DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
De strijd in m buiten Europa.
Tychco Brahe
f;
No. 110
Honderd en twinstigate Jaargang
1918
Deze Courant wordt elkon avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling
per 8 maanden voor Alkmaar f 1.65, franco door het ge-
keele Rijk f 1.90.
Afzonderlijke en bewijsnummers b Cents.
Per regel f 0.15. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan «ie N.Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
MAAN U A O
13 MEI
IE TT ILL ET 0N.
Buiten
'T
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Het moet erkend worden, dat de Britten
ter zee nog heel wat stoute stukjes aandur
ven.
De poging onlangs gedaan om de haven
van Ostende en het Kanaal van Zeebrugge
onbevaarbaar te maken, geschiedde bij ver
rassing en men kon er dus op rekenen, dat
de Duitschers niet tot hun sterkstén tegen
weer in staat zouden zijn.
Maar men kon tevens verwachten, dat na
deze eerste poging de Duitsche kustwacht
uitgebreide maatregelen zou nemen om eene
herhaling van het gebeurde te voorkomen.
En daarom juist was het een stout stukje,
om opnieuw met een met beton gevulden
kruiser naar Ostende te stevenen en het werk,
dat de vorige maal maar half gelukt was, be
langrijk te verbeteren.
De „Vindictive", die ook de vorige maal
aan den strijd deelnam, zou thans voor het
goede doel opgeofferd worden.
Het was een oude kruiser en men had haar
met cement gevuld, dat in het water spoedig
in beton zou veranderen.
Werd dit schip van 90 Meter lengte op de
juiste plaats tot zinken gebracht, dan is het
duidelijk, dat de uitvaart van de haven be
langrijk zou bemoeilijkt worden.
De tocht werd 's nachts ondernomen en
volgens een Reuter-telegram uit Londen
dreef er een dichte zeedamp in dg richting
van de kust, waardoor het onmogelijk werd
verder dan 300 h 350 Meter vooruit te zien.
De „Vindictive" manoeuvreerde, blootge
steld aan het vuur der Duitschers, ongeveer
twintig minuten van Oost naar West, zoe
kend naar den ingang van de haven, welke
men te 2.20 ontdekte.
Op hetzelfde oogenblik, dat een schot de
„Vindictive" deed overhellen, zag de kapi
tein, dat hij ongeveer evenwijdig met het ha
venhoofd lag. Hij zwenkte den kruiser in het
Kanaal en liet haar met den achtersteven te
gen het Oostelijke hoofd loopen. Toen zij van
achteren aan den grond zat, liet men de ma
chinekamer ontruimen en de lading ontplof
fen.
De bemanning sprong in twee motofboo-
ten en werd gered. Zij bestond uit twee- en-
vijftig officieren en manschappen.
Volgens dit telegram ligt het schip met
eer hoek van 40 graden tegen het Oostelijk
hoofd.
De Duitschers gebruikten tal van kanon
nen en honderden machinegeweren.
Een ander telegram meldt, dat de „Vindic
tive" in de smalle vaargeul van de haven
van Ostende onder een hoek van 30 graden
Roman uit het laatst der 16e eeuw, naar het
Deensch van VILHELM OSTEROAARD
1)
„Een als dit nu eens zoo was?" riep Pra-
tensis en richtte zich in zijn volle lengte op,
terwijl bet bloed hem naar de wangen steeg.
„Ik ben noch u, nóch uw vader rekenschap
verschuldigd voor den omgang dien ik zoek.
Heb ik u niet behoorlijk Betaald, mijn kost
en logies in uw huis?Als wc het nu
niet langer eens kunnen zijn, dan zal ik mor
gen aan den dag een ander kosthuis zoe
ken
Maar, toen hij zag, dat zijn harde woor
den tranen te voorschijn riepen in haar
oogen, ging hij op vriendelijker toon voort:
„Vergeef mij miin drift, lieve Edele. Ik heb
je steeds beschouwd als verstandiger dan de
xoote menigte. Slaat u nu ook al geloof aan
..etgeen men vertelt van Meester Pratensis,:
dat hij de arme lijken opgraaft, zijn houweel
slaat in de doode lichamen en de mcnschen
in naam des duivels bezweert op te staan
Net of Meester Steffen nu in verbinding met
den Booze zou staan!Ik betuig u, dat
dit niets dan verzinsels zijn: Meester Steffen
beschikt over een groote geleerdheid verre
boven zijn stand en zijn ambt en enkel om
die reden heb ik hem al een paar malen in
zijn huis opgezochtIs u met die ver
klaring tevreden, lieve juffrouw Edele?"
