DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ds stiijd in en bulten Europa.
No. 143
Honderd ©n twinstigste Jaargang
1918
Abonnementsprlis bli vooroltbetaling p. 3 maanden 11.65, fr. p. post 11.90.
VRIJDAG
5 ct. Advertentieprijs 15 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrilmto. Br. Ir. R.V. Boek- en Handelsdrnkkerlj Herms. Coster 4 Zn., Voordam C 9. Tel. 3.
21 JUNI.
Buitenland.
Stadsnieuws.
Van de gevechtsfronten nog ste'eda geen
veranderingen van beteekenis.
Het Oostenrijksche offensief trekt weinig
belangstelling en het Duitsche laat nog
steeds op zich wachten, wat niet wegneemt,
dat algemeen verwacht wordt, dat het binnen
afzienbaren tijd weer krachtiger dan tevoren
zal loskomen.
Met belangstelling toogen wij de gebeur
tenissen in Oostenrijk zelf volgen.
Het is alsof, nu beslissende, Duitsche suc
cessen uitblijven, Duitschland meer en meer
den steun van' zijn bondgenooten gaat ver
liezen. Bulgarije heeft de Duitsche hulptroe
pen niet meer noodig en nu daar de minister
president Radoslawof door den Russisch ge
zinden Malinof i vervangen, is het duidelijk,
dat Bulgarije als trouwe bondgenoot veel
van zijn waarde heeft verloren
Maar ook met Oostenrijk gaat het, wat de
verhouding tot Duitschland betreft niet naar
wensch. De besprekingen over een voor beide
partijen bevredigende oplossing van een
voortzetting van het bondgenootschap leid
den tot nu tóe nlijkoaai mei tot gunstige re
sultaten.
Oostenrijk-Hongarije wenscht met Polen
vereenigd te worden en in Duitschland: be
grijpt men heel goed, dat deze nieuw gevorm
de staat niet bijzonder Deutschfreundlich
zal zijn. Sluit Duitschland daarmede op
nieuw een bondgenootschap, dan loopt het de
kans dat evenals in dezen oorlog met Italië
geschiedde, de bondgenoot op het meest on
gelegen oogenblik naar den vijand' over
loopt
Van Duitsche en Oostenrijksche zijde
tracht men nu tot een overeenkomst te komen.
Oostenrijk stelt de vereenifring met Polen
tot voorwaarde en Duitschland wijst er op
dat Oostenrijk voor een groot deel van Duit
sche hulp afhankelijk is, zoodat het van de
omstandigheden geen misbruik mag maken
door veel te vragen en weinig te geven.
Door dat alles is de verhouding tusschen
Oostenrijk en Duitschland op het oogenblik
verre van aangenaam.
In Oostenrijk lijdt men dezer dagen bijzon
der onder een tekort aan graan voor de
broodvoorziening, daar de groote voorra
den uit de Oekraine, waarop men zoo vast
had gerekend blijkbaar tegengevallen zijn.
Van Oostenrijksche zijde vindt men het
niet meer dan natuurlijk dat Duitschland
hierbij te hulp,zal komen, en uit zijn eigen
reserves broodgraan zal leveren, maar in
Duitschland wil men blijkbaar den lastigen
bondgenoot nu juist eens laten gevoelen hoe
afhankelijk hij is en zegt dus, dat Duitsch
land zich nimmer verbonden heeft om van
zijn voorraden iets aan het Oostenrijksche
volk af te staan. Te meer niet nu men het
graan voor eigen bevolking meer dan noodig
heeft.
Van Oostenrijksche zijde is nu een afge
zant naar Berlijn gezonden om te trachten
tot een schikking te komen en Duitschland
is dan ook in zooverre op zijn besluit terug
gekomen, dat het Oostenrijk wat gxaan in
voorschot wil geven, maar inmiddels is zoo-
als té begrijpen valt, de sympathie van het
Oostenrijksche volk voor het Duitsche zeer
aan het luwen
'tVolk begint baloorig te worden vooral
in arbeiderskingen waar het gebrek 't sterk
ste gevoeld wordt en de Weensche raad van
arbeiders heeft reeds vergaderingen gehou
den waar het tot hooge woorden is gekomen.
