DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
is strijd it es talten Earepe.
Belast zich met het inrichten, bijhouden 4 controleeren admlnisttatiên.
20 JULI.
N*. 168
Honderd en twinstigste Jaargang
1918
tMUitantMtt bil »iOT«toiil«3 «rato I IJS.past ll'.9(l. Mnnm S et. HiMrtei'tewlU 15 ei 9. rnisi (mtm ten« m ümmmm Si. li. M. M« «MMtottm Sereti. tater 4 i.. ïeeié» C 9. Iel. 3.
ZATERDAG
Binnenland.
Staten Generaal.
De kleine middenstand en
de tijdsomstandigheden.
Wij leven in een tijd van buitengewone
staatsbemoeiing.
De vrije handel is voor een groot deel uit
geschakeld, de staat is handelaar geworden,
hij koopt en verkoopt, bepaalt de prijzen en
stelt de af te leveren quantum» van velerlei
artikelen vast.
En naarmate de voorraden verminderen,
wordt de staatsbemoeiing grooter.
Tal van winkeliers wordt het verder drij
ven van hun zaken onmogelijk gemaakt, zij
zijn de slachtoffers der tijdsomstandigheden
geworden.
Voor de betrokken handelaren is dit een
zeer groote tegenslag en de regeering heeft
er dan ook allereerst voor te zorgen, dat dc
door haar ingrijpen getroffenen door med
werking tot distribueering van verschillen
de artikelen een kleine compensatie voov
hun winstderving kunnen vinden.
Zoo zien wij tegenwoordig de regècrings
boter in tal van plaatsen door werkob'
worden slagers afleveren en .vele dooi etc
tijdsomstandigheden getroffenen vonden con
nieuwen werkkring op distributieburcaux en
in regeeringscommissies.
Evenwel, allen te helpen is ondoenlijk en
zeer velen, voornamelijk uit den kleinen mid
denstand, zien hun klanten verdwijnen, hun
nering verloopen en vragen zich met zorg af
welke ondhngename verrassingen de komen
de tijden nog met zich zullen brengen.
Het zijn deze burgertjes, neringdoenden
in kleine winkeltjes, die tot nu toe door hard
werken het hoofd boven water wisten te hou
den, die door de tijdsomstandigheden zeer
ernstig worden getroffen
Zij behooren niet tot de categorieën, die
zich allereerst aanmelden als er van steun-
uitkeering of stedelijke tegemoetkoming spra
ke is, een zekere trots doet hen in vele ge
vallen een stille' armoede boven een openlijke
erkenping van hun achteruitgang verkiezen
Zij vooral gevoelen den druk der tijden,
daar, tegenover minder inkomsten, steeds
hoogere uitgaven staan.
Door de stijging der prijzen van alle le
vensbehoeften is de betrekkelijke waarde van
het geld gedaald. Er wordt voor levenson
derhoud van hen en hun gezin heel wat
meer dan vroeger geëischt en daarnaast stij
gen de belastingen op onrustbarende wijze.
Steeds hooger wordt het aantal der voor
de distributie benoodigde millioenen, steeds
grooter worden de tegemoetkomingen in el-
ken vorm aan de arbeidende klasse en m ver
houding daarvan stijgen de belastingen, die
straks voor een zeer groot deel ook door de
kleine burgertjes zullen moeten opgebracht
worden.
Wij juichen van ganscher harte iederen
maatregel toe, die er toe kan medewerken
den druk der tijden te verzachten voor de
zwaksten in den strijd om het bestaan en wij
beseffen heel goed, dat daartoe allereerst een
zeer groote groep van arbeiders zullen be
hooren.
Maar men bedenke daarbij, dat de onder
ste lagen der maatschappij in deze tijden niet
alleen uit arbeiders bestaan, dat er in vele
gezinnen, waar men voor stadsteun niet
openlijk in aanmerking wenscht te komen,
een stille armoede wordt geleden.
En daarom moet er een grens zijn waar
boven de tegemoetkoming van gemeentewege
in welken vorm dan ook, voor een bepaalde
klasse der bevolking niet gaan mag
Want wal men den een geeft, moet men
den ander ontnemen en vele middenstanders
zullen straks de dupe van al te groote ge
meentelijke vrijgevigheid kunnen wdrden.
