DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
D© strijd iu ©u buitea Europa.
Tycho Brahe
JNo. 171
JdLouder<l eu twintigste Jaargang
1915
Dezef Courant wordt eikera av©nd, bekalve op Zou- oh
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bfj vooruitbetaling
per maanden voor Alkmaar f 1.65, franco door bet ge-
koele Kijk f 1.9®.
Afzonderlijke en Mwijsn immer» 5 Cent*.
WOENSDAG
Per regel f 015. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franee aan de N.V. Boek- eu Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
24 JULI.
IIUILLKTOU.
Bniteulaml.
State» Generaal.
Binnenland,
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Na het afdrukken van ons vorig nummer
bereikte ons de tijding, dat eem nieuw Fransch
offensief begonnen was ten N.-W. van Mont-
dldier. Over een front van elf mijl breedte
werd een mijl voortgang gemaakt, waarbij
Aubervillers, Sauvillers, Margival, Crest en
Mailly-Raineval in Fransche handen vie
len. Aan- het Aisne-Mame front zou Ouehy-
le-Chatteau genomen zijn.
Het nieuwe offensëf schijnt evenwel niet
het begin van een! groot krijgsbedrijf op dit
deel van het gevechtsfront te zullen worden.
In het Fransche avondcommuniqué wordt
het reeds een plaatselijke operatie genoemd.
Maar het blijft daxi toch een plaatselijk suc
ces van groote beteekenis, temeer daar hierbij
een 1500 tal Duitschers gevangen genomen
konden worden.
Meer aandacht wijdt dit communiqué aan
den strijd tusschen Aisne en Mame. Ten N.
van de Ourcq veroverden de Franschen le
Plessis Huleu, bereikten het terrein ten W.
van Ouchy la Ville en namen het dorp Mont-
gru. Ten Z. der rivier hebben Fransch-Ame-
rikaansche troepen den weg naar Chateau
Thierry overschreden en hun linie meer dan
een K.M. Oostwaarts gebracht. Op den rech
ter Manie-oever maakten de Franschen ten N.
van Mont St. Père en Chartèves dat zij bezet
ten, nieuwe vorderingen en breidden' hun
bruggehoofd van Jaulgenne uit. Op 't front
tusschen Mame en Reims zijn verwoede ge
vechten geleverd tusschen de Adre en Vrigny.
Franschen en Engelschen kwamen over meer
dan een kilometer vooruit.
De Britten slaagden er in hun linie ten Z.
van Merris en Meteren, zoomede ten Z. van
Hébuteme een weinig vooruit te schuiven. Zij
verbeterden bun stellingen eveneens in den
sector van Hamel en deden' geslaagde'over
vallen bij Ablainseville, Ayette, Oppy en
Lens.
Het Duitsche avondcommuniqué is al heel
sober.
Het vermeldt slechts, dat tusschen Sodsi-
sons en Reims de legergroep van den Duit-
schen kroonprins nieuwe scherp ingrijpende
aanvallen van sterke vijandelijke krachten tot
mislukking bracht.
Niemand wil gaarne zijn verliezen erken
nen en iedere partij doet steeds haar best de
door haar behaalde successen zoo breed mo
gelijk uit te meten.
Dat blijkt ook nu weer ten duidelijkste uit
de Duitsclje communiqué'S. Tijdens geslaag
de Duitsche offensieve bewegingen warm
dtze zeer uitvoerig en vermeldden zij in bij
zonderheid' het succes van eigen troepen en
de verliezen van den vijand.'
Thans zijn de rollen weer omgekeerd. De
Franschen geven hun vooruitgang zoo nauw
keurig mogelijk aan en in de Duitsche com-
muniqué's wordt voorop gesteld, dat de Duit
sche linies nergens doorbroken werden en
volgt verder een opsomming van velerlei mis
lukkingen waarmede de Franschen zouden te
kampen hebben.
Leest men de Duitsche communiqué s der
laatste dagen dan moeten natuurlijk wel eeni-
ge ernstige tegenslagen als de terugtocht
over de Mame en de ontruiming van Cha
teau. Thierry erkend worden, naar voor höt
overige schijnt het of alle Fransche aanvallen
met zware verliezen voor de aanvallers wer
den afgeslagen.
