DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Na. 201
1919.
WOENSDAG
27 AUGUSTUS.
du nummer besteel uii 2 bieden, Honderd een en twintigste Jaargang
l)eze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- eh
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bty vooruitbetaling
per 8 maanden voor Alkmaar f 1.65, franco door het ge-
heele Rijk f 1.90.
Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents.
Per regel f 0.15. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HËRMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Buitüiilandsch overzicht.
Buitenland.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën:
Beleefd verzoek aan onze
adverteerders om hunne
medewerking.
In verbaud met bet iuvoeren van den vrijen
Zaterdagmiddag, verzoeken we beleefd adver-
teutiën voor bet nummer van Zaterdag
zoo mogelijk Vrijdagavond, uiterlijk Zater
dagmorgen 9 uur in te zenden; indien
de toevloed van adverteatiën op Zaterdag te
groot ia kunnen we voor opname van deze
advertenties niet instaan.
De advertentiën in de rubriek „Vraag en
Aanbod" moeten uiterlijk Vrijdagmiddag 4
uur worden ingezonden. Voor advertentiën
die later moebten inkomen kunnen we de
plaatsing niet garandeeren.
DE DIRECTIE.
Wij hebben kort geleden gemeld, dat,
voornamelijk ouder den indruk der Engel
sche arbeiderscongressen, waarin ten sterk
ste tegen de interventie in Rusland geprotes
teerd werd, de Britsche regeeriug toezegde
baar troepen van dc Moermauskuat terug te
trekken.
Dit besluit en het begin der tenuitvoer
legging daarvan heelt, zooals bekend, muite
rij in bet Russische legerkamp veroorzaakt,
waardoor groote troepeuafdeelingen naar de
Boisjewiki overliepen
Men vreesde zonder Britsche hulp den
strijd tegen de sovjetregeering toch te moeten
opgeven en deze regeering zag reeds den
dag in bet verschiet, dat zij. niet langer door
de Entente dwars gezeten, w Rusland opper
machtig zou zijn.
Maar bet schijnt anders te loopen.
Zoo komt bijv. de verrassende mededee-
ling, dat de Engelsche troepen wel van de
Moermanskust worden teruggetrokken, maar
dat er daartegenover uit Engeland en Frank
rijk veelmeer vrijwilligers de gapingen in
de gelederen komen aanvullen.
De Entente, CU voornamelijk Engeland, zit
niet stil. Zij beeft pas weer een paar oor
logsschepen der Boisjewiki ftnscbadelijk ge
maakt eu doen; den laatsten aanval is de
waarde van Kroonstad als voorpost van St.
Petersburg reeds verloren gegaan.
Meer en meer nemen de plannen voor een
gezameulijken aanval op St. Petersburg
thans vaster vorm aan.
Te Pakof heeft zich onder Llassonof de re
geering van Noord-West Rusland gevestigd,
die in September een aanval op de hoofd
stad in den zin heeft.
Maar zooals nader blijkt, willen Estland
en Finland niet meedoen en de opperste raad
zal ook met Koltsjalc en Denjikfn rekening
moéten houden, die van eerj splitsing van het
oude Rusland op dit oogenbldc nog niet wil
len weten.
Toch staat de zaak der sovjet-regeering er
niët te best voor De Polen staan in het Zui
den aan de Bererina en de Oekrriners ver
meesterden Berditsj if en Sjitanir, zoodat Kiëf
bedreigd wordt.
Veel rust heeft de sovjet-regeering nog niet
genoten en het ziet er wel naar uit, dat zij,
wanneer haar tegenstanders eenige successen
van beteekenis behalen, het voorbeeld van
Bela Kun en zijn geestverwanten zal moeten
volgen.
De toekomst begint er voor Lenin en
Trotsky nu niet bepaald rooskleurig uit te
zien.
De Roemenen blijven zich als ondeugend
kinderen verzetten tegen de bevelen van de
groote Parijsüie heeren.
De opperste raad heeft namelijk weer een
nieuwe nota aan de Roemeensche regeering
moeten richten, om haar te wijzen op den
pijnlijken indruk, gemaakt door het bericht,
dat het Roemeensche leger voortgaat op
Hongaarsch' gebied allerlei voedingsmidde
len en fabrikaten op te vorderen.
Aan de Roemeensche regeering wordt
thans nog eens uitdrukkelijk verzocht, aan
die opvorderingen een einde te maken.
Of het helpen zal?
