DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Ho. 85 Honderd en twintigste Jaargang. 1918. VRIJ l)A O '4 12 APRIL T)e strijd in en buiten Europe. M. KATER, Mient 24. ADnniiö.iiönumiis hit vooruitbetaling p. 3 maanden (1.65. tr. p. post 11.90. Bewijsn urn mars 5 ct. AdYeite.iirepi.ii i5 et. p. legot, g.üuic.B letmu iua (jiadixiu.mie. Bi li N Soe* en Hauaeua. ukken, tas. Costei 4 Zn.. Voordam C 9. Tel. 3. Buitenland. Staten Generaal. Binnenland. Gemener*! Nieuws. Nieuw Terschmn nummers. Weldon's April Mr. Gracieuse Nieuwe Modeblad. VAN DE8 SEULEN'S BOEKHANDEL. Wanneer men de debatten in het Lagerhuis nagaat, krijgt men onwillekeurig den indruk, dat de tegenwoordige Britsche regeering ge noeg van het landsbestuur begint te krijgen en dat zij, nu de toestand op het slagveld voor Engeland niet zoo schitterend is, eir genlijk niets liever zou doen dan de gerezen moeilijkheden door anderen te laten oplossen. Het kabinet Lioyd George heeft steeds de groote trom der overwinning geroerd, heeft er altijd den nadruk op gelegd, dat Engeland zoo machtig en onoverwinnelijk was, dat geen vijand het zou kunnen déren en nu ko men in plaats van.de groote overwinningen de weliswaar nog kleine, maar elkaar steeds opvolgende tegenslagen. Hoe dapper de Britsche troepen op hiet Westfront ook strijden, zij moeten stap voor stap terug, nu eens op dit frontdeel, dan Weer op een ander, maair zij blijven wijken voor de Duitsche Legermachten, die naar van Britsche zijde zoo herhaaldelijk is getuigd, het hoofd te pletter zouden loopen op den ijzeren frontmuur der Britten in Noord- Frankrijk. Dit negatieve succes valt in Engeland niet mee en onwillekeurig worden Lloyd George talrijke voor hem pijnlijke verwijten gedaan. Wij wezen er reeds op hoe bijzonder openhartig de minister-president in zijn uit latingen over den toestand was. Hij snoefde er niet meer op, dat de Dutt- schers zich te pletter zouden loopen, integen deel, met opmerkelijke openhartigheid poem- de hij den toestand zeer critiek, sprak de hoop uit, dat Amerika spoedig hulp zou zenden en legde er den nadruk op, dat de Geallieerden tegen een zeer gevaarlijken vij and strijden. En nu komt het kabinet plotseling met den eisch, dat in Ierland1 dienstplicht moet wor den ingevoerd, heel goed wetende, dat, al mocht tot dien maatregel besloten worden, hij; practisch onuitvoerbaar zal zijn. Toch blijft de regeering onverbiddelijk en Bonar Law, namens haar sprekende, merkte beteekenisvol op, dat als het Huis er niet aan wilde, het maar een andere regeering moest zoeken. Hij daagde zelfs de oppositie uit, om reeds bij de tweede lezing tegen den dienstplicht in Ierland te stemmen. Is het werkelijk de bedoeling der regee ring de te zwaar geworden portefeuilles aan anderen over te dragen? ba dat geval bewijst de oud-premier A&- quith haar geen dienst door haar, ondanks zijn bezwaren tegen de verhooging der leeftijds grens en de invoering van dienstplicht in Ierland, in haar streven te steunen. Toch blijft de critiek van Asquith en de zijnen niet achterwege. Bij de tweede lezing van het wetsontwerp nopens het effectief van het leger heeft hij als zijn meening uitgesproken, dat vijftig jaar een te hooge leeftijdsgrens was. Wat de dienstplicht in Ierland betreft, meende hij, dat het twee jaar geleden gemakkelijker ge weest was om Ierland dienstplicht op te leg gen dan nu. Bij de tweede lezing kreeg de wet evenwel een groote meerderheid, hoewel de liberale bladen een crisis niet onmogelijk achten. Met belangstelling mag dezer dagen zeer zeker het verloop der gebeurtenissen in Enge land gevolgd worden. Het Britsche front van Givenchy naar het N -Westen is tot aan de Lawe achteruitge gaan. Reeds werd Annentières