DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Is strijd ii li lilt» Eirin. ZATERDAti 27.IÜLL >0 174 fttj«fin^tnBnr^Drlis hij Tooroltbetallng 0.3 maanden 11.65. Ir. p. post 11.90. Bewiisnnmmers 5 ct. Mveiteniiepriis 15 ui. 0 «ego. fiooieie letieix nsa olaaixruliruo Br. Ir. N.Y. Boek et Handelxti/ckkerii Heimx. Coxter 4 Zr... Voo dam C 9. Tel. 3 verhouding tusschen kooper vu verkooper. Staten (jenenial. Biiiteuiaiid. Binnenland. Dit nummer bestaat uit 2 bladen HmijVv,) n w 'rtsif ;nrsj p .laarv tir i'» s Wij herinneren ons, kort geleden eenige spotprenten gezien te hebben die de verhou ding tusschen winkelier en klant aangeven in de sinds 1914 verloopen oorlogsjaren. In het eerste oorlogsjaar stond de welge dane klant voor de toonbank van den be voorrechten leverancier die als een knipmes boog bij het noteeren der bestellingen. Het volgend jaar was de klant aanmerke lijk in gewicht afgenomen, en de winkelier welgedaner maar ook zelfbewuster en gaf zijn houding den indruk van een zekere on verschilligheid. En naarmate de oorlogsjaren verliepen, kreeg de winkelier een steeds welgedaner uiterlijk en bleef hij doover voor de beden der tevergeefs om hulp smeekende distri butieklanten. Het waren kostelijke spotprenten, maar bij het terugdenken daaraan vragen wij ons on willekeurig af; zat daarin niet een groote kern van waarheid? De verhouding tusschen leverancier en klant heeft inderdaad, als gevolg van toene mende vraag /tegenover afnemend aanbod, een zeer groote wijziging ondergaan. Wij zien het de laatste maanden in tal van bedrijven en in de allereerste plaats in de magazijnen van artikelen' van dage- -lijksche behoefte. Vroeger trachtte de kruidenier zijn klan ten te vriend te houden, thans doen de afne mers al hun best met den detaillist op zoo goed mogelijken voet te blijven. Wat in de door ons gesignaleerde spot prenten overdreven was, dat was de zicht baar toenemende welvaart van den winke lier, want het behoeft geen betoog meer, dat ook zeer velen van dezen door de tijdsom standigheden ernstig zijn getroffen. Maar tegenover hun dagelijksche afne mers zijn zij in een positie gekomen als zij zich wellicht nimmer gedroomd hebben. Welke huisvrouw tracht onder de tegen woordige omstandigheden niet met haar le veranciers op zoo goed mogelijken voet te blijven Wie kent niet den bakker die wel eens een broodje zonder bon wil geven, omdat me vrouw nu eenmaal zoö'n vaste klant is, wie kent niet den kruidenier, die vóór de distri butie van kracht wordt, zich vermurwep laat eenige ponden 6uiker van zijn voorraad af te staan, die wel zoo goed wil zijn de ar tikelen die nog niet aan distributie of maxi mum prijs onderhevig zijn, tegen ongekend hooge prijzen bij mondjesmaat af te leveren! Vroeger groette de kruidenier zijn klan ten, thans groeten de klanten den kruidenier. Hij is de man van de voorraden, hij is de machtige, die in werkelijkheid distribueert en rantsoeneert, hij is de bewaarder van alles waaraan de behoefte zich het sterkst doet ge voelen, hij kan ter linkerzijde een oogje toe knijpen en ter rechterzijde de hand op zijn voorraden houden, hiji is de man die door alle huismoeders naar de oogen gezien wordt en menigmaal daarvan heel handig profijt weet te trekken. Hoe menige kruidenier heeft, toen de sui- kerrantsoeneering dezer dagen was aange kondigd en plotseling een algemeene vraag naar dit artikel tot uiting kwam, den eenen klant niet bij hoog en laag verzekerd dat hij geen korreltje meer in voorraad had en den ander, met wien hij op beter voet wenschte te blijven, ettelijke kilo's doen thuisbezor gen. Wij hoorden nog dezer dagen een vrouw in een kruidenierswinkel bedeesd om een half pond suiker vragen en het viel ons op hoe hooghartig het weigerend antwoord van den verkooper