DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
fi
,11
Bakker's
ll3Le
s<> 180
Honderd een en twintigste Jaargang.
1919
Z AT ERDAÖ
2 AUGUSTUS.
Uit den llkmaarseheri Raad,
BiTÏtenlandscli overzicht.
Uomeiigil Nieuws.
Ho© smaaLc.t
LLoffi© en th.ee?
Binnenhuid.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden f 1,65, franco per post f 1,90. Bewijsnummers 5 ct. Advertentieprijs 15 ct. per regel, grootere fetters naar plaatsruimte.
Brieven franco N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. Harms. Coster Zoon, Voordam C 9, Telef. 3.
Er /ijn wel eens van die oogenblikken, dat
de raadszaal meer heeft van een Kindcrbe-
WHcH plaats dan van een vergaderlokaal waar
de afgevaardigden de3 volks over de belangen
gui Qlif gimeelde iliseussiceren.
Ei zijn van die momenten, dat er stille af-
spi aaitje» gemaakt worden, dat er geheim
zinnig' gefluisterd-, gelachen en geknipoogd
wordt, Jut de raadszaal een 11. B. S.-lokaal
lijkt, waar de jongens zich heimelijk ver-
kin uit ren over den kool.dien zij hun leeraar
tt stoven zullen geven.
?oö was liet bij tie benoeming van een
commissie tot het nazien van de gemeente-
in ajnlng.
Dit commissie betond tót nu toe uit de
herren 'luis, Clocck, Bak, De Lange en Me-
lenbrink, doch daar de- beide laatsten
zitting in den nieuwen raad zullen he!
adviseerde de voorzitter in hun plaats de
'hemen Van d^u Bosch en Westerhof te be
noemen.
Bij tie stemming werd er al 'geheimzinnig
gelachen, werden knipoogjes links en rechts
gegeven, or bleek wat te broeien, de klasse
\v,i -onrustig; de lecraar-vooraltter kon geen
I u Werkelijk volgde even later een groote,
li-iiki-, ;»e..-:ii»,e Ven a using.
A ••hi' v an 'dé veertien raadsleden bleken op
de-schitterende gedachte gekomen, den heer
W 'teihof, die niet aanwezig was, een be
wijs van hun sympathie te geven door hem
opzettelijk óp liim StembiljoE door ven ander
te vervangen.
Men stemde op den heer Oovera, op den
heer Verkerk, op den heer Thomson, geen
van dritcn door den voorzitter aanbevolen,
ja zelfs -varen een tweetal raadsleden, zoo
grappig galant hun stem op mevrouw Wes-
Fcriiof ufï te brengen, wetende, dat deze
die eerst in September zitting neemt nog
nii i voor en Jniitmissoriule benoeming In
aanmerking kan komen.
De op haai uitgebrachte stemmen hadden
dan ook blijkbaar meer de bedoeling de ha
telijkheid aan hei adres van den afwezigen
heer Westerhof een nog stuitender karakter
te geven.
1 let eind van het liedje was, dat, nu de
lieer Wi rte.rliöf dooi zijn mcdoraadsleden
niet geschikt wordt geoordeeld om in ccn
commissie tot het nazien der gemeente-reke
ning zitting te nemen, de heer Verkerk, die
acht stemmen behaalde, in zijn plaats zal
treden.
Lm lijk gezegd verwonderde het ons, dat
deze zonder een'woord vnn protest de door
den voorzitter voor zijn vroegeren n;
no.pt bestemde benoeming aanvaardde.
Ilij toch kon zich herinneren de raads
zitting waarin hij voorgedragen en gepas
seerd werd als regent van het Weeshuis, ligt
nog niet zoover achter.ons hoe onaange
naam het is wannen men van zijn collcga-
randslrdni de duidelijke bewijzen krijgt) dat
men i p.' tlclljk ^ij ecne benoeming wordt
Euiieilgeslotcn.
„Iku ik ils regent van het Weeshuis onge-
hlkt', I ••laat er een enkele reden om mij
t.'n'e lcediglng te'doen gevoelen?" heeft
de hen Verkerk destijds met nadruk in den
Rand gevraagd.
En fflr. Leesberg heeft daarop geantwoord,
dat hij den lieer Verkerk als S. D A. P.-er
niet de aangewezen pacdagoog achtte.