Het partijbestuur der sociaal-democraten
heeft thans den dringenden raad gegeven
nipls te doen voordat de Raad van Arbeiders
een uitweg heeft trachten te vinden.
In Weenen wordt het gebrek het ergste ge
voeld. De gemeenteraad nam een motie aan
waarin tegen de vermindering van het brood
rantsoen krachtig geprotesteerd wordt en de
Weensche arbeidersraad drukte in een motie
opnieuw het verlangen naar een spoedigen
algemeenen vrede uit.
Oostenrijk is dus momenteel niet een bond
genoot op wiens vriendschap men zoo bijzon
deren prijs moet stellen. Dat het zonder Duit
sche militaire hulp niets beteekent bewijst nu
ook weer het vrijwel mislukken van het groo
te offensief tegen Italië.
Daarentegen gevoelen de Duitschers zich
blijkbaar sterk genoeg om zonder de hulp
van Oostenrijk in het Westen een groote
kracht te ontwikkelen en onder deze omstan
digheden is het bij de besprekingen over een
vernieuwing van het bondgenootschap dui
delijk, dat men in Duitschland van Oosten
rijksche zijde geen eischen verwacht wier in
williging voor Duitschiandi slechts nadeel
zouden brengen,
KORTE BERICHTEN.
Het totaal der verliezen van het Ameri
kaansche leger 13 thans geklommen tot 8173
aan gesneuvelden, gewonden en vermisten.
Lloyd George heeft, naar Reuter seint,
'n telegram aan Orlando gezonden om dezen
namens het oorlogskabinet van het Britsche
rijk geluk te wenschen met de schitterende
verdediging der Italiaansche troepen tegen
over het Oostenrijksche offensief en het bond
genootschap der geallieerden in de gebruike
lijke bewoordingen te verheerlijken
De eerste Amerikaansche tarwe van den
oogst van dit jaar is gemaaid en gedorschen
in -Imperial Valley in Californië. Die staat
heeft de opwekking fot grooiei tarwe voort
brenging in dit jaar beantwoord mei ver
meerdering van 1000' pet
De Zwitsersche Nationale Raad heeft
bij de eindstemming over een resolutie, waar
in werd aangedrongen op Invoering van het
evenredig kiesrecht voor den Nationalen
Raad, tegen die invoering beslist met 78 te
gen 71 stemmen, en 7 blanco.
Grey heeft in een brochure de voor
waarden voor. de vorming van em volkeren
bond uiteengezet.
Het Italiaansche; legerbeiicht meldt,
dat de Oostenrijkers bij (tyn Moniello hun
front, terug moesten nemen; de Italianen
maakten daarbij 122b gevangenen. Langs de
Piava schommelt de strijd heen ca weer.
- De D<na/ü>\s zullen Loadea ten
minste voor den duur van den oorlog verte
genwoordigd worden. Hughes zal voor Aus
tralië, Smuts voor Zuid-Afrika, Sir Perley
voor Canada optreden'.
Het programma der Britsche arbeiders
partij bevat behalve opzegging van den gods
vrede o.a. radicale hervorming van hei Hoo-
gerhuis, inwilliging van Home Rule voor
Ierland en het federatieve stelsel in Schot
land en Wales.
De Amerikaansche gezant te Teheran
meldt, dat de Turken het Amerikaansche hos
pitaal te Tebris hebben geplunderd en de
Britsche en Amerikaansche consulaten heb
ben bezet.
POLITIEKE ACTIE.
De groote zaal van de Harmonie was
gisterenavond tot in alle hoeken gevuld bij
gelegenheid van de rede van den heer mr. M.
W. F. Treub en) me'j. Johanna Westerman,
beiden candidaat voor de Tweede Kamer, ge
steld door den Economischen Bond. Tot
zelfs op het tooneel had zich een drie h vier
dubbele haag van belangstellenden gevormd
en ook de engelenbak was geheel vol. En nog
stonden tal van menschen voor de deuren, in
de hoop een plaatsje te kunnen bemachtigen
Er waren onder de drommen belangstellen
den velen van buiten, zeker in verband met
de aankondiging, dat de heer Treub nergens
anders in deze provincie zou optreden.
Rond den katheder en. op het tooneel wa
ren groene planten neergezet, iets wat we
noch in de Harmonie noch ergens anders
zagen ter gelegenheid van een politieke re
devoering.
