DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREK EN.
No. 126
Honderd een en twintigste Jaargang.
1919
VRIJ DAG 80 MEI
AooaoeiDBBtipilii bil vooialtbeiaita» u. 3 «laaodsD 11.64. li. p puil31! Reviiriiiiivtri u ei •■rtariAwepiiu >4rssoi. j< mure itifMMf piiiiirrtta. m, Ir.Boek- sn HaaaölsiirBkkBrlj Harms. Costar 4 Zi., Voordam C 9. Tei 3
Buitenlandsch overzicht.
Binuonland.
Pr®vineiaal Nieuws.
D" J .mijn, welke dei! Duitschers is toege
staan voor het beantwoorden van het vredes
verdrag, is thans verstreken.
De Duitschers hebben in den korten tijd,
hun gelaten, een tegenvoorstel in elkaar ge
zet, dat officieel nog niet bekend is, maar
waarvan, miasi reu korte Officii lc samenvat
ting. een overzicht bekend is gemaakt van de
algemeene inleiding die aan de eigenlijke te
genvoorstellen voorafgaat.
Lr wordt van Duiisclie zijde op gewezen,
dat liet door de Geallieerden opgestelde en
aangeboden vredesverdrag in tal van opzich
ten niet in overeenstemming is met de rechts
beginselen, die vqlgens de wapenstilstands
voorwaarden grondslag voor den te sluiten
vrede zouden zijn
Duitschland treeft de veertien punten van
Wilson als grondslag voor den vrede aange
nomen, evenals de Geallieerden, zoodAt er
tuischeh beide partijen een plechtige overeen
komst beslaat, die, blijkens de vervulling der
harde, wapenstilstandsvoorwaarden door
Duitschland, ondubbelzinnig wordt nageko
men en die dus ook de Geallieerden moeten
nakomen
Volgens die overeenkomst kan van het op
leggen van een vrede geen sprake zijn, maar
mod een vrede dooi onderhandeling teg
stand komen.
Het door de Geallieerden aangeboden vre
desverdrag wijkt,v naar uitvoerig uiteengezet
wordt, van de door allen aanvaarde rechts
beginselen af. In het Voorgestelde verdrag
wordt totaal geen blijk gegeven van den nieu
wen geest, die naar de tegenstanders van
Duitschland^ steeds weer herhaalden, van den
vrede wtou moeten uitgaan.
Noch wat betreft de vorming van den Vol
kerenbond, waarvan Duitschland uitgesloten
is, noch wat betreft de territoriale regelingen
door de Geallieerden vastgesteld, blijkt van
dien nieuwen geest. Aan ecu imperialistische
regeering konden moeilijk hardere voorwaar
den worden opgelegd dan thans aan een de
mocratische Duiisclie regeering. De territo
riale regelingen toonen, dat niet het recht,
maar de macht den doorslag heeft gegeven bij
de opstelling van de vredesvoorwaarden.
Vervolgens zet de Duitsche regcering uit
een, dat net niet aangaat de eigenlijke schuld
aan den oorlog uitsluitend aan Duitschland
te wijten.
Hoewel Wilson erkende, dat de wereldoor
log een gevolg is van het gchecle stelsele der
Europecsche politiek, wordt niettemin van
Duitschland verlangd, dat het zal erkennen
met z n bondgchootcn voor alle schade ver
antwoordelijk zijn. Er wordt, van Duitsche
zijde terloops op gewezen, dat Italië en Roe
menië ter bereiking van bepaalde territoriale
en machtsbedoelingen ten oorlog gingen
Vervolgens wordt uiteengezet dat net vre
desverdrag in strijd is met de verzekering dat
mem niet aanstuurt op vernietiging van
elfbcschikl
Duitschland em met het zelfbeschikkings
recht dat tijdens dezen oorlog als een prin
cipieel recht der volkeren door de Geallicer
den werd geproclameerd en wordt aange
toond, dat net vredesverdrag tevens in scher
pe tegenspraak is met den overeengekomen
grondslag voor een duumtnen rechts-
vrede.
