DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De strijd in en bulten Europa. ZATERDAG t TTT" T 1 JUNI. abonneaiBEtspfiis hij voornltbotalliig p. 3 maandBn 11.85, fr. p. post 11.90. BswIisnnmniBrs 5 ct AdYertentleprljs 15 ct. p. regel, grootere letters mar plaatsruimte. Br. Ir. NA Boek- eo Handelsdrukkerij Herms. Coster 4 Zo Voordam C 9 Tel l Een sympathiek idee. Staten Generaal. Buitenland. Er wordt van verschillende zijden ge tracht, een fonds tot stand te brengen, dat den naam zal dragen van: Het Nederlandsch Zeemansfonds en beoogt de vrouwen en kin deren te steunen van zeevarenden, die door den oorlogstoestand de slachtoffers van hun plicht zijn geworden. De voorzitter van de afd. Alkmaar van de Vereeniging „Onze Vloot" verzocht ons doel en streven van het nieuwe fonds in ons blad eens nader in het licht te stellen, aan welke uitnoodiging wij bij deze volgaarne gevolg geven. De oprichting van dit fonds toch vinden wij een uiterst sympathieke daad, die aller steun en medewerking verdient. Wanneer er één categorie Nederlanders is, voor wie de gevaren van den oorlog niet denkbeeldig zijn, dan zijn het de Holland- sche varensgezellen. De zeeën zijn met mijnen bestrooid en' op die zeeën werden door draconische maatregelen der oorlogvoerenden telkens kleinere vaargeulen tot vrij gegeven gebied verklaard. Daaromheen loeren de duikbooten op haar prooi en menig Hollandsch schip is getorpedeerd en in de golven verdwenen Wij zullen hier geen lijstje geven van de Hollandsche schepen die naar den bodem der zee verhuisden, het zijn er te vele en het aantal der daarbij omgekomen slachtoffers is naar verhouding zeer groot, Maar en dit is een sympathieke karak tertrek van den Höllandschen zeeman hoevele schepen ook vernietigd waren, toch zijn er altijd weer kloeke mannen gereed om zich voor volgende reizen te laten aanmon sferen. Wij zijn een volk van zeehelden geweest en wij zijn trots op onzen Tromp, De Ruyter en Evertsen En gedurende dezen oorlog, nu wij zoo vele onrechtvaardige handelingen der oor logvoerenden moesten verdragen, hebben wij de verzuchting gehoord, dat Nederland in zijn schulp kroop en de tijden van onze groote zeehelden voorgoed voorbij waren. Ten deele is dit juist, als men bedenkt hoe in verloop van tijd de machtsverhoudingen ter zee zich hebben gewijzigd en de ontwik keling der techniek geheel andere toestanden dan vroeger heeft geschapen. Het kleine Nederland kan nu eenmaal geen oorlogsvloot hebben als het machtige, op de zeeën aangewezen Albion, noch kan het schepen bouwen van gelijke grootte en vernietigende kracht. De tijden dat onze vlagofficieren met den bVzem in de mast voeren, ten teeken, dat zij de zeeën schoonveegden, zullen nimmer te rug komen. Wij beseffen heel goed, dat wij met onze betrekkelijk kleine slagschepen en kruisers vrijwel machteloos zijn tegen de super- draednoughts van Engeland en de volmaakt heid der Duitsche onderzeeërs. En daarom mag er niet van moed of laf heid sprake zijn, wanneer wij ons niet met de wapenen tegen de draconische maatrege len der oorlogvoerenden ter zee verzetten. Maar er is nog een andere moed en daar van kunnen onze zeelieden wel getuigen. Het vereischt moed om, ondanks alle gevaar, zijn plicht te vervullen, om, ondanks mijnen en duikbooten, het zeegat uit te gaan en dat de Hollandsche varenslieden dien moed be zitten, bewijst wel het groote aantal offers dat de zee in de laatste jaren van ons volk geëischt heeft. Zijn er niet voorbeelden van mannen, die twee, drie schepen onder zich hebben zien wegzinken en zich toch