Om precies 8 uur deelde de heer Jl. M.
Jansen aan het publiek mede, dat naar het
oordeel van de politie de zaal ongeveer 200
menschen te veel bevatte, en om nu niet ge
noodzaakt te zijn die menschen weg te stu
ren, zouden de redevoeringen op het Doden
veld gehouden worden.
Onder een hoeraatje trok de menigte naar
buiten om' een plaatsje te zoeken' rondom de
op genoemd terrein opgestelde spreekplaats,
die alle teekehen vertoonSe van in haast te
zijn opgetrokken.
Toen na een kwartiertje allen een staan
plaats hadden, betuigde de voorzitter van de
afd. Alkmaar van den Ec. Bond, de heer G.
H. Honig, er zijn spijt over, dat er geen zit
plaatsen voor ieder konden worden aangebo
den. De afd. achtte zich gelukkig hedenavond
den heer Treub in haar midden te hebben,
waarvoor spr. hem dank bracht. Er zou geen
debat worden toegestaan, magr schriftelijk
ingediende vragen zouden gaarne worden
beantwoord.
Daarna was het woord aan mej Wester
man, die aanvankelijk uit bescheidenheid te
genover den heer Treub van het woord had
willen afzien, maar op verzoek van Z.Ex.
zich toch bereid verklaard had speciaal de
vrouwen toe te spreken. Maar ook den man
nen gold haar woord.
Het is onze taak te strijden voor een betere
wereldorde en te voorkomen, dat er weder
oorlog komt. Als vrouw zou zij naar beste
krachten meewerken te vervullen de idealen
van den Ned. Anti-Oorlograad.
De deelneming van de vrouw aan de re
geering zou h.i. het best kunnen door het
actief vrouwenkiesrecht. Spr. herinnerde aan
de grondwetsherziening, die evenredige ver
tegenwoordiging eni algemeen mannenkies-
recht had gebracht (niet te verwarren met
algemeen kiesrecht, want de vrouwen hebben
nog niet het k:esrecht.) Spr. meende, dat
zonder de leuze „laat zitten wat zit" er ver
leden jaar nieuw leven in de nieuwe Tweede
Kamer had kunnen komen.
Dé nieuwe grondwet bracht de vrouwen1 de
mogelijkheid in de regeering gekozen te wor
den door mannen. Te hopen is dat spoedig de
herziening der kieswet ter hand kan worden
genomen om den' vrouwen ook 't actief kies
recht te geven. Spr. hoopte dat het Ned. volk
het der vrouw, eenmaal verkozen, niet te
moeilijk zal maken.
Zal men om kiezen Het is mogelijk, dat
velen denken: de mannen deden het zoo be
droevend slecht, we zullen het nu eens met de
vrouw probeeren. Spr. vreesde echter, dat de
vrouwen wel achteraan zullen komen met het
stemmental.
De vrouwen moeten IJveren voor actief
kiesrecht, echter niet vóór dat de noodtoe
stand' van ons land is veranderd, zooals de
Economische Bond wil Spr. waarschuwde de
vrouwen voor de meening, dat zij het zonder
de mannenorganisa'ties kunnen doen. De
vrouwen zullen zich moeten aansluiten bij
een politieke partij, en dan kunnen zij het
best bij den E. B. komen, die den thans zoo
bedroevend slappen band tusschen .regeering
en volk wil versterken.
Sociaal voelen otbreekt den vrouwen veelal.
Het speet spr., dat de vrouwen niet eerder
waren te hulp geroepen bij de distributie,
misschien mede een gevolg van dat gebrek.
En toch hadden de vrouwen daar zooveel
goed werk kunnen doen.
Bij het behandelen van allerlei belangen in
de Kamer waren dikwijls de politieke debat
ten schering en inslag. De politieke strijd
werd overal bij gehaald, dikwijls zonder dat 't
landsbelang daardoor werd gediend. De val
van een minister was vaak oorzaak van het
niet tot stand komen eraer wet Spr. herin
nerde aan het wetsontwerp-Heemskerk tot het
geven van ontslag aan gehuwde ambtena
ressen en deed een paar mededeelingtn over
'n wegens huwelijk gegeven ontslag, om dan
te vragen: werden Hierbij de belangen der
ambtenaren steeds voor oogen gehouden?
