ma DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De strijd in en buiten Europa. No. 151 Honderd en twintigste «Jaargang. DONDER X G 4 JULI. FEUILLETON. Tycho Brahe Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 8 maanden voor Alkmaar f 1.65, franco door het ge- heele Kijk f 1.90. Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents. Per regel f 0.15. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/ii. HEBMs. COSTEB ZOON, Yoordam C 9. Buitenland. Binnenland. Oememrd Nienws. Telefoonnummer 3. Frijs der gewone Advertentiën Wanneer het bericht, dat de plannen voor het Oostenrijksche offensief in alle onderden len aan de Italianen verraden waren vóór dat offensief nog was losgebroken, waarheid be vat, is het weer een treurig staaltje te meer van wat er in Oostenrijk op velerlei gebied mogelijk is. Wij trékken dan onwillekeurig een verge lijking met Duitschland, waar de militaire plannen zoo zorgvuldig geheim gehouden worden, dat slechts de hoogste autoriteiten daarvan afweten, waar- het offensief zoo plotseling en op een zoo onverwacht punt van het front kan losbreken, dat de vijand door verrassing bevangen, beduidende ter- reinstrooken moet prijs geven. Maar wanneer het Oostenrijksche leger een groot offensief beraamt en den vijand onverhoeds denkt te overvallen, komt men tot de ontdekking, dat alles haarfijn verra den is, zoodat de verdediger op alle punten zich terdege heeft kunnen voorbereiden. Zoo wist de Italiaansche opperbevelheb ber, dat de Oostenrijksche aanval aan de Tonale een schijnaanval was en dat de hoofdaanval aan de Piave en den Montello zou plaats vinden. De Italianen waren tot het uur van het of fensief nauwkeurig op de hoogte, waarom zij reeds van te voren begonnen met een den opmarsch van den vijand storend spervuur. Het moet voor de Oostenrijkers dubbel verdrietig zijn dergelijke gebeurtenissen te vernemen. Dat men bij zijn voorgenomen zegevieren den opmarsch tegenslag heeft, is reeds bij zonder onaangenaam, maar wanneer later blijkt dat alle mooie plannen eenvoudig aan den vijand verraden zijn, dat mén door dat verraad alle offers in goed en bloed tever geefs gebracht heeft, dan moet dat wel een zoo groote desillusie te weeg brengen, dat het enthousiasme voor den strijd er ernstig door bekoeld wordt. Steeds meer blijkt, dat Oostenrijk in alles de minderwaardige van zijn bondgenoot is. Komt het te erg in de knel, dan moet Duitschland weer op de bres springen om nog te redden wat er te redden valt. Zoo ging het op het slagveld en zoo gaat hef ook waar het de binnenlandsche toe standen betreft. Het zelf gebrek lijdende Duitschland moet zijn broodeloozen bondgenoot, die er tot het laatste oogenblik maar op los ge leefd heeft, ten slotte nog van voedsel voor zien. Uit Berlijn werd dezer dagen gemeld, dat thans weer in het gtoote hoofdkwartier be- Roman uit het laatst der 16e eeuw, naar Xet Deensch van VILHELM OSTE-RGAARD. 32 HOOFDSTUK XIII. Een vriend in nood. Tycho Brahe was bezig, zijn gasten rond te leiden op Uranieborg. Ze hadden met be wondering de kunstvtaardige inrichting aan schouwd, waarmede het heele slot van wa terleiding voorzien was en die op de bene denverdieping was aangebracht, midden in een gang, die dwars door het gebouw voer de 't Was een kunstige figuur met beelden van vogels en andere dieren; ronddraaiende, stuurde ze de blinkende waterstralen alle kanten heen. Daarop had men de groote, gewelfde kelderruimte vlak onder het slot bezocht, waar het laboratorium