Het jonge meisje beschouwde hem met
warmen, deelnemenden blik.
„Johannes Pratensis", zei ze en greep met
vuur zijn handen, „beloof mij. dat u nooit
meer een voet bij Meester Steffen aan huis
zult zetten!"
„Dat zal ik u toch moeilijk kunnen belo-
met de as van de geul ligt
Het Kanaal is 97 Meter breed', dus sluit
het schip dit niet geheel af, doch er is een ge
deeltelijke afsluiting van zeer emstigen aard
teweeg gebracht.
Er wordt, zoo laat zich dit'telegram voor
zichtig uit, niet beweerd, dat de aan den
grond gezette kruiser het uitvaren van duik-
booten of torpedobootjagers zal beletten,
maar het zal toch die beide geducht bemoei
lijken en de lichte marinestrijdkrachten van
de Duitschers zullen niet meer, wanneer zij
achternagezet worden, met volle kracht de
haven kunnen binnenstoomen.
Men verwacht, dat er ten aanzien van Os»
tehde naar schatting ten minste drie of vier
weken moeten vprloopen vóór het Kanaal
kan worden vrijgemaakt.
Natuurlijk zijn de Engelsche bladen vol
lof over dit bravourstukje.
De Duitschers, aldus de Daily Telegraph,
zullen de „Vindictive" met haar lading ce
ment, die in gewapend beton is overgegaan,
een minder gemakkelijk uit den weg te rui
men hinderpaal vinden dan het vodje papier,
dat zij wegwierpen toen zij de beide havens
ontweldigden van het land dat zij zich ver
bonden hadden te beschermèn.
Het oorlogskabinet heeft aan vice-admiraal
Keijer, den leider van de onderneming, een te
legram gezonden, waarin hem ra zijn man
nen dra hartelijken dank des lands wordt ge
bracht voor de geslaagde krachtsinspanning,
welke ontplooid to om de duikboefbedha-
ging in haar oorsprong te treffen. Het b'solc-
keeren var» Ostende, aldus dit telegram, heeft
zich bij de heldhaftige onderneming bij Zee-
brugge aangesloten ra haar voltooid.
Het is begrijpelijk, dat de Duitschers al
hun best doen. het gebeurde als van weinig
of geen beteekenis voor te stellen.
Volgens een Wolff-telegram werd de „Vin
dictive" door zoo'n hagel van kogels ont
vangen. dat zij zinkende togen het paalwerk
van het U'terste einde van den havendam
opliep en daar aan den grond geraakte.
Daar, aldus het telegram, mag het', voor
het geval het niet de moeite waard is om het
vlot te krijgen, blijven liggen; het hindert
ons daar niet.
Het telegram vertelt hoe de Duitschers
met de boo1 langszij het schip voeren cn den
aanblik van het bovendek schrikwekkend von
den.
Overal lagen de dooden verspreid, geen
plank, geen trap was meer heel en het ge
heels dek was met splinters en brokstukken
bedekt. Het schip, aldus dit telegram, is niet
ven, juffrouw, daar ik er juist vanavond
heenga!" Pratensis sprak op onverschilli-
f;en toon: „Maar als het tot uw geruststel-
ing kan dienen, dan wil ik u wei vertellen,
dat een van mijn kameraden, de welgeboren
Tvcho Brahe. met mii mee gaat."
Juffrouw Edele schudde het hoofd.
