v DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
n
m
Do strijd n m buitel
A
EWÜILIKTOIf.
Tycho Brahe
JNo. 172
Honderd en twintigste d aargang.
18
Deze Coumiit wordt eiken avond, beKalve op Z©m- oh
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling
per maanden voor Alkmaar f 1.65, foaneo door het ge-
heele liijk f 1.90.
Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents.
DO N DER I» 4h
Per regel f O 15. Rij groote contracten rabat, Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan do N.V. Boek- eu Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
25 J U L T.
Buiten land.
Stateu Gom oraal.
Binnenland.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Zooals het na ieder Duitseh offensief ge
gaan is, zoo gaat het nu ook na het Fran-
sche.
Na de dagen van geweldige krachtsinspan
ning komt 'er een inzinking. De aanvallers
worden vermoeid, nieuwe reserves moeten
aangevoerd worden en wanneer de terrein
winst van eenige beteekenis was, moet het
zware geschut naar voren worden gebracht.
Op liet Westelijk front schijnt thans de ac
tie te verminderen. Het Duitsche middag
communiqué, dat wij nog in ons vorig num
mer konden opnemen, maakte melding van
gevechten bij de Avre, van afgeslagen vijan
delijk^ aanvallen' tusschen Aisne en Mame,
de herovering van Willemontoire en het
verijdelen van Fransche stormloopen ten N.
van de Ourcp en bij de Adre.
Maar het avond-communiqué wijst reeds
op een periode van betrekkelijke rust. Op het
slagveld tusschen Soissons en Reims bleef
het rustig en ten Z. van de Ourcq en ten Z.
W. van Reims hadden gedeeltelijke gevechten
plaats.
Het Fransche mid dagbericht deelt mede,
dat de nacht zich kenmerkte door drukke be
drijvigheid van het geschut tusschen' Mame
en Aisne in het bosch van Coürton en het
Koningsbosch. De Franschen braken Duit
sche tegenaanvallen bewesten Reims in de
streek van Vrigny.
Het avond-communiqué is wat uitvoeri
ger. Het meldt, dat tusschen Ourcq en Mar-
ne de Fransche aanvallen hervat zijn, dat de
Franschen aan hun linkervleugel Armen-
tières en het Chateletbosch houden, waarbij
zij zijn vooruitgedrongen tot aan Brécy, dat
zij bezet houden.
In het centrum maakten Fransch-Ameri-
kaansche troepen op bepaalde punten een
vooruitgang van meer dan 3 K.M., het door
de Duitschers heroverde Epieds werd op
nieuw door de Amerikanen genomen. De
Franschen vorderden in het bosch van Fère,
ten N. van Chantève en Jaulgonne, breid
den het bruggehoofd van Tréloup uit en ver
meesterden den Z. uitlooper van het bosch
van Ris.
Een Wolff-telegram wijst er op dat van
Geallieerde zijde de laatste dagen voorname
lijk van het tank-wapen gebruik is gemaakt.
Niet' indachtig, zegt dit telegram, aan de
mislukking met het Engelsche tank-wapen in
Maart en April aan de Somme, waar de En
gelsche tanks bij honderden door de Duit-
schers waren kapot geschoten en buitge
maakt, hadden ook de Franschen hun voor
naamste hoop bij de beraamde doorbraak
tusschen de Aisne en de Mame gesteld op
het in den strijd werpen van talrijke tanks.
De Franschen zijn met een nieuwe type voor
den dag gekomen: een nieuwe, snelloopende
en bijzonder vlug zwenkende tank. In den
ochtend van 18 dezer rukten overal aan het
front groote tank-eskaders regelrecht aan op
de Duitsche linies. Tusschen elke twee tanks
liep een groep lieden als tankleiders.
Weliswaar baanden de tanks op den eer
sten aanvalsdag zich een weg tot in de Duit
sche linies, maar niettemin bleven op dien
Roman nut het teutst dei 16e eeuw, naar het
Deenseh van VHJdtLM ©STER®AARD.