lag en waar tegelijk een pomp was, zoo kunstig van aan leg dat het water door onzichtbare buizen geleid kon worden naar ieder vertrek van het gebouw. Zoo had men het nu al tot de bovenste verdieping gebracht in de groote zomerkamer, die versierd was met prachtige, met bloemen doorweven tapijten en vanwaar men het heerlijkste uitzicht had over de Sond naar de kust van Seeland. Eindelijk was men nu de observatoria binnengegaan, die zich bevonden onder de pyramide-vor- mige daken in dén noordelijken en zuidelij ken toren. Hier werden een menigte astro- ncmetrische instrumenten gevonden, die keu rig bewerkt waren en sommige daarvan nog sprekingen gehouden zijn over de Duitsche hulp tot voeding van de Oostenrijksdi-Hon- gaarsche legers. Deze besprekingen hebben, naar de Neue Freie Presse verneemt, tot een- bevredigend resultaat geleid. Duitschland is dus andermaal bereid ge vonden den zwakken broeder te ondersteu nen. Maar het zal, voornamelijk wanneer bin nenlandsche twisten de monarchie nog ster ker verzwakken, wellicht van harte verheugd zijn, wanneer het bondgenootschap zoo spoedig mogelijk verbroken wordt. Een helper, die niet op eigen beenen kan staan, heeft men in Duitschland in der strijd tegen den gemeenschappelijken vijand aller minst van noode. Tusscheq Denemarken, Zweden: en Noor wegen zijn opnieuw besprekingen gehou den over verschillende maatregelen waar door men gezamenlijk krachtiger zou kun nen optreden. Een gemeenschappelijke handelspolitiek, een samenwerking inzake sociale politiek en het vreemdelingenvraagstuk werden aan een uitvoerige beschouwing onderworpen In de Scandinavische rijken begrijpt men heel goed, dat samenwerking thans meer dan ooit geboden is en dat men gemeen schappelijk krachtiger zal kunnen optreden dan wanneer elke staat afzonderlijk zijn be langen bij de oorlogvoerenden moet gaan bepleiten. Ook d:e discussie over gemeenschappelijke binnenlandsche maatregelen bewijst wel, dat bij de drie Scandinavische rijken een streven voorzat om zich steeds nauwer aaneen te sluiten. Van> het Oostelijk gevechtsterrein geen nieuws van beteekenis. Het Iatliaansche legerbericht maakt slechts melding van Italiaansche aanvallen bij de be- neden-Piave, waarbij de Italianen eenig ter rein wonnen en 1900 vijanden gevangen na- mm. Ten Noorden van Moulin-sous-Touvent hebben de Franschen de Duitsche stellingen over een front van 3 K.B. tot een diepte van 700 M. genomen. Een Duitsche tegenaanval bij Vaux mis lukte. Daarentegen konden de Duitschers een groot deel van het terrein heroveren, waar van de Engelschen zich in den avond van 30 meester maakten. KORTE BERICHTEN. J In het Lagerhuis heeft George Lambert versierd met de merkwaardigste voorstellin gen en figuren. Tycho Brahe verklaarde de inrichting van de instrumenten en zijn gelaat straalde van vreugde en ijver. VeVle knappe uitvindingen om de nauwkeurigheid der waarnemingen te verbeteren, had hij aan zijn eigen vernuft te danken en wat hij zijn gasten meedeelde, was voor deze alles even nieuw en interessant. Erik Lange luisterde met de grootste be langstelling op de fijne, droeve gelaatstrek ken; zijn reisgenoot, die den vorigen avond onder den naam van Raimarus Ursus was voorgeseld, liet het evenmin ontbreken aan oplettendheid, er was tegelijkertijd een slu we, loerende uitdrukking in zijn kleine oog jes, of hij er op bedacht was, toch zooveel mogelijk voordeel te trekken van den uitleg, dien de slotheer bij ieder instrument gaf. Alleen het derde