Het voorgestelde verdrag wordt onaanne-
lijk genoemd en de verwezenlijking ervan
zou voor de geheele wereld nieuw ongeluk
beteekenen.
Over de hoofden der vijandelijke regeerin-
gem heen doet de vertegenwoordiging van
net democratische Duitsche volk als 't ware
een beroep op de democraten in alle landen.
/ij zegt toch dat tegenover deze opvattin
gen welke een onmetelijk ongeluk over de we
reld hebben gebracht, Duitschland zich be
roept op de rechten ,van den mensch en van
de volkeren ónder welke teekenen de Engel-
sche staat zijn ontwikkeling, het Neder land-
sche volk zijn vrijheid, de Noord Amerikaan-
sche natie haar onafhankelijkheid hebben
verworven en Frankrijk het absolutisme heeft
afgeschud.
De Duitschers erkennen hun nederlaag en
willen boete doen doch zij wenschen dan ook
te worden erkend als eèn gelijkwaardig lid
der volkeren-familie.
Zij -villen inzake .de militaire voorwaarden
nog verder gaan dan de Entente verlangt.
Ook in de financiëele 'voorwaarden zou
Duitschland toestemmen in zooverre het de
verplichting op zich neemt een bedrag van
20 miljard in goud te betalen en verder op
zich neemt een bedrag van hoogstens hon
derd miljard mark.
In dezen geest althans zijn de officieuze
verklaringen van het Wolff-bureau opgesteld.
De Duitsche pers bespreekt reeds den in
houd der Duitsche tegenvoorstellen.
De nationalisten en militairisten, aldus het
Berl. l ageblatt, zullen er zeker niet verheugd
over zijn, dat Duitschland zich uitgesproken
heeft ten gunste van de afschaffing van den
dienstplicht.
Slechts, aldus het blad, als de Entente ons
haar vredesverdrag opdringt, zal naast de
economische ellende de nationalistische geest
van geweld zich nog eenmaal verbreiden en
daar wij dai niet willen, zeggen wij, dat het
onaannemelijke niet aanneembaar is.
De Vorwarts wijst er op, dat iji Parijs niet
het gezonde verstand maar de hartstocht en
de politieke overweging heerscht en dat men
daarom daar aan een schijnbaar succes de
voorkeur geeft boven de ongehoorde voordee-
lCn die het Duitsche tegenvoorstel biedt.
In dit geval zullen wij spoedig voor een
nieuwen Europeeschen crisis staan Maar dan
zullen de volkeren aan de andere zijde moeim
inzien, dat roem hen op grond van prestige era.
ijddhud en niet te verzadigen impw unstia-
che wraakzucht dwingt vooi een slechte vre
de onder dé wapenen te Mijven ret
een goeden vrede, die onmiddellijk ontwape
ning hrmgt door eenvoudig met lid hoofd te
knikken had: kunm verkrijg®
De Tagliche Rnndachau viaéf, ëwt de Duit-
schc regeering in haar tegenvoorètdlsft veel
te ver gaat.
Volgens de Duitsche Alle. Ztg. zullen na de
overhandiging van de Duiisclie tegenvoor
stellen, die in drie talen gedrukt een boekwerk
van 500 pagina's vormen, de minister»»
Gicsbers en Landsberg bijna alle deskundi
gen en een groot deel van het bureaupersoneel
naar Duitschland terug km en.
D" Eaten, hébben Maandag Pakof het
belangrijkste punt om het Estlmduhe front
genomen.
De uit th öerlijnscW gevangenis 6nt-
vhichte luitenant Vogel bevindtetch in de
Duitsche legatie in Dm f!asg.
Volg:Sm uit frankfort xal de
Rljnprmmle tol republiek worden geprocla
mei'fd.