Er is meermalen, ook in ons blad, door
vertegenwoordigers van arbeidersorganisa
ties met zekeren hoon over de verdrukking
van den middenstand gesproken.
Die middenstand, zoo wordt beweerd,
heeft het zoo kwaad niet, die middenstand is
zeer wel in staat om de voor de arbeiders
benoodigde gelden bijeen te brengen. En als
bewijs daarvoor wordt dan gewezen op het
steeds weer openen van nieuwe en naar de
eischen des tijds ingerichte zaken.
Maar hier begaat men de fout alle mid
denstanders over één kam te scheren. Want
zooals er door de tijdsomstandigheden zeer
vele middenstanders ernstig getroffen zijn,
zoo is er ook een categorie, die juist door
die abnormale tijden belangrijke winsten
heeft kunnen maken.
Wie vóór den oorlog groote voorraden
had opgeslagen, wie in artikelen handel
drijft waarbij de staatsbemoeiing zich tot nu
toe niet deed gevoelen, ziet zich door de
prijsstijging van alle artikelen een winst in
den schoot geworpen, waarvan hij bij den
inkoop van zijn goederen nauwelijks zal ge
droomd hebben.
En bovendien zijn er zeer vele middenstan
ders, die met vooruitzienden blik opkochten
wat door gebrek aan grondstoffen binnen
afzienbaren tijd in prijs zou moeten stijgen
en die hun voorraden achter hielden, totdat
die prijsstijging zoo hoog was geworden
dat staatsbemoeiing te voorspellen was.
Dan werden de partijen nog juist op tijd
van de hand gedaan en door de zeer hooge
winsten was een even gelukkige speculatie
met andere goederen weer mogelijk gewor
den.
Wie over voldoende kapitaal beschikte,
heeft in die tijden zeer groote winsten kun
nen maken.
Maar wie daarover niet beschikte zag zijn
nering verloopen.
Hij kon niet koopen als de tijd er voor
aangebroken was, hij derfde daardoor de
.winst, zag door de staatsbemoeiing zijn
kleinen handel aan banden gelegd en stond
steeds huipeloozer in den'stfüd om hei
staan van hem en de zijnen
Hij is geen arbeider, krijgt geen steunuit-
keering én staat niet vooraan in de rij wan
neer de gemeente haar geldbuidel opent.
Maar het onderhoud van zijn gezin eischt
steeds zwaardere offere, zijn kinderen moe
ten gevoed en gekleed worden en wanneer
straks de fiskus op de deur van zijn verloo
pen winkeltje klopt, zal hij meer moeten be
talen dan eenig jaar te voren.
Wordt er bij het toekennen van gemeente
lijke tegemoetkomingen wel steeds om de be
langen van deze categorie van kleine mid
denstanders gedacht, van de mannen en
vrouwen, die achter de kleine ruitjes van
hun ledige winkeltjes slechts wat regeerlngs-
artikelen hebben uitgestald, een enkel brood
je, een paar pakjes regeeringsboter, wat
snoeperijtjes in gebarsten stopflesschen, wat
chocolade en zuurtjes, die weken lang ten
toon gesteld liggen, maar nooit iemand
schijnt te willen koopen.
Bedenkt men wel hoe daar het winkelbellet
je iederen dag slechts rinkelt wanneer de
bakker, de kruidenier en de boer met zijn
dure groenten komen en dat men steeds zal
moeten koopen om te kunnen leven, zonder
dat daar een verkoop tegenover staat die het
geld voor levensonderhoud, voor voeding,
kieeding cn schoolbehoeften zal kunnen op
brengen?
Er zijn in onze gemeente heel wat van die
kleine nerinkjes en zij bieden met den dag
een troosteloozer aanblik.
Uit de straten der groote magazijnen
met hun schitterende étalages van spiegel
glas en koperen lichtkronen, zijn zij reeds
lang verdwenen.
