Iicrnen^d Jueuws
Telegrammen van hedem~
Stadsnieuws
Ingezonden Mededeelingen.
Gwdergeteekende verlangt gratis en franco toezending der proefnum
mers van FRANSCH, DUITSCIi, ENQELSCH, NED. TAAL an
REKENEN, BOEKHOUDEN en ALGEBRA en MnciKUNDiü REKENEN.
In open
A. F. G. JLeldorHz,
enveloppe toezenden; gefrankeerd met een postzegel van 1 ct. aan
D. H. Nchenk, Amsteldijk 47, Amsterdam. Telef. Z 4072.
DE ARMOEDE VAN DEN JAVAAN.
De „Locomotief" va 9 Anugustus 1.1. be
vatte een zeer lezenswaardig artikel van een
nieuwen medewerker, Sunitram, over de
vraag, roe den Inlander welvarend te maken.
Omstreeks dertig jaar geleden werd in het
Westen der Preanger-Regentschappen door
een comité een Inlaudsche landbouwkolonie
gesticht op een gunstig gelegen erfprachts-
perceel. De grond is er uitstekend, het kli
maat schitterend. Malaria komt er niet voor,
terwijl ook andere ziekten er bijna onbekend
zijn en er overigens dagelijks gelegenheid
bestaat pm in een polikliniek te worden be
handeld.
Met heete-n, dessadiensten, en zoo meer
werden de lieden niet lastig gevallen. Dan is
er een school, Er is leerplicht voor alle kin
dei en van 6 tot 2 jaar, waarmee echter in
drukke tijden bij het oogsten b.v. de
hand gelicht wordt. Dit wat volksgezondheid
e nonderwijs betreft; nu de economische zij
de. leder kreeg ongeveer een bouw^ drogen
grond, om er een huis op te zetten, vrucht-
boomen te planten, tuingewassen te verbou
wen, enzbenevens een stuk sawah van een
tot twee bouw, waarvan éénmaal 'sjaars rijst
kan worden geoogst. Ze krijgen ploeg- en
trekvee, buffels, gratis in bruikleen. Boven'
dien bestaat gelegenheid om er wat bij te
verdienen door te werken voor het comité,
dat op een deel van het perceel koffie en thee
heeft geplant. Een Europeesch leider, die
hart vot de zaak heeft en voor het welslagen
alles op hare ncn snaren zet, staat aan het
hoofd. Een loerah en een raad van oudsten
staan hem ter zijde. Een spaar- en voorschot-
tenbankje is ten dienste der opgezetenen gé-
sticht Enz., enz.
Het resultaat van deze met zooveel zorg
en onder zoo gunstige voorwaarden genomen
proef isdat het gros dier honderden nog
zoo arm is als de mieren en geen enkele wel
gestelde zich onder hen bevindt, enkelen
slechts het „tamèlijk" goed hebben.
De huizen zijn niet grooter, niet mooier,
niet solider dan in de dessa. De meeste zijn
met riet gedekt. Vele tuinen zijn slecht on
derhouden, leveren niets op. Bij den sawah-
douw moet altijd van bovenaf aangepore
worden Alles gaat er nu ja, omdat de Euro-
peesche leider stuwkracht geeft. Eige nener-
gie heeft zich iif die kolonie nog niet ont
wikkeld. De bevolking leeft er als overal van
de hand in de tand. Werkt zoo weinig ze
eemgszins kan en leent van de bank zooveel
als mogelijk is Sparen doet ze vrijwel niet.
En in velerlei opzichten is ze nog even oer
conservatief al sde gewone kamponglieden.
Een nieuwe practische ploeg werd hun
graiis ter beschikking gesteld: „Mijnheer
moest niet boos worden, maar ze durfden het
■riet aan" In eene vergadering van gezins
hoofden wees de leider op een gegoeden In
lander in de buurt, die een heel aardig spaar
duitje wist bijeen te brengen „Of mijnheer
dan niet wist dat die man een ilmoe (eigen
lijk leer of wetenschap hier bedoeld als too-
vermiddel) had om rijk te worden en zijn
ziel aan den duivel had verkocht. Door wer
ken alleen wordt niemand rijk." En ze dé-
den er daarom ook maar zoo min mogelijk
an, n 1. aan werken. Proeven om coöperatie
ingang e doen vinden slaagden al evenmin.