„Dat maakt de zaak niet veel beter. Voor
uw vriend to er geen gevaar Mj. Zijn nuch
ter verstand zal hem wel beschermen en hij
zal ook wel niet langer blijven, dan hij self
wil. Maar gij, Pratensis, zljt zoo vurig en
opbruisend en in minderwaardige handen
Ia uw wil fcwak ra buigzaam. Sluit niet uw
oorra voor hetgeen ik zeg, Johannes Praten
sis! Heb je dm" Booze eerst maai één vinger
gegeven, dan zal weldra niet alleen de hand,
maar het heele lichaam en de ziel nemen; en
groot leed zal treffen, niet alleen u zeiven,
maar allen, die u liet hebben!"
Vol verbazing staarde Pratensis het jonge
meisje aan. want, in plaats van met haar
gewone schroomvalligheid, sprak ze nu met
era vuur ra een kracht, of een bovennatuur
lijke macht haar de woorden in den mond
gelegd had. Maar hij haalde de schouders
slechts eens op en liet op minachtenden toon
volgen
,Xl schijnt twee gedaanten te bezitten, juf
frouw Edele; het eene uur is u zoo schuch
ter en schroomvallig als een jong meisje, dat
pas de kinderschoenen ontwassen is, en vlak
daarna treedt u op als een waardige profe
tes, wie het gegeven werd. alle verschijnselen
ra teekenen aan de lucht te onderkennen,
trots onze ervaren astrologen. In trouwe, ik
verwonder mij over u, lieve Edele, maar
toch zal ik mij aan uw profetie al even wei
nig storen als aan uw goeden raad!"
Dit zeggende, keerde hij zich naar het
venster, of hij ten kennen wilde geven, dat
hij daarmee het onderhoud als geëindigd be
schouwde Er was een uitdrukking van die
pen ernst en bezorgdheid gekomen in Edele's
meer te gebruiken, doch onze werf zal de
groote metaalstukken met vreugde aanvaar
den.
De laatste uitlating komt ons wel overdre
ven optimistisch voor. Wie een bom op zijn
huis krijgt, die zijn dak vernielt, verheugt
zich nu eenmaal niet over de mooie scher
ven, die hij in zijn salon vindt.
Dat het schip een groot deel van de vaar
geul afsluit, to wel een bewijs, dat de Engel-
echen er in geslaagd zijn hun vijanden een
minder aangename verrassing te bezorgen.
In Amerika is nog geen graangebrek.
De Daily Telegraph verneemt althans uit
de Vereenigde Staten, dat de verwachtingen
der regeering, dat era tarweoogst van een
milliard bushel zal worden verkregen, alle
kans hebben om te worden verwezenlijkt.
Volgens de jongste opgave van den Minis
ter van Landbouw wordt de oogst van de
wintertarwe thans geraamd op 572.539.000
bushels, dus 12 millioen bushels meer dan
de raming in April. Wordt de oogst der win
tertarwe zóó hoog, als hij geraamd is, dan
zou hij de op twee na hoogste oogst worden
ooit voor deze graansoort binnengehaald.
Aan mannen en vrouwen van de steden is
verzocht er hun zomervaerntie aan te willen
besteden, dit graan te helpen oogsten.
In Amerika is men toch altijd practtoch.
Een vacantie uit oogsten gaan is niet al
leen in het belang van den Staat, maar ook
van de stedelingen, die voor eenige weken
dra kantoorkruk voor het gezonde buitenle
ven kunnen verwisselen.
Bij de bespreking in dra Rijksdag over de
begrooting voor het rijksministerie van ma
rine heeft staatssecretaris Von Capeile een
lofrede op de duikbootra gehouden.
Hij betoogde daarbij, dat gedurende den
onbeperktra- duikbootoorlog de toeneming der
duikbootra aan het front het aantal der ver
loren gegane overtroffen heeft. De duikboqt-
oorlog groeit, aldus Von Capeile, meer en
meer uit tot een oorlog tusschen de duikboo
tra ra1 dra scheepsbouw en tot nu toe gaan de
maandcijfers voor de tot zinken gebrachte
schepen die van dra aanbouw steeds eenige
malen te boven.
Lloyd Oeorge, aldus de staatssecretaris
heeft in era groote rede in hei Lagerhuis ge
zegd, dat als het met den landoorlog mi» zou
gaan die ter zee nog lang niet afgeloopen is.
