DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 204 1919 ZATERDAG 80 AUGUSTUS. S Dit nummer bestaat uit 3 bladen, Honderd een en twintigste Jaargang Deze Counuit wordt eiken avond, bohalvo op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bjj vooruitbetaling per maanden voor Alkmaar f 1.65, franco door hot ge heide Kyk 1' 11)0. Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone Advertentiën Per regel f 0.15. Bj{| groote contracten rabat. Croote letters naar plaatsrnlmte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. De weerkracht van het Nederlandsche Volk. Buitonlandscli o verziekt. li uiteiiiand. Binnenland. (iemengd Meows. Iu. een der zalen van liet Kurhaus te Sclie» veilingen zullen de volgende maand door verschillende inleiders beschouwingen over de weerkracht van het Nederlandsche volle gehouden worden. Dat men daarbij niet uitsluitend de vraag onder de oogen zal zien hoe Nederland .in militair opzicht zoo kihchtlg mogelijk is te maken, maar dat men tevens wil nagaan hoe ons volk door doeltreffende opleiding inner lijk sterker kan worden, bewijzen wel de verschillende thans reeds aangekondigde re devoeringen. 7oo zal o. a. een rede over de weerbaar heid van den geest worden gehouden en een inleider er op wijzen, dat Nederland z, i. het voorbeeld moet geven en op het recht moet steunen. Maar waar het congres georganiseerd Is dooi de bekende drie vereenigingen: ,,Ons Leger", „Onze Vloot" en „volksweerbaar heid", is het duidelijk, dat toch allereerst aandacht aan liet in militair opzicht weer baar maken van ons volk zal geschonken worden. Het valt eenigszins moeilijk hierover te schrijven zoo kort na den grooten 'oorlog, waarin de bloedige slagvelden, de verwoeste en uitgemoorde landstreken zoo treffend het onmciischelijke van een strijd met de wape nen hebben getoond. Èn ook omdat er een Volkerenbond' uit al dit afschuwelijke is geboren, een instituut dat een ontwerp is van de groote mogendhe den, die voor net recht der kleine naties ge streden zeggen te hebben en die juist door dit Volkerenverbond de oorlogen in de toe komst onmogelijk willen maken. Maar wanneer wij om ons heen zien, dan moeien wij wel constateeren, dat het recht van den sterkste nog niet afgedaan heeft, dat er volkeren en landen zijn, wier militairisme en Imperialisme nog even sterk is als vroe ger en die gaarne zoo groot mogelijke ge bieden van buurstaten zouden willen annexce- ren. wanneer de naijver van andere mogend heden dit hun nlcl In lette, Het wereldgebeuren steunt nog altijd op het recht van den sterkste. Welke slaat zal in deze woelige jaren, in dit tijdperk van overgang, nu de zegeningen van het volkerenverbond zich nog openbaren moeten en daarentegen dag aan dag het be wijs wordt gclevifd, dat landhongerige drijvers in vele rijken den boventoon voe- l.ml, Vlagen wij, ral liet aan durven liet voorbeeld van streng doorgevoer de militaire ontwapening te geven? -Wij kunnen het helaas nog niet. Het is begrijpelijk, dat onze weermacht met de 'veranderde toestanden in overeen stemming' gebracht wordt, dat ons leger dus op vredessterkte komt. Maar het is even begrijpelijk, dat wij in een anderen tijd h ven dan vóór den oorlog, dat de groote strijd ons liet nutteloozc van vele maatregelen heeft doen inzien en dat de democratiseering thans ook in het Neder landsche leger duidelijk tot uiting zal moe ten komen. Er moet een andere geest in het leger ko men, het militairisme naar Pruisisch model heeft afgedaan, de bonden van gelijksoortige grootere en kleinere autoriteiten treden meer en meer als vakbonden op den voorgrpnd en werken niet alleen voor betere salarieering, maar ook voor den overgang naar gezondere legertoestanden. Wij