Raad dter Ctoiesti ll 191
Provinciaal Nieuws
I elnrnimiiiou vau lieden
Stadsnieuws
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR^ brengen ter algemeene ken
nis, dat in het Gemeenteblad van Alkmaar,
No. 641. opgenomen het besluit van den
VERORDENING TOT HEFFMC \/AN
OPCENTEN OP DE HOOFDSOM
DER DIVIDEND- EN TANTIèME-BE-
LASTING,
wel Re Verordening, heden afgekondigd, ge
durende drie maanden ter Gemeente-Secreta
rie ter lezing is nedergelegd en aldaar tegen
betaling van 0.05 in afdruk is verkrijgbaar
gesteld.
Alkmaar, 7 Juli 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene ken
nis, dat in het Gemeenteblad van Alkmaar.
No. 640, is opgenomen het besluit van den
Raad dier Gemeente van 27 Maart 1919,
waarbij zijn vastgesteld:
VERORDENINGEN OP HET HEFFEN
EN INVORDEREN EENER BELASTING
OP OPENBARE VERMAKELIJKHEDEN,
welke verordeningen, heden afgekondigd, ge
durende drie maanden ter Gemeente-Secreta
rie ter lezing zijn nedergelegd en aldaar te-
gm betaling van 047K in afdruk zijn ver
krijgbaar' gesteld.
Alkmaar, 7 Juli 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene ken
nis, dat zij bij hunne besluiten van neden
vergunning hebben verleend:
lo. aan A. HILDERINQ, rijwielhersteller al
daar, tot het uitbreiden van eene rijwiel-
herstelplaats. door het bijplaatsen van
drie moffelovens, waarvan een biesoven,
voor het moffelen van rijwielondcrdee-
.len m het perceel LUTTUC-OUDORP,
Wijk C, No. 68;
2o. onder een voorwaarde aan O. IGES te
Edam, en J. DIK, alhier, tot het uitbrei
den van eene graanmalerij, bestaande
uit het vervangen eener stoommachine
door een electro-motor van 20 P.K., die
nende tot het in beweging brengen van
diverse bestaande werktuigen voor het
malen van graan, in het perceel St. JA-
COBSTRAAT/FNIDSEN, Wijk C, Nrs.
2-4/39;
3o. onder voorwaarden aan R. L.
SCHREURS banketbakker aldaar, tot het
uitbreiden van eene bakkerij, door het
bijplaatsen van een Noltingoven, in het
perceel VERDRONKENOORD. Wijk D,
No. 65.
Alkmaar, 7 Juli 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
ONKRUID.
Onder dit kopje schrijft het Hbld.
De „Daily Mail" doet ons weer eens een
plezier met een vermakelijk Nederlandsch be
richt. Het blad deelt namelijk mede, dat onze
Koningin haar gemaal Prins Hendrik heeft
afgevaardigd naar den Kroonprins (ex?) van
Duitschland, ten einde er dezen op te wijzen,
dat zijn vlucht ernstige gevolgen zou kunnen
hebben voor Nederland.
Wanneer w ij den „Daily Mail" redigeer
den, zouden wij aan dit bericht meteen neb-
èen toegevoegd, dat Prins Hendrik onmid
dellijk na zijn bezoek aan Wieringen naar
Zwitserland is vertrokken, ten einde de Zwit-
sersche Bondsautoriteiten 'n nauwkeurig sig
nalement van den ex-Kroonprins te gaan
brengen, opdat men dezen ginds zal herken
nen, wanneer hij ergens de Zwitsersche grens
mocht oversluipen.
De „Times" laat zich tegelijk ook nieuws
omtrent den ex-Keizer uit ons land seinen,
n.l. dat deze „25 cent per uur verdient met
boomen hakken en aldus 75 cent dagelijks
maakt.
Dus de 3-urige werkdag te Amerongen-
DE POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.
Een groote instelling te Utrecht stortte 28
Juni j.l. ruim acht duizend gulden op de re
kening van een notaris in een dorp, omdat
deze dit bedrag op 1 Juli 1.1. moest hebben
Wat deed1 nu de rijksgirodienst? Hij be
richtte eerst op 2 Juli 1919 aan den notaris,
dat het geld op zijn rekening was gestort en
dat het postkantoor zijner gemeente
geld zou aanvragen om na verloop van eeni-
ge dagen in staat te zijn den notaris het be
drag uit te betalen I „Ik heb het bedrag u kun
nen voorschieten," schreef de notaris, „maar
stort in het vervolg geen geld meer op mijn
girorekening."
