DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
A. Fortuin,
Lfiïsig door iBt'gBtale'lawl,
No.
Honderd een en twintigste Jaargang.
1919
VRIJDAG Directeur: G. H. KRAK. Hoofdredacteur;:1 TJ. N. ADEMA.
31 OCTOBER.
EUuitenlandsch overzicht.
üujifcöiüajuuL
Binnenland.
Kleedermaker.
Ai) 4
Dit nummer bataat uit 2 bladen.
Abonnementsprijs bl] vooruitbetaling per 3 maanden f 2,00, franco per post f 2,50. Bewijsnummers 5 ct. Advertentieprijs 20 ct. per regel, grootere letters naar plaatsruimte.
Brieven franco N.V. Boek' en Handelsdrukkerij v/h. He'rms. Coster Zoon, Voordam C 9, Telef. Administratie Nr, 3. Redactfe Nr. 33.
De Duitsche regeering durft meer en meer
haar gevoelen over een h. i. onrechtvaardige
behandeling van de zijde der Entente uiten.
Men weet hoe verontwaardigd zij is ge
weest over de nieuwe blokkade der Oostzee
havens, de strafmaatregel der Entente, omdat
de Duitsche troepen uit de Ealtische provin
cies niet spoedig genoeg naar het Duitsche
vaderland terugkeerden.
De Entente begint blijkbaar in te zien, dat
zij Duitschland wel wat te hard aangepakt
heeft en zij heeft dan ook de blokkade in zoo
verre verzacht, dat zij de territoriale wateren
er buiten gelaten heeft.
Eerst op 26 October. ren thans tot de
Entente gerichte Duilsuie nota, is de op 10
October opgelegde blokkade van de territori
ale wateren opgeheven. Volgens de bij de
Duitsche regeering ingekomen berichten be
vinden zich op de reede van Reval acht Duit
sche schepen, die door de Engelsche zeestrijd-
krachten daar zijn binnengebracht. Andere
schepen worden in Libau vastgehouden,
waarbij een lichter met 1400 ton steenkolen,
die naar Koningsbergen opgebracht werden.
In de nabijheid van de Deensche kust werden
meerdere stoomschepen aangehouden en al
die schepen, hadden de vereischte vaarver-
gunning en waren uitgevaren vóór de blok
kade van kracht werd.
Deze blokkade heeft overigens tot een zeer
groote benadeeling van het Duitsche econo
mische leven geleid.
In de Oostzeehavens liggen tallooze Duit
sche schepen stil en de onontbeerlijke grond
stoffen en levensmiddelen kunnen niet aange
voerd worden.
De uitbreiding van de blokkade tot de vis-
scherij die, beperkt tot de kustwateren, wei
nig voordeel oplevert, had een zeer ernstig
tekort aan levensmiddelen voor de groote ste
den en een zware schade voor de visschersbe-
volking tengevolge.
Ook zal deze beperking den aanvoer van de
noodzakelijke kolenhocveelheden ter voorko
ming van een algeheele ineenstorting van het
economisch leven in Oost-Pruisen wezenlijk
bezwaarlijk maken.
Een en ander leidde reeds tot staking van
het electriciteitsbedrijf in Koningsbergen,
waar ook het gas- en waterleidingbedrijf met
stopzetting worden bedreigd.
Vervolgens betuigt de Duitsche rcgcering
nogmaals haar onschuld over het gebeurde
in de Baltische provincies, voor welke ge
beurtenissen de Oostzee-blokkade thans als
strafmaatregel wordt toegepast.
De Duitsche regeering vestigt er nog eens
de aandacht op, dat de Duitsche militaire au
toriteiten aan de ondernemingen tegen Riga,
die als directe aanleiding tot de blokkade
werden aangevoerd, niet hebben deelgeno
men.
Voor zoover vroegere Duitsche troepen,
thans onder bevel staande van de West-Russi
sche legerleiding, daaraan zouden hebben
deelgenomen, kan de Duitsche rcgcering
slechs herhalen, dat zij van haar leant alle
pogingen in het werk gesteld heeft om dat
te verhinderen.