behoeven als bewijs daarvoor slechts op het optreden van de vereeniging „Ons Belang", den grooten bond van Nederland sche onderofficieren te wijzen. Het kan niet anders dan toegejuicht wor den, dat met het oog op de veranderde om standigheden, ih September een tweedaagsch congres Ier bespreking van de weerkracht van het Nederlandsche volk wordt gehouden. Het congresbestuur heeft een twaalftal stellingen gepubliceerd, welke naar zijne meeuiug lot net vormen van een oordeel over oii/i' weerkracht kunnen leiden Deze stellingen zijn een nadere bespreking waard, omdat er uit blijkt, dal men den oor log als mi noodzakelijk kwaad beschouwt, dat men den strijd dus zooveel mogelijk wil vermijden, maar dat men tevens erkent, dat er zich omstandigheden kunnen voordoen, waarin een militaire actie onvennijdclijk is. En dan moeien leger eii vloot zoo krach tig mogelijk kunnen optreden. Een oorlog, zegt liet congresbestuur, is ter wille vau welk voordeel of stoffelijk be lang ook, steeds misdadig en cen yolk, dat niet' met alle oirbare middelen den vrede tracht te bewaren, behoort niet thuis onder de beschaafde natiën en is zijn onafhanke lijkheid niet wannl. Maar de oorlog ter verdediging van het i lit en vau het vaderland is als alle mid- delen tot vreedzame beslochting van het ge schil gefaald hebben, of In geval van onver- hoedsche aanranding - heilige plicht. Het congresbestuur zet vervolgens uiteen hoe het Nederlandsche volk maatregelen be hoort te treffen om ingeval van nood zijn wil om als natie onafhankelijk té blijven voortbestaan, te kunnen doen eerbiedigen. Het is van meening, dat de middelen om de onafhankelijkheid te verzekeren, ruimer be schikbaar moeten gesteld worden en wijst er op, dat het recht van den sterkste nog het hoogste recht is en dat ontwapening zelf moord zou betcekenen. Ook Nederland mag zich nog niet ontwa penen en daar de kracht van een weermacht in de eerste plaats bepaald wordt door den in die weermacht en het volk heerschenden eest van offervaardigheid en vadcrlandslief- e, is het van groot belang middelen te bera men, om den volksgeest en daarmede den geest in de weermacht in deze richting te ont wikkelen en te verbeteren, De onrechtvaardige loting, die psycholo gisch in anti-nationalen en anti-weerbaren feest werkt, moet afgeschaft worden en een rijgstucht moet worden gehandhaafd, die, zonder Iets van haar kracht te verliezen, zacht en vaderlijk is, zoodat een wederkeeri- gc achting tusschen meerdere en mindere ontstaat. Pc volkskracht en weermacht moeten door deugdelijke lichamelijke opvoeding vergroot worden en ten slotte moet een organisatie der levende strijdkrachten te land en ter zéè op nationalen grondslag tot stand komen, waar bij rekening wordt gehouden met de eigen aardigheden van ons volk, maar zoodanig, dat inderdaad de gehcele antie. aan de verde diging zal medewerken. Er is over deze stellingen veel te zeggen en er zal op het te Scheveningen te houden congres dan ook menig woordje over ge sproken worden. Maar wie ons Nederland niet volkomen weerloos en van den landhongcr van andere staten afhankelijk wil maken, zal moeten er kennen, dat cen goede weermacht nog altijd een noodzakelijk kwaad is. En om die goede weermacht te kunnen verkrijgen, moet de ontevredenheid in liet le ger weggenomen worden, niet alleen door betere salarieering van officieren cn onder officieren, maar ook door wegneming van al les wat in ons leger nog aan het Pruisische miliitalrisme herinnert. Er moet een wederkeerigc achting tusschen biecrdere en mindere ontstaan, zoo wordt in een der op'het congres ter sprake te brengen stellingen gezegd. Juist, en dat die wederkeerigc achting er In vele gevallen nog niet is, dat de klove