DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. LUIE i CHIW.-PE De strijd ie ei balten Esropa. t AMSTERDAM. Si ZATERDAG 24 AUGUSTUS. .No. 198 Honderd en twinstigste daar gang 1918 Abonnementsprijs bij Yoornltbetallng d. 3 maanden 11.65, tr. p. post 11.30. BevlisDnmmers 5 ct. Advertentieprijs 15 m. p. regel, grootere letters naar plaatsruimte. Br. tr. N.V. Boeb- en Handelsdrnkkerll Herms. Coster 4 Zn„ Voordam C 9. Tel. 3. De Kabinetscrisis. liuitnnland. Traagt ACKEJtMANN's vervaardigd van ZUIVER CITROENZUUR Van 25 Aug. tot 2 Sept. Zaandamschs kermis. Binnenland. 1 Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Het oude Hollandsche spreekwoord, dat de beste stuurlui *aan wal staan, schijnt we derom bewaarheid te worden. Hoe scherp is binnen en buiten de Kamer in de laatste jaren de critiek op de regee- ringsdaden geweest, hoe vele ministers wer den op volksvergaderingen en in de pers niet voor onbeholpen stumperds uitgemaakt, wier onkunde het land groot nadeel berok kende, wier handelingen het Nederlandsche Yolk in steeds grooter moeilijkheden moesten brengen. En ziet, nauwelijks hebben na den uitslag der jongste verkiezingen de verschillende ministers hun portefeuilles voor de critici beschikbaar gesteld of de critiek op de re- geeringsdaden verstomt en het blijkt buiten gewoon moeilijk de mannen te vinden ge schikt en bereid om een regeeringscollege te vormen, dat den arbeid van het kabinet Cort van der Linden onder de gegeven omstandig heden durft voortzetten. Want nog steeds is hejt, ondanks alle in het werk gestelde pogingen, niet gelukt een nieuw ministerie te vormen, nog steeds is het Nederiandsche volk zonder regeering en wordt minister Posthuma, die te Ruurlo de af wikkeling van zaken afwachtte, telkens met distributievraagstukken lastig gevallen, om dat tot nu toe niemand anders de roeping gevoeld heeft, die werkzaamheden van hem over te nemen. De zeer lange tijd waarin de heer Nolens gepoogd heeft een kabinet samen te stellen, getuigt wel van het moeilijke van zijn ten slotte toch vergeefs gebleken arbeid. Hoewel oudergewoonte het Nederlandsche volk officieel van den loop van zaken on kundig is gebleven, is het niet moeilijk na te gaan op welke klippen het scheepje van den heer Nolens ten slotte gestrand moet zijn. Het komend ministerie toch zal aan heel wat eischen motten voldoen. Het moet man nen bevatten, die de binnenlandsche moei lijkheden het hoofd kunnen bieden, die een economische krachtsuiting na den oorlog kunnen voorbereiden en die tijdens den oor log hef vertrouwen van beide strijdvoerende partijen genieten. Vooral dit laatste moet tot groote moei lijkheden aanleiding gegeven hebben, want het is van algemeene bekendheid, dat vele rechtsche politieke kopstukken in entente- kringen voor onvervalscht pro-Duitsch woe den versleten. De heer Nolens, wien de kabinetsformatie was opgedragen, had dus al een zeer on dankbare taak en zijn arbeid schijnt nog moeilijker geworden te zijn door de stille tegenwerking welke hij van anti-revolutio naire zijde heeft moeten ondervinden. Want de machtige leider van de anti-revo lutionaire partij weet in het politieke steek spel nog altijd heel goed den degen te han- teeren en zijn verblijf buitenslands schijnt ook geen beletsel te zijn geweest om zijn in vloed op den gang van zaken duchtig' te doen gevoelen. De namen Heemskerk, Colijn en Idenburg zijn in de laatste weken telkens weer opge doken, maar onmiddellijk werd daarbij1 den naam van Dr. Abraham Kuiper genoemd' en nagegaan in hoeverre deze zijn discipelen al dan niet veroorloven zou op het politieke tooneel in de eerstkomende jaren eea rol van beteeken is te spelen. Daarbij kwam de groote moeilijkheid