DAGBLAD VOOR 'ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Na den oorlog.
No 2:1
Honderd en twintigste Jaargang.
Abonnementsprijs bij loornitbetalin? 1.3 maanden f 1.65, ft. 1. post f 1,90- Bewïisnnmmers 5 it Altertentfeorlïs 15 tl ®rél ffsüffii letters ia» plastsralafö, Ir, ft, O. Ié ijs lilMMerif IiTiü Bi* üfföfi t ft, Isi
MAAN DA©
18 N O TIM BIB.
De lucht klaart op.
Binnenland.
Het was den eersten dag van het sociaal
democratisch congres reeds te constateeren,
dat het tot revolutie niet komen zal.
Het overgroote deel der georganiseerde ar
beiders bleek verstandiger dam vele hunner
leiders geweest zijn, zij wenschen geen evo
lutie door de revolutie, maar door krachtige
propaganda, desnoods door onthouding van
medewerking aan nijverheid en verkeer.
Zij hebben ingezien, dat de tijd voor be
langrijke concessies is aangebroken, maar dat
een politiek van geweld het tot stand komen
van democratische hervormingen slechts be
lemmeren kan.
Het zoet gefluit van politieke vogelaars der
revolutionnaire anarchistische groepen kan
de groote massa der georganiseerde arbeiders
niet lokken, zij zijn te verstandig gebleken om
met geweld te willen veroveren, wat zij door
gemeenschappelijk overleg verkrijgen kun
nen.
Wij willen den wettelijken weg niet verla
ten, wij voeren de arbeiders niet naar den af
grond, heeft o. a. de voojrzitter van het N. V.
V. gezegd en de heer Vliegen, bestuursvoor
zitter der S. D. A P., heeft gulweg bekend,
dat revolutionnaire planneij momenteel geen
kans van slagen hebben.
Met verwondering mag men zich nog
steeds afvragen waaraan de heer Troelstra
het recht ontleende van een dreigende revolu
tie te spréken, van een grijpen naar de macht
door de arbeiders, waarbij op politie en mili
tairen niet te rekenen zou zijn.
Op de vergadering van besturen der S. D.
A. P., het N. V. V. en den Ned. Bond van
Dienstplichtigen was reeds de oprichting van
arbeiders- eu soldatenraden afgewezen en' on
der de groote massa van het Neder landsche
volk, dat zich uitdrukkelijk tegen een revolu
tie Jen vóór de handhaving van orde en gezag
verklaarde, was een belangrijk contingent
politiemannen en militairen. Het minder ma
rine-personeel, aldus heeft de vertegenwoor
diger van hun bond Zaterdag op het Rotter-
damsche congres medegedeeld, wenschte geen
wanordelijkheden. De beweging heeft noodig
zich zelf te zijn en onder de leiding van Wijn-
kop stelt zij zich niet. En Troelstra zelf
heeft den tweeden congresdag, al is het dan
wat laat, ruiterlijk erkend, dat hij de machts
verhouding niet geheel juist heeft gezien.
„Wij", aldus mr. Troelstra, „roepen de regee
ring toe: wij erkennen dat gij nog de mach
tigste zijt, wij zien, dat gij sterker zijt dan
menigeen onder ons heeft gedacht en we ge
ven toe, dat als wij u die macht willen ontne
men, we niet kunnen steunen ,op het geheele
Nederlandsche volk. Maar laat de regeering
onze betooging niet onderschatten en de on
verbiddelijke noodzakelijkheid beseffen om op
flinke wijze aan ons program van eischen te
voldoen."
De congres-resolutie is met algemeene
stemmen aangenomen.
Deze resolutie bevat vele eischen, die
zonder twijfel voor inwilliging vatbaar zijn
en het is thans de plicht van onze volksverte
genwoordiging onverwijld de noodige maat
regelen te treffen, opdat aan de rechtvaardige
eischen der arbeiders zoo spoedig mogelijk
tegemoet wordt gekomen.
