DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Uit den fttaarsclien Raad,
Mill. Mfliinistiiiis- (i Cintiiit-iiilHi
Beiast zich met liet Inrichten, hljhouden contrOleeren v. aóminisiiatiën.
14
Bs snijd In en bullen turopa.
No. 180
ZATERDAG 3 AUGUSTUS.
HniuWd en twinslipsle .laargang
Buitenland.
OH nummer bestaat uit 2 bladen.
10' 8
Uftnnmnftstspriis bij voorQUbetalIng d. 3 maandee 11.65, Ir. p. posi 11.90. Bewijsnummers b ct. Adveuemieoiiis lui e ibio. g.ooie.e letidr^ e^a oieaisraiinte. Br. 'i. N.V SoeR e& Haodelso ckken, He ms. Coster d Zn.k Voo dam C 9 Tel. 3.
Het was wel een lange agenda, die onze
vroede vaderen Donderdagmiddag hadden
af te handelen, maar de daarop voorkomen
de punten waren voor het meerendeel niet
van ingrijpende beteekenis.
Het was, wat wij zouden noemen een ge
moedelijke zitting,,een werd een grapje ge
debiteerd, er werd ook weer een ernstig
woord gesproken, maar het schouwspel van
onderling heftig plukharende afgevaardig
den, van pour la galerie orcerende 'propa
gandisten voor de een of andere goede zaak.
is ons. ditmaal, met een kleine uitzondering,
gelukkig bespaard gebleven.
Wethouder Zaadnoordijk zag, na een com
plimentje van den voorzitter, zijn nog war
men zetel door een onzer jongste raadsleden
ingenomcnen de heer Cloeck sprak daarbij
de hoop uit, dat het nu eindelijk eens zou
komen tot verdeeling van functiën, waar
voornamelijk aan een wethouder van finan
ciën in den laatsten tijd meer dan.eens be
hoefte is gebleken.
Wij kunnen ons daar volkomen bij aan
sluiten en zijn eveneens van meening, dat in
een gemeente als Alkmaar verdeeling van
functiën den gemeentenaren slechts ten goede
kan komen.
Gelijktijdig met den heer Zaadnoord'jk
vroeg en verkreeg nog een andere hoofd
ambtenaar eervol ontslag met de gebruike
lijke dankbetuiging voor de vele en belang
rijke diensten der gemeente bewezen.
Dat de raad zijn instemming met deze
dankbetuiging door applaus kenbaar maak
te, mag voor den heer Schenk het bewijs
zijn, dat de wijze waarop hij zijn hoogst on
dankbare taak tot uitvoering bracht, in ve
ler oogen waardeering heeft gevonden.
De betrekking van directeur van een distri
butiebedrijf is in den tegenwoordigen tijd
een zeer moeilijke. Veel vrienden verwerft
men er zich niet door en de talrijke ontevre
denen laten zich in den regel niet onbetuigd.
Een directeur van een distributiebedrijf is
een gemeentelijke Posthuma en heeft evenals
deze tot taak zich links en rechts te verdedi
gen tegen alle gemotiveerde en ongemoti
veerde klachten van zich te kort gedaan ach
tende distributieklanten.
Wanneer de heer Schenk de ingezonden
stukken over bedorven visch, slechte zeep-
distributie en eenheidsworst tot een bundel
verzamelt, zal hij een aardige en leerzame
herinnering bewaren aan den tijd van de
overheidszorg voor de voeding van Alk-
maar's ingezetenen.
Bij de benoeming van een schoolhoofd
kwam het een oogenblik tot een zeer onaan
gename discussie.
De heer Elfring en later de heer Cloeck
spiak er zijn 'verwondering over uit dat
de door B. en W. onder invloed van den
districtsschoolopziener opgemaakte voor
dracht geen enkelen naam van een Alkmaar
schen onderwijzer bevatte, hoewel het van
algemeene bekendheid was, dat er onder de
ze ambtenaren zeer zeker animo voor de be
noeming tot dit hoofdschap getoond was.