was, bij de mededeeling, dat hij dit product uitsluitend voor zijn klanten bewaarde. De vrouw.'ging heen, als een bedelaarster die van de deur gestuurd wordt, er was sui ker en zij had geld om ze te betalen maar de kruidenier, de man die vroeger de klan ten zoo graag zijn winkel zag vullen, had ze thans niet meer noodig. Wij hebben een dame vol vreugde met een flesch slaolie zien thuiskomen. Zij had die van haar leverancier „los gekregen," wat een buitengewone prestatie bleek. De olie werd wel niet gedistribueerd en de leverancier had nog een flinken voorraad in zijn pak huis, maar hij verkocht er liever niet van. Ja, waardoor kost het toch dikwijls zoo'n moeite verschillende winkeliers er toe te brengen iets van hun voorraden te verkoö- pen? Is het omdat zij nog grooter schaarsch- te, nog hoogere prijzen verwachten? Inderdaad er zit veel waars in de spot prenten over de verhouding tusschen le veranciers en afnemers. De winkelier, ontzien en gevreesd door zijn klanten, is in den loop der oorlogsjaren een man van buitengewone beteeken is ge worden. Wij zagen dezer dagen in een der groote dagbladen een advertentie waarin een dame naar een „onbaatzuchtigen menschenvriend" uitzag, die haar tegen ruime belooning een paar kamers wilde verhuren. Zal, zoo vragen wij ons onwillekeurig af, niet spoedig de tijd aanbreken, dat men eveneens uitziet naar den: onbaatzuchtigen mensch lieven den kruidenier, die tegen oor- logsprijzen genegen is de meest noodzakelij ke artikelen voor'huishoudelijk gebruik aan zijn klanten te verstrekken? Wij hebben een leverancier van rijwielban den gekend, een eerlijke man, die van de tijdsomstandigheden geen misbruik maakte, die zich niet ten koste zijner klanten trachtte te verrijken maar den prijs vroeg welke de regeering als de normale had vastgesteld:. Hij werd overstroomd met aanvragen en de enkele gelukkige die zich geholpen zag zeide bij het verlaten van den winkel: „ik dank u vriendelijk, dat u zoo beleefd is ge weest mij wel een band te willen verkoo- pen." Dat meende de klant en het moet den le verancier niet vreemd meer geklonken heb ben. Want de vraag wordt steeds grooter, naar mate het aanbod vermindert, de waarde van het geld daalt en de verhouding tusschen kooper en verkooper wordt steeds meer die van den smeekeling tot den willekeurigen verdeeler van de artikelen waaraan de alge meene behoefte zich het sterkste doet gevoe len. Wij wezen er reeds vroeger op, dat bij de jongste Fransche tegenaanvallen tegenover 't optimisme van Fransche zijde de pessimis tische beschouwingen der Engelsche critici staan. Zoo grif als men vroeger van Engelsche zijde op de groote tegenslagen van den vij and wees en er zijn conclusies uit trok, zoo voorzichtig is men na menige ontgoocheling blijkbaar thans geworden. De Fransche bladen voorspelden reeds eenige dagen-een Duitscben terugtocht uit de zak-stelling SoissonsDormansReims, maar Engelsche militaire critici, o.a. de be kende generaal, Maur'ce, uitten de meening, dat er voor de Duitschers geen enkele reden bestaat zich op achtergelegen stellingen te rug te trekken. De Franschen schijnen evenwel gelijk te zullen krijgen, wat hieruit mag afgeleid worden, dat Duitsche militaire critici van be- teekenis het Duitsche volk als het ware lang zaam op een terugtocht voorbereiden door deze als een militaire noodzakelijkheid tot versterking van het front voor te stellen. In het Berliner Tageblatt legt generaal Von Ardenne den nadruk op de weinige ver bindingen der Duitschers in het gebied tus schen SoissonsDormansReims en op de waarschijnlijkheid dat generaal Foch het ge vechtsfront naar het Noorden schijnt te wil len verlengen, zoodat het leger van den kroonprins ook in den rug kan aangevallen worden, en het noodig zal kunnen blijken