DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No 198
Honderd een en twintigste Jaargang.
1919
ZATERDAG
23 AUGUSTUS.
Do strijd 0111 loonsverhoo-
ging en do adios in ver-
schillondo bodryven.
Buitönlandsch overzicht.
Buitenland.
Binnenland.
Oil nummer bestaat uit 3 bladen.
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden t 1,65, franco per post 1 1,90. Bewijsnummers 5 ct. Advertentieprijs 15 ct. per regel, grootere letters naar plaatsruimte-
Brieven franco N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. Harms. Coster Zoon, Voordam C 9, Telef. 3.
Geen nieuwsblad kan in den laats ten tijd
meer worden opgenomen of wij zien zijn ko
lommen gevuld met mededeellngen over ver
gaderingen van ontevreden ambtenaren,
werklieden of militairen.
Wij leven ln een overgangstijd, in een tijd,
dal met liet oude gebroken wordt cn dat het
nieuwe nog niet overal naar belmoren la ge-
JteïtW ons ligt het tijdperk-van regelmati
ge productie, van betrekkelijk lage prijzen
van fabrikaten en grondstoffen en in ver
band daarmede van loonen die niet zoo hoog
behoefden te zijn om ruimschoots in allo
noodzakelijke levensbehoeften te kunnen voor-
Vóór ons llgit een ander tijdperk. Het is
dat van verminderde productie, van hoogcre
prijzen en de daardoor noodzakelijk geworden
JiOügere loonen,
De staat beschermt dé arbeiders door aocl-
ale maal regelen en deze kosten veel geld, dat
door lioogi ie belastingen; weer bijeengebracht
nroet worden. t
Zoo komt men ln alle staten tot verminder
de productie, hoogere belastingen, hoogere
prijzen van levensbehoeften cu noogerc loo
nen en is nog geenszins te voorzien waar de
wedloop tusschen prijzen -en loonen ten slotte
een einde zal nemen,
liet spreekt van zelf, dat wanneer de prij
zen der lcvensbcuoodlgdhcden hoog zijn, dit
de kinase gevoeld wordt.
door alle mcnschca en niet door een bepaal-
Ieder betaalt tegenwoordig meer voor zijn
huishuur, zijn kleeren, zijn voedsel cn alles
wat hij zich" nroet aanschaffen.
Maar terwijl ieder den druk der hoogcr ge
worden prijzen ondervindt, profiteert nog met
iedereen van de verlichting door een daar
mee overeen stemmend hooger inkomen.
F.r zijn menschen die daarvan in het ge
heel niet zullen profitccren, die met hetzelfde
inkomen der zwaren druk der prijsstijging
zullen gevoelen, zooals gepensionncerden cn
kleine renteniertjes die cr tot dusverre ter
nauwernood „komen" konden.
Er zijn anderen, wier inkomens vrij snel in
overeenstemming niet de stijgende prijzen van
fabrikaten, grondstoffen en voedingsmiddelen
gebracht zijn, hetzij uit vrije beweging der
werkgevers, hetzij afgedwongen'door stakin
gen of door hét aannemen van een min of
meer dreigende houding bij arbeidsconflicten.
De arbeiders die door hun werkkring in ge
lijksoortige conditie verkeeren, hebben begre
pen, dat /.Ij zich ter behartiging van gemeen
schappelijke belangen aaneen moesten sluiten
cn zij die reeds in vakvereen'igingen bijeen
waren, hebben hun besturen cu hoofdbesta-
ren aan 't werk gezet, om door een eensge
zind optreden ecu algemeene lotsverbetering
te verkrijgen.
lij<
de individueel iels tot stand te kunnen bren
gen is voorbij. De macht berust bij de organi
saties, de strijd gaat tusschen de bonden van
gezamenlijke werknemers cn gezamenlijke
werkgevers cn dc overwinning is nog altijd
aan de'zijde van dc organisaties met het
grootste financiële uithoudingsvermogen.
Wij leven in ceii tijd van overgang.
In een tijd dat de cenc groep werknemers
reeds een loon heeft dat-met den lioogcren le
vensstandaard. in overeenstemlug kan worden
geacht, terwijl andere groepen nog niet of
niet voldoende ecu geldelijke tegemoetko
ming ontvingen.
ll- n i'ultaat daarvan ls natuurlijk een al
gemeene Ontevredenheid. Wanneer dp tim
merlieden-gezellen door actie hunner vakver-
eeniging hooger loon hebben afgedwongen,
dan eischea de t mids- en meubelmakers-ge
zellen van hun patroons dezelfde tegemoet
koming.