En waarschijnlijk met het oog op de vroe
gere samenstelling van het college van B. en
W., liet de heer Elfring niet onduidelijk
doorschemeren, dat hij er een sterk vermoe
den van had, dat de protectie van loge-leden
aan deze voordracht wel niet geheel vreemd
zou zijn geweest.
De voorzitter bestreed dit met kracht en
overtwgingen wees er op dat de districts
schoolopziener op de samenstelling van een
dergelijke voordracht grooten invloed1 heeft,
waarna de heer Cloeck er zijn spijt over uit
drukte, dat den raad inzake de rangschik
king der namen op deze voordracht geen
meerdere gegevens konden verstrekt worden
Toen achtte de heer Verkerk het oogen
blik gekomen de loge tegen de aantijging
van den heer Elfring in bescherming te ne
men en betoogde hij nadrukkelijk, dat slechts
de capaciteiten van den voorgedragene en
geen godsdienst of lidmaatschap van eenige
vereeniging bij voordracht en benoeming
den doorslag mogen geven.
Maar de heer Elfring bleef voet bij stuk
houden, sprak van anthipathietjes en sympa-
thietjes aer logeleden en tartte den heer Ver
kerk openlijk te verklaren welken eed hij als
lid van deze loge in zijn oogen een zeer
immoreele vereeniging had moeten afleg
gen
Voorwaai een fanatiek propagandist der
Katholieke geloofsleer had niet feller tegen de
loge kunnen te velde trekken dan de heer
Elfring het in de jongste raadsvergadering
gedaan heeft
Aux grands maux les grands remèdes,
dacht de voorzitter blijkbaar en wij hebben
uit zijn mond nog zelden op zoo kalmen
toon een zoo grievend antwoord gehoord als
de heer Elfring in ontvangst had te nemen
Deze afgevaardigde had namelijk mogen
uitspreken omdat hij den voorzitter nadruk
kelijk medegedeeld had, dat hij zich niet erg
wel gevoelde.
Met andere woorden dus, men moest
maar aannemen dat de heer Elfring mo
menteel niet erg goed wist wat hij eigenlijk
zeide, maar zelfs zieken en zwakzinnigen
mag men niet te veel toegeven en de heer
Elfring kreeg dan ook de dringende Waar
schuwing dat hem bij herhaling van een der
gelijk optreden het woord eenvoudig zou
worden ontnomen.
Behoeven wij nog te zeggen, dat de heer
Verkerk zich van geen eed bewust was, dat
hij de loge een alles behalve immoreele in
stelling achtte en nogmaals betoogde, dat
slechts capaciteiten bij iedere benoeming den
doorslag mogen geven?
Nummer één van de voordracht werd be
noemd en daarmede was deze onverkwikke
lijke discussie ten einde gebracht
De behandeling van de jaarwedden van
het secretarie personeel geeft ons geen aan
leiding tot bijzondere opmerkingen, evenmin
als de aanneming- van het voorstel tot het
sluiten van een crisisleening.
Na het advies van de Vereeniging van Ne-
derlandsche gemeenten was het niet te ver
wachten, dat men zich nog langer tegen een
tienjarigen aflossingstermijn zou Wijven ver
zetten, te meer nu er kans is dat de gemeente
te eeniger tijd de zegeningen van de oorlogs
winstbelasting deelachtig zal worden.
Dat het voorstel van B. en W. om het ka
tholieke bewaarschool-onderwijs niet te sub-
siüieeren veel tegenkanting zou ondervinden,
was te verwachten en het deed ons genoe
gen, dat onverdacht vrijzinnigen voor het
goed recht van deze Bubsidieering zijn op
gekomen.
Inderdaad, het met bijna algemeene stem
men aannemen van het gewijzigde artikel
192 der Grondwet bewijst wel, dat in deze
tijden het bestaansrecht vam het bijzonder
onderwijs ook door vrijzinnigen niet langer
ontkend wordt en dat de gedachte voorzit,
dat de billijkheid, bij voorwaarden van gelij
ke deugdelijkheid, een1 gëlijke subsidieeriug
van openbaar en bijzonder onderwijs voor
schrijft.
