DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De strijd in en buiten Europa. DINSDAG No. 116 Honderd en twintigste Jaargang. 1918. Abonnementsprijs bij voornitbetaliog p. 3 maanden 11.65. Ir. p. post (1.90. Bewijsnnmmers 5 ct. Advertentieprijs 15 et. p. regel, grootere letters naar plaatsrnlmte. Br. Ir. N.V. Boek- en Handelsdrukkerij Herms. Coster 4 Zn.. Voordam C 9. Tel. 3. 21 MEI Buitenland. Binnenland. In schrille tegenstelling met de aanhanke lijkheid der bevolkingen- van de dominions is de zucht naar vrijheid en onafhankelijkheid van de Ieren. Dit verlangen, zich los te maken van het moederland, is zoo sterk, dat zelfs in dezen oorlogstijd, nu alle tot Engeland in betrek king staande gebieden wedijveren in hulp vaardigheid en zelfopoffering, waar het de versterking der Britsche weermacht betreft, het in Ierland mogelijk blijkt, dat men met den vijand complotten tegen de ei^en natie gaat smeden.- I In werkelijkheid niet voor de eerste maal, want nog versch ligt het optreden van den beruchten Roger Casement in het geheugen, na wiens onverwachts opduiken in Ierland de bekende revolutie der Sinn Feiners ge volgd is, een revolutie, die Engeland hed wat moeilijkheden bezorgd heeft. Ierland is nu eenmaal een wespennest en telkenmale als John Buil er maar even zijn hoofd insteekt, wordt hij gewaar, dat de Ier- sche wespen nog zeer scherpe angels be zitten. De onmiddellijke oorzaak van de Iersche moeilijkheden der laatste dagen mogen wij bekend achten. Toen weinige weken geleden de Duitschers op het Westelijk front hun tegenstanders over aanmerkelijken afstand terugdrongen, werd de behoefte aan meer mannenmateriaal sterker dan ooit in Engeland gevoeld en in de spanning dier dagen besloot de regeering tot een maatregel, welke zij in rustiger tijden niet zoo spoedig getroffen zou hebben. Met nadruk werd in het Britsche parle ment betoogd, dat thans de tijd voor alge- meenen dienstplicht ook voor Ierland was aangebroken, dat het tegenover andere on derdeden van het Britsche rijk, niet recht vaardig was de Ieren nog langer vrij te stel len van een verplichting, die in tijden van gevaar op alle onderdanen moest rusten. De regeering had er blijkbaar niet op ge rekend, dat deze maatregel zonder meer zou door te voeren zijn en om de Ieren niet tot het uiterste te brengen, opende zij naast de verplichting tot dienstneming de mogelijk heid van Home Rule, het zelfbestuur voor Ier land, wel wetende hoe hiervoor lange jaren in en buiten- het parlement door de Ieren was gestreden. Wel beweerde Lloyd Qeorge nadrukkelijk, dat dienstplicht en Home Rule thans los van elkander zouden worden ingevoerd, maar het gelijktijdig indienen van beide voorstellen wees er wel op, dat het verband niet verre te zoeken was. Ondanks het protest der Ieren keurde het Lagerhuis ten slotte de dienstplichtontwer- pen goed, waarna de Iersche leden van het Lagerhuis in geheel Ierland tot daadwerke lijk verzet aanspoorden. De gematigde nationalisten, wier leider Redmond onlangs gestorven en door het par lementslid Dillon vervangen werd, sloten zich aan bij de revolutionnaire groep der Sinn Feiners en ook de katholieke geestelijk heid nam zeer scherp stelling tegen de in voering van dienstplicht in Ierland. De Iersche bisschoppen, door de priesters gekozen, wekten de geloovigen tot absolute dienstweigering op en in geheel Ierland maakte men zich gereed zich daadwerkelijk tegen de regeeringsmaatregelen te verzetten. Onder die omstandigheden achtte de re geering het geraden met de uiterste voor zichtigheid te werk te gaan, in de hoop, dat wanneer Ierland eenmaal zelfbestuur zou hebben,een Iersch.parlemen- den dienstplicht zou willen vaststellen. Zij schorste de uitvoering