Nu den lieer Westerhof iets dergelijks pas
seert en hij niet aanwezig is onr voor zijn
goed recht op te komen, heeft de heer Ver
kerk geen woord van protest tegen, de han
delwijze vnn den Raad geuit, maar de plaats
vnli (ten ("'dupeerde ingenomen,
Zal hij op zijn beurt den lieer Westerhof
antwoorden als deze in ccn. der volgende
zittngen soms mocht vragen wharorn hij
.niet geschikt tot het nazien van een gemeente
rekening geoordeeld wordt?
Het vlotte trouwens in het geheel niet met
die commissie-benoeming.
Nauwelijks was zij bekend of mr. Sluis,
als voorzitter gekozen deelde met breed ge
baar mede, dat hij dit baantje door over
drukke werkzaamheden niet wenschtc te aan
vaarden.
Weer een onvoorziene gebeurtenis en het
is begrijpelijk, dat de voorzitter ten slotte
zijn geduld verloor en aan de hand .van art.
36 van het reglement van orde betoogde, dat
dc lieer Sluis wel degelijk verplicht was deze
benoeming aan te nemen.
Maar hij ondervond spoedig; dat debattee-
reu met ten jurist een onbegonnen werk is
ou de lieer Sluis bespeurde in liet hem om-
strikkeml net dan ook zulke groote mazen,
dat Imt hem niet veel moeite kostte- zich te
bevrijden.
Artikel 36 toch spreekt van dc verplich
ting dei rrtadsléden, de hun opgedragen
cotunüsslën aan te nemen, wat geenszins in-
houdl, dat men, commissielid zijnde, ook het
voorzitlei'ichap behoeft te aanvaarden.
De heer Clocck die den wind naar zijn kant
zag draaien, haastte zicli te betoogen, dat hij
hef minstens even druk had als mr. Sluis en
om tijd, crgerBis en moeite te besparen wer
den ,ii deuren dn raadszaal ecu oogenblik
-. uit u eh heeft di leeraar-voorzitfcr zijn
dose blijkbaar even duchtig de les gelezen.
Na heropening zat ieder rustig op zijn
plaats en werd met roerende eenstemmigheid
de liet i Bak, die zich in de geheime zitting
vrijwillig schim geofferd te hebben, ais voor-
alllei dn veelbesproken commissie aange
wezen.
Overigens heeft de rand een In alle opzich
ten gai-'ij voorbeeld gegeven door zich van
onthouden.
agenda-punten te
•Vrijwel de geheele agenda ging er zonder
debat of hoofdelijke stemming door en zelfs
het opnieuw aansnijden van de gevaarlijke
gasprijskwestie ontlokte slechts den heer Ver
kerk de verzuchting dat hij het niet goed oor-
du'U het product ook aan de meer gegoeden
onder den kostprijs te verkoopen.
Ware de heer Westerhof aanwezig geweest,
dan zou over deze nieuwe regeling waar
schijnlijk nog wel iets anders in het midden
gebracht zijn.
Thans ging alles van een leien dakje. Den
vereenigingen voor woningbouw werd zoowel
wat het uitvoeren van werken door particu
liere bouwkundigen als wat de groepsgewij
ze aanbesteding betreft de vrije hand gelaten
Met betrekking tot de kaasmarkt werden de
door B. en W. voorgestelde wijzigingen goed
gekeurd en zal de 83-jarige president-waag-
meester De Rover, die jaren lang zijn beste
krachten voor de gemeente heeft gegeven,
danlc zij den heer Lubbe, boven zijn pensioen
levenslang een gratificatie van 150 ont
vangen.
Liet ontslag der zeven oudste kaasdragers
achtte de Raad noodzakelijk maar de heer
I.ub-be drong op een andere benaming der te
gemoetkoming aan om vermindering van het
staatspensioen van deze oudjes tc voorkomen,
waarna de heer Ringers een lans voor het be
houd van de oude tradities der kaasmarkt
heeft gebroken. -
Dank zij zijn opmerkingen en die van den
heer Van den Bosch zal de kaasmarkt Voor
vreemdelingen oen- meer aesthetisch karakter
krijgen door het opnieuw invoeren van de
witte kleeding der kaasdragers.