De woordvoerders der verschillende par
tijen hebben in en buiten de Kamer reeds toe
gezegd aan doeltreffende sociale wetsontwer
pen hun steun te willen verleened. Velen van
hen zijn daartoe ongetwijfeld door de om
standigheden gedwongen en de dreigende re
volutie heeft op hun bereidwilligheid een be
langrijken invloed uitgeoefend.
Maar de concecsies zijn er en ook nu er van
een revolutie geen sprake meer is, mogen de
arbeiders verwachten, dat de toezeggingen
dezer dagen in en buiten de Kamer door ver
schillende politieke partijen gedaan, zullen
nagekomen worden.
Dan zal de medewerking tof democratische
hervormingen in de oogen der arbeiders dub
bele waarde hebben, omdat zij er dan van
overtuigd zijn, dat de tijden veranderd zijn
en dat met het keeren van het getij de bakens
verzet worden.
Ik wil wel erkennen heeft de heer Dres-
selhuijs o. a. Donderdag in de Kamer gezegd,
dat de oorlogstijd, de ellende, die wij om
ons heen zien, ons democratisch misschien 25
of 30 jaren vooruit heeft gebracht en ook bij
mij heeft zich een zekere psychische revolutie
in dien zin ontwikkeld. En als de regeering
zegt, dat zij het vrouwenkiesrecht, dat op het
program van de arbeiders-organisaties staat,
wil aanvaarden, heeft de regeering mijn steun,
maar onder één voorwaarde, dat ik niet ge
dwongen wil worden met het pistool op de
borst.
Welnu, de heer Dresselhuijs en vele voor
aanstaanden te rechter- en linkerzijde worden
niet meer gedwongen met het pistool op de
borst.
Het Rotterdamsche congres heeft dit pistool
als een voor den schutter zelf gevaarlijk wa
pen weer aan den spijker gehangen en met1
recht mogen de arbeiders thans verwachten,
dat de heeren Dresselhuijs c.s. hun woord
zullen houden.
Geschiedt dit niet, dan zal inderdaad hen
de gansche verantwoordelijkheid voor latere
ongeregeldheden1 treffen.
De Duitsche revolutie ontwikkelt zich zon
der gdoote schokken. Vrijzinnige en nationale
kringen overleggen over een gemeenschappe
lijke candidatenlijst voor de constituante. De
partij der vrijzinnigen voor groot Berlijn be
pleit de vorming van een groot Duitsch op
democratisch-republikeinschen grondslag
rustende partij.
De Voss. Ztg. betoogt dat de bourgeoisie
zich tot krachtige medewerking behoort aan
te gorden en op den bodem van den nieuwen
staat van zaken de handen ineen moet slaan.
Rond Theodoor Wolff heeft zich thans een
repub li keinscn -democratische partij ge
schaard, die de vorming van een nieuwe so
ciale politiek eisefat. Zij wil voor de monopo
listische ontwikkelde economische gebieden
het denkbeeld der socialiseering ter hand ne
men, het staatsdomein verdeden en tot beper
king van het groote grondbezit overgaan, op
dat de landbouwende stand versterkt wordt.
Zij wil de oorlogswinst ten sterkste belas
ten, een progressieve vermogensbelasting
voor eens, alsmede andere diepingrijpende
belastingmaatregelen, voorts wettelijke
waarborg der rechten' van arbeiders, beamb
ten en ambtenaren, verzekering der rechten
van degenen die aan den oorlóg hebben deel
genomen, en' van hunne weduwen en weezen
en ondersteuning van den zelfstandigen mid
denstand.
De onafhankelijke socialisten willen, dat
de socialiseenng van de bedrijven aan de be
legging van da Nationale Vergadering
vooraf zal gaan.
De ontwikkeling dezer partij, ia evenwel
nog zeer duister.
In de laatste dagen is de stemming te Ber
lijn er veel op verbeterd. Het wantrouwen te
gen de geallieerden, dat' vooral na het bekend
worden van de wapenstilstandsvoorwaarden,
zeer groot was, is sinds de beloften in zake
de levensmiddelen erg verminderd.
De roode kokarden en de roode mutsban
den verdwijnen meer en meer, de Duitsche
nationale kokarde duikt in steeds greater
aantal op en de schepen hebben de ooriogs-
vlaggen weer geheschen.