50)
De omstanders hadden zich voorover ge
bogen en luisterden naar zijn woorden. Zijn
stem was weer zwakker geworden, maar hij
sprak steeds vlugger, of hij bang was, dat
de dood hem verrassen zou, eer hij zijp
droom nog ten einde verteld hati
Terwijl ik daar zoo stond, trok Urar
nieborg langzaam voor mijn blikken weg
Eerst de spitsen en torens en toen de mu
renTot er geen steen meer van over
was en dit vervulde mij met groote droef-
beidwant ik beschouwde het als een
voorteeken daarvan, dat mijn werk zou ster
ven met mij.Toen keek ik weer naar den
hemel op, en de sterren straalden en fonkel
den als te voren, tot' in het oneindige.En
ik kreeg weer die gewaarwording, als ik die
al zoo vele malen te voren had: dat de he-
niel zich grootscher, over wijderen horizon
welfde, over dit plekje gronds, dan over
eersten dag een groot aantal op het slagveld
liggen. De verliezen namen den volgenden
dag toe. Een groot aantal werd reeds door
het anti-tank-geschut buiten gevecht gesteld;
en verder werd met een niet gering aantal
afgerekend door de infanterie, mét haar eigen
wapen.
Maar ook daar, waar het den tanks ge
lukte, in de Duitsche linies binnen te drin
gen, verloor de Duitsche infanterie haar
koelbloedigheid niet. Zoomin de ervaren
tank-bestrijders uit den slag van Kamerrijk,
als de sindsdien opgekomen reservetroepen,
die voor de eerste maal tegenover de vuur
spuwende wagens stonden. De infanterie
week handig uit voor de aanrollende tanks,
en liet hen opstoomen tegen de artillerie
stellingen, waar dan met hen werd afgere
kend met de één voor, de ander na.
Teekenend is ook het optimisme van beide
partijen en de oorlogsmoeheid, welke men
bij den vijand veronderstelt.
Na een hoopvolle beschouwing over den
toestand op het gevechtsterrein, zegt een
Wolff-telegram van gister, dat in de (hem
ming der gevangen genomen Engelsche sol
daten en officieren, die niet meer aan een
overwinning van de Entente gelooven, een
opvallende oorlogsmoeheid tot uiting komt.
Maar een Havas' telegram van denzelfden
dag maakt met voldoening melding van een
uitstekend verloop der krijgsverrichtingen.
De correspondent van Havas aan het front
vertelt van het snel en schrikwekkend weg
slinken der Duitsche effectieven.
De militaire medewerker van de Vorwirts
is over den loop van den strijd zeer tevreden.
Onze schitterende militaire toestand, zegt
hij, veroorlooft ons wel eens een kleinen te
genslag te ondergaan en maakt het niet noo-
dig, dat wij dien bemantelen. Hij vermoedt,
dat door den aanval van generaal Foch vijf
tot zes divisies van de troepen der geallieer
den ten gronde zijn gegaan en noemt dat een
cijfer, dat niet in de verste verte in redelijke
verhouding staat tot de behaalde plaatselijke
voordeelen.
Maar, zoo vragen wij onwillekeurig, is dat
ook bij de Duitsche aanvallen in den loop
van dit jaar niet steeds het geval geweest?
Heeft de verovering van eenige kilometers
verwoest gevechtsterrein de waarde van het
leven van duizenden jonge mannen, die bij,
elk offensief daarvoor in den dood werden
gedreven
De Engelsche koning heeft een prachtige
reclame gemaakt, of liever het Reuter-agent-
schap dat zijn groote verdiensten in het licht
wil stellen, tracht op een verkeerde wijze die
reclame te maken.
De koning heeft namelijk een bezoek san
de vloot gebracht en een zoo machtige mari
tieme strijdkracht geïnspecteerd, dat wan
neer de schepen achter elkander 'waren ge
plaatst, zij een lengte van 34 K.M. zouden
beslagen hebben.
