DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De strijd in en buiten Europa.
No. 127
Honderd en twintigste «Jaargang.
1918.
MAANDAG
3 JUNI.
FEUILLETON.
Tychco Brahe
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling
per 3 maanden voor Alkmaar f 1.65, franco door het ge
heele Kijk f 1.90.
Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents.
Per regel f 0.15. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
Buitenland.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Nog is de Duitsche opmarscb niet gestuit,
al wordt op verscheidene plaatsen de tegen
druk der Geallieerden beduidend sterker.
Verschillende Fransche en Engelsche cri
tici, die tot vóór weinige dagen verkondig
den, dat dit Duitsche offensief een afleidings-
aanval zou zijn, een poging om de reserves
des vijands naar de treek tusschen Soissons
en Reims te lókken en daarna de hoofstoot
bij Amiens en Yperen toe te brengen, ont
kennen niet langer, dat de groote omvang
der gevechten er op wijst, dat de voor
naamste stoot wel degelijk op het thans wij
kende front bedoeld is.
Zij herstellen hun fout nu door aan te no
men, dat deze aanval, oorspronkelijk als een
afleidings-offensief bedoeld, buiten verwach
ting voor de Duitschers zoo succesvol is ge
weest, dat zij andere plannen lieten varen en
het zwaartepunt van den strijd dezer dagen
definitief naar het front tusschen Soissons
en Reims verplaatsten.
Wanneer wij op de kaant de voornaamste
gebeurtenissen der laatste dagen nagaan,
dan zien wij, dat de deuk in het gevechts
front nog dieper en aan de naar het Zuiden
gerichte punt smaller is geworden.
In het Zuiden toch is over een betrekkelijk
smal front de Marne bereikt, maar aan
weerszijden van den inham gelukte hét den.
Duitschers tot nu toe niet zich ruimte voor
beweging te verschaffen door de zijkanten
van deze frontverzakking naar West en Oost
te verschuiven.
„De beide scharnieren Soissons en Reims,
waarlangs het front naar beneden gedraaid
is, worden door de troepen van generaal
Foch tot dusver kranig vastgehouden.
Opmerkelijk is daarbij de betrekkelijke
zwakte van het Duitsche offensief, waar het
de vermeestering van de stellingen bij Reims
betreft.
Het is alsof de Duitsche legerleiding het
nutteloos acht voor de vermeestering van
die sterke stellingen veel offers te brengen,
Waar zij binnenkort haar doel vollediger en
met minder moeite denkt te kunnen bereiken
door de linkervleugel-troepen, die nu in den
deuk van het front staan, naar het Oosten te
laten trekken, waardoor Reims voor een
omvatting van het Zuiden uit bedreigd zou
worden en de bezetting der forten zich
'ijlings zou moeten terug trekken.
Bij Soissons wordt tot nu toe hardnekki
ger om het bezit van de daar liggende verde
digingswerken gestreden.
Wel is de stad in Duitsche handen, maar
de Franschen handhaven zich in de Weste
lijke verdedigingswerken en het gelukte den
r
Roman uit het laatst der 16e eeuw, anar het
Deensch van VILHELM OSTERQAARD.
16)
„Ik kom niet zonder reden tot je, beste
broeder, en ofschoon het mij voorkomt dat
mijn bezoek je geen bijzonder groote vreug
de bereidt, wil ik er je toch nog even aan
berinneren, dat ik, zoowel al» je overige
bloedverwanten, en vooral .ook onze geliefde
en zorgzame moeder, uitsluitend je welzijn
op het oo0 hebben
„Van die bezorgdheid geef je dan nogal
druk blijk", viel Tycho Brahe hem op spot-
tenden toon in de rede.
Maar de heer Steen liet zich daardoor niet
uit het veld slaan. Geheel op dezelfde wijze
ging hij door:
„We leven in een gelukkigen tijd. Onze
genadige vorst, Koning Frederik, denkt en
handelt als de eerste edelman- van het rijk en
ieder, die het geluk heeft in den adelstand
boren te zijn, kan tot hoog aanzien gera-
:en. Jij ook, beste Tycho. Zijn Koninklijke
Majesteit beschouwt je persoon en je kunst
met goedgunstige blikken, ondanks je vele
eigenaardigheden..."