voor sommige portefeuilles geschikte candidatcn te vinden en een der meest moeilijk te vinden mannen ter rechterzijde was natuurlijk een minister van buitenlandsche zaken die voor zijn taak berekend was en in den smaak van beide oorlogvoerende partijen zou vallen Te dien opzichte schijnt mgr. Nolens zijn laatste hoop gevestigd te hebben op den heer Van Nispen tot Sevenaer, tot nu toe Ne- derlandsch gevolmachtigde bij den Pauselij ken Stoel en deze keuze lijkt, mede uit het oogpunt, dat de Paus een zeer neutrale po sitie inneemt en een vredesinitiatief van die zijde in de toekomst mogelijk blijkt, nog niet zoo heel slecht te zijn geweest. Inderdaad is jhr. Van Nispen plotseling naar Den Haag vertrokken, om daar mede te deelen, dat hijhet baantje van minister van buitenlandsche zaken terwille van zijn gezondheid niet durft aanvaarden. Men vraagt zich met eenige verwondering af of hij om dit te vertellen persoonlijk naar Den Haag moest komen en het heeft er dan ook meer den schijn van, dat jhr. Van Nis pen op het laatste oogenblik op groote moeilijkheden gestuit is, die aan zijn houding ten slotte den doorslag hebben gegeven. Alsof mgr. Nolens' laatste hoop op een bekroning van zijn moeilijken arbeid daar mede vervlogen is komt vrijwel gelijkertijd het bericht, dat hij H. M. de Koningin om ontheffing van zijn moeilijken opdracht ver zocht heeft Nu zijn wij weer even ver als een zestal weken geleden. Want ook de Christelijk-Historischeoi en de Anti-Revolutionairen1 zien blijkbaar geen kans den arbeid van mgr. Nolens te verbete ren. Zoowel de heer De Savomin Lohman als de heer Colijn hebben na den katholieken staatsman H. M. reeds verzocht niet voor het moeilijke werk van kabinetsformateur in aanmerking te ipogen komen. Zooals wij nu met vrij groote zekerheid mogen constateeren, dat de rechterzijde machteloos is gebleken een kabinet te vor men. Dat de Sociaal-Democraten daarover van verrukking in de handen klappen, laat zich begrijpen. In 1913 is hun verweten, dat zij de consequentie der verkiezing niet aandurf den, thans verwijten zij hun Katholieke te genstanders precies hetzelfde. Hoort slechts hoe „Het Volk" in een van zijn jongste nummers te keer gaat, waar het zegt: „voor het belang van het Nederland sche volk de consequentie van hun politiek aanvaarden, hun onderlingen naijver he zwijgen opleggen, en met spoed een regee- ringscrisis tot een einde brengen, dat kunnen de coalitie-mannen niet." Maar.... wat zal er nu gebeuren? Na het bedanken van den heer Colijn zijn wij nog verder van huis, want nu is Neder land niet alleen zonder regeering, maar ook zonder kabinetsformateur. Zal H. M. de Koningin zich aan een nieuw échec wagen, door andermaal een lid der rechterzijde met het samenstellen van een ministerie te belasten? Het komt ons voor, dat van die zijde geen resultaten meer te verwachten zijn en wan neer van een rechtsch kabinet onder deze omstandigheden geen sprake meer is, komt vanzelf de gedachte naar voren, dat het zal moeten komen tot een zuiver nationaal kabi net of tot een extra-parlementair ministerie. Het eerste schijnt, onder de tegenwoordi ge omstandigheden, in ons land geen lang teven beschoren en hoewel bij het begroo- tingsdebat ten vorigen jare door sprekers van verschillende richting een extra-parle mentair kabinet als het meest onpractische en ongeweuschte ministerie is gekenschetst, schijnt het er toch van te moeten komen, dai ook ditmaal wederom een regeeringscollege gevormd wordt, dat niet uit de meerdcrheiu van de Kamer voorkomt, maar zich de uit voering va u een bijzonder program ten doel gesteld heeft. H. M. de Koningin staat evenals ia 1913 voor een bijzonder moeilijke beslissing. Moge zij