tot een geconcentreerde samentrekking der Duitsche strijdkrachten over te gaan. De militaire medewerker van de Vossische Zeitung wijst er op, dat de Duitschers als operatieterrein al het terrein hebben, dat tusschen de Duitsche grens en het front ligt en nu het initiatief niet meer alleen aan Duitsche zijde is. De toestand op het ge vechtsterrein tusschen de Suippes en Noyon, zegt deze deskundige, is zoo, dat generaal Foch met alle macht ongeveer in de richting van Fismes in het Vesle-dal tracht door te breken en wel op het kritieke punt, ongeveer bij Villemontoire. Maar het gevaar, dat de in de richting der Marne vooruitgeschoven boog zou afgeknepen worden is afgewend. Ook deze deskundige neemt aan, door het feit dat generaal Foch ten W. van Soissons bruggen over de Aisne heeft laten slaan, dat het diens bedoeling is, het slagfmt noord waarts uit te breiden en daar hij hier over betere verbindingen dan de Duitsche legers beschikt kunnen de Duitschers zich niet ont plooien. Vooral het feit, dat Reims in Fransche handen is, de stad waardoor de groote verbindingen naar het Z. en Z. W. voeren, vonnt een slagboom voor alle Duitsche ope raties in de richting van Parijs. Waar generaal Von Ardenne er den na druk op legt, dat waneer tot verkorting van het front mocht besloten worden, een tijdelijk terugtrekken geen eigen land en het vreemde op den duur ook niet opgeeft, is er wel eeni- gen grond om aan te nemen, dat den terug tocht in de zakstelling Soissons-Dormans- Reims niet lang meer op zich zal laten wach ten. Men moge van Duitsche zijde thans reeds bekend maken, dat een opgeven van de Mar ne-linie voor het oogenblik den vijanden vol strekt geen recht geeft tot het gejuich waar in zij bij het bekend worden van het bericht ongetwijfeld zullen uitbarsten, dit neemt niet weg, dat de Franschen dit gejuich ongetwij feld zullen aanheffen'. En met reden, want de Duitsche terugtocht, zij moge om militaire redenen noodzakelijk zijn, is dap toch een gedwongen actie en stond zeer zeker niet op het programma der Duitsche krijgskundigen. Van beide zijden wordt een opleving der gevechten, voorspeld en de officieele communi qué"» toonen aan dat de Franschen met ver woedheid' den strijd - oortzetten. Het Parijsche midoagcomiiiuniqué meldt de verovering van Villemontoire en Oulchy-le- Chateau, het avondcommuniqué de vermeeste ring van Reuil en dé Sawartshoeve op den N. oever van de Marne benevens het terugwer pen der Duitschers naar de Zuidelijke randen van Binson-Orquigny en VUlers-sous-Chatii- lon. Beoosten Suippes maakten de Franschen een vooruitgang van 1500 M. op een front van 20 K.M. ten Noorden van de linie St. Hilairele Grand-SouinMesnis-le-Hur- lus. De streek van Main-de-Massiges is ge heel door de Fransdien heroverd. Het Britsche avoridcommuniqué vermeldt niets nieuws en het Berlijnsche meldt een voudig, dat op het slagveld de dag rustig verloopen ia. Een Havas-telegram deelt met voldoening mede, dat de Franschen de laatste twee dagen 6 K.M. opgeschoten zijn en de vooruitgang ten Z. van de Ourcq waar de geallieerden het grootste deei van het Toumelli-bosch ver meesterden een ernstige bedreiging van Fère en Tardenois vormt waarvan de Franschen nog maar 5 K.M. zijn verwijderd. Inderdaad, generaal Foch heeft voor het oogenblik een gedudite spaak in de wiel van de Duitsche zegekar gestoken. EERSTE KAMER. In de zitting van gisteren werd het ont werp tot wijziging der wet op de vermogens belasting aangenomen met 24 tegen 22 stem men (van rechts vóór de heeren Bavinck, de Waal Malefijt, Diepen, Gilissen, van der Hoeven, van Wichenvan links tegen de heer Fokker.) Over de opcenten op de verdedigingsbelas ting staakten de stemmen (2323). Bij de behandeling van de scheurwet be toogde de heer de Boer, dat bet