„Nu, dan is-het nog zoo erg niet; als Zijn
Genade zoo goedgunstig denkt over mij en
mijn wetenschap, dan kan ik er wel gerust
op zijn, dat die zich ook in jouw voorname
gunst zullen verheugen."
De heer Steen Brahe trok het voorhoofd
in rimpels, met een beleedigende uitdrukking
op het gelaat.
„Hoor, wat ik verder te zeggen heb, beste
vriend. De Koning is je dus gunstig ge-
Duitschers tot nu toe niet hen daaruit te ver
drijven.
De Duitsche tactiek van omtrekken der
versterkingen wanneer zij niet rechtstreeks te
nemen zijn, wordt de laatste dagen ook hier
toegepast. Een hevige strijd toch is Noorde
lijk van Soissons tusschen deze plaats en
Noyon ontbrand, waarbij de Duitschers er
in. slaagden de Oise over te trekken.
Blijkbaar is de bedoeling een omvattende
beweging van Soissons om dit steunpunt
der Franschen daarna te kunnen afknijpen.
Dat generaal Foch het gevaar dezer om
trekkende bewegingen inziet en zijn reserves
op de juiste plaatsen laat ingriinen, bewijst
wel de zeer sterke tegenstand' der Geallieer
den op het slagfront in de liin Noyon
Soissons Chateau Thierry en ook'aan de
andere ziide van het in gedekte geveehts-
front.
De Duitsche troepen zitten daardoor als
het ware in een steeds puntiger toeloopende
zak en het gelukte hun tot dusverre niet de
opening daarvan te verbreeden of die zijwan
den uit te zetten.
Dat in deze omstandigheden een verder
doordringen naar het Zuiden, een nog smal
ler en puntiger einde aan den zak te maken,
voor de Duitschers geen aanbeveling ver
dient, laat zich begrijpen en wij mogen ver
wachten, dat in de eerstvolgende dagen hun
offensieve kracht zich meer naar West en
Oost dan naar het Zuiden zal doen gevoe
len.
In Frankrijk voornamelijk is men in groo
te spanning naar den afloop der gevechten
en verheelt men zich niet, dat de toestand
zeer ernstig is.
Verschillende interpellaties zijn in de Ka
mer reeds aangekondigd, maar de autoritei
ten, zoowel burgerlijke als militaire, houden
den moed er in door op het ingrijpen van be
langrijke reservetroepen te wijzen en door er
den nadruk op te leggen, dat het front der
Geallieerden nog steeds ongebroken is.
De Duitschers hopen blijkbaar in het Zuir
den het front hunner vijanden te doorbreken,
waarna naar het Westen en Oosten oprol
ling der vijandelijke vleugels zou kunnen
vplgen.
Door het gevechtsfront van Soissons uit
naar het Noord-Westen uit te breiden, wordt
een aansluiting van het nu veroverde terrein
aan dat in de richting van Amiens op 31
Mahrt, verkregen, waardoor dus door beide
offensieve bewegingen het front over belang
rijken afstand naar het Westen en Zuiden is
teruggedrongen en het verband tusschen de
aanvallen van. nu en die in Maart steeds dui-
zind. Zijn Genade raadde je immers zelf, om
je geschrift over de nieuwe ster uit te geven,
ofschoon het mij en velen met mij leek, dat
je daarin tegen adellijk gebruik en tegen
adellijke waardigheid handelde. Toch blijkt
er des te meer uit, dat je den Ko";"g tot je
vriend en weldoener hebt."
„Maar voor den drommel! Wars knelt je
de schoen, broeder-lief viel Tycho Brahe
driftig uit. „Je draait als de kat om de heete
brij. Voor den dag er meel Ben je enkel ge
komen om mij zoo zuurzoet toe te spreken,
of heb je waarlijk wat op 't hart?"