(U. D.)
BEDRIJVIGHEID IN DE VENEN.
Nu de turf is vrijgegeven, wordt daarvan
door de industrieelen en brandstoffenhande-
laren gretig gebruik gemaakt. Dagelijks gaan
lange rijen schepen de veenderijen in om dik
wijls reeds denzelfden dag diep geladen te
vertrekken.
Als men nu in het hartje van de venen
komt, vooral daar waar de beste turf gebag
gerd en begraven wordt, zou men zeggen
•*nog steeds in den nijpenden brandstoffen-
nood te zitten van de afgeloopen, jarenover
al is het een en al bedrijvigheid.
Vooral in Holland is er zeer veel vraag
naar baggerturf.
HET MISDRIJF TE PHILIPPINE.
Door de Belgische politie zijn aangehou
den twee kermisreizigers, thuisbehoorende te
Eecloo en Watervliet, onder verdenking dat
deze betrokken zijn geweest bij de inbraak 'en
zal met het geheele „meub^air geSToedieenf.
worden.
CONFLICT IN DE TABAKS-INDUSTRIE
Het bestuur der Vereeuiging van Tabaksfa
brikanten hecit op hef vu zoek van' ue zijde
det werknemersbonden om au couler -uiL
over hei cuilfccüeü ai beidscoutracl ongun
stig beschikt. De besturen dei* 4 vmkliedea-
organisaties hebben geantwoord, dat een
spoedige overeenkomst in verband met de da-
itng der tabaksprijzen zeer noodzakelijk is.
ERNSTIGE DIERENMISHANDELING
Een inspecteur van politie te Rotterdam
heeft proces-verbaal opgemaakt tegen een
smid, wegens een zeer ernstig geval van die
renmishandeling. Hij had n.l. de wonden, die
bij een paard ontstonden, doordat men zijn
staart afgehakt had, welke wonden zeer ern
stig bloedden, met gloeiende ijzeren bouten
dicbtgé&cnroefdf
SAMENVOEGING DER ZAANSCHE
GEMEENTEN.
Bij den gemeenteraad van Zaandam is een
voorstel van B. en W. ingekomen omtrent de
vereeniging der gemeenten Koog aan de Zaan
en Zaandijk met de gemeente Zaandam
Het denkbeeld, om de Zaansche gemeenten
waarbij dan ook Wormerveer is begrepen, in
verband met de gemeenschappelijke belangen
samen te voegen, werd reeds eerder in den
raad besproken en aanbevolen.
Thans, nu er te Koog aan de Zaan een bur-
gemeestersyacature bestaat, achten B. en W.
het gcwenscht, den raad in de gelegenheid te
stellen van zijn zienswijze ten aanzien van dit
punt te doen blijken.
DLLETTANTEN-TOOIUEEL.
over' V - ssa* Pasar
ziekenhuis.
Uit hei» gemeentehuis te Braker zijn
8000 broodkaarten der nieuwe periode ont
vreemd.
De onfshger directe*'.r ygr& bei distribu
tiebedrijf te Noordviik van N., fa» cpvankebik
naar den Haag oyergebrsdrt
Het lijk vm C. de Vos; het derde slacht
offer van het zwemongeluk, dat Vrijdag 27 Ju
ni bij het Volkszwembad te Scheveningen
voorviel, is aan 't strand te Loosduinen aan
gespoeld.
Bij Kon. Besluit is met ingang van 16
Juli benoemd tot burgem. van Purmerend de
heer D. Kooiman, met toekenning van gelijk
tijdig ontslag als burgemeester van Wormer.
Naar de Tijd verneemt is de maatschap
pij der Nederlandsche spoorwegen, wegens
een gunstige wending in de voorziening van
brandstoffen, op haar besluit teruggekomen, 1
om dezen zomer geen extra treinen te doen 'j
loopen.
Naar Gennep is gevankelijk overge- jj
brach zekere K., vroeger ambtenaar bij het
distributiebedrijf aldaar, bij welk bedrijf een t
tekort is geconstateerd van ongeveer 2000.
h»
land op Wieringen.