Toch trefen wij in Fransche en Britsche
communiqué's berichten van goede vorderin
gen! aan, die er wel op wijzen, dat generaal
Foch zijn tegenstandera op dit oogenblik
duchtige klappen toebrengt.
Men' hoopt van geallieerde zijde het zoover
te kunnen brengen, dat de Duitsche zak-
stelling Soissons-Doimans-Reims weer ont
ruimd moet worden en van verschillende
zijden meent men' daarvoor reeds aanwijzin
gen te kunnen' vinden.
In de Echo de Paris meent Marcel Hutin
reeds te kunnen constateexen, dat de zware
vijandelijke artillerie uit haar stellingen weg
gevoerd is en op weg naar een andere be
stemming is. Hij meent uit verschillende ge
beurtenissen de gevolgtrekking te mogen ma
ken, dat Ludendorff zich gereed maakt om
op de Veslie terug te trekken.
De Parijsche editie van de New York He
rald wijst er eveneens op, dat de Duitschers
waarschijnlijk den zak ten N, van de Mame
zuilen ontruimen; daar zij daarbinnen met de
grootste moeilijkheden te kampen hebben om
hun verbindingen in stand te houden.
Een Wolff-telegram wijst er op, dat het
Fransche doel om Duitsche reserves uit ande
re frontvakkem naar iiet terrein van den strijd
te trekken niet verwezenlijkt is en dat daar
entegen generaal Foch zijn reserves wel heeft
moeten aanspreken. Aldus sluit, zoo zegt dit
telegram, de hachelijke afgeloopen week toch
nog met een Duitsch plus.
Het hangt er maar geheel van af van welke
zijde men de zaak bekijkt, maar wij zijn er
van overtuigd, dat men van Geallieerde zijde
de afgeloopen week de eerste van succesvolle
tegenaanvallen wel met een dubbel plua-tee-
ken zal onderteekenen.
Wait het mannen-materiaal betreft, wijst
Havas' correspondent bij het Fransche front
er op, dat terwijl elk verlies voor het Duit
sche leger onherstelbaar is, de strijdkrachten
der Geallieerden eiken dag met ongeveer
10.000 man vermeerderen. Het millioen man
nen, dat Duitsch land van Rusland had kun
nen aanvoeren staat al geheel op het W. front.
Maar volgens de Homme Libre zouden de
verliezen der Duitschers sinds 21 Maart
eveneens naar het millioen loopen.
Deze cijfers zijn niet officieel, maar niocht
de juistheid er van bevestigd worden, dan kan
het niet andera of een langdurige voortzet
ting van de strijd moeit Duitschland tot zelf
vernietiging brengen, ondanks de dapperheid
van zijn Legers, ondanks de onmiskenbare
genialiteit van zijn gevechtsleiders.
Roman srt het tentet der 16e ewaw, «aar het
Deeosch ma VILHELM ©STEH8AAH».
49)
„Ja, maar wat daaraan te doen?" vroeg
de heer Mühlstein goedmoedig. „Wij hadden
geen schelling meer in de schatkamer!"
„Ik ben ook tot het inzicht gekomen, dat
ik u onrecht aandeed," hernam Tycho Brahe.
„Het was niet door u alleen, dat ik den mo
lensteen droeg, ik merk nu, dat ik dien
overal meesleepte. En zelfs de keizerlijke
gunst kan me niet eens die tevredenheid
schenken, die ik daar toch voor voelen
moetZie je, beste vriend, en daarom
zou ik dus maar niet al te veel van mijn „ge
luk" praten!"
De heer von Mühlstein beschouwde den
geleerden Jonker met onderzoekenden blik.
Toen schudde hij nadenkend het hoofd en
Zei
Als ik u eens wat beter aankijk, welge
boren heer Jonker, dan lijkt het mij, dat u
toch wel veel veranderd is, sinds ik u den
eersten keer aantrof in Praag. Maar u moet
die misnoegde stemming toch niet de over-
KORTE BERICHTEN
De geallieerden zetten hun opmorsch in
Albanië voort.
