DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De strijd in en buiten Europa. No. 125 Honderd en twinstigste Jaargang 1918 VRIJDAG FEUILLETON. Tychco Brahe Abonnementsprijs bij vooruitbetaling p. 3 maanden 11.65, jr. p. post (1.90. Bevljsnnmmers 5 ct. Advertentieprijs 15 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsruimte. Br. fr. N.V. Beek- en Handelsdrukkerij Herns. Coster 4 Zn., Voordam C 9. Tel. 3. 31 MEI. Buitenland. Staten Generaal. Het eenige wat wij van het slagfront kun nen melden is, dat de Duitsche opmarsch nog steeds niet tot staan gebracht is. De deuk in het front der Geallieerden wordt steeds dieper en wat erger is ook de tegenstand ter weerszijden van dien inham begint te verslappen, wat tot bedenkelijke ge beurtenissen geleid heeft. Soissons ging verloren, nadat in de straten hevig gevochten was en de Fransdien het Westelijk deel der stad in handen gehouden hadden. En aan de andere zijde werden de verdedi gers ten Noord-Westen van Reims over het Kanaal, dat Aisne eii Mame verbindt, terug geworpen en zijn de forten, die de oude kro- ningsstad verdedigen,t in Duitsche handen gevallen. Het laat zich aanzien, dat het - niet lang meer zal duren of ook Reims zal het lot van Soissons deelen. Het prijs geven van Soissons moet den Franschen bijzonder zwaar gevallen zijn. Het is eén oude stad, die ongeveer 15000 in woners telt, een beroemde kathedraal bezit en een belangrijk kruispunt van spoorwe gen is. De Duitschers zijn inmiddels tot Fère-en- Tardenois naar het Zuiden doorgedrongen, ongeveer even ver van de Vesle als deze van de Aisne is gelegen. Ten N. van de Aisne, zegt het officieele Soissons Duitsche communiqué, we~d terrefa gewon nen en Soissons genomen. Ten Z. van de Vesle viel het Fransche front ineen. De Duitschers wierpen den vijand; na hardnekkigen tegenstand terug tot over de linie VillenjoEtaire Fère-en-Tardenois - Coulonges Brouillet Branscourt. De forten op het N.-W. front van Reims zijn ge vallen, het N. deel van La Neuvrllette en Bétheny zijn genomen, het aantal gevange nen is tot meer dan 35000 gestegen en de buit is geweldig groot. In het Fransche communiqué wordt het verlies van Soissons erkend en medegedeeld, dat ten Z.-O. daarvan de slag zich ontwik kelt op de plateau waar Belleu, Septmonts, Ambrief en Chacrise liggen. Terwijl, zegt dit communipué, de Fransche troepen in het centrum1 onder den druk der Duitschers het terrein ontruimden in de streek van Loupeigne, ten N. van Fère-en- Tardenois, konden de Fransch-Britscbe troe pen meer naar het Oosten hare stellingen handhaven op de linie Brouillet Savigny Thillois. Op den rechteroever zijn de troepen, die Reims dekken, achter het Aisne- kanaal ten N.-W. der stad terug getrokken.. Vergelijken wij den frontlijn met die van Dinsdag, dan valt dus voor de Duitschers weer een aanmerkelijke vooruitgang te con- stateeren. Villemontoire Chemtn des Dames La NeuviIIette H rans court Breuillet Reims 0/& Coulonges Wij geven hierbij een kléine schets ter ver duidelijking, waarop de bovenste lijn het front van Dinsdag, de onderste dat volgens het Duitsche commüniqué van gisteren aangeeft. Men ziet hieruit, hoe geweldig het front ingedeukt is, terwijl de steunpunten bij Soissons en Reims nu ook aan het wankelen gebracht zijn. Het meest opmerkingswaardige bij het Duitsche offensief is wel de erkenning, dat de Geallieerden er min of meer door ver rast zijn. Uit alles blijkt wel, dat zij een zoo gewel digen stoot op deze plaats van het front niet voorzien hadden en juist in de streek van Amiens buitengewone