Bedankt voor dat naar Zuid-Scharwou.de
door ds. G. Homstra te Z.-Zijpe.
Zaterdag kwamen te Hengelo een 100-
tal Duitscne Kinderen aan, die na gevoed te
zijn, werden doorgezonden naar verschillen
de plaatsen van ons land.
Gisteren is te Alkmaar de I6e vergade
ring gehouden van de N. Hollandsche predi-
kantenvereeniging.
De pluk der zwarte bessen is te Harder
wijk begonnen. De prijzen zijn ongekend
hoog. In vroeger jaren golden ze 0.14 per
I< G. thans i^de prijs gestegen tot ƒ1.04.
HET DIENSTBODEN-VBAAGSTHK.
Zwarte bessen worden hier uit de hand
verkocht voor 1.40 per kilo.
UIT OUDKARSPEL.
De heer B. miste Maandagmorgen zijn rij
wiel uit de schuur. Het is dus weer oppassen.
Gelukkig was het rijwiel tegen diefstal ver
zekerd. Ér is bij de politie aangifte gedaan.
UIT SCHAGEN.
De meisjes-leerlingen J. van Kempera, A.
Roggeveen en de jongens-leerlingen T. Lan-
gedijk (Indië), W. Verkroost (Burgerbrug) en
A Visser (Haringhuizen), van de gemeente
school te Schagen, zijn met vrijstelling van
het schriftelijk examen, toegelaten tot de Hoo-
gere Burgerschool te Alkmaar, terwijl de
leerlinge Bertha Meihuizen toegelaten is
het Lyceum te Amsterdam.
tot
der Zuiderzee zijn van Wilp naar Wierin
gen verzonden.
De telegrafist, die te 's-Oravenhage ge
arresteerd was als verdacht van schending
van ambtsgeheim, is uit zijn voorloopige
hechtennis ontslagen.
De Koningin-moeder is voornemens
zich 17 Dezer op haar zomerverblijf ten Pa-
leize Soestdijk te gaan vestigen.
Op de Schelpenkade te Leiden is een
'84-jarige man, die alleen thuis was, door
gasverstikking om het leven gekomen.
Gister was het 90 jaar geleden, dat
werden opgericht: de afdeeling grenadiers
en de twee bataljons jagers. Uit die korp
sen zijn voortgekomen eerst het regiment,
daarna de tegenwoordige brigade grena
diers en jagers.
In Heerlen pakt men den woningbouw
nog eens goed aan. Er zijn nu bij den raad
drie aanvragen om voorschotten, n.l. voor
200, 122 en 196 woningen. B. en W. wil
len het laatste niet toestaan, omdat die wo
ningen te ver buiten de kom zullen worden
gebouwd.
Door wijlen mevr, de wed. P. A. Tuk
kerBrandt, te Ede, ia gelegateerd de
eigendom van 10.000 aan de geref. kerk
te Delft en 10.000 aan een chr. school al
daar. Het vruchtgebruik hiervan komt tijde
lijk ten goede aan de zusters der overledene
Te Purmerend is een 14-jarig knechtje
van den paardenbandelaar v. Z. van een
paard gevallen en zóódanig ernstig inwen
dig verwond, dat hij ondanks hulp van drie
doktoren spoedig overleed.
In verband met de droogmaking van de
Zuiderzee wordt ook te Makkum een zelf-re-
gistreerende peilschaal aangebracht.
Het plan bestaat in September een „Ne
derlandsche week" te houden in Stockholm.
Deze tentoonstelling gaat uit van de Ver
eeniging tot verbreiding van kennis over Ne
derland in den vreemde.
Te Wormerveer en te Wormer is de dis
tributie deze week opgeheven. De suiker op
bon wordt onder de plaatselijke winkeliers
verdeeld in verhouding van hun aantal klan
ten. Brood bl-ft natuurlijk nog op de brood
kaarten als overal.
Het comité „Huldiging Belgische Ko-
heeft ae ingekomen gelden
misdrijf vrtoefden zij in het onmiddellijk bij
de woning gelegen Boschaute. Deze personen
zijn gevankelijk naar de gevangenis te Gent
overgebracht.