Als de gemeentewerklieden of politieagen
ten hooger bezoldigd worden dan komen
eveneens de ambtenaren voor hunne rechten
op. Ook voor hen is de levensstandaard
hooger, ook hun drukken de hoogere prijzen
van alle levensbenoodigdheden.
Zoolang de productie niet in normaler ha
nen gebracht is, zoo lang aan de" prijsopdrij
ving 'niet een eind wordt gemaakt, zal er in
vele kringen van werknemers ontevredenheid
blijven heerschen.
Wie loonsverhooging kreeg zal bij blijven
de stijging der prijzen spoedig om nieuwe
tegemoetkoming' vragen- en elk dier tegemoet
komingen wekt nieuwe ontevredenheid hij an
dere groepen arbeiders met wier belangen nog
niet in 'dezelfde mate rekening werd gehou
den.
Vandaar ln dit tijdperk van dagelijks va-
rleerènde prijzen en loonen een algemeene
onrust en ontevredenheid.
De belangen van werkgeversbonden en
Werklieden-organisaties komen ih botsing.
De patroon, die zijn meerdere uitgaven weer
op zijn klanten moet verhalen, remt zooveel
hij kan en de arbeider tracht daartegenover
een zoo groot mogelijk deel van de winst
deronderneming voer zichzelf te verkrijgen.
In alle stalen en gemeenten, in alle parti
culiere ondernemingen klinkt luider de roep
4 om loonsverhooging en ontlasting van finan-
cieele zorgen.
En het is begrijpelijk, dat in de groepen
waar zich. de algemeene prijsstijging op ze
er oogenblik het hinderlijkst doet gevoelen,
drang naar verovering van hooger loon
'ïxd grootste zal zijn.
De lijd dat de werkman of ambtenaar meen-
Zoo hebben wij in den laatsten tijd van
verschillende acties kunnen spreken cn vra
gen dezer dagen een onderofficieren-actie,
een spoorwegperSoneel-actie cn een typogra-
fcu-actie opnieuw onze bijzondere aandacht.
De eenigszins vreemd lijkende ondcroffi-
cieren-actic beoogt een positieverbetering
der militaire „werknemers", dus van hen, die
juist geroepen zijn bij conflicten de belangen
van regcering eu bedreigd wordende arbeids-
gevers te beschermen.
Meer en meer hebben de verzoekschriften
der onderofficieren, die ten slotte tocli ook
slechts betaalde staatsambtenaren zijn, ecu
dreigend karakter aangenomen eu in een
Donderdagavond te Amersfoort uitgeschre
ven vergadering van de plaatselijke aldceling
van !(Ous Belang" werd besloten aan de Ko
ningin een telegram te zenden, waarin er op
gewezen werd, dat het corps onderofficieren
ernstig gebrek lijdt.
Ook liet spoorwegpersoneel blijkt, hoewel'
het recda verscheidene tegemoetkomingen
kon boeken, nog ernstig ontevreden. On
danks de stakingswetteu werd hier en daar
reeds .op daadwerkelijke actie aangedrongen,
men blijkt ontstemd over de uitschakeling
van het bedrijf bij de wettelijke regeling van
den acht-uren-dag, over liet tekort aan perso
neel door onvoldoende bezoldiging. Meer cn
meer gaan dan ook stemmen op, die tot ecu
verscherpte actie opwekken.
Wat dc actie der typografen betreft, deze
moet in de laatste dagen allereerst onze aau-
dacht hebben, doordat zij ieder oogenblik
tot een conflict van betcekenis kan leiden.
De drie hoofdbesturen der werkgevers
organisaties in de typografie cn het algemeen
hoofdbestuur hebben hun leden verboden
toe te geven aan looneischen die met bedrei-
van werkstaking vergezeld gaan.
Ij achten de met den Alg. Ncd. Typogra
fenbond gesloten collectieve arbeidsovereen
komst door de plaats gehad hebbende sta
kingen verbroken, willen de leden van den
Typografenbond als ongeorganiseerd be
ging
schouwen en hen op 30 Augustus a.s. met 8
dagen opzeggingstermijn ontslaan, tenzij
deze typografen tot ecu der drie andere ge
zellen-organisaties overgaan of een nieuwen
bond oprichten.