Maar wie de minder drukke buurten op
zoekt, zal ze kunnen aanwijzen, kleine ver-
velooze winkeltjes met onverkoopbare snoe
perijtjes, met schamele étalagekastjes, waar
achter de stille Armoede, de dagclijksche
worsteling om een fatsoenlijk bestaantje, den
voorbijganger tegengrijnst
De huizen der werkers en zwoegers, wier
vader cn grootvader een fatsoenlijken hanr
del dreven, die tot nu toe het hoofd boven
water konden houden, maar door staatsbe
moeiing en onderlinge concurrentie bun ne
rinkjes zagen verloopen
In de kringen van den kleinen midden
stand is de, concurrentie zeer groot en waar
hier een strijd wordt gevoerd tot vin krijging
van de voor noodzakelijk levensonderhoud
benoodigde gelden, daar draagt die concur
rentie menigmaal een zeer meedoogenloos
karakter.
Wie zich door handigheid en brutaliteit
voldoende klanten weet te werven, houdt het
hoofd boven water, wie bescheiden op den
achtergrond blijft^ gaat ten onder
Hier is, naarmate de tijdsomstandigheden
zich wijzigen, een steeds wisselende bron
van inkomsten, maar juist die tijdsomstan
digheden oefenen een zwaren druk op het
gros der kleine winkeliertjes uit.
Zij vormen met de ambtenaren met kleine
salarissen, met de aan den dijk gezetten op
onvoldoende pensioentjes, met de kantoorbe
dienden zonder vooruitzichten, de groote
groep der maatschappelijke schipbreukelin
gen.
Zij zijn geen arbeiders, zij vullen niet de
publieke tribunes in onze raadszaal wanneer
er van gefneentewege over steunuitkeering
en werkverschaffing wordt gesproken, maar
zij zien van dag tot dag den strijd om het
bestaan zwaarder en hopeloozer worden.
Zij ontzeggen zich elke onncodige uit
gaven, zij fooken niet meer, zij lappen cn
verstellen hun oude kteerea, omdat de nieu
we te duur-zijn, zij wandelen op doorge-
loopen zolen, zij ontzeggen zich alles, om
vrouw en kinderen voor ondervoeding en
honger te bewaren.
Dat zijn de stille armen, de meest bekla
genswaardige slachtoffers van den oorlog,
de mannen en vrouwen die zich voor vrien
den en kennissen groot houden, maar wier
leven een lange, angstige worsteling is met
armoede en zorg
Wordt er met hun belangen wel steeds
voldoende rekening gehouden?
onder Directie van P. NASSETTE.
I.eltiüchrgtrKHl 48. imsUrdsm.
Teleioou Cvvlrnm lts.
-
Telegrammen uii Parijs, Londen en Was
hington melden de groote vreugde welke in
de staten der Geallieerden tot uiting is ge
komen bij het vernemen van het tegenoffen
sief der Franschen.
Niet, dat men zoo verheugd is over de tot
dusver bereikte resultaten, want die zijn voor
het verloop van den slag aan de Marne van
secondaire beleekenis, maar d_ algemeenc
voldoening komt tot uiting over het feit, dat
de Duitschers niet langer het initiatief van
den aanval hebben.
Tot dusver zijn het steeds de Duitschers
geweest, die het offensief hebben ingezet ai
Waren het de Geallieerden, die zich daarte
gen zoo krachtig mogelijk te weer stelden.
Was het Duitsche offensief weer voor eeni-
gen tijd gedaan, dan bleef het stil op de
slagvelden, een tegenoffensief van Fransche
of Engelsche zijde kwam niet los en men
wachtte weer geduldig af, welke verrassingen
een volgende Duitsche aanval zou brengen
In dezen toestand is nu verandering geko
men, door een onverwacht offensief tussehen
Aisne en Marne van Fransche zijde, een of
fensief met behulp van tanks en zonder de
giewone voorbereiding van een geweldigp
artillerie-actie onder' omen en dat juist daar
door de Duitschers volkomen verrast schijnt
te hebben.
Wij hebben in ons vorig nummer de bij
zonderheden van deze aanval reeds medege
deeld en er op gewezen, dat bij hun aanval
over een front-van 45 K.M. de Franschen er
op verscheidene plaatsen in geslaagd rijn
diep in de vijandelijke linies te drijigen.
