DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De strijd ii an feiltei Eeropa.
Openluckt-speleR Ml Ylüfhell
ZATERDAG 4 M E L
Ho. 104 pk *ummw b»«taat uit 2 biaëaw. Honderd on twintigste 4 aar gang. iftis.-
AbonDementsprlU bil vooruitbetaling p. 3 maanden f 1.65, fr. p. post f 1JQ. Bewfjsniiiers S ot. advertentieprijs IS ct, p. rcgsi, ffrocters letters naar plaatsruimte. Br. fr. N.V.M- en Baodel&drokkerll Herms. Coster I Zn„ leerdam C 9, Tel. 3.
De oplossing nabij.
Buitenhuid.
Staten Generaal.
Binnenland.
Er schijnt de laatste wekeni tusschen Ne-
derland en Duitschland een minder goede ver
houding te hebben bestaan.
Er schijnt, schrijven wij opzettelijk, want
officieel weten wij zoo goed als niets, noch-
van de tusschen beide mogendheden gevoerde
onderhandelingen, noch van het gevaar dat
ons daarbij zoo ernstig bedreigd heeft.
De toestand is „zeer ernstig" zeide minister
Loudon kort geleden in de Eerste Kamer en
het Haagsche correspondentiebureau, dat ons
deze uitlating seinde, voegde er veel betee-
kenend aan toe „Meer kan Zijne Excellentie
niet zeggen."
Het was inderdaad niet veel wat Zijne Ex
cellentie in het openbaar wel kon zeggen,
maar waarschijnlijk uit behoefte om zijn be
zwaard hart te luchten en met de gedachte
dat het bij zeer gevaarlijke onderhandelingen
beter is de verantwoordelijkheid niet alleen
te dragen,- heeft de minister vervolgens aan
het seniorenconvent eni later in comité-gene
raal aan de Tweede Kamer nadere mededee-
lingen over de met Duitschland gerezen moei
lijkheden verstrekt.
Maar het Nederlandsdie volk is als een on
mondig kind buiten de besprekingen gehou
den en het weinige wat wij officieel-van het
dreigende conflict hebben vernomen is voor
ons aanleiding geweest ons, wat de Neder-
landsch-Duitsche moeilijkheden betreft, zoo
weinig mogelijk in gissingen en beschouwin
gen te verdiepen.
Het heeft nu eenmaal geen zin mededeelin-
gen of voorspellingen te doen als men zelf in
het duister rondtast en uitsluitend aangewe
zen is op uiteraard eenzijdige beschouwingen
van buitenlandsche periodieken.
Wat dat betreft heeft het ons den laatsten
tijd niet aan belangstelling ontbroken-.
Het kleine Nederland heeft 's werelds oog
op zich gevestigd gezien, en de correspon
denten der buitenlandsche bladen bleken vrij
wat beter op de hoogte van de faits et gestes
der Nederlandsche regeering dan eenig Hol-
landsch jot&alist dat bij mogelijkheid zijn
kon.
Maar och, die buitenlandsche persstemmen
gaven ons evenmin een zuiver beeld van de
gerezen moeilijkheden en den stand der on
derhandelingen.
Ieder blad 'toch stelde de kwestie weer in
een ander licht en ieder vogeltje zong ten
slotte weer zooals het gebekt was.
De Engelsche correspondenten schreeuw
den met volkomen negatie van wat wij nog
zoo kort geleden van geassocieerde zijde
moesten ondervinden, luide hun verontwaar
diging uit over de schandelijke wijze waarop
Duitschland van zijn macht misbruik maakte
door Nederland tot concessies te dwingen en
de Duitsche corespond enten stelde daartegen
over weer in het licht, dat Nederland na zijn
toegeeflijkheid naar het Westen ook naar het
Oosten wel eens een- oogje mocht dichtknijpen.
Inmiddels werd onze strikte neutraliteit
hemelhoog geprezen en werd van beide zijden
de hoop uitgesproken dat wij ons verstandig
zouden gedragen.
Druppelsgewijze heeft de Hollandsche pers
min of meer officieel nieuws aangaande den
stand der onderhandelingen gegeven.
