DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No 249
Honderd en twintigste Jaargang.
1918
De strijd in en bniten Europa.
flhoaiienientsffrils II) nonltletallig p. 3 maanden f 1,65, fi. p. post 11.90- Bawiisnomipais 5 et- IMeofleptlis IS et. p. regel, gtootere letten Beer plaatsndmte. Ir. fr. 1.1. Boek- en Beplelsiirpkkerl) Bonos. Coster J Ze., loerden C S, Tel. i
- W0EHSDA6 23 OCTOBER.
Buitenland.
Staten Generaal.
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
Pins Max van Baden heeft gisteren een
uitvoerige rede in den Rijksdag gehouden.
Hij herinnerde aan de vragen en wedervragen
van president Wilson en de Duitsche regee
ring en betoogde, dat het geheele Duitsche
volk in afwachting is te vernemen welke kan
sen de regeering vóór het slagen van het vre
deswerk meent te zien.
Het eerste antwoord van den president op
den vredesstap der Duitsche regeering, aldus
de rijkskanselier, heeft in alle landen den.'
strijd der meeningen over de kwestie rechts-
vrede of vrede door geweld ten top gevoerd.
Het betreft de botsing der opvattingen^ die
in elk land afzonderlijk in het openbaar
wordt uitgevochten, gelijk ze ook in dezelfde
omstandigheden bij ons zou dienen te wor
den uitgevochten. Aan de eene zijde verheffen
diegenen alleen de stem, die in den waan zijn,
dat het oogenblik naakt, waarop ze alle op
gekropte hartstochten van haat en wraak
zucht op den bodem van ons Duitsche vader
land kunnen botvieren. Aan den anderen kant
beseffen de oprechte voorstanders van den
volkenbond zeer scherp, dat de grondgedach
te van het nieuwe geloof thans de proef op
de som doorstaat. Deze grondgedachte is: al
vorens eenige mogendheid of groep mogend
heden het bestaat, het dwangmiddel van het
geweld om het daardoor voorgestane recht te
verwezenlijken, tegen een andere natie toe te
passen, moet men ten grondigste en volko
men eerlijk langs den weg van een vrijwillig
vergelijk den vrede trachten te bewaren of, op
den tegen woo rdigen internat ionalfen toestand
toegepast, hem te bereiken. Deze strijd der
meeningen is nog niet beslist. Wij kunnen de
zielskrachten aanduiden, die tegenover elkaar
staan, maar niet de verhouding hunner krach
ten bepalen.
De rijkskanselier wees er vervolgens op,
dat wanneer de vijandelijke regeeringen den
oorlog willen, hij er niet aan twijfelt of de
Duitsche regeering mag uit naamr van het
Duitsche volk tot de landsverdediging oproe
pen gelijk ze uit naam van het Duitsche volk
mocht spreken toen ze handelend voor den
vrede optrad. Wie zich, aldus Max von Ba
den, te goeder tróuw op den bodem van den
rechtsvrede heeft gesteld, die heeft tevens den
plicht op zich genomen, niet zonder strijd
voor een vrede door geweld te zwichten.
Maar het Duitsche volk» mag daarnaast vra
gen, wat een vrede op Hen basis van Wil
son's voorwaarden beteekent voor zijn leven
en toekomst.
Voor onze machtspositie, aldus de rijkskanr
selier, zal het er niet meer op aankomen, wat
we zelf voor recht houden, maar wat in vrije
gedachtenwisseling met onze tegenstanders
als recht wordt erkend. Dat is een bitter brok
voor een trotsch volk, gewoon om te zegevie
ren, want de rechtskwestie houdt niet voor
zijn nationale grenzen op, maar betreft ook
de vraagstukken op het rijksgebied zelf.
De kern van geheel Wilson's program is
de volkenbond. Deze kan in het geheel niet
tot stand komen, als alle volken zich niet tot
een nationale zelfoverwinning aangorden. De
verwezenlijking van de rechtsgemeenschap
eischt het opgeven van een deel der onvoor
waardelijke zelfstandigheid, die tot dusver het
teeken was der staatssouvereiniteit, van ons
zoo goed als van de anderen.