voor een vierde reis lieten aanmonsteren! De Nederlandsche zeeman heeft zijn land, zijn vlag en zijn schip lief Ware het anders, dan zouden niet de equipages van vrijwel al onze in Amerika ge legen schepen geweigerd hebben voor grof geld voor de Amerikanen te varen, dan zou den zij niet zoo ontroerd en' in machtelooze woede toegezien hebben toen de Nederland sche driekleur van de masten daalde en door de stars and stripes werd vervangen. Het Nederlandsche volk, dat zijn moedige mannen altijd geëerd heeft, wil nu iets doen voor de weduwen en weezen van1 hen, die op de zee hun leven hebben gelaten. Het wil de weduwen tegemoet komen en bovenal steun verkenen bij de opvoeding der kinderen, die door het verlies van den vader hun toekomst bedreigd zien. Hoevele studies van veelbelovende jonge lieden zouden niet afgebroken moeten wor den omdat het hoofd van het gezin in dienst van zijn vaderland het leven liet! Die kinderen te helpen is de plicht van hef Nederlandsche volk en daarom tracht men thans met financieelen steun der groote scheepvaartmaatschappijen een Nederlandsch Zeemansfonds te vormen, dat zich voor ieders gave, hetzij klein of groot, ten zeerste houdt aanbevolen. Ook in Alkmaar wil men trachten1 een steentje tot het goede doel bij te dragen. Reclameplaten zullen verspreid worden en Woensdag-middag zal een militair muziek corps te één uur vanaf de Heilooërpoort een wandeling door onze gemeente maken. Ter zelfder tijd zullen jonge meisjes onder lei ding van een dames-comité, insignes verkoo- pen, die een ankertje op een klein rond plaatje vertoonen. En inmiddels voldoen wij gaarne aan het tot ons gerichte verzoek om ook op het Re dactie-bureau giften in ontvangst te nemen van belangstellenden, die zich geroepen voe len deze sympathieke actie naar vermogen te ondersteunen. De Duitsdke ©pmarsdi wordt in steeds langzamer tempo voortgezet, eensdeels omdat de offensieye kracht van den aanvaller begint te verminderen en anderdeels omdat steeds meer reservetroepen de weerstandskracht der verdedigers vergrooten. Wat niet wegneemt, dat de deuk in het front der Geallieerden nog een' weinig dieper is geworden en de Duitschers, reeds aan de Marne zijn. Hoe dieper de inham van het front wordt des te sterker wordt de behoefte gevoeld de opening daarvan te vergrooten, te meer omdat een achteruit drukken van de beide flanken het teruggaan van een groot deel van het ge vechtsfront als noodwendig gevolg zou moe ten hebben. Maar juist op deze scharnierpunten weten de Geallieerden zich tot nu toe te handhaven. Wel is Soissons na verbitterden strijd in Ehiitsche handen overgegaan, maar de Fran- schen handhaven zich nog aan den Westelij ken rand1 der brandende stad en ook Reims, is, hoewel de verdedigers daarvan naar het N. W. der stad moesten terugtrekken, nog steeds in handen der Geaillieerden. Villemontoire eenig terrein ten Z. van Fère-en-Tardenois en Vézilly ten O. daarvan zijn nu in Duitsche handen. Reuter's bijzondere correspondent bij' het Fransche leger meldt, dat Reims thans aan drie zijden mgesloten is maar verdiept zich niet in verdere beschouwingen over plannen van de Duitsche legerleiding om van uit Vil- lers-en-Tardenois de stad langs het Zuiden om te trekken. De correspondent is vol goeden moed, dat de opmarsch van den vijand tot staan ge bracht zal worden, mits maar voldoende re serves tijdig het slagveld bereiken waardoor de vijfvoudige overmacht der Duitschers te niet gedaan wordt. Deze deskundige is van meening, dat de Duitschers er blijkbaar in hopen te slagen zich aan de Marne