De zoolang verlangde kinderbewaarplaats
zal er komen, al begint zij- haar bestaan heel
bescheiden in een directiekeet en de verceni-
ging Kindervoeding die volgens mr. Sluis
langzamerhand, dank zij 't subsidie een ge
meentelijke instelling in een particulier
kleedje wordt krijgt voor dit jaar nog de
dcor haar aangevraagde gemeentegelden.
De brug over het Nassaukwartier wordt ge
meentelijk eigendom en de avondschool voor
ambachtslieden krijgt de benoodigde meu
beltjes, al merkte de heer Cloeck zeer terecht
op, dat de ambachtslieden die eigenlijk zelf
wel kunnen fabriceeren.
De rest van de agenda, een verzameling
van rekeningen en suppletoire begrootingen,
werd met bekwamen spoed afgehamerd.
Vermelding verdient, na al het daarover in
vorige raadszitingen gesprokene, zeer zeker
een nieuw besluit inzake de langzamerhand
niet alleen beroemd maar ook berucht gewor
den beelden van het Schermerhek.
Staakten over het voorstel ze weer op hun
oude plaats te zetten oorspronkelijk de stem
men, zag in de daaropvolgende raads
zitting de heer Van den Bosch de door
hein uitgestalde deskundigen hooger ge
schat dan die door B. en W. op den
voorgrond werden geschoven ten slotte
zullen de laatsten, die blijkbaar achter
de schermen gewerkt hebben, waarschijnlijk
nog met den palm der overwinning gaan
strijken.
Volgens een ingekomen schrijven van den
Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen ten geleide van een koninklijk be
sluit is namelijk het raadsbesluit tot her
plaatsing der beelden op het Schermerhek als
zijnde niet in het algemeen belang, ge-
schorscht tot 1 Februari 1920, vóór welken
datum een definitieve beslissing zal moeten
vallen.
Aan het slot der openbare zitting heeft de
heer De Lange, onder instemming van den
Raad, den burgemeester een woord van hulde
en dank voor zijn werken in het belang dei
gemeente en een woord van spijt over diens
voornemen tot aftreding gebracht.
De burgemeester heeft daarop in het kort
geantwoord,
Hij zpl hiervoor meer uitvoerig gelegen
heid vinden bij het afscheid van den ouden
Raad in Augustus en van den nieuwen in
October.
Het zijn wel moeilijke en inspannende da
gen die hem in den korten tijd van zijn ver
blijf hier nog resten.
De nieuwe Duitsche grondwet is aange
nomen.
Minister Bauer heeft ter gelegenheid
daarvan een rede gehouden, waarin Ui'
groote beteekenis van deze gebeurten
genh
de
Fiecft
gewezen.
Hij hoopte, dat het nieuw geslichte ge
bouw er toe zou mogen bijdragen het gevoel
vnn nationale eensgezindheid aan te wakke
ren en den wil tot saamhoorigheid met het
moederland te versterken overal waar de
Duitsche taal wordt gesproken.
I lij wees er op, dat de ellende van den
oorlog de levenslust van het Duitsche volk
niet gebroken heeft en hoopte, dat deze door
den nood der tijden gestaald zal worden en
mede zou werken om liet volk in zijn streven
naar het hoogste goed van het land en de
meuschheid op te heffen.
De voorzitter Fehrenbach spak eveneens
den wensch uit, dat het Duitsche volk door
drongen mocht worden van den geest van
arbeid en orde, opdat het zich uit de ellende
weer tot regelmatige geordende toestanden
kan opwerken,
De redt voelingen werden met instemming
begroet.
ifet aannemen van een nieuwe grondwet
ia dan.ook het leggen van den eersten, .steen
van een nieuw, hecht gebouw, dat het Duit
sche volk voortaan als woonplaats zal die
nen.
Natuurlijk is Duitschland met zijn nieu
wen grondwet alle staten in democratie
voopiit.
Ook met de wenschen der democratische
13 in de nieuwe grondwet, waarin ook
het Radcnstelsel is opgenomen, rekening ge
houden. Het zal v/el niet lang duren n!
deze partij neemt weer aandeel in de regee
ring. Meer en meer wordt gevoeld, dat deze
sterker zal worden wanneer zij niet alleen uit
Centrumleden en sociaal-democraten, maar
ook uit leden van de democratische partij zal
bestaan. t
De Bolsjewiki hebbep weer minder goede
berichten tc boeken, i
Oeneraal Denikin riikt zegevierend voor
waarts en heeft Kamisjïn en PoWawer geno
men.