Geschiedt dit, dan zullen onzt, dulkbooten
hun plicht blijven doen en onze tegenstan
ders zullen bemerken, dat wij het langer uit
houden, want onze geheele oorlogsnijverhcid
zal voortaan den aanbouw van duikbootra
ten dienste staan.
blik en zonder een woord meer te spreken
trad ze zachtjes het vertrek uit. Juist toen
zij de deur opendeed, werd er een opgewekte
Dat belooft dus wanneer Engeland ook na
het beëindigen van den landoorlog den zee
oorlog mocht handhaven era offensief waarbij
de in de vaart zijnde tonnenmaat zoo volledig
mogelijk vernietigd dreigt te worden.
Tenzij men er tijdig in slaagt era wapen te
vindra waartegen zelfs de duikbootra niet op
gewassen blijken
De toestand op het gevechtsterrein in het
Westen is niet noemenswaard gewijzigd.
- Ten N. van het dorp Kemmel hebben de
Franschen eenige vorderingen gemaakt ra bij
Mailly werd een Duitsche aanval afgeslagen.
Voor de rest slechts artilleriegevechten en
kle;ne plaatselijke ondernemingen.
Edele keerde zich om ra wierp nog 'een
langen weifelenden blik op Pratensis; maar
toen ging ze toch ook, want reeds kwam
Tycho Brahe de trap opgeloopen en wel
zoo vlug en zoo zeer vervuld van hetgeen
hij den vriend vertellen wilde, dat hij zich
haast den tijd niet gunde, om het jonge
meisje te groeten.
„Wat !s er gebeurd?" vroeg Pratensis,
zoodra Tycho Brahe te voorschijn kwam.
„Wat er gebeurd Is?" barstte Tycho uit,
ademloos van vuur en geestdrift. „Sinds we
elkaar verlieten, heb ik verder den dag in
enkele geschriften gestudeerd, die mijn
vriend Ripensis mij leende. Wat waren die
Chaldeeërs toch al bedreven in de astrono
mie, nu zeshonderd jaar vóór Christus' ge
boorte! Wat zouden we nu dan al een eind
verder kunnen zijn, als iemand zich met ijver
en geduld op die wetenschap toelegde! 't
Lijkt nu opeens, cf ik geen rust meer in mij
heb! Wat geeft het nu, of men mij al dwin
gen wil, om een machtig staatsman te wor
den, als ik er al mijn zinnen op gezet heb,
om den sterrenhemel te bestudeeren? Want
ik betuig je, Pratensis, dat geen mrascli,
noch mijn vader daar ginds in Knudstrup,
noch mijn beste oom Jörgen, mijn gedachten
zal kunnen afleiden van de astronomische
kunst. Zoodra ik kan, ga ik in den vreemde,
om beroemde leermeesters te bezoeken en zoo
kon het nog wel zijn, dat wij elkaar ontmoet
ten in Rostock, Wittenberg of een van de an
dere Ehiitsche steden."
„Maar nu ga je toch vanavond allereerst
met mli mee tot buiten de Noorderpoort?"
vroeg Pratensis. „Wie weet wat je daar nog
te hooren krijgt! Zonder geld kom je toch
KORTE BERICHTEN.
Keizer Karei heeft zich naar hei Duit
sche hoofdkwartier begeven. In het gevolg
van den monarch bevinden1 zich o.a. de eerste
opperhofmaarschalk graaf Huyady, de mi
nister van buitralanasche zaken, baron Bu-
rian ra het hoofd van dra generalra staf,
Arz.
De verkiezingen voor het Deensche
Landsthing hebben tot hedra tot resultaat ge
had, dat 27 aanhangers der regeering en 44
leden der oppositie gekozen zijn
Te Weenen to het aanvullingsverdrag
op het vredesverdrag tusschen Oostenrijk-
Hongarije en Roemenië gepubliceerd, hetwelk
o.a. Bepaalt, dat Roemenië niet alleen afziet
van vergoeding voor de schade, in zijn ge
bied aangericht door de Ooatrarijksch-Hon-
gaareche troepen, voor requisite ra heffin
gen, maar ook de schade moet vergoeden,
door deze troepen berokkend aan de neutralen
binnen zijn gebied.