Op het oogenblik, dat wij dit schrijven,
is 't Fransche offensief reeds in plaatselijke
gevechten verloopen, hoewel- hier en daar
nog met groote verwoedheid wordt gestre
den.
Volgens Reuter hebben de Franschen in
middels een 16000 tal gevangenen gemaakt
en het schijnt daarbij vast te staan, dat groo
te vooraden oorlogsmateriaal mede in
Fransche handen zijn gevallen.
Ten Z. van de Marne veroverden dc Fran
schen het door de Duitschers genomen Mont-
voisin en wierpen zij den vijand op den 0.-
rand van Neuilly terug. Ten N. der rivier
kwamen zij vooruit In het Koningsbosch, het
bosch van Courton en tussehen Poteme en
Pourcy.
Ook de Italianen hebben dapper mede ge
vochten. Zij namen den molen aan dc Adte
en maakten vorderingen In de streek van
Bouilly, hoewel daarbij heel wat aanvallers
door de Duitschers krijgsgevangen gemaakt
zijn.
De Did tar hen troosten zlrh. met de mede-
deeling dat een doorbraak van hunne linies
verijdeld is, hoewel zij niet kunnen ontken
neii, dat de Franschen oen krachtig rtffcndef
met succes lubben ingezet. Overigens stelt
het Duitsche communique het voor of de
Franschen slechts geringe terreinwinst wis
ten te maken. Volgens de Duitschers zijn op
de linie ten Z -W van Soissons-Neuilly, in
het Koningsbosch en ter weerszijden van
Pourcy Fransche aanvallen afgeslagen.
Het Fransche avond-communique meldt,
dat de Franschen aan den linkervleugel zich
gehandhaafd hebben op de hoogvlakten ten
Z.-W. van Soissons en in de streek van Chau
dun.
In het centrum hebben ze op bepaalde pun
ten de linie Vaux CastillelVillers Hélon—
Noroy aan Ourcq drie K.M. achter zich ge
laten.
Aan den rechtervleugel hebben hun troe
pen in harden strijd het plateau ten N.-W.
van. M onnes veroverd en de hoogte ten N.
van Courchamps en zijn ze voorbij Torcy
opgerukt.
Volgens een Reuter-bericht zal de Fransche
tegenaanval den geheelen toestand op het
slagfront in Champagne in Reims grondig
kunnen wijzigen, voornamelijk nu de Fran
ftekci ia staat zijn wegen en spoorlijnen te
bombardeeren, waarlangs de Duitschers hun
versterkingen en munitie vervoeren, die voor
den vooruitspringen hoek van Reims be
stemd zijn.
Met belangstelling mag zeer zeker naai
de verder resultaten van den Franschen aan
val worden uitgezien.
Het'meest belangrijk is op dit oogenblik
zeer zeker nog het feit dat aan de defen
sieve houding der Geallieerden door de ver
sterking hunner legermachten een einde
schijnt te zijn gekomen.
Op het Italiaansche gevechtsterrein heb
ben aan beide zijden van Asiago en in het
Brenta-dal verwoede aanvallen en tegenaan
vallen piaats gehad, die den toestand ter
plaatse niet' noemenswaard hebben gewi:
zigd.
genheden', waarna de vergadering verdaagd
werd tot Dinsdag halfdrie.
KORTE BERICHTEN.
Eton, de beroemde Engelsche kostschool, is
in zijn oud-leerlingen —zwaar beproefd
door den oorlog. Van de oud-leerlingen van
Eton hebben er tussehen de 5 èn de 6000
dienst genomen. Daarvan zijn er meer dan
900 gesneuveld of in den oorlog aan ziekte
overleden.
Het Britsche transportschip „Bering",
bestemd naar Australië, met invalide Austra
lische soldaten aan boord, is den 15den Juli
getorpedeerd en gezonken. Er zijn geen men-
schenlevens te betreuren.
De Oostenrijksche socialistische parle
mentsleden hebben een interpellatie bij den
minister-president ingediend', waarin zij pro-
testeeren tegen de ratificatie van het vredes
verdrag met Rusland zonder voorafgaande
goedkeuring van den Rijksraad'.