nu, evenals toen, een besluit ne men, dat in zijn gevolgen ons vaderland slechts ten goede kan komen, moge een ka binet gevormd worden, desnoods buiten en boven de partijen staande, samengesteld uit mannen die de groote landsbelangen niet aan klein politiek gedoe ten offer doen val len. Moge een ministerie benoemd worden, dat er van doordrongen ia, dat ons vader land groote behoefte heeft aan staatslieden die de binnenlandsche moeilijkheden het hoofd kunnen biedeu, die ons buiten den we reldoorlog kunnen houden, die Nederland economisch kunnen weetbaar maken en wien het wellicht gegeven mag zijn, straks de be middelaars te zijn tusschen de oorlogvoeren de volkeren, die in bun blinden naijver noj steeds elkanders goede eigenschappen niet kunnen en ^villen waardeeren. Dan vooral zullen de namen van de leden van het komende ministerie in het boek der Nederlandsche parlementaire geschiedenis een zeer bijzondere beteekenis krijgen. Met zoo groote woede streden de verdedi gers, dat de Eng,eischen genoodzaakt werden hier en daar weer eenig terrein prijs te ge ven. Nog geven de Britten geen kamp en nieuwe aanvallen zijn gevolgd ten N. W. van Bapaume, bij Albert, dat, zooa'ls békend nu in Britsche handen ist, en ten Zuiden van de Somme. De Franschen zijn evenmin werkeloos ge bleven. Tusschen de Matz en de Oise en Oostelijk van die rivier gaan de Franschen nog steeds voorwaarts. Nog is Noyon niet gevallen, maar de omvattende bewegingen der Franschen maken het bezit van deze plaats voor de Duitschers steeds onzekerder. De Oise ten O. van Noyon is thans over een breed front door de Franschen bereikt, die zich eveneens aan den Zuidelijken oever van de Divette genesteld hebben. De Duitsche legerleiding trekt stelselmatig terug en zooals wij gisteren reeds meldden zijn de divisies tusschen Oise en Aisne ach ter de Ailette terug getrokken. Hier krijgt men den indruk, dat de Duitschers het wen- schelijk achten vrijwillig ëenig terrein prijs te geven om zich door lóstnaking van den vijand beter op een tegenoffensief te kunnen voorbereiden, al is die vrijwillige terreins opoffering in den grond natuurlijk niets an ders dan een gevolg van den sterken druk der Fransche aanvaistroepen. De laatste commuuiqué's zijn zeer sober. Het Parijsche middagbericht meldt, dat de Franschen den Z. oever van de Oise en van de Ailette van Sempigny tot aan de spoorlijn naar Couchy-le-Chateau bezet houden en hun linies tot den naasten omtrek van Guvy en Pont St. Mard vooruitbrachten. Het avondcommuniqué meldt een overschrijding van .de Divette in de streek van Evricourt. Tusschen Ailette en Aisne houdt de vooruit gang der Franschen beoosten Bagneux en bewesten Crécy-au-Mont aan. Het Berlijnsche avondcommqpiqué meldt slechts de nieuwe Britsche aanvallen ten N - W. van Bapaume, bij Albert en ten Z. van de Somme, waar tegenaanvallen aan den gang zijn. Zoo blijft de worsteling om de macht op het Westelijk front voortduren. Nog steeds gaan de Duitschers achteruit, nog steeds worden nieuwe Fransche dorpen of beter gezegd de ruines daarvan, den vij and ontrukt, totdat, zooals te voorspellen is, een nieuwe stilstand op hei geheele ge vechtsterrein zal intreden. Het is te voorzien, dat het initiatief van den aanval ook daa.na in handen der Geal lieerden zal blijven en dat nieuwe bloedige aanvallen de Duitechei* binnen afzienbaren tyd weer voet voor voet op meer achter waarts gelegen stellingen zullen terugdrin gen. Maar er bestaat niet alleen een lange weg naar Tipperary, het is ook een zeer lange weg van het tegenwoordige Westelijk front naar den Rijn en voor de Duitsche divisies tot daar terug gedrongen zullen zijn, zal er nog heel wat Fransch, Britsch en ook Ameri- kaansch bloed aan den oorlogsgod gedferd moeten worden. Het blijkt meer es meer, dat Von Kühl- tnann en generaal Smuta de zaken goed in gezien hebben toen zij verkondigden, dat deze oorlog niet door geweld van wapenen beëindigd zal kunnen worden. nacht een aanval op Constantinopel gedaan. Acht personen werden gewond; eenige schade werd aangericht. De strijd om Simbirsk aan de Wolga tusschen Tsjecho-Slawaken en Sovjettroepen duurt voort. Het centraal comité der Z.