Wanneer ondanks dezen stand van zaken,
tot de blokkade werd besloten en deze zelfs
tijdelijk over de kustwateren 'werd uitge
strekt, dan moet de Duitsche regeering tegen
deze onrechtvaardige maatregelen, waardoor
talloozcn, die geheel onschuldig zijn aan de
m'beurtenissen bij Riga, getroffen worden,
nogmaals plechtig voor de geheele wereld
protest aanteekencn.
Anderzijds kan de Duitsche regeering geen
enkele militaire reden voor een voortduren
van de drukkende beperkingen erkennen en
zij verzoekt dringend deze tijdelijk door de
Entente getroffen maatregelen geheel op te
heffen en schikkingen te treffen, dat alle
vastgehouden schepen, die bij hun aanhou
ding onkundig waren van den blokkade-toe-
stand, worden vrijgegeven.
Met belangstelling mag afgewacht worden
welke houding de Entente thans tegenover
de Duitsche regering zal aannemen.
De instelling van een commissie van onder
zoek, die ook in Berlijn haar licht op zal ste
ken, bewijst wel, dat men er van overtuigd is,
dat de gebeurtenissen bij Riga niet geheel
aan den onwil der Duitsche regeering zijn
te wijten.
En wanneer blijken mocht, dat de Duitsche
regeering alles deed wdt in haar vermogen
was om de troepen van de, ijzeren divisie
naar Berlijn terug te doen keeren, zal de En
tente de voor de Duitschers zoo lastige blok
kade van de Oostzee-havens wel opheffen.
Ten slotte mag toch niet alleen naar mili
taire adviseurs als maarschalk Foch geluis
terd worden. De oorlog is ten einde en de
geheele wereld heeft er belang bij, dat zoo
spoedig mogelijk met militaire dwangmaatre
gelen gebroken wordt.
En zeer zeker is het ook in het belang der
Entente dat de Duitsche handel en industrie
zoo weinig mogelijk belemmering ondervin
den opdat Duitschland spoedig in staat ge
steld kan worden zijn groote verplichtingen
aan de Geallieerde- en Geassocieerde mo
gendheden zoo volledig mogelijk na te ko
men.
Dat ondanks de economische blokkade de
Bolsjewiki wa ruimer ademhalen is geheel
aan den tegenslag der hen aanvallende troe
pen te wijten.
Uit Stockholm wordt nu weer bericht, dat
de troepen van generaal Joedenitsj weer na
bloedige aanvallen der Bolsjewiki moesten
Begrijpelijkerwijze is de stand van zaken in
Rusland voor de Bolsjewiki heel wat beter
geworden na het terugtrekken der Britsche
troepen uit Noord-Rusland.
Minister Churchill heeft in het. Lagerhuis
de oorzaken voor vermeerdering der legerbe-
grooting uiteen gezet en daarbij over de ie-
geruitgaven in Rusland gesproken.
Volgens dezen minister waren de Engel
sche troepen veilig en behendig uit Noord-
Rusland terug getrokken zonder nadeel aan
de Russen en Engelands reputatie te doen
Minister Churchill noemde Denikin's posi
tie zeer verbeterd.
In Maart waren er op de fronten rondom
Rusland 430.000 Bolsjewiki en 320.000 anti-
Bolsjewiki, maar in September waren deze
cijfers reeds 460.000 en 640.000, waaruit
blijkt dat de toestand voortdurend verbetert.
Maar waaruit dan teel ook wel blijkt, dat
de Bolsjewiki hier krachtiger dan vroeger
zijn geworden.
terug trekken.
KONING ALBERT EN HET
AiVlEKiKAANSUtlE CONGRES.
Koning Alüert heeit Dinsdag te Washing
ton,een groote ovade genad van ue eeiue
Huizen van het Congies. in eik Hms meid
Juj een toespraak,, waarin tiii zija aaftKöaar-
neid en bewondering wssprak voor wat Aine-
rika neett gedaan in üeu oorlog. Hg legde
er' tevens aeu nadruk op uoe ue ontwerpers
van de Belgiscne constitutie de schuldenaren
ztjii van de vereenigae ötaten en Beigie nooit
zou worden verbroken. Ook sprak uij zijn
dank uit jegens alle Amerikanen die' zijn
volk in dezen oorlog zijn komen nelpen.
Woensdagmorgen hèett het Belgische ko
ningspaar een bezoek gewacht aan het
hooiukwarüer van het Nationale Roode
Kruis.