Inmiddels is in het door het rijksdeparte
ment van Binnenlandsché Zaken uitgewerkte
ontwerp betreffende de kiesregeling voor de
constitueersnde nationale vergadering als
termijn voor het vaabtelien der kiezerslijsten
de 2e Januari 1919 en als dag der verkie
zingen de 2e Februari aangewezen. Het ont
werp is voltooid' en reeds door de rijksregee-
ring geheel behandeld.
Met den Pruisischen minister van Binnen-
landsche Zaken werd een overeenkomst in
dien zin getroffen, dat het ontwerp ook ge
lijktijdig voor de verkiezingen van de Pruisi
sche Nationale Vergadering geldt.
Het Pruisische ministerie van wetenschap
heeft een verstandige daad gedaan. Het heeft
begrepen, dat de opvoeding van een volk met
het kind moet beginnen en daarom een om
zendbrief verspreid, die tegen het misbruik
van het onderwijs tot het najagen van bepaal
de bedoelingen waarschuwt en voorschrijft,
dat de geschiedenis den leerlingen voortaan
in zakelijkeni en cultuur-historischen trant
moet worden bijgebracht. In zake den we
reldoorlog en de oorzaken moet men alle ten
dentieuze voorstellingen achterwege laten.
De schoolboeken, die den oorlog om zich
zelfs willen verheerlijken komen niet meer in
aanmerking. De onderwijzers mogen evenmin
omtrent oorzaken en gevolgen der revolutie
of tegen de huidige regeering opmerkingen
ten beste geven, die een verkeerd beeld van de
zaak geven, de contra-revolutie in de hand
werken of bij de scheiding van kerk en school
de kindefen, voor wie geen godsdienstonder
wijs gewenscht wordt, daartoe dwingen.
Er gaan talrijke verzoeken om tegemoetko
ming en billijke behandeling van uit Duitsch-
land naar de Entente-staten. Staatssecretaris
Solf heeft Lansing opnieuw voorgesteld tot
een conferentie in Den Haag te komen inzake
de levensmiddelenvoorziening. Bovendien
vraagt hij Wilson's toestemming voor een
Duitsche commissie, die onverwijld naar
Amerika kan vertrekken om hem de omstan
digheden van de regeering hier uiteen te zet
ten en den inkoop van de noodigste levens
middelen te trachten voor te bereiden, om
zoodoende duizenden vrouwen en kinderen
voor den hongersnood te vrijwaren.
De uitvoerende raad van arbeiders en sol
daten zond een oproep aan de volken van
Frankrijk, Italië, Engeland en Amerika, Vvaar-
in o. a. gezegd wordt: wij verheffen onze
stem en verzoeken u er voor op te komen,
dat het Duitsche volk door uwe regeeringen
niet tot een slavenbestaan wordt veroordeeld.
Wij hebben onze binnenl&ndsche vrijheid ver
overd en willen in de toekomst in den raad
der volkeren als gelijkgerechtigde medewer
kers zitting hebben.
Ook prins Lichnowsky, de vroegere Duit
sche gezant te Londen, richt zich in de Vor-
warts met een oproep tot de Britsche natie.
Ik spreek, zegt hij, als Duitsch patriot en te
gelijk als vriend van Engeland tot het Brit
sche volk, tot alle Engelschen, die ondanks
den gruwel van dezen oorlog het gevoel voor
menschelijkheid en gerechtigheid behouden
hebben, wier ruime politieke blik niet door
hartstocht vertroebeld wordt en vraag hen, of
zij ons willen helpen op niéuwe grond
slagen de latere verzoening en nieuwe toena
dering, de wederkeerige vreedzame arbeid in
dienst van de geheele menschheidsgedachte
mogelijk te maken dan wel of zij die grond
slagen willen vernietigen'.
De Hongaarsche Nationale Raad besloot
namens den volkswil, dat Hongarije van alle
andere landen onafhankelijk en 'n zelfstandi
ge volksrepubliek is. De Kamer en het Mag-
natenhuis bestaan niet langer, een constitu
ante zal de grondwet versterken. Zoolang de
constituante niet anders beslist, wordt het
opperste staatsgezag door een volksregeering
onder Karoly uitgeoefend met steun van het
uitvoerend comité van den Natiönalen Raad.