-Afrikaan- sche nationale partij te Bloemfontein heeft in stemming betoond met de oorlogsoogmerken der Enterde waarbij aan alle nationaliteiten het zelfbeschikkingsrecht wordt verleend. Het verlangt de toepassing dezer beginse len op Zuid-Afrika. In het blad Suisse spreekt Troelstra het bericht tegen, volgens hetwelk hij te Lucem met vertegenwoordigers der Centralen voor een vredesconferentie bijeengekomen zou zijn. Hij schrijft verontwaardigd, dat dit belache lijke bericht slechts een dwaas verzinsel is 1 De Duitsche bladen publiceeren nieuwe uittreksels uit het Dagboek van den Tsaar. Eén Finsche missie is naar Duitsch- land vertrokken; om de koningskeuze voor te bereiden. Als meest waarschijnlijke candidaat wordt Adolf Friedrich van Mecklenburg ge noemd. In het district Kazan vechten de Sov jettroepen met succes. Volgens het Berl. Tageblatt zal de Poolsche minister-president Steczkowski af treden. De vrijzinnigen in Duitschland zijn met de rede van ar. Sol) zeer ingenomen. Uit Hamburg heeft ae vooruitstrevende volkspartij, hem een telegram van dank ge zonden. Ook de Vorwhrts bespreekt de rede met voldoening. In den nacht van 21 op 22 dezer heb ben de Duitschers Duinkerken met groot ka liberprojectielen gebombardeerd: zeven bur gers werden gedood, één gewond. Volgens Joffe, de Russische gezant te Berlijn, is de verhouding tusschen Duitsch- land en Rusland goed. In de maand Juli zijn in het geheel 550,000 ton br. aan voor Duitschlands vijan den nuttige kandelsscheepruimte vernield. De onderhandelingen over de overbren ging van de familie van den ex-czaar naar Spanje zijn vertraagd door den eisch der Russische regeering dpt de gelden die op den naam Romano! bij Engelsche en Fransche banken zijn gedeponeerd haar zullen worden uitgeleverd, hetgeen' geweigerd werd Voor Duinkerken heeft een' nachtelijk zeegevecht tusschen lichte Duitsche en geal lieerde zeestrijdkrachten plaats gehad; vol gens den Duitsch en marinestaf zijn twee tor pedo-booten der geallieerden gezonken en le den de Duitschers geen verliezen. De Duitsche pers bevat artikelen.' aan Opmerkelijk is dat alle bladen precies de artikel hebben, hetwelk met zijn gevoelvol le en lyrische ontboezemingen te „bevosgder plaatse" schijnt te zijn opgesteld. Het Amerikaansche s cheepvaartdeparte. ment heeft contracten verleden voor den aan bouw van 33 houten vrachtschepen van 3500 ton, zeven houten barge's vaii 15C0) ton en drie haven-slecpbooten, eveneens van hout. De Deensche stoomboot Nordlof is op reis van Italië naar Amerika 18 dezer in de Middellandsche Zee tot zinken gebracht. De bemanning is gered. Het Deensche zeilschip Orlmey Is In den Atlantlschen Oceaan tot zinken gebracht. De kapitein cn vier man zijn vermist, de overige bemanning is te Gibraltar geland. en onder contröle voor zuiverheid bij de Firma BROM 81 WANNA alhier. Ze munt uit door Fijne Soiaak en Qaalltelt, De Engelschen hebben na hun actie bij den spoorweg AlbertAtrecht geen groote vorderingen meer gemaakt, daar de tegen stand der Duitsche troepen hier zeer krach tig i*. i)i 11iJ L NOT A»WISS EL I NO TUSSCHEN SPANJE EN DUrrSCHJLAND. De Norddcutifhe Mig. Ztg. schrijft in een hoofdartikel: de Sp.'iunuche gezant in Berlijn heeft dezer dagen een instructie