Spr meende dat de E. B. in de goede richting
ging. Waar een vrouw op hare plaats zou
zijn, moet zij worden gesteld. Spr. memoreer
de de benoeming van mevr. LelimanBosch
tot inspectrice M. O. Zij meende echter dat
men moet voorkomen, dat een vrouw alleen
in hare betrekking blijft om het salaris.
De E. B. streeft naar hoogere salarissen,
zoodat misschien in de toekomst de tracte-
menteni wel zoo hoog zijn, dat de gehuwde
vrouw geen ambtenares meer behoeft te zijn.
Spr. ging hierop na wat gedaan moet
worden op onderwijsgebiedmeer.vakonder
wijs voor jongens en meisjes, uitbreiding
leerplichtwet, enz. Met ai deze dingen zijn we
bij het buitenland zeer ten achter. Ons lager
onderwijs b.v. lijdt aan een teveel aan leer
stof en n tekort aan practisch nut. De vloek
van ons onderwijs is Altijd geweest, dat 'twerd
vertroebeld met onderwerpen, die er niets mee
te maken hadden en daardoor is er zoo wéi
nig gedaan. Moge aan de vrouw hare zoo
noodige plaats in het onderwijs worden ge
geven! Mannen en vx ouWen kunnen op het
gebied der opvoeding zoo goed samenwerken
tot het bereiken van een harmonisch geheel.
De positie der vrouw in de maatschappij
moet een heel andere worden, de huwelijks
wetgeving b.v. moet gewijzigd. De vrouw
moet recht hebben op een deel van het loon
van den man, zooals in Zwitserland Spr.
sprak hierop over de vrouw als hoofd van
het gezin in den tegenwoordigen tijd.
De E. B. wil tempering van den klassen
strijd, want de maatschappij bestaat niet uit
sluitend uit kapitalisten en arbeiders. De
vrouwen, die het minder goed' hebben, moe
ten geholpen worden door allerlei verorde
ningen, waardoor een betere maatschappij
kan ontstaan.
- Er wacht zooveel werk op ons, dat we
samen kunnen doen. Moge ae E. B. de partij
zijn, waar we allen in kunnen werken tot
heil der maatschappij.
Na een korte pauze beklom de heer Treub
den zwakken katheder.
De minister zei te zullen trachten duidelijk
te maken de versch'llen tusschen E. B. en
de andere partijen. Hij zou onbesproken
kunnen laten de kwesties van vrouwenkies
recht, onderwijs en de positie der vrouw in
de maatschappij, omdat mej. Westerman dit
al had uiteengezet.
Het groóte verschil tusschen E. B. en de
andere partijen was dit: nu zooveel méér man
nen het kiesrecht hebben en er dientenge
volge een hooger oplaaien van politiek leven
komt, blijken de partijen niet te hebben ge
leerd, dat het leven door den oorlog gebracht
is op andere wegen. Als we letten op.de ver
anderingen in dé maatschappij, zien we dat
r.k.? a.r. en c.h., vrijz.dem., u.l. en soc.-dem.
strijden, alsof er geen oorlog was. Geen hun
ner stalde zich de vraag of door de ver
schrikkingen van den oorlog (opk bij de neu
tralen) hun program moest worden gewij
zigd. In de eerste 1 Y jaar van den wereld
brand' scheen het dat Nederland buiten de
gevolgen van den oorlog zou blijven, maar
de latere jaren hebben geleerd, hoe noodig
het is de handen ineen te slaan om - op te
lossen het grootste aller problemenhoe we
komen tot wederopbouw van de welvaart.
Hét is alsof de in oude leuzen vastgeroeste
politici niets voelen van wat er leeft in het
volk, om Nederland te redden en tot nieuwen
bloei te brengen.
De E. B. heeft begrepen, dat het niet aan
ging uitsluitend een nieuwe partij te stich
ten. Wij zijn geen nieuwe politieke partij in
dien zin, dat wij ons alleen met politiek bezig
houden. Ons doel gaat veel verder. Hoezeer
ook de staat invloed zal hebben op de maat
regelen, die zullen moeten leiden tot nieuwen
bloei van ons land, moet in alle lagen van
ons volk toch de hoogste werkkracht worden
ontwikkeld om ons weer vaardig te maken op
het gebied van handel, landbouw, en scheep
vaart. Geheel buiten onze schuld heeft de
oorlog ons gebracht tot allerlei, het is nu
plicht van ieder te zoeken naar hetgeen ons
samenbrengt en niet naar wat verdeelt; we
moeten komen tot hooger peil van ontwikke
ling en welvaart.