De menschen vertrouwden elkander niet en
meenden, dat alleen de slimsten daar profijt
van zouden hebben Van de jeugd viel ook al
weinig goeds te vermeld Neiging om
vooruit te komen door spaarzaamheid be
staat er al zeer weinig. Vele gingen zelfs als
koelie naar Deli en elders. Énkelen slechts
werden onderwijzer, mandoer of schrijver.
Naar de Nederlandsche Spoorwegen mede-
deelen, geschiedt het eerste vertrek naar Lon
den via Hoek van Holland Zaterdagmorgen
11 uurinschepen te Hoek van Holland Vrij
dagavond.
De dienst via Vlissingen is niet onderbro
ken en blijft gehandhaafd volgens de dienst
regelingen.
EEN VERKLARING DER
BELGISCHE REGEERING.
Het Haagsche Correspondetie-Bureau
meldt
Naar wij vernemen heeft de Belgische re
geering, in antwoord op een door het Neder-
landsch gezantschap te Brussel in opdracht
van den Minister van Buitenlandsche Zaken
gedane vraag met betrekking tot het dagblad-
bericht omtrent plannen voor een inval in
Nederlandsch grondgebied, geantwoord, dat
zij geen enkele aanwijzing had welke baar
zou veroorloven aan dat bericht geloof te
slaan. De daad zou vallen onder het bereik
van het Strafwetboek en met alle gestreng
heid der wet worden tegengegaan.
NEDERLANDSCHE HEIDEMAAT
SCHAPPIJ.
De afdeeling Alkmaar en omstreken van
de Nederlandsche Heidemaatschappij heeft
het voornemen Donderdag a.s. met ledt.,
hunne dames en introducée's een wandel
tocht naar Bergen en Schoorl te onderne
men, ten einde daar een bezoek aan de duin
beplanting te brengen.
's Morgens 8.57 vertrekken de deelnemers
per stoomtram naar Bergen cn te Schoorl
zal gelegenheid tot lunchen zijn.
Het is te verwachten, dat velen zich bij
deze expeditie zullen aansluiten. Een tocht
naar de Schoorlsche duinen te maken is een
verleidelijk aanbod' waaraan weinigen weer
stand zullen kunnen bieden.
TRAMPERSONEEL.
Na oen conferentie tussehen het H. B.
ran -den Ned. R.-K. Bond' van Spoor- en
Tramwegpersoneel „St. Raphael" en het be
stuur der Betuwsche Tramwegmaatschappij
is 'bepaald: dat de loonen van het personeel,
in afwachting van een definitieve regeling,
WILD IN TWENTE.
Men meldt uit Twente:
De wildrijkdom der mooie Twentoche
jachtvelden is dit jaar niet groot. Zoowel 't
aantal hazen als patrijzen, fazanten, korhoen
ders en ander wild is vrij beperkt. Toch zijn
de wildprijzen niet bijzonder hoog: hazen
b.v. worden verhandeld voor 3 4 gulden.
Aan de overzijde der grens klagen onze
naburen steen en been over te véél wild, om
de groote schade, welke het overal aanricht.
Er wordt daar ook nog weinig van het jacht-
recht gebruik gemaakt en de tijd is er nog
niet, dat Twentsche jagers op eigen of ge
pachte gronden op Duitsch gebied gaan
gen.
VLIEGHAVEN „OCKENBURGH".
Naar vernomen wordt is de aankoop van
den grond te Ockenburgh door de heeren
Hoek cs. een feit geworden, waardoor Den
Haag haar vlieghaven Ockenburgh zal ver
krijgen.
Het consortium heeft nu reeds aanvragen
ontvangen van nieuw opgerichte lichamen
op gebied van Luchtvaart, de vlieghaven zoo
spoedig mogelijk permanent in te richten,
ten Vooral van Duitsche zijde zijn de aan
biedingen voor de inrichting zeer tlrijk.
Indien nu naar onze zegsman oordeelt
Amsterdam en Rotterdam hun voorgestel
de plannen voor een vlieghaven spoedig uit
voeren, al is het om te beginnen op kleine
schaal, is het luchtvaartverkeer Amsterdam
RotterdamDen Haag in het voorjaar van
1920 verzekerd, zoodat particulieren zich nu
reeds van vliegtuigen kjinnen voorzien om
a.s. voorjaar per vliegtuig zich naar boven
staande plaatsen te begeven.