„Ik ben tot je gekomen, om een heel ge
wichtige en ernstige zaak met je te behande
len", hervatte Steen Brahe plechtig. „Maar
ik geloof niet, dat wij daarover spreken moe
ten, waar er vreemden bij zijn. Dat moet
liever iets tusschen ons beiden blijven."
„Voor mijn vriend Pratensis en voor mijn
vrouw heb ik geen geheimen. Spreek dus vrij
uit!"
„Nu dan: je hebt het zelf verlangd, beste
Tycho, en 't is nog mogelijk, dat we op die
wijze des te eerder tot een vergelijk komen."
Steen Brahe keerde zich opeens tot vrouw
Kirstine en vroeg:
„Heb je vanmorgen niet een eigenhandig
schrijven van mijn moeder, genadige Vrou
we Beata Bille, gekregen?"
Kirstine knikte bevestigend.
„En heb je mijn waarden broer Tycho ook
verteld wat de inhoud daarvan was?"
„Neen, nog niet", luidde het antwoord op
zachten toon.
„Daarin heb je waarlijk verkeerd gehan
deld, mijn brave. Met zich tot je te wenden,
heeft mijn geliefde moeder je een vertrou
wen en welwillendheid bewezen, die je toch
erkennen moest."
Dit zeggende, keek de heer Steen zijn
broer Tycho nog eens aan en voegde er op
delijker wordt.
De Geallieerden, voornamelijk de Fran
schen, verdedigen iederen duim gronds met
de grootste dapperheid.
De Duitschers werden bij Sampigny ten Z.
van Noyon, waar zij over de Oise trokken,
weer over de rivier teruggeworpen en op
het steunpunt bij Reims heroverden de
Franschen het dorpje Thillois.
De Franschen erkenden, dat de Duitschers
eenig terrein wonnen ten W. van den weg
Soissons naar Chateau-Thierp, waarbij zij
tot voorbij Oulchy-la-Valle en Oulchy-le-
Chateau kwamen, terwijl tusschen Charteves
en Jaulonne de Marne bereikt werd.
Reuter's bijzondere correspondent bij het
Fransche leger vertelt belangwekkende bijr
zonderheden van den strijd.
Voornamelijk in, het aal van de Crise, een
riviertje dat in N. richting bij Soissons in
de Aisne vloeit, volgden aanval en tegenaan
val elkaar op. Een' Fransche divisie veegde
de geheele vallei schoon, maar de Duitschers
herstelden na uiterst hevigen strijd hun-
linie.
Dezelfde correspondent beschrijft het ver
trek der vluchtelingen uit de bedreigde stre
ken, gezinnen, die al hun bezittingen op kar
en-paard' geladen hebben, die hun schamele
inboedel soms op ezels of in kinderwagens
wegvoeren en met kleine kinderen daar
achteraan'trekken, steeds verder van eigen
huis, dat zij wel nimmer zullen terugvinden .-
Zooals wij eens de Belgen met hun scha
mele bezittingen in doeken en lakens ge
knoopt bij duizenden in Zeeland een toe
vlucht zagen zoeken toen de DuiiBche horden
het Belgenland overstroomden.
Wij laten thans nog eenige officieele me-
dedeelingen volgen.
Het Duitsche communiqué van Zaterdag
deelt mede, dat ten Z. van de Oise en ten
Z.-W. van Choulny de vijand ten N.-W. en
Z. van Bérencourt uit sterke stellingen werd
geworpen.
Op den N. Aisne-oever rukten de Duit
schers voorwaarts tot NouVtonFintenois.
De Duitsche troepen, die over den weg Sois
sonsHartinois oprukten stieten op krach-
tigen tegenstand. Zij vervolgden den vijand
tot op de hoogten ten O. van Chaudum—
Vlersy en Blanzy. Ter weerszijden van de ri
vier de Ourcq werd de straatweg Soissons
Chateau-Thierry overschreden en bereikten
de Duitschers de hoogten, van Neuilly en N.
van Chateau-Thierry. Tusschen1 deze stad en
Oostelijk van Dormans staan zij thans aan
de Marne. Van daar tot ten W. van Reims
werd de linie VemeuilOlisy—Sarcy
Champigny bereikt.