zeer ernstig be- di i'igd door het vasten voet krijgen der Duit- schers op den Noordelijken oever van de Lys. 1 en N. van Annentières breidden de Duit- schers hun aanval uit tot Hollebeke, waarbij de Britten terug gedrongen werden. Was het te voorzien, dat Annentières hier door in Duitsche handen zou vallen, dit is reeds zeer spoedig gebleken onvermijdelijk te zijn. Het Berlijnsche communiqué van gister avond meldt, dat de Duitschers reeds in die voorsteden van Annentières zijn gedrongen. Bezuiden Estaires werd de Lawe op eenige plaatsen overschreden. De Engelschen erkennen, dat hun troepen van Annentières zijn terug genomen en dat de slag op geheel het front van het Kanaal van La Bassé tot dat van Yperen naar Koo- men aanhoudt. De Franschen melden een verwoeden ge- schutsstfijd op bepaalde punten 'van het bout benoorden Montdiriier en in de streek van Lassigny. De Duitsche actie bij Annentières is tee kenend voor den toestand. Door hier een sterken druk uit te oefenen, noodzaken de Duitschers de Franschen hun reserves, die thans bij Amiens opgehoopt zijn. te verzwakken. Bedenkt men daarbij, dat de Fransehe li nie door het jongste Duitsche offensief een $0-tal kilometerslanger is geworden, dan is het zeer goed te begrijpen, dat aan de Fransehe reserves op dit oogenblik geen al te groote waarde mag gehecht worden. Scheermessen Apoaraten, ataakt uw hms onmiddellijk vlijm scherp. PRIJS f 1.90. KORTE BERICHTEN. De Duitsche regeering heeft bij de Rus sische opnieuw aangedrongen op het over brengen harer krijgsgevangenen naar Wesi Siberië of Euiopeésdi Rusland, in verbant met hei optreden van Japan in Oost-Azië. De Oekiaiecsdas .republiek richtte een nota tot dé Roemeensche regeering in sake Bessdrabiê. Volgens het Berl. Tageblatt is de opvat ting van Nederlandsche bladen, als zou de Duitsche vooruitstrevende volkspartij de vre- desresoiutie van den Rijksdag niet meer van kracht achten, onjuist. Won Ktihlniann vertrekt nog niet naar Boekarest. Czernin is naar Weenen terug gekeerd. Het liamb. Fremdenbl. verneemt van bevoegde zijde, dai de Weeosche regeering Cicmenceau s uitlating over keizer Karl zal weerleggen. EERSTE KAMER In de zitting van gisteren werden de al- gemeene beschouwingen over de staatebe- grooting voortgezet De heer Cremer betoogde dat omtrent het samengaan der linksehe partijen na de verkiezingen nog niets vaststaat Als een der partijen evenwel een daad van revolutie op kaar program mocht schrijven, zou dat een onoverbrugbare klove zijn tuaschen die par tij en de ander partijen Links. Spr. was dankbaar voor de werkzaamhe den van het ministerie in deze moeilijke da gen. Hij wijst het gebrek aan Levensmiddelen niet aan de regeering en betoogde dat de in beslagneming onzer schepen, de toepassing van hei angarierecht, iets was, wat de negos- ring niet kon voorzien. De heer B&vinck geloofde, dat, nu dé overeenstemming over art. 192 der grondwet op het L. O. zal te vinden zijn. De heer Vliegen wilde wantrouwen van rechts bij de onderwijspacificatie weren. Het gaat niet meer om dié kleur von het onder wijs, maar om de waarde. Spr. verdedigde de straatbetoogingen in Amsterdam. Hij drong aan op verhooging van het bedrag, voor de gemeenten afgestaan uit de oorlogswinstbelasting, bijv. tot 20 mil- lioen. 