Terugkomende op hef. Duitedie vredesvoor-1
stel spreekt de Vorwarts later nog een» (le
vrees uit, dat de tegenpartij het slechts ais.
basis van onderhandeling zal opvatten..
Het tegenvoorstel moet als de in het alge
meen uiterste tegemoetkomendheid van
Duitschland beschouwd worden m. mm dient
met in een regeling te treden die een midden
weg tusschen de voorwaarden eg de aaobre-
dogen iler beide pnrtijaa is
Het blad) der onafhankelijke» de Frdhdt is
zeer met het Duitsche voorstel mpmahtm
maar acht de eisch tot teruggave va® Se Duii
sclie koloniën van minder wwidtei
De taalt ut zijn eigen binnenland!, alta de
FreihelL zal' voor PuitschteM um wmm
zijn, dat het bezit fea koRmütn slechte
last ia.
De Fransche bladen stellen1 zich over het
algemeen op het 'standpunt dat meerdere con
cessies niet gemvm kannaa wordea
Slechts de Homme Libre, het blad1 va® Ge*
menceau, meent, dat al® het moodig is zekere
ondergeschikte punt®, zekere wijzen vm
uitvoering te veranderen, dit geschieden kan
vooral indies: deze wijzigingen geschikt zijn
om de welwillendheid! oer Geallieerden te be
wijzen zonder «wig ander gevolg dam dat de
Duitsche protesk'.n noodde»» zouden wonde®,
Militaire en economische maatregelen zijn
voorbeieid om te juister tijd te worden uitge
voerd zoodat de tegenstand des vijand» noch
lang noch ernstig zou kunnen zijn.
Maar men vergeet daarbij dat luider era
luider in de Entente-sta ten de stem van hm
klinkt, die een einde aan de algemeene vet:
warring wenschen en er zich .tegen verzetten,
dat Duitschland door militaire of blokkade-
maatregelen1 tot wanhoop zal worden gedre
ven,
KORTE BERICHTEN.
- De Duitsche bladen bevatten de volgen
de waarschuwing, die door alle rijksminister»
oiwlerteekend is:
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN
't ALGEMLFN.
Woensdagmorgen te tien uur opende prof.
Pb Kohnstamm in „De Vrije Gemeente"
te Amsterdam de 133ste algemeene, vergade
ring van de Maatschappij tot Nut van 't Al-
meen Aanwezig waren afgevaardigden van
nu.
Volgens betrouwbare bericht® bestaat het
'sdadig plan de provincie Rijnland tot een
zelfstandige republiek uit te roepen. Volgens
de grondwet is de provincie Rijnland em
onderdeel van den Pmiaischen staat,. Wie hd
waagt, dezen grondwettelijkeu toestand door
de afscheiding van de provincie Rijnland van
het Pruisisih siaategebicd te veranderen,
maakt zich aan hoogverraad! schuldig, dat
volgen» artikel 81 van hot W. v. S. int) levens-
lange tuchthuis- of veatingstraf wordt ge
straft. De betrokken overheidspersonen zijn
verplicht tegen iedereen, die deelneemt aan
deze hoogverraderlijke woelingen met de vól
le scherpte van de wet op te treden,
Over deze zaak is in net Pruisische Hu:
van afgevaardigden beraadslaagt» Het was
zoo rumoerig dat het er tua.dieibeide naar
uit zag of een handgemeen zou ontstaan.
Indien de geallieerde:: Koltsjak erken
nen, zullen zij hem uitnoodigen een vertegen
woordiger naar de vredesconferentie te zen
den.
In de Vereenigde Staten wordt een
campagne gevoerd voor de stichting van een
lersche republiek.
De Luxemburgsche delegatie is naar
Parijs vertrokken.
In goedingelichte kringen zegt men, dat
de vrede den eersten Juni zal worden getee-
kend.