Nadat venneld wordt hoe de koning eeni
ge onderscheidingen' had uitgereikt, wordt
medegedeeld, dat de koning de stokers in
geestdrift bracht door zelf een schop te nemen
ieder ander deel der aarde, dat mijn voeten
wèl betreden haddenHet leek, of ik op
een schip stond, in volle zeeNiets dan
den sterrenhemel zag ik om mij heen
Toen verscheen er opeens een gedaante
Terwijl Tycho Brahe sprak, zocht hij, met
den blik steeds Johannes Keppler, die aan
het voeteneinde stond, en het leek wel of hij
hem naderbij wilde wenken.
In die gedaqnte herkende ik jou, bes
te Johannes,Toen begreep ik, dat mijn
werk niet met mij zou sterven.
Je zult het voortzetten en anderen
zullen weer volgen; je zult voortbouwen op
den door mij gelegden grondEn zoo
zullen dan ook ae vele jaren, in het buiten
land doorgebracht, terwijl ik dikwijls zoo'n
brandend verlangen had naar huis, dan toch
Uranie's kunst ten goede komen
Hij trachtte zich nog op te richten en voor
de laatste maal waren zijn blik en zijn stem
opgewekt. Toen viel hij langzaam terug in
de kussens.
Ze knielden allen om zijn legerstede,
En door het gordijn begon de ochtend al te
schemeren. Maar aan het doodsbed brand
den nog de kaarsen, niemand hiad er aan ge
en te hdpen bij hete stoken der vuren.
Of die geestdrift veroorzaakt werd door
hef zien van een kolenscheppenden koning,
dan wel door de gedachte, dat zij door deze
hulp erg gebaat waren en misschien een uur
tje vroeger naar hujs konden gaan, wordt
helaas niet gemeld'.
Wanneer de Koning van Engeland ooit
nog een» in de treurige positie mocht komen
waarin zijn oud-collega de Czaar van Rus-
Land den laatsten tijd verkeerde, zal hij' we
kenlang kolen kunnen scheppen, zonder dat
iemand er door in geestdrift zal geraken.
De Kölnische Volkazeitung bevestigt een
uit Helsingfore ontvangen bericht van den
dood van dezen eenmaal machtigen heer-
scher.
De Czaar is döör een eigendunkelijke be
schikking van het centraal bestuur in Jekate-
rinenburg terechtgesteld, nadat men een
wijd vertakte samenzwering op het spoor
was gekomen- welke beoogde den Czaar weer
ten troon te helpen. In een auto met drie
roode gardisten werd de Czaar weggevoerd.
Toen hem het besluit, dat hij gedood zou
worden, voorgelezen wered nam hij het dood
vonnis zeer gelaten op. Zijn verzoek om de
Czaritsa nog eenmaal te mogene zien werd
geweigerdook werd hem n<et vergund iets op
schrift te stellen. Eerst later heeft de regee
ring te Moskou het vonnis bekrachtigd.
Dat is het lot van' de vorsten die door de
revolutie van de troon werden gestooten.
Hun woord is geen wet meer, hun daden
brengen niemand meer tot geestdrift en de
minste last, die zij veroorzaken leidt tot hun
onmiddellijke terechtstelling.
KORTE BERICHTEN.
Het Eng. s. s. „Justitia",' metende
32.000 ton, is Zaterdag door een onderzeeër
tot zinken gebracht. Elf man werden door de
ontploffing gedood. Al de overigen werden
fered. Dit is klaarblijkelijk het schip dat de
lliitschers dachten dat de Vaierland was.
Orenburgde hoofdstad van het gelijk
namige Russische gouvernement, is door de
Sovjettroepen ontruimd. Tot hoofd' der nieu
we regeering is Da tof benoemd.
De Amerikaansche minister van marine,
Daniëls, heeft medegedeeld dat er thans
503-,792 man dienen op de Amerikaansche
vloot. Worden daar het machinepersoneel e.d.
bij gerekend, dan komt men op een totale ge
talsterkte voor het marinepersoneel van
594,000.
De Finsch-Russische onderhandelingen
betreffende Karolië zullen te Berlijn worden
gehouden.