In het Ooateririjk&ïhe Hoerenhuis heeft
Czernin gesproken over den koers der binnen-
en buitenilandsche politiek. Voorts ontwikkel
de hij een plan tol vredesbemiddeling door
middel van een onzijdige mogendheid. -Hij
zéide o.a.: Zoowel dc Rijkskanselier, als
Lloyd George en onze minister van buiten-
landsche zaken zijn volgens hun verklarin
gen bereid vredesvoorstellen te onderzoeken
Niemand wil ze echter doen. Een uitweg uit
dit dilemma zou het zijn, wanneer elk der
beide groepen van mogendheden zijn vredes
voorstellen aan eert neutrale mogendheid
zond, die zich door vergelijking een beeld
van de mogelijkheid' van overeenstemming
zou kunnen vormen.
- Volgens het Fransche legerbericht heb
ben de vliegers der geallieerden krachtig me
degewerkt bij het offensief aan de Marne.
De Litausche Landdag zou, volgens het
litausche informatiebureau te Lausanne,, be
sloten- hebben om de kroon van Litauen aan
den hertog van Urbach aan te bieden.
Het Britsche Lagerhuis heeft de wet
op de vreemdelingen aangenomen.
Wckerle heeft over dc economische on
derhandelingen met Duitschland gesproken.
In de Middelandschc Zee schoten Duit
sche duikbooten uit sterk verdedigde convooi-
en 4 stoomschepen weg van tc zamen ruim
16.000 ton bruto. Een stoomschip van ten
minste 6000 t. br. werd door een torpedo-
schot zwaar beschadigd, doch kon nog een
nabijgelegen haven binnenloopen. Bovendien
zijn vier Jdeine zeilschepen m den grond ge
boord.
Het Openbaar Ministerie heeft tegen
Malvy veroordeeling geëischt tot een ves
tingstraf voor den tijd van 5 jaren.
Te Petrograd heeisoht een choler a-epi
demie. .Meer dan 500 gevallen zijn voorge
komen.
Von Wntze ie utt Christian!» vertrok
ken.
Het ontslag van Conrad v. HOtzendorjj
is tc Weenen met instemming vernomen, ze,
EEN KABINET-IDENBURG.
Naar wij vernemen, is het nieuwe kabinet
zoo goed als gereed. Wanneer wij juist zijn
ingelicht, is het samengesteld door den heer
A, W. F. Idenburg, met medewerking van dr.
Noiens, al zal laatstgenoemde formeel Voor
de opdracht bedanken.
Vermoedelijk zal spoedig nadat het laatste
is géSchied, het nieuwe kabinet worden be
noemd.
Men noemde ons als ministers, die in het
kabinet-Idenburg zuilen optreden - her
spreekt vanzelf, dat wij hier eenig voorbehoud
moeten' betrachten de heeren prof. mr P.
J. M, Aalberse, M. Ch. f BongnTts. mr. P
A. P. N. Kooien en jhr. nu'. D. j. dc Geer.
Het schijnt, dat dc grootste moeilijkheid zit
in het vinden van een crisis-minister, terwijl
voor buitenlandsche zaken nog verschillende
namen worden genoemd1. (Tel
RANTSOENEERING VAN SUIKER.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
voedselvoorziening meldt:
Met ingang van 29 Juli a.s. zal eene ragt-
soeneering van suiker worden ingevoerd.
In verband daarmede wordt door den Mb
nister vau Landbouw op grond van art. 5
der Distributiewei 1916. van de winkeliers
een opgave gevorderd van de suiker, die zfl
op 27 Juli a s. der middag» te 12 uur In
voorraad hebben. Deze opgave moet gedaan
worden vóór 3 Augustus a.s Daarbij dienen
ook opgegeven te worden de hoeveelheden,
waarvoor reeds bestclbiljetten zijn goedge
keurd, ook al zijn die voorraden nog niet
ontvangen.
De winkeliers zullen dan alleen opnieuw
suiker kunnen bestellen^ indien zij voor min
stens 50 pet. van hun voorraad suikerbon»
hebben ingeleverd. Mocht een winkelier op
liet oogenblik der vordering geen voorraad
hebben, dan zal voor de eerste maal een be
stelling worden goedgekeurd zonder inleve
ring van bons. Een soortgelijke faciliteit
wordt verleend aan winkeliers, die minder
voorraad hadden dan hun normale omzet
bedraagt.