Men schijnt het te betwijfelen en heeft dan
ook den stok achter de deur gezet.
De economische raad heeft de Roemeensche
regeering namelijk doen weten, dat ten ge
volge van haar handélwijze alle contracten
voor de verschaffing van voedingsmiddelen
en oorlogsmateriaal opgeschort zijn.
Dat is al meer een probaat middel geble
ken. 1
DFPER-BLLE'ZIë.
Volgefts berichten uit Warschau blijft do
toestand in Opper-Bilezië zoor ornstiig. Pado-
rowski heeft naar aanleiding hiervan Zater
dag verklaringen afgelegd in den Pood'schon
landdag. Hij heeft verMaard, dat Duitach-
land niet de verbinteniseen na'kwum, die hot
to Berlijn op zich genoimon had vóór het ver
trek van do Pool soke iged'elegeerdon.
DEI VREDESVOORWAARDEN
VOOR OOSTENRIJK.
De opperste raad der ceallfeerd'on heeft
den tekst onderzocht van het document, dat
aan de ostenrijksche delogatio gezonden móet
worden in antwoord op de Ooatonrijlcfvoho te
genvoorstellen. Do raad heeft er oen gedeelte
van goedgekeurd j vervolgens heeft 'hij ver
scheidene denkbeelden besproken, ondorande-
i'6 dat van een bepaling, Waardoor do onaf-
Duitschland (gewaarborgd zon. blijven.
GEVAARLIJKE BACILIENDAGERS.
Het is bekend, dat personen ziekte-verwek
kende bacillen bij zien kunnen dragen zon
der dat zij zelf ziek zijn. Soms zijn liet per
sonen, welke die ziekfe nooit gehad hebben.
soms zijn ze aan de ziekte lijdende geweest
en hersteld, doch behouden de bacteriën. Zoo
ia ook gebleken, dat personen, die hersen
vlies ontsteking gehad hadden (veroorzaakt
door de meningococue) wel een jaar of lan
ger meniugococcen in hun keel herbergden,
welke diep in de weefsels zitten. Men is er
nog niet in geslaagd een afdoende behande
lingswijze te vinden.
EEN NIEUWE „HONGER-ZIEKTE".
Eenige gcnecshceren hebben te Weenen
verscheidene gevallen waargenomen, waarbij
oudere vrouwen aandoeningen vertoonden,
die op rachitis (Engelsche ziekte) geleken,
lottingen zijn dezelfde verschij
genomen bij jonge mannen van 1
18 jaar. De patiënten lijden aan gewriciits-
i, beenbreuken, platvoeten, vermoeid-
ëid etc. De beenen worden het eerst aange
tast, doch langzamerhand het geheele beende
renstelsel.
Waarschijnlijk moet men de oorzaak zoe
ken in de hongerblokkade, waardoor in liet
bereikbare voedsel gebrek ls aan verschillen
de poodigc bestanddeelen, als kalk, fosfor,
vetten en vitaminen.
V WIE NIET STERK IS,
MOET SLIM ZIJN.
Dit gezegde is voor sommige vogelsoorten
zeker van toepassing. Ongeveer 25 jaar. gele
den hielden zicli in den wintertijd weinig
kraaien op aan de kust van onze noorzec-ci-
landen; liet Aantal dat tegenwoordig blijft
overwin teren wordt echter steeds grooter.
Voedselschaarschte dreef hen naar zuidelijk
gelegen landen. Bij eb loopen groote gedeel
ten van het strand droog, zoodat de plaat
sen waar zich de mosselen ophouden, voor de
kraaien toegankelijk worden. De harde
schaal kunnen ze echter niet stuk pikken,
doch om de scelpdieren toch te kunnen be
machtigen, vliegen de vogels de lucht in, om
hun prooi op stoenefi of narde gedeelten van
het strand te laten stuk vallen. Elke poging
wordt niet steeds met succes bekroond, merk
waardig is echter hurl „Ausdauer". Op deze
wijze vinden de kraaien genoegzaam voedsel
om te overwinteren. Opvallend is dan ook
de groote hoeveelheid gebroken mosselscha
len die 's winters in den omtrek van groote
steenen op het strand gevonden worden.
VERANDERDE SAMENSTELLING
VAN HET BLOED DOOR DEN OORLOG.
