worden rót wMWer van Kkdoadte.
'Naar wij vernamen k<w®t ernstig in. aan
merJdng jhuair. A. C. D. de Graeff, vroeger
vice-pucsidfeat vac din Raad van NecL-Indië,
thans -te 's-Graverahage, die aanvankelijk be
stemd .cheer, cm te werden becyemd. tot Ned.
gezant to Tokio.
Ock wordt genoemd de naam van mr. D
Takna, broeder van den. oud-minister van
Landbouw, thans in Ned.-In'dlië.
Voorts vestigdë men onze aandacht op het
feit, dat, daar de heer Idenburg tot 5 Novem
ber a.s. verlof is verleend, de benoeming van
dien opvolger eerst tegen, dien" datum is te
verwachten.
BELGISCHE KOLEN.
Naar de Stand." meldt, heeft het Rijksko
lendiistrihutiebureau aan de Brandstoffen-
commissies bericht gezonden, dat geen be
zwaar staat, om aan particulieren toe te
staan, dat zij Belgische kolen invoeren, mits
afstand gedaan worde van het minimum-
rantsoen.
DE REGEER ING S STEU N AAN
LETTERKUNDIGEN,
Op dè Staatsbegrootiing 1919 is een be
drag va» 5000 uitgetrokken voor steun
aan noodlijdende letterkundigen, welk be
drag ter beschikking is gesteld aan de ver-
eemiging van Nederlandsche letterkundigen.
Deze beeft in den loop van dit jaar de be
kende toelage aan- W. Kloos en mevr. Hélène
Swarth toegekend. Thans is aan den dichter
Penning een toelage geschonken, terwijl aan
mevr. van QoghKaulbach en 'den naar
Zwitserland vertrokken schrijver O. van Hul
zen eveneens een deel van het regeeringssub-
sidie zal worden ter hand gesteld.
Voorts moet het plan zijn 1000 der re-
geeriogssubsidïe te storten in het ondersteu
ningsfonds der vereeniging.
GEMENGD NIEUWS.
EEN ZONDERLINGE GEMEENTE-
HUISHOUDING.
E)e Commissaris der Koningin in Gelder
land zal zich heden naar Elburg begeven
ten einde persoonlijk een onderzoek in te stel-
len naar den gang -der gemeentelijke huis
houding, waaromtrent vreemde verhalen de
ronde doen.
Maar g-rrendYttd en hebben tok
dezen nag te "erliezen. Aar hen mag imet ons
toedoen niet 'bevearheid werden Mattheus
13 vers 1?,: „Wie niet heeft, van dien zal ge
nomen worden ook de.t wat hij 'heeft."
TEGEN HET RECHT VAN
VE RE E NI GI NG E'NL
Naar dë landelijke federatie van metaal
bewerkers mededeelt, heeft de firma Kerkho
ven- en Vonk, vijlenfabriek te Rotterdam ar
beiders gedwongen voor het lidmaatschap
vara de federatie te bedanken, op straffe van
inhouding van den diuurtetoeslag en het drei
gen met stopzetten van dë fabriek.
Mr. VAN GROENENDAEL.
In het dezer dagen verschenen rapport der
crisis-enq uê te-commissie geeft inzake de
bruinkool-kwestie deze commissie als haar
haar oordeel te kennen; dat h. i. de bewerin
gen in het dagbladi „Het Zuiden", waarin o.
m,. dë regeering werd verweten, dat zij zich
er toe zou hebben verplicht zorg te dragen,
dat de N. V. Bergerode tot en met Augustus
1920 geldt veel geld, zou verdienen, en even
tueel bij te spingen, indien de exploitatie te
genviel, 'gedeeltelijk uiterst lichtvaardig, an
derdeels volkomen onwaar bleken te zijn.
Tevens sprak de commissie haar afkeuring
uit voer de handelswijze van den hoofdredac
teur van genoemd blad, die herhaald verzoe
ken om nadere inlichtingen onbeantwoord
liet en zoodoende wegdook, -om maar geen in
lichtingen te behoeven te geven.