Blijven wij, aldus Max van Baden, in het
binnenland op den grondslag van het natio
nale egoïsme staan dan zal er voor ons geen
wederopleving zijn, dan blijft het gevoel van
bitterheid bestaan dat ons voor geslachten
zou verlammen. Doch wanneer wij hebben
ingezien dat de zin van dezen gruwelijken
oorlog vóór alles de overwinning van de ge
dachte van het recht is, en wanneer wij deze
gedachte niet tegenwerken, doch ons aan
haar onderwerpen: niet met voorbehoud,
doch volkomen vrijwillig, dan vinden wij
daarin een geneesmiddel voor de wonden van
het huidige oogenblik. Aan zulk een taak zal
het Duitsche volk met allen zakelijkcn ernst
en alle nauwgezetheid, welke ons erfdeel zijn,
medewerken,
Wanneer ik, aldus de rijkskanselier, in dit
moeilijke uur voor ons volk, de gedachte van
een volkenbond als een bron van troost en
meuwe kracht voor oogen stel, dan wil ik
geen> oogenblik vergeten welke geweldige te
genstand nog te overwinnen is voor de ge
dachte tot werkelijkheid kan worden. Geen
mensch kan zeggen of het snel of langzaam
zal gaan. Mogen de komende dagen of we
ken ons tot een voortzetten van den strijd op
roepen, of moge de weg naar den vrede wor
den gebaand er kan geen twijfel over bestaan,
dat wij slechts tegen de eiscben van den
oorlog of den vrede opgewassen zullen zijn
door het ten uitvoer brengen van het regee-
ringsprogram en den beslisten afkeer van het
oude stelsel.
De rijkskanselier deelde vervolgens mede,
dat de hervorming van het kiesrecht in Prui
sen door eeni lofwaardige tegemoetkoming
der partijen op de voorstellen der regeering
zoo ver gevorderd is, dat de invoering van
het algemeene, gelijke, directe en geheime
kiesrecht daar verzekerd is. Voortaan zullen
ook rijksdagleden aan de leiding van 's rijks
Elitiek deel nemen en uit naam) van den
nselier het woord kunnen' doen, zonder te
vens een bestuurs-ressort voor hun rekening
te hebben.
Daarmede is de parlementaire weg ge-
'eide
niet
onmogelijk" gemaakt.
In verband: daarmede staan de voorberei
dende werkzaamheden voor de ontwikkeling
der politieke verantwoordelijkheid van den
rijkskanselier op rechtsgebied, die de instel
ling van een 8 taatsgerechtshof zou kunnen
waarborgen.
Het nieuwe stelsel van 's rijks regtering
heeft een nieuwe regeerwijze in de Rijkslan-
den tot natuurlijk gevolg gehad. Het stad
houderschap van Elzas-Lomaringen is op
een Elzasser overgegaan. Een Flzasser is
zijn staatssecretaris geworden. Uit de Tweede
Kamer van den Landdag zullen voortaan
meer Leidende mannen in 's lands regeering
treden. De rijkskanselier neemt aan, dat de
nieuwe stadhouder met de partijleiders een
program voor zijn regeering zal vaststellen'
en openlijk ontvouwen.
Het tweede ontwerp, dat herz'ening van
art. 11 van 's rijks grondwet beoogt, bevat de
dwingende bepaling nopens de grondgedach
ten der nieuwe regeerwijze. Het wil, dat de
Rijksdag als bevoegde volkvertegenwoordi
ging bij de beslissing over de gewichtigste le
vensvragen der gansche natie, bij de kwestie
van oorlog en vrede, ten volle medezeggen
schap heeft. Daarin schuilt een waarborg
voor de vreedzame verdere ontwikkeling des
rijks en diens betrekkingen tot de andere mo
gendheden. De waarborgen zouden versterkt
kunnen worden, als ook de bondsverdragen
aan de nieuwe bepaling worden onderworpen.
Ook tot zoo'n verruiming zal 's rijks re
geering gaarne de hand leenen, als de volken
bond in een daad' wordt omgezet.
Als de volkenbond alle geheime bondge
nootschappen en '-ertrouwelijke afspraken
ongedaan zal hebben gemaakt, zal artikel 11
ook in deze richting kunnen worden, ver
ruimd.