't Belastinggebied der gemeenten moet verruimd worden. Het buitenlandsch beleid moet er op gericht zijn dat wij graan krijgen. oZu sluiting der banketbakkerijen geen ver lenging van de broodkaart-periode tengevolge kunnen hebben De heer Bergs ma bepleitte de vrijheid van betoogen. De autoriteiten kunnen z.i. uit de betoogingen leeren, wat in het volk leeft. Spr. betreurt dat de productie niet krachtiger is ter hand genomen en zeide algeheele rant soeneering te wenschen en het geven van per soonlijk belang van den persoon bij zijn pro ducten. De heer Van Kol bepleitte het vra- genrecht voor de Eerste Kamer en drong aan op een algemeen onderzoek naar de bedrijven die voor staatsmonopolie in aanmerking ko men. De heer Polak bestreed de heeren Colijn en Bavinck. Minister Cort van der Linden ver dedigde de openbare behandeling van ver schillen in den boezem van het kabinet. Dat voorkwam een minister-crisis. Spr. betreurt zelf niet de uitvoering van de verzekerings wetten. J Het uitsteken van den rooden wimpel is het symbool tegen de monarchie en wordt als zoodanig afgekeurd. De onderwijsvrede zal eenmaal volkomen zijn, evengoed als elke an dere politiek heeft de ^pacificatiepolitiek haar practische consequentie; een volkerenbond is een contradictio in terminis. Ieder die deel neemt aan dergelijke gemeenschap dient een offer te brengen. Ten opzichte van den graanaanvoer heeft onze regeering de deur voor onderhandelin gen niet gesloten. Minister T r e u b zeide, dat de uitkeering uit de O.-W.-belasting niet hooger kan wor den dan 10 millioen. De rijks-financiën zijn zwaar gedrukt. Hij was geen tegenstander van staatsmonopolies, maar weigerde een comnj'ssie van algemeen onderzoek in te stel len. Minister Posthuma merkte op, dat de verlegging van meerderen uitvoer van West naar Oost ook in 1904 viel op te merken. Voor de vaststelling der prijzen had spr. steeds de organisaties op landbouwgebied ge raadpleegd. Afstaan van een deel der produc tie aan den producent zou beteekenen verlies van alle controle. TWEEDE KAMER. ,Na twee verdagingen1 wegens onvoltallig heid werd gisteren voortgegaan met de behan deling van het ontwerp inzake opheffing van belemmeringen van de totstandkoming en tot iristanadkoming van elektriciteitswerken in den weg gelegd. De heer Visservan IJzendoornbe- streed het amendement-Bongaerte om leve ring va nelectriciteit als zoodanig niet on der de werking dér wet te doen vallen. Minister L e 1 y ontried de aanneming van het amendement. De heer Bongaert? wijzigde zijn amen dement om tegemoet te komen aan het be zwaar van den minister dat stroomaflevering niet in de wet zou worden genoemd. De stem ming over het amendement werd uitgesteld tot Dinsdag, evenals de stemming over het ontwerp. Te half vier werden de beraadsla gingen verdaagd tot Dinsdag halfeen. DE KOSTEN DER DISTRIBUTIE. De minister van landbouw heeft een com missie benoemd tot onderzoek van de moge lijkheid om te geraken tot verlaging van de steeds stijgende kosten der distributie. Leden dezer commissie zijn de heeren jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek. burgemeester van 's-Gravenhage, voorzitter; jhr. mr. D. J. de Geer, lid van de Tweede Kamer der Staten- Generaal; A. D. Michielse, burgemeester van Haarlemmeriiede en Spoamwoudemr. J. C. b ïeyei .de gemeente Rotterdam; F. M. Wibaut, wet- Spa. graaf van .Randwijék, burgemeester van Amersfoort; H. Stuiemeyer, wethouder van houder van de gemeente AmsterdamR. Zuyderhooff, lid van de Algemeenc Rekenka mer, te 's-Gr^renhage. De minister heeft die commissie verzocht haar rapport v6ór den len Juli as. in te dienen. ALGEMEEN SLACHT- EN VERVOER- VERBOD? Naar gemeld wordt, overweegt de Regee ring een totaal slachtverbod en een vervoer- veibod van vee. Dit zou binnen zeer korten tijd in werking treden. DE NIEUW-AMSTERDAM. De Nieuw-Amsterdam is gistérochtend vroeg tijdens mist even boven Maassluis aan den grond gevaren. Een passagiersboot van de firma J. en A. van der Schuyt heeft 300 h 400 passagiers overgenomen en naar Rotter dam gebracht. Een ander schip van de firma vertrok om 3de klasse-passagiers en bauao-e over te nemen. ERNSTIOE