Verschillende onderzoekingen hebben aan
getoond, dat over het algemeen in het bloed
d?r onderzochte personen méér witte bloed
lichaampjes voorkomen dan vóór den' oorlog
het geval was. Het onderzoek betrof geen
zieken, doch gezonde personen. Men is er
nog niet in geslaagd voor dit typische ver
schijnsel een goede verklaring te vinden.
Waarschijnlijk speelt hierbij wel de veran
derde voedirfg een rol, terwijl nerveuze in
vloeden ook waarschijnlijk wel in dit ver
band te noemen zijn.
HERBERT WARD f
Te Parijs is Herbert Ward overleden, de
eenig overlevende reisgezel van Stanley. Hij
jubliceerde zijn Afrikaansche herinneringen
en wijdde zich daarna aan de beeldhouw
kunst. Een van zijn werken werd in het
Luxembourg opegnomen. Toch hield hij
niet op mét schrijven: een van zijn laatste
boeken is MM. Poilu, een hymne voor den
Franschen soldaat.
DE- UITMOORDING DER ROMANOFS.
De lijken van grootvorst Sergius, dat van
grootvorstin Elisaheth en dei van de overige
leden van het huis Romanof, die verleden
jaar in de buurt van Perm werden vermoord,
zijn opgegraven en naar Siberië vervoerd.
De lijken van den tsaar en van zijn gezin
werden, in stukken gesneden, onmiddellijk na
den moord verbrand. Een nieuw onderzoek,
dat ter plaatse werd ingesteld, en nieuwe
aanwijzingen, bevestigen deze feiten. Het ka
daver van den lievelingshond va ee der
dochters van den tsaar werd teruggevonden
op de overblijfselen der lijken op den bodem
van een mijnput, waar de lichamen der
slachtoffers waren neergeworpen.
DE SCHADELOOSSTELLINO AAN DEN
KEIZER.
In verband met de mededeeling der Frei-
heit, dat de schadeloosstelling van den kei
zer ongeveer -70 millioen mark zal bedra
gen, verneemt de Pol. Inf.. dat deze in wer
kelijkheid ongeveer de helft van die som zal
bedragen. In verband met de eisclien, die door
het rijk aan ue vermogens der rijken zullen
worden gesteld, zal bijna dit geheele bedrag
den fiscus toevallen, terwijl de rest van het
vermogen des keizers bovendien nog zwaar
belast zal worden. Wanneer men daarbij be
denkt, dat de monarch de geheele apanage
voor de prinsen van het keizerlijk huis moet
betalen, dan begrijpt men, dat den keizer niet
veel voor zijn levensonderhoud overblijft,
DE PRIJZEN TE PARIJS.
Hieronder volgen e nige prijzen van le
vensmiddelen, zcoals deze dcor dc commissie
voor de normale prijzen te Parijs voor den
kleinhandel zijn vaotgcstdd (in francs):
Wortelen 0.35 k 0.45 pei kilo.
Bloemkolen (naar grootte) 0.90 3.25 per
stuk.
Kool (naar groote) 0.15 k 0.60 per stuk.
Tomaten 0.25 a 0.45 per pond.
Uien 1.10 per Jdlogram.
Aardappelen 0.25 a 0.30 per pond.
Melk 0.75 per liter.
Fijne boter 6.60 per pond
Gewone boter 4.60 per pond.
Eieren 0.30 k 0.50 per stuk.
Camenbert-kaas 1,20 k 1.70 per stuk,
Chocolade 5.80 per 250 gr.
Chocolade (in tabletten van 125 gr.)
6.
Azijn 0.45 per liter,
Zout 0.40 per kilo.
EEN GEVAARLIJK HEERSCHAP.
Onder dit hoofd deelden wij gisteren een
en ander inede over misdaden van den smid
Schumann, te Spandau bij Berlijn. Wij lezen
larvan nog hét volgende:
In Juni 1916 werden in het woud bij
Falkenhagep niets kwaads vermoedende toe
risten uit Berlijn plotse (jng beschoten, zon
der dat zij den dader zagen. Kerstdag kwam
een soldaat uit Döberitz met zijn meisje door
het bosch,,waar plotseling op hem geschoten
werd. Een kogel wondde hem, maar niet le
vensgevaarlijk. Den volgenden dag werd er
op een zekere mevrouw Möbius geschoten,
die uit het venster van haar villa keek. Het
echtpaar Möbius woonde 's winters in Ber
lijn en kwam nu en dan naar Falkenhagen
over. Op een Zondag werden zij door de
kinderen ontvangen met de tijding dat de vil
la in brand stond. De brandweer was juist
ingerukt. Een inbreker was van den kelder
uit in de woonkamer doorgedrongen en had
daar brand gesticht. Hij had een schrijfbu
reau opengebroken en waarschijnlijk ook het
een eu ander gestolen. Acht dagen later
werd weder door den kelder in de zwaar be
schadigde villa ingebroken. Een onderzoek,
leverde geen resultaat op en een tijdlang
hoorde men niets meer van den misdadiger.