De rijkskanselier wees ten slotte op de be
schikkingen van den keizer omvattende de
maatregelen op het gebied van censnur, het
recht van vereeniging en vergadering en de
bemoeiing van de persoonlijke vrijheid, bene
vens de werkzaamheid van het uitvoerend be
wind in vollen omvang.
Kunnen Jn zake oeconomische en sociale
baand. Het opstijgen der geboren leider uit
andere vrije beroepen wordt daardoor 1
politiek de plaatselijke militaire bevelhebbers
het niet eens worden met de burgerlijke be
stuurders dan beslist de operbevelhebber na
toestemming van den rijkskanselier of diens
plaatsvervanger, staatssecretaris Gröben.
De rijkskanselier Heelde vervolgens mede,
dat tal van politieke gevangenen amnestie
zuilen krijgen.
Aan alle stappen pp den nieuwen weg heb
ben autoriteiten hare goedkeuring veneend.
De rijkskanselier wees er uitdrukkelijk op,
dat hoe men over de jongste veranderingen
moge denken, het doel slechts de politieke
mondigheid van het Duitsche volk ia. Het
Dyitsche volk zit reeds sedert lang in het
zadel en nu zal het rijden. Niet door de wil
lekeur der ingestelde machten, maar tengevol
ge van het gebrek aan politieken machtswil
bij het volk bleef Duitschland 'oo lang een
overheidsstaat Het nieuwe stelsel ontstond
door een beslissende wending in de karakter
ontwikkeling van het Duitsche volk. die na
a 1 le prestalies :n dezen oorlog en alle daden
en offers niet meer kon uitblijven.
Wij mogen aldus de rijkskanselier, niet ter
wille van het buitenland en evenmin om den
cyernblikkeliiken nol-te boven te komen
r'n/i- toevlucht riemen tot regeeringsvormen,
die niet gedragen worden door onze inner
lijke overtuiging en die niet de uitdrukking
zijn van onzen1 eigen aard en onze geschiede
nis, anders zouden wij onoprecht te werk
gaan en Laardoor aan het nieuwe stelsel, dat
thans zijn eerste proef doorstaat, het stempel
der onherroepelijkheid, dat wij niej kunnen
ontberen, ontnemen.
Onze soldaten, zoo besloot prins Max van
Baden zijn meermalen luid toegejuichte rede
voering, hebben het buitengewoon moeilijk.
Zij strijden met de zorg voor hun land in het
hart. zij strijden met de gedachte aan vrede en
houden stand. Wij zijn hun dankbaar, wij
vertrouwen hen en wti roepen hun toe: „Het
vaderland laat u niet in den steek (bravö's).
Wat gij noodig hebt en wat het geven Iran
aan menschen, middelen en moed, dat zal u
geworden."
De afgevaardigde Herold van het Centrum
betuigde vervolgens zijn goedkeuring over
de verklaringen van den rijkskanselier. Het
verwijt, aldus Herold, dat wij ons schuldig
zouden maken aan onmenschelijke handelin
gen en onnoodige verwoestingen, wijzen wij
met verontwaardiging van de hand. Dat is
niet in overeenstemming met het Duitsche ka
rakter en de Duitsche gewoonte. Wanneer
een vrede door overleg niet mogelijk is, dan
zal de nationale verdediging van Het vader
land opgeroepen worden en het succes niet
uitblijven.
De sociaal-democraat Egbert zeide, dat het
volk zich het recht op zelfbeschikking niet
meer zal laten ontrukken. Hij eischte o. a. dat
net recht om den oorlog te verklaren steeds
afhankelijk moet worden gemaakt van de toe
stemming van den Rijksdag.
Willen onze vijanden, aldus Egbert, ons als
uitvaagsel der menschheid en als knechten be
handelen, dan roepen wij hun toe: „Neemt u
in acht, want iedere knechtschap loopt eens
ten einde."
De afgevaardigden Naumann van de vrij
zinnige volkspartij en Stresemann van de na-
tionaal-liberalen, verklaarden vervolgens met
de rede van den rijkskanselier in te stemmen
Slechts de conservatief graaf Westarp zag
in de nieuwe ontwikkeling geen vooruitgang
maar een noodlottige wending. Hij noemde
het Duitsche vredesaanbod ondoelmatig en
niet noodzakelijk. Hij wilde vasthouden aan
de intregiteit van het Rijksgebied, ook in het
Oosten, en daarom de ongehoorde eischen
van Polen afwijzen. Het Duitsche volk moet
geen smadelijken vrede willen aanvaarden.