Tal van gemeenten zijn bij de subsidiee-
ring van het bijzonder bewaarschool-onder
wijs voorgegaan en Alkmaar moet vrijzinnig
genoeg zijn m dezen niet achteraan te ko
men.
Toch leek het betoog van mr. Sluis ons bij
dit punt niet bijzonder gelukkig. Het moge
waar zijn, dat sommige ouders sectarisch
onderwijs voor hun kinderen een eerste ver-
eischte achten, dat bijzondere bewaarscholen
in deze tijden onmisbaar zijn, door de onr
mogelijkheid waarin sommige ouders zou
den verkeeren hun kinderen aan openbare
inrichtingeh toe te vertrouwen, lijkt ons wel
wat overdreven.
Een bewaarschool blijft ten slotte een kin
derschooltje, een plaats waar de kinderen
wat bouwen en scheepjes op de lei leerea
teekenen. De leerlingen van een zoodanige
school zijn zeker nog niet in de jaren des
onderscheids en het zal hun geloofsovertui
ging niet schaden of zij hun matjes In een
openbare dan wel in een bijzondere inrich
ting leeren vlechten.
Trouwens, dat er in bewaarschool-onder- j
wijs nog weinig richting te bespeuren valt,
bleek wel uit het feit dat geen der raadsle
den eigenlijk met zekerheid te vertellen wist
of de school in de Doelenstraat nu eigenlijk
een openbare dan wel een bijzondere is.
De heer Verkerk achtte subsidie aan een
katholieke bewaarschool thans allerminst
gewenscht, maar mr. Leesberg bracht beel
handig des heeren Verkerks zooeven uitge
sproken overtuiging naar voren, dat poli
tieke of geloofsovertuiging bij dei gelijke
kwesties geen gewicht in de schaal mogen
leggen.
Het voorstel-Van denBosch om in begin
sel te besluiten tot subsidieverleening onder
bepaalde door den raad vast te stellen voor
waarden werd ten slotte bij meerderheid
van stemmen aangenomen, nadat de heer
Ringers B. en W. verzekerd had, dat oprich
ting van nieuwe bewaarscholen door subsi-
dieering van de bestaande niet te duchten
zou zijn.
Een interessante strijd om de macht is bij
de benoeming van een controleur aan de or-
ondar Dicaciia van P. NASSETTE.
de gekomen
Het is namelijk gebleken, dat deze ambte
naar in sommige plaatsen door het college
van B. en W., in andere door den raad be
noemd wordt en met het oog hierop is het
heel goed te begrijpen, dat in' Alkmaar zoo
wel B. en W. als de raad het benoemings
recht geheel aan hun zijde wenschen te hou
den.
De controleur, zeggen B. en W., is een
ambtenaar die secretarie-werkzaamheden ver
richt en hij kan dus volgens artikel 179 p.
der gemeentewet door B en W. worden be
noemd en ontslagen.
Maar de gemeentewet spreekt niet van
„ambtenaren die secretarie-werkzaamheden
verrichten," doch van „ambtfnaren en be
dienden bij de plaatselijke secretarie," waar
toe een controleur door zijn werkkring toch
zeker niet gerekend mag worden.
Het kan wel eens voorkomen dat een con
troleur ter secretarie eenige werkzaamheden
verricht, maar dit geschiedt eveneens meer
malen aoor een concierge van het raadhuis,
die daardoor eveneens nog geen secretarie-
ambtenaar is en wiens benoeming volgens
artikel 145 der Gemeentewet dan ook wel de
gelijk bij den raad berust.
B. en W., die zich in dezen waarschijnlijk
niet heel sterk gevoelden, hadden nog tot een
compromis willen komen door den raad de
bevoegdheid te geven een instructie vast te
stellen, maar de voorzitter zag thans zeer
terecht in dat het nutteloos zou zijn over dit
punt lang te discuss'ieeren, daar de raad zijn
benoemingsrecht vrijwillig toch niet prijs
zou willen geven.
Dus zal in de volgende zitting een con
troleur door den raad worden aangesteld en
de gelukkige benoemde tevens de zekerheid
hebben dat B. en W. aanstonds bij1 de Kroon
in bgroep zullen gaan om deze benoeming
onwettig te doen verklaren.