ONGEREOELDHEDEN. In den Haag is het gisteren woelig toege gaan. Reedis 's morgens trok er een vrouwen- optocht rond. In de Prinsesfxaat trachtten zij1 het filiaal van de' firma Paul C. Kaiser binnen te dringen en vernielden, toen zij daarin verhinderd werden, de étalageruit. Ook op andere plaatsen werden ruiten ver nield Bereden politie trad op verschillende punten op en verspreidde de menschen. De relletjes breidden zich in den namid dag over verschillende stadswijken uit. In een banketbakkerswinkel in de Hemsterhuis- straat werd een spiegelruit ingegooid en toen verder met stokken tot gruis geslagen. De eigenaar moest het lijdelijk aanzien hoe chocolade en gebak hun weg vonden La de zakken en schorten van de toegeschoten me nigte. Een voorbijganger joeg de bende met zijn stok van den winkel weg. Bij den winkel van Paul Kaiser in de Elandstraat werd daarna een groote ruit in geslagen en ook hier zou roof hebben plaats gehad, indien de knechts uit de bakkerij niet onmiddellijk waren toegeschoten can de bende te verjagen. In de buurt, van de Prinsegracht hadden voortdurend samenscholingen plaats van jongens van 1418 jaar, welke door de po litie uiteengejaagd werden. Bij een schoen- winkelier werden de ruiten ingegooid en. de schoenen uit de étaLagekasten gehaald. Poli tie voorkwam verdere plundering. Dé ruiten van de banketbakkerszaken Vais- sier en Jamin en van een handel in manufac turen in de Piet Heinstraat en op den- hoek van de Heemskerkstraat zijn ingeslagen. Wat voor het grijpen lag werd gestolen. Op de Groote Markt verzamelden zich 's avonds een zestigtal opgeschoten jongens en vrouwen en allengs groeide deze bende aan tot een grootere menigte, die de binnen- sitand ging rondtrekken. Weldra bleek het doel te zijn om, waar de kans schoon werd gezien, te manilesteeren voor bakkerswinkels en bakkerijen. Bij het broodbureau in dé Annastraat probeerde men te manifesteeren. Eenige malen werden de manifestanten uiteengejaagd. Een brig dier van politie kreeg daarbij een hoofd wond. In het stadscentrum werden in tal van win kels ruiiten ingegooid. Tegen 7 uur verzamelden zich op de Prin segracht, voor het gebouw van het Haagsch Vakcomité, duizenden en duizenden, die ge volg hadden gegeven aan den oproep tot een groote voiksdemonstratie. Die aenachenmae- sa werd vergezeld door een troep schreeu wende en joelende jongens, velen nog kindfe- ren. Even voor half acht sprak de secretaris vaa het comité, L. de Vissep de menigte door een scheepsroeper toe. Hij wees er op, dat het doel van de demonstratie was aan de re geering en de stedelijke overheid de eischen kenbaar te maken van het hongerende volk. Mocht fen slotte blijken, dat aan de eischen geeft gehoor wordt gegeven, dan restte het volk alleen de inwilliging af te dwingen door het eenige middel dat zich dan op dringt: staken. Na deze woorden plaatste het comité zich aan het hoofd van een eindeloozen stoet en trok men kalm, eenig gezang aanheffend, en zonder dat nog politie te bespeuren waB, naar het Binnenhof, ten einde aan de Tweede Kamer een adres af te geven Op het Hof spui werd de eerste politiemacht zichtbaar De Hofstraat n.l., die toegang geeft tot het Binnenhof, was afgezet, waaruit bleek, dat de stoet niet tot het Binnenhof zou worden to gelaten. Al verwekte dit eenig gejoel, men koos toch den nieuwen verkeersweg, den Hofweg, maar ook aan het einde daarvan was de weg naar het Binnenhof afgezet. Ech ter werd aap de leden van het comité op het binnenhof toegang verleend. De con cierge, ziende dat het adres gericht was aan den voorzitter van den ministerraad, verwees het comité naar het departement van binnen- landsche zaken. Het werd nu daar afgegeven, waarna het comité naar het