Amerika roept zijn troepen uit Noord-
Rusland terug,
Volgens berichten van vluchtelingen
heerscht te Petrograd een paniek en oefenen
de Chineesche en andere vreemde troepen der
sovjetregming er een terreur uit.
Reuter verneemt dat Duitschland in
verband met de blokkade, een schadevergoe
ding van 12,850 millioen zal eischen.
Er loopen volgens het Hoïl. Nb. te Lon
den hardnekkige geruchten, dat Sir Robert
Borden of generaal' Smuts tot gezant te
Washington zal worden benoemd.
Gemeld wordt dat de nieuwe, uit O.-H.
voortgekomen staten geen kosten tot herstel,
maar kosten voor hun bevrijding zullen dra-
gen.
De kwestie van Flume is opgelost wat
betreft de territoriale zijde van het probleem.
De groote vakbonden ia Engeland drei
gen met algemeene staking indien vier poli
tieke eischen niet worden ingewilligd.
Het vredesverdrag met Oostenrijk zal,
zoo seint Reuter, op 30 Mei worden aange
boden aan de Oostenrijksche delegatie.
De Franschen hebben' den goederenuit-
voer van het bezette naar het onbezette deel
geheel stopgezet.
De „Freiheif' doet onthullingen betref
fende de schuldigen aan den. moord op Lieb-
knecht en1 Rosa Luxemburg en aan de ont
vluchting van Vogel.
Te Lima (Peru) hebben stakingsonge
regeldheden piaate geh'ad.
bijna allp departementen.
"De voorzitter'hield een welkomstrede, ge
wijd Mn de teak van de Maa'tschappij en ge-
KVd' 7edelijke vérnleuwéing.
Na een Mik geworpen te hebben op den
ft, - and :n Europa, zeide spreker, dai sin iits
één ding de wereld genezen kan,n.l zedelijke
vernieuwing
Wat we ttuins hebben te doen is zooveel
moeilijker dan wat dertig jaar geleden werd
gevraagd I Thans wordt recht gevraagd wat
Meekent afstand doen van voorrechten. Zijn
zot ve f
'De Nederlandscbe wetgever heeft al in het
vrouwenvraagstuk -etoönci recht te willen
doen. Spr. verwachtte in de naaste toekomst
"ene belangrijke uitbreiding van den invloed
der vrouwen op het openbare leven en de de
partement™ moeten nu maken, dat liunde eer
en het aandeel dezer medewerking niet ont
gaat.
Het ..herzie u zelP' wiïde spr. vooral toe
roepen tot de departementen, ten opzichte
van het bestaan van klassentegenstellingen en
den klassenstrijd Onze maatschappij, ging
lor voort, zou een daad doen, waarlijk tot
nut van het algemeen, als zij er toe kon bij-
»-r >en de klove ie overbruggen.
De tijd moet voorbij zijn en wij motten
dat beseften en toonen te beseffen dat eetr
kleine kring van notabelen in stad of land
meent de lakens uit te mogen deelcn.
In nauwe samenwerking met de voorman
nen der arbeidersbeweging kunnen departe
menten al dadelijk aan het werk gaan voor
der voor het pUbkiand zoo bij uitstek ge-
wirfrtigen arbeid van sociale bevrediging, ge-
Wen in de uitvoering de Landarbriferswet.
In de tweede plaats kunnen de departemen
ten in aanraking komen met de arbeidersbe
weging bij de verspreiding der Nutgeschrif-
'en vóór volkslectuur.
Op solidariteit cn onderling vertrouwen
lom alken onze wmenleving opgebouwd
•"ovder Het „Nut" moet voorgaan en trach-
ipn iets terug tc winnen van het wcderzijdsch
vertrouwen, dat de 10e etuw heeft zien verlo
ren gaan
Daarna sprak prof. Kohnstamm over het
onderwijs. De nieuwe ondenvijswetgeving
zal ons in staat stellen de vleugels wederom
vee) wijder uit te slaan De organisatie van
het iHw. arschoolonderwijs zal van den
wond af nieuw opgebouwd moeten worden.