De positie der Bolsjewisten in Astrakan
wordt hachelijk genoemd. Alleen in Kamis
jin zou Denikin 5000 gevangenen gemaakt
hebben.
Zooals bekend zijn de Britsche troepen in
Rusland aan het terugtrekken. Doordat de
Russische strijdmacht, die met haar samen
werkte, begreep dat zij in den steek werd ge
laten, kwam er een kleine paniek, die het
verlaten van het eens betreden gebied voor
de Engclschcn niet gemakkelijker maakte
Een nieuwe generaal, n.l. Rawlinson, gaat
nu naar het N, van Rusland, om den terug
tocht te leiden, terwijl ook meerdere oor
logsschepen naar Rusland gezonden zullen
worden.
In Duitschland worden de onthullingen
voortgezet.
De regeering heeft een witboek over de
voorgeschiedenis van den wapenstilstand
gepubliceerd, in welks voorrede o. a. gezegd
wordt, dat de publicatie noódig was om de
vorming van legenden tegen te gaan.
Ludendorff, die met de publicatie van. dit
witboek minder ingenomen is, bestrijdt reeds
den inhoud daarvan in de Lokal Anzeiger.
Nog deze maand zal zijn boek verschijnen,
dat over een en ander meer licht verspreidt.
Nieuwe onthullingen, ditmaal dus van
nationalistische zijde, staan ons te wachten.
Het eenige goeds, dat er in beschuldigingen
en tegenbeschuldigingen zit, is slechts dat
daaruit een zuiveren kijk op de verantwoor
delijkheden voor het ineenstorten van
Duitschland wordt verkregen.
Wij meldden reeds, dat Bela Kun er slecht
voorstond.
Uit Boedapest wordt thans gemeld, dat
gisteren in een zitting van den Boedapester
Centrale Arbeidsraad de regeering van de
Raden-republiek is afgetreden.
Zij wordt overgenomen door vertegen
woordigers van de vakvercenigingen.
De leden van de nieuwe regeering behoo-
ren tot de sociaal-democratische partij., Bei
del is minister-president.
Uit Weenen- wordt gemeld, dat Bela Kun
een overzicht gaf van den uiterst benarden
politieken en militairen toestand. De zitting
was zoo stormachtig, dat de rede van Bela
kun buiten door de opeengepakte volksme
nigte gehoord werd.
Onder den druk der vakvercenigingen
werd toen tot het aftreden van de Radenre-
geering en het vormen van een soc.-dem.
ministerie besloten.
De nieuwe regeering werd met gejuich
door duizenden begroet.
Zij besloot onmiddellijk tot het weer her
stellen van het privaat-eigendomsrecht en
richtte een proclamatie tot het volk, waarin
de wensch wordt uitgesproken vrede met alle
naties te sluiten.
zaam gesteld, om aldaar den dienst te helpen
uitoefenen, kan deswege voor rekening van
het departement van Waterstaat cene toelage
worden verleend tot een bedrag van ten
hoogste 1,50 per dag.
DE E. L. T. A.
Onze Acirtteriamriil!?..® ""-""".pondert schrijft:
In enkele maanden is aan dé Over?,ijd.e van
het IJ, Noordwestelijk van Amsterdam, als
't ware een dorp uit en grond getooveru, dat
ver weg ligt, feitelijk boden de bewoonde we
reld. Voor men dit tentoonstellingsterrein be
reikt, heeft eer. voetganger vanaf de bekende
Tolhuisboot nog wel een half uurtje loopen,
maar er bestaat gelukkig een andere en bete
re verbinding met de boot, die van de De
stelling onderhoudt, bit nieuwe tijdelijke
dorp, is reeds algemeen bekend onder di
en
Kerate AI km. Eleclr. KolflebrHmleri)
GEVAREN-TOELAGEN.