China heeft besloten aan de interventie
in Siberië deel te nemen.
Volgens berichten uit Petrograd heeft
de cholera zich thans reeds over geheel Rus
land verbreid. In Zuid-Rusland woedt zij
thans niet minder hevig dan te Petrograd.
Ook te Samard, Kazan, Perm, Walogda, Ufa,
Orenburg en andere steden zijn reeds geval
len van deze ziekte voorgekomen. In Petro
grad zelf schijnt de ziekte de laatste dagen
af Ie nemen. Zaterdag kwamen nog 136 ge-
valllen met doodelijken afloop voor.
Het Oostenriiksdie Huis van Afgevaar
digden heeft in geheime vergadering de mill
tame interpellaties behandeld en zi
morgen mee voortgaan.
De Sovjetregeering heeft een beroep
gedaan op de arbeiders en. boeren om de revo-
zal daar
lutie met de wapenen te beschermen, tegen- de
ondernemingen der Entente.
De commissie voor hulpverleening in
Armenië en Syrië maakt bekend, dat de ver
schrikkelijke berichten over hongersnoot in
Perzik worden bevestigd. Er is telegrafisch
100.000 p& st. overgemaakt naar Britsch-
Indië voor den aankoop van graan, dat zal
worden gedistribueerd met behulp van vracht
auto's.
De Engelsche bladen houden zich reeds
bezig met de vooruitzichten der verkiezingen.
De Times pleit voor een versterking der re
geering.
Het presidium van de Oostenrtjksche
Polendub is ai
dacht die uit te doen, en ze flikkerden als
twee sterren, die hem vóórlichten zouden op
den geheimzinnigen weg naar de Poort des
Doods
HOOFDSTUK XXII.
Bestuit.
De kerkeklokken Luiden in Praag. De stra
ten zijn bestrooid met fijn zand en groene
twijgen; langs de huizen staan de mensdien
dicht opeen gepakt.
Vanuit Hradschin, door de nauwe en
bochtige straten van de voorstad, Kleinseite,
over de Nepómuk-brug en door de'straten
van Oud-Praag, beweegt zich een &tatige
lijkstoet.
Eerst komen maarschalken, met branden
de kaarsen, en in lange rouwgewaden ge
kleed, versierd met het wapen van de familie
Brahe. Dan volgt een zwart-damasten ba
nier, waarop naam en wapen van den over
ledene, prachtig in goud geborduurd, staan;
daarop ziin lievelingspaard, met zwart flu-
weelen dek bekleed, en achter het paard weer
een zwarte banier en dan weer een paard
met een dek van Engelsch laken. Dan komen
De te Nieuw York verschijnende „Eve
ning Post" publiceert den tefldst van een door
keizer Karl aan den koning van Roemenië
in de tweede helft van Februari gericht schrij
ven, waarin hij- voorstelde met het oog op het
dreigend gevaar eer er revolutie met de cen-
treden vrede te sluiten, ten einde gezamen
lijk het Bolsjewisme het hoofdl te kunnen bie
den.
Wi-lson heeft een proclamatie afgekon
digd, waarin staat, dat het regeeringstoezlcht
op de telegraaf- en telefoonkabels alsmede de
araadlooze stelsels voor den duur van den
oorlog 31 Juli van kracht wordt.
Naar de Köln. Ztg. uit Bern verneemt,
heeft 'de stakingsbeweging tn Argen'inÜ, die
voor de verzorging van het land zoo nadeelig
is, zulk een omvang genomen, dat tegenwoor
dig in Buenos-Aires 50000 en in het geheele
land 200.000 personen staken
Ten gevolge van een liftongruk in de
Gharitonmijn, te Johannesburg tengevolge
van het breken van het hijschtouw, viel ae
kooi van duizend' voet hoogte. Bij het onge
luk vonden 21 blanke werklieden den dood.
Reuter meldt, dat een overeenkomst is
gesloten tusschen Groot-Britannië. de Ver.
Staten en den districtsraad van net Moer-
mangebied voor een gemeenschappelijke actie
tegen een Duitsche coalitie.