lia van het gezelschap, de edelman, Jonker van Naudersberg, scheen zich geweld te moéten aandoen, om een zoo geleerd onderhoud met de verschuldigde op merkzaamheid te volgen. Er kwamen dan ook veel moeilijke, vreemde "woorden voor: Pinnacidiën (meetvizieren), transversalen (vlakken, waardoor een ander, stelsel van vlakken op de een of andere wijze doorsne den' wordt); azimuthinstrumenten (werktui gen om den boog van den horizon te meten, begrepen tusschen het zuidpunt en het snij punt van den verticaalcirkel van een hemel lichaam met den horizon), enz. E>e heer Von Naudersberg sperde de oogen wijd open en wreef zich ïangs het voorhoofd: „Wilt u wel gelooven, heer Jonker, dat het mij te geleerd is voor mijn gewoon, be krompen menschenverstand U heeft alle maal zulke wonderlijke uitvindingen gedaan, dat er vast en zeker niets overblijft voor uw opvolgers in de astronomische kunst!" „Integendeel". Tucho Brahe beschouwde gevraagd of de Duitsche torpedojagers, nu Oostende en Zeebrugge gesloten zijn, bij hun vlucht op 27 Juni de Nederlandse/te neutrali teit hebben geschonden door de Schelde bin nen: te varen. Mac Namara antwoordde dat er van zulk een incident niets bekend is, evenmin wordt geloofd dat zulks is geschied. De Rijksdag behandelde in derde lezing het Roemeensche vredesverdrag. Von Payer besprak de positie der regeering ten- opzichte van het militair opperbevel tegenover uitla tingen van Scheidema'nn. In antwoord op het protest der Russi sche regeering heeft de Entente gezegd dat de troepen aan de Moermankust nood'ig zijn om de voorraden oorlogsmateriaal in Archangel te redden. Te Londen werdi de interparlementaire conferentie der geallieerden in tegenwoordig- middelencontroleur, is overleden. opend. Bonar Law wees op het groote ge wicht van dergelijke bijeenkomsten en' zeide, dat dé geallieerden ook na den oorlog vast verbonden moesten blijven om de Duitsche aspiraties naar de hegemonie op handelsge bied den kop in te drukken. Een: in dezen geest gestemde resolutie werd door de conferentie aangenomen. Albert Thomas verklaarde in een inter view dat de Britsche arbeidersconferentie vasthield aan haar besluit geen conferentie te houden met de Duitsche socialisten, tenzij deze zich in beginsel aansloten bij de vredes voorwaarden der Britsche arbeiders. Bh de algemeene begrootings-debatten in den Duitschen Rijksdag oefende Sckeide- mann critiek op de verhouding tusschen le- gercomtnando en civiel bestuur. Lord Rhondda, de Engelsche levens middelcontroleur,is overleden. Ook in Engeland héerscht veel influen za. De Manchester Guardian spreekt van een epidemie. Te Manchester zijn reeds tal van scholen gesloten en een groot deel van het personeel van kantoren en fabrieken is door de ziekte aangetast. Bij de tram verzui men 280 conducteurs en wagenvoerders, waardoor de dienst beperkt moest worden. De Amerikaansche minister van Oorlog deelde mede, dat meer dan een mlllioen man naar Frankrijk zijn vertrokken. Volgens de Köln. Ztg. bespreken de Russische bladen de noodzakelijkheid van een bondgenootschap met Duitschland. Uit Krakau wordt, volgens de Zeit, be richt, dat te Warschau een samenzwering be richt, dat te Warschau een samenzwering be- werpen en den Centralen mogendheden vij andig gezind" is. Het Belgische s.s. Chilier werd door een Duitsche duikboot in den grond geboord. Uit Stockholm wordt gemeld, dat Fin land door een: hongersnood bedreigd wordt. Een groep Finnen en Duitschers 'na dert, volgens een Temps-bericht