DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De stryd in en buiten Europa. Gekocht 235 1918 F 1G I! IL L E T O H. Honderd «n twintigste Jaargang AboBBBiDiiBtsprils bl) f oornltbetallDi d. 3 maanden 11.65, tr. d. post 11.90. Bevtlsnommen 5 et AdTertentloprlli 15 tl p. regel, grootera letten naar plaatinlmta. Br. tr. R.V. Boel- en flaidelidnkkerll Harms. Coster 4 Zn* Voordam C9. Tol. 3. MAANDAG 7 OCTOBER. - Max van Baden heeft gesproken. In Berlijn heelt Zaterdag de eerste parle mentaire regeering zich onder leiding van prins Max van Baden arm de volksvertegen woordiging voorgesteld en heeft de kanselier zelf een rede van buitengewone beteeken is ge houden. Er was een buitengewone belangstelling en alle vertegenwoordigers der rijksregeering», leden van den Bondsraad, vertegenwoordi gers der Bondsparlementon waren aanwezig. Max van Baden deelde medie, dat overeen komstig het Keizerlijk besluit van 30 Sept het Duitsche rijk een functamenteele hervor ming zijner politieke leiding ondergaan heeft. Hij wees er op, dat zijn grondbeginselen in overeenstemming met d« verbonden' regee ringen en met de leiders der meerderheids partijen uit het Huis zijn v astgesteld. Slechts het feit, aldus Max van Baden, dat ik de over tuiging en den wil van de meerderheid van het volk achter mij weet, heeft mij de kracht gegeven in den zwaren en ernstigen tijd, dien wij doorleven, de leiding dar rijksaangelegen heden te aanvaarden. In het feit, dat in de nieuwe regeering ook bevoegde vertrouwensleden der arbeidende klasse tot de hoogste ambten in het rijk zijn gekomen, zag 'de kanselier eeri waarborg, dat de nieuwe regeering door het vaste vertrou wen der breede massa van het volk wordt ge dragen. Mijn programma, aldus de Rijkskanselier, bevat allereerst eene erkenning van het ant woord der vroegere rijksregeering op de nota van den Paus van 1 Augustus 1917 en de on voorwaardelijke instemming met de Rijksdag resolutie vna 19 Juli van hetzelfde jaar. Het verkondigde voorts de bereidwilligheid srich aan te sluiten bij een algemeenen vólkern Jb' id op den grondslag van rechtsgelijkheid ^oor allen De oplossing van het veel betwiste Belgi sche vraagstuk richt zich naar een volkomen UCrstel van België, in het bizonder ten op richt,- van zijn onafhankelijkheid en zijn ge- bfiüdsomvai g. Ook zal naar een vergelijk in St vraagstuk nopens de schadeloosstelling weiden gestreefd. Het program wil de tot dusver gesloten vredesverdragen geen hiuderpaal voor den al- gemie»» vrede laten worden. Het streeft er in het bizonder naar dat zich in de Oostzee- iatiden, in Litauen en Polen spoedig op een breed» grondslag volksvertegenwoordigin gen zullen vormen. Het tot stand brengen der daarvoor noodzakelijke voorwaarden, za'i zonder dralen door het invoeren van bur ger-besturen bevorderd worden. Elk. gebied d zijn amslnrichting en zijn betrekkingen iot de naburige volken zelfstandig regelen. Vervolgens deelde de Rijkskanselier nog de volgende punten van het program der rneer- ijerheiidspartijeu medte: Het scheppen van een zelfstandigen bonds staat C lzas-Lotharingen, onder het toestaan van voilledig zelfbestuur, overeenkomstig het verlangttn der E lzas-Lotha ringsche bevol king. Onverwijld door voeren der kiesrecht-her vorming' in Pruisen. Gelijke strevingen tot oen dergelijke hervorming in de bondsstaten a' sar dut nog ontbreekt. ttheild van rijkskiding en het beroepen sss" Naai hot Engelsch van CSharle* ösrvtee 90) „l>at aardige meisje waar ik verliefd op ge worden wii s, zei ze. „Ik wou dat zij er was; maar het int zeker te veel verwacht te denken v..a zij iederen avond zou komen als ik zin gen moét. „ja zeker, dat schijnt wel wat te veel," stemde Mercy