De besturen der drie werkgevers-organi
saties plaatsen zich op het standpunt der
collectieve arbeids-overccnkomst, welke o. a.
den grondslag der tariefsgemeenschap vormt
Zij wenscben de onderhandelingen over liet
nieuwe contract reeds op 3 September a.s. te
beginnen, maar slechts met de werknemers
organisaties die het contract trouw bleven,
u.'l. den Ned. R. K. Grafische Bond, den
Ned. Christ. Grafische Bond en den Ned.
Grafische Bond.
ln een buitengewone algemeene vergade
ring van de drie patroonsbonden, te weten
den Nederiandschen. den R. K. en den Pro-
testantsch-Christel. Bond van Boekdrukkers
patroons, Donderdag te Amsterdam gehou
den, werd besloten niet toe te geven aan
looneischen, die met bedreiging van werksta
king vergezeld gaan cn werd tevens aange
nomen op 30 Augustus a.s. in het geheele
land aan de leden van- den Alg. Ned, Typo
grafenbond de dienstbetrekking met een ter
mijn van acht dagen op te zeggen.
1 liertoe zal het dus komen, tenzij het op
treden van een arbitrage-commissie succes
heeft.
Is dit niet het geval of blijft de A. N. T. B.
tot particele stakingen overgaan, dan is ever
het geheele land een strijd tusschen de pa
troonsbonden en den Alg. Ncd. Typografen
bond te verwachten, waarbij het hard tegen
hard zal gaan.
Vele boekdrukkerspatroons zullen, door
hun bondslidmaatschap gedwongen, vrijwel
hun geheele zetters- en drukkerspersonecl
moeten ontslaan, hun bedrijven tijdelijk moe-
fen stopzetten of de hulp van collega's in
roepen, die al dan niet met personeel van de
Christelijke en Katholieke organisaties of
van den Ned. Grafische Bond kunnen door
werken.
De patroons hebben elkander alle hulp toe
gezegd, maar het is begrijpelijk, dat de ge
zellen niet werkeloos zullen blijven en dat,
wanneer de bemiddelingspogingen van prof
Veraart mislukken, de leiders van den Alg.
Ned. Typografenbond wel eens de staking
kunnen uitschrijven vóór den voorgenomen
ontslagdatum der bondsleden.
Ziehier een zuiver arbeidsconflict, waarbij
de patroonsbonden den strijd aanvaarden te
gen willekeurige verbreking van een collec
tieve arbeidsovereenkomst door staking van
loonsverhooging eischende arbeiders.
Wij hebben dit conflict, waarvan men bet
verloop trouwens in onze courant geregeld
kan volgen, op deze plaats nog eens uitvoe
rig uiteengezet, omdat het wenschelijk is, dat
onze lezers er zich een goed begrip van
kunnen vormen.
Immers, wanneer het onverhoopt dezer da
gen tot een botsing moet komen, zullen de
gevolgen zich over het geheele land en voor
namelijk bij het verschijnen' van nieuwsbla
den doen gevoelen.
Vele dagbladen, en daaronder ook de Alk-
maarsche Courant, werken met een zetters-
en drukkerspersoneel, w'aarvan bijna alle le
den bij den Alg. Ned. Typografenbond zijn
aangesloten, met personeel dus dat, wan
neer het conflict aer bonden niet bijgelegd
wordt, öf spoedig ontslagen moet worden,
óf zelf ieder oogenblik bevel tot het neerleg
gen van den arbeid kan krijgen.
Komt het onverhoopt hiertoe, dan zal ook
de Alkmaarsche Courant óf niet ól slechts
kunnen verschijnen door samenwerking met
bedrijven waar het in andere bonden georga
niseerd personeel het voortzetten van den
geregcldcn arbeid mogelijk maakt.
wij staan aan den vooravond der beslis
sing eu onze lezers hebben cr ongetwijfeld
reent op, den» loop van zaken zoo nauwkeu
rig mogelijk tc kunnen volgen, waartoe wij
door uitvoerige mededcelingcn over den
stand van het conflict in onze courant blij
ven zorg dragen.
