DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN m De strijd in en bnitsi Europa. No. 109 IMl! ILLMSTOh. Tycho Brahe Honderd en twintigste daar gang. Deze Cenraat wordt eiken avend, behalve ©p Zon- ©b Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs b| voornithetaling per 8 maanden voor Alkmaar f 1.85, feaneo door het ge heel® R$k f 1.9®. Afzonderlijke en be wijs nummers 5 Cents. Per regel f 0.15. B|j groote eontracten rabat. Glroote letters naar plaatsruimte. Brieven franc© aait <ie N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Toordam C 9. MAAN VIi 22 J t' LI. Binnenland. Telefoonnummer 3. Prijs dor gewon® Advertentiën Dé Fransehen zetten hun offensief met groote energie voort en bereikten, daarmede tot dusverre belangrijke resultaten. Niet zoozeer de terreinwinst moet thans als het grootste succes van dezen aanval be schouwd worden, dan wel het feit dat door de Fransche actie het Duitsche offensief vol komen in de war gestuurd is. En daarbij blijft deze Fransclic aanval van bijzondere beteekenis, omdat hij-een nieuw tijdperk inluidt, een phase in den volkeren- oorlog, waarin het initiatief niet uitsluitend meer aan Duitsche zijde is, waarin zelfs de aan Duitsche zijde is, waarin zelfs de stand teruggeworpen worden en het kort ge leden veroverde terrein weer moeten prijs geven. De Franschen, zo schreven wij, zetten hun offensief met groote energie voort en nu moge men van Duitsche zijde beweren, dat deze actie geen waarde heeft, omdat zij niet tot doorbraak van de Ehiitsche linies heeft ge leid, dit neemt niet weg, dat de Franschen, die deze doorbraak op het oogenblik zeker niet beoogd hebben, een belangrijk succes kunnen boeken. Zooals wij reeds meldden zijn de Duit- schers gedwongen geworden hun troepen ovér de Mame terug te trekken en zij deden dit om een betere positie te krijgen, zooge naamd vrijwillig, zonder dat het door de Franschen bemerkt werd. Maar de Duitsche opmarsch zoowel Westelijk naar Villers Cot- terets als Zuidelijk naar Epemay cn Chalons is tot staan gebracht, waardoor het gevaar voor Reims en een doorbraak tusschen Reims en Verdun afgewend is. Inmiddels wordt de Fransche opmarsch met kracht voortgezet. Gistermiddag werd draadloos uit Parijs geseind, dat de Fransche troepen Chateau Thierry wederom binnengerukt zijn en dat hevige gevechten aan den gang zijn ten N. en Z. van Courcy en tusschen de Mame en Reims. Het Duitsche communiqué vermeldt het afslaan van Fransche aanvallen ten- N. van de Aisne tusschen Nouvron en Fontenay en eveneens tusschen Aisne en Marne. Het com muniqué legt er den nadruk op, dat talrijke kleurlingen aan Fransche zijde in de brand punten der gevechten den grootsten last droe gen. Op de hoogten ten Z.-O. van Soissons, al dus het Berlijnsche bericht, werden de tegen de stad gerichte aanvallen gefnuikt. Talrijke aanvallen werden afgeslagen en de vluchten de infanterie door het Duitsche verotetT gingsvuur gedecimeerd. De Duitschers erkennen, dat zij 's nachts Roman ait het tafftet der 19e «WH*, *Erhet Dectaeh fa* YlÜCLM 08TE1I0A* Nog geen halve mijl van Hamburg lag het slot Wandesborg, dat den koninklijken stad houder van het hertogdom, den heer Hen- rik Rantzow, toebehoorde. Het is een late najaarsavond van het jaar 1597. Enkele boeren, die zich wat lang in de stad hebben opgehouden, wijzen naar eén van de slotvensters, dat nog verlicht ia. De mare loopt, dat Wandesborg een vreem deling huisvest, die tijdelijk de gast is van den stadhouder, eer dat hij zijn reis meer zuidwaarts voortzet. De boeren steken de hoofden bijeen: er loopen vreemde geruchten van den Jonker. Er wordt wel beweerd, dat hij het land uit moest, omdat hij een ketter was, die heksen van den brandstapel bevrijdde en geen geloof 6loeg aan den Vorst der Duisternis; en an deren hadden weer gehoord, dat hij godde- looze kunsten beoefende; in ieder geval was men er bevreesd voor, dat hij het heele land in gevaar zou brengen. Wie weet, wat hij nu weer uitvoert, terwijl hij daar boven, in de vertrekken van den stadhouder, nog zoo laat bezig is. 