scheurgebod de productie meer zal schaden dan bevorde ren. Bij de bebouwing van den grond is hulp van de boeren noodig. Verwacht wordt echter dat de preventieve werking van een facultatief bouwgebod een te strenge toepassing onnoo- dig zal maken. De heer d'Aumale van Harden- broek wenschte te weten- hoe de minister meent dat dg noodige arbeidskrachten zullen kunnen worden gevonden. De heer W es ter d ij k ging mee met de mogelijkheid van een scheurgebod omdat de noodzakelijkheid van produdieverhooging ertoe dwingt en een ander middel niet wd denkbaar is. Ook de beer D o j e s kon zich met het ont werp vereenigen, omdat de mogelijkheid van scheurdwang noodzakelijk moet worden ge acht. De heer Van Holthe tot Echten vroeg vrijstelling van scheurdwang voor de zandgronden. Minister Posthuma verklaarde, dat de noodige gematigdheid bij de toepassing der wet niet zal ontbreken. De bedoeling is, de scheurwet te brengen onder de werking van de crisisrechtspraak. Bij de aanwijzing over het te scheuren wei land zal worden gelet op den aard en de structuur van den grond, op den waterstand en op het economische complex, waarin de grond zich bevindt. Daarom zullen zand gronden zeker worden ontzien. Het ontwerp werd z. h. st. aangenomen. In de middagvergadering werd het ont werp tot het hetfen van opcenten op de yerde- digingsbelastingen verworpen met 20 tegen 19 stemmen. (Vóór: Binnerts, de Boer, van Wichen, de Vos van Steenwijk, Polak, de Waal Malefijt, van Kol, Cremer, van Lams- weerde, van Nierop, Fransen, Bavinck, Staal, Bergsma, Vliegen, Kraus, Reekers, Wester- dijk en van Voorst tot Voorst. Tegenvan Wassenaar van Catwijck, van der Does de Willebois, Geertsema, van Houten, van der Hoeven, Kappeyne, Dojes, van Harderbroek, Fokker, van der Maessen, Stork, van der Feltz, van Swaay, Haffmans, van Holthe tot Echten, 't Hooft, Bressers, Smits, Diepen en Gilissen. Zonder stemming werd aangenomen het voorstel tot aanvulling van het reglement van orde met bepalingen omtrent het stellen van schriftelijke vragen, na aanneming met 32 tegen stemmen van het amendement Van Kol, waardoor afzonderlijke publicatie van vragen zonder antwoord mogelijk wordt. De Kamer ging daarna over in comité-ge neraal, ter behandeling van de huishoudelijke raming. Na heropening werden de notulen der laat ste vergadering gelezen, waarna de Kamer uiteengaat tot nadere bijeenroeping. KORTE BERICHTEN. Volgens de Wietcherin Tchas bevindt zich de familie van den ex-Tsaar in veilig heid in een 'Siberisch klooster. Volgens bericht uit Moscou zijn tijdens het onderzoek tegen de aanstichters van de anti-bolsjewikische samenzwering op bevel van de autorieteiten ook meer dan zestig van de meest vooraanstaande leiders der Cadetten gearresteerd. In politieke kringen wordt gezegd, dat er veranderingen in het Oekrainische kabinet op til zijn. Lisogab zal waarschijnlijk wel mi nister-president blijven, maar het ministerie van binn-enlandsche zaken aan een ander overgeven. In de spoorwegstaking is een wending ten goede gekomen. Op de hoofdlijnen loop-en dagelijks tweemaal twee treinen en op de zij lijnen één paar treinen voor het militaire verkeer. Naar Reuter hoort neemt de boerenop stand in de Oekraine een schrikbarenden om vang aan. 70,000 welgewapende boeren ruk ken onder leiding van een voldoend aantal of ficieren en drilmeesters tegen de Duitschers op, die naar Kief zijn teruggetrokken. Van officieele zijde wordt er in Duitsch land voor gewaarschuwd om thans openbare besprekingen te houden over de kiesrechther- vorming in Pruisen, uit vree» voor binnen- landsche oncenigheden. Ter geruatstellin, wijst de „Norddeutsche Allgemeine Zeitung er op, dat de rijkskanselier den Landdag zal ontbinden, wanneer zijn hoop omtrent een schikking, betreffende de