toe, „wat ben jij toch voor in drukken vatbaar, Sylvia!" „Dat wee»; ik wel; maar het i» toch zoo; ik voel dat ik lang niet zoo goed zal spelen van avond, omdiv.t zij er niet is." Aan het einde van de tweede acte kwam zij echter stralet id terug. ,Ze is er, Mercy!" riep ze uit. „Ik heb haar z u binnen komen, ik was zoo blij of ze mijn zuster was en ik weet zeker dat ik van dat oogeublik. af aan beter gezongen heb. Zij ziet er veel dhroeviger uit vanavond," voegde zij er peinzernd bij, „en dat maakt haar nog beminnelijker in mijn oogen Andrey Hope wat edi lieve naam I juist zooals ze zelf is. Hoe aardig' van haar om zoo gauw terug te komen." „lieve kind, er ziin massa's heeren en da mes die terugg ekomen zijn," zei Mercy. ,Ja dri .al wel, maar dit is de eenige -van het m ij schelen kan", merkte Sylvia -p. van regeringsvertegenwoordigers uit het parlement tot het doorvoeren van een eens gezinde rijkspolitiek en een zich streng hou den aan alle grondwettelijke verantwoorde lijkheid. Opheffing van alle militaire instellin gen die dienen' tot politieke beïnvloeding. Ter bescherming der persoonlijke wijheid, het recht van vergadering en de persvrijheid, een onmiddellijke verandering der bepalingen op den staat van beleg. Beperking der cen suur tot de quaesties der betrekkingen tot de buitenlandsche regeeringen, oorlogsstrategie, en -tactiek, troepenbewegingen en de vervaar diging van oorlogsmateriaal. Instelling van een politiek contróle-bureau voor alle maat regelen welke op grond van den staat van be leg worden uitgevaardigd. De meerderheidsvonning, aldus de Rijks kanselier, beduidt de vorming van den wil en het is een niet te bestrijden resultaat van den oorlog, dat in DuitschLand vooor het eerst de groote partijen zich tot een vast en uni form program hebben aaneengesloten en al dus in staat zijn gesteld het volk mede te la ten spreken, Deze gedachte zal nimmer ver dwijnen, deze ontwikkeling zal nimmer te niet worden' gedaan. De Rijkskanselier deelde mede, dat een wijziging noodig is van de grondwettelijke bepalingen in den zin van' het keizerlijk be sluit van 30 September, welke het mogelijk maakt, dat de leden van den Rijksdag, die tot de Rijksregeering toetreden, hun zetel in den Rijksdag behouden. Een overeenkomstig voorstel is reeds in den Bondsraad ingediend. Met 30 September 1918, aldus de Rijkskan selier, begint een nieuw tijdvak in Duitsch land'» binnenlandsche geschiedenis. De bin- nmlandsche politiek, die thans uitgestippeld is, is van doorslaande beteeken ia voor de kwesties nopens oorlog en vrede. Laten wij, aldus de Rijkskanselier, onze dappere troepen herdenken, die onder schitte rende leiding gedurende den geheel» oorlog bijkans bovenmenschelijke dingen hebben verricht en wier daden stellig waarborgen dat ons idler lot ook verder in vertrouwbare handen ligt. In het Westen woedt sedert maanden een moorddadigen slag. Dank zij de onvergelijkelijke heldhaftigheid van ons le ger is het front ongebroken. Dit trotscïie be wustzijn doet ons met vertrouwen in de toe komst zien. Juist echter omdat wij door dit gevoelen en deze overtuiging zijn bezield, is het onze plicht om ons zekerheid te vercchaffen dat de bloedige en zware offers vereiachende wor steling niet één enkelen dag langer wordt ge voerd dan het tijdstip, waarop ons een einde van den oorlog mogelijk schijnt, hetwelk on ze eer niet aantast. Ik heb daarom ook niet tot heden gewacht alvorens handelend ter be vordering der vredesgedachte op te treden. Steunende ap de Instemming van alle daartoe geroepen personen in het rijk tn op de goed keuring van de gemeenschappelijk mei ons handelende bondgenooten, heb Ik in den nacht vóór 3 Oei. door de bemiddeling van