Door voormannen der verschillende tot de
meerderheid behoorende partijen werd ven
volgens een resolutie ingediend, waarin ven
trouwen in den rijkskanselier werd uitgespro
ken.
Wij behoeven de rede van den rijkskanselier
niet uitvoerig meer te bespreken.
De geheele rede is er op gebaseerd naar
binnen en naar buiten den indruk te verster
ken, dat het oude Duitschland dood is en dat
een nieuw rijk, waar het volk den scepter
z,waait, de plaats van het oude in Europa
heeft ingenomen.
Het zal Duitsch land's vijanden niet gemak
kelijk vallen na deze rede de volksregeering
nog langer 'een schijnvertooning te noemen
en van een eenvoudige decorsverwisseling te
spreken.
Uit de rede van den rijkskanselier blijkt
wel dat Duitschland! nog niet in het Bui-
gaarsche stadium verkeert en dat volk en le
ger bereid zijn den strijd onverzwakt te her
vatten als in de Entente.de voorstandera van
een vrede door geweld die van een1 vrede door
overleg mochten overstemmen.
Over het Duitsche antwoord aan den presi
dent zijn nog tal van persbeschouwingen ver
schenen, welke onze ruimte niet toelaat thans
in hoofdzaken weer te geven.
Het spreekt van zelf, dat terwijl de Duit
sche bladen zich met dit antwoord zeer inge
nomen betoonen, de pers der Entente het
huichelachtig en dubbelzinnig noemt.
Mocht dat ook de opinie zijn in de Ameri-
kaansche regeeringskringen, dan is het te
verwachten, dat Wilson's wederwoord ons
niet dichter tot den vrede zal brengen als het
jongste Duü»che antwoord! het blijkbaar ge
daan heeft.
In het Oostenrijksche Heerenhuis richtten
Forscht en andere burgerlijke Tsjechische le
den een interpellatie tot den minister-presi
dent, waarin zij hun solidariteit uitdrukken
met de pogingen.' tot oprichting van een Tsje
ch ischen staat, en .den weg, die in het mani
fest is aangewezen, voor onmogelijk verkla
ren President Windischgroetz sprak zijn af
keuring uit over de aanvallen in de interpel
latie gedaan op Hongarije en op het verbon
den Duitsche rijk.
Daarop legde graaf Clam-Martinitz uit
naamA~* 1
een
gens Oostenrijk en de dynastie.
Minister-president nussarek verklaarde,
dat het antwoord van Wilson volstrekt geen
aanleiding geeft om de gelegenheid tot ge
dachtenwisseling als afgebroken te beschou
wen
Hij besprak vervolgens de hervorming der
binnenlandsche toestanden en het keizerlijke
manifest.
De toekomstige verhouding van Hongarije
(ot Oostenrijk zal worden vastgesteld op
grond' van een gelijke behartiging van beider
lei belangen
De Oostenrijksche regeering hoopt nog
steeds door het zenden van een antwoord
nota aan presidnet Wlison tot een gunstig re
sultaat der besprekingen te komen.
Het optimisme in Oostenrijk is werkelijk
benijdenswaardig.
Aan onze grens hebben de Belgen Stroo-
brugge bezet en beschieten1 van daaruit mót
zware kanonnen de Duitsche stellingen. De
Duitschers zijn op allerlei wegen gemaskeerd
opgesteld langs het Leopold-kanaal en in de
strook grond tusschen het kanaal en de grens.
Vanuit net Zuiden komen de Geallieerden op
zetten.
Meldegbem Is waarschijnlijk door de Geal
lieerden genomen. De Engelschen schoven
hun linie tot den linker Scheldeoever naar
voren, Z. van Thiant, waarvan zij het W.
deel bezetten. Zij maaktenvorderingen tusr
schen Valenciennes en Doornik, van welke
stad zij nog maar zeer kort verwijderd zijn.
Op het Serrefront hebben de Eranschen de
Duitsch'
rag,
machinegeweren
lendry en Grandlop genomen. Hun linie
grenst aan de Serre tof aan Mortirs, gaat
voorbij de buitenwijken van Troidmont-
Cohardille en volgt meer naar het zuiden het
kanaal van La Buze.