tus schen meerdere en mindere nog zoo wijd is, dat de gehoorzaamheid in ons leger door strafbepalingen moot afgedwongen worden, is veelal een gevolg van het feit, dat er onder onze legerautoriteiten nog zoo velen zijn, die aan het oude blijven vasthouden die den weg der democratisccring niet willen in slaan, die uit de gebeurtenissen der laatste jaren niets geleerd en niets begrepen heb ben. De militaire autoriteit in Assen die toen dezer dagen het bestuur der plaatselijke afdeeling van de onderofficierenvereeniging „On9 Belang" zich tot hem richtte met het verzoek eenige klachten te mogen bespreken den klagers liet weten, dat hij hen niet ontvangen zou en dat zij hun verzoek langs den hiërachieschen weg hadden in te dienen, hij is nog een der velen van den ouden stem pel, die hun opvattingen moeten wijzigen of den militairen dienst zullen moeten verlaten. Een dergelijke krijgstucht verzwakt het saamhorigheidsgevoel in het leger. Zij heeft allerminst iets van het zachte en vaderlijke, dat het congresbestuur een der eerste voorwaarden voor de vergrooting van de weerkracht van het Nederlandsche volk genoemd heeft. 1 Uit Parijs wordt gemeld, dat de opperste raad de bepalingen van het vredesverdrag met Oostenrijk over de havens, waterwegen, spoorwegen cn over de organisatie van den arbeid voorgoed vastgesteld heeft. Volgens de „Petit Parasieu" zal de vrede niet vóór 10 September worden getcekend Men ducht eenige incidenten, daar tusschen de geallieerden en Roemenië een zekere span ning hcerscht. Ook met Tsjecho-Slowakije en Servië ver wacht men moeilijkheden. In Oostenrijk verwacht men aanmerkelijke verzachtingen in het vredesverdrag. De staatssecretaris van financiën bereikt een grootscheepach financieel en economisch hervormiagsprogram voor dat hij met be hulp der geallieerde en onzijdige mogendhe den hoopt te kunnen uitvoeren. Wij vreezen, dat Oostenrijk van die ver zachtingen in het vredesverdrag niet veel be speuren zal. Het zal met Oostenrijk wel gaan als met Duitschland. Regeering en pers zul len heftig verontwaardigd blijken over die weigering der Entente om Oostenrijk vol doende tegemoet te komen. Oostenrijk zal daarbij nog eens wijzen op de onmogelijk heid om de vredesvoorwaarden ten uitvoer te brengen, de Entente zal onverbiddelijk blijken en het slot van de geschiedenis zal zijndat Oostenrijk tèekent. Het zoozeer geteisterde Duitschland zal op verscheidene plaatsen op nieuwe onlusten te rekenen hebben. Naar aanleiding van een besluit van de hoofdcommissie uit het Brunswijksche par lement, dat de Brunswijksche arbeidersraad voortaan geen politieke rechten meer zal hebben, begint de toestand in Brunswijk zeer bedenkelijk te worden. Reeds zetten de radicale elementen de be volking van stad en land op, om aan de te genwoordige regodring geen belasting meer te betalen. In Beieren staat de meelvoorziening er troosteloos voor en hebben groote steden als München nog slechts voor één week meel Door gebrek aan brood zijn ook hier nieuwe onlusten te vreezen. Dat ook de bolsjewiki hier nog werkzaam zijn, bewijst de aanhou ding van twee hunner die heel wat propa- ganda-materiaal bij zich hadden. Reeds heeft hot uitvoerend comité der communistische internationale zich tot de Bciersche arbeiders gericht met de vriende lijke uitnoodiging „het slavenjuk der tyran nic te verbreken Dit optreden van bolsjewistische elemen ten bewijst wel, dat de onafhankelijken en communisten den tijd voor nieuwe onlusten gekomen achten. En tevens, dat Duitschland den weg der beproeving nog niet heeft verlaten. De komende moeilijkheden worden ver- root door het vooruitzicht op een nijpend olengebrek. Vele fabrieken zijn reeds gesloten en het treinverkeer