EERSTE KAMER.
In de zitting van gisteren1 was aan de orde
het wetsontwerp betreffende Uitkeering aan
gemeenten uit de opbrengst oorlogswinst-be
lasting.
De heer De Oijselaar achtte de nor
men voor uitkeering zeer willekeurig. Hij
kon zich alleen met het ontwerp vereenigen,
als de regeling slechts voorloopig zal zijn.
De heer B e r g a m a was het met den vori-
gen spreker in hoofdzaak eens.
Minister Treub was overtuigd dat de
volgende regeering rekening zal houden met
de m den loop van den oorlog veranlerde om
standigheden. Hij beschouwde bij nadere in
lichtingen de rekening over 1914, 1915 en
1916 afgesloten.
Het ontwerp werd- aangenomen met 32 te
gen 3 stemmen.
Daarna was aan de orde de verlenging van
het Octrooi der Ned. Bank
De heer Van Nierop betreurde dat niet
van de gelegenheid is gebruik gemaakt om
den- hinkenden standaard te vervangen door
den enkelen gouden1 standaard.
Minister Treub achtte thans een veran-
ering in het muntwezen niet gewenscht met
het oog op de onzekerheid van de positie van
het goud in het toekomstige internationale
ruilverkeer.
Het ontwerp werd z. h. st. aangenomen,
nadat de heer De G ij se 1- a a r had gewezen
op de nadoelen voor kleine spaarders, welke
uit de gewijzigde winsteverdeeling z.i. zullen
voortvloeien
Aan de orde was daarna de nadere vaststel
ling van het bedrag waarvoor zilverbons kun
nen worden uitgegeven.
De heer Van wassenaer van Cat-
weer verscheidene maarschalken. Een van
hen draagt een helm, overtrokken met krip,
en de veeren daarop zijn van dezelfde kleur
als het wapen der Brahe's; een ander draagt
een paar vergulde sporen op een zwart kus
sen; een derde een verguld zwaard en een
vierde een schild, dat ook tot Tycho Brahe's
wapenen behoorde. En eindelijk komt de
baar zelve, onder een zwaar fluweelen kleed,
en gedragen door twaalf dienaren des kei
zers.
Onmiddellijk achter de kist volgt de jong
ste zoon van den overledene, Jörgen Brahe,
de oudste, Tycho, is nog steeds niet terug
van zijn reis. Daarop volgen enkele van de
vorstelijke raadslieden, vele voorname edelen
en daar achter Tycho Brahe's leerlingen en
assistenten. Eerst nu volgt de weduwe van
den overledene, die tusschen twee voorname
heeren in gaat, en dan haar drie dochters:
Magdalene, Elisabeth en Cecilie, op dezelfde
wijze begeleid; terwijl vele dames uit den
adel en uit den burgerstand de processie
sluiten. -
De stoet beweegt zich langzaam en moei
lijk voort door de menschenmassa. maar
trekt zóó door de hoofdstraat der stad en
dan weer door verscheidene nauwe zijstra-
w ij k vreest de nadeelen uit het bestaan van
een ongedekt krediet van 60 milliard.
De heer Van Nierop verwachtte nog
meer prijsstijging, als gevolg van dit ontwerp.
De Minister betoogde de noodzakelijk
heid van de uitgifte waarop het ontwerp z. h
st. werd aangenomen.
Na de pauze was aan de orde het out
betreffende deelneming in een Nederland
hoogoven staal- en walswerk.
De heer Van Kol had liever staatsexploi
tatie gewenscht, dan stichting van een kapi
talistisch monopolie met staatshulp.
De heer Stork bestreed het betoog van
den heer Van Kol. Het' particulier initiatief
treedt hier op in het algemeen belang. Van
een monopolie in den eigenlijken zin was
hier geen sprake.
Minister Treub was het met den heer
Stork een».