van het dienst plichtvoorschrift daarom voor onbepaalden tijd. In dezen tijd van spanning en- afwachting komt opnieuw het bericht van een Duitsch complot in Ierland. In Duitschland heeft men blijkbaar de ge beurtenissen met de grootste belangstelling gevolgd en het gunstigste tijdstip afge wacht om het tot een daadwerkelijk verzet te laten komen. Weer is het complot in den beginne ont dekt en worden de strengste maatregelen ge troffen het opkomend verzet den kop in te drukken. Vele bijzonderheden zijn nog niet bekend, maar een Reuter-felegram uit Dublin maakt er melding van, dat het aantal gearresteerde personen bijna honderd bedraagt. In de proclamatie van den onderkoning Lord French aan het Iersche volk, waarin het ontdekken van het Duitsche complot wordt medegedeeld, doet French een beroep op de hulp van alle trouwe onderdanen van Ierland om de samenzwering den kop in te drukken en bij te dragen tot de doeltreffende voortzetting van den oorlog en de welvaart en veiligheid van het Rijk. Tegelijkertijd wordt handig propaganda voor de vrijwillige dienstneming gemaakt en wordt er in de proclamatie op gewezen, dat nog verdere maatregelen zullen genomen worden om de vrijwillige dienstneming in het Britsche leger te vergemakkelijken en aan te moedigen, in de hoop dat zonder over te moeten gaan tot gedwongen dienstplicht, de bijdrage van Ierland aan het leger moge worden opgevoerd tot de juiste weermacht en in verhouding moge worden gebracht tot de bijdragen van de overige deelen des Rijks. Of het iets helpen zal is een tweede vraag. Het ontdekken van een complot met En geland* verbitterdsten vijand wijst er nu juist niet op, dat de Ieren over het algemeen in een stemming zijn om met eenig enthousi asme aan een oproep tot vrijwillige dienst neming in het Britsche leger gehoor te ge ven. Uit latere telegrammen blijkt, dat weder om de een of andere geheimzinnige bezoeker door een duikboot aan land gezet is. Vele leiders eni oraganisators der Sinn Fein-beweging werden gearresteerd. Voor 't meerendeel waren zij betrokken bij den op stand van verleden jaar, toen veroordeeld en na het verkrijgen van gratie weer vrijge laten. De voornaamste arrestant zou een zekere professor Devalera zijn. Naar verluidt zouden de arrestanten naar Engeland worden overgebracht om daar voor een krijgsraad terecht te staan en bevinden zich onder de gearresteerde personen in Ier land thans alle Sinn Fedn-ledlen van het par lement. Volgens de Daily Mail zou dè regeering er reeds maanden geleden van overtuigd zijn geweest, dat Duitschland alles aanwendde om den opstand aan te stoken en Ierland te ge bruiken als basis voor zijn spionnage-organi- satie en voor de duikbootoperaties tegen het Atlantische koopvaar-dijverkeer. De Times dringt er bij de regeering op aan, onmiddellijk mededeeling van de aanlei- d:ng tot de arrestaties te doen opdat duizenr den Ieren, dte misleid zijn, zullen inzien, dat zij de onwillige werktuigen zijn van een met Duitsch goud gesteunde beweging. Volgens een Reuter-telegram uit Londen zou het krachtige optreden der regeering groote consternatie bij de Sinn Fein-partij te Dublin gewekt hebben. Volgens berichten uit Moskou ia de ex- tsaar in staat van beschuldiging gesteld. Een commissie der Bolsjewiki onder presi dium van Krylenko beschuldigt hem van een tegen de Doema genichten staatsgreep en het onwettig uitgeven van staatsgelden. Een gewapend escorte is naar Tobolsk ge zonden om hem naar Moskou over te bren gen. Als er iemand is, die het spreekwoord heeft leeren kennen, dat grootheid en macht facto ren van het oogenbb'k zijn, is het wel de ex- tsaar van Rusland, kort geleden nog een der machtigsten onder de Europeesche vorsten, thans een