DE OVERBLIJFSELEN VAN HET
HARDERWIJKSCHE KAMP.
In de haven te Harderwijk zijn drie groote
Rijnaken aangekomen, om het honderdtal
uitneembare woningen, die indertijd tot huis
vesting der Belgische gezinnen hebben ge
diend, en te zamen het z.g.n. Leopoldsdorp
uitmaakten, naar België te vervoeren. Ook de
Belgische kerk, die in Ermelo gesticht was,
nmgspaar
stemd
fers.
voor de Belgische
be-
oorlogsslachtof-
Een 14-jarige jongen uit Groenlo, die
met een troepje jongelieden een uitstapje
was gaan maken, is van het balkon der tram
gevallen, met het gevolg dat hij overreden
werd en terstond dood was.
De stoomtreiler Derika XII uit IJmui-
den, die verleden door Engelsche strijd
krachten was opgebracht, is vrijgelaten. Een
bemanning is al vertrokken om het schip te
halen.
Zaterdag werd in het Kurhaus te Sche
veningen de algemeene vergadering der Alg.
Ned. Vereeniging voor Vreemdelingenver
keer gehouden.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
voorstel tot het onderzoek naar ontginbare
kal izout-afzettingen bij Winterswijk.
De jaarlijksche harddraverijen te Oost
huizen zullen worden gehouden op Zondag
17 Augustus a.s
Uit de garage van notaris E. te Velsen
zijn twee dames-rijwielen em een heeren-rij-
wiel gestolen ter waarde van 400.
De 55-jarige koopman N. E. te Elsloo
nabij Makkinga, krabde een puistje aan zijn
hoofd open. Hij kreeg bloedvergiftiging en
UIT BERLIJN. Behalve in Frankfort
is ook de spoorwegstaking te Darmstad
opgeheven.
Overal is de arbeid hervat.
VERKIEZING DER EERSTE KAMER
VOOR DE PROVINCIE NOORD
HOLLAND.
Gekozen H. P. Staal (lib.) aftredende
met 38 stemmen, 34 steramen op Mr. P A.
Diepenhorst (a. r.) 6 blanco. Gekozen na
twee vrije stemmingen W. H. Vliegen (S. D.
A.P.) aftredend toet 38 stemmen, 32 stem
men op Mr. P. A. Diepenhorst (a.r.) 4 bian
co. Gekozen Dr. D. van Einden (v.-d.) af
tredend met 37 stemmen, 34 stemmen op
Mr. P. A. Diepenhorst (a.r.) 5 blanco.
In de provincie Utrecht gekozen G. C. D.
Aumale Baron van Hardenbroek van Har-
denbroek (a.r.)
NOORD-BRABANT.
Herkozen: R. J. A. van Diepen (RK.),
Mr. W. M. van Lanschot (R. K.) in de va
cature C. L. Bressers (R. K»), werd geko
zen Dr. A. J. J. K. van Loon tot Steenber
gen.
ZONDAGSBESTELLING.
Vanaf 10 Juli a.s. worden verkrijgbaar
gesteld de strooken bestemd om te worden
geplakt op brieven, briefkaarten, kennisge
vingen van overlijden, exemplaren van het
meisje i kort verslag der vergaderingen an de 2e Ka-
houden alleen voor het oog der wereld, doch mer der Staten-Generaal, waarvan op Zon-
dag besteling verlangd wordt.
Deze strooken zijn op de post- en hulp-
tegen betaling
postkantoren verkrijgbaar
van 1 cent per 10 stuks.
70ste ALGEMEENE rr:PaADFPTNG
DER NEDERLANDSCHE MAAT
SCHAPPIJ TOT BEVORDERING
DER GENEESKUNST,
Dinsdag 8 Juli.
De tweede dag der 70ste algemeene verga
dering der Nederlandsche Maatschappij tot
Bevordering der Geneeskunst ving aan met
een sectie-vergadering voor hygiëne.
Deze vergadering werd geleid door den
heer C. W. Broers.