Uit de in dit nummer opgenomen berich
ten blijkt, dat het conflict thans een minder
scherp karakter heeft gekregen.
De stakers zijn, in afwachting van de arbi
trale beslissing, weer aan het werk kegaan en
er bestaat thans hoop, dat het binnen weini
ge dagen nog tot een voor beide partijen be
vredigend resultaat zal komen.
Alsof aan het hoofd van het'Duitsche rijk
nimmer een machtig heerscher van keizerlij
ken bloede stond, heeft het Duitsche volk
met groote geestdrift den president van de
Duilsche republiek na zijn beëediging toege-
Ecn cerc-compagnic had het plein voor de
schouwburg afgezet en even later werd presi
dent Ebert door den vice-president en den
griffier van de Nationale vergadering in het
gebouw ontvangen en onder orgelspel naar
de zittingzaal geleid, waar het geheele Huis
en het publiek op de tribunes zich van zijn
plaatsen verhief.
In het midden der zaal voor de presidents
tribune sprak Ebert, in een eenvoudige zwar
te jas gekleed en omringd door regeerings-
vertegenwoordigers, op verzoek van presi-1
dent Echrcnbach het eedsforfhulier uit en be
antwoordde hij de toespraak van den presi
dent der Nationale Vergadering.
Vervolgens nam onder orgelspel de Rijks-
president naast den Rijkskanselier Bauer te
midden van de leden van den Rijksraad plaats
waarna de voorzitter de stad Weimar dankte
voor de bewezen gastvrijheid en op de groot-
sclie taak der Nationale Vergadering wees.
Het lot van Duitschland, aldus Fehren-
bach. ligt thans in handen van het volk.
Vóór het gebouw had zich een groote men-
schcnmassa verzameld.
Nadat Ebert, omripgd door zijn hoog-
waardigheidsbekieeders, naar buiten was ge
treden, wees hij in een toespraak op de betee
ken is van den dag cn werd onder groote
geestdrift het „Deutschland, Deutschland
über alles" gezongen.
Het is als een copie van de bijzondere
plechtigheden uit het Duitschland van vóór
den oorlog, maar het heeft nu toch een an
der cachet, al was het alleen maar omdat het
militair vertoon ditmaal niet in vergelijking
met vroeger kon genoemd wodden.
Een particulier telegram uit Berlijn meldt
nog eenige bijzonderheden over de groote
gebeurtenis cn den toestand te Weimar,
waaraan wij ontlccnen, dat Weimar, nu het
niet langer net centrum van Duitsche wetge
ving is, leeg begint te stroomen.
Langzamerhand wordt de stad weer een
attractie voor de toeristen, die Goethe's sterf-
huisje komen bewonderen.
In dit telegram worden1 tevens aardige
momentjes van de gebeurtenissen bij de be-
ecdiging van president Ebert gemeld.
De soldaten, die het. schouwburgpleintje
afzetten, hadden keurige nieuwe uniformen
aan, een groene jas, een witte broek, een sta
len helm en een ransel met opgerolden man
tel op den rug. Maar de oude geest van
punctueel en zonder nadenken gehoorza
men aan de door hun meerderen gegeven be
velen zat er nog altijd in. Want, daar bevel
gegeven was om op de straathoeken niemand
en niets door te laten, werd plichtsgetrouw
ook de auto van president Ebert, ter wiens
eere alle feestvertoon plaats had, door de
soldaten tegengehouden.
Gelukkig kon een toesnellende officier
juist een einde aan het misverstand maken
vóór het incident een al te belachelijk karak
ter kreeg.
Toen na de beëediging de president op
het balcon verscheen om het volk toe te spre
ken, hielden de soldaten het plein nog steeds
afgezet en gehoorzaamden niet aan het bevel
van een staatssecretaris dat men het volk op
het plein moest toelaten.
Zoodoende sprak Ebert alleen voor de sol
daten, de muzikanten en de politie-agenten.
Dergelijke staaltjes herinneren nog te veel
aan de ijzeren discipline en onvoorwaarde
lijke gehoorzaamheid van de oude Keizerlijke
gardes.
DfE KOLENTTOOD ITT DUITSÜTTLATTD
ETT OOSTENRIJK.