De gemeente Alkmaar lokt thans een be
slissing uit, en wij hopen van harte, dat zij
in het voordeel van de raadsleden zal mogen
uitvallen.
Want wij deelen in deze kwestie volkomen
de meening van den heer Elfring, dat iemand
die met het particuliere leven van alle inge
zetenen zoo goed op de hoogte is als een
gemeentelijke controleur, vrijer en onafhan
kelijker zal kunnen optreden wanneer zijn
maatschappelijke positie niet afhankelijk is
van de willekeur van een betrekkelijk klein
college als dat van burgemeester en wethou
ders
Het spreekt van zelf, dat wij hierbij in het
algemeen spreken en heft dagelijksch bestuur
onzer gemeente in dit geval niet op den
voorgrond willen stellen.
Zeer terecht heeft mr. Sluis opgemerkt,
dat de raad ten slotte het college is dat in
het openbaar vergadert en voor zijn hande
lingen aan het publiek steeds het meest ver
antwoordelijk zal zijn.
Het verdere deel der agenda was zeer
spoedig afgehandeld.
Bij het voorstel tot verstrekking van pro
ductieven arbeid merkte de heer Elfring met
een zeker sarcasme op, dat er thans geen
mensch op de publieke tribune te bespeuren
viel.
De eene man die daar zat maar door den
heer Elfring blijkbaar over het hoofd gezien
werd, keek min of meer verwonderd en op
zijn gelaat was de onuitgesproken vraag te
lezen of hij dan soms geen mensch was.
Maar deze verdwaalde belangstellende uit
gezonderd was de publieke tribune inderdaad
leeg en verlaten.
Trouwens, ook de heer Westeihof was af
wezig.
De raad heeft zich ditmaal, met inachtne
ming van den noodigen ernst, bijzonder vlug
door een uitgebreide agenda weten heen te
werken.
De Franschen hébben een goeden1 dag ge
had.
Het officieele Parijsche avondcommuniqué
brent de tijding van een aanmerkelijken voor
uitgang die er wel op wijst, dat generaal
Foch zich het initiatief nog niet uit handen
laat nemen.
De aanvallen, zegt het communiqué, die
sedert twee dagen door de Fransche troepen
en de geallieerden op bet front ten N van
de Marne zijn ondernomen hebben een volle
dig succes opgeleverd. Overweldigd over de
geheele linie, waren de Duitschers genood
zaakt de verdedigingslinie te ontruimen die
zij ingenomen hadden tusschen Fère-en-Tar-
denois en Vj 1 le-en Tarden o;s en terug te trek
ken.
Op den linkervleugel zijn de Franschen
Soissons binnengerukt. Meer naar het Zui
den hebben zij de Crise over haar geheele uit
gestrektheid overschreden. In het centrum
zijn zij, terwijl zij groote vorderingen ma
ken tem N-. van de Ourcq Aroq-Saint-Restitue
gepasseerd! en zijn zij1 binnengedrongen in
1 het bosch van Dole. Meer naar het Oosten 's
Goulangefv, vier K.M. ten Noorden van het
I bosch "van Mumère in hun bezit. Op den
1 rechteriïan* zijn Gousseaurchuit. Villers-
Agron en V11 le-en-Tardenois door hen' ge
nomen. O p dit gedeelte van het front hebben
de Franschen hun linie vijf kilometers voor-
uitgebracht in de streek ten' Noorden van den
weg DormansrReims op de algemeene linie
Vesily-Théry. Tusschen de Adre en de Vesle
hebben zij Gueux en Thillois bezet.
Het Berlijnsche communiqué verzwijgt ten
eenenmale het verlies van Soissons en meldt
slechte dat aan het gevechtsfront zwakke ge
vechteaanraking met den vijand1 geconsta
teerd werd.
Her is inderdaad een1 keurige prestatie der
Franschen geweest. De Duitschers uit hun
voorloopige stellingen tusschen Fère-en-Tar-
denois en Ville-en-Tardenois geworpen en de
Franschen in Soissons, dat is een wijziging
van beteekenis, die ten duidelijkste aantoont,
dat door de Fransch-Britsch-Amerikaansche
actie de Duiteche zakstelling tusschen Sois
sons en Reims langzamerhand onhoudbaar
was geworden.