N minder ingrijpend zal de opleiding der»
bewaarschoo'onderwijzeresscn moeten wor
den herzien. Het voort gezet onderwijs en de
daarmede nauw samenhangende biutcn-
schoolsche ontwikkeling der rijpere jeugd
komt in een geheel nieuw stadium De zoo-
'ang verbeide ingrijpende verbetering van de
onderwijzersopleiding zal eindelijk haar be
slag krijgen. Wij mogen vcrwèr hten, dat
daardoor tevens ons lager onderwijs van een
anderen geest zai worden doortrokken. Daar
door en door de financieele gelijkstelling zrfl-
len wij in menig deel van ons land voor ge
heel nieuwe problemen op onderwijsgebied
komen te staan Niet *de financieele zijde
maar de paedagogische zijde van het school-
vraagstuk zal voortaan op den voorgrond
staan. Wat men op onderwijsgebied presteert,
zal voortaan niet allereerst een vraag" zijn van
geldelijke draagkracht maar of men mannen
en vrouwen weef te vinden bezield door lief
de voor het onderwijs met initiatief en durf
om aan te pakken wat gebrekkig is en het
betere er voor in de plaats te stellen.
De centrale organen der Maatschappij, het
hoofdbestuur en de Nutscommissie voor On
derwijs verwachten, dat dé departementen op
dit terrein, van ouds al eigenlijke domein on
zer Maatschappij, hun plicht zullen beseffen,
dat zij overal, waar te verbeteren valt, zullen
voorgaan.
Thans, daartoe in staat gesteld door het
groote legaat Langerhuizeri 200,000) heefi
de Nutscommissie voor het onderwijs beslo
ten over te gaan tot de oprichting, van een
Nutsinstituut voor Volksontwikkeling.
De plannen/sedert meer dan een naif jaar
met zorg uitgewerkt, hebben voor enkele we
ken haar beslag gekregen.
In dit instituut zullen, in aansluiting aan
en samenwerking met hen, die reeds op een
deel van dit terrein werkzaam waren, de ge
gevens over binnen- en buitenlandsche onder
wijstoestanden verzameld, geschift, geordend
en verwerkt worden ten dienste van hen, die
voorlichting vragen.
Spr. sprak de verwachting uit, dat de de
partementen een druk gebruik zullen maken
van het nieuw^ instituut, tot heil van het on
derwijs en tot zégen van het gansche Neder-
landsche volk.
Terugkeerende tot zijn punt van uitgang,
eindigde spreker zijn rede met deze bede:
„Geve God aan de mannen in wier handen op
dit keerpunt van zijn geschiedenis het lot van
Europa ia gelegd, die zelfbeheersching en
wijsheid, welke alleen ons kan behoeden voor
de dreigende catastrophe; geve Hij ons het
beleid en de voortvarendheid om naar de ma
te onzer zwakke krachten mede te arbeiden
aan dat groote werk, waamair de wereld
hunkert: „de zedelijke vernieuwing van
gansch een samenleving!"
DF: KONINGIN NAAR HOORN.
H. M. de Koningin passeerde heden: met
den trein van 10.15 uur, waarin 3 kon. wa-
fens waren ingelaseM, de gemeente. Te Heer-
iugowaard verliet het kon. gezelschap de
trein, om per auto's (ten 3-tal die reedt; des
avonds tevoren in de garage van de firma
Haarsina en van Oucoop waren aangekomen)
over Ursum en Avenhoro naar Hoorn ie rij
den
Aan het station te H.-Hugo waard siond
Veel publiek, dat H. M. het Wilhelmus toe
zong.
De koningin knikte het publiek vriendelijk,
ioe en met een flink gangetje ging het over
Ursetn en Avenhora 'waar niets bijzonders ge^
beurde, omdat de burgerij niet op de hoogte
was, naar Hoorn.
n
KONINKLIJK BEZOEK AAN HOORN
EN EEN COEN-' ïULDE.
