laten'. De heer La Gro ontkende aan den heer Duys mededeelingen te hebben gedaan, welke dezen rechtmatige aanleiding kenden zijn om beschouwingen te houden, als die welke hij ten beste gaf. De zaak was daar mede evenwel voor den minister niet uit. De handelwijze van den heer La Gro had hem zeer ontstemd. De adviezen van den heer Kr 51 Ier waren niet in overeenstemming met het recht van den minister van landbouw en dien van Buitenlandsche Zaken om de zee- en landgrens zoo wijd mogelijk open te houden. Alleen de regeering is daarvoor verantwoor delijk. Een distributiestelsel staat den minister in groote lijnen helder voor den geest. Theorie en praktijk maken echter allerlei onverwach te omstandigheden. Telkens zijn afwijkingen noodig, wat de organisatie betreft, spr. was bereid geleidelijk meer rijksbureaux in te stel len, onder leiding van direct aan den minister verantwoordelijke ambtenaren en spr. wilde meer gebruik maken van de hulp van regee- rlngscommissarissen. De minister diad geen bezwaar tegen eene commissie bestaande uit Kamerleden, waarbij klachten zullen kunnen worden ingediend, verder zou noodig zijn eene herziening der jachtwet, de wet op ver voer, de.wet tegen den ketiiughandel, burger plicht, verhooging yau de oorlogs winstbelasting. Bovenal is echter noodig, dat njke dienste ieder doordrongen is van den duren plicht om krachtig mede te werken aan uitvoering van maatregelen der regeering. Spr. waarschuw Je de rechterlijke macht tegen te geringe straffen op de overtredingen. De minister was gaarne bereid zijn plaats aan een ander af te staan, echter zou hij niet uit eigen, beweging gaan, doch alleen tengevolge van~ een daad van de Kamer en zulks ook na het voteeren van het gevraagde crediet dat hij niet zal beschou wen als een motie van vertrouwen. Een en an der in overeenstemming met het besprokene in den ministerraad (bravo's). De vergadering werd daarna te 4,30 ge sloten. IttNNENLA»D. ALGEMEENE GAS- EN ELECTRICI- TEITSRANTSOENEERING Het Bureau voor Mededeelingen inzake de Voedselvoorziening deelt mede: De Rijks-Kolendistributie heeft v<?or de rantsoenneering van gas en êlectriciteit voor het tijdvak van 1 April 1918 tot en met 30 September 1918 de volgende regelen vastge steld GAS. Voor alle particuliere verbruikers wordt beschikbaar gesteld als minimumrantsoen: a. Koken (bijkoken hieronder begre pen) behalve wanneer ten genoegen van de Brandstoffencommissie wordt aangetoond, dat niet op gas kan worden gekookt, 20 M3. per gezin per maand, vermeerderd met 2 M3 voor eiken persoon, waaruit het gezin bestaat. b. Voor verlichting, behalve wanneer men tegelijkertijd op een electricteiitsmet ia aan gesloten: in Aprill Mei in in Juni in Juli 7 M3. 4 M3. 2 M3. 3 M3. iin Augustus 5 M3. in September 9 M3. Bovenstaande minimum-rantsoenen voor koken en verlichting tezamen vormen de gemiddelde behoefte van de kleinere ver bruikers in de groote steden, zoodat, mita de uiterste zuinigheid wordt betracht, men met dit rantsoen kan toekomen. De hoeveelheid, welke aan de gasbedrij ven bovendien toegewezen zal worden voor straatverlichting, openbare gebouwen, enz., is zeer beperkt, aangezien gedurende den zo mer het gas in.de eerste plaats noodig is voor kookdoeleinden. Nadat tevens is voor zien in de gerantsoeneerde behoefte der in dustrie, zal de eventueel resteerende hoeveel heid worden toegewezen aan de gasfabrie ken van die gemeenten, in welke het middeld gebruik