De Iroleimood neemt steeds toe. Het tram
verkeer te Rreslau- staat stil bij göbrdk aan
•looien. Het gemeentelijk elektriciteitsbedrijf
te Maagdenburg 'beeft zijn deuren 'gesloten,
at rijdien 'die trams voorloopig nog.
Het Berliiier Tageblatt' vernam gisteren
uit B'res'lau, dat er daar sinds het uitbreken
der «taikinigen in Oiper-Silezië zoa good als
geen kolen zijn aangekomen. Toen de staking
uitbrak had men een fcoienreserve, die ten
hoogste voor drie dagen voldoende was.
Sinds Woensdag iB de toestand iets verbeterd.
Er 'komt reeds af en toe wat uit Opper-Sile-
zië en ook uit bet Westen 'komen kolen aan.
Het zal dua mogelijk zijn het verkeer gaande
te houden. Mocht echter da toestand plotse
ling opnieuw ernstig worden door het uifhre-
ken van nieuwe stakingen, dan zal het ge-
heelo spoorwegverkeer moeten worden stilge
legd. Te Berlijn zelf staakt hot spoorwegper
soneel nog niet, alhoewel de toestand dik
wijls alweer dreigend is .geweest Vertegen
woordigers dor arbeiders gaan Dinsdag te
Berlijn möt don minister van spoorwegen on
derhandelen. Men zal het waarschijnlijk eens
worden en' arbeiders cn beambten zullen een
toelage in gelid ontvangen. Het gevaar van
stalking is zeker uitgesloten zoolang de com
missie niet ui't Berlijn is teruggekeerd.
Veel erger is de toestand in Duilach-Oos
tenrijk. Alle zorgen diie hot vredesverdrag
met zich brengt, schrijft die Weensche cor
respondent van do Vussiacho Zeitung, wor
den door de 'kolemcataBtrtofe op don achter
grond gedrongen. Sneltreinen loepen er ih
het geheel niet meer. Do locomotieven, die
nog diennt doen, warden met ikalon van de
slechtste soort /- -stookt cn ook hiervan heeft
mon slechts een voorraad' voor ten hoogste 8
dagen. Er zijn 'lijmen, dia nog slechts ï.oor 2-1
uur kolen hofclbm.
To Woonen vroast men hot ergste. Gas en
eleotriciteitsweï'ken zullen waarschijnlijk ge
heel! stilgelegd moeten wortden. Woensdag
werd in den germcr+Traad verklaard, dat het
eenige middel om den bcstaomdan toestand
nog wat te rekken^ daaiin zou bestaan, dat
aan de 'bedrijven dio mot gas- en electrische
motoren wcrlksn slecht? vergund zou worden
om vier dagen in da wodk cn dan nog slechts
6 uur per dag ta workan. Het tr amverkeer
zal slechts gedurende twoe uur per dag, in
den dektend, 'kunnen worden gsaado gehou
den. Aan wi n ter v oerradon valt dus niet te
denken. De knolrapen- cn de aardappelen
oogst moet weldira naar Weenen worden ver
voerd. Daardoor ontstaat weer eeh enorm ge
brek aan waggons. Men heeft zelfs de het^j
latgn varen aan de bevolking ten miner!» ys
helft van de buishoudkolen te bezorgen ve.c
hetgeen er nioodiig is. Men zoekt nu naar mid
delen om tenminste voor hot stoken in de
keukens hout te kunnen bezorgen. Maar ook
dit dreigt te mislukken door gebrék aan
transportmiddelen.
Uit Duitschland komen «cowat in het ge
heel geen kolen meer naar Oostenrijk. De
Duitschi-Oostonrijiksche regecring onderhan
delt te Berlijn, te Praag en te Warschau,
Van de Tjaetihen. verwacht men bittor weinig,
al zouden dezen bruinkolen kunnen leveren.
Do vertegenwoordigers der- Entente, die ta
Weomen vertoeven, ondersteunen de pogingen
der Duitac'h-Oostenrijksche regeering.
De stad Weenen schijnt thans Amerikaan-
öoIig kolen te willen koopen, d'ie door Eran-
eche tusschenpeneonen zijn aangeboden. Groo
te hoeveelheden 'kolen zal Weenen niet uit
Amerika kunnen l'a'ten 'komen, daar de auto
riteiten in -dit geval zouden gedwongen zijn
den prijs van het gas en van dien eleclriachen
stroom acht maal hooger to make®.