Merkwaardig is het in dit verband te we
ten-, aldus de Tel.,dat de schrijver van het ge
wraakte artikel in „Het Zuiden" was de be
faamde heer mr. dr. H. van Groenendael, al
thans gaf deze aan het blad alle bouwstoffen
voor dit artikel. Toen dë gelegenheid aan liet
blad, dus aan mr. Van Groenendael, werd
geboden om zijn beschuldigingen te bewijzen,
zweeg hij als het graf.
't1 Was dezelfde heer Van Groenedael, die
volfgens dë verklaringen van den heer Van
der Landë Jr., diens vader tot de exploitatie
van bruikool had- aangespoord, terwijl alle
deskundigen bij onderzoek deze ten sterkste
afraadde»'; dezelfde heer Van Groenendael,
die een der houders van de Bergerode con
cessie was, en wden later de toegang tot de
kantoren 'der maatschappij werd ontzegd!
MOORD EN ZELFMOORD.
Dinsdagavond is de 36-jarige heer C. A.
Botz, procuratiehouder en lid der firma Klin-
gelberg, in zijn woning aan de Graaf Floris-
straat tie Rotterdam vermoord door den 24-
jarigen kantoorbediende F. Heixnbeok, even
eens werkzaam bij' de firma. Te 7 uur was H.
per auto aan- de woning van den heer Botz
aangekomen en had gevraagd waar de heer
B. was. Toen diens vrouw zei„in de zijka
mer", ging H. daaïheen en kort daarop hoor
de mevrouw B. een schot. Zij zag H. de ka
mer uitSnellen met een browning in de hand.
Hij verliet dë woning en vluchtte blootshoofd
en zonder jas, volgens een verklaring van
den' chauffeur, die buiten wachtte, in de rich
ting van- de Heemraadsingel. Het slachtoffer
bleek" door een kogel in het hoofd te zijn ge
troffen. Hij- was onmiddellijk dood. In H.'é
overjas die aan den kapstok hing, vond men
nog een aantal scherpe patronen. Onmiddel
lijk werd- door de politie naar alle zijden het
signalement van den dader verspreid. Gister
morgen kreeg men. bericht, dat het lijk van
H. door personeel van het kerkhof te Delfts
haven was gevonden met een gat door het
hoofd. Hij heeft zichzelve het leven benomen.
Nader is gebleken, dat H. zijn betrekking bij
den; 'beer B. had opgezegd, naar hij voorgaf,
omdat hij een andere betrekking had gekre
gen, waar hij meer verdiende. In waarheid
was H. verbitterd over het feit, dat hij te wei
nig verdiende en de heer B. weigerde voor
hem op te 'komen. Uit afscheidsbrieven, die op
H. zijn gevonden, bleek, dat hij tevoren het
plan voor den moord en dén zelfmoord had
beraamd en het een persoonlijke wraakne
ming gold.
ONZE VOLKSTAAL.
Dr. F. A. Stoeft heeft te Amsterdam het
hoogleeraarschap in de Nederlandsche 'lette
ren aanvaard met eene rede over „Onze
Volkstaal".
Eerst in 't begin der 19de eeuw 'begonnen
de taalgeleerden zich ernstig bezig te houden
met een levende spreektaal. Jacob Grimm, de
stichter /an. een nieuwe taalwetenschap, de
vergelijkende gramatica, heeft onder invloed
der romantische school, het eerst gewezen op
het groote belang voor de studie der volksdia
lecten. Ook bij ons heeft de romantiek groo
tera invloed gehad in de wetenschap; in de
eerste plaats die zich in de belangstelling
voor onze oude letteren.