Voornamelijk de vermeestering van Sois
sons is van groote beteèkenis. Soissons toch
was het scharnier waarlangs de Duiteche le
germachten zich bewegen konden' en een der
punten die door de hardnekkige ver
dediging der Duitschers zeer moeilijk te ver
meesteren waren.
De soberheid van het Berlijnsche avond-
communiqué bewijst wel, dat men zich van
Duitsche zijde over de resultaten der jongste
gevechtsactie niet bijzonder voldaan gevoelt.
Op het oogenblik dat wij dit schrijven zijn
bijzonderheden over de vermeestering van i
Soissons nog niet bekend en kunnen wij dus
nog niet beoordeelen of de geheele stad reeds
Fransch bezit is, dan wel of de Franschen er 1
nog slechts in geslaagd zijn in een1 gedeelte i
daarvan vasten voet te krijgen
Met belangstelling mogen verdere berich- j
ten dienaangaande worden afgewacht.
Nu het op het Westelijk front niet naar ver-1
wachting gaat trachten de Duitschers den
moed er blijkbaar in te houden door eens na
te gaan wat in deze vier oorlogsjaren' door i
huu' militaire actie kon bereikt worden.
De viervoudige entente, zegt een telegram
uit Berlijn, heeft in de vier oorlogsjaren
770.000 vierkante K.M. dus anderhalfmaal
het gebied van het geheele Duitsche rijk ver-
loren. De terreinwinst is in het laatste oor
logsjaar met 220 000 vierkante K.M. toege
nomen en tegenover de terreinwinst van
770.000 vierkante K.M. voor ons staan
slechts 2039 vierkante K.M aan de zijde der
entente.
Het lij'kt wel of men in Berlijn bezig is de
balans op te maken bij de afsluiting 'van het I
vierde oorlogsboek jaar.
Inderdaad wanneer het er op aankomt om
de grootte van de aan den vijand ontrukte 1
iandgrootte van de aan den vijand ontrukte
landstreken te vergelijken zijn de centraler
hun tegenstanders nog verre de baas.
Maar daarnaast mag toch op dit oogenblik
ook wel eens op andere factoren gelet wor
den, op de groote verliezen aan mannenma-
teriaal, die men van centrale zijde lijdt en
welke op den duur niet door nieuwe reserves
kunnen aangevuld worden en op den krach ti-
gen steun welke de entente in dit opzicht van
Amerikaansche zijde te verwachten heeft.
En wat de verovering van vijandelijk ge
bied betreft is het tijdlstip om de balans op te
maken van Duitsche zijde al heel ongelukkig
gekozen nu juist in de streek tusschen Sois
sons en Reims de Duitsche legere voor een
krachtigen vijand terugtrekken.
Is met het verlies van dit terrein reeds bij
de optelling rekening gehouden en bedenkt
men van Duitsche zijde wel, dat nu het initia
tief in handen van den Ffrmschen generalis
simus is overgegaan, wellicht 6pcedig
een tijd zal kunnen komen waarop de
Duitsche tereinwinst van dag tot dag van ge
ringer beteekenis zal worden?
De strijd op het Westfront heeft de laatste
weken een ander 'karakter gekregen en wij ge-
looven niet dat in het vijfde oorlogsjaar de
Duitsche successen nog dezelfde beteekenis
als vroeger zullen hebben.
KORTE BERICHTEN.
Een vergadering van 3000 industrie-
arbeiders te Solingen wees een collectief voor
stel der fabrikanten om den arbeidsduur van
57 tot 54 uur terug te brengen, af. De arbei
ders handhaven hun eisch van 50 uur.
Balfour heeft in het Engëlsche Lager
huis over het beginsel van den Volkerenbond
een rede gehouden. Hij zeide voorstander te
zijn van arbitrage, maar geloofde niet, dat
de huidige oorlog in alle landen een omme
keer in de geesten heeft gebracht. Slechts na
een zegevierend einde van dezen oorlog achtte
hij het mogelijk door de vorming van een
volkerenbond in
voorkomen.
de toekomst oorlogen te
De British Workers League heeft Lan#-
downe's pleit voor een vrede door overleg ver
worpen.