maatregelen tot af weer hadden genomen. Toch is dit eenigszins zonderling voor een legerleiding, die de laatste dagen meer malen verkondigde, dat men volkomen ge- Roman uit het laatst der 16e eeuw, «aar het Deensch van VILHELM 06T ERG AARD. 14) Er heerschte groote drukte en levendigheid In het oude kloostergebouw. Tycho Brahe was in het observatorium bezig, waar zijn zuster hem behulpzaam was bij het aanteekenen van de waarnemingen, die hij deed betreffende groote, kleur eri andere eigenschappen van de ster. De heer Steen Bille keek af en toe eens naar binnen en wreef zich vergenoegd in de handen, want hij vond, dat zijn geleerde jon ge neef nu weer langzamerhand zichzelf be gon te worden, net zoo vurig en enthousiast voor zijn astronomische kunst, als hij was ge weest, eer hij de kennismaking met Meester Leovitius had voortgezet. En buiten in den met sneeuw overdekten tuin stonden mannelijke en vrouwelijke he el'enden en staarden op naar de nieuwe ster, die Tycho Brahe ontdekt had. Wat zou dit nu te beduiden hebben? Waren de sterren niet talloos als haren op het menschelijk hoofd?... Was het een hemelteeken, waarmee Onze Lie ve Heer wilde waarschuwen voor oorlog of een andere ramp, die het volk zou treffen, net als dien keer, toen de Zweden zoo geweldig huis gehouden hadden met plunderen en brand schatten en de kleine kinderen in de wieg zelfs doorstoken hadden met hun spies? Of was het een Bethlehem-ster, als de heilige Driekonin gen hadden gezien, en die nu de terugkomst van Christus aankondigde Er reed een rijtuig het voorplein op, een reed was en zich er zelfs over verwonderde, waarom het vijandelijk offensief zoo lang uitbleef. Was het dan de vliegers der Geallieer den niet mogelijk het overbrengen van blijk baar zeer groote troepenmachten naar de streek van Reims te constateeren vraagt men zich onwillekeurig af. De Entente maakt op het oogenblik min of meer den indruk van een bokser die een slag op zijn neus verwacht en gereed staat dien te pareeren als hij onverwachts bemerkt, dat zijn tegenstander hem een geweldige stomp op den buik heeft gegeven. Slechts1 aarzelend komen de militaire me dewerkers van Fransche en Engelsche bla den van de gedachte terug, dat het hier slechts een afleidings-offensief geldt en de groote stoot toch nog in de richting van Amiens zal toegebracht worden. tuig steeg Meester Leovitius echeidelijk rooden, oude, zware karos, met een paar bedienden in bonte livrei op den bok; en uit dat rij- in zijn onaf met bont omzoomden mantel. De geleerde goudmaker '-ek ver wonderd rona, of hij wel vermoeaae, dat er Iets bijzonders geschied was. Daarop vroeg hij naar Tycho Brahe en, toen de bedienden zelden, dat de heer zich in zijn „sterrenkamer" bevond, in den linkervleugel van het gebouw, spoedde Meester Leovitius zich daarheen. Tycho Brahe was zoozeer in beslag geno men door zijn werk, dat hij er niet eens acht op sloeg, hoe er iemand het observatorium binnentrad; en, eerst toen Meester Leovitius vlak achter hem stond, en hem de hand op den schouder legde, keek hij verrast op: „U komt te laat, Meester!" riep hij „Terwijl u weg was, heb ik bericht gehad, van den sterrenhemel zelf! Eer dat ik mij vannacht ter ruste begeef, sla ik de smelt kroezen en kolven stuk, want vooreerst wil ik daar niets mee te doen hebben. En mor gen gaat mijn verloving er door en zullen slechts mijn aanstaande en de sterren mij voorlichten op mijn weg!" „Maar uw reis naar vreemde landen en steden dan, welgeboren heer Tycho? Die reis, die wij gezamenlijk zouden onderne men, om ons onderzoek naar den