Een geregelde post- en personenvliegdienst
zal door een der bovenstaande Maatschap
pijen onderhouden worden.
(Haagsche N. Ct.)
DE LAASTGEVOERDE
TYPOGR APEN-ACTIE.
In het zaaltje van ,Odéon" te Amsterdam
waren Dinsdagavond, op uitnoodiging van
de Nederlandsche propaganda-vereen iging
van Onafhankelijke typografen, een aantal
belangstellenden bijeen, om den heer Post
humus, voorztter van het landelijk bestuur,
te hooren spreken over de laatst gevoerde ty-
pografen-actie.
Deze spreker besprak de nadeelen van de
tariefsgemeenschap, waarbij de patroons al
tijd het laatste woord hebben. De typografen
zijn echter, zegt spreker, thans doordrongen,
dat de tariefsgemeenschap een leugen is en
zij gaven daarvan blijk, door gedeeltelijk het
werk neer te leggen. De spreker critiseerde
het werk van de „behoudende" bonden, die
zoo klein waren geweest, zich aan de geslo
ten overeenkomst te houden, terwijl spreker
en de zijnen altijd zoo'n staking voor hun
verantwoording zouden nemen ondanks
een contract gezien den noodtoestand van
de typografen Spreker hoopte, dat de in Juli
toegepaste methode blijven zal, en dat de ty
pografen den weg zullen blijven volgen van
door overrompeling voordeeien te behalen.
Spreker wekte de onafhankelijke typografen
op te blijven werken voor het doel: het con
tract te laf en duikelen. Trots de gegeven
kleine verhoogingen, moeten de typografen
oppassen, zich niet door de schoone voor
spiegelingen en beloften voor het nieuwe
contract te laten lijmen" Want in hoogste
nstantie zullen de patroons de prijzen bepa-
'en en daarvan worden de typografen de
dupe.
De heer Kitsz sprak daarna nog over het
stakingsrecht, dat, naar zijn meening, aan
een eouden ketting" zou zijn gelegd, en de
heer H Sneevliet behandelde de beginselen
e ntaktiek der onafhankelijke vakbeweging.
DE WONINGBOUW TE VELSEN.
Men herinnert zich nog wel wat er in den
raad van Velsen te doen is geweest over de
kwestie van den woningbouw aldaar, voorna
melijk over de woningen van de Woning^
stichting Patrimonium te IJmuiden.
Vernomen wordt thans, dat bij de Gezond
heidscommissie aldaar een ernstige klacht
was ingekomen over stank in enkele dezer
nieuwgebouwde woningen.
De commissie heeft deze klacht volkomen
gegrond gevonden, de ook door haar waar
genomen stank bleek afkomstig te zijn van
een verzameling" van stinkend rioolvocht on
der den vloer der woningen.
De commissie heeft gegronde reden tot de
onderstelling, dat deze voor de gezondheid
hoogst schadelijke toestand het gevolg is van
een fundamenteele fout in de constructie der
rioleering van dit woningcomplex en derhal
ve ook aanwezig zal zijn in een veel grooter
aantal Patrimonium-woningen, dan zij thans
in de gelegenheid was te onderzoeken.
Zij besloot reeds nu de aandacht van het
gemeentebestuur op dit voor de gezondheid
zoö gevaarlijk gebrek te vestigen en inmil-
dels haar onderzoek uit te strekken tot alle
woningen van deze groep.
HOOG BEZOEK.
Gisteren werd de fabriek der Maatschappij
„Nutricia" te Zoetermeer bezocht door Z. K.
H den Kroonsprins van Djokjakarta en ge
volg.
Met groote belangstelling nar Z. K. H. de
bereiding der verschillende zuivelproducten
op het gebied van zuigelingenvoeding cn die
voor lijders aan suikerziekte benevens de bo-
terbereiding in oogenschouw, en gaf zijn
speciale aandacht aan de bereiding der ver
schillende melkpraeparaten bestemd voor
Indië.
Z. K. H. toonde vooral voor zuivel veel
belangstelling en zegde bovendien toe de Nu-
tricia-boeve, gelegen in de nabijheid van de
fabriek, binnenkort met een bezoek te ver
eeren.