In den namiddag huldigen Hunne Maje
steiten en de hertog van Brabant Washing
ton door een bezoek aan Mount Vernon te
brengen.
Vanavond geeft de Staatssecretaris voor
Bmnenlandscae Zaken ter hunner eere een
diner.
TOENEMENDE WERKWILLIGHEID IN
DUITSCHLAND.
Ter bevestiging vaa het ieit, dat in Duitsch
land de lust tot arbeiden weer toeneemt,
wordt er in de Beilijuseüe bladen op gewe
zen, dat talrijke arbeiders zich bereid ver
klaren tot den kort geleden nog gewcigerden
arbeid tegen stukloon en dat m de staatsoc-
oiijven uitsluitend tegen stukloon wordt ge
welkt. dok ia ue Duitsone koienprouuuie vait
eeu langzame stijging te constateereu.
Naar de „Oerinaniaverneemt, is de ko-
leuproduetie thans voor de eerste maal sedert
de revolutie tot ÏUO.UUÜ ton per dag gestegen.
De heteekenis van dit cijler zal men eerst juist
kunnen beoordeeien, wanneer men hedenkt,
dat in den vredestijd de kolen-productie in
Upper-Silezie ongeveer 14U.ÜUU ton per dag
bedroeg, in den oorlog tot 13U.0UU daalde eu
na de revolutie met meer dan 8085.UÜU en
soms nog minder bedroeg. Ook is er een
verbetering in het transport ingetreden.
DE ARBEIDSONRUST IN SPANJE.
iNaar uit Madrid wordt gemeld, wekt de
actie van de spoorwegarbeiders nog altijd de
bezorgdheid van de Spaansche regeering.
Volgens de laatste berichten heelt het 'be
stuur van den spoorwegarbeidersbond beslo
ten de staking eenigeu tijd uit te stellen, ten
einde af te wachten, of nog een minnelijke
schikking kan worde ngetroifen. Zooals uien
weet eischen de spoorwegarbeiders veraoo-
giug van loon, benevens zekere sociale verbe
teringen.
Een eigenaardigheid bij deze dreigende
staking is, dat de vertegenwoordigers van de
spoorwegarbeiders, die tot de staking hebben
besloten, wanneer de eischen binnen zekeren
tijd niet zijn ingewilligd, slechts 20,000 van
de 130.000 Spaanscne spoorwegarbeiders
vertegenwoordigen. Daarom is het nog een
vraag, of de staking, indien zij werd algekon-
digd, wel algemeen zou worden, zooals het
bestuur van den hond beweert,
DUITSCHE KRIJGSGEVANGENEN IN
ENGELAND.
Een Woensdagavond uit het Engelsche
krijgsgevangenkamp te Domington-Hall te
ruggekeerde officier deelt aan de „Schlesische
Volkszeitung" mede, dat in 'het genoemde
kamp op bevel van de Engelsche regeering
de commandant van de Duitsche oorlogs
schepen van Scapa Flow, admiraal Reuter,
een kapitein-luitenant en een eerste luitenant
ter zee, drie vlieger-officieren (die boven
Londen bommen hebben geworpen) een
U-boot commandant en zes manschappen van
de Scapa-Flow vloot ter beschikking worden
gehouden. De officieren zullen voor een ge
rechtshof verschijnen. Ook den ongeveer 120
overigen Scapa-rlow officieren wordt niet
vergund naar het vaderland terug te keeren
zij zullen tot aan den afloop van het proces
in Downington Hall moeten blijven.
DE DUITSCHE NATIONALE
VERGADERING.
In de Nationale vergadering werd gisteren
de begrooting in derde lezing aangenomen.
De beide rechtsche partijen en de onafhanke
lijke sociaal democraten stemden tegen. De
volgende zitting zal plaats vin den 20 Nov.
a.s. ten drie ure n.m.
EEN VERKLARING VAN ERZBERGER.
In de gister gehouden zitting van de Na
tionale Vergadering verklaarde bij de derde
lezing van de begrooting de rijksminister van
financiën Erzberger o.a., dat de begrooting
voor 1918 de hoogste was die Duitschland
ooit had gehad. Die voor 1919 sluit op
57,417 millioen mark. De oude belastingen
zullen naar schatting 6 milliard opbrengen
en de nieuwe zullen ook wel aan de verwach
ting beantwoorden
Vaste posten voor de uitvoering van het
vredesverdrag kan men niet vaststellen. Een
deel er van is begrepen in de rijksschuld. De
tegenpartij moet in de gelegenheid gesteld
worden de Duitsche productiviteit te toetsen.