De volksregeering moet onverwijld wetten in
het leven roepen nopens invoering van het
algemeene, geheime, gelijke, rechtetreeksche
kiesrecht, ook voor vrouwen, persvrijheid,
volksvrijheid,
De hiermede
ke bepalingen verliezen hun geldigheid,
overige wettelijke bepalingen blijven van
kracht.
Koning Albert zal Vrijdag zijn intocht !n
Brussel houden en generaal Leman zal hem
vergezellen. De belangstelling daarvoor is be
grijpelijk buitengewoon groot.
De Daily Telegraph zegt dat in het duister
der toekomst een ding absoluut duidelijk zal
wezen, n.l. dat het België van de toekomst
grooter zal zijn dan het België van het verle
den. Het is altijd toegegeven, dat herstel en
vergoeding voor België het eerste punt dien
de te zijn van de voorwaarden, die den ver
slagen vijand moesten worden opgelegd.
„Wij mogen een toekomst verwachten,
waarin aan België ecu positie in den raad van
Europa zal worden ingeruimd, die in over
eenstemming is met de deugden van zijn nati
onaal karakter. België zal niet langer een
staat zijn, welks neutraliteit speciaal gega
randeerd moet worden. Voortaan zal net
spreken en handelen als een vrij, onafhanke
lijk lid van het Europeesche gemeaiebest"
De Duitsche Tageszeitung constateert dat
in tegenspraak met de steeds meer opduiken
de berichten omtrent het overslaan van de re
volutionnaire beweging naar de ententelan-
den, dient te worden geconstateerd, dat in of-
ficieele kringen geen' Berichten zijn ontvan
gen, noch over zulke voorvallen op de Brit
sche vloot, noch aan het Fransche front. Het
komt in de entente-staten ouder de arbeiders
niet tot revolutionnaire uitingen,en in En,
land bereidt men zich reeds voor op de
mende politieke gebeurtenissen. Lloyd Geor
ge heeft in een rede voor de coalitie-vergade
ring te Westminster gezegd, dat het volgende
parlement vermoedelijk het belangrijkste in
de geschiedenis des lands zal zijn. Van het
karakter daarvan zal bijna evenveel afhangen
als van den wereldoorlog. De oorlog heeft
alle gebreken van het oude stelsel aan den
dag gebracht als daar zijn de gebrekkige in
richting van ons nationale leven en de ver
spilling bij het gebruik van onze hulpbron
nen in mannenmateriaal.
Op het oogenblik zijn twee derden van Eu
ropa door een verwoestenden' stormvloed
overstroomd. De toestand is zwanger van ge
vaarlijke mogelijkheden. Indien het nieuwe
parlement in eenig opzicht te kort schiet,
zouden de instellingen in dit land het voor
beeld van vele in het overige Europa kunnen
volgen. Dit land, aldus Lloyd George, is ge
slachten achtereen een voorbeeld geweest van
de gestadigheid van de regeermacht. Wij kun
nen niet naar den ouden toestand terug. Als
een pdnter heeft de oorlog Europa's Bodem
open gescheurd. We moeten naar behooren
zaaien. Zoo 't nieuwe par lemen tegen zijn taak
opgewassen is, zullen troon en rijk stevig ge
vestigd zijn op den degelijken grondslag van
een gelukkig en welvarend volk.
KORTE BERICHTEN.
Prins Max van Badende vroegere
Duitsche rijkskanselier heeft zijn meening
gezegd over de nieuwe regeering en het bij
eenroepen der constituante als noodzakelijk
aanbevolen.
Poolscfie officieren zijn in autds Posen
binnengedrongen en hebben de overgave der
stad geëischt.
In Litauen is een kabinet-Woldtemaras
gevormd.
Er zdl een vredesconferentie zijn voor
de prelimindiren van half December tot eind
Januari; daarna een die de bijzondere kwes
ties zal regelen.
—..Volgens het Poolsch Corr. Bur. zullen
troepen &r Entente binnenkort Polen binnen
rukken.