kiesreebthervorming niet verwezenlijkt wordt. De troepen der Bolsjewiki hebben Sta- wropol ontruimd, dat onmiddellijk door een vrijwilligersleger bezet werd. De Vossische Zeitung meldt: De nieu we duikbootkruisers zullen de namen ontvan gen van duikbootcommandanten, die zich bij zonder verdienstelijk hebben gemaakt. De eerste duikbootkruiser zal Weddingen heeten. In sommige Engelsche munitie-distric ten heerschen stakingen. De regeering zal alle mil'tieplichtige arbeiders, die na Zondag het werk niet hefvat hebban, oproepen tot. den dienst. De 8e Hongaarsche oorlogsleening heeft 3018 millioen Kronen opgebracht. Het Britsche Hoogerhuis heeft het ont werp op den status van vreemdelingen in 2de lezing aangenomen. Volgens ber'cht uit Parijs via Bazel heeft de iWier het ontwerp op de rekrutee ring van de lichting 1920 aangenomen. Japan heeft Amerika's voorstel tot steun aan de Tsjecho-Slowaken in Siberië aan vaard. Bericht-en uit Weenen melden, dat ten gevolge van Hussarek's benoeming tot pre- mierf splitsing is ontstaan onder de Duitsche partijen, waarvan de radicalen en het Cen trum tot de oppositie zijn overgegaan. Hier door beschikt de premier sledits over een meerderheid van 236 stemmen tegen 230. Men verwacht echter, dat enkele niet Duitsche partijen door onthouding van stemmen de minderheid zullen verkleinen. Men hoopt een breuk in het Duitsch-Nationaal Verbond te kunnen voorkomen. In het Engelsche Lagerhuis heeft Bo- nar Law meegedeeld, dat de regeering een commissie uit de regeeringsdepartementen had benoemd, om een onderzoek in te stellen naar verschillende vraagstukken, die met de aanstaande verkiezing in verband staan, o.a. de uiteenzetting van hun opvattingen door de candidaten voor de soldaten die in actieven dienst Zijn. Scheidemann verantwoordt zich in de Vorwarts over wat hij gezegd heeft aangaan de de uitlatingen van rlertting over de ont binding van den Landdag. De inschrijvingen op de 2e Britsch-ln- dische oorlogsleening bereikten 200 millioen roepies. Een officieel bericht van het Vatikaan doét weten, dat de Heilige Stoet het noodig gevonden heeft een diplomatieken vertegen woordiger in China te benoemen. Dit zal de Fransche belangen niet schaden maar ze be gunstigen. De mededeeling is een antwoord op een intervieuw van Denys Cochin, die zich tegen zuLk een aanstelling verklaard had, om dat hij haar nadeelig achtte voor de traditio- neele belangen van Frankrijk in China. Volgens eenRussische blad zal hertog Adolf van Mecklenburg de koningskroon van Finland verwerven. Het ontwerp nopens den handel met den vijand- is in het Lagerhuis in derde lezing aangenomen, met den aanvullenden maatre gel. dat het embargo op vijandelijke banken zien niet alleen over vijf jaren na den oorlog zal uitstrekken, maar ook nog daarna, totdat bet parlement anders besluit. De Engelsche minister van Koloniën, Long, heeft gezegd, dat de regeering beslo ten is voorkeurrechten voor het geheele Brit sche rijk en voornamelijk betreffende de grondstoffen in te voeren. - De Iersche nationalisten in het Lager huis staan in oppositie tegenover de regee ring. De Agencia Americana verneemt uit Rio de Janeiro, dat de minister van financiën volgens besluit der regeering begonnen is met alle Duitsche banken in Brazilië te liquidee ren. j Poincarê heeft het slagfrcnt bezocht ea onderscheidingen uitgereikt. Lloyd George beeft een rede gehouden, waarin hij sprak over den bevredigenden toe stand der levensmiddelen. Balfour heeft over de Joegoslavische oorlogsdoeleinden gesproken. De tekst van het Chlneesch-Japansche verdrag is in de Echo de Chine gepubliceerd. LEDERRONS. De minister van landbouw, heeft den bur gemeesters medegedeeld, dat de omstandig heden het noodzakelijk maken de uitgifte van bons, recht gevende tegen