Zwitserland een nota gericht aan den presi dent der Vereenigde Staten, waarin ik hem versoek hei tot stand brengen van den vrede ter hand te nemen en daartoe met alle oor- logvdprenée staten in verbinding ie treden. De nota sol reeds heden of morgen In Andrey had een weinig moeite gehad c«u Lady Marlow over te halen dien avond naar de opera te gaan; de lieve dame was ver baasd over de volharding van Andrey. „Lieve kind, er ia van avond bal bij Lady Crownbrilliant en receptie bij de Parkes en Jordan zei dat hij daar met ons naar toe zou gaan", voegde ze er bij. alsof dat nu een punt van het hoogste gewient was. Maar Andrey had gestaan op ham- voorne men naar de opera te gaan. „Jordan kan daar even goed naar toe gaan als naar de Parkes", zei ze koel en zon der het blosje dat het noemen van den naam van haar verloofde gewoonlijk te voorschijn roept bij een pas geëngageerd meisje. Lady Marlow gaf toe, alsof het vaar zelf sprak en Andrey zat met verrukking en aan dacht te luisteren. Zoo lang Sylvia op 't too- neel was, scheen ze in een droomland te ver toeven. Aan het eind van de opera leunde zij voorover, zooala zij den eersten avond ge daan had en ofschoon ze haar bouquet niet liet vallen, ontmoetten haar oogen die van Sylvia met een oplettenden blik dien Sylvia opmerkte en teruggaf. Nadat Sylvia zich verkleed had, merkte Mercy op dat zij een dichte voile voor haar gezicht deedMercy zei niets, ofschoon zij Best begreep waartoe die voile diende. Zij gingen naar den artisten-uitgang, maar hun rijtuig was er niet. Er was meer rijtuigenge- drang dan gewoonlijk, daar een der naburige straten voor reparatie was afgezet en Sylvia en Mercy wilden naar den smalLen ingang Washington aankomen. Zij ts gericht tot den president der Vereenigde Staten, daar deze tn zijn Congres-boodschap van 8 Januari 1918 en in zijn latere verklaringen, In hei bijzonder ook In, zijn rede in New-York, den 27en Sep tember, een program voor den algemeenen vrede heeft opgesteld, dat wij als grondslag voor onderhandelingen kunnen aanvaarden. Ik heb, aldus prins Max van Baden, dezen stap op den weg der verlossing niet slechts in het belang van Duitschland en zijn bondge nooten, doch ook in dat van de gchee- le, sedert jaren' onder den oorlog lijdende menschheld gedaan; ook daarom, wijl ik ge loof dat de zich op het toekomstig geluk der volken gerichte denkbeelden, welke president Wilson verkondigt, zich volkomen in overeen stemming bevinden met de algemeeae denk beelden, welke ook de nieuwe Duitsdie regee ring en met haar de overgroot» meerderheid van ons volk aanhangt De Rijkskanselier verklaarde vervolgens, dat hij naar een eerlijke, duurzame vrede voor de geheele menschheid streeft en gelooft, dat zulk een vrede tevens een der meest hechte bc- schermingsmuren vsoor de toekomstige wel vaart van het cigöt vaderland zal zijn. Tus- sohen de nationale eni de internationale plichtsgeboden ziet hij met betrekking tot dien vrede geen onderscheid. Het beslissiaa.de is uitsluitend gelegen in het feft, dat deze gebo den door alle betrokkenen met dezelfde eerlijk heid worden erkend en worden geacht, gelijk zulks, aldus prins /«tax, voor mij en de andere leden onzer nieuweiregeering geldt. Hoe het resultaat, zoo vervolgde de Rijks kanselier, mijner h indeling ook moge uitval len, Ik weet dat het Duitschland vast besloten en qensgezind zal vinden, zoowel tot een rede lijken vrede, welke'elk baatzuchtig schenden van de rechten van vreemden van zich af wijst, als tot den e idstrijd op leven en dood, waartoe ons volk >nder eigen schuld bereid zou rijn, wanneer et antwoord van de met ons in oorlog zijnde mogendheden op ons aanbod door den wil om te vernietigen gedte teerd zou