Zeer veel schade aan onze materieele ont
wikkeling heeft gebracht de leer van den
klassenstrijd"die zoo onjuist is en zöo verder
felijk. Er is veel verschil in de maatschappij,
niemand zal het ontkennen, maar de oorlog
heeft geleerd, dat er boven dat verschil van
belangen is belangen-gemeenschap. Allengs
zijn meer fabrieken tot stilstand gedoemd
door gebrek aan grondstoffen, de scheepvaart
ligt zoo goed als stil. Lijden alleen de werk
lieden de schade? Immers neen. Is niet ge
bleken dat èn werkgever èn werknemer de
schade ondervinden? Zonder de bij het begin
van den oorlog genomen maatregelen zou
den velen, die zich altijd zelf konden redden,
naar de armenkassen zijn verwezen. Spr.
wees er op, dat hij steeds alles had
gedaan, om armoede ie voorkomen en herin
nerde aan de noodregeling 1914.
„Veel te laag", zei iemand uit het publiek.
De heer Treub ontkende dit, de „noodrege-
ling-Treub" was geraakt in overleg
met den Werkeloosheidsraad, waarin ook
de vertegenwoordigers van alle arbeiders
bonden zitting hebben. Verder sprak hij over
de totstandkoming van het Kon. Nat. Steun
comité, om te betoogen, dat hij vanaf het be
gin van den> oorlog in de regeering had ge
werkt om achteruitgang der bevolking zoo
veel mogelijk te voorkomen
Niet door strijd, maar door overleg moet
getracht worden de geschillen tusschen werk
gever en werknemer te overbruggen. Als
men dit door strijd wil beslechten, zal de
maatschappij onder gaan. Wij ontkennen
niet het groote belang der vakvereeniging,
integendeel, maar wij zeggen tevens tot de
werkgevers.: organiseert u. Zou de toestand
in de diamantindustrie en de typografenwe-
reld zij nozoals hij is, als niet onderling over
leg was gepleegd? Men moet tomen tot het
collectief contract en arbitrage.
Wat den schoolstrijd betreft, geldt voor
vrijz. dem. en soc. dem. dat bok iij willen
loyale uitvoering van art. 192 der onderwijs
wet. Maar bij de rechtsche partijen is dit
niet veilig.
Spr. noemde het de ellende van de politiek,
dat men zijn program onveranderd laat en
lijnrecht daartegenin handelt, zooals de
vrijz. dem. doen. Spr. ging hierop nog wat
nader in en concludeerde, dat de soc. dem.
ongetwijfeld bij de a.s. stembus het sterkst
zullen zijn. Maar spr. vroeg wat er terecht
zou komen van de tempering vah den klas
senstrijd. Is het niet bekend, dat Troelstra
in de kamer zei, dat het particuliere bedrijf
moet worden omgezet in staatsbedrijf? Daar
tegen komt de E. B. op, want de kracht komt
uit het volk, niet uit ae gemeenschap. Het
staatsbedrijf voert tot de triomf der middel
matigheid en daarmee kan geen volk vooruit
komen.
De heer Treub zou hiermede zijne rede
eigenlijk willen beëindigen, ook met 't oog op
de regenbui, die inmiddels velen onder het
publiek begon te verontrusten.
,U moet debat geven," riep er iemand.
„Er is geen debat," antwoordde de heer
Treub, „dat is vooraf gezegd, en de regeling
is aan het bestuur. En als u daar niet mee te
vreden is, kunt u immers vertrekken."
Spr. wilde nog de ingekomen vragen be
antwoorden.
Hoe spr. stond tegenover staatspension-
neering? (Hij was er niet voor geweest, maar
na de wet-Talma was hij hef geweest, die het
premievrije pensioen, bij de Kamer had in
gediend. Om te betoogen, dat de E. B. niet
tegen staatspensioen is, deelde spr. mede,
dat zelfs Perio, de groote man van den
Bond voor pensionneering, zich bij den. E. B.
had aangesloten.