Buitenhof terug ging met het doe! zich weder aan het hoofd van den achtergebleven stoet te stellen en kalm door te wandelen naar het stadhuis Doch de stoet was geheel verloren gegaan in de steeds aangroeiende menigte en reeds hadden botsingen met de politie plaats ge had. Wat daarvan de aanleiding is weet men nog niet, De hoofdinspecteur der recherche deed alle moeite om de menigte tot kalmte te brengen en beval ook zijn politiemannen bezadigd heid aan. Dit kon echter niet beletten dat charges moesten worden uitgevoerd, met stok en sabel, terwijl de agenten, toen zij met steenen werden geworpen, revolverschoten losten in de lucht. Ten slotte wist de politic een der leden van het comité te bewegen het volk toe te spreken. Deze klom op een sppor- weggoederenwagen en deed zijn best om de menschen aan te manen tot het voortzetten van de demonstratie op dezelfde ordelijke wijze als zij begonnen was. Langzamerhand trok men daarna af. in de richting van de Groenmarkt, waar het stadhuis ligt. In de omgeving van het stadhuis waren intusschen ook reeds eenige ongeregeldhe den voorgevallen en zelfs hoorde men hoe in die richting schoten gelost werden. beu menschenmassa, die zich van de stoet had afgescheiden, was de Nieuwstraat inge trokken onder het geroep van„Naair het pa leis, naar het paleis f" Deze troep, bestaande uit jongens van 16 tot 20 jaar, was oorzaak van een botsing tus- schen betoogers en politie. In een instrumen- tenwïnkel in de Nieuwstraat vlogen spoedig steenen door de ruiten. Lijükamp's Kleeding- magazijn volgde. De politie liet den stoet passeeren de Groenmarkt over en de Hoog straat in, waar de ruiten van de theesalon Bakker en van de daarnaast gelegen zilver winkel ook spoedig het offer der baldadigheid werden. Een agent van politie wilde daarop den dader grijpen, maar toen ontstond een ge vecht in de Hoogstraat. Daarbij vielen eenige opgeschoten jongens den agent aan, ontna men hem zijn sabel en gingen hem daarmee te lijf. Een vrouw, die een handvat van een kinderwagen in haar hand had, gaf den agent een klap op het hoofd, waardoor hij bewuste loos .iietrtzakte. Van alle kanten schoot daarop de politie toe, die toen ook van haar vuurwapens ge bruik maakte. De schoten kaalden, ook uit Set publiek, terwijl een charge werd uitgevoerd. Een der omstander» liep een sabelhouw op, terwijl een ander een schotwond in zijn hoofd ontving. Toen de politie eindelijk het terrein meester was, werd de zwaargewonde agent na voorloopig te zijn vetbonden, per auto naar het ziekenhuis overgebracht. De twee ge troffen burgers konden te voet naar huis ver trekken. Een rechercheur bleek door een revolver schot uit het publiek te zijn getroffen, maar de wond was van geen beteeken is. De toestand werd steeds ernstiger, terwijl te vreezen stond dat de politie het terrein niet meester zou blijven. Toen werd de hulp van de militaire macht ingeroepen en spoedig stond 'n detachement van 55 huzaren onder commando ter be schikking. Uit versehilende stadsdeelen kwa men nog berichten over botsingen tusscheo politie en.burgers. Ook hadden er arrestaties plaat». Krachtig optreden bleef noodig en de poli tie had, overeenkomstig opdracht van den burgemeester, volmacht om, waar noodig, met alle gestrengheid op te treden. In den loop van den avond kwamen nog drie compagnieën infanterie assistentie ver leer, en. Toevallig was juist een gedeelte der in de residentie liggende militairen naar Rot terdam vertrokken om aldaar de politie bij te staan voor het tegengaan van daar voorgeko men ongeregeldheden. De soldaten werden voornamelijk gebruikt tot afzetting van verschillende hoofdwegen. Voor het Engelsche gezantschap was reeds eerder in den avond een politie-bewaking