Hadden de woorden van minister Loudon
en het stopzetten der militaire verloven tot
ernstige ongerustheid aanleiding gegeven, al
heel spoedig kwamen geruststellender berich
ten.
Sommige bladen deden voorzichtig uitko
men, dat de donkere onweerswolken langzaam
maar zeker van den politieken hemel verdwe
nen en al verzekerde men aan het departement
van buitenlandsche zaken ook nog zoo ernstig,
dat eén oplossing nog niet was verkregen, al
deelde men daar nog zoo geheimzinnig mede,
dat aangaande den stand der onderhande
lingen nog geen nadere mededeelingen kon-
deR worden verstrekt, de optimistische berich
ten in de bladen hielden aan en de verzeke
ringen, dat de internationale moeilijkheden tot
een oplossing kwamen namen steeds vasteren
vorm aan.
We hebben de laatste dagen de voornaam
ste binnen- en buitenlandsche persstemmen in
ons blad weergegeven en mogen dus veron
derstellen, dat onze lezers daarvan geregeld
hebben kennis genomen.
Door de meerdere gegevens waarover wij
thans kunnen beschikken, door de verschil
lende mededeelingen al dan niet „van gezag
hebbende zijde" in de Nederlandsche pers
verschenen, is het thans ïnogelijk met vrij
groote nauwkeurigheid den stand der onder
handelingen weer te geven.
Het is zeer waarschijnlijk, dat beide mo
gendheden wat water in him wijn gedaan heb
ben, dat Nederland tot eenige concessies be
reid is gebleken en Duitschland afgezien heeft
van plannen, die voor ons land niet anders
dan noodlottig genoemd kunnen worden.
De Duitsche gezant, baron Gevers, is met
nieuwe voorstellen naar Berlijn vertrokken en
het is waarschijnlijk, dat de Duitsche regee
ring met de nieuwe Nederlandsche voorstel
len genoegen zal willen nemen."
Voornantelijk was de moeilijkheid tot over-,
eenstemming te komen gelegen in den1 door
voor van zand en grind naar België.
Wel nimmer zal de Nederlandsche regee
ring vóór den oorlog gedacht hebben, dat
zand en grind nog eens de oorzaak van ern
stige buitenlandsche verwikkelingen zouden
worden.
Nu eenmaal van beide zijden ten opzichte
der zand- en grindkwestie pressie op onze re
geering uitgeoefend is, nu zij tegenover de
bedreiging van Engelsche zijde zich op haar
voetstuk van strikte neutraliteit wist te hand
haven, was het niet te verwachten, dat zij,
usschen twee vuren geplaatst, naar
Duitsche zijde tot belangrijke en met onze on
zijdigheid in strijd zijnde concessies bereid
zou zijn.
De Duitsche regeering wenschte langs on
ze waterwegen doorvoer van zand en grind
door België naar het Westelijk oorlogsterein.
Bovendien eischte zij het gebruik van den
Limburgschen spoorweg voor alle vervoer niet
uitozndering van dat van oorlogsmateriaal
en juist over de interpretatie van het begrip
„oorlogsmateriaal" was men het niet eens
daar Ehiitschland langs deze spoorlijn heel
wat verzenden kan, dat niet direct oorlogs
materiaal kan genoemd worden maar waar
van de doorlating toch in strijd zou zijn met
de Nederlandsche onzijdigheid.
Nu denkt men binnen afzienbaren tijd tot
eeni voor beide partijen bevredigende oplos
sing Ie komen,
Het gevaar is nog niet geheel van de lucht
maar de donkerste wolken zijn weggetrokken
en een enkel zonnestraaltje is reeds doorge
broken.
Zoo wordt althans van gezaghebbende zijde
gemeld, want de regeering zelve heeft het nog
steeds niet noodig geoordeeld het Nederland
sche volk van den stand der onderhandelin
gen op de hoogte te brengen.
Bij de spanning waarin ons volk in de laat
ste dagen verkeerd heeft zou een mededeel ing
van geruststellenden aard toch zeer zeker niet
misplaatst geweest zijn.