zijner regee ring overhandigd, waartn uiting wordt gege ven aan den vasten wil van Spanje om neu traal te blijven. Tevens wordt verklaard dat het tot zinken brengen' van Spaansche scheepsruimte door Duitsche duikbooten een omvang heeft aan genomen, die de toekomst van het Spaansche economische leven zou kunnen bedreigen. De Spaansclie regeering ziet zich dientengevolge genoopt om de in de toekomst tot zinken ge brachte tonnemaat uit Duitsche scheepsruim- te te vervangen. De Duitsche regeering heeft in haar ant woord gewezen op de ernstige bezwaren, die zulk een regeling in den weg staan, temeer daar het niet doenlijk is uitzonderingen op de grondbeginselen der Duitsche oorlogvoering ter zee voor bepaalde staten te maken Wolff seint dat tegen het plan der Spaan sche regeering om in geval van herhaalde torpedeering van Spaansche schepen de tot zinken gebrachte tonnemaat door in de Spaansche havens ankerende Duitsche sche pen te vervangen, van Duitsdhen kant krach tig geprotesteerd is. Tusschen beide regeerin- gèn zijn onderhandelingen aangeknoopt KORTE BERICHTEN. Twee vliegeskadere hebben Woensdag- naar Van ALKMAAR 6.- 10.- 2.30 6,~ 7.30 AMSTERDAM 6.30 8.- 9.30 2.15 6.30 „ilKHAAK l-AC KKT". KRING'ADVISEURS VOOR DE BOTER- BEREIDINO. De minister van Landbouw brengt ter ken nis van belanghebbenden, dat, in" veibanc met het bepaalde in zijne beschikking van Aug., houdende een verbod tot boterbereidin. alsnog zijn benoemd tot kringadviseurs in >rovincie Noord-Holland: de heeren C. Wit Dz., te Berkhout, Joch. Blaauboer Kz., te Barsingerhom en H. Davelaar, te Stompeto- ren. VERKOOP VAN TE VELDE STAANDE GEWASSEN. De minister van Landbouw: Overwegende, dat eene doelmatige controle op de geregelde aflevering door de landbou wers van inbezitgenomen granen, zaden en peulvruchten ten zeerste wordt belemmerd door den verkoop te velde van verschillende gewassen, heeft de minister bepaald, dat het verboden is ongedorschte granen, zaden en peulvruchten té vervoeren. Het verbod geldt niet voor: rechtstreeksch vervoer naar één der maga zijnen van een regeeringscommissaris voor de Rijksgraanverzameling; vervoer van ongedorschte granen, zaden en peulvruchten, welke ingevolge eene verkoo ping van te velde staande gewassen, waarin de betrokken regeeringscommissaris voor de Rijksgraanverzameling heeft bewilligd, moe ten geleverd worden aan den kooper van het gewas en waarvoor een vervoerbewijs is af gegeven door den betrokken regeeringscom missaris voor de Rijksgraanverzameling; alle ander vervoer, dan het sub a, b en c bedoelde, waarvoor een vervoerbewijs is afge- gegeven door den regeeringscommissaris voor de Rijksgraanverzameling. De bewilliging zal slechts worden1 ver leend voor publieke verkooping en op de na volgende voorwaarden: e toestemming tot verkoop moet twee we ten vóór den dag, waarop de verbouwer den verkoop wenscht te doen plaats hebben, wor den aangevraagd door dengene. te wiens over staan de verkooping zal geschieden, onder mededeel ing van naam, voornamen en woon plaats van dengene te wiens behoeve de ver- i coop zal plaats vinden bij de aanvrage moet de verkaveling dui- delkij worden omschreven, met vermelding van ae juiste oppervlakten. Na de verkooping moeten de namen en adressen van de koopers, met vermelding van den kavel door dengene, te wiens overstaan de verkooping is geschied, onverwijld aan den geeringscommissaris worden opgegeven. De bewilliging wordt nimmer verleend: voor een onderhandschen verkoop, en voor het geval de verbouwer zelf voldoende opslagruimte tot berging van zijnen oogst ïeeft, tenzij bijzondere omstandigheden, als boedelscheiding en dergelijke, zulks ter be oordeeling van den betrokken regeeringscom