Dato, de Spaansche minister-president,
deelt mee, dat de Spaansche regeering op ini
tiatief van koning Alfons de oorlogvoerenden
heeft gepolst met het oog op de overbrenging
van de weduwe des voormaligen tsaars en
diens dochters naar Spanje.
Volgens een Vaz-Dias-bericht is het ge
heele Koebangebied (Zuid-Rusland) thans in
handen der Tsjecha-Slowaken en Kozakken.
In zijn toespraak tot een deputatie van
fabrikanten zeide Lloyd George, dat de ver
wezenlijking van het denbkeeld van den vol
kerenbond, waarin hij geloofde, geen beletsel
morst zijn voor het verbond, dat Engeland
met zijn koloniën en geallieerden gesloten
heeft Naarmate de oorlog langer duurde,
zoud ends economische voorwaarden voor
Duitschlarut zwaarder worden. De regeering»-
betmoeiing moest na den oorlog afgeschaft
worden. Niettemin zou de toevoer van ruwe
materialen en de scheepvaart tijdens de over
gangsperiode nog door de regeering geregeld
moeten worden.
Volgen» de Lokal Anzeiger hebben de
Didtsch-Russische onderhandelingen te Ber
lijn ook geloopen over de toekomst van Lijf
land en Estland. De sovjetregeering heeft de
afscheiding van deze twee provincies van
Rusland1 goedgekeurd.
De Japansche troepenafdeellngen, die te
Wladiwostock zijn geland, hebben de belang
rijkste deelen dier stad1 bezet.
Het station en de haven worden- door Ja
pansche soldaten bewaakt.
Vblgens het Ooslenrijksch legerbericht
zijn de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen in
Albanië aan beide zijden van de Semeni-linie
tot de linie Tieri-Berat vooruitgedrongen.
Het Italiaansche legerbericht erkent dat
de Italianen in Albanië terugtrokken.
Het Duitsche oorlogsschip Rheinland,
hetwelk indertijd in de Fins-che Oolf strand
de, is vlotgebracht en in een Duitsche haven
aangekomen.
Het Britsdie Lagerhuis heeft het kre
diet. eenstemmig goedgekeurd.
Bonar Law deelde mee, dat de eerste-mi-
nister 7 Augustus den oorlogstoestand zal be
spreken.
In het Kanaal en aan de Westkust van
Frankrijk hebben Duiteche duikbooten 5
stoomschepen van te zamen 16,000 ton uit
konvooien geschoten.
Uit Genève wordt aan de Frankf. Ztg.
Nteuw-Vork aangekomen. Hij heeft de reis ge-
New-Vork aangekomen. Hij heeft de reis ge
daan aan boord van het stoomschip dat tege
lijkertijd als de Justieia bij de Iersche kust
door een duikboot is aangevallen.
Met 358 tegen 61 stemmen heeft de
Fransche Kamer het wetsontwerp betreffende
de lichting 1920 aangenomen.
De Duitsche pers verheelt niet, dat de
toestand in de Oekraïne van zéér ernstigen
aard is.
BimiPiiland.
GELE IDEBILJETTEN VOOR MANU-
NUFACTUREN.
De minister van Landbouw, gezien zijne
beschikking van 31 Juli 1918, betreffende
nieuwe geleidebiljetien voor manufacturen,
maakt bekend, dat in die 4e alinea van deze
beschikking in plaats van 15 Aug. moet wor
den gelezen 5 Aug. Vanaf 5 Aug. dienen deze
gelei debiljetten dus door de belanghebbenden
te worden aangevraagd bij de Rijks-adviea-
bureaux voor eten Middenstand.
STROODISTRIBUTIE.
De minister van L., N. en H. heeft bepaald
het vervoer van strco is verboden.
Dit verbod is niet van toepassing: a. op
het vervoer van stroo van het land naar de
I,el«lBfh«!s(ras( 48. mRtrrdam. ss T«1«(«oh Oalrn»; 150.