DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. im. De strijd ia en buiten Europa. No. in Honderd en twintigste Jaargang. WOENSDAG J5 MEI Buitenland. Staten Generaal. Binnenland. (Jerncmul Nieuw*. Abonnementsprijs bil Toomltbetalln^ p. 3 maanden 11.69, Ir. p. post 11.90. BeviisaitinmBrs 5 et. Advertentieprijs 15 et. p. regel, grootere letters dmi plaatsruimte. Br. tr. N.¥. Soek- en Handelsdrukkerij Harms. Coster d Zn., foordam C 9. Tel. 3. De Democratie heeft met haar knokige handen tevergeefs op de deur van het Prui sische Huis van Afgevaardigden gebonsd. De heeren, die daar in hun gemakkelijke zetels gedoken zijn, hebben even om het hoekje gegluurd, maar toen zij zagen wie de bezoekster was, de deur van het aristo cratische huis terstond weer gesloten en zoo stevig gegrendeld, dat de bezoekster weer heengegaan is. ,De leden van het Pruisische Huis van af gevaardigden achtten het oogenblik voor de mocratische maatregelen nog niet gekomen, zij sloten de oogen voor de teekenen des tijds. De Dejnocratie in ha,ar grauwe mantel is heengegaan. Maar ook zij wacht haar tijd af en spoe diger wellicht dan men nu verwacht zal zij terugkeeren, de deur, welke nu voor haar gesloten gehouden wordt openbreken en de conservatieve afgevaardigden hun zetels doen ontruimen. v Gisteren is dan de beslissende stemming over de voorstellen tot' invoering van het ge lijke kiesrecht in Pruisen gehouden, waarbij ten slotte een volkomen negatief resultaat werd bereikt. Bij artikel 2, dat o.a. bepalingen bevat be treffende de compromis-commissie uit leden der beide Huizen, werd een amendement van het centrum aangenomen, dat eene beperking beoogt om een budgetrecht van het Huis van afgevaardigden te voorkomen. Nadat paragraaf I van het ontwerp betref fende de verkiezingen van het Huis van Af gevaardigden onveranderd was aangenomen, werd een voorstel tot herstel van paragraaf ÏÏI voor het regeeringsontwerp, dat in het gelijke kiesrechb voorziet, met 236 tegen 185 stemmen verworpen. Eveneens werd een 'voorstel-Lohman verworpen om onder be paalde voorwaarden twee extra stemmen te kunnen verleenen. Daar ook het commissie-besluit betreffen de de invoering van het meervoudig kiesrecht verworpen werd, was dus een volkomen no- gatief resultaat bereikt. Als kleine jopgens, die kwaad gedaan hebben en naar hun moeder kijken om te zien welke straf er nu op volgen zal, zoo richtten vervolgens de afgevaardigden hun blikken op den onder-voorzitter van het staatsminister ie, dr. Friedberg. Deze stond op en haalde plechtig uit zijn portefeuille een blad papier te voorschijn, waama-alle aanwezigen zich van hun zetels verhieven. Dr. Friedberg verklaarde, dat de slaatsre- geering aks te voren vasthoudt aan het ge lijke kiesrecht en besloten is om ten einde het tot uitvoering te brengen alle grondwettelij ke middelen aan te wenden. Zij is-evenwel tevens de opvatting toegedaan, dat het Hoe renhuis als een factor van,rechtsgelijkheid in de wetgeving tegenover de voor het gehcele staats- en grondwetswezen fundamenteele kwestie zijn standpunt moet innemen, temeer daar ook de nieuwe samenstelling van het Heerenhuis zelf een belangrijk deel van de voorgenomen hervorming uitmaakt. Dientengevolge zal ook het Heerenhuis zich met het voorstel bezig houden. Mocht het, tegen de verwachtingen der staatsregee- ring in, binnen een bepaalden termijn niet tot de aanneming van het gelijke kiesrecht zijn gekomen, dan zal de ontbinding van het Huis plaats vinden op een tijdstip, waarop dit na zorgvuldig onderzoek der staatsre- geering met den oorlogstoestand in overeen stemming is te brengen. Na drie weken zal nu het Huis van Afge vaardigden definitief over het kiesrechtont- werp. hebben te stemmen. De regeering hoopt, dat, op grond van de besluiten van het