ge plaatst, aangezien daar voortdurend een drei gende menigte manifesteerde. Gedurende den geheelen avond bleef het vooral op de Prinsegracht e» op de Groote Markt zeer rumoerig. Eén keer gaf een de tachement militairen, op last van commissaris Aaltsz, na diens sommaties om uiteen te gaan, eenige salvo's in de lucht. Daarop vluchtte de menigte, steenen werpende naar alle ruiten in de omgeving. Verschillende win kels moesten het daarbij ontgelden. Ook later moest in deze omgeving herhaal delijk gechargeerd worden. Met gejoel en steenworpen werd door de lieden steedB van antwoord gedieaa. !n sommig, winkelstraten is bijna hui» aas huis de winkelruit ingegooid. In de eerste plaats werden banketbakkers en broodbak- kerswmkeis uitgekozen, maar ook andere win kels moesten liet ontgelden. En dadelijk toon de men zich plunderziek, veschillende artike len werden ontvreemd. De politie deed reeds hier en daar huiszoekingen Het aula' gewonde personal, door den Eerste (ulpdienst verbonden, bedraagt 40 k >0. Er v ten acht gevallen van schotwonden; de overige verwordingen waren toegebracht door sabelhouwen of steenworpen, terwijl ook een aantal personal die ruiten hadden inge worpen, zichzelf verwond hebben. Heden zal een proclamatie van den burge- meeste verschijnen, inhoudende een verbod van samenscholing Eenige afdeelingen marechaussée zullen de politiemacht komen versterken. De broodbezoregers worden vandaag door dé póiitte begeleid. Te Haarlem. Omdat het gisteren den heelal dag te Haarlem al rumoerig was ge weest, haa de burgemeester samenscholingen verboden. Alle bakkerswinkels en vele kruide nierszaken werden gesloten, toen enkele win kels geplunderd waren. Eenige groote krui denierszaken, die open bleven', werden door politie en militairen bewaakt. Vandaag wordt geen brood bezorgd. Op 10 plaatsen in de stad zal evenwel het brood tegen bons ver krijgbaar zijn, de verkoopplaatsen zullen door de politie worden beschermd. Toen gisteravond half zeven een detache ment militairen door de Jansstraat trok, werd met steenen een aanval op de soldaten ge daan, die daarop vuur gaven, waardoor voor bijgangers getroffen, werdai. De 60-jarige Sinii uit de Jansstraat werd in het hart ge troffen ai was terstond dood; drie jongens kregen schoten in de 1 reen en, één werd naar huls gébracht, de twee anderen vervoerde men naar het gasthuis. Een, agent werd in de hand gestoken, de seigeant van dc patrouille kreeg een steen in den nek Ook eenige solda ten weiden door steenworpen getroffen. Op verscliillaide plaatsen in de stad voer den de politieagenten eni militairen charge» uit waarbij verscheidene mensdien door sabel houwen werden getroffen. In het St, Elisabeths Gasthuis zijn maatre gelen genomen om gewonden te verplegen. Den geheelen avond heerschte erin d» hoofdstraten veel drukte. Er trokken behalve politieagenten patrouille» infanterie en cava lerie door de stad. Hedennacht 1 uur zou ca valerie uit Den Bosch aankomen. In de- centrale keuken werd den geheelen nacht doorgewerkt om hedenochtend 1500 porties erwtensoep gereed te hébben, die van wege het gemeentebestuur kosteloos aan kin deren zullen worden uitgereikt. In de Houtstraat was het 's avonds zeer rumoerig. Daar is de straat schoongeveegd en vielen vele klappen. Te Breda hebben vrouwen, vergezeld van kinderen uit de volkswijken, een betooging ge houden tegen den broodnood. Een paar broodkarren werden leeggehaald. De politie wist erger te voorkomen. Er gaan stemmen uit het volk op om de vreemdelingen die daar als vluchtelingen vertoeven, hoofdzakelijk Belgen, niet langer als gasten te herbergen, ÜRANT. Zeep, Kwasten, Aluin. „DIAMOND" Scheerriem

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1