De Tel» va* H. M. de Xootagln' as vm
Prin» Hendrik aan Hollands Noorderiiwar-
tier was te vmw afc'. tóawf, gaanaaSsL Ht M.
toch wikte aiSe ïeraetvertooB ®a
alechte swo eeawtdlg m®ge!tjfc «óteangm
worésni. Mui vm óllaesi dè* em
tocht zou 'Ver'kwndea worden een. bezoek aan
Hoorn, tan einde eai' lauwerkrans neder te
leggen1 bij het standbeeld van. Jan PieteKmna
Coöi, ter heffmneriag a&n de riid&taag van
Jaeatra véór 300 jaar.
Verwondering behoeft dat niet te bares.
Eensdeels niet, omdat bekend is, dat het Vor
stelijk' Huia steeds veel belang heeft gesteld
in alles wat samenhangt met de geschiedenis
van Ooesï, maai- ook, omdat zoolang het land
aan den evenaar, 't eeuwig schoone Ineulinde
aan Nederland verbonden blijft, Ooms. naam,
als Jacatra's bedwinger zal worden1 genoemd.
Aan dit verslag over het bezoek van H:. M.
aan Hoorn, moet dan ook in 't kort iets om
trent den man, die genoemd wordt Hoorns
grootste zoon, wotdto verteld.
Corn was geen. heiligehij was mensch,
met al de deugden ai gebreken, welke dsn
mensch aankleven. Toch overtroffen ea dit
is de getuigenis van' Braken Huet zijn
deugden verreweg zijn gebreken, Dienaar der
machtige campagnie, maar in zijn kritiek al
tijd haar meerdere. In het besef zijner verant-
woorddiijkhc/sd heel nieuw Indië op zijn
schouders torsende, onpartijdig, onbaatzuch
tig, door eerzucht bezield, maar voor den
bloei der campagnie. Daardoor verkreeg hij
een groothdid, waarmede hij noch gelukkig,
noch beminnelijk kon zijn.
Zoo juist is Coen geteekend door d#.
Schaepmau in diens feestrede, uitgesproken
30 Mei 1893 bij de onthulling van het stand
beeld, waar nu de Vorstin haar hulde be
toonde.
Jan Pz Coen was met al zijn hoedanighe
den, al zijn deugden en, laat ons dit tot voi-
domi vimr'wrre «•iflrbagHijkff kteurhetd
er bijvoegen de gebreken zijner deugden, een
zoon van zijn stand, een zoon van zijn volk
en van zijn tijd, maar dat alles in dien groot-
schen, machtigen vorm, die de helden teekent.
Een Westfries, met a! de stoerheid, de onver
zettelijkheid, den vrijheidszin, het rechtsge
voel. de stugge manndijkiheid, de onbuigbare
onafhankelijkheid, het harde zwijgen en de
laai opvlammende drift van den Frieschen
stam. Maar dat alles niet zoozeer getemperd,
dan wel lenig geworden en zonder iets van
de kracht te verliezen, toch gemakkelijk van
beweging en vlugger em buigzamer zonder
in, het minst tot buigen geneigd te zijn. De
strijdakst, de bijl der vaderen is omgesmeed
en omgeslepen tot een degen, die minder ge
weldig houwerk, maar nog zekerder treffen
zal. Hij draagt zijn stad en zijn streek in het
hart; lag de keuze aan hem, Batavia zou
Nieuw-Hoorn moeten heeten. En toch verliet
hi; Hoorn? Ja, Hoorn is een handelsstad,
Hoorn ligt aan de zee en al is die zee slechts
de Zuiderzee, in de korte deining van haar
golven wordt soms de breeder maatslag uit
h^t noorden bespeurd en het gekleinzuinige,
het tot tochten verleidende, het tot daden ver
lokkende lied van den Oceaan klinkt ook hier.