Bij kon. besiuit is bepaald, dat aan offi
cieren, onderofficieren cn militairen beneden
dien rang, c. q. boven cn behalve den bijslag
wegens verplicht tijdelijk verblijf buiten de
vaste standplaats, eene toelage kan worden
toegekend, op grond van den bijzonder gc-
vaarvollcn aard der hun opgedragen werk
zaamheden. Deze toelage is bepaald op een
bedrag van ten hoogste 3,— per dag,
doch wordt gedurende oorlogstijd niet ver-'
lcend. De 'toelage wordt toegekend, telken
male dat een officier, onderofficier, enz
werkzaamheden als bovenbedoeld verricht
heeft.
MILITAIRE TELEGRAFISTEN.
Bij kon. besluit is bepaald: militaire tele
grafisten, die bij een Rijkstelegraafkantoor
worden gedetacheerd ter vervanging van
ambtenaren van den Rijkstelegraafdienst cn
bij 't regiment genietroepen opgeleid worden
om in oorlogstijd als vaandrig te kunnen op
treden en militaire telegrafisten, die ter ver
vanging van ambtenaren der posterijen en
telegrafie worden aangewezen tot hulpver
leening bij den Rijkstelcgraafdienst, genieten
gedurende dien tijd eene toelage van 0,50
j pei; dag.
Aan militaire telegrafisten, die in buitcn-
I gewone omstandigheden tijdelijk aan één
I der Rijkstelegraafkantoren worden werk-
Ruy terkade de verbinding met de tentaon-
naam van E. L. I. A. (Eerste Luchtvaart
Tentoonstelling Amsterdam).
Reeds geruimen tijd wordt met koortsachti-
en ijver gewerkt, om alles in gereedheid te
renger,. De groote expositie-zalen zijn reeds
klaar en maken een geweldigen indruk. Ón
der de inzendingen vinden wij ook een water-
vliegtiug der Nederlandsche Marine en het
roote Engelsch oorlogsvliegtuig „Handley
- age". Wij moeiep even de aandacht van on
ze lezers vragen voor dit reuzen vliegtuig,
dat niet minder dan 18000 K.G. weegt en
vroeger bewapend was met eenige mitrail
leurs. In dit modern vliegtuig kunnen -niet
minder dan 40 pasagiers en 10 leden van het
bedieningspersoneel plaats nemen. Bezien wij
de machine van naderbij, dan komt men tijt de
overtuiging, dat hier inderdaad een meester
stuk van techniek vervaardigd is. Heel ge
makkelijk en rustig als in een restauratie van
een D-trein, kan men een vliegtocht medema
ken. Eenige clubfauteuils -bieden den passa
giers een rustig zitje aan, terwijl men geheel
ingesloten is eri door groote vensterruiten ge-
legenheid heeft het schitterend panorama der j
natuur gade te slaan. Ook is dit modem
vliegtuig van een groote draadlcoze installa
tie voorzien. Langs een trap kan men, evenals
op een stoomboot, het bovendek bereiken. Er
bestaat gelegenheid, gedurende de tentoon
stelling, met dit vliegtuig voor liefhebbers,
tochten te ondernemen en zijn wij welinge
licht, dan hebben reeds honderden zich voor
een tocht door de ruimte aangemeld. In deze
tentoonstellingshal zullen worden onderge
bracht verkeersvliegtuigen, verkenningsvlieg
tuigen, postvliegtuigen, politievliegtuigen en
toestellen voor het maken van vliegtochten.
De tentoonstelling zal worden verdeeld in 17
groepen en wel:
le. Hisorische groep; 2. landvliegtuigen
3. watervliegtuigen; 4. motoren; 5. automo
bielen en motorrijwielen; 6. vliegtuigbouw,
onderdeden en gereedschappen;' 7. photo-
graphie, kaarten en lectuur; 8. telegrafie en
telephonie; 9. oriënteering en verlichting;
10. instrumenten; 11. meteorologie; 12.
proefvliegtuigen13. medische af-deeling; 14.
kleeding, uitrusting en verwarming; 15. we
tenschappelijke groep; 16. marine en 17
leger.
Gister (Vrijdag) had de plechtige opening
plaats.
Tal van autoriteiten en mannen van naam
in de sportwereld waren bij deze plechtigheid
tegenwoordig.