In Mei 1917 dook hij plotseling weer op.
Weer was het een gezelschap uit Berlijn,
waarop hij blijkbaar blindelings schoot. Een
jonge man kreeg daarbij een schot in den bo
venarm. Drie dagen later werd de nachtwa
ker Engel in Falkenhagen, die een verdacht
individu volgde, van achter een boom dood
geschoten. Op 23 Juni 1917 werd een dame,
die met een kind aan de hand door het
bosch wandelde, door een man overvallen.
Op haar" hulpkreten kwam de onderwijzer
Paul toesnellen en de man nam de vlucht.
Acht dagen later werden op dezelfde plek
weer twee vrouwen overvallen. De eene ont
kwam, maar de andere slaagde er niet in te
vluchten.
Op 12 Juni 1918 werd het huis van den
onderwijzer Paul in brand gestoken. De deur
was tevoren met een dikke balk gegrendeld.
De brandstichter schoot in de brandende wo
ning en trof Paul, die zich daar met zijn
vrouw en dochtertje ophield, zoo zwaar, dat
hij aan zijn verwondingen bezweek. Zijn
vrouw en dochter slaagden er in, de deur te
openen en te ontkomen.
Een jaar later, op 7 Juli 1919, werd nog
op verschillende personen geschoten.
Drie dagen later werden de lijken van den
arbeider Kiwitt en zijn verloofde uit het Fal-
kenhagener meer opgehaald. Men nam zelf
moord aan.
Op 16 Augustus was aan het meer een ge
zelschap feestelijk bijeen. Plotseling zag men
aan den overkant een schuur branden. Toen
verscheidene mannen er heen roeiden, werd
er plotseling hevig op hen gevuurd. Denzelf
den dag werd op den straatweg tusschen
Spandau en Pansin de arbeider Lemm dood
geschoten, den 18en de houtvester Nilboek.
Deze moord leidde tot de ontdekking van
den dader. De moordenaar kreeg van den
stervenden houtvester een schot schroot in
den rug en het zitvlak en moest, nadat hij
twee dagen met hooge koorts in zijn woning
had gelegen, een dokter raadplegen. Deze
deed aangifte bij de politie, waarop Schu-
mann gearresteerd werd
Hij bekende alles met uitzondering van den
moord op den arbeider Lemm, Overigens
zeide hij tijd noodig te hebben cm zich alka
te kunnen herinneren.
'HE SOÖTAUE TOEKOMST VAN
AMERIKA.
Dg correspondent van het Beri Tagéblatt
te Now-York schrijft over de sociale onrust
in Amerika:
De berichten over de revolUfionnaire plan
nen en bewegiü&snL die voor namelijk in de
Europeeeche ws te vinden zijn, gaan uit
van een verkeerde opvatting omtrent de
stemming in Amori'ka. Er zijn wel in Was
hington en New-York eenige bomaanslagen
gepleegd; die watfen echter zoo: duidelijk het
werk van epitaboevon, dat zelfs de New-York-
eohe morgenpor'! die dadelijk een geweldig
geschreeuw liet hoeren, na twee dagen be
schaamd haar mond hield De revolutionnaire
(plannen, die gevonden werden, bestaan uit
rad icaal-soci aliathcb.e on syndicalistische
vlugschriften, hfon maaïcte deze buit door
razxiaa'a, die in naam van de wet op de api-
onnage en dergelijke wetten ondernomen
werden. In werkelijkheid bestaat in Amerika
niet het geringste uitzicht op de mogelijk
heid van een revolutionnaire beweging. Het
geschreeuw over zulk een beweging komt veel
meer uit kringen, die alle reden hebb?-.
aandacht van zich op anderen af te leider;
Want het Amerika arische volk is vandaag ia
een kritieke stemming, de oorlogaroes is weg
en de tijd, waarin de vragen van het „waar
voor, waartoe en waarom™ komen zullen,
Ikomt steeds meer naderbij,.