wordt nog meer beperkt. De'gasfabrieken vau Berlijn hebben nog voor één week voorraad. Het naderend gebrek gaat in Duitschland steeds samen met het weer op den voorgrond treden van bolsjewistische elementen. Het zijn wel moeilijke weken die het reeds zoo zwaar beproefde land weer te wachten staan De Tsjccho-Slowaken, die bespeurd heb ben, dat de vredesconferentie Teschen aan Polen wilde toewijzen, zijn een protestbewe ging begonnen, waardoor e arbeiders in 26 mijnen van de bekkens van Ostrau en Kaswin het werk neergelegd hebben. Dat dergelijke gebeurtenissen er niet toe medewerken do naaste toekomst rooskleuri ger te maken, iaat zich begrijpen. ONGEREGELDHEDEN TE CREFELD. De „Vorwaerts" verneemt uit betrouwbare bron: Bij de overwinningsfeesten der Belgen te Creteld verlangden Belgisehe soldaten in een café, dat de „Marseillaise" gespeeld zou worden. Toen de kapelmeester weigerde aan dezen wensch gevolg te geven, werd hij daar toe gedwongen,, doordat hem een revolver op de borst werd gezet. Alle Duitsche gasten verlieten daarop het lokaal. De Belgen wierpen hen met drink glazen, terwijl een der Belgen een revolver schot loste, waardoor een kellnerin gedood werd. Ook een jonge Duitscher werd doode- lijk door een revolverschot gewond. Op de straat kwam het tusschen een Belg en een Duitscher tot een woordenwisseling. De 'Belg trok zijn revolver en schoot den Duit scher neer. PROF. NITOBE NAAR ONS LAND. EEN SCHAT OP DEN BQDEM DER ZEE. DE REPATRIEERING VAN DE DUITSCHE KRIJGSGEVANGENEN. De opperste raad der bondgenooten heeft, ten einde het lijden dor den oorlog te ver zachten, besloten bij het naar huis zenden der Duitsche krijgsgevangenen, vooruit te loopen op den datum van de ratificatie van het vredesverdrag. De repatrieering begint terstond onder het toezicht van de intergeal- lieerde commissie, waaraan een vertegen woordiger van Duitschland zal toegevoegd worden zoodra het verdrag van kraent ge worden is. HOOVER EN DE HULP VAN AMERIKA. Hoover is door koning Albert ontvangen. Hij is daarnjf naar Parijs vertrokken cn zal binnenkort scheep gaan naar Amerika. Zijn terugkeer naar de Vereenigdé Staten betee- kent, naar men ons meedeelt, niet, dat, dat hij zich niet langer met Europeesche voedsel-, raagstukken zal bemoeien Millioenen kinde ren uit Centraal en Oost-Europa zullen onder steuning uit Amerika blijven ontvangen. Het Amerikaansche liefdewerk jegens de Euro peesche kinderen heeft door bemiddeling van president Wilson 5.000000 dollars ont vangen, als opbrengst van een congres en particuliere bijdragen in de Vereenigde Sta ten. Er zijn op het ©ogenblik ongeveer 3 fj tot 4 millioen kinderen, die door het Ameri kaansche liefdewerk dagelijks gevoed wor den. EEN. COMMMUNTSTÏSCHE AANSLAG VERIJDELD. De Weensche soldaten raad deelt in de Ar- beiterszeitung mede, dat de communisten een gewapenden aanslag op het regeeringsgezag in den zin hadden. De raad keurt deze plan nen in scherpe wodrden af en maant het oro- letariaat aan zich niet door de communisten van de wijs te laten brengen. Het 41ste bataljon van de volksweer is ontbonden, omdat het met de communisten heulde. De onthullingen van den soldatenraad ba ren groot opzien VREEMDE HISTORIE. De „Loc" discht cen vreemde historie op, die aan boord van het stoomschip „Maetsuy- ker", op weg van de Kleine Soenda-eilandcn naar Soerabaja, moet zijn voorgevallen. Aan boord bevond zich n.l. een detache ment remden, bestemd voor de bewapende politie. Of met de keuring de man „.erdoor" geslipt is, dan^ wel, dat zijn ziekte zich eerst nu plotseling 'openbaarde: één der recruten werd onderweg krankzinnig. Bewaakt door vier gewapende politiedienaren, zat de onge lukkige, die gevaarlijk was voor zijn mede