banneling overgeleverd aan de grillen der revolutionairen. De Finsche Landdag is voor de eerste maal bijeen gekomen en de voorzitter open de de zitting met een rede waarin hij een overzicht gaf van den vrijheidsoorlog. De minister-president Sven Hufoud hield vervolgens een rede over de algemeene ver houding van Finland tot de buitenwereld en wees er op, dat de meeste mogendheden be reid waren Finland te erkennen, indien1 een directe verbinding met hun regeeringen te verkrijgen zou zijn, met uitzondering even wel van Engeland, Amerika, Italië en Bel gië, die zich afzijdig houden. Hij deelde vervolgens mede, dat de over eenkomst met Duitschland aan den Landdag zal voorgelegd worden en dat de verbinding met Rusland door het erkennen van de roode regeering door de Bolsjewiki was afgebro ken. Het is de groote vraag of Finland al dan niet een monarchie zal worden. Volgens een telegram uit Helsingfors zou den de Senaat en de Landdag voornemens zijn voor te stellen, den president van den Senaat de souvereine macht op te dragen, hoewel de Jong-Finnen en de agrariërs zich daartegen verzetten. Een bewijs te meer, dat men zich tegen het stichten van een monarchie verzet, is de ont vangst van generaal Mannersheim, die, aan het hoofd van de Finsche troepen Helsing fors binnengetrokken, zich naar den Senaat begaf en in een begroetingsrede den wensch van het leger te kennen gaf, dat Finland in een monarchie veranderd zou worden. Hoewel de minister-president daarop het leger voor zijn dappere en bevrijdende daden dankte, vermeed hij angstvallig de toespelin gen inzake het stichten eener monarchie te beantwoorden. Men schijnt dus, ondanks Duitschlands hulp tot verdrijving van het roode leger, op een Duitschen prins als koning van Finland nog niet bijzonder gesteld te zijn. De Duitsche Rijkskanselier, graaf Hertling, heeft er in een gesprek met den Berlijnschen correspondent van de Az. Est. den nadruk op gelegd, dat de vrede met Roemenië ge maakt heeft, dat de Hongaarsche grenzen voortaan beter tegen een aanval van die zij de beschermd zijn. Hij zinspeelde op de Duitsch-HOngaarsche vriendschap en wees op de beteekenis van de onderhandelingen in het groote hoofdkwartier, die de Duitseh- Hongaarsche verstandhouding nog meer kunnen verbeteren. Ons bondgenootschap met de monarchie, zeide Hertling o.a., kan een vredesbond ge noemd worden, want het is een bond tot be waring van den vrede en hij voegde er de be langrijke mededeeling aan toe, dat hij ge loofde, dat wij dit jaar nog vrede zullen heb ben. Zou hier de rijkskanselier niet wat al te optimistisch zijn geweest? De toestand op het Westelijk front, waar de geallieerden met. ongeduld den nieuwen Duitschen aanval afwachten, wijst er niet op, dat men door gemeenschappelijke besprekin gen spoedig tot een voor alLen gunstig re sultaat zal komen. Nog laat het Duitsche offensief op zich wachten, maar algemeen verwacht men, dat het spoedig zal losbreken. In Duitschland schijnen vroeger afgekeur- den en personen die gevangenisstraf hebben ondergaan, voor den militairen dienst te zijn opgeroepen en een nieuwe grenssluiting schijnt op handen te zijn. Op het W. front blijft de toestand irunid-1 dels onveranderd. De telegrammen melden slechts eenige plaatselijke gevechten van geringe beteekenis en een artilleriestrijd, die hier en daar tot verwoede bombardementen is overgegaan. Het voornaamste nieuws is het verdrijven der Duitschers uit het dorp Ville sur Ancre, waarbij de Engelschen 362 gevangenen maakten en 20 machinegeweren vermeester den. De Duitschers ontkennen het verlies van het dorp. De Franschen ondernemen krachtige aan vallen. In het gebied van den Kemmelberg is de artilleriestrijd bijzonder hevig. KORTE