N!a het onheilspellend „de toestand is
zeer ernstig", had men toch langzamerhand
wel eens een meer geruststellend „de toe
stand is bevredigend" mogen vernemen.
Evenwel, wij willen hopen, dat een offici-
eele regecringsverkiaring niet lang meer op
zich zal laten wachten.
Dat wij weinige dagen geleden voor een
zeer ernstig conflict stonden, bewijst ook
wél de min of meer openlijke critiek, welke
tegen ons kabinet en voornamelijk tegen on
zen minister van buitenlandsche 'zaken ge
richt was.
Voornamelijk in Duitschland heeft men er
slag van een staatsman, die zich tegen de
wensch'en van bepaalde militaire en al-Duit-
sche groepen verzet, door verdachtmaking
uit den weg te ruimen.
En het is niet geheel onwaarschijnlijk, dat
de propaganda tegen het Nederlandsche ka
binet op dit oogenblik vanuit Berlijn, waar
men op het krachtig verzet van minister Lou
don stuitte, gesteund werd.
Hoe onverantwoordelijk het van Neder
landsche zijde was in deze moei lijke oogen-
blikken op het heengaan van minister Lou
don aan te dringen, behoeven wij niet nader
in het licht te stellen.
Zou een val van ons kabinet op dilt oogen
blik in de oogen der Geassocieerden niet een
toegeven aan de Ehiitsche pressie beteeke-
nen?
Gelukkig schijnt ook aan deze onverant
woordelijke actie een einde gekomen en wij
kunnen niet dankbaar genoeg zijn, dat onze
regeering er blijkbaar in geslaagd is de
Nederlandsch-Duiische crisis tot een bevre
digende oplossing te brengen.
Wij mogen niet vergeten, dat Duitschland
op dit oogenblik in het Westen den oorlog
met onbetwistbaar succes voert, juist daar
door steken, de al-Duitschers, de mannen, die
in hun oorlogsroes het kleine Nederland
voor hetzelfde feit willen stellen als zij het
destijds-België deden, het hoofd hooger op.
Wij hadden slechts te kiezen tusschen een
toegeven aan de Duitsche, met onze neutrali
teit onvereenigbare eischen, of een conflict,
dat binnen weinige dagen ons land tot een
bloedig slagveld zou ma m.
Is het dan wonder, da minister London
van een „zeer emstigen" jestand sprak?
Wij kunnen slechts biteen en vertrouwen,
dat de toestand zich sine -dien zoo heeft ge
wijzigd, dat de Duitsche' e eer ing niet meer
in de allereerste plaats n invloed onder
gaat van ben voor wien yet kleine Holland
slechts een struikelblok v oat ter berakmg
van de uiteindelijke ove> m..ing zoo spoe
dig mogelijk uit den wetv uioet worden ge
ruimd.
De gunstige Oplossing schijnt nabij.
Gelukkig, want wij géooven, dat wij zei
den /lichter aan den rand van een aigrond
hebben gestaan dan we&foe dagen voor
dezen.
Uit Berlijn worden ver cjieidene mededée-
lingen gedaan over de in de Oekraine plaats
gehad hebbende omwentiüag.
Duizenden boeren uit ie Oekraine verga
derden te Kiëf en^gaven u; ontevredenheid
over de regeering te kenr u. Men besloot de
regeeruig ten val te brt gen, de centrale
Rada te sluiten én de coastitueerende verga
dering, tegen 12 Mei bijeen geroepen, niet te
laten doorgaan.
Afkeer van de socialiseering van den bo
dem werd betuigd en geueraal Skoropatski
tot hetman uitgeroepen.
Onmiddellijk reed de generaal, door heit
volk geestdriftig toegejuicht, door de hoofd
stad eu liet zich door de priesters in vol or
naat op het plein voor de Sofia-kathedraal
wijden.
Inmiddels vergaderde de Rada in haar ge
bouw, waarvan de toegangen door de regee-
ringatroepen aanvankelijk zwak verdedigd
werden. Maar deze troepen lieten de verde
diging al spoedig in den steek en de Rada
schikte zich vervolgens in haar lot.
Met heal weinig bloedvergieten kwam de
omwenteling tot stand en de linksche par
tijen zoeken reeds met de nieuwe in wording
zijnde regeering aanraking.