Steen der Wijzen voort te zetten?" Tycho Brahe had den sextant laten vallen, dien hij op het punt was voor een meting op te stellen, en, terwijl hij zijn geleerden vriend met kalmen,. opgewekten blik in de oogen zag, sprak hij: „Meester Leovitius, ik hecht niet meer aan den Steen der Wijzen, of aan het groote elixer, en evenmin aan de kracht van eenig beroep op de mystieke kunst. Ik erken den band tusschen heft hemelsche en het aardsche Een enkele houdt aan dit denkbeeld nog vast, doch het verloop van het krijgsbedrijf brengt meerderen tot de erkenning van den ernst van het offensief tusschen Soissons en Reims. De Duitschers schijnen althans volgens een Wolff-telegram heel wat oorlogsbuit te hebben behaald, wat begrijpelijk wordt als men bedenkt hoe plotseling de Geallieer den hier tot wijken zijn gedwongen. Talrijke kanonnen, groote munitievoorra- den, opslagplaatsen van allerlei oorlogstuig en proviand benevens spoorwegmateriaal viel in Duitsche handen. Juist in het Aisne- dal en bij Fismes, zegt dit telegram, lagen de welgevulde centrale dépots, die de ver- eenigde Fransch-Britsche legers verzorgden. ReuteFs bijzondere correspondent bij het Fransche leger beschrijft de dapperheid der Geallieerde troepen, maar deelt gelijktijdig mede, dat hier en daar reeds Franschen en Engelschen zoodanig vermengd zijn, dat het onmogelijk is hen te onderscheiden, wat nu juist niet een bewijs van een ordelijke terug1- tocht is. Toch blijft men van Entente-zijde den moed bewaren. Franschen en Britten strij den ongetwijfeld dapper en gaan slechts 6tap voor stap terug waar de overmacht te groot is. Nu meer en meer blijkt, dat dit geen aflei dings-offensief is, mag verwacht worden, dat generaal Foch met geruster hart een belang rijk deel zijner reserves naar dit frontgedeel te zal overbrengen, waardoor de tegenstand der Geallieerden tegen den Duitschen op marsch grooter zal kunnen worden. Het is immers nog steeds zoo bij derge lijke aanvallen gegaan. De eerste dagen wor den belangrijke resultaten bereikt, maar naarmate de verdediger zich van den eersten schrik herstelt en zijn teruggeslagen troepen opnieuw groepeert en met reserves versterkt, verzwakt de offensieve kracht van dien aan valler. De Fransch-Britsche linie moge terugge drongen zijn, verbroken is zij nog niet en zoolang dit niet het geval is, mag het Duit sche succes niet overschat worden. Wat natuurlijk niet uitsluit, dat ieder oogenblik de toestand zich zoo kan wijzi gen, dat een doorbraak tusschen Soissons en Reims tot een beslissend succes aan Duit sche zijde kan leiden. De laatste telegrammen geven geen veran deringen van groote beteekenis aan. De Franschen houden de W. toegangen van Soissons nog in handen. In de Btreek van den weg van Soissons naar jdartennes en op het front Fère-en-T ardenois Vezilly wordt verwoed gevochten en trachten de Franschen den Duitschen opmarsch te stui ten. De Duitschers hebben Tère-en-Tardenois en Vezilly vermeesterd en verdubbelen hun inspanning in de richtoing van Ville-en-Tar- denois. Op het front BrouilletThillois alsmede ten N.