Naar de landen van overzee trekt Jan Pz.
Coen daar vindt hij de wereld) zijner
daden.
Uit zijn vaderstad en streek brengt hij daar
mee een eerlijkheid, die niets ontziet, een
klaarheid, die alles waarneemt, een openhar
tigheid die niets verbergt. Hij is daarbij „zeer
modest van leven, zedich, van goeden aert,
geen dronkaert, niet hoovaerdich, in raedt
zeer bequaem, in stuk van de coopmanschap
en boeckhouden hem wel verstaende." Met de
ze eigenschapen beweegt hij zich tusschen
slimme Javanen en listige Chineezen, die den
duivel door hun streken zouden verschalken
en die altijd hun guiterijen met eenige deugd
omkleeden Zij vinden in hem een meester en
een geweldigen meester ook. Een meester
vindt ook in hem de superbe natie, die veel
pretendeert, de Engelsche natie, die hem aan
de hoogste galg der wereld zou willen op
hangen, zoo hij haar in handel viel. Maar
evenzeer vinden in hem een meester de be
windslieden der O. I. Compagnie, aan wie hij
hun traagheid en nalatigheid verwijt die hij
met gemeenzame beelden en met vlammende
woorden, met kernspreuken en met hartstoch
telijke ontboezemingen, te lijf gaat.
De verovering van Jacatra schetste dr.
Schaepman in de volgende woorden:
Het is op den 30en Mei 1619.
Voor eenige dagen is de Gouverneur-Gene
raal, die namens de O. I. C. de Nederland
scbe bezittingen in Indië beheert en bestiert,
van zijn schijnbare vlucht uit de Molukken
terug gekeerd, Met een vloot van 16 schepen,
door de Ceijlon voorafgegaan, is hij öp de
reede van Jacatra verschenen; met doortasten
den spoed heeft hij zijn volk ontscheept en in
het fort geworpen. Het ziet er slecht uit voor
liet lang belegerde fort. Al heeft ook op den
12en Maart de kapitein Van Raeij onder het
hijschen der vlagen, het luiden der klokken,
het drinken van den eerewijn, de kleine sterk
te met den wijdschen naam van Batavia ge
doopt, al noemde hij de vier bolwerken Hol
land, West-Friesland, Zeeland en Gelderland
dit is niets anders dan vertoon van moed-
Van ware moed is geen sprake -In het fort
heerschen disordre em ongeregeldheden. Er
is gögastreerd, verschonken, verteerd, ge
roofd. Er zijn bededagen gehouden, maar de
bededagen zijn door drinkgelagen 'gesloten.
Meer dan 's vijands geweld hebben zijn drei
gementen1 .tegen de bezetting vermocht,
's lands eere is bitterlijk gekrenkt.
Een man zal met een en slag dat alles ver
anderen.
Op den 30en Mei 1619 itrekt de G. G. met
zijn 13 compagnieën, ongeveer 1000 man
sterk, met vliegende vaandelen op de stad
Jacatra ioa.
Van verdediger, van lui en loom verdedi
ger, als mm tot heden was, wordt hij aanval
ler. Aan de Oostzijde schept hij een loos
alarm, aan de noordelijke zijde dringt hij
onstuimig en onweerstaanbaar op twee pun
ten in de stad. De driemaal Sterkere macht
der Javanen houdt voor dezen overval geen
stand; zij wijkt, zij vlucht en in haar vlucht
voert zij geheel de bevolking mede. Waak de
poging tot standhouden wordt beproefd, daar
wordt de poging zelf ter neer geslagen. Als
de avond valt, is niet alleen de stad vervoerd,
maar met den grond gelijk gemaakt. Een oude
wereld is verdwenen, een1 nieuwe verschijnt.
De Hollandsche kleuren, 't Oranje-blanje-
bleu, wapperen onder den Javaanschen he
mel; het „Wilhelmus van Nassauwe" schet
tert klaar en helder als een morgenlied! dcor
de lucht; onder dit vaandel en onder deze
tonen begint de historic een1 nieuwen marsch.