De heeren E. C. van Leersum (Amsterdam)
en D. J. Hulshoff Pol (Utrecht) hielden een
inleiding over het onderwerp: „E)e weten
schappelijke grondslagen der volksvoeding"
In de sectie-vergadering voor Hygiëne, bij
gewoond door een groot aantal geneesheeren
en geleid door Dr. 'Broers, die er op wees
dat door den oorlog het vraagstuk van de
voeding 't sterkst naar voren was gekomen en
de vergadering feleciteerde dat 2 zulke bij uit
stek deskundigen zich bereid hadden ver
klaard daarover inleidingen te houden, was
de eerste inleider Dr. E, G. van Leersum uit
Amsterdam.
WSvJvlj is om*,
De Provinciale Noord-Hollandselie Bond1
van diiettant-tooneelvexeeningingen heeft on
der leiding van den heer Jac. Schaap, uit
Hoorn, te Zaandam zijn 20ste algemeene ver
gadering gehouden. Vertegenwoordigd waren
22 af'deelingen.
Tot leden van het bestuur werden gekozen
mej. X). Vel, van Worm er veer en herkozen de
hesren E. Oorver, Assendelft en Jb. Meijer,
Uitgeest.
Besloten werd in den aanstaanden winter
een tooneelwedstrijd te houden.
Een commissie werd benoemd, bestaande i
uit mej. Kroes, Zaandijk en de heeren Manou- jj
ry, Amsterdam en J. Pl Behagen, Zaandam, jj
om het maandblad der vereeniging meer aan
het doel te doen beantwoorden.
Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan li
van den bond werd een optocht met
ontplooide banieren en muziek door do stad
gehouden, waarna des middags in den tuin
van het café Prins Hendrik een concert werd
gegeven, terwijl het feest besloten werd met
het houden van voordrachten in dien tuin.
KORTE BERICHTEN.
Zondagavond heeft te Doesburg eau
24-jarige militair V., zijn 21-jarigen broe
der bij een twist doodgeschoten. De dader
is gearresteerd.
Z11 I
Dan fijn er ds ,/hEOf» :«ic dip
leventje leiden. „Welnu", zegt gij, „eV ZJj
zich willen 'laten bedienen, dan moeten zij
maar goed betalen". Een standpunt, dat te
verdédigen i?.
Doch wat n i e t te vrrdj/H
Groeneweg, dat is, dai $eist de belangrijk
ste categorie van huisvrouwen verzwijgt, nl.
de, gevormd door vrouwen, die door beroep
van haar echtgenoot, grootte van gezin, eiigen
geestelijken arbeid of gezondheidsredenen
genoodzaakt worden dienstboden er op na te
houden, de dienstboden voorgaan in gedrag
en arbeid en haar in alle opzichten goed be
handelen en ruim salarieeren. Dit is een
j verzuim, waardoor gij kwaad sticht. Deze
vrouwen kunnen al evenmin buiten
i dienstbode als een dienstbod© buiten
dienst. Want bet ersatz-middel van een
i deine huishouding met centrale verwarming,
electrische stofzuigers euz., dat u daarvoor
aanbiedt, kunnen alleen zij zich veroorloven,
die vallen onder de categorie der rijken.
Mijns inziens ware het dan ook juister en
uit maatschappelijk oogpunt verstandiger
geweest, indien u zich tot taak hadt gesteld
aan uwe giebelend© vergadering hare ware
een
een
mo
Leioepen bij de Ned'.-l ierv. Kerk te positie in de maatschappij te doen begrijpen
Eenigeoburg ds. F. C. de Vries, te Ooster- jj en den grondslag te leggen tot een juister
Open brief aan mevrauw Suze Groeneweg.
In de Teiegr. komt het volgende schrijven
voor:
Mevronw,
Uit de dagbladen vernam ik, dat u onlangs
op de vergadering van huispersoneel te Am
sterdam het woord hebt gevoerd, en hoewel
men nooit volkomen op een dagbladverslag af
mag gaan, geloof ik toch, als zeker te mogen
aannemen, dat u zich in genoemde vergade
ring bepaald heeft tot het aansporen tot op
richting van vak-organisaties van dienstbo
den, niet oin te komen tot verod ling van het
vak en zijn© beoefenaars, doch uitsluitend om
te geraken tot grooter macht on zoodoende
alle eischen aan de huisvrouwen te kunnen
afdwingen, welke eischen bovendien onvoor
waardelijk door u werden gesteund.