DE TNDTSÜTTE TTURKAF' .'RATJ F
Er is geen land met een meer bureaucra
tisch karakter dan Insulinde.
lier bleven zitten, is hem dat ïn kleine cteri-
cale krantjes zeer kwalijk genomen. Men ver
gat dat die Raad is veranderd in. samenstel
ling. Meer wil hij er niet van zeggen.
voor de geloovigen is het beter dat het ge- j
bed wordt afgeschaft.
Na uitvoerige discussiën in hoofdzaak tus
sehen d'e leden der A.-R.-nartij en de S. D.
werd! tot stemming overgegaan met den uit
slag dat het voorstel met 21 tegen 15 stem
men' werd aagnenomen.
EEN DRAMA.
Aan „Ons Vaderland" wordt geschreven:
Ik ben milicien van de klas van 1909 en va
der van 2 kinderen. Na 4 jaar lijden en strij
den in de bloedgrachten van den Ijzer, zoo
doordrongen van Vlaamsch jong bloed, kunt
ge wel denken, dat ik tevreden was, toen ik
vernam, dat wij, nu omtrent een jaar geleden,
den bevrijdingstocht zouden beginnen, in de
vurigste hoop, weldra thuis te zijn bij vrouw
en kinderen. Maar alle gevaar was niet voor
bij, want wie herinnert zich nog niet, de
bloedige gevechten' rond Eekloo, waar er nog
honderden en honderden sneuvelden, 't Was
daar, toen ik al mijn kameraden rond mij
zag neertuimelen, toen de dood me boven het
hoofd hing, toen het granaten en obussen en
gasbommen rond me regende, toen de gelief
de beelden van vrouw en kinderen mij voor
de oogen zweefden, toen was het, dat ik die
hel van schieten en roepen, en kermen en lij
den ontvluchtte. Toen ben ik ziek geweest en
heb gedoold al hier en al daar, tot ik einde
lijk te voet van Brugge naar Antwerpen trok,
waar ik woonde.
Doch ik werd uitgehaald, voor den krijgs
raad gebracht. Ik kreeg 6 maand gevang,
waar men de soldaten uithongert en hen des
middags een telloor cimentsoep te eten geeft,
en vervolgens werd ik naar een boetcompanie
gezonden. Wat ik sedert dien al stoffelijk en
zedelijk geleden heb is onzeggelijk. En ter
wijl ik gestraft ben geweest, trok mijn vrouw
en twee schaapjes van kinderen, geen halven
centiem, terwijl dat zij 35 fr. huishuur moest
betalen bij 22 fr. voor den oorlog. Zoo was
zij toch gedwongen, zij de vrouw van een sol
daat met 4 jaar frontdienst bij hét armbu-
reel te gaan aankloppen, om het gebedelde
brood te eten.
Ik durf stellig verhopen, alwijze heeren uit
het Sanhedrin, en van U, wijze krijgsgod, dat
er een einde zal gesteld worden aan het lij
den van soldaten, die reeds meer dan 5 jaar
van alles wat zij lief hebben verwijderd blij
ven, omdat zij in een oogenblik van vertwijfe
ling den moed verloren, omdat hun gelukki
ge thuiskomst, him'zoo verrukkelijk voor de
oogen glom.
Tot daar de 'brief.
Hij behoeft geen kommentaar, zegt het
blad; hij is welsprekend genoeg.
ïntusschen loopen de woekeraars vrij.
GOUVERNEUR VAN SURINAME.
Bij kon. besluit is aan den heer G. J. Staal,
gouverneur van Suriname, met ingang van
den dag in de maand December, waarop hij
de kolonie zal verlaten, een eervol ontslag
verleend.
BUITENLANDSCH VERLOF.
Bij beschikking van' dén Minister van Oor
log is aan den dienstplichtige C. Hartog
van de lichting 1918 uit de gemeente Bar-
singerhorn, behoorende tot het 21e reg. in
fanterie, toestemming verleend om zich op te
houden in Noord-Amerika tot 1 Januari
1921.
VEROORDEELD.