Eenige duizenden gevangenen en een rijke
scherpen toon bij:
„Dan zal ik je verder en zonder omwegen
den inhoud van den brief meedeelen. Daar je
niet hebt willen luisteren naar den goeden
raad van je bloedverwanten, maar onverant-
nar
woordelijk gehandeld hebt in
deel en rot schande van ons, daarom heeft
onze goede moeder vandaag geschreven aan
de vrouw, die je je huisvrouw noemt, en
haar in dringende bewoordingen vermaand,
je huis te verlaten, opdat je kunt terugkeeren
tot wat je plicht is jegens je zelveu en je fa
milie."
Tycho Brahe had met over elkaar geslagcj)
armen, zoover mogelijk achter in het vertrek
gestaan. Maar nu trad hij eenige sdireden
naderbij en de uitdrukking op zijn gelaat
was zóó dreigend, dat de heer Steen plotse
ling ophield met zijn toespraak. Vrouw Kir
stine ging naar hen toe, maar hij schoof
haar zachtjes op zijde en liep op Steen
Brahe toe:
„Ik heb je slechts één ding te zeggen: mijn
huis en mijn kamer uit!"
De heer Steen beschouwde zijn broer
sprakeloos van verbazing. Wel wist hij, dat
het een lastige boodschap was, die hij op
zich genomen had, maar zulk een ontvangst
had hij toch niet verwacht. Hij bleef zitten
of hij de bedreiging niet in ernst opnam.
Maar Tycho Brahe stond vlak voor hem,
met gebalde vuisten, en herhaalde:
„Mijn huis uit, zeg ik! En nooit zal je
hier meer een voet zetten!"
Steen Brahe stond langzaam op en hij
scheen op 't punt zijn broer te antwoorden,
maar daar ging de deur open en weer een
nieuwe gast trad binnen, zonder dat ze zich
eerst had laten aandienen. Ze keerden zich
allen om en de heer Steen riep verrast:
„Onze genadige Vrouwe Moeder!U
komt zoowaar geen oogenblUc te laat-"
buit vielen volgens dit communiqué in Duit
sche handen.
Hei avond-communiqué meldt slechts het
veld winnen aan het front van Noyon tot
Chateau-Thierry.
De Franschen meldden een terugdringen
van de onstuimig oprukkende Duitsche-troe
pen in de streek van Soissons en op de linie
ChaudunVierzy. Bezuiden Soissons is de
vijand op de Crise teruggeworpen en bleven
Chaudun en Vierzy ten slotte in Fransche
handen. Beoosten ChouyNeuillySaint-
Front wisten de Franschen hun stellingen te
behouden, maar aan den N. Mame-oever
werden de Duitsche voorhoede-afdeelingen
van Chateau-Thierry tot Vemeuil vooruitge
schoven, terwijl van Darmous tot Reims he
vig gevochten werd.
Het avond-communiqué deelt mede, dht de j
Fransche stellingen tusschen' Oise en Aisne
naar de N. zoomen van het bosch van Carle-
pont en op de hoogten ten W. van Audigni-
court tot aan Fontenoy overgebracht zijn.
De Duitschers hebben Chony en Neuilly-
St. Front in handen. De Franschen houden'
ChSteau-Thierry en handhaven zich op de
linie Villers Hèlon Nanroy Trier
Mon Thiers Etrepilly, evenals op de
linie van Dormans naar Reims. Ten Z.-W.
van Reims ging het fort La Pompelle verlo
ren, doch werd na verwoeden strijd door de
Franschen heroverd.