De menigte begon door den regen meer
dere teekenen van ongeduld te vertoonen,
waarom de heer Treub voorstelde de verga
dering te verplaatsen naar de zaal.
„Neen," riepen er eenigen, „hier blijven, 't
is gauw gebéurd." Zij kregen evenwel niet
hun zin. In een dichte drom, enkelen, met
Naar aanleiding van een andere vraag zei
de heer Treub, dat voor een ieder plaats is
in den E. B.
Werkgevers, die de laagste loonen geven,
en zich alleen betere arbeidsvoorwaarden
laten afpersen, behooren niet in den E. B.
Anderhalf jaar geleden, dus vóór de oprich
ting van den E. B„ zette spr. zijn ideeën
reeds uitvoerig uiteen voor werkgevers en
deze waren het volkomen met hem eens.
Kan men vertrouwen stellen in iemand,
die zijn verleden verloochent? luidde eea an
dere vraag. Spr. betoogde, op grond van het
geen hij gezegd had, dat hij zeker zijn be gin
sel niet had verloochend.
Daarna een vraag over de salarissen. De
Kamer schijnt er, zei de heer Treub, alleen
te zijn,om uitgaven te doen, maar moet too-
veren bij de belastingwetten. Toen de heer
T. in 1917 opnieuw minister werd, had hij
er toe meegewerkt de staatscommissie-Stork
te benoemen. Deze had een zwaar werk en
volbracht dit binnen een jaar, omdat spr.
niet wilde, dat de salariskwestie op de lange
baan werd geschoven. Als de minister van
financiën geen blijk had gegeven zoo snel
mogelijk ten uitvoer te willen brengen wat
hij aanpakte, zou er thans nog niets van te
recht gekomen zijn. De voorgestelde, regeling
zou voor de burgerlijke ambtenaren 20 mil-
lioen kosten en voor de militairen 8 milli-
oen De Kamer kon niet meer behandelen de
gereed liggende financieele ontwerpen. Al»
al deze (van spr. afkomstige) ontwerpen
aangenomen zijn en alle loopende uitgaven
en aangenomen ontwerpen gedekt moeten
worden, zal de begrooting nog slechts slui
tende zijn.,. En de loyale uitvoering van art.
192 der grondwet zal 20 millioen kosten,
het ouderdomspensioen en herziening van
andere sociale wetten 12 millioen. Bovendien
zal dit jaar nog eea. leening moeten geslo
ten worden, waarvan de rente en aflossing
25 millioen bedragen, samen alzoo stellig
50 millioen, die uit. nog meer nieuwe belas
tingen zullen moeten worden gevonden. En
is de minister nu niet verplicht alle uitgaven
te houden binnen zekere perken?
Spr. betwistte dat de loonen der rijksamb
tenaren onvoldoende zijn, als 75 pCt. van
hetgeen de staatscommissie-Stork wild
wordt toegestaan. Spr. gaf een voorbed'
van wat rijksambtenaren kunnen verdienen,
door mede te deeien, dat brievenbestellers in
Alkmaar b.v. kunnen komen tot 1240. Ty-
en andere geschoolde arbeider*
lijven daar verre benedén.
Spr. had het hierna nog over een vraag,
hem te Breda gedaan: of de E. B. was vóór
staatsexploitatie van spoorwegen en voor
hoogere salarissen bij post en telegrafie.
Nu de regeling zóó is, dat de laagst be-
hun stoelen onder den arm, trokken' de hoor
ders weer naar de zaal terug. Maar er in
waren ze nog niet zoo gauw, want de deuren
waren en bleven gesloten, zoodat men lang
opeengehoopt stond als haringen in een toü.
Leni ti oost voor velen was het, dat de minis
ter zich in hun midden bevond en dus ook
meekreeg de duwen van de opdringenaen.
Eindelijk wérden de deuren geopend, zij het
dan ook niet op de zachtste wijze, en konden
de menschen weer zien een plaatsje te krij
gen. Toen na geruimen tijd de heer Treub
zijne rede kon vervolgen, zeide hij, dat het
feit dat na dit kleine incident' demenschen
weer in zoo grooten getale bijeen waren, wel
een bewijs was van. energie van het Neder-
landsche volk, en speciaal de Alkmaarders.