Bij door het Hoog Militair Gerechtshof in
appèl gewezen sententie is J. B., milicien-sol
daat der infanterie, thans met onbepaald ver
lof, schuldig verklaard aan verduistering en
te dier zake veroordeeld tot eene voorwaarde
lijke gevangenisstraf van 4 maanden met een
proeftijd van 2 jaren.
BEëEDIGING OFFICIEREN.
Bij ministeriëele beschikking is bepaald, I
dat verlofsmilitairen, met groot- of onbe
paald verlof die bij hunne benoeming tot of
ficier uitsluitend onder de wapenen komen om
te worden beëedigd, van en met den dag, dat
zij zich daartoe op reis moeten begeven, tot
en met dien van vertrek met groot- of onbe
paald verlof, aanspraak kunnen maken op
jaarwedde en eventueel daarmedie verband
houdende vergoedingen.
Voorheen werden deze reizen niet als
/dienstreizen'" beschouwd.
Deze beschikking wordt geacht te zijn in
werking getreden op 1 Januari 1919.
VERHOOGING SPOORTARIEVEN.
De verhooging der spoortarieven met 25
pQt. zal ingaan 1 November a.s.
GEBED IN DEN AMSTERDAMSCHEN
RAAD.
In den Amsted'amschen Gemeenteraad was
o.a. het voorstel aan de orde van de raadsle
den Wijnkoop, Lisser, Van Zelm-Van den
Berg, Roodvelt, Wesselingh, Colly en Posthu
mus, d.d. 3 September 1919; om art. 6 van
het Reglement van orde te doen vervallen.
De heer W ij n k o o p zegt, dat over dit
voorstel weinig behoeft te worden gesproken,
het spreekt voor zichzelf. Toen hij en zijn
politieke' vrienden hier voor het eerst kwamen
HERDENKING REMBRANDT'S
STERFDAG.
De Vereeniging Oud-Leiden heeft Zater
dagavond den 250sten sterfdag van Rem
brandt herdacht, met een bijeenkomst in het
Nutsgebouw, waar prof. dr. W. Martin, di
recteur van het Mauritshuis in Den Haag,
een herdenkingsrede heeft gehouden.
Na een korte inleiding van den voorzitter
van Oud-Leiden gaf hij het woord aan prof.
Martin die in zijn rede een indruk gaf van
het werk en het leven van den groeten mees
ter. Het gesprokene werd met lichtbeelden
verduidelijkt.
In de Lakenhal is een tentoonstelling ge
opend van- 66 fotogravures van werken van
Rèmbrandt welken in 1899 te Londen en in
1898 te Amsterdam zijn tentoongesteld ge
weest.
In een plechtige bijeenkomst in het Rem-
brandthuis aan de Jodenbreestraat te Am
sterdam is de 250-jarige gedenkdag van het
overlijden van Rembrandt van Rhijn her
dacht. Wij zagen daar tegenwoordig ver
schillende liefhebbers der kunst waaronder
prof. dr. Jan Six, tevens aanwezig in zijn
kwaliteit van rector-magnificus der Amster-
damsche Hooge-school, prof. d-r. Jan Veth,
prof. dr. A. J. der Kinderen, directeur van
de Rijksacademie van' Beeldende Kunsten,
prof. dr. V. Ph. Boissevain voorzitter van de
afd. voor de taal-, letter-, geschiedkundige en
wijsgeerige wetenschappen de Kon. Acade
mie van Wetenschappen, dr. A. Bredius, De
Bazel, freule Hartsen, C. G. Vattier Kraane,
Goudstikker enz.
Als autoriteiten1 woonden burgemeester
Tellegeni en mr. Duparc, deze laatste als Ver
tegenwoordiger van den minster van Onder
wijs en Schoone Kunsten, dè plechtigheid bij.
Het eerst werd het woord gevoerd door
mr. Chr. P. van Eeghen, voorzitter van de
en bij het uitspreken van het gebedsformu-1 stichting het Rembrandt-Huis.
KORTE BERICHTEN.
Door de duisternis misleid, is gister
avond1 J. v. H. te Rotterdam, in een 8 meter
diep ruim gevallen aan boord van het Ja-
pansche stoomschip „Uden .Miaru", waarop
hij werkzaam was. Per politieboot is de man
in hoogst ernstigen toestand naar het zieken
huis vervoerd1.
brand!
Ïf£i35
Woonplaats i
zulen warden verhoogd, ingaande 1 Juli 1919,
met 4 per week.