In de 18e eeuw was die niet groot. Eerst
omstreeks 1840 veranderde deze geringschat
ting in belangstelling voor het verleden en
begon men met het opsporen, uitgeven en
verklaren van mn'l. rijmwerken en gedichten,
ook soms van de 17de eeuw. Beschamend is
het zeker voor ons dat op dezen mnl. taal
schat eerst die aandacht moest worden geves
tigd door vreemdelingen, drie Duitschers:
Hoffmann v. Fallerskben, Morae en Von
Kausler, voordat de 'Nederlandsche hoogleer
aren er belang in gingen stellen. De Leidsche
hoogleeraar Siegenbeek, de Gnoningsche
Meijer en de Utr-echtsche Visser, oud-contro
leur dier belastingen1, trachtten met meer ijver
dan kennis goed' te maken-' wat lang was ver
zuimd dloor het uitgeven' van verschillende
mnll. teksten met aamteekenimgen die 'meestal
hun naïeve onkunde verrieden.
Beter werd het na de stichting der vereeni
ging tot Bevordering der Oude Ned. Letter-
cun'dla, waarvan o.a. De Hoop, Scheffer,
Leendertz, De Vries en Jonckbloet lid waren.
Doch de kennismaking met onze oude ge
schriften, zoowel met onze mnl. romans als
met de 16de eeuwsche tooneelstukken en 17de
eeuwsche kluchten en blijspelen, is meer ten
goede gekomen aan de historische taalstudie
dan aan die der volkstaal Wel was De Vries
door zijn persoonlijke kennismaking met
Grimim in 1846 tot grooter waardeering van
de volkstaal gekomen doch zijn aard en zijn
aanleg, zijn smaak en zijn opvoeding deden
hem meer voelen' voor den Fransch-classieken
geest 'der achttiende eeuw. Voor den ruwen
eenvoud, voor dë oubollige scherts van het
vol'k voor zijn humor had hij weinig oor.
Van onfciescbe woorden had hij een afschuw,
zoo zelfs, dat hij ze niet in het Nederlandsche
Wbl. wilde opnemen. Wel erkende hij, meer
dan Siegenbeek, de waarde der dialecten voor
de taalstodlie, doch de -liefde was meer plato
nisch dan eigenlijk.
De drang naar eenvoud o?. natuur nawer
king van Rousaenaui, had in Nederland, even
als elders, dë dorpsnovelle doen geboren wor
den, dikwijls in de vrije taal van het dialect
Twee kenmerken der romantiek vindt men
dus hier vereenigd. Gij1 denkt met mij aan de
Overbetuwsche novellen van Cremer, aan me
nige schets in de Camera Obscura, ook a,l
schreef Cremer in een dialect dat geen be-
tuwsch blijkt- te zijn, en al bezigt Hildëbranc
een Limburgsch dat geen Limburger ver
staat.
De belangstelling voor de taal van- het dia
lect werd echter niet getrokken binnen den
kring van het wetenschappelijk onderzoek.
Als belangrijke bron voor dë kennis van on
ze natuurlijke spreektaal werd zij niet ge
bruikt. Verandering kwam hierin in 1882
door de oprichting van een tijdschrift „Onze
Volkstaal", onder redactie van Taco dë Beer,
met medewerking van verschillende hoog-
1-eeraren. De Nederlandsche tongvallen wor
dien nu bestudeerd, al bestond voorloopig die
studie voornamelijk in het opteekenen van
woorden- en uitdrukkingen, het verzamelen
van den taalschat. Het klankenstelsel werd
meestal buiten beschouwing gelaten, evenals
de zinsbouw en- de gramaticale vormen. De
belangstelling bij het publiek was evenwel
zoo gering; dat na het derde deel' de uitgaa
werd gestaakt.
Spr. gaf daarna verscheidene voorbeelden
van verklaring van oude Nederlandsche
woorden uit de dialecten, en omgekeerd van
dialectwoorden uit het 17e eeuwsche Neder-
Jandsch.
Verder besprak prof. Stoeft uitvoerig aller
lei eigenaardigheden uit verschillende „om
gangstalen",-bijvoorbeeld de zeemanstaal en
het z g dieventaaltje.