Uit het voorgaande blijkt reeds, dat d*
paaid op K G. (een half pond) per week
per persoon.
Fabrikanten van suikerhoudende goederen
en ondernemers van klein-bedrijven, die sui
ker verwerken, blijven mede gerantsoeneerd.
CACAODOPPEN.
Hel Bureau voor Mededeelingen inzake dc
Voedselvoorziening meldt
Onder dc thee- en koffiesurrogaiai, in den
handel gebracht door surrogaaitfabrikimten,
die zich als zoodanig bij het Rijks kantoor
voor Thcr cn Koffie hebben doen inschrij
ven, komen, ook voor cacaodoppcii. Voor een
dergelijke inschrijving is noodig dat het sur
rogaat voldoet aan bepaalde eischen, o. a.
mee
ning den maarschalk zeer onrechtvaardig be
oordeelt en hem plotseling verantwoordelijk
stelt voor alle tegenslagen in dezen oorlog én
vooral voor dien aan de Piave, waaraan hij
vermoedelijk al heel weinig schuid heeft.
Veeleer zijn de tegenslagen te wijten aan de
veelvormigheid dier monarchie, aan den geest
van een1 deel des volks en aan het ondeugde
lijke stelsel van benoeming van officieren en
bevelhebbers.
De Roemeensche Kamer heeft het
initiatief-voorstel, om alle leden van het ka-
binet-Bratianu in staat van beschuldiging te
stellen, met 115 stemmen tegen 2 onthoudin
gen- aangenomen.
EERSTE KAMER.
Gisteren werd door de Eerste Kamer het
wetsvoorstel-Duys c.s., tot verleening van ou
derdomsrente (verdedigd door den neer Mar-
chant) verworpen met 26 tegen 19 stemmen
(rechts tegen links).
Z. h. s. werd aangenomen het voorstel
Marchant ca. betreffende een onderzoek door
een Staatscommissie naar d istributieaangele
da, het niet mag bevatten beslanddeclcn en
bijmengsels die het produel schadelijk ma
ken voor de gezondheid bij gebruik overeen
komstig dc bestemming, oi voor hei product
waardelooze bijmengsels, zooals schillen van
eikels of schillen van bloembollen. Boven
dien moet dc verpakking zijn aoedgekoird
door het Rijkskantoor en mag ae eenmaal
goedgekeurde verpakking nlel worden gewlj-
^Lamaast worden evenwel ook verkocht
lacaodoppeu, onverpakt of in eent willekeu
rige verpakking.
Hei publiek zal wèi don ci zich reken
schap van 'tc geven, dat het dit artikel koo-
penu, gmierlci waarborg heeft, dat het niet
met andere, wellicht schadelijke of waarde
looze stoffen is vermengd..
KOFFIE.
Naar aanleiding van het bericht dat de la
ding van door Engeland in beslag genomen
schepen dier Kon. Ned. Stoomboot;Mpij. ge
heel, eni die der Maatschappij „Nedert
gedeeltelijk zou worden vrijgegeven, deelt
men thans mede, dat van eerstgenoemde ree-
derij drie stoomers waren geladen o m. met
koffie. Het zijn de „Rhea" (sedert gezonken)
met 18.080 balen de Thalia" met 4435 ba
len en de „Danae" met 200 balen, of samen
22.745 balen' koffie.
Van de „Nederland werd het s.s. „Lom
bok" te Freetown (Sierra Leona) door Enge
land gequireerd. Dit schip had 14,754 balen
koffie aan boord.
Indien deze hoeveelheden naar ons land
zullen worden verscheept, krijgen' wij dus de
beschikking over totaal 37,469 balen koffie.
PASSEN VOOR AMERIKA.
De vorige maal, toen de Nieuw-Amsterdam
naar Nieuw-York vertrok, moesten op het
laatste oogenblik eenige honderden passa
giers van boord, omdat zij nog niet in het be
zit waren van een pas.
De HollandAmerikalijn heeft daarom nu
beslist, dat niemand als passagier wordt in-