-W. van Reims, hebben de Fransch- Britsche troepen hun stellingen behouden. en als ik hemel en aarde beschouw, vind Ik daarin een weerspiegeling van dezelfde god delijke gedachte. Maar ik geloof, dat enkel ervaring en werktuigelijke waarneming mij nader kunnen voeren tot een begrijpen van de wonderen der Natuur en de wijsheid van het Goddelijk Wezen. Van deze boodschap, die de sterren mij vanavond brachten, is mijn ziel zoodanig vervuld, dat Ik nergens andere aan denken kan." „Is dat uw laatste woord, Tycho Brahe?" vroeg Meester Leovitius. Er klonk geen be- leediglng uit zijn toon van spreken, maar wel pijnlijke teleurstelling. „Ja, mijn laatste!" antwoordde Tycho Bra he. „Maar dit verandert niets ten opzichte van mijn gevoelens jegens u. Blijft u nog een tijd op Heerenwade, Meester Leovitius, en wees tegenwoordig bij mijn huwelijk; van adellijke bloedverwanten zal er zeker geen enkele verschijnenEn neem deel aan mijn kunst. De sterren, die u 'daarginds aan het luchtruim ziet, zullen mij langen tijd ge noeg te doen' geven." Maar de oude goudmaker schudde het eer waardige, grijze hoofd: „Mijn rijtuig wacht, welgeboren heer Ty cho Brahe. Ik verlaat u met hartelijken dank voor de ondervonden gastvrijheid." „Vaarwel dan," sprak Tycho Brahe en drukte zijn vriend en leermeester de hand. „Terwijl u zich blind staart op de mystieke wetenschappen, zal ik trachten het schrift der sterren te verklaren'1" HOOFDSTUK VIII. In Tycho Brake's Huis. „En wat heeft mijn Moeder je geschreven?" vroeg Tycho Brahe. Dit zeggende stond hij stil voor zjjn vrouw en streek met driftig ge- De Duitschers melden, dat zij bezuiden Fère-en Tardenois strijdend de Mame nade ren. Dat Keizer Wilhelm bijzonder in zijn schik is over de vorderingen der Duitsche legers, laat zich begrijpenv Hij zond den Kroonprins voor zijn mees terlijke leiding de sterren van den comman deur der Koninklijke Huisorde van Hohen- zollem met de zwaarden. Wij mogen veilig aannemen, dat de Kroon prins daar erg blij mee zal pin. Hoewel, wanneer het een belooning voor de legerleiding betreft, de onderscheiding wellicht aan het verkeerde adres is gekomen. Van groote veldheeretalenten van den Kroonprins is nimmer veel gebleken en de voorbereiding en uitvoering van het offen sief tusschen Soissons en Reims mag dan ook zonder twijfel aan grootere strategen dan aan den pretendent voor den Duitschen Keizerskroon toegeschreven worden. KORTE BERICHTEN. Tegenover Duitsche tegenspraak preci seert Havas nu de beschuldiging, dat het hos pitaal Carrel bij Gompiaghe door 'de Duit schers is gebombardeerd. Dit bombardement had plaats door vliegtuigen' in den nacht van 22 op 23 Maart te haiftien 's avonds. Het ge bouw werd zwaar geteisterd, twee verplegers en een geneesheer werden' getroffen, van wie een verpleger 'doodelijk. De zieken en de ove rige verplegers die in de keldere in veiligheid waren gébracht bleven1 ongedeerd. De Petrogradsche corespondent van de „Petit Parisien" meldt dat Krylenko veriangt de oprichting van een buitengewone rechtbank voor welke volkscommissarissen enl hoogere ambtenaren moeten terechtstaan. De raad van volkscommissarissen heeft het plan goedge keurd. ster Lansing deelt mede d S. gunstig gestemd zijn ten opzichte van de nationalistische aspiraties der Tsjecho, Slo- Minister Lansing deelt mede dat de V. zijn _r„spiratL wakken en' Joego-Slaven. Naar aanleiding van de geheimzinnige ziekte die in Spanje moet heerschen, schrijft het „Hamburger FremdenbLatt"De ver schijnselen. spreken niet voor het vermoeden1, dat men1 hier met een soort pest te doen heeft. De ziekte openbaart zich in een soort koorts, gelijk influenza en is niet doodelijk. Uit Bakoe wordt bericht, dat Engelsche troepen drie weken geleden met vrachtauto's uit Mesoptamiè naar dij Kaukasus zijn geko men. Een1 sterke voorhoede poogt verbinding te krijgen' met de afdeeling van Kornilof. Het schiereiland Apsjeron en Bakoe zijn door En gelschen bezet. De actie heeft plaats in de richting Tiflis, Aleacandropol, Sarykamysj, Kara, Erzeroem. De beweging is uitsluitend