zijn. De Rijkskanselier eindigde met de hoop uit te spreken, dat ter wille van de gaasdie menschheid de president der Vereenigde Sta ten het IDuitsche aanbod zoo opvat als Duitschland het U doelt Dan zou de weg gebaand zijn voor een, spoedig», eervollei vrede, een vrede van het recht en van de ver zoening, zoowel van Duitschland als voor zijn tegenstanders. De rede van den Rijkskanselier werd door den geheelen Rijksdag levendig toegejuicht. In. aansluiting met deze zeer belangrijke rede wordt het volgende uit Ween» geseind „Oostenrijk-Hongarije, Duitschland en Turkije besloten, mei het doel tot het sluiten van een algemeenen wapenstilstand en inlei ding der vredesonderhandelingen te geraken zich tcd Amerika ie richten. Den Oostenrijkschen gezant te Stockholm werd door minister Barton opgedragen, ie Zweedsche regeering t* verzoeken, op 4 Octo ber aan president Wilson 'n telegram ie zen den, waarin wordt voorgesteld, een onmlddel- lijken wapenstilstand te land, te water en in d* tucht te sluiten en daarbij aansluitend vre desonderhandelingen om ie knoopen, op grond der 14 punten en der 4 voorwaarden van president ilson van de artistendeur terugkeer», toen eat me nigte voetgangers haar dit belette en van de deur verwijderden. Sylvia greep Mercy bij dea arm en trachtte den stroom tegen te houden of op zij te drin gen, maar ze werden door de menigte meege sleept en Sylvia stond vlak Wj, bijna teem 'n rijtuig aan, dat genoodzaakt was geworden te genover haar te blijven stilstaan. Half lachend uitte zij een kreet; Mercy, die haar stevig vast hield, zei: „Jij hebt het gedrang veroorzaakt, wij mo gen dus niet klagen. Pas op voor het wiel". Op het zelfde oogenblik werd een hand uit 't portierraampje gestoken en Sylvia werd aangeraakt. Zij kromp ineen met een gevoel van schrik, ofschoon de hand zoo zacht was als dons en het hoofd omdraaiende, zag zij Andrey Hope's oogen op zich gevestigd. „Is u bezeerd vroeg Andrey angstig met haar lieve, oprechte stem. Onwillekeurig, als een ingeving, sloeg Syl via haar voile op en glimlachte geruststel lend. Andrey ontstelde van kleur, toen ver toonde zich een schitterend lichtje in haar oogen. „Signora Stella!" zei ze dadelijk. Sylvia glimlachte weder. 1 „Maak u niet ongerust over mij", zei ze. „i'k heb mij niet bezeerd, maar ik bot mijn rij tuig kwijt'5. Andrey keek Lady Marlow aan, die ver baasd had toegekeken en zich afvroeg wat Andrey nu zou gaan doen. Zij behoefde niet lang in onzekerheid daaromtrent te blijven, Nader wordt gemeld,, dat de Oottenrijksche minister van Buitenlandsche Zaken den Oostenrijkschen gezant te Stockholm telegra fisch verzocht heeft, de Zweedsche regeering te vragen, den 4en October het «volgende tele gram aan president Wilson door te zenden': „De Oostenrijk-Hongaarsche monarchie, die den oorlog steeds als een verdedigings oorlog gevoerd] heeft en herhaaldelijk van haar bereidwilligheid blijk gegeven heeft, om aan het bloedvergieten een einde te maken* en tot een rechtvaardigen en eervollen vrede te komen, richt zich hiermee tot den president der Vereenigde Staten van Noord-Amerika met het voorstel, met hem en zijn verbonde nen een onmiddellijk» wapenstilstand te land, ter zee en in de lucht te sluiten en on middellijk daarmee aansluitend in onderhan deling te treden over het sluiten van een vre de, waarvoor de veertien punten van de Bood schap van den heer president aan het Congres van 8 Januari 1918 en de 4 1$ de rede van den heer president van 12 Februair 1918 ver vatte punten als grondslag zouden moeten dienen, terwijl ook de uiteenzettingen, van den heer president van 27 September 1918 In aanmerking genomen zouden kunnen wor den'1. a De door bemiddeling der