Dit gebied is nog vrijwel onontgonnen
Wat onze schrijvers en dichters, wat' Maer-
lant, Vondel, Bilderbeek, Potgieter aan de di
alecten en de dagelijksche spreektaal hebben
ontleend, is nog nooit onderzocht. Voor vele
handen en hoofden is er overvloed van werk
De studie van de volkstaal is voor den phi-
loloog niet altijd gemakkelijk, omdat hij ver
van haar afstaat. De man uit het volk vraagt
gevoel, desnoods drift; vandaar dat zij taal
zich kenmerkt door veel krachtsuitdrukkin-
gen. Hij bedriegt u niet, maar „ziet u in den
nek"; hij "vergist zich niet, maar „snijdt zich
in de vingers"; hij raakt niet verlegen, maar
„heeft er niet van terug"hij sterft niet maar
,,gaat om zeep of het hoekje om".
Naast deze eigenaardigheid kunt gij op
merken, dat hij de concrete dingen noemt
met een in uw oor ruwen, onbeschaafd klin
kenden naam, meestal ontleend aan het plan
ten- of dierenrijk, of aan de onbezielde we
reld. Zoo spreekt hij niet van iemands hoofd
maar van zijn kop, zijn test, zijn kersepit of
zijn klapbes; zijn beenen noemt hij pooten of
loopstokken, voor „op de been komen" zegt
hij „op de proppen, op de kloeten of op de
kneppels komen".
Wat dunkt ualdus vraagt spr. is die
studie van die taal niet aantrekkelijk en vol
verrassingen, prikkelt zij uwe belangstelling
niet? Maar betreurt gij het ook niet met
mij, dat zoovele oude, inheemsche, schilder
achtige woorden uit die volkstaal verdwalen
zijn en vervangen worden door nietszeggen
de kleurlooze vreemdelingen?
Spr. vestigt ten slotte nog de aandacht op
een enkele soort taal, n.l: die der straatroe
pen en straatkreten.. Een andere beschou
wing van die straatkreten en van den tekst
.dier liedjes zou hoogst belangwekkend zijn
voor de geschiedenis van dat brok volksle
ven, dat op straat en gracht; op markt en
plein wordt afgespeeld.
EEN BELANGRIJKE ARRESTATIE.
Naar men zich herinnert, werd eenige da
gen geleden de juweliersfirma Scbreuder en
Baksteen te Rotterdam het slachtoffer van
een brutale (oplichting.
De firma werd opgebeld', door een heer
zich, noemende van der N., die een aantal
gouden sieraden- op zicht verlangde.
Een, bediende bracht daarop eeniige gouden
voorwerpen, ter waaide van pl.m. 2400
naar het opgegeven adres, waar bent werd
medegedeeld, dat de voorwerpen, die niet ge
kocht -zouden worden, aan den winkel zoud-en
worden teruggebracht.
Daar men- niets m-eer vernam, werd /eni
gen tijd later haar den heer Van der N. ge
telefoneerd, die beweerde van niets te weten.
Een ander was, naar zijn meenng, met v :1-
sch sleutels zijn huis binnengedrongen.' en,
had de voorwerpen in ontvangst genomen.
Door een toeval is nu licht in. deze zaak ge
komen.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
deed de politie een inval in een speelhol op
den Boerensteiiger waar een zestiental be
zoekers werd aangetroffen.
Op het politiebureau bleek, dat een dezer
personen, zekere R. W., zeer veel overeen
komst vertoonde met het signalement, dat de
politie bezit van den man, die de gouden sie
raden in ontvangst heeft genomen.
Hët merkwaardige was, dat ook dë heer
Van. dier N., van wiens naam en huis gebruik
gemaakt zou zijn om de oplichting te plegen,
onder de 1 azardspelers werd aangetroffen.
De gearresteerde R. W. heeft medegedeeld,
dat hij met Van der N. reeds langen tijd be
vriend is.
R. W. is voorloopig in bewaring gesteld'.
De bediende van de firma Sehreuder en Bak
steen kan echter niet met zekerheid verklaren,
dat hij den verdachte herkent als den per
soon,, aan wien hij de sieraden heeft afgege
ven'.