reiziger, vastgeklonken aan de railing, aan- gezien men het niet verantwoord achtte, hem als patiënt in een cachot te sluiten. Zondagavond om tien uur kwam de ,Maet- suyker" ter reede; de krankzinnige dit staat abaoluut vast zat toen nog op zijn plaats, vastgeklonken aan de railing,'met zijn vier bewakers om zich heen. Den volgenden ochtend echter, was wel de railing er nog, waaraan de boeien bungei den, waren ook de vier bewakers nog op hun post, doch was de patiënt verdwenen tot dusver „spoorloos". Is dit niet wél waarlijk meso, rgt- schiedenift" vraagt het blad. KORTE BERICHTEN Opper-Silezië gaat nieuwe dogen vm crisis tegemoet. Daarop wijzen alle teefcenea 8.an gene zijde van de grens. Er wordt agita tie gevoerd, om, nadat ét veï-*iuspte Haaf van beleg en de arbeidsdwang xtsliêa zijn op geheven. Maandag v/eer esa algemene sta king te doen -uitbreken. Naar verluidt, is èt S a aap ring voornemens de diplc y2Üeke gen met Duitschland zoo sael «lijk ts herstellen. Uit Kisjinef is bericht ontvangen, dat m successen van Denjikin en Peüjoera de roode troepen aan de Dnjestr duchtig in het nsuw brengen. De bolsjewiki hebben Ostrow genomen. De monitor Glowworm is te Archangel vernield. Het schip was gemeerd naast een munitieschuit, die in de lucht, gevlogen is. Er zijn vermoedelijk 20 dooden, 40 man worden vermist. Er is een bataljon Hooglanders aan gekomen uit Engeland. De Amerikanen keuren de Framehs politiek af, die aan Duitsch-Oostenrijk aan sluiting bij. Duitschland onmogelijk wil ma ken. Carnegie vermaakte o. a. jaargelden van 10.000 dollars aan Lloyd George, Taft en Lord Morley. De Deensche regeering heeft de loons- verhooging, die de Kopenhaagsche politie verlangd had niet toegestaan. Nu heeft het gansche politiepersom: >J der Deensche hoofde stad ongeveer 1000' maa, tegen 3G November ontslag genomen. Volgens de Sun maken de Amerikanen aan de Mexicaansche grens oorlogstocksreid- sekrt De directeur-generaal van de Ameri kaansche 'spoorwegen heeft meegedeeld, dat de spoorwegdirectie heden den volle tigen dienst op den Californië-Arizona-Neada- spoorweg zal laten hervatten. Bij dezen spoorweg was een wilde staking uitgebroken. De stakers, die het werk niet hervatten, wor den ontslagen. De Temps wil een militaire barrière ook aan den Oostkant van Duitschland. In Ludwigshafen werd het postkantoor bij' een „Putsch" bezet en de Paltische repu bliek geproclameerd. Denjikin's successen in Zuid-Rusland houden aan. Tambof is veroverd. De Britten komen in den oppersten raad op voor een mildere behandeling van Duitsch- Óostenijrk. Donderdag had te Niimberg een verga dering plaats, waarin tot vereeniging der drie socialistische partijen, met inbegrip der com munisten, besloten werd. In de rechtsche krin gen wordt dit voor een teeken van vrees voor een omwenteling aangezien. UITVOER VAN BOTER. Het Zuivelkantoor heeft aan de verschil lende boterfabrieken en exporteurs een ver klaring gezonden ter onderteekèning, of ze zich, om boter te mogen uitvoeren, onderwer pen aan de door den minister gestelde voor waarden omtrent boter- en melklevering voor het binnenland. Het hoofdbestuur van den Algemeenen Ne- derlandschen Zuivelbond vindt de gestelde voorwaarden voor de boterfabrieken bijzonder hinderlijk en laat het de zuivelverkoopvereeni- gingen zelf ter beoordeeling over of ze het gezonden contract- wenschen te teekenen ja of neen. INT. CONFERENTIE GEMEENTE WERKLIEDEN. De internationale conferentie van gemeen tewerklieden, welke te Amsterdam tegen 25 September bijeen was geroepen, is uitgesteld tot einde October. Het verzoek om uitstel is uitgegaan van den Franschen Bond, die eind September in jaarvergadering bijeen komt. Ook de Skandinaviërs