Dat is ook voor Frankrijk veel gewichtiger
dan fantastische getallen. Wij zullen het ver
drag loyaal uitvoeren doch wij kunnen niet
meer doen dan mogelijk is.
Het vredesverdrag kan niet door geld wor
den nagekomen, doch door goederen en pro
ductie en afstond van vorderingen. Trans
portmoeilijkheden en gebrek aan grondstof
fen yerhinderen ons thans reeds onze ver
plichtingen na te komen. Wij kunnen slechts
betalen 'van hetgeen wij meer hebben dan het
minimum om van te bestaan. Daarom moet
de productiviteit verhoogd worden.
Wanneer onze valuta vermeerderen, kun
nen wij grondstoffen invoeren. Kleine midde
len helpen niet, misschien wel een groote lee
ning om het in de wereld in omloop zijnde
Duitsdie geld ongeveer 17 milliard Mark
in zijn waarde te consolideeren. Het volk
moet zichzelf ..elpen, ieder moet zijn plicht
doen en arbeiden'. Dan zal Duiteduand weer
crediet hebben.
DE OPPERSTE RAAD.
Donderdagmorgen vergaderde de Opper-
see Raad onder voorzitterschap van Pichon.
De beraadslagingen werden voortgezet over
de maatregelen, welke genomen zouden wor
den, tengevolge van het. niet uitvoeren door
Duitschland van verschillende militaire, ma
ritieme en finantieele bepalingen van het wa
penstilstandsverdrag. De Raad hield er zich
mede bezig, dat het van kracht worden van 't
verdrag, den vredestoestand in de plaats stel
lend voor den wapenstilstand, door Duitsch
land zal worden aangegrepen in verband met
de bepalingen,-welke wel in het wapenstil
standsverdrag, doch niet in het vredesver
drag voorkomen. Overwogen werd de op
stelling van een ontwerp-protocol, waarbij
de Duitschers zich moeten verbinden de be
palingen na te komen van het wapenstil
standsverdrag, die zij niet in acht nemen,
zoodat deze bepalingen niet geriskeerd wor
den, te worden geannuleerd.
O OK EEN TCECOPT),
Volgens een bericht uit de „Times" is het
bekende successtuk „Chu Chin Chou" thans
1400 maal achtereen in His Majesty's theatre
opgevoerd. Dit succes is nog nimmer ge
ëvenaard, het v est erbij ikomt nog het ook
ten onzent zeer bekend©: „De Tante van
Charley" dat in Engeland 1440 keer achter
een werd opgevoerd. De voorstellingen van
Chu Chin Cbon werden bijgewoond door niet
minder dan 1.765.104 personen.
DE PIJJAMA ALS STRAATTOILET.
liet Amrrikaansche Roode Kruis heeft
400.000 pyjama's ter beschikking gesteld van
de hospitalen in den Balkan De kleerennond
i's echter in deze landen zoo gestegen, dat
m'en Turken en Bulgaren, Grieken en Roe-
meniërs in deze „evening-dress" op straat
ziet flaneeren.
VERPLICHTE AANGIFTE VAN LONG-
TUBERCTTLOSE.
Bij de Fransehe Kamer van Afgevaardig
den is een wetsontwerp ingediend, waarbij
het verplichtend is ieder geval van open
longtuberculose binnen de 5 dagen nadat dit
door den dokter is geconstateerd aan te ge
ven. Daartoe zal een speciale dienst ingericht
worden, die de patiënten, indien zulks noodig
is, de noodige hulp en eventueel opname in
een ziekenhuis verschaft.
.DE NOODLOTTIGE GRIEP.
Volgens Fransehe statistieken heeft de
griep in 14 maanden meer slachtoffers ge
maakt dan de oorlog in 4ka jaar. Echter
werd Europa niet het ergst geteisterd. Hevig
woedde de Spaansche ziekte in de Vereenig-
de Staten, waar 40 pet. der bevolking werd
aangetast en meer dan 6 pet. stierf. Ook in
Afrika en Australië heerschte de griep in
sterke mate. Het ergst echter werd Azië be
zocht; alleen in Britsoh-Indië' stierven 6
millioen menschen. Men schat, dat over de
geheele wereld 20 millioen menschen aan de
griep zijn overleden.