Op een' bijeenkomst van de Berlijnsche
A. en S. R. werd het bolsjewisme hevig be
streden.
Roemeensche trOepen zijn in Podolië
(Russisch Oekrajina) binnengedrongen.
Een deel der Duitsche onafhankelijke
■ocialisten naar de groep van Uebinecbt
overgegaan.
Hodge onderwerpt zich aan het besluit
der Arbeiderspartij m zal geen. zetel in het
nieuwe Britsche kabniet aanvaarden
De Engelsche arbeiders-leider Herider-
son waarschuwi tegen den revolutioamiren
geest die in enkele landen op het continent
van Europa tot uitbarsting is gekomen.
Rader seint ana, dat de ieiegtaftsstte
gemeenschap met New-York gestoord
In Wesi-Qdluil kanen Mrijks Joden*
programs voor.
Hoover, de Af&rl&tm&tHa voiémk®»
trotem, gaat nd&e Europa*
Het nieuwste type Handky-Page-viteg-
tuig heeft een tocht naar Londen geas&sit,
met 40 passagiers.
BELEMMERINGEN VOOR DEN
HANDEL MET DUITSCHLAND
OPGEHEVEN.
Het ministerie van Buitenlandvhs Zaken
heeft van bet Duitsche gezantschap de volgen
de mededeeting ontvangen
1. De Duitsche lijst van firma's die geen
Duitsche artikelen of steenkolen mogen ont
vangen wordt opgeheven.
2. Voor het betrekken van goederen uit
Duitschland is geen enkele garahtit.eriJaring
meer noodig dit geldt ook voor den doorseer
t geldt
ia In
door Duitschland, In zoover uitvoervergun
ningen, uitvoerverboden, cf beperkingen de
levering niet beteumjerea, fern daca zander
meer plaats vsadse.
3. De naranttevetikringeH, tot nu toe
door de Nederlandsche ontvangers s
treden buiten werking; de gestelde
ranties worden terujgpgévm
4. De bureaux, door de Duitsche industrie
opgericht yoor het betrekken er» de distribu
tie van goederen uit Duitediknd, in het bij
zonder de bureaux voor ijzer, zout èn kali,
zetten hun werkzaamhed eaveort in over
eenstemming met de desbetreffende Neder
landsche lichamen.
5. Privaatrechtelijke overeenkomsten der
Nederlandsche ontvangers met de Duitsche
leveranciers of hun vereeuigingen worden
door het bovenstaande niet aangetast.
LADING VAN IN BESLAG GENOMEN
SCHEPEN.
Bij de N. O. T. is bericht ingekomen, dat
de volgende artikelen uit de in beslag geno
men schepen, welke thans in Engeland lig
gen, onmiddellijk zullen worden vrijgegeven
om naar Nederland te worden verscheept in
Nederlandsche stoomschepen: 17,659 balen
copra; 5128 balen kapokpitten; 7279 balen
cocoskoeken; 1600 balen' veekoeken; I486 ba
len castorzaad en 4121 balen paimpitkoeka.
MINISTER BOSBOOM EN Dl
OPPERBEVELHEBBER.
De oud-minister van Oorlog; de heer Bos
boom, schrijft in de Haagsche Post, naar aan
leiding van een beschouwing in dit weekblad
over de verhouding tusschen hem als minister
en den nu afgetreden opperbevelhebber gene
raal Snijders:
„Aan mijn ontslagaanvrage heeft de gene
raal part noch deel. Had ik zijn raad gevolgd,
de oproeping v^n de landstormklasse 1908
zou niet de aanleiding tot mijn val als minis
ter zijn geweest. Lang voor dat de zaak in de
Kamer ter sprake kwam, had de generaal mij
uitstel met die opr<
niet op grond van
KOOL.
De minister van landbouw heeft aan de ge
meentebesturen doen weten dat de voornieten
zware roode en gele herfsttooi niet toerei
kend zijn om de vele bestellingen daarop nog
geruimen tijd te kunnen uitvoeren. Waar het
toch wenschelijk is, de beschikbaarstelling
van versche roode en gele kool nog zoo lang
mogelijk vol te houden, zullen thans ook
lichtere kleinere exemplaren dier koolsoorten
in de distributie worden gebracht.