Afgezien nu van het feit, dat men moeilijk
van „Vak"-origanfaatie spreken kan bij lie
den, die slechts bij' hooge uitzon-dering haar
vak verstaan, daar ze ook zonder eenige oplei
ding of kennis gemakkelijk overal een plaats
krijgen, betreur ik het, dat vooraanstaande
en beter waardeering van die klasse dei- maat
schappij, waaraan de dienstboden haar eco
nomische bestaan ontleenen.
Hoogachtend,
S. P. W. B'OURLEEB—MOUT'HAAN
UIT OPMEER.
Tot voorzitter van de Banne Opmeer is ge
kozen, de heer D. Wijnker alhier.
UIT WIJDENES.
De eerste steenen voor de drooglegging vrouwen als u, door dik en dun de eischen
der menigte steunt, in plaats van haar aller
eerst te leeren, eischen te stellen aan zich
zelf, <le eenige voorwaarde, waardoor ooit
lotsverbetering bereikt werd.
Uit uwe rede in. genoemde vergadering
blijkt, dat ook jgij blijft vasthouden aan bet
geijkte begrip: de misbedeelde" kaste der
dienstbodenhadt gij echter tevoren eens on
bevooroordeeld! en met frisseben blik om u
been gezien, dan zoudt gij tot de overtuiging
gekomen zijn, dat in werkelijkheid die eischen
voor bet overgroote deel reeds zijn ingewil
ligd, dat daarteniegen de meesteressen al een
-heel groot, een veel te groot deel van hare
rechtmatige eischen hebben laten vallen, tot
schade van de dienstmeisjes zelf. Maar het
•ligt. nu eenmaal niet .in den geest des tijds om
voor de bourgeoisie in de bres te springen of
in eenig opzicht haar goed recht, te erkennen;
het proletariaat moet blindelings gésteund
worden in zijne eischen, die het stelt zonder
er zelf de gevolgen van te begrijpen.
Dat mensehen zich hiertoe leenen, mannen
en vrouwen, wier eigen leven is gebaaseerd
op nauwgeaetten arbeid en plicütsbetrach-
trachting, is onverantwoordelijk. Juist uit
hun>mond moest het vernomen worden, dat
overal, op welk gebied' ook, men eerst wat
moet kennen, alvorens te mogen eischen.
Ook gij zelf zult waarschijnlijk hard ge
werkt hebben om iets te ben ren en a daar na
nog lang tevreden hebben gesteld' met een
karig loon in ruil voor uwe beste krachten.
Welnu, dan hadt gij het recht om anders tot
die meisjes te spreken; dan hadt gijl met
haar samen het standpunt,' waarop zij zich
stellen, eens moeten toetsen aan de'werkelijk
heid.
Waarom zijt gij niet Begonnen met ha'ar
het volgende eens af te vragen:
„Zijt gij berekend voor uw taak
„Wat praesteert gij wel in ruil voor wat u
aan geld, kost, inwoning enz. gegeven wordt?
„Hóórt gij wel door levensopvatting en ge
drag in 't gezin, dat in verreweg de meeste
gevallen vriendelijk opgenomen heeft en
goed bejegent en waarmede gij u zoo gaarne
op één lijn stelt?
„Zijt gij innerlijk niet overtuigd; dat het
alléén is ten gevolge van het gebrek aan solli-
dariteit der huisvrouwen, dat gij, zonder iets
te kennen, toch gemakkelijk eene goede be
trekking krijgt?"
En dan ware het uw plicht geweest om
vooreerst ze te doen begrijpen, dat het ant
woord op alle bovengemelde vragen in het
nadeel der dienstboden uitvalt en dat het nu
eens tijd wordt, dat de dienstboden zich gaan
bekwamen om een contra-pr aeetatie harer
zijds te kunnen stellen tegenover hetgeen aij
genieten van de werkgeefster; dat niet aller
eerst moet worden gestreefd naar lotsverbete
ring, maar naar vakkennis.
Gelooft gij niet, mevrouw Groeneweg, dat
gij verder de bekngon van het dienstperso
neel méér zoudt hebben gediend door de
werkgeefster eens in een ander daglicht te
stellen, dan waarin zij ook door do dienst
meisjes zelve worden beschouwd, in plaats
van met 'haar a priori een vijandelijke hou
ding tegenover „de mevrouwen" aan te ne
men?