Aan de De Ruyterkade werden de genoo-
digden door het dagelijksch bestuur bestaan
de uit de heéren Luit. Pleeman, Luit. Hofstee
en de heer Fuld, aan boord van een gepavoi-
seerde boot ontvangen. Gedurende de over
tocht, genoten de passagies reeds van de
vliegtuigen, die reeds .boven Met tentoonstel
lingsterrein het luchtruim doorkliefden. Een
watervliegtuig daalde in de onmiddellijke na
bijheid van het bootje, stoof door het IJ,
waarvan het de goivenhoop opzweepte, en
zich daarna weer naar hoogere sferen ver
hief.
Aan de landingsplaats gekomen, werden
dc talrijke gasten door generaal Snijders,
oud-opperbevelhebber van ons leger, welkom
geheeten, die de welkomstrede uitspraak.
Spr. vond het een voorrecht, dat Z. E. de
minister van Waterstaat gevolg heeft gegeven
aan de uitnoodiging om de tentoonstelling
persoonlijk te openen.
Vervolgens wijdde spr. uit over het doel en
de beteekenis der tentoonstelling. Terwijl de
luchtvaart tot voor korten tijd zoo goed als
uitsluitend ten behoeve van militaire doelein
den werd toegepast, openbaart zich in den
laatsten tijd het streven om aan dit moderne
verkeersmiddel een meer algemeen karakter te
verleenen
in
•rleenen en daaraan een gewichtige plaats
het algemeen maatschapclijk bedrijf te
geven. Deze overweging, deed in het begin
van Februari van dit jaar bij een paar onder
nemende mannen, de luitenants-vlieger Ples-
man en Hofstee, net denkbeeld eener te orga-
niseeren Luchtverkeer-Tenfoonstelling rijzen
In vereeniging met den heer Fuld, die zich
bij hen aansloot, werd dit denkbeeld nader
uitgewerkt en weldra waren zij zoo gelukkig
een aantal vooraanstaande mannen op het
gebied van handel, scheepvaart, industrie en
bankwezen bereid te vinden aan het plan een
krachtigen steun te verleenen door een be
langrijk kapitaal als waarborgfonds bijeen te
brengen. Hiermede was d-e eerste voorwaarde
vervuld om aan de verwezenlijking van het
plan te kunnen denken.
In tweeërlei opzicht waren de vooruitzich-
len voor het slagen der tentoonstelling bijzon
der ongunstig zoowel ten opzichte van den
zeer korten tijd, die ter voorbereiding beschik
baar zou zijn, ate men de tentoonstelling nog
in het goede seizoen wilde doen plaats vin
den, als ton aanzien van verschillende om
standigheden, uit den oorlogs- en crisis-toe
stand voortgevloeid, n.l. de hooge bouwkos
ten, de transportmoeilijkheden en de politie
ke verhoudingen in het buitenland.
Maar dit alles heeft de heeren, die het plan
hadden op touw gezet, niet afgeschrikt. Zij
hebben zich van een aantal medewerkers we
ten te verzekeren en zijn dapper aan het werk
gegaan. Indien zij erin geslaagd zijn hun
doel te bereiken of althans tot nabij te nade
ren, wat het publiek zal weten te beoordee-
len, dan is dat zeker niet hieraan toe te schrij
ven, dat moeilijkheden hun bespaard zijn ge
bleven.
Spr. eindigde in de hoop, dat deze tentoon
stelling in ruime mak de belangstelling zal
opwekken van hen, die de luchtvaart als sen
gewichtig en onmisbaar element in het maat
schappelijk leven beschouwen en velen tot
leering en tot waardeering voor hetgeen op
dit genied bereikt te, zal strekken
Vervolgens begaven wij ons naar de groote
tentoonstellingshal, die bijna even groot is
als het Paleis voor Volksvlijt tc deze bal
hield de Minister van Waterstaat, de heer
König, de opening.
Spr. stekte het ten zeerste op prijte dat hei
comité der tentoonstelling tot hem de uitnoo-
dig'ng had gericht de ttniconsteiimg te wil
len openen.
Hij geloofde wd uit aller naam te spreken,
wanncar hij het comité gelakwtoschfe met het
heden reeds bereikte resultaat, na dc moeilijk
heden, waarmee de voorbersiding gepaard is
gegaan, tot een gelukkig eind zijn gebracht
en wij zoo aanstonds zuïien kunnen ontwaren
waartoe energie en vasthoudendheid hebben
geleid.