Een telegram uit Zurich ontleent aan
de Venizeltottoche bladen, dat Qrlekenland
In het eenheidsfront der geallieerden opgeno
men is.
De Bulgaarsche opperbevelhebber Je-
kof heeft in een interview o.m. verklaard, dat
Bulgarije zich door wat hij noemt „Orieken-
lands listigheid" niet om den tuin zal laten
lelden en dat het leger gereed is om de na
tionale aspiraties van het Bulgaarsche volk
te verwezenlijken.
Het vergelijk In zake de Pruisische kies
rechthervorming is volgens de Oermania niet
bereikt.
In Rusland werden ter gelegenheid van
de 1 Mei-viering 200 „staatsmsdadtgers"
onder wie ex-minister Suchomlinof, uit de ge
vangenis ontslagen.
Onder voorwendsel, dat in de Zwarte
Zee era aanval op era Duitsche duikboot
heeft plaats gehad, heeft de Duitsche regee
ring verklaard, dat alle voertuigen, tot de
Russische Zwarte Zeevloot behoorrad, als
vijandelijke oorlogsschepen behandeld rillen
worden.
Generaal Mauroe is op nonactiviteit
gesteld.
Bij de marlnebegrootinng kwam in den
Rijksdag de duikbootoorlog ter sprake.
nergens heen en mijn bedoeling to het juist
om naar middelen uit te zien voor de reis
„Ik ben bereid, met je te gaan," zei Ty
cho Brahe, „feitelijk kan ik den man, dien
we zullen opzoeken, heelemaal niet; maar
dit maakt mfjn nieuwsgierigheid nog des te
grooter."
Pratensis had inhisschen den zwarten
studentenmantel om de schouders geworpen
en zijn hoed op 't hoofd gezet en beide fon-
gelui verlieten het vertrek, dat de bewoner
zorgvuldig achter zich sloot.
r.i was niemand beneden in de woonkamer
en zc traden door de kleine voordeur de
5ang uit, zonder tets gezien te hebben van
en Meester zeiven, of van zijn dochter. Maar
als Pratensis neg eens omgekeken had, dan
zou hij achter de In lood gevatte ruitjes een
jong meisje hebben gezien, dat hem met tra-
deren bezorgden blik stond na te oogen
HOODSTUK III.
Meester Steffen
De klok wéés nauwelijks half acht en zoo
duurde het dus nog anderhalf uur eer de
stadspoort gesloten werd en het klokkenlui
den verkondigde het aflossen van de wacht.
Tycho Brahe en zijn kameraad liepen de
Kloosterstraat door, het Lieve Vrouwen
kerkhof over en verder door de Noordstraat
naar de Noorderpoort. Op dien tijd van den
avond waren er niet veel menschen op straat
Nu en dan maakte-een handwerksman een
glippertje naar het gil'dehuis, om daar nog
een hartsterking te nemen, eer de dag ten
einde ging; en anderen hadden zich met de
zelfde bedoeling op weg begeven naar den
Raadhuiskelder of in ieder geval naar her
berg of bierhuis. De meeste eerbare burgers
bleven echter binnenshuis, en, zoodra de
duisternis inviel, kon men zeker zijn. niet
veel anders tegen te komen dan dronken
De voorzitter van het Hongaarsche
Heerenhuis, alsmede de beide vice-presidenten
hebben hun functies neergelegd.
Biniienla» <1
NEDERLANDERS UIT DUITSCHI.AND.
In het vroegere Belgische interneeringa-
kamp in Qaasterland worden pl.m. 1000 Ne
derlanders uit Duitschland, die in den militai
ren dienst moetra treden 6 weken in quaran
taine gehouden. Onder hra zijn lieden, die
vóór 15 jaar naar Duitschland trokken
GRAAN UIT AMERIKA.
Volgens hier te lande ingekomen berichten
zal de lading van de Jlava bestaan uit 1500
ton maïs. 200 ton meel en 2600 ton graan,
en de lading van de Stella uit 200 ton tarwe
en 1600 ton meel.
Verwacht kan worden dat deze schepen
nu dezer dagen gereed zullen zijn om de reis
naar Nederland te aanvaarden.