De sociaal-politieke strooming van 1012,
waardoor Roosevéld in 'het Witte Huis tracht
te te komen, heeft voor, een politlek-sooiale
reactie plaats gemaakt, aan wier spits dezelf
de kolonel tot aan zijn dood marchoarde. He
den heeft die reactie haar toppunt bereikt
en voor de volgende jaren is een nieuwe geest
van hervorming te verwachten, die echter
met eenigermate geweldadige revolutionnaire
pogingen nauwelijks wat van doen heeft.
Die geest van hervorming zal zich ook in
het geheel niet tot intellectueelon of arbei
derskringen beperken wie de jongste uitin
gen van mannon als Vandedip, die aan het
hoofd, (Staat van do Nationale City-bank of
van Abterbury, die 'hot hoofd is van de Penn
sylvania Railroad Company, iets .nauwkeuri
ger beziet, zal duidelijk bemerken, dat die
mannen niet tevergeefs in Europa vc.bleven.
De ideeën die op heden in Europa zich baan
breken, zullen ook in. Amerika in den loop
der volgende jaren, hoewel in beperkte mate,
invloed 'krijgen.
DE KElZERLT.r;:0 EETTUIGEN.
To Potsdam zijn in, 't publiek verkocht
63 rijtuigen uit do Keizerlijke stallen. Zij
brachten meer don.' 400.000 mark op. Voor
ooupé's werd tot 8500 mark gegeven, veer
landauers tot 13.000, voor jachtwagens tot
10.000, voor dogears tot 4200 mark. Zes gala
wagens werden aangeboden. Eén vond in het
geheel geen liefhebber. En de andere konden
niet meer dan gemiddeld 8()00 mark opbren
gen.
DE AMERIKAANSCHE HANDELS
VLOOT.
Uit de door het Amerikaansche handelsmi-
nisterie gepubliceerde mededeelingen blijkt,
dat op 30 Juni van dit jaar het aantal Ame
rikaansche handelsschepen 27300 bedroeg,
met een bruto inhoud van 12.800.000 ton. In
de maanden April, Mei en Jtuni zijn op de
Amerikaansche werven schepen aangebouwd
tot een inhoud van 1 millioen ton.
De voor'üitoang der Amerikaansche vloot
blijkt uit het feit, dat het aantal' Amerikaan
sche handelsschepen op 1 Juli 1914 bedroeg
755 schepen met een inhoud van 2.128.600
bruto ton.
EEN MERKWAARDIGE VERKLARING.
Zoo zeer als wij er in den beginne ons mee
ingenomen hebben betoond, dat het stuk
werk is afgeschaft, schrijft de Vorwarts in
een hoofdartikel, zoo bitter is onze ontgoo
cheling, dat de verplichting om nuttigen ar
beid voor de gemeenschap te verrichten niet
overal wordt doorgezet. De omstandigheid
dat iemand, die niet geneigd is te werken
evenveel ooln krijgt als hij, die wel wérken
wil, heeft een verlammenden invloed op de
goede elementen der arbeidersklasse. De
Vorwarts wijst erop, dat Duitschland zich in
dezelfde positie bevindt als in zekere tijden
de Russische en Hongaarsche radenrepubliek
en dat men daar met het stukwerk- en Premie
loonstelsel een gnstig resltaat heeft bereikt.
Daarom dient ook in Duitschland naast het
stukwerk het premieloon te .worden overwo
gen. De groote nood, waarin zich het Duit-
sche volk bevindt, rechtvaardigt iederen
maatregel, die de gemeenschap ten goede
komt.
KORTE BERICHTEN.
Naar de Matin uit Turijn verneemt zal
de conferentie over Fiume niet voor October
een beslissing nemen. Dit uitstel is noodzake
lijk omdat president Wilson zich tegen het
Italiaansche voorstel blijft verzetten, Er
wordt met hem onderhandeld.
Volgens de bladen ia de Aiexicaansche
expeditie terug geroepen na een yruchteloo-
zeu veldtocht.