KORTE BERICHTEN.
De leider der Onafhankelijke Socialis
ten Eichhorn, de vroegere revolutionnaire
politiepresident van Berlijn, verklaarde voor
een vergadering van onafhankelijken te Jena,
dat Dmtscjilan:,' niet alleen schuld is aan het
uitbreken van den we eldoorlog.
Een bericht van de Berlingske Tidende
te Kopenhagen meldt, dat Re val de basis van
de Engelsche vloot is geworden.
Gp de rijkswerf te Danzig zijn Woens
dag ongeveer 2000 arbeiders en 400 emr
loyes tegen den 30' September ontslagen.
anaf 1 October wordt de personeelsterkte
van deze werf op basis van voor den oorlog
ebracht.
Iet draadloos opgevangen bosjewisti-
sche stafbericht zegt dat de geallieerden
Cherson en Nikolajaf hebben bezet en dat
verder naar het noorden de bolsjewistische
troepen achter de Boeg zijn teruggetrokken.
De toestand in Opper-Silezi'è is niet
noemenswaard gewijzigd. De troepen herstel
len overal de orde en hebben, naar uit de be
richten blijkt, de menigte in hun hand nu
het krachtig optreden maar eenmaal de
oogen geopend heeft. Het werk in de mijnen
is echter nog niet volledig hervat, daar klaar
blijkelijk vele arbeiders uit vrees voor de
Spartaciërs niet aan het werk durven "gaan.
Volgens Hoover kan Oost-Europa vol
doende kolen leveren om de andere landen in
de huidige crisis te helpen.
De Mexicaansche ambassade heeft ge
protesteerd tegen het binnendringen van
Anierikaansche troepen op Mexicaansch ge
bied bij de achtervolging der bandieten en
eischt dat ze onmiddellijk zullen worden te
ruggeroepen,
De Daily News, die opmerkte, dat het
vleesch en de havermout in den komenden
winter duurder zullen worden, voegt nu aan
dit lijstje brood, melk (die een shilling per
kwart liter moet gaan kosten), visch en spek
toe.
Senator Pittman heeft een bemiddelings
voorstel ingediend van een „uitleggingsvoor-
behoud" van het vredesverdrag. Wilson heeft
het aanvaard; de republikeinen willen er niet
aan.
De Japansche gezant te Washington is
optimistisch gezind over de Japansch-Ameri-
kaansche betrekkingen.
De verkiezingen in Hongarije van de
koDnkwestie nog steeds een punt van behan
deling uitmaken, Een oplossing is nog niet
gevonden. In het bijzonder gaat het er om,
Frankrijk te bewegen haar eischen te matigen.
De Italiaan&che missie te Weenen maakt
een1 besluit van den Oppersten Raad të Pa
rijs bekend, waarbij aan Duitsch Oostenrijk
het mandaat voor een militaire bezetting
van Duitsch-West-Hongarije wordt verleend.
In Weensche regeeringskrlogea was men hier
van nog niet op de hoogte.
Op voorstel van Tittoni besloot de Raad
van Vier een mededeeling naar Boedapest te
zenden, dat de Entente tegen Aartshertog Jo
seph en de tegenwoordige regeering is en dat
aan het hongaarsche volk de keuze van den
staatsvorm en der regeering wordt overgela
ten. In geen geval wordt een Hahsburger, als
medeaaostichter van den oorlog, geduid.
Het antwoord der Entente aan Duitsch-
Oostenrijk zal heden overhandigd worden.
Korea zal voglens een bericht uit Tokio
zelfbestuur krijgen.
nat. vergadering zullen ongeveer 20 Septem
ber plaats hebben. Jozef zal vermoedelijk
delijk aftreden
De gevechten aan de Mexicaansche grens
duren voort.
De typograjenstaking te Rome duurt
voort.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, blijft de
NEDERLAND EN BELGIë.
In een bespreking van de bekende nota, dia
de Belgische minister van buitenlandsche za»
ken aan het groot Hoofdkwartier heeft ge»
richt, inhoudend onderrichtingen aan dc Bd»
gischo agenten in Limburg, zei de „Libre Bel»
gipue" o.a., dat die minister voorloopig wssgsrt
den volledigen tekst van de dienstorder meda
te deelcn. Hieruit leidt „Antwerpeche Tij dia»
gen" af:
Ie. Het document, dat een dteaotordsr ia,
bestaat.
to. Het is een dienstorder, dus het gaat uit
ven eene officieele administratie.