hadden tegen de bijeen roeping op 25 September organisatorische be zwaren. DIAMANTEN JUBILEUM. De bijna 87-jarige rietdekker G. Kampbout te Bameveld, herdacht Donderdag dit hij vóór 75 jaar zijn werkzaamheden als zooda nig begon. Na een leerlingtijdvak van vijf jaar, heeft deze veteraan zijn beroep gedurexi- ALKMAARSCHI COURANT n HM Eastern Service, het nieuwe Hollandsche Persbureau voor het Verre Oosten, verneemt uit Londen, dat de beroemde prof. Nitobe uit Tokio binnenkort ons land zal bezoeken. Prof. Nitobe is de schrijver van het bekende werk Bushido over de Japansche eer, is een warm voorstander van den Volkenbond en te» vens een groot vriend van ons land. Zoo voerde hij eenige jaren geleden een vernieti» gendo polemiek tegen de beruchte annexatie» plannen van den journalist Takekosji. Do Japansche Oommissie treft reeds voor» bereidingen om den geëerden gast op waardi» go wijze te ontvangen. MEER JONGENS DAN MEISJES. Na de meeste oorlogen deed zich het ver» schijnsel voor, dat cen grooter uantal jongens dan meisjes werd geboren. Volgens een offi» ciecle Engelscho statistiek aanschouwden in het tweede kwartaul van dit jaar in Engeland 70.321 jongens tegen 72.512 meisjes het levens» licht. De verhouding was thans 1.052 tot 1.000 en de overeenkomstige kwartalen der 10 vori» ge jaren 1.039 tot 1.000. Het aantal sterfgeval» len bedroeg in dit tijdsverloop 108.460, d. i. 10.090 minder dan in hc't tweede kwartaal van 1918. De natuurlijke aanwas der bevolking van Engeland on Wales bedroeg 40.364 tegen 82.472, 45.701 en 51.689 in de tweede kwartalen van 1916, 1917 ca 1918. De Engelscho regeering heeft sinds eenigen tijd de pogingen hervat om het ongemunt goud, dut met de „Laurcntic" in de diepte is verdwenen, te bergen. De „Laurcntic" zou in Januari 1917 een hoeveelheid ongemunt goud ter waarde van 7 millioen pond naar Amerika vervoeren, toen zij aan de lersche kust op een mijn liep en zonk. Tot dusver zijn ongeveer voor een huif millioen aan gouden staven ge» borgen, waarvan oen vierde millioen onge» veer een jaar geleden, toen de bergingswerk» zaumheden ten gevolge van de duikbootactie moesten worden gestuukt. Het is eon zeer moeilijk werk. Het wrek ligt 20 vadem diep en op deze diepte kunnen dui» kers slechts een. half uur aan één stuk aan het werk blijven. Niet zoo zeer is het naar boven brengen van de goeden staven moeilijk, ah wel het verwijderen van de metalen platen van het schip. Elke staaf is ongeveer 1200 pond wuard en Blaagt men er in gedurende den deg 2 Btaven te bergen, dan is het een goede dag geweest. Aan boord van het bergingsschip „Racer" ia men van oordeel, dat de geheele youdvoor» raad niet voor de eerste twee of drie. jaren zal zijn opgevischt, daar goed weder niet al» leen een vereischte is, maar ook het duiken onmogelijk is, wanneer de temperatuur bene» den een zeker punt daalt. Binnen kort zullen de werkzaamheden voor dit seizoen moeteu worden gestaakt. STAKENDE TOONEELSPELERS. De staking der tooneelspelers te New»York heeft zich uitgebreid, thans staken ook do af» dcelingcn Boston, Philadelphia, St. Louis, Cin» cinnati en Cleveland. Binnenkort zal het ge» heele schouwburgbedrijf in de Vereenigde Staten stil liggen. VAN PALEIS TOT WEESHUIS. Het Amerikaansche Roode Kruis heeft in de bosschen van Bielosdock in Polen het vroege» re verblijf van Tsaar Nicolaas gekocht, dat deze liet bouwen, omdat hij dikwijls in de bösschen ging jagen. Het Roode Kruis heeft het gebouw in een weeshuis veranderd. De 120 kamers, waarin vroeger de gasten van den Tsaar gehuisvest weiden, herbergen thans Poolsche weezen. wier lot het Roode Kruis zich heeft aange» trokken,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1919 | | pagina 1