Heereühuis, ook het Huis van afgevaardigden nog tot een andere mee ning zal komen. Blijkt dat niet het geval, dan zal men tot ontbinding van het Huis overgaan en de be slissing in handen van het volk jeggen, waarna zonder twijfel een meerderheid voor het enkelvoudig kiesrecht zal gevonden worden. Er is den laatsten tijd meernjalen beweerd, dat de onthullingen van Clemenceau over den brief van den Oostenrijkschen keizer, een vredesbespreking tusschen de monarchie en haar vijanden voor langen tijd onmogelijk heeft gemaakt en juist tot gevolg zal hebben, dat Oostenrijk-Hongarije en Duïtschland zich nauwer dan vroeger aaneen zullen slui ten. Dit laatste schijnt thans werkelijk bewaar heid te worden. Zooals wfj reeds mededeelden, werden aan het bezoek van keizer Karei met zijn raads lieden aan het groote hoofdkwartier reeds verschillende beschouwingen vastgeknoopt, welke er op wezen, dat men hier met een po ging tot grootere samenwerking te doen had. De Weensche bladen betoogen nu reeds, dat het oude tweevoudige verbond ter ver dediging tegen Rusland was gesloten en zijn defensief karakter behoudt ook nu Rusland voor langen tijd geen gevaar meer voor de middenrijken kan opleveren. Thans, aldus deze persuitingen, bedreigen tal van andere vijanden de midden-rijken met vernietiging. Het definitieve tweevoudig ver bond past volkomen in de lijst van den volkerenbond, waarnaar de Entente zegt te streven, want liet wil, evenals die volkeren- boud, slechts vrijwaren tegen oorlogen. Het Duitsche blad, de Lokal Anzeiger, wijst eveneens „op het belang der samenkomst van beide keizers. Het blad noemt die samenkomst, waarbij ook koning bodewijk van Beieren tegen woordig was, een wereldhistorische gebeur tenis, die, vooral met het oog op de gewel dige militaire spanning in het Westen geschikt is om met hoop en vertrouwen verdere successen van het Duitsche zwaard tegemoet te zien. In alle gevalle schijnt thans het Duitseh- Oostenrijksch-Hongaarsche verbond belangd- rijk te zijn uitgebreid. De Weens^e bladen van gisteren meenen, dat dit verbond een algemeen karakter moet dragen en oordeelen, dat deze gebeurtenis ook op den binnen landsdien toestand in de Monarchie niet zonder uitwerking kan blij ven. 1 1 In Engeland is men begrijpelijkerwijze minder enthousiast over deze nieuwe vriend schapsbetuiging. Wij staan, zegt o.a. de Westminster Gar zette, thans tegenover de verwezenlijking van het „mittel-Europa." De Duitsche regeering haalt de politieke en economische banden tusschen beide landen aan met de eventueele bedoeling een er vereeniging van alle Duii> sche volken. Indien deze zou worden verwe zenlijkt, zouden de besluiten van Parijs on vermijdelijk van krachten moeten worden. Zij toch vormen de definitieve maatregelen der geallieerden tegen een ,,mittel-Europa"-poli- tiek en zouden dan als een offensief wapen moeien worden gebruikt. Of het nieuwe verbond in vele kringen der bevolking van Duitschland en de Monarchie groote instemming zal vinden, mag betwij feld worden.' Velen in de Monarchie zijn van meening, dat het niet wenschelijk is, den staat politiek, militair en economisch nauwer aan het Duit sche rijk te verbinden en ook in Duitschland zelf zullen er heel wat zijn, die het lot van het Keizerrijk niet afhankelijk zullen willen maken van de politieke avonturen van den huidigen bondgenoot. De onderhandelingen zullen te Berlijn worden begonnen en te Weenea worden be ëindigd. Keizer Karei ia inmiddels van zijn bezoek aan het Duitsche hoofdkwartier teruggekeerd en van de gevolgen van dit bezoek zullen eerlang wel nadere raededeeUogan openbaar gemaakt worden. Op het Westelijk front gom nieuw* van be- teekenis. In afwachting van het groote Duitsche of fensief, dat volgens de Geallieerden de vol gende week zal losbarsten blijft