Volgens het Berlijnsche telegram is de om
wenteling uitsluitend het gevolg van de op
het platteland bestaande ontevredenheid met
het voortduren van den chaotischen toestand,
alsmede de verwardheid en moeilijkheid ten
opzichte van het bezit.
Men verwacht nu, dat de opwinding spoe
dig gedaan zal zijn 4k ook de kringen, die
nu nog wantrouwig tegenover de nieuwe re
geering staan, de hand ter medewerking zul
len bieden, zoodra men ervan overtuigd is,
dat de toestand zich buiten vreemden invloed
op nationalen Oekrainsdien grondslag ont
wikkeld heeft.
In Wecnen neemt men dc berichten over
den val der Oekrainsche regeering nog al
kalm op, wel een bewijs, dat men er geen
stagnatie in den voedseltoevoer van vreest.
De Weensche bladen zijn van meening,
dat het geen verwondering kan wekken, dat
er in een jongen staat als de Oekraine beroe
ringen en omwentelingen plaats vinden.
De nieuwe regeerders moeten verklaren,
dat zij zich zullen houden aan den vrede van
Brest Litowsk. Voor de middenrijmen is de
belangrijkste kwestie, dat waarborgen wor
den gegeven voor de levensmiddelenvoorzie
ning uit de Oekraïne.
Den regeeringen der middenrijken boezemt
het weinig belang In wie er in de Oekraïne
zoogenaamd het bewind zal voeren. De cen-
tralen zijn wel in de Oekraine gekomen om
het land naar hun zeggen van ongewenschte
elementen te zuiveren, maar er zal ook in de
Oekraïne wel niemand geweest zijn, die deze
vriendschappelijke hulp op hoogen prijs ge
steld heeft.
Men wist te goed dat het hier een wedloop
was wie er het eerst in zou slagen de rijke
voorraden het land uit te dragen en de Du it
schers en Oostenrijkers hebben zich gehaast
niet achteraan te komen.
Er mag nu in de Oekraine regeeren wie er
wil, mits deze regeerfng maar zoodanige
maatregelen treft, dat de graanproductie zoo
hoog mogelijk wordt opgevoerd en de aan
wezige voorraden levensmiddelen en veevoe
der zoo spoedig mogelijk naar de middenrij
ken worden overgebracht.
Uit Berlijn wordt reeds gemeld, dat van
de eerste levering voedingsmiddelen, met het
oog op de thans in Oostenrijk bestaande
moeilijkheden met de levensmiddelenvoorzie
ning, al dadelijk een flink stuk aan Oosten-
rijk-Hongarije wordt gelaten, terwijl dit rijk
zich wegens het vroeger binnenhalen van
den Hongaarschen oogpt al binnen eenige
weken zelf kan helpen.
In Juni wordt een groot deel naar Duitsch
land gevoerd, maar ook nu reeds zijn be
langrijke zendingen van de landgrens al
naar Duitschland onderweg.
Men verwacht van de zijde der middenrij
ken, heel wat uit de Oekrainsche voorraad
schuren, maar zal blijkbaar toch ook eerst
gerust zijn als die begeerlijke voorraden
goed en wél ingeladen en de grenzen der
Centrale mogendheden gepasseerd zijn.
Van Duitsche en Engelsche zijde is men
druk bezig eikaars verliezen met zoo ruim
mogelijke maat af te meten.
Renter's correspondent betoogt, dat de
Duitschers in de afgeloopen vijf weken een
140 divisies inzetten en men de Duitsche
verliezen aan Engelsche zijde op minstens
350.000 man schat.
Daarentegen weet de militaire medewerker
van de Deutsche Tageszeitung weer mede te
deelen, dat de Engelsche verliezen buitenge
woon hoog zijn geweest.
Afgezien nog, zegt hij, van de 130.000 on
gekwetste krijgsgevangenen, bedragen de En
gelsche verliezen volgens neutrale becijfe
ringen 600.0QO man..
Hij veronderstelt evenwel de mogelijkheid,
dat dit cijfer een 100.000 man te hoog is,
maar ook dan nog noeiöt hij de Duitsche
actie een waar vemietigingsoffensief.