't Zal ze ker maar raadzaam zijn er zoo gauw moge lijk voorbij te gaan. Eerbiedig slaan de boe ren een kruis en loopen dgn wal om, die het slot omgeeft. De vreemde Jonker zit alleen in het groote vertrek, waarvan de wanden met goudleer bekleed zijn en waarin heel wat schoon meu bilair staat. De lamp brandt op zijn tafel, zonder door den vijand gestoord te wor den", hun verdedigingswerken ten N. en N.-O. van Chateau Thierry teruggetrokken hebben. Het communijué vermeldt verder een Fransche aanval op de door de Duitsehere op den Z. oever van de Maine verlaten stel lingen, waarbij de aanvallers belangrijke verliezen leden. Eveneens mislukten volgens dit communiqué Fransch-Britsch-Italiaansche aanvallen tegen de door de Duitschers ver overde stellingen tusschen de Mame en ten N. van de Adre. Het Ehiitsche avond-communique vermeldt eveneens mislukte Fransche aanvallen tus schen Aisne en Mame en deelt mede, dat zich gisteravond nieuwe gevechten ontwik kelden tusschen de Aisae m de Ourcq. Zijn de Duitschers dus over den gang van zaken nog al tevreden, de Franschen zijn het niet minder en zij beschouwen het resultaat van hun inspanning wel eenigszins ander» dan hun vijanden dat doen. Het Parijsche avond-communique is over den loop van het krijgsbedrijf tusschen Mar ne en Aisne tevreden. Ten N. van de Ourcq maakten de Franschen voortgang in de streek ten N. van Ville Montoire. Meer zuidelijk rukten.zij op ten O. van de algemeene linie Tigny Billy sur Ourcq. Ten Z. van de Ourcq maakten de Franschen een belangrijke' vor dering nabij Neuilly Saint Front en ver overden de hogten ten O. van Les Qroix en Griselles. Onder den dubbelen druk der, Franschen en Amerikanen, die opereeren tusschen de Ourcq en de Mame en de Fransche strijd krachten, die de rivier tusschen Fossoy en Charteves overschreden hebben zijn de Duit schers op de linie Besu St. Oermin—St. Pere teruggeworpen. Chateau Thierry is het steun punt in het Noorden. Tusschen de Mame en Reims heeft den geheelen dag een uiteret hevig gevecht voortgeduurd. De Fransch- Britsche troepen hebben in samenwerking met Italiaansche troepen op energieke wijze belangrijke strijdkrachten doen vallen. Z§} hebben St. Euphraise en Bpuilly bezet en terreinwinsten behaald In de Ardrevallei, in het bosch van Cour ton en Roy. Hoe de Duitschers het ok trachten voor te stellen alsof zij vrijwillig hier en daar terug trekken, hoe zeer zij ook hun best doen de de Fransche actie als onbeteekenend te ken schetsen, omdat de Duitsche linies niet door broken zouden zijn, dit neemt niet weg, dat nittt alleen hun offensief tot staan gebracht is, .Tiaar dat hun vijanden zich eveneens van belangrijke terrein3trooken wisten meester te maken, v maar hij is nu niet bezig met zijn diepzinni ge studiën. Hij zit gebogen over inkt en perkament, en in sierlijke Latijnsche strofen schrijft hij een gedicht neer: een verzuchting jegens zijn vaderland, dat hem zoo wreed verstiet I. En daarenboven kan het niet anders of een Fransch offensief, waarbij een twintig duizendtal gevangenen gemaakt werden, en een Duitsche teruggang moeten