DE TOENAME DER GEBOORTEN IN
NOORD-AMERIKA.
Ir» tegenstelling met het oude uitgemoor
de Europa, vertoonen de Vereenigde Staten
een belangrijke taoename der geboorten. In
1918 werden 2.700.000 kinderen geboren te
gen 2.043.000 in 1917. De (kindersterfte be
draagt te Nieuw-York 92 per 1000 (in 1917
89) en te San Francisco slechts 57. In 45
steden met meer dan 100.000 inwoners, be
droeg de sterfte, niettegenstaande de 'griep
epidemie 10.35 per 1000 inwoners.
DE OORSPRONG VAN VEELGELIEFDE
TALISMANS.
Het woord' talisman is van Arabischen
oorsprong, in welke taal het „tooverbeeld"
beteekent. Een der meest bekende gelukstee-
kena is wel het hoefijzer. Dit is nergens an
ders van afkomstig dan van de wassende
maan, die volgens een oer-oud volksgeloof
geluk brengt. Het op de deur gespijkerde
hoefijzer is dus eigenlijk een afbeelding van
de maansikkel en de punten behooren dan
ook naar boven te wijzen. Ook de haan
wordt «1» «en geluksprofeet beschouwd, en
als weersignaal doet hij no-g op vele torens
dienst. Reeds in de Middeleeuwen werd bet
dier beschouwd .als een verjager der duistere
machten en een beschermer tegen den beo-
zen blik. Dit bijgeloof houdt waarschijnlijk
nauw verband met het Bijbelverhaal omtrent
de verloochening door Petrus, toen de haan
driemaal kraaide. Een ander gelukssymbool
is de in de laatste jaren zoo geliefde svastika'
het oude zinnebeeld van de kracht en den ze
gen der zon. Volgens1 een Oosterseh bijgeloof
vertoonde de plategrond van den legendaris-
chen tempel van Salomo' dezen vorm. Gedu
rende den oorlog werd veelal als oaheilwe-
rend teeken de scarabaeus, de Egyptische
heilige kever gebruikt. Deze kever wikkelt
haar eieren in mest en maakt er pillen van
(vandaar de naam pillendraaier). Door
Egyptische troepen is dit embleem van de
onsterfelijkheid naar het Westen gebracht,
waar het groeten opgang maakte.
DE DEGENERATIE VAN DEN
KLEÜRENZÏN.
Een Engelsch physïoloog, Mr. Foxton wijst
op de groote degeneratie van den kleurenzin.
Gedurende de laatste jaren waren alleen
fletsche, neutrale kleuren mode: vaalbiuin,
grijsblauw, oud-rose, zachtgroen. Alle sterk
sprekende kleuren die het oog van een kind
of ©en eenvoudig man, verrukken, werden
boersch en onbeschaafd geoordeeld. Mïr. Fox-
ton acht deze zoogenaamde beschaving ech
ter geen teeken van vooruitgang. Het bewijst
alleen, dat onze oc-gen, achteruitgegaan door
'het electrisoho licht, door roet en stof, door
nervositeit, helle 'kleuren, niet sneer verdra
gen kunnen. Ons gezichtsvermogen is er te
nerveus en te ziekelijk-gevoelig voor ge
worden. Thans schijnt het getij weer wat te
kenteren, dezen winter zijn althans sprekende
'kleuren mode.
EEN NIEUWE, METHODE TER L
STRIJDING VAN DIPHTERITIa.
Een nieuwe methode ter bestrijding der
diphteritis wordt door den Nieuw-Yorkschen
gezondheidsdienst bericht. Deze bestaat
'hoofdzakelijk uit een nieuw serum en een
voorbehoedingsprocedé. Onder de huid' van
een gezonde wordt het diphterie-gif inge
spoten. .Als men niet immuun is, ontstaat er
een lichte, plaatselijke ontsteking, waarna
men gedurende drie jaar immuun is. Hét
bleek, dat meer dan 63 pet. der geinjecteer-
den volkomen immuun was,
KORTE BERICHTEN.