TOCH EEN VREDESPOGING
Zooals men weet, to de heer Colijn naar
Engeland geweest en werd van die reis ge
zegd, dat zij in verband stond met een
Duitsch vredesoffensief. De heer Colijn
heeft dit ontkend en verklaarde alleen als di
recteur der Bataafsche petroleum-maatschap-
pij te zijn gegaan, terwijl de Engelsthe mi-
nister Balfour zeide, dat in dra laataten tijd
geen vredesaanbod1 is gedaan ra er geen ver-
tegenwoordigér van era neutraal land In En
geland is geweest, die officieuse voorstellen
voor vredesonderhandelingen had gedaan,
met welke woorden de heer Colijn verklaar
de zich geheel te kunnen aansluiten.
De Tel. vernam nu naar aanleiding van
een en ander dat de beteekenis, aan de reis
van dra oud-minister van Oorlog toegedacht,
niet onjuist of uit de lucht gegrepen was.
Kort gezegd, aldus dit blad, komt de zaak
hierop neer:
De heer Colijn hield ruggespraak met zïjB
committent (i.e. von Kfihlman) ra gal der
Engelsche regeering era ra ander dra
vredq betreffende in overweging. Hierop
kreeg de heer Colijn het bekende antwoord,
dat „vrede door vergelijk niet meer voor
kwam in het Engelsche woordenboek" ra
dat de Entente besloten was, den oorlog, hot
ook te winnen.
De zending van den oud-minister met eea
opdracht van von Kühlman. is dus als mis
lukt te beschouwen
Doch een zending was het!
DISTRIBUTIE VAN VARKE^MFF.L
Het Bureau voor Mededeel in gen de
Voedselvoorziening meldt:
Door de Toewijzingsoommissie voor vet
der zal nog in deze maand era aanvang wor
den gemaakt met de distributie van varkens-
meel, dat onder toezicht van een daartoe aan
gestelde commissie, naar het systeem van
prof. Van Calcas bereid wordt, in een twaalf
tal fabrieken, met welke era contract is afge
sloten' om dit varkensmeel te bereiden- en té»
gen een overeengekomen prijs aan de Regee
ring af te leveren.
Over de maand Mei komt era hoeveelheid
van 850 ten of 8.500 eenheden van 100 kilo
zeelui en studenten, steeds bereid tot op
stootjes. ra zoo nu en dan era gerechtsdie
naar, die 's nachts rondliep, om moord en
doodslag en meerdere ontucht te voorto-
nu-n
Buiten de poort was het geheel eenzaam en
verlaten. Aan den overkant van de stads
gracht ra de wallen lagen nog maar een
paai* huisjes, omgeven door kool- en vruch-
trariiinraen aan de Noorderpoort was een
nieuw kerkhof waarop de armen begraven
werden en ook de pestlijders Het was een
berucht gedeelte, want niet alleen dat het
kerkhof zeer verwaarloosd waa als era plaats
vol onreinheid en waar het vee nog graasde
tusschen de graven, maar het moest de ver
blijfplaats zijn van tal van zedeiooze, slech
te mcnschen.
Er waren herhaaldelijk klachten ingeko
men over den doodgraver, Meester Steffen,
tot wiens taak hot feitelijk hoorde, om hier
orde te houden; maar dit hielp niets! E>«
overheid had eenmaal bepaald, oat era plan
ken beschot zou zijn om het kerkhof heen en
dat het gesloten zijn van de poort daarin
meteen een waarschuwing was. dat de stads
poort nie* meer toegankelijk zou wezen. Het
planken beschot was omver gehaald en de
wanorde op het kerkhof was ook net zoo
groot gebleven. Daaruit had men besloten,
dat Meester Steffen de burgemeesters er
mannen van den stadsraad om den vinger
wond Er waren er zelfs, die zoover gin
gen, dat ze hem voor een gevaarlijken „too-
venaar" hielden, die al lang geleden ver
brand of gepiirigd had moeten zijn; en alge
meen werd er gezegd dat hij aan de zwarte
kunst" deed en bedreven was in de goudma
kerij. waardoor h:; in st?a+ zou zijn de heele
vroedschap om te koopen.
ALKMAARSCHE
fü
li