Zwlacrscho re geering aan president Wilson overhandigde nota luidt als volgt. „De Duitsceh regeering verzoekt den presi dent der Vereenigde Staten van Noord-Ame rika het herstel van den vrede ter hand te ne men en alle oorlogvoerende staten van deze poging in kennis te stellen en hen uit te noo- digen tot het zenden van gevolmachtigden ter opening der onderhandelingen. Zij neemt het door dea president der Vereenigde Staten van Noord-Amerika in zijn Congres-Boodschap van 8 Januari 1918 en in zijn latere verkla ringen, vooral in zijn rede van 27 September, opgestelde program als grondslag voor de vredesbesprekingen aaau Om verder bloedver gieten te voorkomen, verzoekt 3e Omtedhe re geering, de onmiddellijke sluiting van een wa penstilstand te land, ter ree en in de lucht te bevorderen." Gelijk de rijkskanselier meedeelde, is Tur kije op het punt eenrelfd'» «tap te doen. Met verrassende «nelheid hebben de ge beurtenissen in Duitschland eikander opge volgd. Nog weinige dagen geleder» hield graaf Hertling zijn groote rede waarin hij er op wees, dat de Ccntralen wei voor heetere vuren gestaan hebben en er geen red» was voor bij zondere ongerustheid.3 Maar de strijd in het Westen bleef voor Duitschland slecht gaan, Bulgarije liep naar den vijand over en men kwam plotseling tot het inzicht, dat Duitschland in deze erittekc dagen een volksregeering niet langer missen kan. Von Hertling en zijn geestverwanten treden af en weinige dagen later houdt als hoofd oener volkaregeeriog prins Max van Baden de hier boven weergegeven rede, waarin Duitschland tot groote concessies bereid blijkt. Op het gewicht daarvan behoeven wij hier niet meer te wijzen. De mededreling» van prins Max spreken voor zichzelf. Duitschland heeft een zeer greotm stap op den weg der democratische hervormingen ge daan, een stap, die tevens de erkenning van het verlies van dezen wereldstrfld inhoudt. Dat Oostenrijk-Hongarlje en Turkije onmiddellijk gevolgd zijn, behoeft ons niet te verwonderen Zij rijn, wanneer Duitschland mocht capituleeren zeer zeker niet in staat den* strijd met eigen krachten voort te zetten. Het is nu maar de groote vraag of de En tente op de Duitsche voorstellen zal willen ingaan. Duitschland richtte re tot president Wilton, maar het is waarschijnlijk, dat de Entente en bloc van antwoord zal dienen. Tot nu toe slaat men bij, de geassocieerden nog weinig geloof aan de echtheid der demo cratische /egeeringswisseling. Men meent weer met een Duitsehen truc te doen te hebben al ziet het er niet naar uit, dat de volksmassa in Duitschland haar invloed op den gang van zaken ooit weer prijs zal geven. Tot onmiddellijke ontruiming van het thans buiten Duitschland bezette gebied en van de mobilisatie van rijn leger verklaarde Duitsch land zich pog niet bereid. Deze eisch la aan Bulgarije gesteld m zal ook Duitschland wel gesteld worden, terwijl tevens verwacht mag worden, dat de Entes t« met d« voorstellen inzake Elxaa-Loteariagat, dat men aan Frankrijk denkt te gmm, ge sa genoegen zal nemen. Inderdaad], wij gdaeven, dat tuaadesa het Duiteehe aanbod et da eisctem der (ïmU'm-t- dea, waarvoor deze met te graoter «treagheid kunnen opkomen nu zij; zich overwinnaars weten, nog een breede klove gaapt, waarvan het overbruggen zeer groote moeite zai kosten. Nog is het Duitsche leger een machtige factor al zullen de jongste gebeurtenissen, de erkenning van de Duitsche nederlaag, de sol daten niet meer tot addhafüg optreden ter herovering van dea vijandelijk» grondi prik kel». Integendeel te de neerslachtigheid, wel- ke in elk verliezend leger heerscht, ook in het Duitsche te verwacht» en zuil» de Gealli eerd» daarmede Wj de opstelling van hun antwoord terdege rekening