Het tegoed zal aan hot personeel ineens
worden uitgekeerd'.
HERVATTING DIENST OP
ENGELAND.
ja-
Nederlfl ndsch-Indië ie „le paradijs des
fanctiounaire»", zooale ean« een Eransdhroau
geestig npmerk+e; en de mwj hceff w ^.tach
tig gelijk.
Eer Indisch ar>M. rich fcovwu
het puWiok ver he "cc. Hij sneert, dat hij cr is
bij de „gratia Gods", imtede van bij de gra
tie van het volk. Daardoor vergeet hij, dat
het volk de ambtenaars-regeering moe kan
worden en dat hij 'bij monde van de verte
genwoordiging van dat volk tot aftreden ge
dwongen kan worden.
Wel is waar is er door dë instelling van
den volksraad hier en daar verbetering te be
speuren, dooh in het algemeen is de toestand
zoo; dat een ambtenaar meent dat hij met
het volk niets te maken heeft en boven de
wet staat.
Maakt hij fouten, en beklaagt men zich ten
rechte daarover, dan zal hij zijn fout nooit
erkennen, maar zich verdedigen tegen den
„toon" van de klacht.
Word't het een of ander in dë pers gehe
keld, de ambtenaar zal naar een •onjuistheid
daarin zoeken en die opblazen tot een opzet
telijke onwaarheid of leugen; den schrijver
een leugenaar of lasteraar noemen en zich
van de „zaak" afmaken met woorden: „waar
dergelijke tastbare leugen® zijn gedebiteerd,
acht ik het niet mondig verder op dit ge
schrijf in te gaan"en de hooge chefs
zijn blij, dat zo van het zaakje af zijn. Met
het vooruitzicht op hun pensioen, deponee-
ren zij den bundel en denken terecht: „Och,
dat kranten-artikel ie in dien tijd weer ver
geten."
De betrokken ambtenaar maakt heel dik
wijls promotie, buitengewone promotie zelfs...
en ziet later met nog meer minachting neer
op Jan Publiek!
Zoo zijn hunne manieren!
Verder lijdt het gros der Indische ambtena
ren aan de „lijntrekkersziekte". Zij zijn er
op uit om in een 'maximum tijd zoo min mo
gelijk arbeid te presteeren voor een zoo hoog
mogelijk inkomen. Het woord „loon" is dik
wijls niet op z'n plaats, want dat moet „ver
diend" worden!
Op de buitenstaanders trachten zij in-'
druk te maken van harde werkers, door met
veel poeha met reusachtige bundels (retro-
acta 1 naar huis te gaan, meestal bege
leid door een „oppas"en dan slaan ze
er tehuis natuurlijk geen oog inl
M'ultatuli heeft reeds over dat ambtena
rendom geschreven, maar in den loop der
tijd'en is er de enkele goeden niet te na
gesproken nog bitter weinig veranderd.
Men bleef voor den Max-Havëlaar Oost-In
disch doof1
Indië is een typisch bureaucratisch land
waar de „ambtenaar" in absoluten zin de la
kens uitdeelt. „Tel,"
EEN RELLETJE TE MAASTRICHT.
De „Nation Beige" meldt bijzonderheden
over da opwmding, dia in Limburg zou heer-
schen en Zondag tot een relletje tussehen
Limburgers en Hollandsche soldaten in de
zaal van de „Maastreechter Staar" zou heb
ben geleid. De soldaten sloegen met hunne
sa'bels, waarop de menigte Lonisch zou ge
roepen hebben: „Limburg bij Nederland 1"
De correspondent van de „Telegraaf" te
Maastricht, die op den bewusten avond de
uitvoering van de Maastriohtsche Tooneel-
vereeniging in de zaal der „Maastreechter
Staar" bijwoonde, deelt omtrent het voorval
het volgende mede:
Wegens den langen duur d!er voorstelling
kon een aangekondigd bal niet doorgaan,
waarover eenige jongelui achter in de zaal
tegen de omstanders hun misnoegen uitten.