De Oostenrijksche minister van Finan
ciën diende in het Huis van Afgevaardigden
nieuwe begrootingsvoorstellen tn en gaf een
exposé van den financieelen toestand.
Als vermoedelijke opvolger van Won
Seidler wordt Von Hussarek, een nünister van
Onderwijs in een vroeger Oostenrijkscb kabi
net, genoemd.
Het Oostenrijksche Huis van Afgevaar
digden heeft het voorstel der Tsjechen nopens
het indienen van een aanklacht tegen minis
ter-president Seidler en den voonnaligen mi
nister van bmnenlandsche zaken, graaf Tog-
genburg, wegens uitvaardiging van het be
sluit omtrent de dMrictsindeel'iing in Bohe-
men, verworpen.
De vroegere plaatsvervanger van den
rijkskanselier, staatsminister dr. Helfferich, is
tot diplomatiek vertegenwoordiger van het
Duitsche rijk te Moskou benoemd.
In de Ver. Staten zijn twee groote Duit
sche metaal-ondernemingen door ae regeering
overgenomen.
De Oekrainische minister van buiten-
landsche zaken heeft aan Roemenië verzocht,
de diplomatieke betrekkingen te hervatten.
De Japansche diplomatieke raad heeft
het concept-antwoord op Amerika'a interven
tie-voorstellen, alsmede de mededeelingen aan
Engeland, Frankrijk en Italië goedgekeuerd.
De coustitntioneele partij heeft haar instem
ming met de plannen der geallieerden be
tuigd.
De „Stampa" meldt, dat de diplomatie
ke betrekkingen tusschen Frankrijk en het Var
ticaan hervat zullen worden.
Een munitiefabr.ek te Plauen is in de
lucht gevlogen; veel menschenlevens zijn te
betreuren; groote schade is aangericht, zoo
dat het bederijf stilligt
De Oekrainische ministerraad heeft het
wetsontwerp betreffende oprichting van een
gouverneurschap te Kiëf goedgekeurd. Tot
gouverneur van de stad is generaal Chanoe-
kof reeds benoemd.
Scheidemann heeft te Gassel in het
stadspark voor 12,000 menschen het woord
gevoerd over de binnen- en buitenlandsche
Eolitiek. Hij zedde o.a. dat de rijkskanselier
em en den voorzitter van de soc.-dem.
groep heeft meegedeeld! dat de Pruisische
Landdag nog dit jaar zal worden ontbonden
en; nieuwe verkiezingen zullen worden uitge
schreven, aangezien Landdag en Heerenhuis
de belofte van den koning niet willen inlossen.
Duitsche duikbooten in de Middelland-
sche Zee hebben drie stoomschepen en een
zeilschip van tezamen 19,000 bruto register-
ton in den grond geboord.
Aan de Moermankust rukken de Engel
schen naar Moerman op. welke stad zij ern
stig bedreigen. De geallieerden' hebben de li
nie Kantalags-Kem bezet.
Volgens een bericht van de Agence Hel-
léniique uit Athene is de Fransche militaire
missie met dictatoriale macht bekleed voor de
opsporing en in beslagneming van den gehee-
len graanoogst in Thessalië.
Te Londen is een belangrijke conferentie
gehouden tusschen de voedseibeheerdera van
Engeland, Amerika, Frankrijk en Italië.
Hoover gaf een overzich t van den voedings-
toestand van Amerika en deed1 voorstellen be
treffende de voorziening van de geallieerden
in het komende jaar.
hand doen krijgen, want dat zou u slechts
schaden naar lichaam en ziel en uw eind
zou het verhaasten. Zet die nukken toch uit
het hoofd en maak u eens vroolijk met uw
vrienden, hier in de stadIk weet, dat u een
uitnoodiging heeft voor den dertienden Oc
tober, bij den hofmeester, graaf Rosenberg
Daar geeft u toch gevolg aan? Tot ziens
dus, welgeboren heer Tycho!"
De lange hoekige gestalte maakte een
plechtstatige buiging en ging verder het
slotplein over, terwijl de heer Tycho zijn
weg voortzette, den tegenovergestelden kant
uit.