uit Christia- nia de 'Moermankust en rukt tegen Petsjen- ga op- DUITSCHE OORLOGSSCHEPEN OP DE SCHELDE? In het Britsche Lagerhuis vroeg, naar Reuter seint, of, nu Ostende en Zeebrugge zijn gasten met ■chts slechts den we emstigen blik. „Ik wijs Hoe meer het mij deze instrumenten tot volkomenheid te" bren- gelukt, gen, des te verder zal men kunnen doordrin gen in de wtv nschap van de eeuwige wet ten, die gelden voor de bewegingen, de on derlinge afstanden en de bannen van hemel lichamen. Zelf kan ik nog voortdurend verarlderingen en verbeteringen aan mijn ge schriften toevoegen, naarmate mijn1 werktui gen mij in staot stellen tot fijner en nauw keuriger waarnemen." Ze traden nu een vertrek binnen, waarvan de wanden met goudleer bekleed waren. Fvenals in de andere kamers viel het licht binnen door gekleurde glasruitjes, wat een eigenaardig, mvstiek schijnsel wierp op alle voorwerpen. Tusschen vele andere schilde rijen lftng er ook een voorstelling van een hond. die zat te blaffen tegen de volle maan en waaronder de volgende inscriptie stond: „Nil morer nugas". (Ik geef niet om praat jes). De Oostenrijksche edelman was nieuws gierig bliiven staan. U heeft veel van dergelijke allegorische voorstellingen met wijze spreuken er onder, welgeboren heer Tycho Brahe, en ik denk, dat die niet alleen betrekking hebben op de geleerde kunsten en wetenschappen, maar ook op eigenaardige gebeurtenissen in uw leven." „Dat hebt u niet verkeerd gezien. Ik ben voortdurend blootgesteld aan laster: en wat dit betreft lijk ik dus -op den hond Maar zelf heb ik er niet veel meer schade bij geleden, dan de volle maan, die maar onverstoord bliift neerstralen op het dier." Tveho Brahe wilde zijn gasten verder rondleiden, maar, terwijl hij het aangren zend vertrek met hen binnentrad, kwam Vrouw Kir&tine hem al tegemoet. Zij scheen waren afgesloten, de Duitsche torpedoja gers, die op 2 Juli ontsnapten, de Neder- landsche onzijdigheid hadden geschonden door de Schelde op te varen. Minister Mac Namara antwoordde: Hier is niets bekend van eenig incident van dien daad en men gelooft niet, dat zich dat heeft voorgedaan. Lambert vroeg daarop of Zeebrugge en Ostende werkelijk gesloten zijn voor Duit sche torpedojagers, waarop de minister ant- woorddé, dat hij niets kon toevoegen aan hetgeen hij de vorige week had gezegd over het „opkurken" van torpedojagers, maar als Lambert er den chef van den marinestaf naar zou vragen, zal hij hooren waarom men meent, dat niets van dien aard (n.l. van het opvaren van de Schelde) is geschied. MAXIMUMPRIJS VOOR AARDAPPELEN De minister van Landbouw heeft voor aardappelen, oogst 1918, vastgesteld een maximum kleinhandelsprijs met ingang van heden 4 Juli 1918 van 11 cent per K.G.; met ingang van 9 Juli van 10 cent per K.G. en met ingang van 11 Juli van 9 cent per K.G. MESTSTOF. In opdracht, van den minister van land bouw nemen hoogleeraren in de scheikunde aan dé Technische Hoogeschool te Delft proeven om faecaliën en afvalproducten van verschillende fabrieken te verwerken tot stik- stofhoudende meststof. Men hoopt het vol gende jaar voor een groot deel in de behoefte van den landbouw aan die meststof te kunnen voorzien. VOLKSBISCUITS. De minister van landbouw heeft een distri butieregeling voor volksbiscuit vastgesteld, luidende Art. 1. Onder „volksbiscuit" wordt ver staan de biscuit, bekend onder den verzamel naam „Social". Art. 2. Volksbiscuits mogen: slechts worden afgeleverd in of uit blikken, welke aan de vier