Vervolgens gaf spr een od'te-ks van het ge
bruik der vliegmachine ate oor logs vliegtuig;
maar wees op de hoopvolle toekomst voor de
luchtvaart bij het vredesverke.er, waarbij het
begrip „afstand" bijna zal verdwijnen.
De periode, welke spr. schetste, staat vol
gens spr. te worden verwezenlijkt, is reeds ge
opend: deze tentoonstelling is daarvan het
tastbare bewijs. Maar er' is ook nog een an
dere aanwijzing voor n.l. deze, dat hetgeen
met het vliegwezen samenhang* voortaan zal
zijn betrokken onder de bemoeiingen van het
Departement van Waterstaat, insiede van
gelijk tot dusverre onder het Departement
van Oorlog
Spr achtte het een voorrecht, dat de vreed
zame periode een aanvang neemt onder zijn
bewind en hoopte, dar het hem gegeven moge
zijn eenige leiding te geven aan de a(kneden,
welke verdei op het nieuwe gebied zullen
worden gezet.
Deze schreden zullen' vermoedelijk voor
eerst nog niet zoo vast zijn als wij dit. alien
zoo gaarne zouden wenschen, want hoezeer
'de techniek van hét vliegtuig gedurende de
oorlogsjaren met reuzenpassen vooruit is ge
gaan, blijft nog veel te onderzoeken ten einde
de betrouwbaarheid van het toestel als ver
voermiddel tot nog grooter hoogte te kunnen
opvoeren. Spr. meende dat, hoewel veel voor
hands nog tastenderwij ze zal moeten worden
verricht, nu wel reeds het eerste stadium van
proefneming en empirie is doorgeworsteld,
zoodat aan het wetenschappelijk onderzoek
groote waarde zal moeten worden toegekend
en de rijksstudiedienst voor dé luchtvaart in
belangrijke mate de helpende hand aan de
techniek zal kunnen reiken.
Spr vond dat men niet behoefde te herin
neren, dat wij met de vadert andsche techniek
met betrekking tot het vliegtuig ons thans nog
wat op den achtergrond bevinden, bovendien;
zoo begrijpelijk, omdat wij ons gelukkig niet
behoefden te begeven in dien afschuwelijken
wedijver, welke de oorlogvoerende mogendhe
den onderling hebben moeten aangaan. Wij
hebben dus tot zekere hoogte reden tot dank
baarheid, dat bij ons eenige achterstand
heerscht, maar hier stemt het oris tot vreugde,
nu wij gewaar worden, dat, zoo spoedig de
gelegenheid tot het inhalen van- onze schade
zich voordoet, deze schier onmiddellijk wordt
aangegrepen en het kloeke intitiatief, waartoe
het comité dezer tentoonstelling zoo gelukkig
medewerkt, den weg wijst, welke thans moet
worden ingeslagen.
Van harte hoopte spr. dat de tentoonstel
ling in ruime kringen belangstelling zal trek
ken en dat het comité daarin voldoening mo
ge vinden voor zijn krachtig streven.
Hiermede verklaarde spr. de tentoonstel
ling geopend.
Hierna werd een rondgang gemaakt en
werd geruimen tijd stilgestaan bij de reeds
boven omschreven reuzen vliegmachine de
Handley-Page
Naast dezen reuzenmachme staat een ge
wone vliegmachine, die den indruk maakte
van een colibritje naast een arend Over net
terrein, dat thans in een tirn is herschapen,
begaven wij ons naar het eigeiijke vliegveld,
waar de noódige hangars zijn gébouwd, om
de nog aankomende en reeds binnengevlogen
vliegtuigen een veilige plaats te bieden.
Hier was het al drukte en beweging. Avia-
teurs met hunne helpers waren bezig hun ma
chines te bergen, terwijl anderen zien gereed
maakten een tochtje door het luchtruim ie
maken. Dezen dag gaf nog niet geheel weef,
wat de eerstvolgende dagen beloven te wor
den want de belofte is grootsch. 1 ijnens de
tentoonstelling zullen verschillende demon
straties plaats hebben, als het opstijgen vaa
verschillende soorten toestellen, hei nomlen
van een gerege l den 1 lichtdienst 00 net bui
tenland, het gelegenheid geven tot net maken
van vliegtochten, nachtvluchten met oege.ei-
LKMAAISCII COURANT.
tfCCtl
ibben,
11'