Hij liep langzaam en met gebogen hoofd
en zoo zag Meester Gemperlin hem den tuin
doorkomen, die bij huize Curtius behoorde.
HOOFDSTUK XX.
Tycho Brake's Dood.
Het was vier-en-twintig October 1601. In
't huis op het Loreite-plein waren de blin
den voor de vensters in de groote tuinkamer.
Daar was een rustbank gezet, want in de
slaapkamer was het den zieke te benauwd
gewordenen hij had ook in het vertrek wil
len zijn, waar de groote hemelbol stond en
verscheidene van zijn astronomische instru-
EERSTE KAMER.
Gisteren werd voortgezet de behandeling
der regeling van de Indische waterschappen.
De heer Van Kol juichte de oprichting
van waterschappen toe, evenals de heer Van
der Hoeven.
Minister P ley te zeide, dat de waterschap
pen zullen worden ingericht op democra-
tischen voet Het ontwerp werd z. b. s aan
genomen.
Aan de orde was daarna de intrekking van
art. 73 van het Indisch regeeringgreglement
(regeling rechtspositie van Ghineezen).
De heer Van Kol betoogde, dat nog en
kele wenschen, ten aanzien van gelijkstelling
van Chineezen met Europeanen overblijven.
Nadat de Minister had betoogd, dat de
Chineezen' feitelijk gelijk staan met de Euro
peanen, werd het ontwerp z. h. s. aangeno
men, evenals de ontwerpen, inzake de wering
van ongewenschte elemental uit Indië, de op
richting van pensioenfondsen voor Euro
peesdie en inlandsche burgerlijke en' mili
taire landsdienaren in Indië, den aankoop
van particulier land Tonah-Abang en de sa-
larisverhooigng voor burgerlijke Indische
rijksambtenaren.
Daarop was aan de orde de motie-Reekers,
betreffende de gelijkstelling der salarissen
van griffiepersoneel der «rate Kamer met
dat van de Tweede Kamer.
De heer Reekers lichtte de motie nader
toe.
De heer Van der Feltz betoogde, dat
de Kamer medezeggenschap moet hebben bij
de vaststelling der salarissen van haar amb
tenaren en steunde de motie, welke door den
heer Stork werd bestreden, doch nader werd
gesteund door de heeren Van Swaay en De
Gijselaar.
Minister T r e u b betoogde, dat het verschil
in salaris gerechtvaardigd wordt door het
verschil in omvang van taak.
De motie werd' aangenomen met 22 tegen 9
stemmen, waarna de vergadering ver<
werd tot heden 11 uur
DE KABINETSCRISIS.
Naar De Tijd verneemt, heeft Maandag
mgr. dr. W. H. Nolens in Bijzondere audiën
tie verslag aan de Koningin uitgebracht over
het resultaat van de stappen, gedaan naar
aanleiding der opdracht tot kabinetsformatie.
RIJKSNAJAARSHENGSTEN-
KEU RINGEN.
De minister van landbouw heeft bepaald
dat de gewone rijksnaj aarekeuringen van tot
dekking bestemde hengsten in 1918 gehouden
zullen worden voor de provincie Noord-Hol
land: op 17 Sept. te Texel en Terschelling;
t. te Schagen en Wieringenop 19
op 18
Sept. te
[oofddorp.
meaten waren opgesteld.
Op een tafel, naast de rustbank, stonden
een paar kandelaars en het bleeke kaarslicht
viel op het gelaat van den zieke, dat verwon
derlijk smal en ingevallen was.
Aan het hoofdeinde knielden Jonker Ty-
cho's vrouw en kinderen; alien behalve
de oudste zoon Tycho, die ver weg op reis
was. Aan het voeteneinde stond een slank-
gebouwd 'man met geestige, fijn-besneden
trekken. Dit was de astronoom Johannes
Keppler, die zich nu ongeveer twee jaar bij
Tycno Brahe in Praag had opgehouden. Ver
schillende strijdpunten waren er opgerezen
tusschen den Deenschen astronoom en zijn
geleerden assistent en menig twistgesprek
had er tusschen die beiden plaats gehad;
maar nu was alle oneenigheid vergeten en
met tranen in de oogen beschouwde Keppler
den stervenden meester, wiens genie hij be
ter scheen te waardeeren dan iemand anders.