Wachtmeesters der marechaussee, die zich
ter plaatse bevonden, bemoeiden zich onge
vraagd met het geval, en één hunner beant
woordde het aanbodl van den méchanicien K„
om een zijner meest luidruchtige vrienden
naaT hui» te geleiden; met sabelhouwen, ten
gevolge waarvan K. bloedende wonden aan
hoofd en rug bekwam. Zeer gehavend, werd
hij naar het politiebureau geleid; waar hij
door pijn en bloedverlies bewusteloos neer
viel. Hij werd naar het gesticht Oalvaziën-
berg gebracht, en daar verbonden. Zijn toe
stand was Maandagmorgen niet zonder zorg.
ïntusschen trokken de beide militaire po
litieagenten met de sabel omhoog de zaal in
en wilden die ontruimen. Telkens vielen hier
en d'aar nog 'klapperu Er ontstond een pa
niek, het volk drong naar de uitgangen, da
mes vielen flauw, kinderen huilden. Toen
een van de commissieleden de menigte tot
kalmte aanmaande, keerde eindelijk de rust
eenigszins terug, doch van af het tooneél
werd1 toen de zaal ontruimd door de rnaTe-
echaussees. Een hunner schreeuwde voortdu
rend: 'd'r uit, of geweld zal worden gebruikt 1
De beide hulpagenten zeiden, dat de commis
saris van politie hun had gelast de zaal leeg
tè slaan, De commissaris van politie vertelde
onsdat hij 't zoo niet had gezegd; wel had1
hij order gegeven de zaal te doen ontruimen,
omdat van een ordelijke voortzetting der
soirée toch geen sprake was. Met een weinig
meer tact en menschenkennis en vooral
kalmte had het incident voorkomen kunnen
worden. Het ontactisch en ruw optreden der
beide hulpmarechaussees werd d'oor alle oog
getuigen gelaakt.
Er is niet geroepen: „Limburg bij Neder
land". Van andere dan door het bruusk op
treden der marechaussee gewekte opwinding
of van anexioniatische uitingen was geen
sprake.
De correspondent voegt aan deze afdoen
de tegenspraak de mededeeling toe, dat te
gen de heethoofdige wachtmeesters, die den
indruk maakten niet nuchter te zijn, meer
dan één aanklacht 'bij de justitie is inge
diend1.
HELMOND, 9 Oct. In den vroegen mor
gen is err brand uitgebroken in een com
plex gebouwen waarin gevestigd zijn de pa
pierfabriek van de firma Henny, de man-
demakery van den heer Peeters en de
sboomho-oiperserij van de firma H. v. Dam.
De gebouwen stonden spoedig in lichte
laaie en zullen vermoedelijk uitbranden.
De stoomspuit tracht het vuur meester
te worden.
De fabrikon van de firma Henny en van
Van Dam zijn uitgebrand. De m-and'ema-
kerij heeft groote waterschade bekomen.
De gebouwen zijn laag verzekerd.
GEZONKEN.
DELFZIJL, 9 Oct. Hedennacht is he-fc
Duitscho motorschip Adler, gesleept door
het motorschip Vogelaar, gezagvoerder
kapitein Smit, op weg van Hamburg, Em-
den, Delfzijl naar Rotterdam, tijdens een
storm in het Oosit-Eriesehgaatje, gezonden.
De bemanning is gere'd.
DIEFSTAL VAN TAFELZILVER.
In het kamp Kranenburg te Harderwijk
heeft men een partij tafelzilver ontvreemd.
JAARBEURS' VOOR KUNSTNIJVER
HEID.
AMSTERDAM, 9 Oct. Voor de in No-
ivember a.s. te ho-uden Jaarbeurs voor
Kunstnijverheid ingericht door da Maat
schappij voor Beeldende Kunsten, zul Jen
Hare M'ajesteit de Koningin-Moeder als
'beschermvrouwe en Z. K. H. Prins Hen
drik der Nederlanden als' beschermheer
optreden.
DE BERLIJNSCHE METAAL
ARBEIDERS.
BERLIJN, 9 Oct. In de metaaiarbei-
ders'staking is gedeeltelijk overeenstem
ming 'bereikt. 40 Berlijnscbe firma's heb
ben de nieuwe looneisehen ingewilligd,
waarophet Verbond van Metaalarbeider:!
de staking bij deze firma's ophief.
DE ONTRUIMING VAN BALTISGHE
LANDEN.