MOTORSCHOENER VERGAAN.
der gemeente teruggezonden moest werden.
Er is echter geen antwoord gekomen1, en
thans verneemt de N. Ct., dat de inzending
van de gemeente te Brussel- tentoongesteld
is, en nog wel op onbeholpen' wijze.
DE 1 NOVEMBER-SCHRIK.
Onder 1 November-schrik verstaan we,
schrijft het „Vad." dat dezen dag een zeker
aantal huurcontracten verstreken en vermoe
delijk velen door opzeggingen zullen zijn ver
ontrust.
Men weet, dat een wet, de Huuropzegings-
wet, de slachtoffers, aan beide kanten, dus
huurder en verhuurder beschermt, maar te
velen denken te laat aan deze uitkomst.
Een ieder die een opzegging ontvangt,
maar graag in zijn huis wil blijven, billijke
reden heeft om dit te wenschen en die zich
als bona fide-huurder heeft gedragen, d.w.z.
zijn huurpenningen geregeld heeft betaald en
het perceel behoorlijk heeft bewoond, wende
zich onmiddellijk tot de Huurcommissie. Zelfs
al heeft men besprekingen met den verhuur
der geopend, die goeden uitslag beloven, wen
de men zich toch dadelijk tot de Huurcom
missie, want zoo'n beroep moet geschieden
binnen zeven dagen na de opzegging. Daar
na heeft men geen enkel verhaal meer. Dus
na 7 November 1919 kan de Huurcommissie
niets meer voor den huurder doen. Het zich
wenden tot de Huurcommisise maakt tot de
uitspraak van die commissie de opzegging
krachteloos.
Hij die huurverlenging heeft genoten, moet,
als hij nog langer die gunst wil genieten, zich
opnieuw tot de Huurcommissie wenden vóór
vijfzesde van den verlengingstijd verstreken
is. Iemand die dus 6 maanden huurverlen
ging tot 1 December heeft ontvangen, moet
dus heden onmiddellijk verlenging aanvra
gen.. Als iemand 3 maanden verlenging heeft
gekregen, moet hij vernieuwing aanvragen,
voor 5/6 van de 90 dagen dus 75 dagen ver
streken zijn. Verzuimt men dit dan heeft men
weer al zijn recht verbeurd. Ook denke men
nog aan art. 2 van de Huuropzeggingswet
luidende:
Wanneer voor 'het eindigen van de huur
eener woning eene opzegging niet wordt ver-
eischt en' partijen niet tot overeenstemming
zijn gekomen omtrent een nieuwe 'huur, kan
de huurder zich bij verzoekschrift wenden
tot de Huurcommisise met het verzoek te be
palen dat een nieuwe huur zal tot stand ko
men.
WOEST RIJDEN.
Menige dame of heer wordt aangehouden,
moet boete betalen of wordt door de bezet
tingstroepen „eingesperrt".
.en hotelhouder, die iemand zonder pas
herbergt, wordt zwaar beboet.
Meer dan een Nederlandsche kooplustige
koopt echter bij onze buren een strop. Veel
goede artikelen zijn al door de bezettings
troepen opgekocht en er is in het bezette ge
bied heel wat Kriegswahr uitgestald.
In Duitschland maakt men b.v. oud bont
keurig op en etaleert het als nieuw; leeren
koffers blijken vaak gedeeltelijk van apier,
kookgereedschap o. a. van aluminimum was
van slechte kwaliteit, zoodat menschen, die
er uit aten, ongesteld werden, enz.
Dames, zonder bont over de grens gegaan,
kwamen met bont behangen terug. Er werd
zelfs in een inspectie ten zuiden van Vcnlo
een auto met in liet bont gehulde dames en
aluminium kookgerei wegens po grig lot in
voer zonder recht te betalen aangehouden
door de Nederlandsche kommiezen.
Men is niet tevreden goedkoop te hebben
gekocht, maar men concurreert op een derge
lijke oneerlijke wijze tegen den middenstand
die van zijn artikelen rechten betalen moet.