Gij nemt verschillende categorieën van
meeesteressen.
Er zijn er „de kalen", zooals het in dienst
boden-terminologie luidt die een
OUDKARSPEL Juni.
Getrouwd: A. Kaandorp en G. J.
Kaag. M. Smit en C. Paarlberg. J. Ra
ven en R M. Kramer. K. Boot en M. A.
Groot. A. Stins en A. Bakker.
Geboren Maartje, d van A. Keeman
en A. Kat. Nelly Simone, d. van S Borst
en T. Wardenaar. Jasperina, d. van J.
Schuijt en E. de Looff. Antje, d. van J.
Greeuw en F Weij. Comelis, z. van W. de
Vet en G. v. d. Abeele Elisabeth, d. van
W. Duijs en T. Bekker. Lucas, z. van A.
Zoethout en G. v. Velden. Grietje, d. van
C. Kop en J. M. Schuurman. Hendrik, z
van H. Roos en M. Paarlberg.
HEERHUGOWAARD. Juni.
Ondertrouwd Pieter Helder te Ou
de Niedorp, en Sijtje Langedijk alhier.
Simon Tesselaar en. Maria Groot, beiden al
hier.
Ge t r o u w d Javob Slooten te Zuid
en Noord-Schermer, en Bregje Krap, alhier.
Johannes Catharinus Gieling te Spanbroek
en Jansje Veenboer alhier. Simon Tesse
laar, weduwnaar van Agatha Groot en Maria
Groot, beiden alhier.
Geboren Olof, z. van Pieter Hartog
en Aletta Timmer. Johannes Cornelis, z.
van Thcodorus Bay en Klaartje Groenveld.
Pieter, z. van ajn Groenveld en Marie
Bakkum. Petrus, z. van Pieter van Eg-mond
n Grietje Wester - Johanna-Maria, <3 van
Jan Leek en Aagje Nóordstraud. Petrus
en Margaretha, z. en d van Jan Gildenieijer
en Catharina Roskam. Tneodorus Petrus,
z van Martinus Velman en Lobina Maria
Hendriks Theodoras Petrus, z. van Jo
hannes Bijvoet en Gijsberta Lichthart.
Jan, 7. van Klaas Bakker en Trijntje Evers
Overleden Comelis, z. van Pieter
La an en Knel ia Dekker, 2 j. Jacobus Theo
doras, z. van Frans Krom en Anna de Wit,
9 m. Simon, z. van Thijs Peper en Pietertje
de Graaï, 25 Sjoeke Witteveen, 82 j.,
wonende te Workum. Johannes Tromp,
62 j., echtgen. van Cornelia Gakker.
niet de middelen bezitten zoo'n meisje te ge
ven, wat haar toekomt.
Deze Iaat gij verder, terecht, buiten bespre
king.
Hij besprak uitvoerig de rol der eiwit
stoffen in de voeding.
S'pr. noemde het een goede gedachte om
het onderwerp, dat de geheele wereld bezig
houdt aan de orde te stellen.
De geneesheer toch weet meer d'an iemand
anders, wat de mensch voor de ontwikkeling
het onderhoud en de verrichtingen van zijn
lichaam noodig heeft en de schade welke een
gebrekkige voeding aan de gezondheid be
rokkent.
Dus komt hem in het kapitel voor volks
voedingszaken een overwegende stem toe en
is het zijn plicht jegens de samenleving haar
te doen klinken.
In de laatste 25 jaar heeft men zich maar
weinig aan deze zaak laten gelegen liggen.
De oorlog heeft opnieuw de aandacht op
de zaak gevestigd.
Vraagstukken die tot dusver nagenoeg al
leen de belangstelling van geleerden hadden
getrokken werden nu eensklaps populair en
besproken door lieden zonder kennis daar
over.
Dit mag althans zeker gezegd worden van
een lid van een der 'belangrijkste crisiscom-
missie's, 'die spr. goedig te kennen gaf dat 'hij
zich over het koolhydxaatvraagstuk niet be
zorgd behoefde te maken, aangezien er kool
genoeg in den lande voorhanden was.
Onder de organische voedingsstoffen,
waarvan de voorziening in den tijd van den
oorlog zeer veel hoofdbrekens heeft gekost,
staat de eiwitstof vooraan, daar zij zelfs niet
tijdelijk door andere stoffen vervangen kan
worden.