vast te zetten, ten einde de richting van hun hoofdaanval naar het Westen te verplaatsen, waarbij de ..vier hun rechtervleugel kan dekken. De correspondent meldt, dat eerst Donder dagmorgen de reserves in het vuur kwamen, om de divisies te steunen, die sedert Maan dagmorgen het geheele gewicht van den Duitschen druk hadden gedragen. Naar de Times uit Frankrijk verneemt, heeft de minister-president, de oude Clemen- ceau, een bezoek aan het front gebracht en is daarbij ternauwernood den dod ontko men. Dadelijk toch nadat hij zeker punt had verlaten, drongen daar Uh lanen door en werd de'zich daar bevindende generaal ge dood. In allen gevalle zal Clemenceau nu in de Kamer, waar het natuurlijk weer interpella ties zal regenen, van zijn avonturen aan het Fransche front verhalen en zijn vaste over tuiging uitspreken, dat de Duitsche op marsch, dank'zij de dapperheid der verdedi gers, gestuit zal worden. Trouwens, dat Fransehen en Britten iede- ren duim gronds dapper verdedigen, isi aan geen twijfel onderhevig. Een Wolff-telegram maakt melding van de geweldige moeilijkheden waarmede de aan vallers te kampen hebben. Was het vroeger hoofdzakelijk de modder, die het oprukken onmogelijk maakte, thans beneemt het stof de vrijheid van beweging der troepen. Het ligt ter dikte van 20 c.M. op de wegen en bedekt als een scherm de marcheerende kol onnes. In het Aisne-dal gaat het beter, daar hier de wegen nog niet zoo van den strijd gele den hebben. - De Fransche generaal Desvallieres is bij Soissons door een granaat gedood en de Engelsche generaal Rees, die zich met zijn brigadecommandanten naar een naburigen1 Franschen sector begeven had, is op den te rugweg verdwaald en door de 'Duitschers gevangen genomen. Wij1 laten thans het Duitsche communiqué van gisteren hieronder volgen. Na mededeeling van artillerie-gevechten van het leger van prins Ruprecht en melding van de krachtige vervolging over de Oise en de Ailette van den vijand, die van het Ailette-front ten Z. van de Oise wijkt, waar bij de linie Bretigny St. Paul Troisly Loire door het leger van den kroonprins bereikt werd, zegt het communiqué, dat de Geallieerden ten N. van de Aisne in voort- durenden strijd terug gedreven werden. Het voornaamste gevechtsterrein bespre kende, deelt het communiqué mede, dat ten Z. van Soissons de Fransche cavalerie en infanterie tot hevige tegenaanvallen over gingen. De Fransche afdeelingen zouden evenwel door het Du'tsche vuur vernietigd en verslagen zijn. De Duitschers trokken den weg Soissons Hartennes over en de in de richting van Fère-en-Tardenois van het Z.-W. over de Marne en van het Z.-O. aangevoerde Fran sche divisies waren niet in- staat de voor waarts dringende legercorpsen met goed ge volg tegenstand te bieden. De Duitschers braken door de achter waarts gelegen- stellingen bij Azcy en Grand- Rozoy en bereikten ten Z. van Fère-en-Tar denois de Marne. Zij vermeesterden de hoogten bij Cham- voizy, St. Germine en Romigny. Op den Z. oever van de Vesle, ten W. van Reims, werden Gennigny, Gueux en Thil- lois veroverd. Tot nu toe werden 45000 man krijgsge vangen gemaakt en 400 stukken geschut als mede duizenden machinegeweren veroverd. Het is inderdaad geen kleinigheid, maar daarnaast mag niet uit het oog verloren wordefi, dat dit offensief den Duitschers even eens duizenden mannen kost en dat ook het Duitsche vychtmateriaal te lijden heeft, be wijst wel de mededeeling, dat de Franschen de laatste twee dagen niet minder dan 42 Duitsche vliegmachines buiten gevecht ge steld hebben. Het Berlijnsche avond-communiqué