BERICHTEN. Ambtenaren van het Amerikaansche de partement van Buitenlandsche Zaken erken nen de ontvangst van de officieele bevestiging, dat een regeling getroffen is tusschen de Ententemogemmeden, Japan en China over de handhaving van den vrede in het Verre Oosten tegenover Duitsche invloeden. Anti Oostenrijksche demonstraties heb ben in Boheme plaats gevonden. Bij een vliegeraanval op Londen werden 43 personen gedood en 110 gewond. President Wilson heeft in een meeting van het Roode Kruis de hoop uitgesproken, dat wanneer de Duitschers den vrede wen- schen zij zullen opkomen met geaccrediteerde afgevaardigden en hun voorstellen ter tafel brengen. Zaterdagmorgen is Keulen door een zestal vliegers der Entente gebombardeerd. Er zijn 14 dooden waaronder 4 kinderen, 40 personen' werden gewond. Een der vliegers is neergeschoten. Volgens een niet-officieel bericht van het dept. van financiën, hebben de inschrij vingen op de Amkrikaansclie vrijheidsleetung ad 3,000,000,000 pd. st. een totaal van 4,000,000,000 overschreden en zal het eind bedrag misschien de 4250 pd. st. overschrij den. Het Oostenrijksche keizerspaar is ver gezeld van minister Burian, te Sofia aangeko men en door den Bulgaarscben kroonprins ontvangen. De Oostenrijksche regeering verklaart den oorlog in hel Oosten voor officieel ge ëindigd. Te Petrograd is de nood ten top geste gen, het meerendeel der winkels is gesloten, omdat zij toch niets te verkoopen hebben. De eerste levensbehoeften zijn öf niet aanwezig öf voor het volk niet om aan te komen. VOORLOOPIGE 'MEDEDEEL ING EN OMTRENT DE VOORGENOMEN MAATREGELEN IN VERBAND MET DE VOEDSELPRODUCTIE IN HET OOGSTJAAR 1919. Ten' einde in groote lijnen den weg aan te geven, waarlangs van stonde af aan de voed selproductie voor het Nederlandsche volk ge leid dient te worden om ze op te voeren tot zoodanige hoogte, dat met meerdere gerust heid de toekomst kan worden tegemoet ge gaan, acht de minister den tijd gekomen aan de onderstaande plannen meerdere bekend heid te geven. Alvorens deze plannen tot verhooging van de voedselproductie in een vasten vorm te gie ten, wordt het wenschelijk geacht, dat uit de kringen der practische landbouwers gegron de bezwaren zoowel als raadgevingen ter ver betering op onbevangen- wijze aan de regee ring worden kenbaar gemaakt. De regëering zal in vele gevallen den land bouwers niet verder tegemoet kunnen komen dan zorg te dragen dat door een oordeelkun dige prijzenpolitiek ook de sterk getroffen be drijven een redelijke ondernemerswinst in uit zicht behouden. De regeering vertrouwt te mogen rekenen op den krachtigen steun van allen. Voor een gemakkelijker overzicht worden de voorgenomen maatregelen in onderstaande zes rubrieken nader uiteengezet 1. Algemeen bouwgebod. Een algemeen bouwgebod wordt in de prac- tiid onuitvoerbaar geacht. De voedselproduc tie zou er niet door bevorderd doch benadeeld kunnen worden. Van de bevoegdheid, die den minister zal worden verleend', indien het ontwerp tot wij ziging van de Distributiewet, dat thans bij de Staten-Generaal aanhangig is, tot wet wordt verheven, om in deze dwingende voor schriften te geven, zal dan ook slechts in bij zondere gevallen gebruik worden gemaakt. 