De Britten zijn ditmaal bijzonder sober in
hun mededeelingen. Zij meldden slechts een
geslaagden plaatselijken aanval bij het bosch
van Avelvy en deelen daarna mede, dat zij
in Mei 1158 Duitschers gevangen namen,
welke opsomming van gevangenen over een
zeker tijdvak in de officieele communlqué's
altijd een bewijs gebleken Is, dat men niets
belangrijkera te melden had.
Volgens een Havas-telegram gaat men van
Geallieerde'zijde meer en meer inzien, dat
het plan van den vijand een slag om het be
zit van Parijs is.
Maar de Fransche bladen toonen zich vol
vertrouwen en de Homme Libre schrijft o,
a., dat het afweren van den stoot bij Sois
sons en Reims den toestand gered heeft en
dat de Fransche reserves den Geallieerden
in staat zullen stellen tot het doen van te
genbewegingen, die krachtiger dan bij vroe
gere aanvallen kunnen zijn, zoodat niet de
minste vrees voor uitbreiding van het vijan
delijke succes behoeft te bestaan.
Ook Clemeneeau heeft bij de ontvangst
van de afvaardiging van socialistische parle
mentsleden zij-n volstrekt vertrouwen in den
afloop der krijgsverrichtingen bevestigd
Maken de Britten slechts melding van ver
hoogde artilleriebedrijvigheid bij Villers-en
De weduwe van Otto Brahft, Vrouwe
Beata Bille, trad met stijve waardigheid het
vertrek binnen en zonder rechts of links
te zien, ging ze naar den stoel, dien Tycho
Brahe met gedwongen beleefdheid voor naar
neerzetté, waarna zij met dezelfde afgemeten
bewegingen plaats nam. En eerst nu reikte
ze twee vingers aan haar zoon Tydio en
daarna de heele hand aan Steen, terwijl
vrouw Kirstine maar met een vluchtigen
groet tevreden moest zijn en Pratensis, die
zich bescheiden in den uitersten hoek van
den erker teruggetrokken had, in het geheel
met geen blik verwaardigd werd.
Vrouwe Beata liet haar koude, grijze
oogen beurtelings van den een naar den an
der gaan en er volgde een kort stilzwijgen,
wat haast nog pijnlijker was, dan de heftige
woorden, die er gevallen waren, onmiddel
lijk vóór haar binnentreden.
Tycho Brahe was de eerste die sprak:
ijn genadige Vrouwe Moeder bewijst
mijn huis dan wel bijzondere oplettendheid:
Eerst zendt u mij per brief een bericht van
dien aard, dat mijn goede vróuw er zich de
oogen over rood weent en er mij niets van
durft vertellen daarna stuurt U mijn gelief
den broer op mij af en ten slotte geeft u zich
nog de moeite, u in persoon hier te vertoo-
nen. Mogelijk zouden we er allen toch beter
mee gediend wezen, als u dien overgrooten
ijver spaarde!"
„U ziet nu zelf, geliefde Vrouwe Moeder",
viel Steen Brahe uit, die zijn bitterheid niet
langer vermocht te bedwingen, „dat mijn
broer Tycho voortgaat met dwaas en eigen
zinnig te handelen. Hij heeft zich zelfs niet
ontzien, mij de deur te wijzen als dank voor
mijn broederlijken raad en vermaningen."
Vrouwe Beata gaf met afwerend' handge
baar te kennen, dat 't haar toekwam nu het
woord te voeren. Ze streek de gekreukte zij-
Breonneaux, Albert, Atrecht en Yperen, het
Duitsche communiqué van gister meldt een
mislukking van partieele aanvallen der En-
gelschen ten Z. van de Leie en ten N. vao
Albert.
Ten Z.-0. van Noyon drongen de Duit-
schen den vijand naar het woud van Carle-
front en Montage terug. Zij namen de
hoogten ten O. van Moulin sous Touvent en
sterke linies ten W. van Nouvron. Bijl den
aanval aan weerszijden van de Ourcq wiep
pen zij den vijand over den Savières-sectar
terug en veroverden de hoogten van Pasay
en Courch'amps.