zich terdege onder de volkeren der strijdende mogendhe den doen gevoelen. In Vlaanderen wisten de Engdschen ter weerszijden van Meteren over een front van 4000 yards vooruit te komen. Ten Z.W. van Hébuteme schoven zij hun linies over een front van 1 K.M. op. Een Reuter-bericht uit Londen deelt mede dat een officied draadloos telegram uit Rusland vermeldt, dat de Bolsjewiki op 16 Juli j.l. den voormaligen Czaar hebben doodgeschc ten Onlangs werd hij- reeds te Jekatevincn- burg ernstig daar de TsechoSlowakken be dreigd en werd een contra-revolutionnaire beweging ontdekt met het doel den Czaar aan de handen der Bolsjewiki te ontrukken. Deze besloten derhalve hem dood te schieten en zonden den Czarewitsj en de Czaritsa naar een plaats waar zij veilig zijn. Waarom men den Czaar piet eveneens naar deze veilige plaats bracht, is niet erg duidelijk. Inmiddels mogen wij thans wel constateeren, dat Nikolaas Alexandrowitsj die in 1868 geboren en in 1896 gekroond werd, om het leven is gebracht zonder dat er in Europa aan deze gebeurtenis bijzon dere aandacht wordt geschonken. Nog weinige jaren geleden een der mach tigste Europeeschc vorsten, geëerd en ge vleid door zijn omgeving, de afgod der boe ren, de hcerscher, wLos vriendschap door al le Europeesche hoven op grooten prijs werd gesteld, is hij als de eerste de beste gevan gene doör zijn bewakers vennoord. Zoo eene dan is de geschiedenis van de zen vorst wel het bewijs van het verganke lijke van allen roem en grootheid. met de Mensjewiki een groote stakingsbewe ging in de groote steden van Rusland organi- seeren. Volgens een bericht van den staf der Eton kozakken duurt de opmarsch der Bolsje wiki in het Dongebied voort. Tegenaanvallen bij Urjupinnsk bleven zonder succes. De Roo- de Garde bezette in dé provincie Chober Sta- nitza, Teetminskaja en in de provincie Usi- medwedetskoje Stanitza, Iasunowskjaja, Skursmianskaja, Ardinsliaja en Nepenskaja. De Lithausche Landraad heeft de ko ningskroon aangeboden aan den hertog van Urich, afstammeling van de Lithausche dy nastie. De hertog heeft het aanbod aanvaard. Volgens berichten uit Finsche bron heeft keizer Wilhelm niet goedgevonden, dat een zijner zoons candidaat gesteld zou wor den vo$r den Finschen troon. /\an het Duitsche gezantschap te Ma - kou zijn dooi de Russische militaiic autori teiten 200 geweren afgeleverd ter bescher ming van het gezantschap. Volgens de Nationaal Zeitung zal ex- staatssecretarifl, voormalig vice-kanselier dr. Iielfferlch tot Dultsch gezant in Moscou wor den benoemd Een dertiental medeplichtigen aan den moord op graaf Mirbach zijn gefusilleerd. De beide moordenaars zijn nog niet gevat; hun namen zijn bekend. De kiesrechthervorming in Oostenrijk is aangeonmen. Uit Washington wordt gemeld, dat nog geen overeenstemming mei Japan over de in terventie is bereikt. De Italianen hebben den1 Monte IstaLlel alsmede den Corno Cavento, beide in de streek van Adamella, aan de Oostenrijkers ontrukt. In het Oosten rijksche parlement komt het voorstel der Tsjechen in behandeling, strekkende tot het in staat van beschuldiging stellen van minister-president von Seldler. Biittilsiid. HOOFDSTUK XIX. In Praag. Bij den Keizer. Aan den1 westelijken oever van de Moldau, hoog boven de oude Bóheemsche hoofd stad, ligt Hradschin met den keizerlijken burcht. Van hier ziet men verder de stad, met de voorstad Kleinseite, die op de helling van den berg ligt; en verder over Nieuw- Praag, Oud-Praag eu Josephstad, aan de tegenovergestelde zijde van de rivier. In het jaar 1601 had Praag enkel nauwe en vuile straten en