_BERLIJN, 9 Oct. De bewerking der Pa-
rijsche „Temps", dafde Raad van Vijf de
Duitsche ontruimingsnota 'betreffende de
Paltische landen, onvoldoende verklaart,
•en tot de stopzetting van den levensmid
delen- en 'grondstoffentoevoer besloten zou
hebben, wordt in Berl'ijn betwijfeld. De
Duitsche regeering heeft nog geen bericht
ontvangen, dat in Versailles reeds -over de
beantwoording van de Duitsche ontrui
mingsnota een beslissing in ongunstigen
zin zon zijn gevallen.
DE GEVOLGEN DER BLOKKADE.
HAMBURG; 9 Oct. De thans vastgestel
de offi'cieele medische statistiek van 1917
voor Hamburg meld;t een toename van het
aantal d-o-oden -gevallen met 50 pet. en een
buitengewoon bo-og ziektecijfer ten gevolge
van het door de bl'okkade -ontstane gebrek
aan levensmiddelen.
ELZAS-LOTHARINGEN.
BERLIJN, 9 Oct. Uit Elzas-Lothflrin-
gen opnieuw massa-uitwijzingen gemeld.
De laatste dagen werden alleen reeds in
Baden 10.000 uitgewezen personen ver
wacht. Het onder dak brengen veroorzaakt
groote moeilijkbeden.
HET BEZETTE DUITSCHE GEBIED.
BERLIJN, 9 Oct. Voor.de bezette gebie
den in het westen van Duitsohland stelt (le
Rij-ksregeering een zelfstandig bestuur in,
welke zijn zetel te Oo'blenz zal hebben.
DE DUITSÖHE DEMOCRATEN.
BERLIJN, 9 Oct. De democratische
fractie der Nationale Vergadering koos in
de plaats van Schiffer, -den vr-oegeTen vice-
kanselier von Payer tot voorzitter.
EEN NIEUWE AANKLACHT.
BERLIJN, 9 October. Erzberger koes
tert het voornemen een nieuwe aanklacht
tegen Helferich In te dienen.
DE OPLOSSING VAN HEIT FTUME-
VRAAGSTUK.
LUGANO, 9 Oct. Volgen® een bericht
van de Stampa zijn onderhandelingen begon
nen tussehen de Italiaanscbe regeering en
d'Annunzioi. Het blad verzekert dat Titto-
ni hard wer'kt aan dë oplossing van bet
Adriatisehe conflict. Men veronderstelt,
dat de -oplossing van het Fiume-vraagstuk
klaar is voor het begin van de Italiaansche
verkiezingen.
PERSDELICT.
HAARLEM', 9 Oct. De Haarlemsehe
rechtbank deed uitspraak inzake de onder
wijzer J. P. K., te Haarlemmermeer, tevens
redacteur aan de Volksmeerbode, door den
R.-K. pastoor aldaar aangeklaagd, wegens
beleediging in een artikel door den redac
teur -opgenomen, waarin beschuldigingen
geuit werden, welke voor den pastoor min
der aangenaam waren, veroordeeld tot 30
'boete of 15 dagen hechtenis.
De eisch was 50 dagen hechtenis subs.
30 -dagen hechtenis.
GESTOKEN.
TIEL, 9 Oct. Onder Kesteren is gister
middag dë knecht Eksberg van den tarwe-
handelaar van Ecwijn uit Sielen d'oor N.
V. S. levensgevaarlijk gewond door mos
steken in den borst.
DOODSLAG.
TIEL, 9 Oct. De rechtbank veroordeelde
heden S. L., wegens doodslag op den bur
gemeester van Beets tot 15 jaren gevange
nisstraf, en P. K., Wegens medepli-chtig-
heid_ en poging tot diefstal met braak, tot
2x/2 jaar gevangenisstraf, beiden met aftrek
van preventief.
Tegen beiden was 20 en 12 jaar geëi&cht.
D'E 8-OCTOBERVIER1NG.
DE MARMERGEO'EPEN EN MUZIEK
UITVOERING OP HET WAAGPLEIN.
Een avond^drukte in de stad, z-ooals Alk
maar die slechts een paar maal in 't jaar
kent. Eën menigte menschen schoof tegen
half negen vo-ort door de Lamgestraat en
Houttil naar het Waagplein, alwaar men
zich om het houten hek schaarde of een dub-