missaris, den verkoop noodzakelijk maken. Onder granen wordt in deze regeling ver staan: wintertarwe, zomertarwe, spelt, win terrogge, zomerrogge, wintergerst, zomer- gerst, haver, evene, boekweit, kanariezaad. Onder zaden: koolzaad, raapzaad, blauw- maanzaad, boterzaad, dederzaad, lijnzaad, geel mosterdzaad, bruin mosterdzaad, karwij- zaad, rood klaverzaad1. Onder peulvruchten: veldboonen (wier-, paarden-, duiven-, schapen- en- Waalsche), alle soorten groene en gele erwten, alle scor en grauwe erwteq, alle soorten bruine, gele en witte boonen. DE VAART VAN INDI6 OP AMERIKA. Men seint uit Washington dd. gisteren aan de Tel.: Van bevoegde ziide vernemen wij, dat de regeering ie Washington reeas liceusta heeft gegeven voor de Nederlandsche schepen om kinine, tin, suiker en andere goederen uit Nederlandsch-Indië naar de westkust van Amerika te vervoeren. Het spreekt vanzelf, dat deze schepen niet door de geassocieerde mogendheden in be- woraen genomen. Ij vernamen nog, dat de bewuste Neder landsche schepen, waarvan het aantal nog niet vaststaat, tevens permissie krijgen om als retourvracht die goederen weder naar In- dië terug te voeren, waarvoor de Vercenlgde Staten consent vcrlecnen, waarschijnlijk ook levensmiddelen. DE ONDERGANG VAN DE KONINOIN REGENTES. Het Ministerie van Buitenlandsche Zaken deelt het volgende mede: Het door ce Marine-autoriteiten naar aan leiding van den ondergang van het s.s. Ko ningin-Regentes afgenomen getuigenverhoor zoowel als het door dien Raad voor de Scheep vaart Ingestelde onderzoek heeft ontwijfelbaar vastgesteld, dat de ontploffing ten gevolge waarvan genoemd schip is gezonken veroor- akt is door een afgeschoten torpedo. Harer Majeateits' gezant te Berlijn heeft de opdracht ontvangen de Duitsche Regeering In kennis te stellen met de conclusie waartoe Harer Majesteit's Regeering is gekomen en haar tevens mede te deelen dat zij er prijs op zou stellen, ind'eni de Duitsche Regeering als nog een ernstig onderzoek wilde instellen ter beantwoording van de vraag, of een Duitsche duikboot de Koningin-Regen te* heeft getorpe deerd'. Met dit verzoek richtte zich Harer Majes- Regeering, omdat dc Duitsdhe Marine orders heeft om in telt's Regeering tot de Duitsche Regeerii zekere gedeelten van de zee de aan hospitaal schepen in het algemeen toegekende immuni teit niet te erkennen. De mogelijkheid zou dus niet uitgesloten zijn, dat een onervaren Duit sdie ruikbootcommandant óf door verkeerde opvatting van dc hem gegeven orders óf ten Sevolge van onjuiste plaatsbepaling óf wel oor een andere vergissing gemeend'aad het hospitaalschip de Koningin-Regentes niet te moeten eerbiedigen cn de noodlottige torpedo had doen afvuren. Daar uit ae hier te l^nde afgelegde getui genverklaringen eenige feiten waren' gebleken, waarbij de verantwoordelijkheid' der Engel sche Regeering betrokken scheen, heeft de Nederlandsche Regeering vooraf aan die En- grlsche omtrent de volgende punten ophelde ring gevraagd: lo. In Boston zijn aan de kapiteins der drie hospitaalschepen inlichtingen gevraagd omtrent de instructies die zij hadden ontvan gen nopens de route van de reis. 2o. Eerst zou het plan bestaan hebben om 160 Duitschers aan boord van de Koningin- Regentes in te schepen, doch dit plan is niet uitgevoerd. 3o. Ruim anderhalf uur vóór de torpedee ring is in de nabijheid van de hospitaalsdhe- pen een Engelsche duikboot waargenomen. De Engelsche Regeering heeft hierop ge antwoord als volgt: Ad primum: Oo 2 Juni 1.1., eenige uren na aankomst van de hospitaalschepen te Boston, heeft de Engelsche Marine verankerde Duit sche mijnen gevonden op ongeveer 53 gr. 1 m. 'l i 'li! JU

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1