Menig winkelier in de grensstreek voelt
de concurrentie van de winkels aan de over
zijde der grens duchtig. Hij kan geen slechte
waar leveren, want men heeft op hem ver
haal.
EEN UITLATING VAN EEN
WETHOUDER.
In de jongst gehouden gemeenteraadszit
ting te Apeldoorn, maakte de heer W. Meu-
sink, wethouder der bedrijven, bedenking te
gen het voorstel van B. en W., tot aankoop
van het pand van den heer H. C. van de Loo
in verband met de stadhuis-bouwplannen
voor 2600 en noemde het onzedelijk, dat de
gemeente profiteerde van het feit, dat de eige
naar geen hoogeren prijs vroeg, omdat cVze
de waardestijging van zijn "pand niet voor
zag.
Naar aanleiding hiervan heeft de G. Ger
ritsen, S. D. A. P., tot den Raad het verzo-,
gericht in de eerstvolgende zitting de navol
gende vragen te mogen stellen, welke bij
schriftelijk den voorzitter van den Raad hu.
toegezonden
1. Acht de raad het optreden van den wet
houder W. Mensink, bij de besprekingen in
de laatste raadsziting, over den aankoop von
het huis met gronden van den heer Van Je
Loo aan den Sprengenweg in strijd met den
eed, welke ieder raadslid moet afleggen
2. Zoo ja, Is de Raad in dat geval ver
plicht den heer*Mensink uit te noodigen zijn
mandaat neer te leggen
MO'ORD.
moedt dat een paar Belgen, die den laatsten
tijd veel' bij hem aan huis kwamen, niet
vreemd zijn aan den moord.
CLANDESTIENE STEENKOLEN.
Gistermorgen werd' te Harlingen door de po
litie aan boord van dë, Rijnaak Der Rheiu van
Ruhrrort geladen methazaltslag van Duitsch
land nog in beslag genomen ongveer 15 ton
steenkolen. Reeds was een hoeveelheid door
eenige personen gesmokkeld.
Mr. VAN GROENENDAEL.
In een gisteren gehouden buitengewone al-
[emeene vergadering van de Eerste R.-K.
.evensverzekeringsmij. te Nijmegen is met al-
gemeene stemmen besloten aan mr. dr. Henri
van Groenendael ontslag te verleenen als
commissaris der maatschappij.
TELEGRAMMEN VAN HEDEN.
GEEN THEE- EN KOFFIERANTSOE-
NEERING.
DEN HAAG, 6 Nov. Gemeld wordt, dat
de geruchten omtrent een distributie van
thee en koffie op bons iederen grond mis-'
sen De koffievoorraad is voldoende voor
circa 8 maanden, de thee voor pl.m. 1 Yi
jaar. Bovendien heeft de aanvoer van beide
artikelen onafgebroken en in voldoende
mate plaats.
DE MIJNWERKERSSTAKING.
LONDEN, 6 Nov. Uit Washington
wordt gemeld, dat de regeering het voor
stel om het bevelschrift inzake de mijnwer-
kerss'taking in te trekken, niet aanvaarden
zal. De leiders der mijnwerkers verklaren,
dat de weigering der regeering den strijd
zal verlengen.
ARBITRALE UITSPRAAK.
DEN HAAG, 6 Nov. Naar wij verne
men heeft de directeur-generaal van den
arbeid in het conflict in de bouwbedrijven
te Den Haag uitspraak gedaan ten aanzien
van de verhooging der fariefsprijzen in
verband met de verkorting van de arbeids
week van 50 tot 45 uur. De arbiter besliste,
dat de tarieven met 8 pet. hadden moeten
zijn verhoogd.
Betreffende de vraagpunten van hande
lingen in strijd met de collectieve arbei
dersovereenkomst zal vermoedelijk begin
der volgende week uitspraak worden ge
daan.
REVOLUTIE IN EGYPTE?