2. Prijzenpolitiek. De tot dusverre gevolgde prijzenpolitiek zal in hoofdzaak blijven gehandhaafd. Om het scheuren van grasland aan te moe digen, zullen de prijzen voor slachtvee en zui vel met in dezelfde mate verhoogd] kunnen worden als die van bouwlandproducten, ge schikt voor menschelijk voedsel. Voor de gewassen, welke de grootste hoe veelheid voedsel voor den mensch opleveren, voor zooverre deze in voldoende hoeveelheid worden geproduceerd, zal garantie worden gegeven van flink loonende prijzen, terwijl voor die gewassen, welke voor de levensmid- delenvoorziening van minder of geen belang zijn, de prijzen lager zullen worden gesteld. Ten einde aan de landbouwbedrijven op zandgrond, die over het algemeen gevoelig te lijden hebben van den druk der tijdsom standigheden, de behulpzame hand te bieden, wordt overwogen de prijzen voor rogge en boekweit voor zooverre deze geteeld zijn op zand- of veengrond belangrijk hooger tc stellen dan die van tarwe. De prijzen van veevoedergewassen, waar onder ook haver is te rekenen, zullen naar verhouding lager worden gesteld1 dan die van ;ewassen meer rechstreeks dienstbaar te ma- en aan de voeding van den mensch. Om te voorkomen, dat voor de volksvoeding minder belangrijke gewassen in den vrijen handel hooge prijzen opbrengen, is het noo- dig, dat alle landbouwproducten voor zoover dit technisch mogelijk is door den Staat worden gevorderd. Dit geldt in het bijzonder voor exportge wassen. 3. Teeltregeling. Naast deze maatregelen kan een verscherp te teeltregeling niet worden gemist. In de thans bestaande zullen verschillende wijzigingen en aanvullingen noodig zijn om den verbouw binnen engere grenzen te rege len. Vooreerst zullen ook de zuivere tuinbouw bedrijven, met inbegrip van die voor de bol len teelt, in de teeïtregeling moeten worden opgenomen en zal de verbouw in deze bedrij ven moeten worden geregeld, terwijl de teelt van exportgewassen sterker dan thans moet worden ingekrompen. Onder meer zal de verbouw van karwij- zaad geheel verboden' moeten worden. Van andere fijne zaden is verdere Inkrim ping van de cultuur niet wel mogelijk; het zelfde geld't van vlas. De verbouw van suikerbieten zal zoodanig worden beperkt, dat enkel de binnenlandsche behoefte aan suiker er door wordt gedekt. Bijzondere gewassen als hennep, genees krachtige kruiden, bloemzaden en wilgentee- nen, zullen' thans ook in de teeltregeling wor den opgenomen. Het inzaaien van bouwland tot grasland en het aanleggen van boomgaarden moet aan regelen gebonden worden. Het beginsel, dat de oppervlakte, die ieder verbouwer mét een beperkt gewas mag bete len, afhankelijk is van de oppervlakte, daar mede beteeld in de jaren 1913, 1914 en 1915, zal gehandhaafd blijven Overwogenn wordt nog te bepalen, dat de totale oppervlakte, die een verbouwer met de gezamenlijke beperkte gewassen mag betelen, een zeker percentage van de totale grootte van het bouwland niet te boven mag gaan. 4. Algemeen scheurgebod. Aangezien de bouwgronden meer en meer uitgeput raken, zal op grooter schaal dan tot nu toe het grasland moeten worden aange sproken. De minister is van meening, dat daarbij niet uitsluitend mag worden vertrouwd op de indirecte middelen, maar dat de verplichting tot scheuren wettelijk moet worden geregeld Een daartoe strekkend ontwerp is bij de Staten-Generaal ingediend. Als voorbereidende maatregel wordt thans een volledige inventarisatie van alle grasland gehouden. De verplichting tot scheuren zal uit den aard der zaak alleen' worden gelegd op lan derijen, die voor het gebruik als bouwland geschikt zijn. Van de geschiktste perceelen zal echter een aanzienlijk deel moeten worden gescheurd. De gebruikers daarvan zullen goed doen zich daarop voor te bereiden. De minister overweegt de mogelijkheid, 100,000 H.A. grasland te scheuren. Aanvulling van den voorlichting»- dienst. Het voornemen bestaat den technischen voorlichtingsdienst voldoende uit te breiden door in-dienst-steUing van geschikte perso nen, die als assistenten der rijks-landbouw- leeraren deze behulpzaam zullen zijn bij dè voorlichting. Meer dan tot heden dienen de landbouwers door mondelinge voordrachten en duidelijke mededeeligen in de landbouwbladen op de hoogte gebracht te worden van de regeerings maatregelen. 