De Duitsche Minister van Financiën aast
af van de omwisseling van bankbiljetten,
Wilson stelde voor de wet og de passen
nog een jaar na den yrede yan kracht te
doen blijven,
De Japansche regeering publiceert een
verklaring van voorgenomen hervormingen
in het bestuur van Korea. Het rapport ia vaag
en onduidelijk,
De „Chicago Tribune" verneemt dat da
Amerikaansche millionnair William Vander-
bilt een gift van 15 nuilioen dollar aan zijn
dochter, de Hertogin van Marlborough heeft
geschonken. Zij vertoeft thans te Parijs maar
zal binnenkort naar Amerika vertrekken,
De Belgische Senaat bevit met algs-
meene stemmen het vredesverdrag met bij
lagen aangenomen
Tit tonit het hoofd van dn Italiaanecbs
vredesdelegatiCj gaat binnen kort Parite ver
laten. Verder wordt bekend gemaakt, dat eek
Balfour van plan is te vertrekken.
rUit Sydney meldt Reuter dat de string
der Australische zeelieden is afgelcopen.
in Boedapest is de toestand nog niet op-
e'iderd, Tnedrich zou weigeren af te tre-
dsn. i
De Fransche Kamer begon de bespre
king van het wetsontwerp tot goedkeuring
van het vredesverdrag,
De partiarch ven den Ijbaooa "M dit
gebied'onafhankelijk zien onder Framcb
mandaat.
Engeland is begonnen dagelijks 2000
Duitsche krijgsgevangenen naar DuUsci~aud
te zenden.*
De „Tribuna" meldt dat president Wil
son weer als candidaat voor het president
schap zal optreden.
De „Lokal Anzeiger" meldt uit Mün-
chen, dat de vroegere volksafgevaardigda
voor het leger van de Munchener Radenrepu
bliek Reicnart, gisteren in Berlijn gearres
teerd is.
Biniï 013 land,
NEDERLAND EN BELGIë.
De commissie voor de herziening ven het
verdrag 1839 zou gistermiddag zitting h©udam
De vertegenwoordigers van België en Neder?
land zouden niet gehoord worden, maar waar»
schijalyk spoedig vreder worden bjjssnjjsros»
pen.
RIJKUNSTIG ONDERRICHT.
In den a.s. winter zuilen wederom voor de
onbereden officieren der verschillende wa
pens rijlessen worden gegeven,
HOOGERE ONDEROFFICIERSRANGEN.
Door den Inspecteur der Infanterie is ami
de commandanten der korpsen eene opeavs
gevraagd van de onderofficieren, die 8 jaar
in dezen rang dienen en nog niet de geschikt
heid voor een h oogeren raigg i - j
OPLEIDING
TOT BEROEPSONDEROFFICIERLN,
Ten spoedigste zal weder eene divisi®-
opleiding tot vrijwillig sergeant bij het wa
pen der infanterie worden gehouden, welke
ongeveer drie maanden zal duren.
De opleiding zal worden gehouden te
Haarlem,
LOMBOK.
Het dis heden vijf en twintig jaar geleds®
dat onze troepen op het eiland Lombok weza*
den overvallen.
Men herinnert zich de geschiedenis. Na de
inderdaad insolente houding, gedurende de
laatste jaren door het Lounbdkseh vorstenbe-
stuur tegen zijn opperheer, het Nederiandsch-
Indisch gouvernement aangenomen, wan
krachtig optreden onzerzijds inderdaad on
vermijdelijk, wij hadden al imeer over onzen
kant laten gaan dan met onze waardigheid
overeenkwam. En daarbij kwamen de kreten
om hulp van het Mohammodaansche deed der
bevolking, dat' door hare Balische averhesr-
aehers stelselmatig werdi uitgemoord.
Zodra generaal Vetter zich met zijne troe
pen op het eiland: vertoonde, onderwierp
het vorstenhuis zich aan alle gestélde eiachen
en had het al den schijn dat de expeditie
zonder eenig bloedverlies zoiudö afloopen.
Doch men had niet gerekend met de poengga-
wa's inlandsche districtshoofden die,
zeer in 't geheim, den overval beraamden; zij
hadden er belang bij» dat de vroegere toestan
den bestendigd bleven, en zetten daartoe al
les op het spel.
Zij trachtten ook onzen vriend Go est i Bji-
lanti'k, den stadhouder van den vorst over het
op Bali gelegen, tot Lombok behoorenden Ka-
rangasem, in het complot te betrekken. Hij
weigerde, maar waarschuwde ons niatj aan
vankelijk beschuldigde m6n hem dus onzer
zijds van verraad. Ten car echte: als in-
landsöh edelman mocht hij zijne raegenooten
niet verraden, en hij koos den eenigen voor
hem openstaande uitweg, hij verliet het
tooneel van den strijd- De Indische regeer!Dg
erkende weidra dat hij naar Inlandsche be-
;v ****.- 2