houden. Maar ia all» gevalle rijn wf| oom me/ groote «tap tot den vrede genaderd. Het Duitsche yocmrate! is la ar», het «at- woord der Geallieerde zal opgesteld verte, het leven m bied».kan e» aanvang Moge Duitschland ttuden dat de tijd om zich op e» hoog voetstok te plaste» «««sij ia, mogtf ami ó&m te lande niet Altera grijp», dat die pourifl vwtoia is, mk niet aarrei» om d» groot» prijs aan d» overwinnaar te overhandig» moge ander zijds de Entente Wj 't «teil» van haar eisch» bedenk», dat tedere dag, dl» de oortag noodeloos langer duurt e» misdaad jeg»« dc m»schhcldi mag genoemd word». Hoe lang zal het tijdperk van loven bie den moeten dut» Wij vreezen, dat de kloof tuasch» voorstel len eisch» nog we! heet breed moeilijk te overbrugg» zai Wijk». Op het gevechtsterrein woedt de strijd voort. Aan het geheele front van de Sulppe blijven de Franachen den vijand achtervolgen. Op den linkervleugel trokken de Fransdw troep» hot A itne-kanaal ia de «treek van Sappigny over m bereikten den rand van Algolcourt. Meer O. nader» zij Menauccnirt- le-Feiit. Het massief van Nogent l'Abbesae te In hun hand» grootendeels overschreden, want Andrey deed liet portier «1 open. ..Stap In als u wilt", rel ze op haar vlugge, vrije manier. „Wees zoo goed in te stappen misschien heeft u zich bezeerd." •Sylvia aarzelde, zij kreeg een kleur; maar Andrey vatte haar hand en haast voordat zij wist» wat er gebeurde, zaten Sylvia Mercy in het rijtuig. Lady Marlow gaf zich eenige moeite het gelukte haar zooals gewoonlijk te zijn. „Hoe gelukkig dat wij in de buurt waren, Signora", zei ze op den vriendelijken toon die haar eigen was. „Is ui bepaald niet ge kwetst?" „Neen, volstrekt niet, mevrouw", zei Syl via. „Maar maar hoe vriendelijk van u om medelijden met ons te hebben, ii ben heel bang dat we u hinderen." „Neen, ne»", zei Andrey; „het rijtuig te ruim, er is rijkelijk genoeg plaats." Toen bloosde zij, alsof het haar plotseling inviel dat de groote zangeres het heel vreemd zou vind» dat ze zoo maar meegevoerd werd en ze zeide: „U neemt het toch niet kwalijk? Dc bedoel dat ik u zoo maar meeneem?" „Ne»", zei Sylvia, zacht met e» glim lachje; „het is juist iets dat ik verwacht had van freule Hope als ze e» medemensch in onveiligheid zag." „Weet u mijn naam?" zei Andrey snel. Sylvia knikte. „Ja; ik heb di» d» vorig» avond ge vraagd." „U merkte mij op u zag mij vroeg Andrey. „Ik dacht dat acteurs actrices op het tooneel de moiacfa» vooraan in ds zaal niet zi» kond»." „Dat kunn» ze ook aid altijd", antwoord de Sylvia, „maar Ut heb u wel gezi» ik wou u zoo graag bedank» voor uw mooie bloemen. Ze rijn nog frisch Ik zal re al tijd bewaren altijd/' De zachte, heldere stem, feeder van dank baarheid, doortrilde Andrey, die gewoonlijk niet e» spoedig opgewonden meisje was: maar zij voelde zich wonderlijk ontroerd door de plotselinge onverwachte nabijheid van de vrouw, waarin zij zoo levendig be lang stelde. „En ik wou u zoo graag zeggen hoezeer uw stem", ze had er evenzeer naar waarheid kunn» bijvoeg» uw gezicht", „mij ge troffen hebb»," „Dank u", antwoordde Sylvia zacht haar-hand greep die van Andrew. Deze sloot ze in de hare drukte ze, de twee jonge meisjes kek» elkander lang» tijd stilzwij- g»d aan. In di» tussch»tijd had Lady Marlow met Mercy gepraat. „Uw vriendin, de Signora, te wel heel joeg om al zoo beroemd te zijn", rei re, niet met het onuitstaanbaar air van minzaamheid, dat sommige, helaas de meeste, dames uit de groote wereld gepast vind» aan te nemen wanneer re het woord richt» tot haar min deren uit de kunstenaarswereld, maar met echte belangstelling. flJFesdi ALIMAARSC1E COURANT,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1918 | | pagina 1