zijden beplakt zijn met strooken, waarop ver meld staat het woord „volksbiscuit", het Ne- derlandsche wapen:, een afbeelding van de volksbiscuit en de maximum kleinhandels prijs. Art. 3. Volksbiscuits mogen niet worden- af geleverd vermengd met andere soorten- bis cuits, met koekjes of andere soorten banket waren. De .minister heeft voor „volksbiscuit" vast gesteld oen maximum igroothandelsprijs van 1.12% per K.G.; een maximum .tusschen- handelspnjs van 1.20 per K.G. en- een maximum kleinhandelsprijs van 1.50 per HET UITVAREN ONZER STOOM- TREILERVLOOT. Naar het Hbld. verneemt, is door de Mi nister van Landbouw aan ae igenaren van de stilgelegde stoomtreilervloot bericht ge zonden, aat zijnerzijds geen bezwaren be staan, om de stoomtreilers te laten uitvaren, indien de Minister van Binnenlandsche Za ken mededeelt, dat het ter visscherij uitzen den der schepen zonder gevaar voor op brenging of torpedeering door één der oor logvoerende mogendheden kan plaats heb ben. iets op 't hart te hebben, wat ze hem vol strekt zeggen wilde; althans gaf hem ter sluiks een wenk, en, terwijl Erik Lange én de vreemde edelman zich verdiepten in de Latijnsche verzen en inscripties, die overal waren aangebracht boven deuren en nissen en boven de open schouw, fluisterde ze hem in het oor: „Pcder Femlpse wacht in de kamer hier naast Kan je hem de gastên niet een uurtje laten bezig houden?" „Waarom, liefste?" Tycho Brahe keek zijn vrouw verwonderd aan. „Wordt nu maar niet boos. beste man En liefkozend streek ze met ae hand over zijn arm. „Maar er is een heele troep boe ren, die maar steeds aandringen om je te spreken te krijgen, daar je toch hun wettige heer en overheid zijt en ze niet langer kon den wachten, met je hun geval voor te dra gen." Tycho Brahe haalde vol ergernis de schouders op: „Waarom gaan ze niet naar mijn rent meester? Tot hem konden ze zich wenden als ze iets te klagen hebben. Dat heb ik hun vroeger ook al gezegd." „Maar de rentmeester kan hen toch niet helpen, zooals jij?" pleitte Vrouw Kirstine. „Toe, luister nu maar eens naar wat dié arme menschen op 't hart hebben." Tycho Brahe schudde misnoegd t hbofd. Maar de vriendelijk-kalmeerende woorden, die zij nu weer, als Zoo dikwijls, tót hem sprak, misten niet hun uitwerking. Hij ver ontschuldigde zich tegenover zijn gasten, terwijl hij zei, dat een van zijn assistenten hun de overige inrichting van het slot zou laten zien, tot hij terugkeerde. Bij den hoofdingang van Uranieborg had zich een schare verzameld, die voor het grootste deel met recht gebogen ging onder Volgens door eerstgenoemde Minister be komen inlichtingen worden reeds stappen gedaan om het daarheen te leiden^ dat men zoowel met Engeland als met Duitschland tot eene bevredigende overeenkomst geraakt. AMERIKAANSCHE VLIEGERS OPGEPIKT. Volgens rapport van den gisteren te IJmuiden binnengekomen stoomtreiler „Neutraal", heeft de bemanning van dit vaartuig in de vrije vaargeul een groot Ame rika ansch watervliegtuig met defecte machi ne drijvende gevonden. De inzittenden, vijf personen, verzochten den schipper van den treiler hen over te nemen, waaraan gevolg werd gegeven. Op verzoek van de Amerika nen werd het vliegtuig daarna door den stoomtreiler doormidden gevaren, waarna het spoedig zonk. Later zijn de geredde vlie gers aan een passeerend Engelsch oorlog* schip overgegeven. DE DU ITSCH—NE DE RL A NDSCHE ONDERHANDELINGEN. De schikking tusschen Nederland en Duitschland, die den uitvoer van een nog onbepaalde, maar