De Tsjecho-Slowakische troepen hebben
het dorp Ferron heroverd.
De Duitschers melden sterke aanvallen in
Vlaanderen, zuidwestelijk van Deinze en ten
oosten van Kortrijk. Deze brachten, volgens
het Duitsche communiqué, den vijand slechis
een plaatselijk begrensde terreinwinst. Op
den oostelijken Aisne-oever, aan weerszijden
van Vouziers en ten oosten van Airp zouden
hevige aanvallen van de Franschen mislukt
zijn.
De correspondent van die Frankf. Z
noemt een onvoorwaardelijke overgave van
Dorummonarchie aanstaande*
De Serviërs zetten hun opmarscH in
Servië voort en maakten meer dan 1500 ge
vangenen
Maandagavond in de Iersche Zee getorpe
deerd; 13 leden der 30 koppen sterke beman
ning zijn aan, land gezet. Het lot der anderè
is onbekend.
Een liquideeringscommissie zal volgen»
een- Poolsch blad worden benoemd voor de
scheiding van Oaücië van Oostenrijk.
Havas seint dat de Fransche bladen op
de groote beteekenis wijzen van de aankomst
der Fransche troepen voor den Donan, in de
streek van Widdim. De Matin zegt dat bot
eerste punt van onmiddellijk contact met Roe
menië is verkregen.
De vroegere opperbevelhebber van het
Russische leger, grootvorst Nicolaas, waar
van bericht was dat hij gedood was, bevindt
zich in goeden welstand te Kief.
Reuter verneemt dat in gezaghebbende
Engelsche kringen de meening heerscht, dat
ontruiming der bezette gebieden niet genoeg
is. Engeland zou ook de Duitsche opvatting
omtrent de vrije zee niet kunnen aanvaarden.
Voorts is nog niet gerept van schadevergoe
ding en herstel.
De AmerikaansóHe republikein Poin-
dexter diende bij het Congres een voorstel in
om verdere onderhandelingen met Duitsch
land te weigeren, tenzij dit zich onvoorwaar
delijk overgeeft.
Volgens de „Times" beheerschen de in-
landsche hoofden, oder wie vooral Raisoeli,
thans den toestand in Spaansch Marokko.
Zij zouden itn nauwe verbinding staan met de
Duitsche ambassade te Madrid.
Uit Odessa wordt „bericht, dat de Roe-
meensche regeering alle Roémeensche havens
aan de Zwarte Zee en den Donau gesloten
heeft verklaard.
Te Kappenberg in Oostenrijk is een
sneltrein op een goederentrein geloopen. Er
ontstond brand. Tot nffl toe 15 dooden, 50 ge
wonden geteld, meldt het Korr. Bur.
Een bericht uit Kopenhagen meldt een
omwenteling te Sofia. Bloedige straatgevech
ten hebben plaats gehad.
-- De Tsjechische Nationale Raad wil de
vraagstukken dér monarchie op em vredes
conferentie geregeld zien.
In neutrale diplomatieke kringen tri
Turkije verluidt dat er pogingen worden aan-
rend om tot een spoedige overeenkomst te
<men mét de Entente.
De Duitschers verdrijven niet meer de
burgerij uit de plaatsen, welke zij ontruimen.
KORTE BERICHTEN.
De Duitsche Nationale Vergadering in
Oostenrijk is bijeengekomen en heeft besloten
hét Duitsche volk in Oostenrijk tot een onaf
hankelijk volk te verklaren. De voorwaarden
voor het bestaan van den zelfstandigen
Duitech-Oostenrijkschen staat werden opge
maakt en besproken.
vOp initiatief van staatssecretaris Schei-
demann is de Rijksdagafgevaardigde Lieb-
kmekt op vrije voeten gesteld.
GELDLEENINÖ VAN 350 MILLIOEN
GULDEN.
Bij de Tweede Kamer ia het vooratel Ing»
komen tot het aangaan van een geldleening
van 350 millioen gulden te.. laste van hü
Rijk. De rente bedraa
raagt 5 pet.
De koers van uitgifte wordt vastgesteld
door den minister van. Financiën.