meldt slechts, dat aan het front van Noyon tot een punt bewesten van Reims de aanval in goe den voortgang is. De Franschen deelen mede, dat zij zich op de stellingen ten N. der linie Bléancourt Epagny terug trokken en dat in de streek van Soissons en verder Zuidwaarts Duitsche aanvallen door den heldhaftigen tegenstand der Franschen volkomen gestuit zijn. De Franschen behielden hun stellin gen aan den W. uitgang der stad en langs den weg naar Chateaux-Thierry. In het cen trum wisten de Duitschers een lichten voor uitgang in de streek N. van de Marne te ma ken. Verder naar het O., alsmede ten N.-W. en ten N. van Reims was de inspanning dér Duitschers vergeefs en de Fransche troepen namen in een vinnigen tegenaanval Thillois. Het avond-communiqué meldt afgeslagen Duitsche aanvallen bij Blérancourt en Gam- pigny en ten W. van Soissons. De Franschen wonnen zelfs eenig terrein bewesten den weg van Soissons naar Chateau-Thierry. In het centrum bereikten bewegelijke Duit sche afdeelingen den N. oever van de Marne tusschen Charteves en Jaulgonne. Het Engelsche avond-communiqué meldt kort en bondig, dat van het Britsche front niets van belang te melden is. De laatste telegrammen geven dés wel den indruk, dat het tempo van den Duitschen opmarsch heel wat langzamer is geworden. Vooral op de beide steunpunten van de deuk die de Duitschers tusschen Soissons en Reims in het front drukten, verdedigen de Geallieerden zich zoo hardnekkig, dat het de aanvallers tot dusver nog niet gelukte, de opening van dien inham te verwijden en daardoor ook het Noordelijk van Soissons gelegen front tot wijken te brengen. Dat de spanning in Frankrijk groot is, laat zich begrijpen. Maar de bevolking is vol vertrouwen en, dank zij de moed van Franschen en Britten, is de fronmuur nog hecht en op gem enkele plaats doorbroken. Op verzoek van den aartsbisschop van Keulen was de Paus er toe overgegaan de wederzijdsche vijanden te bewegen elkanders steden niet op sacramentsdag door actie van vliegtuigen te verontrusten. De Geallieerden hebben de processie- gangers in Keulen dan ook met rust gelaten en de Duitschers hielden hun vliegtuigen eveneens binnen. Maar de dikke Bertha, het monsterkanon, dat elke tien minuten een granaat naar Pa rijs stuurt, hebben zij weer aan het werk ge zet en hoewel het volkomen duidelijk is dat deze beschieting met het werpen van bom' men uit vliegtuigen gem overeenkomst heeft, vraagt mm zich aan Geallieerde zijde zeer terecht met verontwaardiging af of dit nu een zich loyaal houden aan de overeen komst beteekmt. Het is toch wel duidelijk dat het processie- gangers vrij koud laat of zij met bommen dan wel met granaten bestookt worden en waar nu uit piëteitsoogpunt de vliegmachines op dezen dag gem bommen strooiden had men mogen verwachten dat ook de dikke Bertha nog een dag langer vacantie zou nemm. Het is wel zeer opmerkelijk, dat juist op nieuw em kerkgebbuw werd- getroffen of schoon er gem persoonlijke ongelukken schij nen voorgevallen te zijn. Nog van andere zijde wordt em poging ge meld om de oorlog in mmschelijker banen te leiden. De orde van St. Jan van Jerusalem in En geland heeft besloten em plechtig beroep op dezelfde orde in Duitschland te dom om haar invloed aan te wenden-, tm einde te bewerken, dat geen hospitaalschepen meer tot zinken zullen worden gebracht, gem krijgsgevange nen meer op onwaardige wijze zullen wor den behandeld en gem schendingen van de conventie van Gmève meer door Duitsch land zullen plaats grijpen. In dm oproep wordt zeer juist opgemerkt, dat de Duitsche