vermoedelijk 2500 h 3000 wagons groote hoeveelheid jonge aardap pelen en den invoer van 50.000 ton steenkool regelt kan slechts worden opgevat als een vooruHloopen op de algemeene regeling, waarover nu reeds sedert langen tijd bespre kingen worden gevoerd. Los van deze alge meene overeenkomst kan men de schikking al staat zij formeel op zich zelf niet be schouwen de door Duitschland' nu te leveren steenkool zal bij de totstandkoming van een Abkommen worden afgetrokken van het rant soen, dat ons word't toebedeeld. Ook zal de prijs dezelfde zh'n als van de later in te voe ren brandstof. Uiteraard is die prijs thans ook nog niet vastgesteld. (Hbl.) HET CONVOOI TERUOGEROEPEN. Het s.s. „Noordam" dat te kwart voor tien gisteravond uit Rotterdam vertrok, wat om half twaalf in zee maar is later weer in den Waterweg geankerd. Het s.s. „Benkalis," dat ala kólenboot voor het convooi dienst doet, is te half tien gis teravond ujt IJmuiden vertrokken, en een uur later weer uit zee teruggekeerd. Ook dé Hertog Hendrik kreeg bevel terug te keeren. BESTELBILJETTEN VOOR VEEVOEDER. Het Rijkskantoor voor Veevoeder te 's-Gra- venhage maakt bekend, dat bestelbiljetten voor veevoeder, te leveren in de maanden Augustus en September a.s„ moeten worden inged'end uiterlijk 17 Juli bij de Veevoeder- bureaux in den lande, waar van 8 Juli 10 uur v m. af formulieren en inlichtingen ver krijgbaar zijn. De minister van landbouw heeft be paald dat de in de beschikking van 1 Mei voor levering in April en Mei vastgestelde maximumprijzen tevens gelden voor de in Tt'li geleverde slachtrunderen. HOOIOOGST. In Zeeland is men: thans druk bezig met het inzamelen van het weidehooi; het klaver- hooi is eerst binnengehaald van de eerste den laat des levens. Zij droegen grof-wollen kielen en de half-hooge, spits toeloopendë hoeden hielden zij in de hand. Ze waren lul de aan het spreken, maar, fiiet zoodra ver- loonde de slotheer zich op de trap, of ze hielden op, en een van hen trad naar voren op den Jonker toe. Het was een oude man en de lange, witte haarlokken vielen hem tot op de schouders; toch scheen hij eenige meerdere waardigheid te bezitten dan de rest. .Genadige heer", sprak hij op bescheiden, maar toch niet al te deemoedigen toon. „De anderen hebben mij tot hun zegsman geko zen. om u onze klachten over te brengen..." „Weer nieuwe klachten?" viel Jonker Ty cho uit, meer ongeduldig dan boos „Nooit weet jullie eens met iets te voorschijn te ko men, dan met klachten en nog eens klachten. Jullie rooft mij meer van mijn kostbaren tijd. dan ik wel berekenen kan. Wat scheelt er nu weer aan datje het niet met mijn rent meester verhandelen kunt?" „Genadige Jonker", hernam de grijze boer, „we zijn overtuigd, dat u het beter met ons meent, dan de rentmeester; die legt on* steeds meer belasting op, de eene al druk kender dan de ander. Zoolang u bezig waart met den bouw van dit prachtige kasteel, kwam er nooit een eind aan al het werk, dat wij verrichten moesten en de schatting,die wij moesten opbrengen, en dat viel ons ten slotte zoo zwaar, dat onze klachten zelfs den koning wek bereiken moesten. En toen heeft Zijn Genade een verordening gegeven en we weten ook heel goed, dat u zich daar aan houden wilde, maar uw rentmeester Ook de maten en gewichten schond hij Ja, u, groote heeren, misbruikt en vertrapt ons maar en toch zoudt u moeilijk buiten pns kunnen.,...-" Jonker Tycho had het voorhoofd in rim- GODRA

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1