SPAANSCHE GRIEP GEEN LONGEN-
PEST.
De minister van arbeid heeft op vragen
van het Kamerlid Van Ravesteyn geantwoord,
dat bactereoligische en' pathologisch-anatomi-
sche onderzoekingen hebben aangetoond, dat
de thans heerschende ziekte geen longenpest
is.
De Centrale Gezondheidsraad beveelt,
meer nog dan in normale tijden, maatregelen
aan van algemeenen hygiënischen aard.
BROODKAARTENDIEFSTAL
Om het ontvreemden van broodkaarten te
gen te gaan, heeft de minister van landbouw
het Rijkskantoor voor Brood opdracht gege
ven in den vervolge voor vermiste brood
kaarten geen andere ter beschikking te stel
len, dan tegen betaling van 25 per 1000
stuks, waardoor ook de gemeentebesturen be
lang zullen hebben bijeen behoorlijke opber
ging der kaarten.
S. D. A. P. EN N. V. V.-CONGRES.
Het Rotterdamsche Cirais-geboüw was de
vergaderplaats voor het buitengewoon con
gres, bijeengeroepen door de samenwerkende
Soc.-Dem. Arbeiders Partij en het Ned. Ver
bond van Vakvereenigingen. Op alle rangen
zaten nu de afgevaardigden, die echter lang
niet alle plaatsen bezet hielden. In aanmer
king moet hierbij trouwens genomen worden
dat het uitsluitend een congres van afgevaar
digden' is.
Midden in de zaal was een groot podium
uitgebouwd, heel toevallig omdat er. 's avonds
bokswedstrijden' gehouden worden in het cir
cus. Op dat podium hadden de besturen van
de S. D. A. P. en NL V. V. plaats genomen,
rechts is de efcKsr set tfe 'KsssfessSÊs.
tooneel was words pert gmmvm'd, «éüra
in bijzonder gtvoim getale mst dit cesgïs®
is gekomen
De setdari» vm te W. V. Ws fêsm BS*
Fimmen, sprrtM em wsssé Y&-
heugï ie as en over des tesgfeif
de. Inzonderheid voor F r' te?? wks*®»
ém vm eimnatisSe; de mr'^rs^ -S™
hobbea Jran tiww aas de fewswlte,.«It mh
komen bewaard. Mei wMssëaf m*ajptiae&
$gr. vertfar dat d« Dt»ts?hp m«sSr
lijk vrij zijn vas dg
Hier te lande saj de teöGpö és
gezweept r..g. om te veffcfeder®, dat et tm
revolutie kooit, in wsse sdafef te ss&gfgi
dat ex gered wordt, wat sr sog te mfdsa va
voor de bourgeoisie. Spr. waarzehwt, d«4
men zich van de vmtódfcdd' in de se^ .-daai.
doet ©ska.
ierop; alk aa«=
klinkt dg Inte&
nationale door het gebouw.
Hierna voortgaande, zegt de feeer Fimsssat
nog, dat de aot-dem. onverzwakt |g ais vóèj
den vrede.
Spreker deelt dsan ffieds, foe fedee&a
van het congres zal zija.
Voor d« samenstelling heeft men Z&S ®cg»
ten' beperkeo; tal van aanwas® tot Mjwo»
ning moesten- afgew&m. Er is atedste pïaata
voor !5CQ afgevaardigden, terwijl 4ÜË&J
5090 aanwagao wasea, ms".
Vaa w. Trcetetra is es s®s§5«fii s®teaü*
ges, «kt m feet Ksgy® sfet sal ÊüMss
IK te
sfcsa
Terwijl te migm
eessge weoséaa aaa da magsfes''
Victor Adler.
Hierna komt hei Esrste-KeSierlM sa 'wefr
houder van Amsterdam, de Ïïeer W. H. Vlie
gen, aaa het woord. D®ze sette jtdgeoi
er in den lande gebeurd is en de er»
gasisaties besloten hadden.