het bij plaat selijke gevechten en verkenningen van onder geschikte beteekenis. Het Britsche communique meldt slechts een krachtigen Duitsdien aanval ten Z. W. van Morlancourt, waar de vijand een tijde lijk succesje behaalde. KORTE BERICHTEN. Ctskaukastë heeft zich onafhankelijk verklaard. In Johannesburg hebben de werklieden der electnciteitsfabriek gestaakt. Professor Quidde geeft een tegenspraak van het bericht van de Daily Mail over een vredespoging te Oenève. In een strijd tusschen Bolsjewiki en anarchisten te Moscou werd het hoofdkwartier der anarchisten met granaten gebombardeerd. Het Kremlin werdt door kanonnen bescho ten. Ehiitschland heeft opnieuw belangrijke concessies verkregen bqj een regeling van het trein-, post- «b telegraafverkeer met Roe menië,. De Oekrajnsche regeeniag heeft be loofd) de weoschea dar boexm door het In voeren van agrarische hervormingen te zulle» bevredigen. TWEEDE KAMER. In de zitting van gistermiddag werd bij de regeling der werkzaamheden verworpen een voorstel-Troelstra om de Kamer op 17 Mei te doen uiteengaan en ua de stemming op 3 Jtuli weer bijeen te doen komen Daarmede is aangenomen het voorstel van den voorzitter om de Kamer op 17 Mei te doen uiteengaan, 28 Mei het afdeelingsonder- zoek te houden, o.a. van de wijziging der Oor logswinstbelasting en de te wachten ontwer pen betreffende het Scheuren van Grasland en het verkrijgen van stikstof uit de lucht, en op 29 Mei de openbare vergadering aan te vangen. Aan de orde kwam het wetsontwerp-Duys c.s. tot verleenen van Ouderdomsrente. Gerepliceerd werd door de heeren Van Vuuren, Snoeck Heiikemans, Rutgers en Beumer. Het wetsotnwerp werd nader verdedigd door den heer Marchant. De heer B i c h o n zou, ofschoon tegenstan der van staatspensioen, vóór het ontwerp stemmen, omdat hij het wanschelijk acht dat de Eerste Kamer uitspraak kan doen over het ontwerp. Het ontwerp werd aangenomen met 41 tegen 36 stemmen (vóór de linkerzijde en de heer Bichon). Daarna was aan de orde het ontwerp-Lob- man c.s. tot gelijkstelling van de salarissen van de bijzondere met die van de openbare onderwijzers in dezelfde gemeentee. De heer Gerhard* zou tegen stemmen, omdat z. i. financieele gelijkstelling niet mag worden losgemaakt van uitvoering van art. 192 der Grondwet in haar geheel. De heer Ketelaar was het daarmee eens. De heer Rutgers wees op het feit dat verschillende gemeenten toeslagen geven als hier worden voorgesteld. Spr. achtte dit op den duur niet gewenamt en beval daarom het ontwerp aan. De heer Visser van IJ zendoorn zou moeten tegenstemmen. Hij wilde geen stap doen in de richting van financieele ge lijkstelling alvorens art, 192 der Grondwet ;eheel werd uitgewerkt, daar anders de open bare school in gevaar zou worden gebracht. De heer Van Raalte deelde het bezwaar, door den1 heer Gerard ontwikkeld. Te 4.25 uur werd de vergadering verdaagd tot des avonds 8 uur. In de avondvergadering werd aan de orde gesteld het wetsontwerp ter voorziening in den woningnood. Verschillende leden betuig den er hunne instemming mede. Zij meenden echter, dat aangevraagde bedrag van 15mil- lioen niet voldoende zou zijn. Bij de beant woording zei minister Gort v. d. Linden o.m., dat genoemd bedrag niet was een stelpost, maar een credietpost en dat hij zqc noodig niet zou aarzelen een nieuw ciediet a'an te vragen. Het geldt hier uitsluitend de nóodwet. Met een herziening der woniugwet was spr. in 1913 gekomen, maar de Kamer gaf eerst in 1915 een voorloopig verslag. Had spr. ge legenheid gehad dat ontwerp om te werken, dan zou het er na de opgedane ervaring nog heel anders hebben uitgezien. Voor de voor bereiding van een1 definitieve woningwet heeft de tijd ontbroken. Spr. erkende dat de zaak urgent is. Spr. verdedigde dan den bouw van noodwo