De boeren in Beieren hebben besloten
geen levensmiddelen meer te leveren aan ste
den, waar radicale „putsche" op touw worden
gezet. Zij willen zich bij de „inwonersweezen"
aansluiten om zoo noodig tegen de steden op
te rukken.
De Verwart» meldt uit Straatsburg,
dat daar een algemeen© staking dreigt, indien
Millérand met arrestaties voortgaat en met
uitwijzing blijft dreigen.
De kosten der veelevering door Duitsch-
lan aan Frankrijk en België bedragen on
geveer l1/* milliard Mark.
De Duitsche Rijksregeering heeft zich
in haar kabinetszitting met de Baltische
kwestie bezig ©houden en geconstateerd', dat
de stand der kwestie KiOg onbevredigend is.
Er zullen scherpe maatregelen worden geno
men. Alle manschappen, die voor 11 Nov. de
Duitsche grens niet zullen hebben overschre
den zullen als deserteur worden beschouwd.
Volgens de Tagliche Rundschau zouden
van de Duitsche troepen in het Oostzeege
bied 34000 manschappen zich bij het West
Russische leger hebben aangesloten.
Clemenceau heeft Donderdagmorgen op
het Ministerie van 'Oorlog ontvangen gene
raal Gouroud, booge commissaris van de
Fransehe Republiek in Syrië, opperbevelheb
ber van het leger in den Levant.
De bestuurders der mijnwerkersorgani-
saties in Indianapolis hebben verklaard de
stakingsbevelen niet te zullen intrekken,
zoodat Zaterdag a.s. meer dan öOO.'OOO mijn
werkers in staking zullen gaan.
De vertegenwoordigers van de Ver.
Staten van' kapitaal en arbeid zullen niet-
officieel .aan de internationale arbeidsconfe-
rentie deelnemen.
Een opstand in O'ekrajina heeft zich
ter weerszijden van de Dnjepr uitgebreid.
De amendementen van Shield en Mo
ses in den Amerikaanschen senaat zijn ver
worpen.
Gompers verklaarde zich voor de staal-
staking.
Lord Parmoor heeft het initiatief ge
nomen tot besprekingen in verband met d'en
hongersnood te Weenen.
De president Wilson neemt voortdu
rend in beterschap toe en bemoeit zich weer
met staatszaken. Zijn eetlust, slaap en spijs
vertering zijn goed. Elr zullen nu n'iet meer
dagelijks bulletins omtrent zijn gezondsheids-
t'oes'tand worden uitgegeven.
EERSTE KAMER.
In de zitting van gisteren kwam aan de or
de de werkloosheidsverzekeringsnoodwet en
opheffing van het Koninklijk Nationaal
Steuncomité.
De heer De Waal Ma 1 ef ij t had ern
stige bezwaren tegen de voorgestelde verzeke
ring. Het stelsel van bijslagen op de uitkee-
ringen achtte hij strijdig met het beginsel
van verzekering en door de bepaling dat de
gemeenten de helft van dien door den minis
ter geheel zelfstandig vast te stellen bijslag
moeten betalen, wordt z.i. de autonomie der
gemeenten aangetast.
Telefoon 141, ALKMAAR.
Minister Aalberse wees er op,
dat men hier te doen heeit met een tijdelijke
noodregelingals de aanleiding voor bijsla
gen verdwenen is, houden deze op. Bovendien
is een definitieve regeling spoedig te wach
ten.
Het ontwerp werd z. h. st. aangenomen.
Daarna kwam in behandeling de arbeids
wet.
De heer Stork zou voorstemmen, niette
genstaande zijn ten deele zelfs prwcipieele
bezwaren niet waren verdwenen. Hij wilde
evenwel de verantwoordelijkheid voor een re-
geeringscrisis in de huidige omstandigheden
met aanvaarden. Bovendien was hij er zeker
van, dat de omstandigheden zullen noodza
ken tot wijziging vaii verschillende bepalin
gen.