regeering cp dit gebied niet altijd heeft gehandeld in overeenstemming met de idealen en wetten der christelijke broe derschap. Inderdaad, er is bij deze mmschonteerende volkerenslachting al heel wat voorgevallen, dat met de christelijke zedeleer in flagrantm- strijd' mag genoemd worden. EERSTE KAMER. De heer Michiels v. Kessenich bestreed het ontwerp houdende bepalingen afwijkende van die der Boterwet. De Min. van Landbouw verdedigde ht ontwerp. Na repliek werd het met 23 tegen 11 stemmen aangenomm. Vervolgens werden veschillende kleinere wetsontwerpen z. h. s. aangenomm. Bij de Indische bergooting maakte de heer De Waal Malefijt opmerkingen over de instelling van een draadloos telegr. station in Indië, reorganisatie van het B. Bsamenstelling eëner commissie v. advies inzake aanwijzing van cand. Ind. ambtenaren, dessa-onderwijs. Hij bepleitte gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs en be handelde de levensmiddelenpolitiek. Deheerv.d. Doesde Wi 11 eb o is wees in tegenstelling met den heer v. Kol op ver schillende lichtpunten. De Minister beantwoordde de opmer kingen inzake de koloniale politiek. Aan de voorbereiding der reorganisatie van het B. B. wordt gewerkt. Spr. is sceptisch tm aanzien van de herziening van het regeeringsregle- ment Hij achtte dit ook niet noodzakelijk. Spr. beantwoordde de opmerkingen van den heer v. Kol. Het tekort aan artsen is oorzaak van den minder goeden toestand der volks gezondheid in Indië. De Minister van Koloniën wees er op, dat zoodra Leiden de voor Indië ver- eischten tropen-hygienisten zal kunnen vor men, het bezwaar tot gelijkstelling tusschen Leiden en Amsterdam zal vervallen. De mi nister geloofde ook, dat de Volksraad zich tot een Indisch parlement zal ontwikkelen; hij bestreed dat voor het onderwijl weinig wordt gedaan. Een plan voor opleiding van Indische ambtenaren is in voorbereiding. De neutral teitspolitiek is bij dm gouverneur generaal in goede handen. De heer D e O its e 1 a a r repl De heer Van Kol verklaarde nog dat de pliceerde. Minister hem overtuigd heeft, in zoover het voor de volksgezondheid van ondergeschikt belang is of artsen te Leiden dan wel te Am sterdam hun opleiding ontvangen. De India- sche begrooting werd aangenomm zonder stemming, evenzoo de daarmede verband hou dende ontwerpen. De Eerste Kamer werd daarna verdaagd tot Dinsdag 11 Juni as., 's avonds kwart voor negen. KORTE BERICHTEN. De ontwapening van de Oekrainsche troepen, door jde Duitschers ten uitvoer ge bracht, gaf aanleiding tot fusileeren, waarna een aantal Hadjam^kt, partijgangers der Rada, met hun officieren, werden gearres teerd. In geheel Podolïê hebben de boerenon- lusten zich uitgebreid. Sterke afdeelingen re- volutionnairen, bestaande uit gedemobiliseer de soldaten en met mitrailleurs, kanonnen en geweren bewapende boeren, zijn in Tchige-' rine, gouvernement Kief, in opstand gekomen, met het doel, zich van de macht meester te maken. Er zijn regeeringstroepen opgecom mandeerd om den opstand te onderdrukken. Op het noordelijk operatietooneel zijn door Duitsche duikbooten 9500 ton in dm grond geboord. In de week van 19—25 Mei zijn de Ver. Statm itien stalen schepen, metende 63.486 ton, door de scheepswerven afgeleverd. Vijf tien stalen en drie houten schepen, groot 109,700 ton, werden te water gelaten. De „Times" verneemt uit Stockholm, dat onder de Zweedsche arbeiders een ziekte is geconstateerd, welke overeenkomst met wa terzucht vertoont. De ziekte draagt niet het karakter van een epidemie, hoewel verschil lende gevallen te