verreweg de meeste huizen waren van leem en hout opgetrokken. Maar hier tusschendoor stonden prachtige, groote ker ken, de beide raadhuizen der stad en enkele andere, aanzienlijke steenen gebouwen, met torens en spitsen, die stevig genoeg waren geweest om den woesten Hussieten-krijg te trotseeren. Mooier dan eenig ander deel van de stad was Hradschin met zijn keizersburcht ai zijn domkerk, die beide gebouwd waren onder keizer Hendrik IV. De weg daarheen leidde over de Nepomuk-brug, die - zoo genoemd is naar den heiligen Johan van Nepomuk, die, volgens de sage, door keizer Wenzel, mid den op de brug in de rivier zou zijn gewor pen, omdat de vrome priester niet verraden wilde, wat de Koningin hem gebiecht had Als men die Nepomuk-brug nu over was, dan voerde de weg verder naar steile, nau we straten, door de voorstad Kleinseite, tot- KORTE BERICHTEN. Naar uit Moscou wordt gemeld zegt de Prawda in een bespreking over den politieken toestand, dat, zoo niet formeel dan toch prac- tisch de oorlogstoestand tusschen Rusland en Engeland bestaat. Volgens het Britsche officieele bericht werd bij een vliegeraanval op Zeppelin lood' sai te Tondera een dubbele loods vernield. In Albanië neemt de strijd in omvang toe en strekt het gevechtsfront zich thans reeds uit van de Beneden-Devolita tot aan de zee. In de geheele Oekraine is de lang ge vreesde spoorwegstaking uitgebroken. De spoorwegmannen in de aangrenzende distric ten van Groot-Rusland hebben zich solidair verklaard. Een V. D.-bericht uit Berlijn meldt, dat de sociaal-revolutionairen in samenwerking dat men aan Hradschin kwam. Aan de noordwestzijde daarvan, niet ver van den kei zerlijken burcht, lag 'n nuis, dat de vice-kanse lier van Rudolf II, de nu verscheiden Jacob Curtuis, had bewoond. Het was een mooi, soliede, steenen huis, dat vóór uitkwam op het Lorette-plein, terwijl er een groote vruch ten- en bloementuin achter lag, die zich uit strekte tot aan den tuin van het Capucljner- klooster. Op verschillende uren van den dag en nacht riep de klok de monniken ter mis en er werd wel verteld, dat de vreemde edel man, Tycho Brahe, die met familie en leer lingen ziin intrek had genomen in het huis van de Curtiussen, zich daar ten zeerste over beklaagd had. En ook zou 't hem slecht bevallen, als hij meer in de onmiddellijke na bijheid van de stad woonde, want zijn hart fing uit naar de landelijke eenzaamheid. En ijn Keizerlijke Majesteit, Rudolf II, die den beroemden Deenschen astronoom al zoovele bewijzen van zijn genade had gegeven, was hem ook in dit opzicht tegemoet gekomen ai had hem ae keus gelaten tusschen drie van zijn lustsloten, waaronder de heer Ty cho de voorkeur gegeven had aan Bonatky, dat ongeveer zes uren van Praag lag. Maar evenmin scheen de jonker hier tot rust te kunnen komen, ofschoon het slot toch heerlijk gelegen was, op een verhevenheid, aan den oever van de Iser. omgeven door vruchtbare akkers en vroolijke wijngaarden Slechte één jaar bleef de heer Tycho op Bc- natky en toen ging hij weer terug naar het huis van de familie Curtius. dat de keizer in middels zóó had laten inrichten, dat het in alle opzichten geschikt was als woning voor een astronoom Nu was het jaar meer dan half om, en, na dit opnieuw verhuizen, dat had plaats gehad vijf-en-twintig Februari 1601, had HOE NEDERLAND ER VOORSTAAT Djnsdag 16 Juli hebben de heeren Edo Fimmen en J. van Rijzewijk, toegevoegde ad viseurs aan het Rijks Centraal Administratie kantoor, respectievelijk voor het Nederl. Ver bond van Vakvereemgingen en de Perma nente Commissi^ inzake Crisismaatregelen