PvOYinriual Nieuws.
i>oi'knniikoit<imiHr.
HET AMSTERDAMSCHI
MELKCOMLICT.
O istertn heeii ue fctoüU van Veehouders
opnieuw s« Amsteiüam vergaacrd, cm nader
2iju uuuding le txpaicn tegenover de bcmid-
acuagspugingen van bet gemeentebestuur.
De over Co lijn, lid van ue tweede Kamer,
dev.de mede, bij den minister geweest te zijn
cm u,e meikkwcstie te bespreken. Wat spr.
cw«r vernam gaat alle perken ie buiten. De
munster heeft verklaard van de meikccntrali-
satie niets af te weten, maar het p.an daartoe
lag gereed als erfenis van 's ministers ambts-
vov-i ganger.
De minister had zich niet tegen een proef
neming verzet, maar maakte zien voor oe cen
tralisatie niet warm, want over vier of zes
weken laat Z.Exc. alles vrij. Van maatregelen
tot inbeslagneming wist de minis.er me.s ai.
Z.Exc. had daarvan eerst uit de klanten
kennis gekregen en was er volstrekt geen
vol islander van. De maatregel was buiten
den minister om door den heer Schimm van
aei Lout c.s. genomen.
Spr. nu achde zich niet gerechtigd i.z. het
muxconliict een advies te gevÊn, maar vraagt
toch of net zin heeft (/oor vier of zes weken
het bedrijf te desorgahiseeren.
De heer Colijn deelde verder nog mede, dat
de minister van een audiëntieaanvrage niets
wist en ook niets had kunnen vinden en had
tegen den minister gezegd als burgemeester
te zullen weigeren medewerking te verkenen
bij ue inbeslagneming van ve£.
Er moest een telegram gezonden worden
aan den minister (spr wilde zich daarmede
belasten), waarin bericht mQCt worden, dat
de vergadering niet tot een vergelijk is kun
nen komen en het bemiddelingsvoorstel niet1
heeft aanvaard, dóch dat met het oog op den
frooien melknood in Amsterdam de boeren
aicrdagochtend zullen beginnen aan hun ei
gen opkoopers te leveren. Tegelijk zal den
minister worden verzocht morgen een depu
tatie van de veehouders te ontvangen. Spr.
geloofde, dat Amsterdam de boeren wel hun
gang zal laten gaan. Mocht dat onverhoopt
niet zoo zijn, dan zal met verdere levering
worden opgehouden tot het resultaat van de
conferentie met den minister bekend is.
Dit voorstetl werd met donderend applaus
begroet.
De voorzitter verklaarde, dat in dit voor
stel ook de zienswijze van het hoofdbestuur
was neergelegd en bracht den heer Colijn
grooten dank voor zijn bemoeiingen.
Uit de vergadering werd de vrees geuit, dat
de s ijters dc melk niqt zouden aannemen, om
dat zij dan den toeslag missen.
Pc voorzitter geloofde echter wel op de-
medewerking der slijters te kunnen rekenen.
De heer jBergkamp deed een tegenvoorstel
om morgen niet te leveren, maar vol te hou
den tot de conferentie had plaats gehad.
iyj het in stemming brengen van dc beide
voorstellen bleek de vergadering in over
grote meerderheid te willen mede gaan met
rrt voorstel-Bergkamp, om te blijven staken
tct het resultaat van de conferentie met den
min-'ster bekend is.
P'nsdag a s. zal opnieuw worden verga
derd.
ADRES AAN WILSON.
Len comué te heerenvicn heelt aan presi-
dc»u W iison een huideadres gericht, oader-
teei,enü door pi.m. 4UUÜ personen.
la au aeucs warden uituiukkeajk de wensch
en <ie verwachting uitgesproken, 3at®de Pre
ssent cp oe a s. vrioesconitrentie de staats*
lieoLn oer verschillende tanden a.daar op
tredende namens hun regecringen bereid
zal vinden hun hun krachuge medewerking te
verkei.cn- voor oe toanaaükonung van den
Volkerenbond.
EEN STAP IN DE GOEDE RICHTING.
Door he Bestuur van den Coöperatieven
Bond van Coöperatieve Landbouwvereenigin-
gen in Noordholiand en anoere landbouwin-
sie.lingen is den heer Directeur van het
kijxslandbouwproels.ation voof Vetvoeder-
onuvrzoek te Wagtningen gevraagd, of het
regeeringsvoermeel regelmatig werd onder
zoent, en of, gezien de dikwijls zeer slechte sa
menstelling, genoemde directeur ook in de sa
menstelling van genoemd voer werd erkend.
Genoemde directeur bericht nu, volgens het
Algem. Landbouwbl., o.m.: „Naar aanlei
ding van het meermalen te kennen gegeven
veriangen, dat uilkomsten van het onderzoek
van door de regeuing geleverd veevoeder
openbaar gemaakt zoude worden, ben ik voor
nemens uitkomsten van het onderzoek van
door de controleurs van het Rijkslandbouw-
proJsiaiion voor veevoederonderzoek geno
men mohsters van dit voeder te publiceeren.
Aan hen, die mtenen, dat ergens vervalscht 01
minderwaardig regeeringsvoeder wordt afge
leverd, verzoek, ik mij hieromtrent in te lich
ten v
Gngc'.wijfelt bcteekent dit een stap in de
goeoe nchung. Want de kwaliteit regeeririgs-
mee'l, die geleverd werd, was meermalen een
verxnoeici, zoo goed als waardeloos mengsel.
GEEN KOREN. GEEN KUNSTMEST.
()krasse maatregelen.)
Zooals bekend gaat het met de inlevering
van granen nog lang niet naar wensch. Eeni-
gc weken geleden had door den Rcgeerings-
commissans belast met de rijksgraan inzame
ling in de provincie Noordholland een onder
houd met vertegenwoordigers van de in deze
provincie bestaande groote corporaties op
lanaöouwgebied. Een en ander had tenge
volge ciat teen de wenschelijkheid^sierk naar
voren trad om voor de inlevering iü December
een premie disponibel te stellen.
Ook in andere provincies dezelfde klachten,
dat de mievering van graan niet aan de ver
wachtingen beantwoordt. Verschillende land
bouwers schijnen nog niets te hebben ingele
verd. Door den minister van landbouw is nu
ech.er een zeer krasse maatregel getroffen, die
ongetwijfeld succes zal hebben.
Lr Wordt namelijk binnen korten tijd een
belangrijke partij mais en chi.isalpeter in ons
land verwacht. In verband hiermede heeft de
minister bepaald, dat de boeren, die niet be
hoorlijk hun graan hebben ingeleverd, de toe
gewezen mais en chilisalpeter zal worden
onthouden. De regeeringscommissarissen zul
len aan de kunstmes,commissie meedeelen,
welke landbouwers bij de inlevering van
graan in gebreke zijn gebleven. Ongetwijfefld
een maatregel die succes zal blijken te hebben
BROODGEBREK.
T- O est woud w ach. en de bakkers nu al 10
dagen op meto. De gthcele voorraad wit meel
U u.tgeput. Enkel wordt nog gevent met eeni-
Se foggebswéta. Voor t overige moeten
orpsotwoners aldaar hun toevlucht nemen
tot andere voedingsmiddelen.
DE BEERSCHE MAAS-KWESTIE.
Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant
hebben een bekendmaking afgekondigd,
waarin zij zeggen dat sinds onheuglijke tij
den is gebruik gemaakt van de bevoegdheid
om, wanneer de rivier de Maas in de periode
van 15 Maart tot 15'November buiten hare
oevers dreigde te treden, een keerkac? te
stellen in het bed der Beersche Maas. Op
grond daarvan is de uitoefening dezer be
voegdheid door hun college als rechtmatig
erkend bij besluit van 13 Maart 1840, hetwelk
de burgemeesters van Cuyk, Linden, Beers;
Gassel en Escharen machtigde om bedoelde
keerkade bij gebleken noodzakelijkheid aan te
brengen Nter hoogte van 1834 voet, met last
echter om na geweken gevaar de kade weder
om te slechten. Thans is in de periode, waar
in de dichting van den, Bcerschcn overlaat,
door hun college niet is toegestaan, door een
groot aantal belanghebbenden tot het sluitep
van dien overlaat oevrgegaan, wat in strijd is
met art. 33sder wet van 10 Nov. 1900, dat
vooraf godkeuring van Ged. Staten eischt,
zoodat zij de onverwijlde staking van de uit
voering der aangebrachte dientingswerken
in den Beerschen Overlaat gelasten.
VETTEN EN OLIEHOUDENDE ZADEN
Het weekblad Oliën en Vetten meldt:
Het Bij het agreement van Londen toege
zegde invoerkwantum van 80,000 ton vetten
geldt voori het gevai, dat onze eigen boterpro-
ductie de 20,000 ton niet zal overschrijden;
indien die productie grooter blijkt te zijn, zal
de in te voeren hoeveelheid met een gelijk be
drag worden verminderd. De jaartermijn,
waarvoor dé overeenkomst geldig is, is reeds
ingegaan op I October 1918, zoodat de tota
le invoer van het toegestane vet zal dienen
plaats te vinden in de eerste 9 maanden van
het nieuwe jaar. Tevens is vastgelegd, dat
30,000 tons in den vorm van dierlijk vet zal
worden ingevoerd. Voor de overige 50,000 ton
is de mogelijkheid opengelaten, het in den
vorm vat} oliehoudende zaden te betrekken
Daardoor is er mogelijkheid, dat de olieindus-
trie hier te lande od eenigen zij het dan cok
slechts kleinen aanvoer vau buitenlandsche
grondstof kaa hopen.
VLUCHT EN DIEFSTAL
Een meisje; dat bij haar grootouders te
Bameveld wordt opgevoed, is met behulp
van haar minnaar door een raampje ont
vlucht, al haar hebben en houden medene
mende, benevens het spaarbankboekje van
haar grootvader. Na onderzoek is gebleken,
dat het meisje den eersten nacht bij een buur
vrouw heeft doorgebracht, welke medelijden
de weduwe zich tegen betaling van 2.50
over het trouwlustige meisje ontfermd Ijeeft.
KORTE BERICHTEN.
Te Winterswijk is de eierenprijs ten ge
volge van den vrijen vleescjiverkoop gedaald
tot 3.90 per kilo of 23 cént per stuk. Twee
weken geleden betaalde men 35 cent.
Een zesjarig dochtertje van een woon
wagenbewoner te Hardcnberg (O.) is tegen
den brandenden kachel gevallen eö aan de
gevolgen overleden.
Naar men aan de N. C. mededeelt zul
len de kolentreinen die uit Duitschland naar
óns land lopen, 3/4 voor de richting Den
Haag en voor de rest voor Twente bestemd
zijn.
Volgens ,.De Veehandel" zal ook de
handel irt klein vee en paarden spoedig wor
den vrij verklaard.
Naar „De Tribune" meldt, heeft Wijn
koop de officieele mededeeiing ontvangen,
dat hij door dq Duitsche regeering niet in
Duitschland wordt toegelaten.
In den ministerraad is beslist, dat het
minimum aantal uren, gedurende hetwelk op
de departementen zal gewerkt moeten wor
den, ten minste 36 per week zal moeten be
dragen.
De bakkers te Bameveld hebben tenge
volge van het uitblijven der bloem, sedert
verscheidene dagen niets dan bruinbrood
kunnen bakken.
Eenige weken geleden werd bij den land
bouwer G. W. te Koekangerveld een bedrag
aan geld gestolen. Er bestaan thans ernstige
vermoedens dat W alles heeft gelogén om de
liefdadigheid op te wekken. Hij en zijn vrouw
zijn reeds in verhoor genomen.
Het water in de groote rivieren is zak
kende.
Bij de familie te Haarlem is bericht ont
vangen, dat de heep P. C. Hagenaar, gezag
voerder van het stoomschip Energie, begin
November 1918 met zijn bemanning in üe
Noordzee is vergaan.
Bij Maasseveen is een Nederlandsch
vliegtuig bij een noodlanding over den koj)
eslagen en totaal vërnield. De inzittenden
wanten er zonder letsel af.
Op een gestolen chèque-boekje is aan
iemand door een Rotierdamsche' bankinstel
ling 8400 uitbetaald even voordat de eige
naar kennis gaf van de vermissing met ver
zoek niets daarop uit te betalen.
UIT HEER-HUGOWAARD.
In het lokaal van den heer P. Roos verga
derde de liberale kiesvereeniging alhier, in
hoofdzaak ter behandeling van den beschrij
vingsbrief voor de algem. verg. der centr.
kiesvereeniging te Hoorn. Aan den afgevaar
digde werd opgedragen te stemmen vóór de
motie, waarin wordt uitgedrukt, dat samen
werking met andere vrijzinnigen gewenscht
is.
Naar de algem. verg. van de liberale unie
zal men geen afgevaardigde zenden.
Voorts werd nog besproken propaganda
te maken in de gemeente voor uitbreiding
van het ledental, doch men besloot hiermee
te wachten tot een beslissing is gevallen over
algemeene samenwerking van vrijzinnigen.
UIT EGMOND AAN ZEE.
Gisteravond was er storing in de elektrici
teit. De oorzaak bleek niet in onze lijnen,
doch in die der polder. Den geheelen avond
was ons dorp van stroom afgesloten, geluk
kig echter dat de houder aan de gasfabrieic
goed gevuld was, waardoor men niet in don
ker zat.
Donderdagmiddag ontstond een begin
van brand bij de Belgische familie van
Lommen, Noorderstraat 366, alhier.
Het houten luikje, dat in den schoorsteen
zat, raakte in brand m spoedig begon het
goed, dat tegen des f&eorvfetn lag, vim
te branden.
Gelukkig bleef het iet eenige écsess «n
kleeren beperkt en kon erger worden voorko
men. Toch een leelijk schadepost,,* voor den
eigenaar.
Bij het op Woensdagavond j.3. door
den inspecteur van de visicitcrij gehouden
examen slaagden voor het cuMtkaai „uit
wijken" de heet en H. Koopman, C. oe Groot,
W. Visser, Prins, G. Visser en j. Blok,
allen leerlingen der vissqherijschool alhier.
UIT SCHACLN.
t De afd Schagen van den Nederl, Timmer-
liedenbond heelt zich tot ae ad. van den ,<van-
nenrersbond aldaar gewend om eene nieuwe
tonregeling. Thans worat 32 ct. per uur ge
geven met 2 ct. toeslag. De ummemeden vta-
gen 45 cent per uur, 60 cent voor overwerk
en den 9-urigen werkdag met een Zaïeruag
tot 4 uur.
UIT NÖORDSCHARWOUDE.
Als curiositeit dient te women vermeld dat
de heer jn. Ootjers, horloger alhier, gisteren
Donatraag) zijn ko.üousie uurwerk rtpa-
reerde. De neer uoijets bereikte uu aan .ai ut
den tijd van bijna 24 jaar.
UIT VEENHUIZEN.
Bij de banne en den potoer Veenhiiizen ïijn
met algemeene stemmen herkozen als hu van
het besmur ae heer J. haringbuizen en a;8
hoofdingelana de heer Appumaa
UIT ZUID-SCHAKWOUDE.
De gemmnepoiiue van nier neelt met den
veldwacmer van (Judxarspel twee perso
nen aangehouden, waarvan op één hunner de
verdenking viel als de dader van dieistai van
schapen.
Door het verhoor van dezen persoon werd
no. 2 eveneens aangehouden en no. 1 weer
op vrije voeten gesteld, daar men geen vat op
hem kon krijgen temer no. 2 net zoo veet
los dat no. 1 weer werd aangehouden. Toen
werd het den heeren te mauuig en ruiterlijk
bekende één hunner dat zij debet zijn aan
diefstal van een drietal schapen. Door d;
aanhouding en bekentenis van één hunner
kwam het de politie voor dat zij een draad
in handen heelt van meerdere duitstallen.
UIT STOMPETOREN.
De algemeene vergadering van het leesge
zelschap Stompetoren was zeer slecht bezoent.
Van het bestuur was de heer Heringa (wegens
militairen dienst) alwezig, waaraoor üe no
tulen der vorige vergadering werden gelezen
door den loco-secretaris, dea heer H. Dave-
laar.
De rekening van den penningmeester sloot
met een batig saldo van 28.88 34 en werd na
onderzoek door de heeren K. Brak en W.
Groot in orde bevonden en goedgekeurd.
Na eenige bespreking werd met atgemeene
Stemmen besloten tot het houden van een ge-
zelligen avond met eigen -krachten" en als
datum hiervoor vastgesteld Donderdag 13
Febr. e k. Nadat nog eenige zaken, betreden
de het verzenden der porteleuilie door sommi
ge leden, waren afgedaan, stoot de voorzitter
de vergadefing.
BERGEN. December 1918.
Geboren Petrus, z. van Augustinus
Kool en Catbarina Louwe. Piëta; z. van
Jan Cornells Staasen en Guurtje Tromp.
Jan, z. van Petrus Hopman en Geertruid*
Elisabeth Boersen. Geertruids*., d. van
Cornelis Haringhuizen en Maarte Borst.
Gehuwd: Anthonius Zandbergen, al
hier, en Geertje Schoen, te Spanbroek.
Overleden: AlidaBekker, echtten,
van Petrus Min, 27 j. Elisabeth Kaan
dorp, 28 j. Johannes, z. van Cornells
Wokke en Antje Leek, 3 j. Klaas hhle-
nius, 22 j., overl. te h-Hertogenbosch. Ja
cob Smit, echtgen. van Geertje Hoogscha-
gen, 68 j. Aric Beetdman, echtgen. van
Maartje de Geus, 64 j. David Wolff, 45 j.
Margaretha Schaaper, echtgen. van Her-
manus Hendricus Krutjdenberu. 33 j. Jo
hannes Anthonius Wokke, 24 j. Agatha
Hendrika d. van Hermanns Hendricus
Kruijdenberg en wijlen Margaretha Schaa
per, 20 rn. Levenloos aangegeven kind
van Antonius Rochus jeen en Anna Adrta-
na Vermeulen. August Lipp, 21 j.
HEILOO (December.)
Geboren Fitter z. van A. Keuris en
M. Greeuw. Sijtske d. van D. Bos as G.
Tipersma. Catharina d. van C. I. Siet ea
C. Sijs.
Ondertrouwd: H. M. J. Rijneveld
en J. Relk,
G e i r o u w d H. M. P. Rijneveld en J.
Relk.
Overleden B. Has tog, 11 mnd. z v.
J Hartog en T. Rol. J. P. Louteif, 5 j. z.
van P. Louter en C. v. d. Park. P. Kroon,
1 j. z van J. J. Kroon en C. A. Meijer.
A. Schuit, 57 j. echig. van D. Steeman.
W. C. Bus, 26 j. ongehuwd.
SCHOORL. December 1918
Geboren Johanna, d. van wijlen Jan
Rietveld en Antonia van Dam. Jacob, z.
van Ian Pool en Dieuwertje de Vet.
Ondertrouwd Klaas Sevenhuijsen
en Maartje Dalenberg.
KOEDIJK. December 1918,
Geboren: Aldert z. van Straon Bij-
post en Anna Maria Kamp Dirk, z. van
Karel Marinas de Ruig en Elisabeth Snip -—
Petronella, d. van Aart Schuur en Neeltje
Madderom.
Overleden Jacob Schouten 6 sn. «-
Trijntje Berkhout, wed. van Jacob Ots, 67 j.
Gerrit Leijen, 34 iaar, gehuwd met Geer-
truida Huiberts. Anna Maria Kamp, j.,
gehuwd met Simon Bijpost. Pieter de
Maer, 38 j., gehuwd met Neeltje Smit.
Anna Maria Schouten, 9 m. jannetje Kos-
sen, 69 jgiehuwd met Jan Pluister
ViMng®f®ww.
Eenmaal was des* ViSsSupwurw d« wseh-
tigste van alien, behoorde Lei slot Swbetbcrg
en de gchede omgeving hair toe, maar na de
E' iren van verkwisting, na de Jiddcjaren met
et hoofd van het geslacht der Ohlsers, is zij
langzamerhand tot een bedelares, tot de heks
van het dorp geworden.
En uit die Ttcfdejarcn stemt Wolf, die als
een der Ohlsers, de latere bezitters van Sil-
berberg, opgevoed wordt en wiens eerlijke,
opbruisende natuur telkens weer in botsing
met zijn omgeving komt, tot eindelijk de
waarheid vau wat hij reeds iang vermoedde
hem bevestigd wordt.
De heks van Si.herberg, de laatste der Vi-
kingsvrouwen, sterit ten slotte in het kasteel
'dat van haar vroegere glorie getuige was.
Het verhaal is zeer onderhoudend geschre
ven an mevrouw Nuijs-Postnumus zorgde
voor een uitstekende venaling.
MatUliieUws.
„De heer van Silberberg", door Meta
Schoepp Feuilleton-bibliotheek. (Uitgave Ja
cob van Cam pen, Amsterdam.
De Feuilleton-Bibliotheek Amsterdam van
de N./V Jacob van Campen heeft in de heer
van Silberberg een aanwinst van beteekenis
gekregen.
In haar eigenaardige verteltrant doet Meta
Schoenp het verhaal van Wolf den heer van
Silberberg, den krachtigen man met het on
stuimige bloed, die zich maar niet kan verec-
r.igen met de gedachte dat hij een afstamme
ling der aristocratische fijn gebouwde Ohl-
sens is en tot de ontdekking komt, dat hij de
zoon is van de heks van het dorp, de oude
DE SMOKKELGESCHIEDENIS TE
SCHAUEN.
Er zijn wel ecus van a^e kleine hondjes,
keftertjes noemt men ze gewoon tijk, dte nog
een ha.t uur najanken a.s alle andere honden
uit de buurt na een gemeenschappelijk kra
keel retds iang weer gezwegen heooen.
En zoo zijn er ook van die couranten, die
nog dagen lang najamraeren, intrigeeren en
lasteren, nadat een gewoonlijk door naar toe
doen in de wereld georachte kwestie reeds
lang besproken en uitgevochten is.
biet bchager distrioutievarken, dat als
geestelijk voedsel aangegeven was maar als
wereldlijke kluitjes voor een R. K. Zusterge-
sticht bestemd was, ligt „Ons Blad" heel
zwaar in de maag, al neeit zij er ook geen
kluitje van toegezonden gekregen.
z.ij traent autju ge^a a graten, dat zij
deze smokkelaflaire pertinent ontkend heeft,
nadat nota bene een barer eigen verslagge
vers de zaak persoonlijk in Schagen onder
zocht had.
En zoo komt het. dat terwijl het ongelukki
ge varken reeds lang in de magen der Scha-
ger ingezeteuen verdwenen is, „Ons Blad-'
zich nog steeds in allerlei bochten wringt en
de katholieke lezers in onze omgeving uitnoo-
digt toch geen bladèn tè lezen, dié zich zoo
openlijk tegen ten slotte toch onverde
digbare smökkelfnaire verklaard hebben.
la Aiktn. Gouratu ta.ias.ae neer Mump),
zegt „Ons Blad" is zeer boos op ons.
ÏToe komt de Redactie toch aap een derge
lijke bewering?
Integendeel, „lieve, oprechte" perszuster,
wii zijn heelemaal niet boos.
Wij kunnen best begrijpen, dat de Redactie
van „Ons B.ad" (aliasde heer Baart) van
het Schager varken wat buikpijn gekregen
heeft.
En als zij ons verdenkt aan dezelfde buik
pijn te lijden, dan heeft zij het niet zoo ver
mis, maar dan is dat van het lachen.
Wij hebben er ons kostelijk over vermaakt,
dat een der jeugdige verslaggevers (alias
de heer Spcjt) te Sqhagen de waarheid zoo
nauwkeurig onderzocht heeft, dat hij de aan
komst van een varken ontkende dat nota bene
voor alle Schagensche ingezetenen in distri
butie gebracht is.
Kleine oorzaken hebben soms groote ge
volgen en één onschuldig smokkelvarken is
nu weer in staat gebicken een geheelc pers
campagne op het allerongclegendst oogen-
blik in de war te sturen.
VISCHDISTRIBUTIE.
Aan de Vischmark: is hedenavond voor dë
nummers 3658 tot 3829 visch te bekomen.
DE COMMISSIE VOOR VEEVORDE-
RIKG
De centrale commissie van advies in zake
veevordering In Noord-Holland hee t heden
aan het rijkskantoor voor vee en paarden be
richt dat zij haar ontslag neemt, aangezien
zij zich niet kan vereenigrn met de maatrege
len door de regecring genomen ten opzichte
van het gjachten van vee.
jUBILé.
Naar wij vernemen zal a.s Donderdag de
heer D Vreeker, werkzaam bij den heer L
Elzas aan de Achterstaat alhier, een reeks
van 25 jaren in dienzelfden dienst zijn ge
weest. De velen, die hem in dien tijd hebben
leeren kennen, zullen zeker dien dag niet on
opgemerkt laten passeerea.
HET VERTOONEN VAN VERLOFPAS
SEN DOOR ONDEROFFICIEREN.
Naar aanleiding van het door het Hoofd
bestuur van „Ons Belang" ingediende ver
zoek, is thans brpaald, dat in het vertrou
wen dat in den vervolge geen misbruiken zul
len voorkomen de ondero ficieren in den
rang van sergeant, die gebruik maken van
den trein bij bewegingsvrijheid, den verlofpas
slechts moeien vertoonen bij het koopen der
plaatskaarien en niet meer bij het passeeren
der conirolé.
Door bovenstaande bepaling wordt het ge
zag en het prestige van de onderofficieren
zeer verhoogd daar alle sergeanten en wacht
meesters, waaronder er zijn met twintig en
meer dierstjartn, erns'.ig werden gegriefd en
de discipline werd geschaad, wijl het toepas
sen van deze controle werd opgedragen aan
inferieuren van de betrokkenen,
ONBEPAALD KLEIN VERLOF.
Door den Min. v. Oorlog is bepaald, dat de
rrserve-onderofficieren die daartoe hun ver
langen ker.baar maken, zooveel mogelijk in
het genet zullen worden gesteld van onbe
paald klein verlof.
DE BURGERIJSCLUB.
Wij verzuimden nog mede te dee'en, dat dt
keurige plantenversiering op den feestavond
kosteloos geleverd werd door den heer Haak
man, bloemist alhier, en dat de heer Massée
gratis de mooie drapeering aanbracht. Deze
daden van sympathie met de zcfo bloeiende
Alkmaarsche vereeniging wilden wij niet on
vermeld laten.
SUPPLEMENT DIENSTREGELINO.
De heer C. v d. Tooren heeft voor de be
zitters van zijn dienstregeling voor spoor-
en tramwegen een supplement, aangevende de
gewijzigde regeling van de Amsterdamsche
tram, verkrijgbaar gesteld.
DUBBELKWARTET OPGERICHT.
Hier ter stede is opgericht een Christelijk,
gemengd dubbel kwartet, genaamd „Sursum
Corda Tot directeur werd benoemd de beer
P. Kuiper alhier.
m O1ONDSUA01N Tm MAAT.
SCHAPPIJ VOORHEEN EN NU.
Donderdsgsvond 0 Jan 1.1. hield dc afd.
Alkmaar der Vereeniging voer Vrouwenkies
recht een cursusvergadering in de Unie,
De presidente opende deze vergadering met
een hartelijk woord van welkom tot de
spreekster, de ex-presidente der afdeeling,
mej E. v. d. Hoeven, van Apeldoorn, waar
na deze haar rede aanving.
Als onderwerp zou spreekster een en ander
op het gebied van Staathuishoudkunde be
handelen.
In het begin van de menschelijke samenle
ving bestond er nog geen staat; noch was er
reeds onder de Germanen een soort maat
schappij met bepaalde gebruiken waaraan
nten gehoorzaamde. Hier heerschtë het prin
cipe van vrijheid naast het principe van orde.
De Germanen hadden naast privaat grondbe
zit ook gemeenschappelijk grondbezu (mark),
zooals in ons land b.v. nog het Kamperei-
iand grondoezit van de gemeente Kampen
is. In dien tijd was er nog geen kap.taal,
geen geld. Er bestond ruilhandel, de waren
werden geruild, veelal tegen vee. Later is alt
ruilmiddel gekomen edele metalen, b v. siera
den.
(Geld beteekende vergelding pecuqia,
afge.eid van.pecus vee).
Nog later is het muntgeld in gebruik ge
komen Er was toen echter nog geen kapitaal.
De grondbezitter had wel lijfeigenen die voor
hem werkten, doch dreef geen handel, zoo
doende bieel zijn bezit, wat het was.
Volgens het kerkelijk recht waarin staat:
„De zoeiste aller dingen is gemeenschappelijk
bez.t'; bestond in de middeleeuwen reeus het
commun.sme.
L»e gi.umjd kenmerkte zich door het tot
stauu «huigen van uiuoié wuiu>..ukiun; Cou-
cinremie seuue men niet.
In hei laatst van de l te eeuw zijn de gilden
beomven en veneopen.
uvei ae inneming der maais-happij had
den ctsenüe s.aaLmusaouafcuiimgw min ge-
uaemeu m.en gaan.
/.co was u.a. m Engeland Adam Smith de
gronal.gg.r van dei nmransine. t uj siond
o. m. viijucto van hanoej voor, waarnoor con
cur» emit on.s.ond. Wel kenoe aten ae „kor
ans waarmj in ae sicatn aan roitdirekkenae
kuop.ui, gtuurtnae ceinge dagen in tui ,aar
vtriui woia gegeven nun waar -ie verxoopen,
wanneer aan net siauspooneu eer. wu -tu rns
was opgenangen.
Len anaer Lngelsch denker Regardo, be
toogde, aai de huur van aen gronu ue rijken
sie.us rgkcr en de armen sieeas armer zou
maxen. a.s voorbee'id noemde spr. het grond
bezu van wijltn presiaent Kruger, wiens ka
pitaal plotseling enorm steeg, toen bekend
werd, uat ae grond diamant en gouderts be
vatte.
De 2e fatalist, de predikant Malthua, vrees
de voor overbevolking in üe toekomst, hetgeen
ooriog, pest, enz. tengevolge zou hebben. Hij
vergat echter, aai üe vrouw in de toekomst
mei uus.unenü op voortplanting is aangewe
zen. bovtnaien zou de groei oer productie
aanmtrktiijk toenemen en aan een grooter
aama. menschen werk kunnen verschatten.
De 3e ta.austische econoom Simonde de
Sismondi had angst voor het machmegebruik.
In tngeianü wartn toen de stootn- en spinma
chine uitgevonden. Door de invoering dezer
machines s.eeg het aan .al werkuren. Door ae
concurrentie geawongtn, wernen de mannen
(duurdere wcrkkrach.en) door kinderen, zel.s
heel jtr.ge, vervangen. Len gevolg hiervan
was het verloren gaan van hei intellect der
arbeiders en een zukelijk opgroeiend geslacht
aoor ie vroeg inspannenaen arbeid.
Tijdens aen b.o.ttijd van "lnorbecke hier te
lanae, wera retas ui Lnge.arto verbetering
ia de arbauswtigeving gebracht.
Tegenover het „liberalisme," afkeerig van
Staatsbemoeiing, staat het „radicalisme;'
dat juist btaatsinmenging verlangt.
Charles Fourier (ï/ouj is de grondvester
geweest van de coöperatie.
Daarentegen was Proudhon gekant tegen
het Communisme. Hij leefde in tweestrijd met
zijn voorganger Fourier.
De econoom Babeuf, levend in het begin
der Fransche revolutie, kwam op voor hef
proletariaat, hij was eigenlijk de eerste bols
jtwiek en eiscme: aiscnaning van ltger ën
vloot, aischaüing van het erirecht en annu
leering der Staatsschulden.
De econoom Robert Owen, een Engelsch-
man uit lateren tijd, wist de taorieken tot
grooten bloei te brengen, zorgde voor de op
voeding der arociaeis en snuitte later in
Amerika een Communistische kolonie, het
geen euiter mislukte, wat mj toeschreef aan
liet miuuerwaardige gehalte der kolonisten.
Dat een communistische Staat op niets
uitloopt, nee.t Kart iviarx ingezien. Hij was
van oordeel, dat de maatschappelijke bewe
ging buiten de menschelijke wil omgaat. Uit
aen gang van zaken komt de productie voort
en hieruit de menschelijke ideeen. Deze leer
heet„historisch materialisme." Hij heeft na
gegaan, dat waarde is: de som van arbeid
aan ten ot ander werk besteed. Een bron in
de wildernis, vruchten in een oerwoud hebben
geen handelswaarde Er bestaat ruLlwaordt
en gebruikswaardeHet kapitaal groeit door
arbeidskracht. Deze waar verliest door het
gebruik zijn waarde niet- De aroddskraent,
die men meer geeft dan beslist noodig ss ont
een btpaa d werk tot s.and ie brengen, doet
het kapitaal groeien, d. i. meerwaarde. Hier
op gegrond zeggen de voorstanders van
S.aa.spei.sionetring, aat 8.aa.«pensioen is
een recht, geen gratie.
Door invoering van den 8-urigen arbeids
dag zal de meerwaarde gedeeltelijk verva..em.
Geheel afgeweken van het Marxisme is ae
leer van het bolsjewisme, zooals we dat in
Rusland zien en reeds genoemd ss onder de
leer van Babeuf.
ln ons land bestaat ook een partij, die de
ze leer aanhangt, n.m.l. „de Communistische
partij."
In het klein zijn, op maatschappelijk ~e-
bied, de proefnemingen van Communisme
mislukt. Op kerkelijk gebied, zooals in de
kloosters, bleek het wel doorvoerbaar. Of het
in 't groot zal lukken, in dë maatschappij,
daarvan is nog geen voorbeeld te noemen.
Deze rede, door de aanwezigen met groote
aandacht gevolgd, werd met luid applaus be
loond. Nog eenige vragen werden gesteld en
door de spreekster beantwoord.
De presidente bracht in haar slotwoord
Mej. v. d. Hoeven hartelijk dank voor de zoo
heldere uitnewetUng van dit moeilijke, m