Minister Treub was voorstander van mo
nopolie'», ten aanzien^ van bedrijven, die uit-
teraard een monopolistisch karakter hebben,
du» niet ten opzichte van bedrijven, die zich
moeten staande houden tegenover internatio
nale concurrentie. Het ontwerp werd z. h. st
aangenomen.
Het ontwerp duurtetoeslag op pensioen'
wachtgeld werd aangenomen met 22 tegen 11
stemmen, nadat de heer D e G ij z e 1 a a r het
had bestreden, als een ziekelijke toepassing
van een> goed beginsel en het was verdedigd
door de heeren Bergsma, Van der Maesen,
De Sombreff, Stork en Minister Treub.
Zonder beraadslaging of stemming werden
aangenomen' de wetsontwerpen, betreffende
woonwagen» en woonschepen en tot instelling
van een handelsregister.
Aan de oitie was daarna het wetsontwerp
tot instelling eener bijzondere rechtspraak in
distributie en andere crisiszaken. De heer
Kappeijne vroeg naar de beteekenis van
de voorgestelde bepalingen.
De heer Van Lanschot drong aan op
meer overlig tuaachen de departementen van
justitie- en landbouw, ter voorkoming van ju
ridische fouten in crisis voorschriften.
Minister r t gaf de gevraagde inlichtia-
en en achtte eveneens overleg gewenscht.
"et ontwerp werd z. h. s aangenomen, even
als de vaststelling van de regelen voor de
heffing van opcenten, ten behoeve der ge
meenten op de dividend- en tantiemebel si
ting en de regeling van het enquêterecht do-
Eerste Kamer.
Te half zes werd de vergadering verdaagd
tot heden 11 uur.
DE ONDERHANDELINGEN IN DEN
HAAG OVER DE GEVANGENEN.
In het Hoogerhuis heeft Lord Menton,
naar Reuter seint, op een desbetreffende
vraag, geantwoord, dat de onderhandelingen
in Den Haag over de behandeling der ge
vangehen zeer moeilijk zijn, daar er van de
zijde van de Duitsche regeering beperkende
bepalingen zijn gemaakt, die de bekrachti
ging van het verdrag vertragen.
DE LADINGEN DER GEREQUIREERDE
SCHEPEN.
Uit goede bron verneemt het Hbld. dat de
in Britsche havens opgeslagen ladingen der
overgebrac
zijn reeds eenige schepen uit onze havens
vertrokken, andere zullen volgen en binnen
enkele maanden hoopt men een belangrijk
deel van deze voorraden hier te hebben ge
lost.
STEENKOLEN UIT DUITSCHLAND.
Men meldt uit Zevenaar aan het Hbld.
Terwijl aanvankelijk was bepaald, dat de
aanvoer van steenkolen slechts tijdelijk zou
ten, naar het groote plein voor de kerk.
De deuren staan open en een groote scha
re is ook daar buiten bijeen gestroomd. Het
is zoo stil, dat zelfs die belangstellenden
ieder woord van de lijkrede verstaan kunnen.
Voor het open graf, bij de eerste zuil links
van het koor, staat doctor Johannes Jessen
van Wittenberg en hij spreekt in het Latijn,
indrukwekkend en welluidend. Hij roemt de
verdienste van den overledene, noemt hem
naast Hyparchus, Ptolemaeus en Copernicus.
En in zijn narede zegt hij nog:
.Hij leefde, zooals het een' christen en
een geleerde betaamt. Hij voelde groote
liefde voor zijn vrouw en maakte haar ge
lukkig; zijn kinderen voedde hij op tot gods
vrucht en deugdzaamheid. Hij was vriende
lijk jegens vreemden, mild jegens de armen.
In al zijn daden was hij eerlijk en vrijmoe
dig. Er was- waarheid en kracht in zijn
woorden, scherpzinnigheid in zijn raadge
vingen. Hij kende geen huichelarij of valsch-
heid, maar zei altijd' ronduit zijn meening,
om welke reden hij zich meer dan één vijand
maakte. Hij was alleen karig op den tijd
want hij streefde er naar, om allen tot nut
en niemand tot schade te wezen.
EINDE.
ti