Thans schrijven we drie eeuwen laten en we
maken ons op het Vorstelijke Huis te ontvan
gen en er getuige van te zijn, dat 's Lands
vrouwe Haar hulde brengt aan hem, die voor
driehonderd jaren het woord tot ons deed
komen: „Dispereert nietdaar can in In-
diën wat groots verricht worden." Maar ook'
om instemming er mede te getuigen, dat de
burgemeester van Hoorn, de heer A. A. dé
Jongh, wiens naam ook in Indië een goeden
klank heeft, namens de ingezetenen eenzelfde
plechtighc'd verricht.
Geen feestvertoon maar toch de tallooze
vlaggen, die Hoorns wijde straten sieren en1
daaraan zoo'n voornaam, maar ook een zoo
feestelijk cachet geven, gaven uiting van de
vreugde de Vorstelijke familie in ons midden
te mogen ontvangen. Geen feestvertoon maar
toch wist dc stem van de harten der West-
Friezen tot dc hooge bezoekers door te drin
gen, toen ze reden door het heerlijke Noord-
hollandsche landschap Evenals dit het gé
val was bij den triomftocht door H. M. de
Koningin en den Prins den 18en Mei 1914
door West-Friesland gemaakt.
Omstreeks 11 uur hedenmorgen kwam hét
Hooge Gezelschap dat vanaf Heer-Hugo-
waard over Avenhom de Noordhollandsche
reis per auto had voortgezet en waarbij de
jmnisters van binnenlandsche zaken en kolo
niën zich hadden aangesloten, langs den
Westèrdijk Hoorn binnen. De kerkklokken lie
ten ten welkom haar gebim-bam hooren.
Langs het Breed reed men tot de Ged. Turf
haven, waar allereerst de Padvinders waren
opgesteld en jiet saluut brachten aan H. M.
de Koningin en Haar Gemaal. Daar ston
den ook geschaard de ongeveer 1500 leerlin
gen van R. H. B. Sch., van alle openbare en
bijzondere scholen voor Lager- en M. U. L.
Onderwijs, van de Vakscholen,- de Ambachts
school en van. de hoogste klasse der Bewaar
school. Het was een dubbele vreugde voor de
juichende kinderen, dat de hofauto stopte,
opdat H. M., ook hun koningin; gelegenheid
zou hebben, een bloemenhulde in ontvangst te
nemen. Vandaar reed de stoet langs Turfha
ven, Gouw, Nieuwstraat en Kerkstraat naar
de Kaasmarkt, waarop het standbeeld, van J.
Pz. Coen verrijst.
Een ontzaglijke menschenmassa had zich
hier opgesteld, om gelegenheid te hebben, de
vorstelijke familie hulde te brengen. Velen
waren reeds langen tijd) te voren gekomen,
om zich van. een goede plaats te verzekeren.
Spontaan weerklonken die toejuichingen over
de Roode Steen, om onze Vorstin 4e getuigen
van de gehechtheid, waarmede de bewoners
der hoofdstad van West-Friesland zich aan
het Oranjehuis voelen verbonden.
Het Stedelijk Muziekkorps, onder leiding
van den heer G. Hop, liet het Wilhelmus hoo
ren, terwijl het Koninklijk gezelschap en ge
volg zich naar het standbeeld' van J. Pz.
Coen begaf. Op de Kaasmarkt was ter ver
welkoming aanwezig de Commissaris der Ko
ningin. Onder het spelen van het „Wilhel
mus" onder hield de Koningin zich met den
burgemeester. Op dit oogenblik snorden eeni
ge vliegtuigen over de Kaasmarkt.
De burgemeester van Hoorn sprak toen het
volgende woord van welkom:
Majesteit, Koninklijke Hoogheid;
ALKMAARSCHE
mg: wmmmmÊm
<s