uit de Christelijke Werkliedenbouden in Ne derland, met den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel -een onderhoud gehad, ter bespreking van de vooruitzichten ten aanzien der levensmiddelenvoorziening in de komende wintermaanden, welk onderhoud bijgewoond werd door mr. Schim van der Loeff, directeur-generaal van de t afdeellng Crisiszaken van het Departement 'van Land bouw. Uit de mededeel ingen van den minister bleek, dat de Nedcrlahdsche bevolking meer dan ooit in de komende wintermaanden zoo goed als geheel en uitsluitend ten aanzien der levensmiddelenvoorziening is aangewe zen op hetgeen in eigen land wordt voortge bracht ai gefabriceerd. Al is de aanvoer van beperkte hoeveelheden van sommige levens middelen vanuit andere landen ook niet ab soluut buitengesloten, eenige zekerheid te dien aanzien bestaat niet, en in géén geval kan er derhalve op worden gerekend. Ten opzichte van de voornaamste voe dingsmiddelen zijn op het -oogenblik de vooruitzichten de volgende: Brood. Verhooging van het thans gel dende rantsoen kan niet in uitzicht gesteld worden. Ofschoon in den laateten tijd enkele schepen met graan uit Amerika in Holland- sehe havens zijn binnengevallen^ zijn de aangevoerde hoeveelheden, het bestaande te kort aan broodkoren in aanmerking geno men, uiterst gering en in het beste geval slechts even voldoende, om het thans geld- dende raatsoen van 200 gram per dag voor- loopig te kunnen handhaven óf dit ook in de toekomst nog mogelijk zal zijn, hangt af, naast de mogelijkheid van aanvoer uit het buitenland, van de opbrengst van den eigen graanoogst, waarvan de vooruitzichten tot nog toe niet ongunstig zijn Vet. In aansluiting met hetgeen reeds het ministerie van L., N. en- H., door -'anwege middel van het bureau voor mededeelingen aangaande de vet-positie enkele dagen gele den werd gepubliceerd, valt te vermelden dat, ook na de verlaging van het rantsoen tot 250 gram per 10 dagen, de vetvoomening uiterst moeilijk blijkt en zóó onzeker dat ofschoon op alle wijze wordt gtracht haar te bevorderen, er niet op gerekend mag worden, dat het hui dig rantsoen gehandhaafd zal kunnen blijven. Om dit te kunnen doen is een belangrijke aanvoer van vetten en oliën van overzee vol strekt noodzakelijk. Mocht de regeering ver hinderd zijn dezen aanvoer uit Nedérlandsdi Oost-Indië of Amerika te doen plaats hebben, dan zal vermindering van het rantsoen niet te vermijden- zijn. Vleesc,h. Begin Augustus zal waar schijnlijk een aanvang kunnen- worden- ge maakt met de beschikbaarstelling van versch rundvleesch. Het ligt ln de bedoeling om, naarmate deze beschikbaaretelling zich uit breidt. de vervaardiging dei- eenheidsworst gedeeltelijk te verminderen. Voor die gemeen ten voor welke de distributie van versch rund vleesch bezwaren oplevert, zal echter de be schikbaarstelling van eenheidsworst worden voortgezet. Haar vervaardiging wordt dan opgedragen aan combinaties van slagers, onder eontróle van daartoe van rijkswege aangewezen ambtenaren. Zeer waarschijnlijk is op deze wijze dé verstrekking van een rant soen versch of geconserveerd vleesch van 100 gram per week verzekerdeen eventueele ver strekking van eenheideworst is in deze hoe veelheid begrepen. Aardappel-en. Omtrent de beschik baarstelling van aardappelen is met zeker heid- nog weinig te vermelden. Het ligt in het voornemen de distributie op dezelfde wijze te doen geschieden- als beide vorige winters er ook het rantsoen zoo mogelijk wederom op 4 KG. fier week en den prijs op 5 Vb ct. per KG. te stellen voör veen- en zandaardappe- len. De