Is het niet treurig, dat men er van beide
zijden op snoeft de meeste honderdduizen
den jonge mannen in den dood gejaagd te
hebben?
In Finland, schijnen de Duitschers een ge
weldigen slag te hebben geslagen.
Een Beiiijnsch communiqué meldt althans,
dat zij in zuidelijk Finland den vijand in een
vijfdaagschen slag bij Lakti en Tavartehus
vernietigend versloegen, waarbij 20.000 ge
vangenen werden gemaakt.
Op het Westelijk front is van een gevechts
actie van beteekenis nog/geen sprake.
Het blijft nog bij plaatselijke gevechten
van zeer ondergeschikte beteekenis.
CONFECTIE
AMSTERDAM DAMSTRAAT1
MODERNE COSTUMES
^Sg&BLOUSES
1IROKKEN
KORTE BERICHTEN.
De Engelsche minister-president heeft
verklaard, dat de moeilijkheden, die zich
thans in Ierland, voordoen, van dien aard zijn,
dat de oplossing der Home-Rule-kwestie nog
niet spoedig te wachten staat.
Tusschen de Sinn-Feiners en de natio
nalisten is een ernstige twist ontstaan naar
aanleiding van het voornemen der eerstge-
noemden, bij de tusschentijdsché verkiezingen
in Easteavan een eigen candidaat te stellen.
Havelock WMson, voorz. van den Engel-
schen zeeliedenbond, heeft in een redevoering
het aantal zeelieden, dat sedert het uitbreken
van den oorlog door de Duitsche duikbooten
is vermoord, op 15,000 geschat Hij zette het
besluit der Engelsche zeelieden uiteen, om als
vergeldingsmaatregel na den oorlog te weige
ren goederen voor en naar Duitschland te
vervoeren en deelde mede, dat voor dit boycot
plan een krachtige propaganda door het ge-
heele land wordt gevoerd1.
De opperste oorlogsraad der geallieer
den heeft, onder voorzitterschap van Clemen-
ceau, te Albertville vergaderd.
De Turken maakten in Kaukasus 8000
man van de Bolsjewische troepen krijgsge
vangenen. i
TWEEDE KAMER.
De Regeering heeft ingediend een wijziging
van de Distributiewet 1916. Daarbij worden
de bevoegdheden der Regeering betreffende
gebruik, verbruik, verwerking en vervaardi
ging van goederen, het verbouwen van be
paalde gewassen, verkoop, aflevering en ver
voer van goederen enz. uitgebreid. Voorts
worden de gestelde straffen verzwaard met
invoering van minimumstraf naast maxi
mumstraf. Het wijzigingsontwerp bevat voorts
o.a. bepalingen, ter bestrijding van den ket-
tinghandel, het hamsteren en ten aanzien van
inventarisatie van in het land aanwezige goe
deren en bedreigt onder meer straf tegen den-
gene, die opzettelijk goederen koopt of in
ontvangst neemt tegen h oogeren prijs dan
door den minister van landbouw is toegela
ten.
Eerste Oefening ZONDAG 5 MEI,
10 uur op sfe Ren|«aw.
NEDERLAND "EN DUITSCHLAND.
Naar van de Vlaamsch-Belgische grens
gemeld wordt, zijn de Duitsche troepeü-
machten, meest infanterie, die de laatste da
gen de grenswachten ves-zesvoudigd had
den, weder naar het binnenland afgetrokken.
Men meent daarin bet bewijs te zien, dat de
spanning tusschen Nederland en Duiisch-
land verminderd is.
DE HANDELSOVEREENKOMST
MET FRANKRIJK OPGEZEGD.
De minister van buitenlandsche zaken deelt
mede, dat, zooals Hr. Ms. gezant te Parijs
hem seint, (Je Fransche ministerraad' heeft
besloten tot opzegging der commercieels
overeenkomsten, bevattende de bepaling van
de meest begunstigde natie.
VERLAGING VAN DEN BOTERPRIJS.