Zoo ingewikkeld is die samnstelling 'der
eiwitstoffen, dat het pas na tallooze en
moeielijke analyses gelukt' is een tip van den
sluier op te heffen, die hun echemische struc
tuur bedekt. D'e meeste eer daarvoor komt
toe aan Emil Fischer, omdat hij de eerste
belangrijke schrede op den weg der eiwit
synthese heeft gezet.
Eenzijdige en eentonige voeding brengt
eigenaardige stoornissen in de gezondheid te
weeg endit houdt verband met de samenstel
ling der eiwitstoffen van ons voedseL
Om deze reden verdeelt men in de voe
dingsleer de eiwitstoffen in twee groepen, n.l.
die welke pérse toereikend zijn om in de
behoefte van het dierlijk organisme aan stik-
stifhoudend materiaal te voorzien en die,
welke in dit opzicht te kort schieten.
M'olenschott toonde reeds aan dat er maar
weinig voedingsmiddelen zijn, die de noodza
kelijke voedingsstoffen in zu(ke verhoudin
gen bevatten, dat zij alleen voor de voeding
voldoende zullen zijn en van de eiwitstoffen
kan men zeggen, dat er maar enkele zijn, die
de noodzakelijke bouwsteenen voor onze or
gaan- en weefseleiwitstoffen in zulke pro
porties bevatten, dat zij alleen in onze be
hoefte aan eiwitstof kunnen voorzien.
Belangwekkend zijn de proeven door Tho
mas en Buhner's labatorium genomen.
Spr. deelde deze mede en lichtte het ver
schil in vodingswaarde der eiwitstiffen na
der toe. Melk en eiwitstoffen bevatten
alle bouwsteenen, die het dierlijk or
ganisme voor de syntese zijner weefselorga
nen noodig heeft.
Ontkent kan niet meer worden dat de de
fectieve eiwitvoeding bij den groei van het
kind een rol spelen.
In onze maatschappij komt het niet licht
to den accruten hongerdood, doch de chroni
sche honger is veel erger, niet slechts voor
den enkeling, doch ook voor de gemeenschap,
die van uitgeputte en futlooze elementen
niets dan schade ondervindt.
Spr. herinnerde uitvoerig aan den strijd
tusschen Pfluger en diens tegenstanders en
concludeerde dat diens hypothese geen stand
heeft kunnen houden.
S'pr. concludeerde voorts, dat een intensie
ve stofwisseling eön eerste voorwaarde voor
een gezond krachtig leven en het natuurlij
ke beschuttingismiddel tegen ziekte en onge
mak is en juist eiwit' bewerkt een belangrijke
versterking der stofwisseling.
Dé behoefte aan eiwit is bij het groeiende
individu grooter dan bij volwassenen.
Praktisch is het gewenscht het eiwitrant
soen niet ot het uiterste te beknibbelen.
De begroetingen van verschillende onder
zoekers loopen van 20 tot 120 gram eiwit-
daags van een volwassen flink lichamelijk
arbeidenden man van middelmatig gewicht.
De levenswijzen der menschen zijn zeker te
verschillend en te zeer aan wijziging onder
hevig om bun voeding aan een enkele vaste
regel te binden.
Eenig voorschot is een veiligheidsmaatre
gel en in geen geval verlate men zich in voe
dingszaken uitsluitend op theoretische gron
den maar men ga ook te rade met heerschen-
de gebruiken.
Deze gebruiken zijn de vruchten van een
aloude ervaring en het ware daarom pedant
het volk alle medezoggingschap in zijn voe
ding te ontzeggen.
Dé mensch heeft in zijn instinkt en zijn
etensitrek een goeden leidsman.
De mensch leeft niet van wat hij eet map
van wat hij verteert. Van groot belang is in
welken vorm hem zijn voedingsstoffen wor
den voorgezet.
Afgezien van koolhydraden, wordt dierlijk
voedsel door den mensch beter verteerd dan
het plantaardig.
Van de rijk aan eiwit zijnde voedingsmid
delen, staan vleesch, melk, kaas en eieren
bovenaan.
Spr. oordeelde voorts, dat van wittebroöd