Hierna ging epr. de versdrillarfe eüsefiw
van het program na, en deelt mede, dat es?
eenige amendementen zija iagekomta, Mest
wcsschi opgenomen te dm „mvemag van
het onderivijsprogram"dods dit behoort hg
deze eischen minder spadaal thak.
Plaatselijke keuze, verbod van alceÉöLfe5ï$»
cage, kortom de eischen van de getesei-oathou-
dersoetregiag behooren er evar.Etic op. Dödi
het congres kan hierover zelf beslisKQ.
Een vi|fttal afdedingen hebben voorgeteld
afschaffing van het koning^diap m
van de republiek. Op eea program voor een
revolutionnaire regeering ware dit punt na
tuurlijk vowgekomen. Wij zijn reramikfoeo
en hadden wij de macht, wi] zouden het ko
ningschap afschaffen, volgende het voorbeeld
van de EVuiische parhigenooten. Maar bijzon
dere beteekenis heeft deze zaak niet. De ver
schijnselen, dat het koningschap een' beletsel
zou zijn voor democratische beginselen' zitten
hier nog niet diep (geroep: En generaal
Snijders dan) en voor zoover zij zich voorde
den bleken zij heel gemakkelijk uit te snijden.
Thans heeft men een progra
dat men de regeering voorlegt en waarvoor
de arbeidersklasse zal gemobiliseerd worden.
Aan geen enkele burgerlijke regeering kan
men den eisch stellen van afschaffing van het
koningschap. Op dit oogenblik kan men met
dezen eisch niet komen.
Een koloniale paragraaf kan in dit prö-
gram niet worden opgenomen; evenmin natio
nalisatie van den grond.
Er is, vervolgt spr. dan, ons nog al eeta
het djfer 1903 toegevoegd, maar we zijn 15
jaar verder en de sóc,-dem. is zooveel sterker
geworden. Het N. V. V. bestond nog niet en
de S. D. A. P. had 3000 leden; thans heeft de
S. D. A. P. 36000' h 40.000 leden en de N. V.
V nadert de 200.000. In de Kamer zijn alle
18 kieskringen vertegenwoordigd.
De democratische beloften, die gedaan zijn,
zullen gehouden worden, of men zal geen
rust hebben in ons land. Spr. wijst op den
wensch van den 8-uxendag. wat zal er gebeu
ren, als die niet komt? (Geroep: Staken).
Spreker zegt dat in verschillende bedrijven
dan stakingen zullen uitbreken'.
Als de bourgeoisie haar beloften verbreekt,
dan kunnen' wij niet andera dan vechten tegen
haar. (Applaus.)
Vervolgens keurt spr. af de „Wijnkooperij"
waardoor scheuring in de arbeiderspartij ont
staat, daartegenover wekt hij op tot hecht sa
mengaan. (Een stem: Dan had je Troelstrt
moeten royeeren.)
komt men niet. Met alle bezieling en met al'
onze kracht zullen' wij zorgen, dat de toe
komst van dezen' tijd zal gewagen van groote
dagen, die vruchtbaar zijn. (Applaus.)
De tweede inleider, de Amsterdamsche wet
houder, de heer F. M. Wibaut, wordt met ap
plaus ontvangen.
Deze stelt de vraag of men terug moet naar
den tijd van voor den oorlog, of moet men het
gemeenschapsbedrijf krijgen. Moeten we te
rug naar de absolute vrijheid van het parti
culier bedrijf, of moet meer rekening gehou
den worden met het belang van de voortbren
ging en' van de arbeidersklasse?
Het antwoord kan niet twijfelachtig zijn.
Ook van de rii der ondernemers wordt dat in
gezien. Daarvoor beroept spr. zich op Rate-
nau, voor hem en' voor een aantal helderszien-
den in andere landen staat vast, dat men niet
terug kan. Spr. betoogde uitvoerig dat et
moet komen een sterke uitbreiding van het
overheidsbedrijf.
Spr. betoogde met een beroep op allen, om
mede te werken tot versnelling van den gang
der sociale hervormingen'. (Applaus.)
Ode dé derde inleider, bet Tweeds 3
ALRMAARSCHE