3& Het feit dat de ontbrekende volzinnen
- trekking hebben op de Duitsche propagan»
da verandert niets aan de strekking dor nanbe»
velingen over de propaganda in HoJIandsch
Limburg.
4e. Het wordt erkend dat wü Belgischs
agenten in Hollar.drek Limburg hebben, die
orders krijgen ecner officieele administratie.
En dan vervolgt het blad:
„De heer Hymans weigert den vollecLgen
tekst van de dienstorder mede te deden.
Wat de buitenlanders daarover denken
hoeven wfj niet uit te maken. Doch wij zijn
burgers van het eigen land en wfj zeggen aan
den Minister dat wij die weigering niet
nemen, omdat zij gelijk staat met eene beken»
tenis.
De heer Hymans moge denken wat by wil,
doch wy lcteij hem niet toe de eer van België
op het spel te zetten. Aan Belgische agenten
voorschrijven, dat zy in Limburg niet mogen
vergeten de bevolking te bedanken voor de
genoten gastvryheid door vluchtelingen gedu»
rende den oorlog, om aldus den weg uxan hun
hart te vinden met de enkele bcdoohng, de
plannen van Belgische imperialisten Ln de
hand te werken, al waren die plannen nu nog
duizendmaal gunstig aan België, is lacj ©a ge»
meen.
En vooral stellen wy 's lands belang, voor
alles. Tusschen buren, tusschen Staten als
tusschen individuen is d® rechtzinnigheid tceh
steeds de ware, rechte weg. Wy sollen met
onverholen leedwezen vast dat de aureool van
vrijwillig aanvaard martelaarschap der bevol»
king gedurende de bezetting beneveld werdt
door de verpestende uitwasemingen van het
annexionistisch moeras. Wy betreuren dat de
triomf onzer soldaten, onze Vlc-mscla jas»
gens, door Shylocks op de wereldmarkt ver»
sjachcrd wordt ten bato van een bende evon»
turiers.
En wy vragen aan ons volk, dat doodeerlijk
is, hoe lang het nog zal dulden dat onze goede
naam in verdenking wordt gebracht en al wat
ons dierbaar en heilig is, het bloed onze jon»
gens, diene tot politieke afzetterij."
Na den tekst van de nota nog eens gerele»
veerd te hebben, zegt de „Gazet van Antwer»
pen" o.a.:
„Geen wonder dat de Nederlandsche pert
'gretig op dat stu'k valt; ie kon geen beter wa
pen vinden om de Hollanders op te jagen te»
gen de zoogezegde Belgische annexionisten.
Volgens inlichtingen uit Brussel, is de afge»
kondigde tekst verminkt, is de datum ver»
valscht en droeg het document in kwestie niet
het handteeken van heer Hymans.
Dat klinkt als een halve bekentenis."
BOTER.
De minister van landbouw heeft bepaald:
a. dat van de boter, waarvoor certificaat van
uitvoer is afgegeven, alsnog kan worden uit
gevoerd 100 pet. der niet uitgevoerde hoe
veelheden; b. dat het uitvoerpercentage van
de productie van gecontroleerde boter over
de week van 1016 Augustus 1919 voorloo
pig wordt vastgesteld op nul.
NEDERLANDERS TE PETROGRAD
GEVANGEN GENOMEN.
Blijkens een bij het departement van bui-
j tenlandsche zaken ingekomen bericht, zijn 2
Juni 1.1. en volgende dagen de Nederlanders
Schim van der Loef, De Groen, of De Graan,
of de Groon, Jan Hoek, Cohen Stuart, Carel
Cool, Kamp, Coraelis Brinken Blees, te za-
men met een aantal andere nog te Petrograd'
gebleven vreemdelingen, met name diegenen
die belast waren met de bewaring van de ar
chieven van buifenlandsche gezantschappen,
fevangen genomen. Tegelijkertijd werd bij
en huiszoeking gedaan, waarbij, nevens ar
chieven en geldswaardige papieren, ook in
boedels groötendeels werden in beslag geno
men en weggehaald.
Naar Moskou overgebracht, zijn de gevan
genen daar in een concentratiekamp ge-
~ii
-