tegen de Tur ken gericht. De Tsarevitch en de dochters van den ex-tsaar kwamen te Jekaterinenburg aan. In het vorstendom Lippe is tot de vrou welijke bevolking, het verzoek gericht van het dragen van rouwkleeding af te zien en zich tevreden te stellen met een rouwband, zulks om geen kleedingstoffcn te verkwisten. De beschieting van het gebied van Pa rijs met vèrdragend geschut is gisterochtend hervat. Kowenko, gezant der sowietregeering in Moskou( te Helsingfors, is uitgezet. In zijn bureau is huizoeking gedaan. baar met de handen door zijn baard. Vrouw Kiratine zat bij het erkervenster te spinnen; het zwaar-blonde haar was gedekt met een fluweelen mutsje, gelijk gehuwde vrouwen dit plachten te dragen. Zij hield even op met trappen en keek haar echtgenoot aan, „Waarom zou je je nu weer zoo driftig ma ken, liefste? Zijn wij niet zoo gelukkig, dat we ruimschoots reden hebben, daar God voor te danken uit den-grond van ons hart? Waar om zouden we ons dan laten overheerschen ijk iets dat je familie niet goedschiks zien kan, hoe je tot vrouw koos een boeren dochter uit de pastorie van Knudstrup? Maar als jü en ik elkaar trouw blijven, wat gaat het ons dan aan, wat de anderen praten en waar ze ons mee bedreigen? Onze liefde kunnen ze ons toch niet ontnemen!" „Maar wel mijn rust en vrede!" riep Tycho Brahe en begon andermaal driftig het ver trek op en' neer te stappen. „Ieder uur van den dag vergallen ze mij mijn vreugde en het is zonde, dat ik het zeggen moet, maar mijn eigen' moeder spaart mij ai niet meer dan mijn pronkerige broers, die in hun opgebla zenheid1 zoozeer op hun adel en waardigheid gesteld zijn, dat ze daardoor geen tijd hebben om aan iets anders te denken. Foei, wat een domheid en een: vooroordeel Vrouw Kirstine stond op van haar plaats aan het spinnewiel, trad op hem toe, nam hem mantel en muts en zwaard af en tegelijk streek ze eens liefkoozemd over de rimpels op zijn voorhoofd. „Kijk eens daar!" zei ze en wees op een klein, twee-jarig meisje, dat op den grond1 lag in den erkeruitbouw. Ze was zoo rond en frisch als een appeltje en met haar groote, blauwe oogen' keek ze verwonderd naar haar Vader op, die, geheel tegen zijn gewoonte in, EERSTE KAMER. Ingekomen was een voorstel tot wijziging van het Reglement van Orde en regeling van het vragenrecht. Het zal naar de afdeelingea verzonden worden, Bij de behandeling daarna van de Indische begrooting verklaarde de heer K r e m e r dat hij en' de zijnen niet voornemens zijn hierover te discusieeren Een volgende maal zullen de discussies kun nen' heropend worden. De heer Van den Berg wees op de ver houding tusschen de verschillende Indische rassen welke te wenschen begint te laten. De heer D e G ij s e 1 a a-r achtte het aantal geneeskundigen, voorbereid voor den dienst der volksgezondheid in Indië, niet voldoende. Spr. verzocht alsnog uitvoering der motie Van Kol en vestigde de aandacht op de ach terstelling in bezoldiging van de ingenieur* van den Waterstaat. Hij bepleitte hooger be zoldiging van de zoutmakers op Madoera en zou gaarne een wet zien welke, evenals ia Nederland, bescherming verleent tegen af persingen der huiseigenaren. Spr. kwam ver der op tegen barbaarsdie straffen. Hij wenschte den Volksraad binnen niet al te lan gen tijd van een adviseerend een wetgevend lichaam te zien worden. Voorts betoogde hij dat niet genoeg wordt gedaan voor de volks- gezonlheid. De heer Van Kol wees o.a. op het groot verschil in belasting. Hij besprak de volks bewegingen in Indië en de opstootjes en vroeg onderzoek naar verschillende