In een hoek van het vertrek, half-verbor-
gen achter een gordijn, zat een man met grij
zend hoofd- en baardhaar. Hij hield het
hoofd in de handen en tranen biggelden hem
langs de wangen Zoozeer was Meester
Gemperlin overstelpt door zijn droefheid,
dat hij niet eens gemerkt had, hoe de arme
dwerg aan zijn voeten gekropen was en daar
maar steeds zijn reusachtig hoofd zat te
PROV. ZAAIBUREAUX.
De minister van landbouw heeft ingesteld
provinciale, zaaizaadbureaux, belast onder
leiding van het Rijksbureau voor de Distri
butie van Graan en Meel, met de zorg voor de
zaaizaaddistributie in de provincies. Voor
Noord-Holland is het gevestigd Keizers
gracht 730* Amsterdam.
BRANDSTOFFEN VOOR STOOM-
DORSCHMAGHINES.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt:
Voor de verstrekking van brandstoffen
aan stoomdorschmachine» is door de Rijks-
kolendistributie eene regeling getroffen met
de regeeringscommissarissen, bij wie de
houders van stoomdorschmachin» hunne
aanvragen om brandstoffen zullen hebben in
te dienen.
Na controle zal hun' dan een bewijs wor
den verstrekt, tegen afgifte waarvan bij de
brandstoffen-commissies de daarop vermelde
hoeveelheid brandstoffen zullen kunnen
worden ontvangen.
DE BROODVOORZIENING
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Met ons broodmaterieel ia het op dit
oogenblik zóó gesteld dat, rkeenende met de
ten vorige jare opgedane ervaring over de
inlevering van den graanoogst in de maan
den September en October, aangenomen mag
worden dat de overgang van den oogst 1917
op dien van 1918 zonder stoornis voor de
broodvoorziening, met handhaving van het
tegenwoordig rantsoen, zal kunnen plaats
vinden.
DE RUNDVLEESCH-DISTRIBUTIE.
Naar de Te!, verneemt zijn op het departe
ment van Landbouw besprekingen gevoerd
met de wethouders'van eenige groote ge
meenten over de rundvleeschdistrumtie.
De besprekingen liepen over het volgende
ontwerp, door den minister van landbouw
opgesteld:
„Met ingang van Augustus 1918 zal met
de distributie van rundvleeseh een aanvang
worden gemaakt. Er zullen geleverd worden
runderen van de klasse A, B en C. De run
deren zullen geleverd worden levend aan de
gemeente, die een prijs zal betalen van 1.20
per K.O. slachtgewicht. Het aantal K.O.
rundvleeseh, dat voor elke gemeente beschik
baar zal zijn, zal berekend worden h 1 ons
per week per inwoner boven 1 jaar.
Ten, behoeve van ritueel levende Israëlie
ten zal het uiterst moeilijk zijn bij deze wijze
van distributie voldoend ritueel rundvleeseh
beschikbaar te stellen. Voor ritueel vleesch-
distrlbutie zou beschikbaar gesteld kunnen
worden ritueel bereide eenheidsworst es
schapenvleesch.
•Het kwantum rundvleeseh beschikbaar te
stellen voor ziekenhuizen en gestichten valt
buiten deze distributie.
De gemeentebesturen ontvangen de runde
ren levend. De beesten worden daarop ver
loot onder de detaillisten, die voor den ver
koop van het te distribueeren vleesch in aan
merking komen. Alle kosten van transport,
accijns en slachten komen ten laste van den
detaillist. De detaillist ia verplicht minstens
75 pet. van het hem verstrekte vleesch uitge
beend te verkoopen tegen een maximumprijs
'van 1 50 per K.G., terwijl 25 pet. tegen een
schudden.