ningen. Speciaal de groote gemeenten rullen in de eerste tien jaar in de behoefte kunnen voorzien. De uitvoering dezer wet zal geen bureau werk zijn: de persoon die met de leiding wordt belast zal het geheele land doorgaan en met de menschen spreken. Voor verhooging der rijksbijdrage van 75 tot 90 pCt. was geen wetswijziging noodig. Bleek de noodzakelijkheid, dan zou spr. cr niet tegen op zien het percentage te verhoo- gen. Verschillende amendementen werden voorgesteld, o.a. door den heer Schaper om ae bewoning der noodwoningen na 5 jaar te doen ophouden tenzij de Kroon voort zetting der bewoning toestaat en een besluit hiertoe telkens voor niet langer dan één jaar te doen strekken; en door den heer Koo ien om toezicht op de oprichting, instand houding en het gebruik der wonmgen ook voor te schrijven bij uit eigener beweging gebouwde noodwoningen; door den neer De Kanter om vast te stellen, dat het bewijs van de behoefte aan blijvende voor ziening niet per se moet worden geleverd, maar dat definittieve bouw inden regel automatisch voortvloeit uit den noodbouw; en door den heer Kooien om de voor schriften te doen blijven gelden bij bouw uit eigener beweging, en bij definitieven bouw. Minister Gort van der Linden nam ze alle over, waarna het wetsontwerp zonder hoofdelijk e stemming werd aangeno men. Het wetsontwerp tot wijziging en verhoo ging van Hoofdstuk V der Staatsbegrooting voor 1918 (kosten voorziening in den wo ningnood enz.) werd eveneens zonder hoof delijke stemming aangenomen, evenals daar na een twaalftal andere wetsontwerpen en conclusies. BROODKAARTEN. De minister van landbouw heeft de volgen de circulaire tot de gemeentebesturen gericht: Naar mij is gebleken komt het meermalen voor, dat aan hoofden van gezinnen brood kaarten worden toegezonden voor inwonende zoons, die opgeroepen zijn voor den militairen dienst, en u't dien hoofde het ouderlijk huis hebben ven«icn. Dergelijke gezinnen beschikken dientenge volge over een grooter broodrantsoen dan hun toekomt. Ik verzoek u bij de uitreiking der brood kaarten met de bovenomschreven omstandig heid rekening te willen houden. ZAAIBOONEN. Het Bureau voor Mededeelingen inzake de Voedselvoorziening meldt Geklaagd wordt, dat landbouwers, met na me die grasland scheurden, vergeefs uitzien naar zaaiboonen. De regeering stelt evenwel zooveel Zaaiboonen van zeer goede kwaliteit beschikbaar als noodig is. De landbouwers hebben zich dus slechts te wenden tot de han delaren om zaaiboonen te krijgen. Mochten er landbouwers zijn, die in deze eenig be zwaar ondervinden, dan kunnen zij van de Cutuurcommissies de noodige inlichtingen ontvangen. HET DUIKBOOTENGEVAAR VOOR ONZE SCHEPEN. In de Staatscourant van Maandagavond is de reeds besproken aan vulling van art. 55 der Duitsche Prisenordnung in den officiee- len tekst bekend gemaakt. Daardoor wordt helaas de vrees, dat deze aanvulling spedaal met het oog op Nederland heeft plaats gehad en op onze geheele koopvaardijvloot toepasse lijk moet worden geacht, bevestigd. Een neutraal schip zal door het Duitsche Marine-Amt d. w. z. door de duikbootcom mandanten, waar ter wereld zij het ook ont moeten, beschouwd worden als in het belang van de vijandelijke oorlogvoering in de vaart ebracht te zijn (voor zooverre „de omstan- igheden" dit niet logenstraffen), wanneer de neutrale Staat welks vlag het schip mag voeren, met een aan Duitschland vijandelljken Staat een overeenkomst omtrent het afstaan van scheepsruimte heeft aangegaan, of wan neer het overwegende deel der zich in de vaart bevindende koopvaardijvloot van den neutra len Staat voor den vijand vaart. De cursiveerde woorden stellen de bedoe ling van het nieuwe artikel ten aanzien van onze vloot buiten twijfel. Wij zijn verlangend te vernemen wat onze Regeering gedaan heeft