Aan de Marne is het op den1 N. oever van
de rivier gelegen deel van Chateau Thierry
in Duitsche handen.
De Duitschers sloegen Fransche tegenaan
vallen af ten N.-O. van Veimeuü en aan
weerszijden van Ardre en drongen ten O. van
Reims in de Fransche loopgraven bij; SI
Leonard, waar zij de bezetting van het tijde
lijk veroverde fort Pompelle gevangen maaJfr
ten.
Ook dit communiqué gewaagt van een
enormen buit aan munitie en oorlogsmate
riaal.
Fransch-Amerikaansche kampen van ge
weldigen omvang zouden bij Fère-en-Tarde-
nois in Duitsche handen zijn gevallen, be
nevens een half millioen artillerie-projec
tielen, groote voorraden pioniers- en tele-
toonmateriaal en meer dan duizend voertui
gen.
Onwillekeurig vraagt men zich af of de
Geallieerden er nu nog niet voor zorgen
kunnen, dat dergelijke kostbare voorraden
weggevoerd worden voor het te laat ia.
Het moet op de vrouwen en meisjes, dia
in Engeland en Frankrijk in de munitie
fabrieken werken, toch wel een zeer onaan-
genamen indruk maken wanneer zij verno
men, dat zij ruim een half millioen projec
tielen voor de vijanden van eigen vaderland
gefabriceerd hebben.
KORTE BERICHTEN.
Uit Stockholm wordt gemeld dat zich ia
Zweden dezelfde besmettelijke ziekte voordoet
als in Spanje. Stockholm en Malmö in nog
erger mate worden door de z.g. gezwel-ziektt
;eteistcrd, bestaande uit een opzwelling van
e huid en een verlamming van het geheele
spierenstelsel. Volgens dr. Pfannensteil vindt
de ziekte haar oorzaak In ondervoeding en in
eenzijdige voeding. De arbeidersklassen zijn
het ergst aangetast.
Officieel wordt bericht, dat gedurende
de maand Juni in de Ver. Staten 280.000 man
onder de wapens zullen worden geroepen.
Officieel wordt medegedeeld, dat in den
namiddag van 31 Mei een ontploffing heeft
de van haar met-pels-gevoerden mantel
waarvan zij de uiteinden voorzichtig
heidshalve dat die den grond niet zouden
raken op den schoot genomen had. Toen
vestigde zij den blik op Tycho en sprak nar
drukkelijk en op scherpen toon:
„in een zaak als deze, kan men niet oplet
tend en omzichtig genoeg zijn, mijn waarde
zoon! Jij hebt gehandeld, zonder je naaste
bloedverwanten te raadplegen en tegen alle
goede gewoonten en gebruiken In; daarom
meefeu wij doen, al wat in ona vermogen ia
om dat weer te herstellen."
„Mijn genadige Vrouwe Moeder, Ut ver
zoek u nadrukkelijk uw woorden wel te
overwegen, opdat u mijn geduld ook niet te
zeer op proef stelt."
Maar Vrouwe Beata ging voort, of die op
merking geheel voor haar verloren gegaan
was:
„Ik heb geschreven, opdat je voorbereid
zoudt zijn op mijn bezoek en het zal mij aan
genaam wezen als alles in der minne ge
schikt kan worden. Maar déar kan je verze
kerd van zijn, mijn waarde zoon, dat ik geen
mididel onbeproefd zal laten om je tot rede
te brengen. Wil je Kirstine, Claes-docb-
ter, niet goedschiks het schandelijke en onna
tuurlijke huwelijk opgeven, dan zal ik een
uitweg vinden om er je toe te dwingen, want
ik duld niet (kt je mijn eigen eer en die van
mijn geslacht in den weg staat!"
Tycho Brahe deed zich nog eens geweld
aan, om zijn heftigheid te bedwingen. Met
overgroote kalmte vroeg hij:
„En waarin bestaat die eer dan, als iik
vragen mag, genadige Vrouwe Moeder?"
(Wordt vervolgd).
COURANT.
„Mij: