fit
Honderd Een eo Twlnstlgste Jaargang.
Woensilair 14 Mei.
VERKIEZINGSVERGADERING
VRIJZINNIG-DEMOCRATEN.
In de groote zaal van de Harmonie, die
goed bezet was, werd gisteravond de door
de Vrijzinnig-Democraten belegde vergade
ring gehouden, waar Mevrouw Aukcs-Tim-
mers en de heer J. Clocck spraken over: „De
Vrijzinnig-Democraten in den Raad".
De heer F. J. Aukes leidde de vergadering.
Spr. betoogde waarom „Vooruitgang" dezen
avond geen sprekers van buiten had ge
vraagd. Spr. herinnerde aan de aanneming
van liet ontwerp Marchant inzake vrouwen
kiesrecht, waardoor aan het onrecht, aan de
helft van de bewoners gedaan, een einde
kwam. Spr. verklaarde er trotsch op te zijn,
dat een vrijzinnig-democraat er den sloot toe
had gegeven en wilde daarbij niels te kort
doen aan de verdienste van anderen. Spr
hoopte, dat het vrouwenkiesrecht den op
bloei van het economische en het politieke
leven zou brengen.
Spr. las hierop uit het verslag der verga
dering waar de heer Westerhof had gespro
ken, voorkomende in de Alkmaarsche Courant
van Vrijdag j.ldat de heer Westerhof zelde
over een door'hem opgegeven onderwerp te
zullen debattecren.
Die aankondiging van den heer Westerhof
had spr. verbaasd en geërgerd, omdat hij van
hem vermoed had, dat hij meer op de hoogte
was geweest, van een debat, dan te voren aan
te kondigen te zullen debatteèren over een
onderwerp, dat hij opgeeft,
De lieer Westernof had moeten weten, dat
de beide besturen, n.l. die vart de S. D. A. P.
etl de V. D.. correspondeerden over een de-
batvergadeiing. die ten slotte op 8 Mei ge
steld was ui niet is kunnen doorgaan cu wel
uitsluitend ten gevolge van de onmacht der
S. D. A. P., om te zorgen, dat een van hun
■root andtal Kamerleden aanwezig kon zijn
tegenover Mr. Oudt, die hel voor de V. D
wel aannam..
Spr. gaf den' heer Westerhof ernstig in
overweging, om wanneer hij er prijs op stelde
het door hem aangekondigde onderwerp te
behandelen, zijn afdeelhigsbestuur te vragen
een vergadering te beleggen op hun kosten,
om dan daar het onderwerp te bespreken,
maar daarvoor niet deze vergadering te mis
bruiken, die bestemd is voor een anuer doel
en bekostigd is door een andere politieke par
tij.
Hierop was het woord aan mevrouw Air
kcs-Tlmmers.
Mevrouw Aukra-Tlmmers sloot zich aller
eerst als hoofdbestuurslid van den Boud voor
Vrouwcnklesrechl bij de woorden van den
voorzitter Inzake liet vrouwenkiesrecht aan
Spr. hoopte, dat de samenwerking van de
vrouw cu den man, nu de vrouw de gelijk
berechtigde is, ruime vruchten zal afwerpen
Spr. legde er hierna den nadruk op, dat de
vrouwen geen zetels willen bezetten, omdat
zij het inzake besturen beter denken te kunnen
doen dan de mannen. De vrouw Is echter an
ders cu voelt anders en wil daarom nanst den
man de vraagstukken bespreken, die de bclam
gen van allen raken. Wij, vrouwen, streven
naar een harmonische samenwerking van
man en vrouw. De mogelijkheid van cue sa
menwerking is thans geschapen. De moge
lijkheid van de verkiezing der vrouw is een
voldongen feit geworden. Elke vrouw staat
het vrij zich aan te sluiten bij de partij van
haar beginsel en daardoor kan zij invloed uit
oefenen om vrouwen op de lijsten te krijgen.
De vrouwen moeten kleur bekennen. Dit is
moeilijk, omdat er geen partij is die de vrouw
geheel bevredigt, voor den man is dit echter
ook het geval.
Na de Statenverkiezingen kan spr. dank
baarder de gratie van den man constateeren,
omdat thans 17 vrouwen hun intrede in de
Staten doen. Spr. is er trots op een van die
vróuwen te zijn en heeft zich ernstig voorge
nomen aan clen stoffclljkcn cn gcldclljken
bloei van de Provincie te arbeiden.
De verkiezing tot lid van den Raad zal
spr. als vrijz.-dem. vrouw toch meer op prijs
stellen, omdat ze Alkmaar, waar ze 30 jaren
woont, liefheeft en steeds den drang voelde,
mede te werken datgene te overwinnen wat
de ontwikkeling van de plaats In den weg
staat. Bij het besfuren van de gemeente is
cle vrouw van zooveel beteekenis. Zij Is
meer gewend voor de instandhouding
van hef leyen te zorgen en voelt zich daarom
het meest "tot die zaken aangetrokken. Ik voel,
zeide spr., voor de stad mijner inwoning en
in. mij de lust en werkkracht om daarvoor te
werken. Spr. is haar partijgenooten erkente
lijk voor de plaats waarop zij, haar op de lijst
plaatsten.
Eventueel gekozen, zal spr. als vrijz.-dem
vrouw medewerken de belangen der stad te
behartigen.
Onder politiek verstaat spr. het zoeken
naar de beste bestuursinrichting in Staat en
Gemeente. Partijen zijn groepen, die trachten
hun rechtsbegrippen vast te leggen.
Spr. besprak hierop de beginselverklaring
van den vrijz.-dem. Bond; Als uitvloeisel
ontstond het werkprogram op gemeentelijk
gebied.
Spr. behandelde hoe de vrijz.-democraten
met gelijkgezinden willen samenwerken. On
der gelijkgezinden verstond spr. democraten,
die den egalen weg voorstaan. Wij steunen
dem. Katholieken als zij kinderaftrek willen
en steunen ook de soc.-dem. als zij progressie
in de belasting willen. Wij zijn vóór gelijken
kans aan ieder om een plaats in de maat
schappij te geven overeenkomstig zijn aanleg.
Tegen de soc.-dem. die zijn voor opheffing
van het eigendomsrecht zullen wij ons plaat
sen, omdat de vertegenwoordiging aan allen
toekomt en de S. D. A. P. die greep naar de
macht, brandmerkte zich als anti-democra
tisch.
Spr. besprak hierop het vrijz.-dem. werk
program.
In belasting staan wij heffing naar draag
kracht voorop.
Met de progressie willen wij zoover gaan
als bij de bestaande wetten mogelijk is. Zoo
dra belasting op de waardevermeerdering
van onroerende goederen mogelijk is, willen
wij die toepassen.
Van datge q wat onder de noodzakelijke le
vensbehoeften behoort, willen wij slecht»
den kostenden prijs heffen.
De loonregeling moet zoo zijn. dat zij als
voorbeeld kan strekken voor particuliere
Werkgevers in de gemeente,
Wij zijn vóór den 8-urendag met vrijen Za
terdagmiddag.
Spr. besprak het gemeentelijk werkprogram
uitvoerig en deed uitkomen, dat Alkmaar al
voorging door de jaarwedden van het man
nelijk en het vrouwelijk onderwijspersoneel
gelijk te stellen en zoowel de vrouw als de
man als hoofd benoembaar te verklaren.
Onze stad heeft pok een gemeentelijk ge
bouw voor vergaderingen en cursussen noo
dlg. c
Zoo mogelijk moet er gestreefd worden in
samenwerking met naburige gemeenten naai'
een keuringsdienst.
Met weemoed dacht spr. aan de plannen
voor een nieuwe zwemschool, die moesten
worden opgeschort.
Spr. hoopte, mt de gemeente een legaat
ontvangen heeft, dat de gemeente spoedig een
ziekenhuis zal bezitten zooals ze behoeft.
Vóór woningbouw inzake volkshuisvesting
verklaarde spr. zich veneens, alsmede vóór
uitgifte van gemeentegronden In erfpacht.
Verordeningen, die verhinderen het verrlj
zen van gebouwen die hel stedeschoott in ge
vaar brengen, dienen mede in het leven ge
roepen te worden.
Opname van mannen en vrouwen in de
Armbesturen oordeelde spr. noodlg,
Met voldoening constateerde spr., dat in
Alkmaar èn een arbeider èn een vrouw in het
Armbestuur is opgenomen.
De oprichting van het Kamiliuis l etulgde
van het gemis van de vrouw bij de plannen
en de uitvoering.-Kasten ontbraken en moes
ten later worden aangebracht, alsmede electrl
ache bellen, die de oudjes gemakkelijk niet
den portier in verbinding brengen.
Dat de «tijdelijke Arbeidsbeurs omgezet
was in een gemeentelijke, had spr.'» sympa
thie.
Vóór werkeloosheidsverzekering ed werk
verschaffing verklaarde zij zich eveneen».
De gemeente moet ook medewerken tot het
beschermen van personen, werkzaam In win
kels en kantoren.
Veel van wat de vrljz.-deffl. wenschen, te
In Alkmaar reeds bereikt en de vrijz.-dem.
raadsleden verdienen daarvoor dank.
Spr. wrgte op, om de vrijz.-dem fractie te
versterken, opdat de gemeente zteh In vrijzin
nige richting ontwikkelt.
Alle candidaten zullen bet vrijz.-dem. pro
gram trachten te verwezenlijken, opdat leder
een gelijke kan» krijgt op de plan te, die hem
of haar toekomt en ieder een gelijke kans
krijgt op geluk. (Applaus).
De heer Cloeck, hierop het woord beko
mende, verklaarde, dat hetgeen mevrouw Au
kc» gezegd had, ook zijn overtuiging was.
Spr. zou echter toch spreken, omdat hij
meende, dat ieder kiezer dc gelegenheid moet
hebben om, vóór dat hel mandaat van cVn
raadslid vernieuwd wordt, het raadslid ter
verantwoording te roepen m vragen te del
len voor de toekomst. Spr. zal het hebben
over de principes en daarna over de daden in
den Rand. Het zou spr. leed doen Zijn plaat»
te verliezen. Slechte één troost zou er dan
voor hem zijn. als dit gold zijn persoon cn
niet zijn partij. Spr. is liet een behoefte aan
den bloei van Alkmaar mede te werken, maar
de hoofdzaak ls de richting en spr, was
daarvan steeds overtuigd. Toen „Eensgezind
held" hem als candldant vroeg, nam hij dit
aan, mils niet verzwegen werd. dat spr. was
vrijzinnig democraat. Daarom is spr, dok te
gen concentratie. Men moet kleur bekennen.
Dit te overeenkomstig evenredige vertegen
woordiging. Spr. was overtuigd, dat de %rij-
zlnulg-dcmocratteche richting de richting
was, die in deze moeielljke tijden noodlg te.
Wanneer spr .het zou hebben over ik of wij,
dan wilde hl] niet beweren, dat het goeie
door de vrijzinnig-democraten lot stand
kwam, Spr. wees er op, dat, wil er iets In den
laad tol stand komen, er minstens 10 raads
leden hiervoor noodlg zijn. Het succes te dus
altijd slechte voor een deel van den voorstel
ler.
Ook spr. besprak hierop het vrijz.dem.
program, betaogende waarom ook hij dit
voorstond cn wei omdat hij wil de tempering
van den klassenstrijd en verwerpt de ophef
fing van den elgcuuom. Die democraat te en
vrijzinnig, aldus sp.r., behoort bij ons en
trekt met ons op.
Hel gemeenteprogram werd mede door spr.
behandeld.
Het plan de Lange diende in 't belang van
Alkmaar verwezenlijkt te worden.
Inzake het onderwijs kan Alkmaar de ver
gelijking met andere plaatsen doorstaan.
Inzake dc rechtspositie van hen, die in
dienst zijn van de gemeente, ontbreekt er nog
al iets.
Spr. wees op het stadsziekenhuis. Een op
merking van spr. in den raad over de rechts
positie van de justere, was een jaar later bij
de regenten nog niet doorgedrongen.
Spr. besprak nog de benoeming van den ge
meente-controleur, die B. en W. aan zich wil
den houden, terwijl de raad die zelf wilde be
noemen, omdat de rechtspositie daaraan vaste
Zit.
Spr. behandelde nog waarom hij tegen
fooien en emolumenten bij de loonen was.
Ten opzichte van de uitgaven moet men
weten waar men aan toe is en daarom wil
spr. de uitgaven steeds bij de begrooting
vaststellen en is hij er tegen om, zooals met
de ambtenaren ter secretarie, tusscheatijds de
regeling te veranderen.
Hoe dwaas het is, dat de gemeente inzake
een waterleiding een consessie geeft, behan
delde spr. eveneens.
Waarom spr. tegen de destijds geldende re
cognitie voor de buizen van de gasleiding
was, deed spr. uitkomen, daar men toen maai
nam wat men nemen kon en niet wat redelijk
genomen moest worden.
Een gemeentelijke schouwburg heeft spr.'s
sympathie nog steeds.
Het was spr.'s meening, dat de onderwij
zers in de gemeente de lans moeten hebben,
hoofd te worden en daarom was hij bij voor
keur vóór het benoemen van Alkmaarsche
onderwijzers die hun werk goed doen.
Spr. hoopte binnen korten tijd te mogen
ontdekken, dat de aanstelling van een school
arts ook bfj de beroepskeuze van het kind
nuttig is.
De vroegere verordening van publieke
vermakelijkheden onderwierp spr. mede aan
critiek, er op wijzende, dat de lijn thans zoo
scherp niet meer getrokken te.
Waarom de leeszalen gesubsidieerd moeten
worden en het muziekcorps gesteund moet
worden, besprak spr. eveneens.
Spr. behandelde ook de noodzakelijkheid
van een keuringsdienst.
Spf. steunde den heer v. d. Bosch Inzake
ruime straten steeds omdat hij meent, dat
menschen. dte wonen In de Landstraat, zooate
deze tn zijn begin te aangelegd, steeds tekort
komen.
Dc noodzakelijkheid van de door den rand
getroffen reorganisatie van het Burgerlijk
Armbestuur werd door «pr, In het licht ge
steld.
De verdere punten van het vrijz.-dem. ge
meenteprogram werden door spr. ook opge
somd.
'Dat de gemeente financieel gebaad was
geweest, wanneer bij de groote werkeloos
heid, de verfraaiing van Alkmaar, die toch zal
komen, eerder ter hand was genomen, bracht
spr. als zijn meening naar voren.
Inzake winkelsluiting was spr. nog steeds
vóór ten onderzoek, aangezien hij ook daar
Met wil, dal een minderheid over een minder
heid heerscht.
Het behandelen van de zaken in de ge
meente zal vast aan de politiek, daar het po
litiek Inzicht bepaalt hoever men gaat.
Een program ls üoodig, omdat ilan de kie
zers weten wat ze aan de raadsleden hebben.
On» program komt in velé opzichten met
dat van de S. D. A. P. overeen. Maar de gut lil
van de 8. D. A. P.-er», om ook In den raad
propaganda te maken voor eenzijdige Inzich
ten, speelt hen steeds parten eti zal hun parten
blijven spelen.
Spr. las voor hetgeen dc sociaal-democra
ten theoretisch voorstaan ./Ij stellen zich z, I.
ten onrechte te scherp op het standpunt van
den klassenstrijd.
Waarom de vrijz-dem, niet in den klassen
strijd gelooven, bis spr, mede voor
De vrijz.-dem. verschillen van de vrij-libe-
ralca, omdat de vrij-liböraleu zoo weinig mo
gelijk invloed van de staat willen en zij in
hun belastlngpolillek dc vulksuiassn langs
geheLme wegen onevenredig willen belasten.
Do unle-libefalin kenmerken zich te zeer
In het bestrijden vntt de dc kalen cn het
kleineeren van hetgeen de democraten tot
stand brengen.
In hun strooibiljet komt dit ook weer uit.
Zij zeggen langzaam te willen bereiken
wat wij willen.
De vrijz.-dem. strijden ai jaren voor atechen
die nu al gemeen e instemming vinden.
Wij hebben geageerd tegen geheime zit
tingen, tegen het weren van raadsleden uit
commissiëu gü kgcü net behandelen van fi-
nanciëele voorstellen buiten de begroeting.
Spr. pleitte voor de benoeming van den
heer Elfring in publieke werken en de gasfa
briek. waardoor do onrust over het admini
stratief beheer van de gemeente is verdwe
nen.
Spr. verklaarde nog waarom hij voor dc
meterhuur was, Hij wil do schuld wei van de
Invoering, maar er waren ei 10 ttoodlg om
deze bepaling tot stand te doen komen.
WIJ pleitten voor de benoeming van een
recht?,dien wethouder, voor ecu verbindings
weg N'leuwealoot. Voor het behoud van den
molen van Piet pleitten wij evenenia, evenals
voor het benoemen van de mindere goden in
de muziekcommtesie. Wij hebben gepleit voor
de oprichting van de centraio keuken maar
ook op tijd voor de afschaffing. Ook voor de
Instelling van de huurcommtesie pleitten wij.
Spr. wees er op het zijne er toe te hebben
bijgedragen dat cr goeclkoope cokes werd
verstrekt en duurtctoealagen werden gegeven.
Spr. stemde tegen omzetting van duurte-
toeslagen in loonen, omdat hij oordeelde dat
dit bij de begrooting moet geschieden.
Voor hel beschikbaar stellen van gronden
voor het telen van groenten deden de vrijz.-
dem. ook het hunne.
Spr. was tegen het dtetrlbueeren van de
hier inbeslag genomen goederen, omdat hij
oordeelde dat deze goederen nau het gehculc
volk behoorden.
Spr. was voor dc oprichting van een dis
tributie-courant, omdat het Volk beter inge
licht moest worden,
De ecue tijd was spr. voor het koopeu van
manufacturen ca de andere tijd er tegen, om
dat hij oordeelde, dat hét toen glad verka 4
zou werken. Ecu stem „dat was nooit gfiaso-
tiveerd",
Spr. verzette zich tegen een prajpmleven
gasprijs, omdat die ophield daar waar ze het
gemakkelijkst kon worden gedragen.
Ook voor mlddenateüdsbelaagen kwam
spr. op, omdat hij er op aandrong wat er
voor de gemeente noodig was in Alkmaar te
koopen.
Spr. 1b tegen gemeentewlnkcis, maar dreig
de de winkeliers met verkoop van rijksklee-
ding in een gemeentewinkel als zij hun mede
werking niet verleenden voor den verkoop,
daar hij voorop stelde, dat ze verkrijgbaar
moest zijn.
De wenschelijkheid van aanbesteding van
eigen beheer, waar spr. voor ijverde, was wel
bij het Karenhuis gebleken.
Spr. was hierop gekomen tot het behande
len van zijn opmerking aan B. eü W., doch
een der aanwezigen verzocht hem zich te be
korten, daar het al kwart over tien was.
De voorzitter oordeelde ook, dat het noo
dig was, dat er gelegenheid voor debat moest
zijn.
Spr. noemde zijn opmerking bij de begroo
ting van 1918 en zeide van meening te zijn,
dat men door het niet toepassen van 't vrijz.-
dem. program, schuldig was aan de ontevre
denheid in de Novemberdagen.
Het conservatisme is duur, daar dit wan
hoop brengt en wanhoop leidt tot revolutie,
die alleen door de toepassing van het vrijz.-
dem. beginsel voorkomen kau worden.
Lenig applaus.
De voorzitter gaf een half uur voor debat.
Daarvoor gaven zich op de heeren Jansen,
Westerhof, mevr. Tjaden, de heeren Smiera
en Meulenveld en tenslotte nog de heer van
't Veer.
De voorzitter kon aan de debaters en den
spreker nu nog slechts 10 minuten geven, wat
ontstemming veroorzaakte.
De heer Jansen wilde slechts een paar vra
gen stellen en wilde erkennen, dat hij dat niet
met graagte deed.
De laatste woorden van* den heer Cloeck,
die de Novemberdagen in herinnering bracht
en zijn seide hieb aan het groot-kapitaal
maakten op spr. een pijnlijken indruk.
Spr. vond het een gelukidge gedachte, dat
in verkiezingsdagen een candidaat zich aan
zijn kiezers komt voorstellen, dan weet men
wat am am ms iemand hmt. Ia dm hm;
Cloeck te echter let», dut spr, zeer onaange
naam heeft aangedaan. Er gaat in Alkmaar
een minder aangename mededeeling rond om
trent zijn persoon in aansluiting van zijn lid
van den raad zijn en dat betrekking heeft op
zijn lidmaatschap van de belasting-commis
sie.
Mocht het een letspraatje zijn, dat men
vaak in kleine Btedeu vindt, dan wil Ik van
deze gelegenheid gebruik maken de kletsers
mijn groote verachting toe te brengen,
ls cr aanleiding om het gerucht te geloo
ven, dat zegt, dat er een Rijksaccountaut bij
den heer Cloeck is geweest en tot de conclusie
te gekomen, dat de lieer Cloeck minder O. W.
belasting beeft betaald dan hij was verplicht?
Donderend applaus.
De heer Jansen: en evenzeer, dat de con
clusie te getrokken, dat hij te weinig aan de
inkomstenbelasting heeft betaald, van welke
conclusie de heer Cloeck de schriftelijke be
wijzen moet thuis hebben?
Wanneer het waar is, dan weusch ik hem
te vragen, of het voor hem niet den aangewe
zen weg is, waar hij beëedlgtl lid te ui de
aanslagcommissie voor do belastingen, om
voor deze betrekking dadelijk te bedanken en
nog ttu, staande «leze vergadering, zich als
candidaat voor den gemeenteraad terug te
trekken.
Krachtig Applaus
De heer Jansen; „Ik wil er bijvoegen, dat
ik het van den heer Cloeck niet geloof, maar
ik oordeelde het noodzakelijk, dat het hier te
berde-gebracht werd, opdat de kiezers weten
van welk hout d# heer Cloeck is gesneden.
Langdurig applaus,
De voorzitter; Op verzoek van dCu beef
Cloeck, heb ik deze mijnheer laten spreken,
omar Ik wil er mijn verontwaardiging over
uitspreken, dat oen dergelijk persoonlijk iet»
p"bracht wordt In een breed opgezet debat.
Een stem Bravo I
De heer Wester hof protesteerde er tegen,
dat iu deze bijeenkomst, met gelegenheid Voor
debat, de heer Cloeck gepoogd had den tijd
kapot te slaan, doof te herhalen, wat mevr.
Aukes gezegd had.
De heer Cloeck heeft op de meest slimme
wijze den tijd dood gepraat er daardoor
wordt het karakter van deze V. D. volkomen
belicht.
Geroep „zeer juist" en applaus.
Spreker uad nu geen tijd om debat te hou
den, doch wilde even zeggen in welk teeken
de Hervormingen vau de vrijz.-tlem, staan,
1 oen zij 10 en 19 Mei 1912 bijeenkwamen,
verzetten zij zich tegen het preinlevrij staats-
pensioen.
Lenige maanden later kwam de concentra
tie tot stand en verklmtrdéü zij cr zich voor.
Toen onlangs üi de Tweede Kama werd
v. ngestckl tie ouderdonisui tkarlag te bren
gen van 3 op 5 en valt 6 op 7.5U
voor gehuwden, stomdeü de vrijz -deiu, cau-
stemnug daartegen.
Toot In de gemeente Alkmaar van de amb
tenaren het verzoek kwam öm hen premlevtij
pensioen te verzekeren, stemden daar ook do
heeren Cloeck eu Lubha tegen.
Applaus.
In theorie zijn zij voor hervormingen, maar
In tie praktijk 'lju zij er tcgerl.
Toen het vijfvoudig ver zoek van het comi
té van actie In den raad kwntu, wist do heer
Cloeck niets betera te doen, dan op mij te
schelden cu mij de aantijging naar het hoofd
te werpen, dat ïk in deze zaal gezegd had,
„wanneer wij het niet langs wettigen weg in
gewilligd krijgen, moet er maar Moed vloei
en."
Ik cischte van Cloeck, dat hij zijn aantij
ging la ecu vergadering zou waar fflflJku,
maar de heer Cloeck had natuurlijk geen tijd.
Veel zeggen iu den raad, maar weinig doéu,
dat is de uitkomst.
Hij verklaarde zich uu voor t?m gemeente
lijke Wttschiuiichtlng, maar toen rk hst mm
«Ie ords stelde, was de heer Cloeck het met de
heeren do Wit en anderen een», dat de tjjdeu
er niet geschikt voor war en,
Nli is tiet te duur, lute, in het jaar nul,
wil hij hel wel.
Krachtig applaus,
Toen wij voorstelden om dc mogelijkheid te
scheppen, dut do 2e klerk bij den ontvanger
ook le klerk kou worden, wc; dc heer Cloeck
daar tegen, wei wal bd voor arere loon.
Niemand had kies kunnen iwyatooasm, hoe
weinig c door «te vrijz.-dem. iu den mml te
gedaan, dau hij zelf iu deze rede deed.
Wat hij gezegd heelt, zijn futiliteiten van
geen belang. 13Ij groote dingen, toen het geld
zou kosten, was hij legen, dan staat hij aan
den kant van de reactie, tegenover de arbei
dersbeweging met haar eischeu en verlan
gen.
Wanneer de naam Cloeck bij de arbeiders
In Alkmaar gehaat te, dan komt dat door
zijn werken in den raad.
Langdurig applaus.
De heer Cloeck spreekt nu met de hand op
zijn hart over de revolutie en zegt dat de rijke
kapitalisten beter hadden moeten zorgen,
maar spr. wenscht te constateeren, aan dc
hand van de feiten, dat de heer Cloeck aan
dezelfde zijde staat.
De vrijz.-dem. hebben #en program voor
de reclame bij de gemeenteraadsverkiezin
gen; hun strooibiljetten typeeren hun toe
stand, daar staat niet op wat zij hebben be
reikt m den Alkmaarschen raad.
Zij behooren bij de reactionnairen en zijn
mede oorzaak van de groote ellende waarin
de wereld is verzonken.
Waar is de welvaart van den arbeider? In
de oorlogvoerende landen is het volk tot nij
pende honger gebracht en in het eigen land
hebben oorlogswinstmakers en kettinghande
laren het volk verarmd.
Het volk van Nederland ia in ellende ver
zonken.
Langdurig applaus.
Spr. wenschte aan den heer Cloeck en me
vrouw Aukes te vragen, waar zij het over de
revolutie hadden, of zij geen geschiedenis
hadden geleerd. Noemen de Engelschen de
17-eeuwsche revolutie nu nog met de glo-
rieuse. Bracht die niet de dictatuur van Crom-
wel, wiens volgelingen nu burgerwachten
helpen oprichten?
De vrijz.-dem. staan aan de rijde van hei
behoud en vertegenwoordigers van du kapi
talisten.
Langdurig applaus.
Mevrouw Tjaden begon mei de opmerking
dat ook zij met den heer Westerhof van oor
deel was, dat men ate debater in den korten
tijd, die gegeven werd, te zeer moest beper
ken.
Spr. zou zich dus met baar aanval richten
tegen het begin van het program, waarop
I spreekster ca sprefar rich toer op leeer had
den beroepen.
Spr. zou willen vernemen hoe zij het moge
lijk achten, dat de maatschappelijke oorzaken
worden verwijderd, die tusscheu de leden van
het volk ongelijkheid scheppen, ten aanzien
van de ontwikkclingsvoorwaardcn, terwijl zij
het kapitalistisch stelsel, steunend» op het
privaat eigendom van grond cu productie
middelen willen laten voortbestaan.
Applaus.
Daarin juist ligt de hoofdoorzaak van dte
verschillen.
De heer Cloeck ca mevrouw Aukes zeggen,
dat zij alle ondéfwljslurlchtlugen ook open
willen stellen voor het arbeiderskind.
Maar dan moet men het arbeiderskind ook
toegang verschaffen tot de H. B. S, en het
gymnasium.
Mevrouw Aukes:.„Dat willen wij ook."
Mevrouw Tjaden: „Maar ik wil juist Wij
zen op het onvoldoende van dergelijke bcpn
Hogen. Men dient Uan ook de ouders toels»
gen te geven. Want wanneer deze geen toela-
gi tr krijgen om iu het onderhoud van hun
kind te sunned voorzien tot het zijn eigen
kost kan verdienen, dan zijn deze ganscbl
bepalingen een paskwllliteU, anders niets,
Applaus,
Het is nu voor een arbeteter bijna onmoge
lijk zij» kiiid zilte de goedkoop» opleiding
van onder wijzer of onderwijzeres te doen ge
ven,
Spr. k,v r lit fl bel /eb bijg< woond, dat
begaafde arbeiderskinderen, ©p hun 13a jaar
naar de fabriek moesten, hoewel de onder
wijzers oordeelden, dat zij moest™ leeten
net moest, onidai dj de oudsten uit het gezin
waren en het gezin de verdiensten niet kon
missen.
Er J» gesprok™ van gymnastiek, ai» zijnd -
goed voor fret lichaam, maar spreekster weet
toch dingen, die nog beter zijn m waar van cte
arbeidersklasse verstoken is eu zal blijven,
m dat ls: boter, melk, viecscb cn vet. Kleine
kinderen mei leege magen hebben aan gym
nuwilek niets (Applaus).
De voorzitter; „Uw tijd ic omw.
Mevr. Tjadent „Mam «te» moei ik protean
teeren, d«f de heef Waterhui zooveel meer
tijii kreeg als ik".
De hen Meirleveld: „Do hoef Jansen
maaide mij het gras voor de vocte-i. weg, ik
geel mijn tijd am mevr" J jaren"
Mevr, Tjaden: „Daar ts pagrokaft over
goed drinkwater, best, misr al» bet kasftail»-
titt vuorlgnflt het arbeiderskind, ja sums de
moeders, db voor jret kap I üd ten w opnieuw
een kind hebben doen geboren wordltL de
umik w onthouden, dan ts drinkwatervoor
ziening van ondergeschikt belang. Er ls go-
nproken van zwem en badinrichtingen, maar
iu Alkmaar zijn er velen die terughulverea
daarheen te gaan. voor het ondergoed wat zij
aanhebben, (Applaus).
Oaa< 1» gi-sprok™ over ecu betere wonlng-
VOorzlenlng en daaraan heeft Nederland be
hoefte, maar overal zien wij «Is er arbeiders
woning™ gebouwd worden, kippenhokken
Verrijzen."
Dé voorzitter: „Uw tijd is om".
Dc heer Smlere wenschte slecht» te vingen
hoe de vrijzinnig-democraten staan tegenover
de werkloozenvoofzletliug, omdat «ia heel*
Cloeck In tie vergadering van «te Kamer van
Kophandd ook adhaesie betuigde met het
adres aan den raad om de steunuitkering san
de werkeloözen te doen ophondéü.
Spr. wilde zijn tijd verder aan mevr. Tjaden
afstaan.
Mevr. Tjaden verklaarde ook rilt met nar
druk te willen vragen. De heer Cloeck ls In
Alkmaatf toen van degenen geweest en de
arbeider» lu Alkmaar zullen dit nooit verge
ten die eeist door vrees tegen zijn begTm
hl T mde VO«!' oil 1» og ultk« Ing eti
daarna, toen hij zijn vrees te boven kwam en
tie arbeiders weer zoet waren geworden, de
gunstig® feg ling heeft helpen intrekken, zlrh
daardoor vergrijpende aan de arbaidersgc/iü-
uen in Alkmatte, waarom hij nooit door ar
beiders In dm rnnd kan worden gebracht zöo-
lang het kapitalisme nog heerscht. Arbei
der», hoe lang zal dat nog wezen? (Langdu-
rik applaus).
De lieer vrji 't Veer poogde nog het woord
te vc krijgen, ir-ar de vooriittei verleend*
het woord aan den h« Clocck,
Dn heer Cloeck zeide, dat zijn sa'-,,oord
aan den heer Jansen kort kon zijn, Spr. had
g1 i, öorlogswiml gemaald. (Rumoer <n ge
roep Dat zal dc Staatscourant wel uitma-
ken
Versthlllende interrupties flitsten door de
zaal over de door den heer Cloeck In zijn
zaak berekende prijzen.
De heer Cloeck: .De heer Westerhof heeft
gezegd, dat ik slim ben geweest, Ik vind dat
een bcleediging. De heer Westerhof zeide
niet dat ik toen ik tegen het premievrij pen
sioen voor de ambtenaren, was, mij er vóór
verklaarde dit voor menschen met minder dan
2000 te geven."
De heer Westerhof: „Gij wilde dat als be
deeling en niet als recht."
De lieer Cloeck: „Het spijt mij, dat u zoo
over mij denkt. In den raad zeide ik, dat mij
was medegedeeld, dat u gezegd had: „dan
moet er maar bloed vloeien."
De heer Westerhof: „U sloot zich bij den
heer Knoppers uit de Nieuwe Courant aan
De heer Cloeck: „Het was de hoer Knop
pers die er over schreef, verder kan ik er niets
van zeggen." (Rumoer).
De heer Cloeck: „Ik ben niet in staat meer
te doen dan ik deed. Wat die gemeentelijke
waschinrichting betreft, u weet zeer goed, dat
ik er vóór ben."
De heer Westerhof: „Latei".
De lieer Cloeck: „Neen, bij hetzelfde voor
stel. Ik zei: „er moest maar een volksstem
ming gehouaen worden. Ik wilde wel, dat de
2e klerk meer salaris kreeg, dat komt hem na
lange dienstjaren toe, maar niet den titel. Ik
behandelde slechts faciliteiten, maar welke
voorstellen van u zijn er aangenomen zander
mijn medewerking?"
De her Westerhof: „Uw reactionair voor
stel in de gasregeling entnam da arbeidersge
zinnen te Alkmaar f 40.C£XJ."
De heer Cloeck: „Hét-was niet reacHon-
nair gezien In het licht van die dagen, maai
wat bereikt ls, hebben wij er samen doorge
bracht." (Eenig awpüfflius).
„Nimmer viel ik de exMderepartiJ, Dp ma
leclijke manier nam*.
De heer Westerhof: „U vmr&et mij brood-
socialist te zijn." (Geroep: „Zmt* juist 1")
De heer Cloeck: „Dat ia teai geen bcleedi
ging. Het is geen bcleediging wanneer er ge-
«egd wordt, dat ik kleermaker ben."
Xn 113. I»'*
i