Het Bureau voor Mededeelingen inni* de
Voedselvoorziening meldt:
De spoedige inwerkingtreding van den
verlaagden boterprijs geeft aanleiding tot de
klacht dat de winkeliera nog met grootere of
kleinere voorraden boter zitten, die zij tegen
hoogeren prijs hebben ingekocht en nu tegen
lageren prijs zouden moeten verkoopen. het
geen' natuurlijk voor hen verlies zou betee-
kenen. Daarbij wordt dan gedreigd dat de
winkeliers nu ook niet den nieuwen maximum
prijs zullen kunnen handhaven. Deze kiachf
is volkomen ongerechtvaardigd. Uit den aard
der zaak kan een prijsverandering invloed
hebben op winst en verlies van den winkelier.
Zoo is de sterke verhooging van den' boter
prijs in October 1.1., toen, in verband met den
winterproductieprljs van melk en het brengen
der uitvoerwinsten aan de N. U. M., de boter
90 c. hooger moest worden genoteerd, voor
deel ig geweest voor de meeste winkeliers, om
dat zij nog vrij groote vooraden bezaten;
welke ingekocht waren tegen den veel lageren
zomerprijs. Zelfs hadden verschelden winke
liers hun boter vastgehouden, wel vermoeden
de, dat de winterprijs hooger zou moeten wor
den gesteld.
Wanneer nu al de verlaging tot den zomer-
prija voor de winkeliers eenig nadeel zou op
leveren, dan Is er toch geen reden daarover
ernstig te klagen, te meer omdat de verlaging
slechts 30 c. bedraagt en de verhooging in
October 90 c. beliep. Er zijn evenwel goede
ronden om aan te nemen, dat de bona fide
andel door de thans ingevoerde prijsverla
ging in het geheel geen nadeel ondervond.
Immers, de mededeelingen in de dagbladen
betreffende de vetrantsoeneering hebben ln
den laatsten tijd een zoo sterke vraag naar
boter doen ontstaan, dat de winkeliers vrij
wel uitverkocht waren. Ten einde hun de ge
legenheid te geven nog tegen den ouden prijs
hun duurder ingekochten 'voorraad' op te
ruimen, is bovendien de aflevering aan de
winkeliers opzettelijk eenige dagen ver
traagd.
Indien 'er derhalve winkeliers zijn, die nu
nog eenigszins belangrijke voorraden hebben,
Welke ingekocht waren tegen den hoogeren
winterprijs, dan valt aan te nemen, dat zij
boter nebben achtergehouden op speculatie.
Maar dan hebben zij het ook alleen aan
zich zelf te wijten, walmeer zij thans schade
lijden.
Voor niet-handhaving van den maximum
prijs. op zichzelf ln geen enkel opzicht te
rechtvaardigen, bestaat dan ook geenerlei ver
ontschuldiging in de spoedige inwerkingstel
ling van den lageren prijs. De winkeliers zul
len dan ook goed doen zich stipt aan den ma
ximumprijs te houden zij loopen anders ge
vaar volkomen uitgesloten te worden van de
verstrekking van boter, ongerekend de straf
rechterlijke vervolging waaraan zij zich bloot
stellen.',
DISTRIBUTIE VAN GENEES- EN VER
BANDMIDDELEN ENZ.
De Minister van Landbouw heeft vastge
steld een distributieregeling van geneesmidde
len, verbandmiddelen en voorwerpen voor ge
neeskundig gebruik. Voor bijzonderheden zie
men de Staatscrt.
MILITAIRE VERLOVEN.
Naar het Haagsche Corr.-Bureau thans
meldt is tot dusverre geen wijziging ge
bracht in den maatregel inzake het tijdelijk
staken der verloven. ïntusschen heeft de op
perbevelhebber de mogelijkheid geopend,
voor ernstige familie-omstandigheden van
dringenden aard, als ziekte en dergelijke,
eenige dagen uitzonderingsverlof toe te ken
nen.
VERBOUW VOEDINGSGEWASSEN.
In zijne circulaire van 9 April j.l. heeft de
Minister van Landbouw de burgemeesters g«-
ALKHAARSCHE COURANT.
l/T«ECHT HEIUGEWECOO