Stockholm, Gothenburg en Malmö geconstateerd zijn. Zij wordt geacht te ontstaan door ondervoeding en het uitslui tend gebruik van Zweedsche knollen en gezou ten visch, door de arbeiders. De Du'tsche regeering heeft het voorstel der Russische soviet-regeering, om een confe- rentie te houden, ten einde het vredesverdrag van Brest aan te vullen, aangenomen. Het Turksche stafbericht meldt zeer krachtige aanvallen der Britsche troepen in Palestina tm W. van dm spoorweg naar Jaffa. Generaal Dutoff, de aanvoerder der Zuid-Russische tegenrevolutionnairen, heeft Samara stormenderhand genomen m die Bols jewistische troepm teruggeslagen. De centrumgroep in den Rijksdag stelt als sterkste partij voor de presidents-vacature in plaats van wijlen president Kampf dm centrum-afgevaardigde Fehrenbach voor. De nationalistische lersche partij heeft besloten thans nog niet in het Lagerhuis te rug te keeren. TWEEDE KAMER. De Mofie-Ter Laan verworpen. Het amendement-Van Hamel op het ont werp betreffende het toezicht op vreemdelint- gen. bedoelende beroep toe te staan op het besluit tot .opsluiting van vreemdelingen^ werd aangenomm met 34 tegen 21 stemmen. Het ontwerp werd zonder hoofdelijke stem ming aangenomen. b De heer Van Raalte zou stemmen te- ;en de motie van afkeuring in het beleid van iet kabinet inzake de landweer oef en ingen, ingediend door dm heer K. ter Laan, omdat de aanneming gem practisch effect zou heb ben. Niettemin is zijn vertrouwen in dien minister van oorlog ernstig geschokt. De motie werd verworpen met 46 tegen 16 stemmen. (Vóór de sociaal-democraten en vrijzinnig- democraten). Aan de orde was het buitengewoon oor- logscrediet. De heer Duymaer van Twist be toogde, dat de minister in gebreke bleef aan te toonen dat vermindering der legereterkte niet mogelijk is. Hij vroeg uitbreiding der verloven. Spr. klaagde over de vordering van vee voor het leger en protesteerde tegen het niet-bevorderen der sergeanten-majoor instructeur tot adjudant-onderofficier. De heer Juten vroeg verhooging der vergoeding voor inkwartiering en maatrege len ter verbetering van het paardenmateriaal. De heer Gerhard drong aan op betere behandeling van de dienstweigeraars. De heer Scheurer wenschte reorgani satie van dm pharmaceufischen dienst. De heer Oud vroeg .inlichtingen omtrent de beweerde ontvreemding van geheime stukken uit het hoofdkwartier. De heer Ter Laan (Den Haag) drong aan op gedeeltelijke demobilisatie m op po sitieverbetering voor tijdelijke schrijvers bij het departement van oorlog en sloot zich bij verschillende geuite wenschen aan. De heer Van Rappard maakte een op merking over de voedselvoorziening in het leger. De heer Kolkman wenschte eenige ver betering tm aanzien van uitkeeringm van vergoedingen aan' kostwinners. Minister de Jonge verklaarde, dat de regeering streeft naar inkrimping van mili taire lasten doch dat is thans niet mogelijk. Hij zegt overweging van enkele andere ge uite wenschen toe. Uit het militaire hoofd kwartier zijn gem stukkm ontvreemd; ech ter wordt em rechterlijk onderzoek ingesteld naar de aanbieding van stukkm uit em on dergeschikt militair bureau. De stemming over het ontwerp is uitge steld tot Dinsdag. De heer Ketelaar achtte bij de ontwer pen ambtenarensalarissen alleen bespreking van' mkele hoofdpunten mogelijk. Hij kwam er tegen op, dat sommige ambtenaren in vooruitzichten zullen achteruitgaan, drong rr verder op aan dat niet als overgangs maatregel voorloopig gedurende 5 jaar slechts der noodig geachte verho©- WI! J

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1