Deze energie gaf spr. moed om te vertrouwen
dat wij de gevolgen van den oorlog zullen te
boven komen.
Spr. hekelde het vervolgens in de vrijz.
dem., dht zij tegemoet komen aan de soc. op
verschillende punten, die lijnrecht tegen de
beginselen van den vrijz.-dem. bond in
gaan, b.v. op het punt van het vormen van
een regeering met de soc.-dem.
Stem uit het publiek: „Mag ik een vraag
doen
„Neen, u mag geen vraag doen."
Spr. besprak voorts de vraag of men den
Kamercandidaat Treub kon vertrouwen.
hierop antwoorden, dat allé
Spr. wilde nierop
candidaten van den E. B. even democratisch
zijn wat betreft alle punten waar het
om gaat. Als hij meer stemmen krijgt dan
den kiesdeeler, zal dus de opvolgende op de
lijst niet door Treub's democratie in de Ka
mer komen.
zoldigde ambtenaren 26 en meer pCt. ver
hoog ing kregen, noemde spr. het een schaaf
de die loonen te laag te noemen. Ieder kan
het weten, dat, hoewel de belastingen zeer
progressief zijn, het onmogelijk is, om bi)
behoefte aan steeds meer geld, altijd maar
weer hoogere salarissen in uitzicht te stellen,
die ook de talrijke niiet-ambtenaren mee
moeten opbrengen.
Voorts waren spr. verschillende vragen
gesteld door het bestuur der afd. Alkmaar
der Lib. Unie, o.a. over het aan Duitsch
land verleende crediet. Dit crediet heeft met
de verhooging der prijzen van de levens
middelen niets te maken en was alleen voor
invoer van kolen en ijzer. Spr. zette uiteen
hoe dit crediet werd gelegd op de indus-
trieelen door het Bureau van verrekening.
De Staat had geen halve cent gelegd op ae
huisbrandkolen.
De l ib. Unie sprak volgens spr. over din-
grn, die zij niet voldoende had onderzocht.
aarvan getuigde ook de vraag over belas
tingen, eveneens door de L, 0. ingediend.
Onder aandrang van speciaal de linkerzijde
had spr. de vernooging der oorlogswinstbe-
j lasting voorgesteld, waarbij hij o.a. de be
paling maakte dat die belasting niet langer
zou duren dan tot het einde van den oorlog.
Een L.-U.-minister van financiën zou het
ontwerp-grondbelasting niet durven intrek
ken, omdat aan andere ontwerpen veel meer
bezwaren verbonden zijn. In deze boeren-
streek is het zoo gemakkelijk tegen de grond
wetbelasting te velde te trekken. Elke an
dere regeering zal dit ontwerp en vele an
dere moeten handhaven, tenzij er een middel
wordt gevonden belastingen te heffen, die
niemand drukken.
Of er reeds teekenen zijn, die er op wijzen,
dat de E. B. de politieke verhoudingen wij
zigt? Ja, antwoordde spr. en hij zet, dat in
Breda een vooraanstaande katholiek tot den
E. B. toetrad.
Of spr. deel zou willen uitmaken van een
regeeringl waarin soc. de leiding hebben?
Neen. Spr. zette dit nader uiteen.
Eén vraag liet spr. onbeantwoord, omdat
zij een particuliere kwestie betrof (den heer
Philips te Eindhoven), al wilde spr. er
slechts van zeggen, dat de arbeidsvoorwaar
den bij dien werkgever minstens even goed
1 zijn als bij wien ook. (Gefluit en geroep:
Vereenigingsrecht).
AJs een staaltje van slechte verkiezingspro
paganda haalde spr. een stukje aan uit Het
Hbld., overgenomen uit Het Volk. Hij nam
het opnemen ervan beide bladen kwalijk,
maar het Hbld. het meest. Het ging over een
rijksontvanger te Bocholtz (Limburg), die te
gen zijn zin overgeplaatst zou wórden en
deze overplaatsing voorloopig ongedaan
wist te maken door zich bij dem heer Treub
aan te dienen als handlanger van den E. B.
De heer Treub noemde het een vuile ver-
kiezingsmanoeuvre.
Spr. gaf een uiteenzetting van wat er ww