Aan bankiers enz. wordt een provUte
ten hoogste 3/10 pet, toegekend.
Indiien de inschrijvingen op de vrijwillige
leening minder bedragen dan *300 millioen
gulden, wordt een gedwongen geldleening
aangegaan tegen 3% pet, per jaar.
Zij, die voor het belastingjaar 1918/19
zijn of worden aangeslagen in de vermogens
belasting naar een vermogen van 75/300 al
meer en de binnen het Rijk wonende natuur
lijke personen die voor het belastingjaar
1918/19 zijn of worden aangeslagen in d#
inkomstenbelasting naar een inkomen1 van
10.000 of meer, zijn verplicht deel te nemen
in de bedoelde leening.
Ook de binnen het Rijk gevestigde naam-
looze vennootschappen, commanditaire ven
nootschappen op aan,deelen, coöperatieve en
andere vereenigingen en onderlinge verzeke
ringmaatschappijen, met uitzondering van da
Neaerlandsche Bank, welke in de inkomsiea-
belasting zijn of worden aangeslagen wegens
uitdeelingen, tot een totaal bedrag van
10.000 of meer over een boekjaar ge
digd in het tijdvak van 1 Mei 1917 tot ea
jaar geein-
met 30 April 1918, zijn verplicht deel t£
nemen ïn de gedwongen lecning.
INMENGING VAN HET DUITSCHB
GEZANTSCHAP.
De beer Duys heeft zich met de volgende
vragen tot den minister van buitenlamische
zaken gewend:
„Is het juist, dat de heer dr. Zcno Kamer
ling zich op bevel van het Duitsche gezant
schap van die „Nieuw Amsterdam" heeft
moeten verwijderen, terwijl hij als gouvemo-
ments-ambtenaar de reis naar Indië met dit
stoomschip stond te aanvaarden?
„Indien dit bericht juist is, is dan de mi
nister tan oordeel, dat hier door de Duitsche
regeering een1 daad' is gepleegd, waartegen
met de meeste kracht dient te wonden gepro
testeerd?
„Is de regeer)g voornemen», om naast eea
eventueel uit te brengen protest, van de Duit
sche regeering te eischen een volledige scha
devergoeding van de gevolgen, die haar in
menging in deze zaak heeft gehad of nog
mocht hebben?"
GEREED OM GRAAN TE HALEN.
De Rorterdamache correspondent van dh
Tel. schrijft:
TWEEDE KAMER.
Na de beëedigimg van het nieuwe lid
Schouten en de aanneming z. h. st. van het
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling der
wet op de Middelen voor 1918, werd in de
zitting van gisteren voortgegaan met de
ierpellatie-Schaper, betreffende de levecs-
ddelen-voorziening. De heer Marchant
betoogde de onhoudbaarheid van dé bewerin
gen der revolutionnaixe socialisten, aan wier
afbrekende crifiek het proletariaat niets
heeft. Een verbod van allen uitvoer zou ons
volslagen isoleeren. Spr. meende dat bij den
voedselnood de militaire voorraden moeten
worden aangesproken en waarschuwde tegen
aandringen op telkens maar meer strafbepa
lingen, omdat die voeren tot rechtsonzeker
heid. Hij vroeg dan hoe het staat met de
voorbereiding van de crisdsrechtspraak en
had groote bezwaren tegen de motie-Schaper.
Toch zou hij verwerping betreuren, omdat
zij -de prijsverhoogmg van levensmiddelen
afkeurt en maatregelen vraagt tegen opslaan
van clandestine voorraden.
De heer Troelstra waarschuwde tegen het
aannemen van voorwaarden betreffende niet
uitvoeren naar Duitschland, verbonden1 aan
het Amerikaanach kolenaanbod. Dit zou ons
tot bondgenoot maken van een der oorlog
voerende partijen.
Minister Ruy» de Beerenbrouck knikte in
stemmend.
Spr. vroeg, of een demobilisatie-plan is
ontworpen, dat rekening houdt met de sociale
en economische belangen, en welk departe
ment leiding zal hebben bij de demobilisatie.
Spr. meendejdat dit het departement van ar
beid moet zijn. Spr. deelde mede dat de S. D.
A. P. in haar motie opneemt de wenscheliik-
heid tot verhooging, van het broodrantsoen.