of doen1 zal ter afwending van den hoogst ernstigen aanslag dien Duitschland tegen onze schepen in werking heeft gesteld op hetzelfde oogenblik, dat het dreigende con flict betreffende dei doorvoer en andere moeilijkheden werd bezworen, zegt de Haag- sche N, Ct. DE VAART VAN INDIé OP AMERIKA HERVAT. Bij het departement van Koloniën is van don gouverneur-generaal telegrafisch bericht ontvangen, dat ue vaart op Amerika hervat is en dat een aanvang is gemaakt met het verleenen van uitvoervergunningen van pro ducten, waarvan de uitvoer verboden is. DOOR VLIEOTUIÖEN BESCHOTEN. De te Nieuwediep met averij binnengeko men Nederlandsche schoener Voorwaarts is in de Noordzee door Duitsche vliegtuigen beschoten, toen hij zich met een lading hoe pels op weg van Rotterdam naar Wisby be- genstaande de lioilandsche vlag was, bestookten de DuitSchm het vaartuig met mitrailleurvuur en met bommen, doch deze kwamen alle in het water terecht. Toen de Duitschera het schip begonnen te beschieten, werden direct de zeilen gestre ken en begaf de uit 4 personen bestaande bemanning zich in de boot. Nadat de vliegtuigen den schoener gerui men tijd beschoten hadden, vertrokken zij weder. Dc bemanning keerde daarop aan boord terug om waf kleercn te bergen. Een maal weer op het schip, bemerkte men dat hel bleef drijven, niettegenstaande het vaar tuig als het ware doorzeefd was door de mitrailleurkogels en het schip tal van kogel gaten onder water bekomen nad. Terwijl na tuurlijk scherp uitgekeken werd, in verband met een mogelijken terugkeer der vliegtui- Sen slaagde men erin door het inslaan van outen pennen de gaten onder de waterlijn zooveel mogelijk dicht te maken,"waarna het schip lens gepompt werd. Vervolgens werd de terugreis aanvaard en liep men zonder verdere ongevallen te Nieu wediep binnen. SCHEUREN VAN WEILAND. Blijkens mededeeling van den voorzitter der Tweede Kamer zijn nog wetsontwerpen te verwachten betreffende het scheuren van weiland en betreffende de bereiding van stikstof uit de lucht. BEZOLDIGINGEN BIJ DE LAND- EN ZEEMACHT. Ingediend is een ontwerp tot verhooging van de begrooting van oorlog voor 1914voor ver- boóging van de bezoldiging van de officie ren en mindere militairen van de landmacht. De daarin vervatte voorstellen berusten feheel op de denkbeelden en conclusies der taatscommissie te dezer zake, die de resul taten van haren arbeid aan den minister heeft medegedeeld. Voor de ontworpen aanvaugsalarissen is van de praemisse uitgegaan, vooral waar dit jonge menschen betreft, dat met eene betaling op bescheiden voet kan worden volstaan. Zoowel uit een moreel als een sociaal oog punt kwam het de Staatscommissie wensche lijk voor, dat de militaire ambtenaren op den leeftijd, waarop hun standgenooten in de civiele maatschappij gemiddeld zich een ge zin vormen, wat ae financieele vooruitzichten betreft in staat moeten1 zijn om te huwen. Voor onderofficieren en officieren is daarvoor de te bepalen leeftijd van 25 en 27 jaar aangeno men. Voor de rangen, die uit dit oogpunt daarvoor in aanmerking komen, wordt op de tijdstippen, dat voormelde leeftijd gemiddeld wordt bereikt, een salarisverhooging voorge steld, die met de omschreven wenschelijkheid rekening houdt. Voor den duur van het voort zetten der periodieke verhoogingen is aange nomen, dat gedurende de eerste periode vaa het huwelijk, die van de officieren op 20, voor de cnderofficieeren op 15 jaren is te stellen, de gezinsbehoeffen gestadig en belangrijk toenemen om daarna vrij constant te blijven. De voorgestelde salarissen der opperoffi- cieren zijn in overeenstemming gebracht met de thans voorgestelde salarissen van de over eenkomstige civiele autoriteiten. Zoowel voor de officieren en onderofficieren als voor de manschappen is voor de bezoldi ging eene