Een dag of tien geleden was Tycho Brahe
ziek thuis gekomen van een feestmaal bij den
hofmeester, graaf Rosenberg. En die ziekte
had al heel gauw de overhand gekregen en
had zijn gestel ondermijnd door hooge
koortsen en hevige pijnen. Hij wist, dat de
dood naderde en had zijn familie en zijn
leerlingen om zich heen geroepen. Hij had
zijn vrouw bedankt voor al de liefde, die zij
hom geschonken had en voor de tallooze ma
len, dat zij zijn al te barsch en opvliegend
gemoed weer tot kalmte had weten te bren
gen Hij sprak tot haar, dat zij, evenals de
lichte sterrenhemel, zijn hart .vervuld had
met vreugde, al die jaren, dat zij samen leef
den. Toen had hij afscheid genomen van zijn
kinderen en zijn leerlingen. Johannes Kepp
ler had hij verzocht zijn werk voort te zet
ten en voor het laatst had hij Meester Gem
perlin de hand gedrukt en hem bedankt voor
de vele vriendschap. Toen verzocht hij hem
zijn bekenden en bloedverwanten in Dene
marken zijn laatste groeten te willen, over
brengen.
Maar in den nacht was de zieke weer aan
het ijlen gegaan; hij keerde zich onrustig
om en om op zijn legerenkele malen richtte
hij zich op, als in grooxen angst en bad met
luider stemme, dat God hem den- troost zou
maximumprijs van 3 per K.O. geleverd
moet worden. De berekening van dit percen
tage geschiedt naar het gewicht der 4 bou
ten, verminderd met het gewicht der beende
ren, hutspot, en het aantal K.G. aangenomen
voor inwegen en verspatten. De beenderen,
de hutspot en de afval worden tegen de vast
gestelde maximumprijzen verkocht.
Het is verboden vleesch af te leveren zon
der daarvoor een bon te ontvangen, terwijl
a^n den detaillist geen vleesch opnieuw be
schikbaar gesteld zal worden, tenzij de ver
strekte vleeschbons zijn ingeleverd, evenre
dig aan de twee cijfers hierboven genoemd
van 75 en 25 pet tenzij door het gemeentebe
stuur onder goedkeuring van den minister
van landbouw andere verhoudingacijfera ge
steld zijn. De huid en het vet zullen op de
gewone wijze moeten ingeleverd worden te
gen de doorvoor vastgestelde prijzen. De op
brengst van deze artikelen komt ten bate van
den detailist. Beenderen, afval en de z.g.
hutspot worden tegen maximumprijzen ver
kocht en kunnen zonder bon worden afgele
verd.
De winst door den slager te genieten zal
hii de verhoudingsciifers 75 en 25, ongeveer
f 40 bedragen, terwijl de toeslag door de
schatkist te geven, zal bedragen 0 50 per
K G. of een fractie van een cent daarboven.
schenken, dat hij toch niet vergeefs geleefd
had.
Sinds dien had hij stil gelegen als in die
pen slaap en ze verwachtten niet, dat hij
weer bij zou komen.
Zoo waren $le uren omgekropen, moeilijk
en langzaam, tot ze merkten, dat hij de
oogen opsloeg en om zich heenkeek. Hij
scheen weer bij volle bewustzijn te wezen
zijn blik was kalm, zonder koorts of verwar
ring.
Hij keek lang van den een naar den ander
en het scheen, dat het hem groote moeite
kostte om de woorden uit te brengen maar,
terwijl hij sprak, werd zijn stem duidelijker.
„Ik heb een wonderlijken droom gehad.
Het was avond.I en ik was weer thuis
De Sond tusschen de kusten van Skaane en
Seeland, is nog nooit zoo spiegelblank ge
weest; de hemel was nooit zoo dicht bedekt
met sterren. Ik zag dien ineens over mij
heen wewelfden diep onder mij het stil
le water.En ze fonkelden en schitterden
boven de torens van Uranieborg.Ik zag
mijn lievelingssterren: Cassiopeia en Capel-
la, de Pleiaden en de roode. Adlebaran
Maar ze waren grooter en stralender gewor
denOok leek het mij, dat ze dichterbij
waren.
(Wordt vervolgd)