courantenbe* richten over het optreden in verband daar mede. Nadat nog de heer D e W a a 1 M a l e f ij t het woord had gevoerd, werd de vergadering verdaagd tot heden 11 uur, wanneer verschil lende kleine urgente wetsontwerpen aan da orde zouden komen. TWEEDE KAMER. Een motie van wantrouwen. Het vooretel-Hugenholtz om deze week uit een te gaan en na de verkiezingen weder bij een te komen werd verworpen met 42 tegei 25 stemmen. Het vooretel-Visser van I Jzendoom, om ein de der volgende week uiteen te gaan, werd aangenomen met 43 tegen 20 stemmen. Het voorstel-Lobman om de salarlsverbooging der burgerlijke rijksambtenaren eerst na de ver en te behandelen, ia daarmede verval- kiezi len. De heer Ter Laan kreeg verlof tot een interpellatie over het niet uitvoeren der motie inzake de landweeroefeningen. Deze inteipelr latie zal heden bij den aanvang der zitting gehouden worden. Daarna werd voortgegaan met de behande ling der suppletoire-Segrooüng van Binneo- landsche Zaken. De heer Feenstra betreurde dat de mi nister ook niet de conversie der H. B. 8. te Dokkum heeft voorgesteld- Minister Cortvander Linden zeide dat Dokkum de eerste plaats zal zijn die voor een Rijks H. B. S. in aanmerking komt. Wat Helmond betreft, hier gaat het om het be houd van een bestaande Rijks H. B. S., die zonder omzetting in een school met 5-jarigen cursus, door de bijzondere school zou worden doodgedrukt. De heer Rutgers diende een amende ment in om den onderhavigen post te vermin deren met 100, teneinde te doen beslissen dat conversie der H. B. S. te Helmond niet zal geschieden. De heer D e V i s s e r zou tegen het amen- dement-Rutgera stemmen. Hij Juichte de stich ting eener katholieke H. B. 5. toe, doch de conversie in een Rijks H. B. S. wordt door menschen uit alle richtingen gewenscht. geen acht op haar had „Kijk eens!" herhaalde vrouw Kirstine. „Zou je ie oogappel nu vergeten? Ga een* naast mij zitten, hier in den erker en kleine Kirstine neem je dan op je schoot. En dan moet je mij eens. net als andere vertellen, wat je vandaag op de hoogeschool voor de jonge lui gedoceerd hebt?" „Tk heb gesproken van het nut, dat de astronomie heeft, ook voor het dagelljksch le ven", antwoordde Tycho Brahe en de rim pels in zijn voorhoofd trokken langzamerhand weg. „Ik heb gesproken van den invloed der hemellichamen op water en op land; hoe de zee- en de landman gemerkt hadden, dat de op- en ondergang van bepaalde sterren, storm en onweer beduidde. Het samentreffen van Mars en Venus veroorzaakt regen en' don der; van de zon en Saturn us nevel en bedekte luchten: van Jupiter en Mercurius wind en onweer. De zon is de bron van warmte en van het leven; de maan heeft invloed op de dierlijke hersenen, op het merg en de beende ren, op het sap in ae boonen. De maan ver oorzaakt ebbe en1 vloed en het grootst wordt nog de uitwerking als de invloed van de zon zich vereenigt met dien van de maan. Zulke groote krachten kan men den hemellichamen niet ontzeggen, zonder zoowel God's wijsheid als eigen menschelijke ervaring te loochenen'; maar dat is nog niet alles. De astronomische kunst is zóó verheven, dat iedere vooruitstre vende geest er eenigsizins van op de hoogte moet zijn. Ze vervult het gemoed met vreugde en scherpt het verstand; ze voert ons van net kleingeestige aardsche tot het hemelsche en onvergankelijke; ja, ze schenkt den mensch een vreugde, gelijk aan die der hemelbewo ners, daar ze ons verheft boven de beperkte begrippen van ruimte en tijd van het aardsche bestaan!" (Word! vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1