De heer Kr uijt betoogde dat de centrale
keuken een organisatie van het slechtst be
reikbaar en het openbaar eethuis een orga
nisatie van het best bereikbaar nut is. Hij
diende een motie in, vragende om een vol
strekt uitvoerverbod, om de levensmiddelen-
prijzen van Juli 1914 en om een dubbel
broodrantsoen.
De heer Ter Hal I drong aan op meer
doelmatige voorlichting van het publiek; het
bureau voor mededeelingen inzake de voed
selvoorziening verstaat niet de kunst den
meest begrijpelijken vorm te vinden. Beter
zijn openbare bijeenkomsten.
De heer Staalman (middenstand)
kwam op tegen de beschuldigingen van den
heer A. P. Staalman tegen de middenstan
ders en vroeg tegemoetkoming van de grie
ven.
Minister Van IJsselsteijn kwam op
tegen de bewering-Sann.es, dat hij niet voor
de arbeiders zou voelen.
Te 4 uur 15 werden de beraadslagingen
verdaagd tot morgen 1 uur.
In de scheepvaart kan men, nu het duik-
ar als gewi
schoüwd, eene opleving waarnemen. Ver
reken kan worden be-
bootgevaar
wacht wordt, dat" spoedig de algeheele stop
zetting heeft plaats gemaakt voor een toe
stand, die overeenkomt met dien, welke in
1916 heerschte.
De „Steenkolen- en Scheepvaart-Maat
schappij" en Ph. van Ommeren hebben in
alle haast voor de vaart op Ehgeland gemon
sterd, zoodat deze, wat de vrachtvaart betreft,
een groote uitbreiding ondergaat en men
weldra weer van een geregelde verbinding
kan spreken.
De Batavier-booten van Wtn. Muller
Co. kunnen, daar het passagiersbootenijzijn,
voorloopig nog niet vertrekken,
vier VI is gecharterd voor het
doch de Bata-
overbrengen
van krijgsgevangenen.
Ook voor de vaart op Zuid-Amerika heb
ben gemonsterd de s.s. „Algenil" en1 „Wes-
terdijk", van Solleveld v. d. Meer Co„
„Gelanco" en „Turbinia", en de „Maasdijk"
van de Holland-Amerika-lijn. Ook Is
een aanvang gemaakt met het gereedmaken
van de „Noordwijk."
Al deze schepen' zijn bestemd voor het ha
len van graan. Naar Scandinavië zijn reeds
vertrokken of liggen gereed tot vertrek, de
sa. „Ant. v. Drieï", „öostvoorne", „Amstel",
„Graaf Hendrik", „Bemice", „Frisia", „Me-
grez". ..Energie", „Maria", „Laura",
„Neutraal" en „Prmcenhage".
De firma Wm. Muiier Co. heeft gisteren
bericht gekregen, dat het bj. „Admiraal de
Ruyter", de groote ertsboot, die sedert 2fl
Juli 1914 iu Novorossisk, in Rusland is op
gehouden, werd vrijgegeven en thans is een
equipage gemonsterd, die naar Rusland zal
vertrekken omi het schip te halen.
DE HOSPITAALSCHEPEN.
De hospitaalschepen, waarop zich bevinden
de Nederlandsche onderhandelaren ter eco
nomische conferentie te Londen en Hr. Ms.
gezant aldaar, te die wegens dik weder bi)
het Schulpengat ten anker waren gegaan,
hebben gisterochtend vroeg de reis naar En
geland voortgezét.
VAN HET FRONT TERUG.
Prof. E. J. Vossnack, hoogleeraar aan dé
Technische Hoogeschool te Delft, die van het
begin van den oorlog af in Ehiitschen
krijgsdienst is geweest, heeft zijn colleges her
vat met een lezing waarin hij de belangrijke
veranderingen naging welke er sedert in de
techniek van den bouw van koopvaardijschip
pen hebben plaats gehad.
DUITSCHE TWEEDEKKER GEDAALD.
Te Hendrik-Ido-Ambacht is gistermorgen
j 10 uur in een weiland een Duitsche tweedek-
I ker gedaald. De bestuurder verklaarde te
i Gent te zijn opgestegen en meende in de na-
AARSCHE COURANT.
pelhk.V A V.UVU, MVHf,