gereducecrden prijs, hetzij reparatieleder te betrekken, hetzij schoenreparaties te doen uitvoeren, te sta ken; de bevoegdheid van gemeentebesturen wordt opgeheven zoodanige boos uit te rei ken. Door de intrekking van het le lid van art. 20 der distributieregeling zal de lederhandel tot verdere aflevering van distributieleder niet meer kupnen overgaan; de nog bij schoenmakers voorradige hoeveelheden repa- De minister heeft In verband hiermede be paald dat door den burgemeester van iedere gemeente voor 1 Augustus 1918 aan het Rijkskantoor voor Huiden en Leder opgave zal worden gedaan van het totaal gewicht aan bons, berekend naar de fvtandaardge- wichten, in die gemeente uitgegeven. GEBRUIK VAN BRUINKOOL VOOR DE INDUSTRIE. Het Bureau voor Mededeelingen inzake de Voedselvoorziening meldt: De huidige brandstoflenvoorziening maakt het gebruik van bruinkool in de indu»- trle noodig. De bedrijven moeten, zich dus aanpassen aan het stoken met bruinkool. Door het Centraal Bruinkoolbureau en an dere vereenigingen speciaal op het gebied van economisch stoken, werden zeer belangd rijke onderzoekingen naar het gebruik van bruinkool ingesteld en de technische dienat der Rijkskolendistributie bleef geregeld met deze lichamen in contact. Stookproeven wer den genomen in tegenwoordigheid van den dienst, zoodat de R. IC D. thans alreeds be schikt over belangrijke gegevens. Het weten schappelijk onderzoek dezer bureaux is ech ter nog niet beëindigd en algemeene, vaste regels omtrent het stoken van bruinkool bij de bestaande stookinrichtingen hier in Ne derland, welke niet speciaal op het stoken van bruihkool waren ingericht kunnen dan ook nog niet worden gegeven. Door materiaalgebrek en de moeilijkheid om de juiste stookinrichtingen voor bruin kool aan te brengen, was men genoodzaakt na te gaan in hoeverre het mogelijk was de bestaande stookinrichtingen tijdelijk te be nutten, ook omdat thans nog niet kan woe den beoordeeld of het stoken van bruinkool ook bij terugkeer tot normalen toestand blij vend zal zijn. Dit hangt van te vele onbe kende factoren af. n aansluiting aan vorige circulaires, waarin in algemeene lijnen werd aangegeven, welke de moeilijkheden waren en hoe deze eenigszins waren te ondervan gen, heeft thans ae R.K.D. aan de industrie en de brandstoffencommissies een rondschrij ven gericht, waarin eenige verzamelde gege vens beknopt worden weergegeven, teneinde een ieder «enigermate in staat te stellen voor zichzelven te beoordeelen in welke richting bij de in het eigen bedrijf zich voordoende moeilijkheden naar eene oplossing moet worden gezocht. Daarbij wordt vooropge steld, dat het inwinnen van adviezen van deskundigen op sfookgebied in de allereer ste plaats aanbeveling verdient, aangezien toch elk geval op zichzelf moet worden na gegaan en beoordeeld. De technische dienst der R.K.D. stelt zich echter ook ten allen tijde beschikbaar om voorlichting te verstrekken. AARDAPPELEN EN STEENKOOL. Nadat ongeveer 1000 wagons vroege aard appelen naar Duitschland verzonden waren, is thans de verdere uitvoer daarvan gestaakt, aangezien de aardappelen hier te lande voor consumptie benoodigd waren. In verband daarmede zullen wij niet de volle 50.000 ton steenkolen die Duitschland ons voor vroege aardappelen had toegezegd, ontvangen. Imtusschen worden de onderhandelingen over aanvoer van Duitsche kolen in het alge meen voortgezet. DE RANTSOENEN DER GE- INTERNEERDEN. Reuter seint uit Londen, d.d. 25 Juli In het Lagerhuis verklaarde Hope, dat de gansche kwestie der rantsoenen en der pak ketten voor de in Nederland geïnterneerde krijgsgevangenen gedurende eemgen tijd de Britsche regeering met bezorgdheid heeft vervuld. Dringende stappen zijn in deze zaak bij COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1