rangsgewijze egalisatie tot grond slag genomen Voorts is ingediend een wetsontwerp tot verhooging der salarissen van het militair personeel der zeemacht. Wat den huwelijksleeftijd betreft, zijn hier aangenomen voor de manschappen, onder officieren en officieren, om de gedachten te bepalen, leeftijden van 23, 25 en 27 jaar. De eerste periode van het huwelijk wordt met betrekking tot de periodieke verhoogingen gesteld voor ae officieren op 20, voor de on derofficieren en manschappen op 15 jaar Wat betreft de verhouding tusschen de be zoldigingen van de land» cn die van de zee macht wordt medegedeeld dat gewettigd ge il van ongeveer 10 pCi in ten gunste van de officieren acht is een verschil van ongeveer 10 de van de zeemacht. Ten gevolge van het niet be staan van den majoorsrang en de pension- neering bij dit deel der weermacht bij normaal verloop op jongeren leeftijd, werd afwijking van dit verschil voor bepaalde rangen noodig geacht. Voor de onderofficieren der marine met den rang van sergeant en hooger, werden de ma- xim-uinbezoldigingen 10 pCt. hooger bepaald dan die van de onderofficieren van de land macht van gelijken rang en ongeveer gelijk» gemiddelden leeftijd. De eindcijfers van de hoofdstukken Oorlog en Marine worden in verband met de ge noemde wetsontwerpen verhoogd met resp. 5,300,150 en 1,164,000. OPHEFFING PAARDENSL/.CllT- VERBOD Naar uit Groningen gemeld word., 1 binnen eenige weken het paardenslachtven worden ingetrokken. Distributie van paardei. vleesch wordt voorbereid; maximum in- en verkoopprijzen zijn in bewerking. Men zal het vet (rauw) opvorderen voor het vetkan- toor. Het Rijksveekantoor zal zorgen voor den aankoop van paarden in samenwerking met de landbouworganisaties. Overwogen wordt de bemiddeling van den Ned. Bond van Paar- denslagers en Paardenvlecschhandelaren, eventueel van een adviseur uit dien hond in te roepen. Het ontwerp-paardenvleeschdistribu- tie, door het, hoofdbestuur van genoemden Bond ingediend, heeft de volle aandacht van den minister. EEN EISCH TOT SCHADELOOS STELLING. Tijdens de réiletje* te 's-Gravenhage, eenige weken geleden, werden door de politie eenige teekenlogen ill beslag genomen, welke aan het gebouw van het I laagsch Vakconiité waren tentoongesteld De teekenaar er van heeft thans een cisch tot schadeloosstelling bij de gemeente 's-Oravenhage ingesteld, omdat die teeken ingen aan hem in zeer beschadigden slaat door de justitie zijn teruggegeven. VERGIFriGE „ZUURTJES". Maandagavond hadden te Deventer eenige kinderen in een snoepwinkeltje zuurtje* ge kocht. Weldra werden zeven van hen onge steld. Bij drie kinderen deden zich ernstige vergiftigingsverschijnselen voor; ze moesten naar het ziekenhuis worden overgebracht. Gistermiddag is het jongste, een meisje, over leden. De beide anderen verkeeren in zorg- wekkenden toestand. 1 OPLICHTERS. Bij de firma wed. Grashof adh den Steiger te Rotterdam vervoegden zich gisteren twee heeren, die voor 217 aan zijde, voering, knoopen en andere fournituren hes relden. De bestelling moest bezorgd worden Boezerasin- gel 190. Toen de loopjongen met het gced en kwi tantie zich aan het adres aanmeldde, deed de dienstbode open en op 's jongens vraag naar mijnheer Burgmans ging ze dien roepen. Maar kleingeld had mijnheer niet; of de jon gen dan maar even mee wilde gaan naar Coo- mans, daar was mijnheers compagnon, dan zou die wel betalen. Iu 't café aan de Hoofd- steeg bleek natuin.ijk de compagnon niet tc vinnen. Enfin, de kwitaniie kwam dan mor gen wel terecht, die kon de jonger, wel meene men. Deze vertrouwde echter 'f zaakje niet en haastte zich naar den Boezemsingel om rijn f Wetsontwerpen tot vedeening van ouderdomsrente en tar voorziening in den woningnood aangenomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1