Spr. kwam op voor >hst recht der werkge
vers om hun bezwaren aan te voeren. Voorts
betwistte bij dat de arbeiders algemeen een
achfurigea arbeidsdag zouden verlangen. Hij
stelde vertrouwen in de vrijheid voor werkge
vers en werknemers, om samen hunne belan
gen te behartigen.
oj... meende dat een verkorte arbeidstijd
zou leiden tot nieuwe loonsverhoogingen en
grooter duurte. De 45-urige arbeidsweek had
ra ons land niet mogen worden ingevoerd,
.oordat zulks ook in andere landen was ge
schied. Den socialen vrede verwachtte spr.
niet als gevolg van de voorgestelde maatre
gelen. H- was vooral tegen een zoozeer ver
korten arbeidstijd met het oog op de daarvan
te verwachten vermindering der productie. De
regeling van de overwerkvergunning wond hij
volstrekt onvoldoende.
Spr, was er van overtuigd, dat de wet zeer
verwarrend zal werken op onze industrie,
vooral op de kleine ondernemingen. Ook de
minister van financiën zou de nadeelige ge
volgen ondervinden tengevolge van den min
deren bloei derodememingen.
De heer Van Houten adhtte de door
den minister aangegeven ratio der wet: be
scherming economische zwakheid, onjuist. De
georganiseerde arbeider is niet de economisch
zwakkere.
Iemand die in een werkplaats 8 uur en
buiten een werkplaats 10 uur per dag met
lust werkt, heeit genoeg gedaan om een zoo
groot mogelijke productiviteit te bereiken. Spr
verwachtte dat de wet een der zegenrijkste
van ons land zal blijken.
De heer Polak bracht hulde aan minis
ter Aalberse vo^ zijn krachtige werkzaam
heid en ook aai' ?u 'te door jarenlange actie
de totstandkoming dezer wet •hebben voorbe
reid. Op de vraag of de wet te danken is
aan de November-gebeurtenissen ging spr.
niet in. Hij trad in een weerlegging van de
tegen het ontwerp aangevoerde bedenkingen.
Ten 4 uur 45 werden de beraadslagingen
verdaagd tot 's avonds half 9.
Des avonds 8 uur werd de vergadering
voortgezet.
De heer Polak (S.D.A.P. Friesland)
zette zijn afgebroken rede voort en betoogde,
dat wat ons land betreft, de sombere voorstel
lingen der heeren werkgevers ook nooit zijn
uitgekomen.
Bij de behandeling der Arbeidswet in 1889
bereikten de Kamer 44 adressen, waarin fa
brikanten betoogden dat de wet voor hun in
dustrie doodelijk was.
De wet is aangenomen en uitgevoerd en de
industrie nam steeds in bloei toe.
In 1911, toen een wetsontwerp in behan
deling was tot herziening der Arbeidswet, be
reikten de Kamer wederom 44 adressen. De
glasfabriek in Vlaardingen werd wederom
doodelijk in haar bedrijf getroffen; de Til-
burgsche lakenfabrikanten klaagden over de
moeilijke concurrentie met het buitenland, 't
was precies dezelfde toon, welken de heer
Stork hier heden liet hooren. De Bond van
Ned. Werkgevers verzocht der Kamer,"niet
op zoo'n onberaden wijze de Ned. Industrie
in haar hartader aan te tasten.
Ook van deze bezwaren is in de praktijk
niets gebleken en kan het nu verwondering
wekken dat men thans schouder-op'halend die
derde litanie van bezwaren der heeren werk
gevers aanhoort?
Men vreest nu de buitenlandsche concur
rentie, maar de mijnwerkers en metaalbewer
kers in Duitschland, Engeland en Amerika
werken korter dan 48 uur per week. De
diamantbewerkers hebben sedert 1911 reeds
een 47-urige werkweek, zonder overwerk en
heeft dit nu de diamantnijverheid belet te-
concurreeren met het buitenland Geen spra
ke van, zegt spr.
Juist de groote vaardigheid der buitenland
sche arbeiders ligt hierin, dat zij over meer
rust beschikten, over betere voeding, betere
woning enz. Het lot van den Engelschen ar
beider was altijd veel beter dan dat van on
zen arbeider en daardoor was het Engelsche
geslacht vopr den arbeid veel beter geschikt
dan het onzen. Juist door die betere arbeids
toestanden kon de Engelsche industrie con-
curreeren met onze industrie.
Heeft hij geen bezwaren tegen dit ont-
tv
ALKMAARSCHE COURANT.