6. Uitbreiding koolzaadteelt. Met het oog op de groote beteekenis van den koolzaakbouw voor de vetvoorziening, zal voor dit gewas een hooge prijs worden ge garandeerd. Daarnaast ligt in de bedoeling, een orga nisatie in het leven te roepen, die ae verbouw van dit gewas op gescheurd grasland in stre ken, waar men ae cultuur van dit gewas niet kent, op krachtige wijze in de hand zal wer ken. OLIE VOOR DE MARGARINE- INDUSTRIE. In de zitting van de Tweede Kamer heeft de minister van landbouw medegedeeld, dat het uitvaren van schepen in convooi naar In- dië van groot belang was voor onze vetvoor ziening. In verband hiermede vernam de N. R. Ct. dat het in de bedoeling ligt, dat deze schepen in Indië een lading olie innemen voor de mar garine-industrie. VERBOD VAN UITVOER VAN R1UWF. TABAK. Het Stbl. no. 293 bevat een Kon. besluit van den 17den dezer, houdende intrekking van de tijdelijke opheffing van het verbod van uitvoer van ruwe tabak. KAAS. Naar aanleiding van een adres van de Ne derlandsche Vereeniging van Kaashandelaren aan den minister van landbouw, om te gelas ten, dat de saldo-exportkaas uit de inkoopen na 19 Januari 1918 zoo spoedig mogelijk van de exporteurs moet worden afgenomen, meldt het Nederl. Correspondentiebureau in Den Haag: Reeds eenigen tijd geleden is aan- de N. U. M. bericht, dat omtrent den uitvoer van de bedoelde 775 ton kaas misverstand bestond, doch dat deze kaas gerust kon worden uitge voerd. S'nds deze mededeeling behoefde er althans tegen dezen uitvoer geen belemme ring meer te bestaan. DE INBESLAGNEMINGEN. De kamerleden Colijn en Juten hebben den minister van Landbouw vragen gesteld naar aanleiding van het optreden der militaire pa trouilles bij het zoeken naar achtergehouden voorraden op hofsteden. De rechtskundige adviseur van den Boe renbond te Haarlemmermeer Mr. Monnik heeft een onderhoud gehad met den secrtaris- generaal van het departement van justitie en houdt vol, dat de inbeslagnemingen onwettig zijn, waarom hij alle landbouwers aanraadt, zich daartegen te verzetten. Hij zal een actie op touw zetten om alle in- beslag genomen goederen van den staat te rug te vorderen. De heer Kruseman te Halfweg heeft door bemiddeling van een buitengewonen gemeen teveldwachter een aanschrijving gekregen om nauwkeurige opgave van de bij hem aanwe zige voorraden. t>aaraan werd voldaan. Een militaire pa trouille keerde later onverrichter zake terug. De Boerenbond te Haarlemmrmeer heeft den volgenden brief ontvangen van den mi nister van landbouw: Vermits mij steeds meer en meer bleek, dat niet alle graan en peulvruchten door de land bouwers werden ingeleverd en mitsdien aan de gemeenschap onthouden en de gewone wijze van invordering door de regoerings- commissarissen te veel tijd zou worderen, moest naar andere maatregelen worden om gezien. De eenige wijze, waarop tijdig de be schikking over het noodige personeel tot de ze invordering zou kunnen worden verkre gen, bestond in het inroepen van de hulp der militairen. De werkzaamheden aan deze militairen op gedragen zijn dusdanig ingericht, dat zij on der de onmiddellijke leiding van een deskun dig controleur werken, zoodat in deze het voorheen bestaande systeem zooveel moge lijk gehandhaafd is. Aan de regeeringscom- missarissen is aan de hand van de hun ten dienste staande gegevens de beoordeeling overgelaten, bij welke landbouwers een con trole diende te worden ingesteld. Het behoeft nauwelijks betoog, dat deze maatregelen alleen bedoeld1 zijn tegen die landbouwers, welke in gebreke zijn gebleven aan hun wettelijke verplichtingen tot inleve ring te voldoen. C001AHT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1