klei-aardappelen daarentegen zullen overeenkomstig dc uiteenzetting in de Mfmo de van 1 oelichting tof het levensmiddelen- ontwerp 1918 en de debatten in de Kamers, tegen koetenden- prijs verstrekt wordai zoo lang de veen- en zandaardappelen gedistri bueerd worden. Daarna zal ooit op klei-aard»- appelen bijslag worden gegeven, zoodat deze de heer Tycho ook niet meer geklaagd over dat klokkenluiden in het Gipucijner-kloos- ter, Tusschen Paschen en Pinksteren had hij dc bruiloft gevierd van zijn tweede dochter, Elisabeth, met den Westphaalachen edelman: Brands Tengnagel, dien Brahe indertijd on der zijn leerlingen op Uranieborg had ge teld: en van dien tijd af was de geleerde uitsluitend vervuld geweest van zijn astrono mische studiën en waarnemingen. ln het huis op het Lorette-plein was een groote torenkamer, waarvan de vensters uit kwamen op den tuin, en in- dit vertrek was nu de vergulde hemelbol geplaatst, die op Uranieborg in de bibliotheek had gestaan; bovendien waren verschillende beek en en kunstvoorwerpen, precies op dezelfde ma nier aangebracht als in het Deensche ob servatorium. Met liefderijke hand was alles zóó geschikt, dat de bewoners van het ver trek vergeten zou. hoe hij in een vreemde plaats woonde. Zelfs het patroon van het goudleeren behangsel was hetzelfde; de rui ten hadden gekleurd, beschilderd glas en tonker Tycho's werktafél stond voor een venster. Hier zat, op een- dag in het najaar, een vrouw, die al wat op jaren was geko men, maar een weldadige goedmoedigheid lag over haar matrone-achtige gestalte en haar gelaat had een gezonde, bloeiende tint, terwijl uit haar oogen zooveel vriendelijk heid straalde, 'dat ze' nog iets zeer innemends over zich had, ondanks haar zeven-en-veertig jaren. In de breede vensterbank, vlak tegenover haar, zat een vreemde', aan wiens kleeding het wel te zién was, dat hij een verre reis achter den rug had. Hij luisterde aandachtig naar wat zij vertelde, wat toch niet wegnam, dat hij al ai toe het hooid naar het venster keerde, of hii ieder oogenblik verwachtte, va* buiten ieinaud naderbij te hoorei) komen. En ziet u, Meester Gemperlin." zei de welwillende huisvrouw, „het is zoé gesteld met mijn goeden man, dat hij geen rust of duur meer schijnt te hebben. De kei zer heeft hu het eene, dan weer het andere bewijs gegeven vau zijn genade, en met den grootsten Ijver verdiept mijn man zich in zijn studiën, maar zelfs zijn kunst schenkt hem niet meer die vreugde van vroeger U zult liet dadelijk wel aan hem merken, als u hem spreekt." Tobias Gemperlin zweeg een oogenblik en het. was zoo stil in het vertrek, dat men het geritsel van het loof kon hooren, telkens als er een blad ter aarde viel. Maar einde lijk keek hij op en sprak eenigszins verle gen: „Ik zou erg veel lust hebben u te vragen, hoe het met Jonker Tycho's zuster, Vrouwe Sophie Brahe, gaat. moet weten, dat ik ééns beloofde een vera te dichten op haar bruiloft; maar ik heb er niets van gehoord, dat zij en Heer Erik gehuwd zijn, ofschoon de verloving toch al lang genoeg geduurd heeft Erik Lange is nog steeds aan het rond reizen, om geheel door te dringen in de ge heimen van de goudmakerskunst, en Sophie Brahe wacht trouw op hem. Armoede en schuld hebben hen genoodzaakt, het huwe lijk nog steeds te verschuiven; maar nu schrijft die goede Sophie mijt, dat het toch niet langer uitgesteld wordt, maar het vol gend jaar zal plaats hebben, hoe arm ®e dan ook zijn God geve, dat ze waarlijk dan nog wat geluk mogen hebben!" (Wjardt vervolgd) ALKMAABSCHE 6IUKAMT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1