in 1915 hooger was het minimum-rantsoen. Aan alle gasbedrijven zal in de eerste helft van Maart: worden medegedeeld, welke hoeveelheid gas in het tijdvak van 1 Aprill tot en met 30 September 1918 kan worden afgegeven en op welke hoeveelheid kolen in verband hiermede ten hoogste kan worden gerekend, Elke gemeente moet een zoodanige rege ling van gasrantsoeneering invoeren, dat aan eiken verbruiker het minimumrantsoen is gewaarborgd. ELECTRIClTEIT. Voor alle particuliere verbruikers word* beschikbaar gesteld: I. als minimumrantsoen voor verlichting: in April 8 K.W.U. in Mei 5. K.W.U. in Juni 3 K.W.U. in Juli 4 K.W.U. in Augustus 6 K.W.U. in September 10 K.W.U. II. Als vast rantsoen voor koken, bijko ken hieronder begrepen): a. voor hen, die alléén op een electrid- teitsnet zijn aangesloten: 120 K.W.U. tegen afstanad van elke brandh stoffeneenheid welke men van het gedurende de zomermaanden te ontvangen rantsoen vaste brandstoffen voor dat doel mocht wensc'nen af te staan; b. voor hen, die tegeiijkertijdl op een gas net zijn aangesloten, doch voor electrische waterkokers, strijkijzers, e.d. een beperkte hoeveelheid electriciteit wenschen: 4 K.W.U. voor eiken M'. gas welke men daartoe van zijn gasrantsoen wenscht af te staan, tot een maximum van 120 K.W.U. voor het geheel* tijdvak van 1 Ajfril tot en met 30 September 1918. Alhoewel in verband met het feit, dat de electrische centralen niet, zooals de gasfa brieken behoeven te beschikken over een spe ciale kolensoort, de afgifte van electrici- .teM minder beperkt behoeft te worden, maakt de zorgwekkende toestand van de kolenvoor- ziening het toch noodzakelijk ook aan het electriciteitsverbruik een grens te stellen. Mitsdien bedraagt het maximumrantsoen voor verlichting voor particulieren: 24 K.W.U. 15 K.W.U. 9 K.W.U. 12 K.W.U. 18 K.W.U. in September 30 K.W.U. DE ECONOMISCHE ONDERHAN DELINGEN MET DE ENTENTE. De minister van buitenlandsche zaken zal Dinsdag a,s. aan de Tweede Kamer een me- dedeeling doen omtrent het standpunt onzer regeering ter zake van de vanwege de gea»- socieerde regceriagen ter kennis onzer re geering gebrachte voorwaarde, dat de Ne aerlandsclie schepen, welke Ingevolge de met die regeeringen te treffen regeling te ha- rer beschikking zouden komen, door de z.g, gevaarlijke zóne zoudlen moeten varen. Aan het ministerie van buitenlandsche za ken was gisteren nog geen mededeeltng ont vangen dat zooals een Reuter-beriCht uit Nieuw-York meldt de Vereenigde Staten en Groot-Brittannië de Nederlandsche sche pen ten gebruiike der geallieerden zulten overnemen, tenzij de hangende overeenkomst den 15en Maart wordt aangenomen. Wel is aan de regeering verzocht vóór 18 Maart een beslissing te willen nemen inzake het voor stel, waarbij óns een voorschot van hon derdduizend ton tarwe in het uitzicht wordt gesteld, mits wij het gedeelte der Nederland! sche tonnage, dat bij een eventueele overeen komst ter beschikking der geallieerden zou komen, thans reeds ook voor gebruik in het z.g, gevaarlijke gebied afstonden. Bovenstaand bericht werd reeds in een deed onzer vorige oplage opgenomen. VAART OP ENGELAND GESTAAKT. De vaart van Nederlandsche schepen op Engeland is stopgezet. Te IJmuiden mogen geen schepen geschut worden, waarvan moet worden veronder steld, dat ze voor Engeische havens bestemd zijn. rag In April in Mei in Juni in Juli in Augustus ALRMAARSCHE i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1