GENèVE, 5 Nov. De „Information"
meldt, dat volgens een bericht van de Na
tionale Commissie voor Egypte, in Egypte
revolutie is uitgebroken. Uit alle streken
van Egypte komen berichten, dat de strijd
tegen de Engelschen aan den gang is. Ér
zou een voorloopige nationale Egyptische
regeering gevormd worden.
STADSNIEUWS.
OPENBARE LEESZAAL EN
BIBLIOTHEEK.
In de afgeloopen maand werd de Openba
re Leeszaal, alhier, bezocht door 2154 man
nen en 353 vrouwen totaal 2507, tegen 2365
mannen en 427 vrouwen totaal 2792, in Oc
tober 1918.
Uitgeleend werden aan leden der Leeszaal
2520 banden tegen 2565 banden in October
1918.
PROVINCIAAL NIEUWS.
UIT HEER HUGO'WAARD.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
een nieuwe parochie opgericht te Waarland
ondter den titel van den H. Wulfram en be
noemd tot pastoor daarvan den Weleerw.
Heer J. J. Vol'lering, .thans verblijvend te
Heer Hugowaard' (Noord).
Geboren: Margaretha Maria, d. van
Jan Ursem en Johanna van Schagen.
Maartje, d. van Willem Ooms en Geertje
der Neer. Anna, d. van Pieter Bas
Reinuwtje Jongert. Anna Cornelia v..
Laura Joanna, drs. van Johannes Laurentius
Theunis en Cornelia Stroet. Maria, d.
van Petrus Bot en Maria Beerepoot. Aga
tha Margaretha, d. van Dirk Brink en Nico-
laasje Mul. Jan, z. van Cornelis Leegwater
en Aagje Glas. Geertruida Margaretha, d.
van Jan Suiker en Agatha Sneekes Mar
garetha Maria, d. van Johannes Pepping en
Catharina Commandeur. Wardenaar, z.
van Jacob Piers en Grietje Gutter Corne
lia Anna Maria, d. van Hcndrikus Over
toom en Lourentia Koopman. Cornelia
Klaas, z. van Izaak Jan Marinus Hage en
Grietje Dekker. Willem, z. van Jacob Da-
nenberg en Johanna Schuitemaker. Cor
nelia Brigitta, d. van Petrus Wokke en Geer
truida Korver. Simon Petrus, z. van Pieter
Schilder en Gertrudes Johanna Louwe.
Jan, z. van Klaas Schoen en Cornelia Evers.
Christiaan, z. van Petrus Weel en Caro
lina Maria Swinkels. Catharina d. van Si
mon Groot en Maartje Zonneveld. Rei-
nouwtje Maria, d. van Adrianus Breed en
Amtje Braas. Reingje Roelof je, d. van Jan
Bruinewoud en Cornelia van Nieuwcnhoven.
KEDERLANDSC'HE BOEKEN NAAK
SURINAME,
„Een Nederlandsche kolonie, degelijk te
vernederlandschen, door haar (met Neder
landers te bevolken', zoo -schrijft prof. mr. D
v-an Blom in „De West-Indische Gids", „is
een aantrekkelijk en voor de hand-liggend
denkbeeld". De heer J. J. Leys, hoofd van het
landbouwonderwijs in, Suriname, heeft dat
oude denkbeeld in den laatsten tijd met eeni-
gen ophef en in aanbevelend'en zin ter sprake
gebracht. De heer Van Blom moet echter zijn
vroegere bezwaren met Hem handhaven
op grond van de mislukking van alle pogin
gen in deze richting, waarvan de Surinaam-
sche geschiedenis verhaalt, en, niet het minst
oip grond van -de bedenkelijke sobere resulta
ten, welke die kolonisten van Nederlandsche
afkomst bij Paramaribo in den loop van een
zeventig jaar hebben weten te bereiken: ar
moede niet, doch slechts matige welstand;
degeneratie bij de nakomelingen; vernege-
rin-g.
In B'ritsch KaffeiHand is boerenkolonisatie
van Duitschers geslaagd. Dit is echter niet
een tropisch, maar een sub-tropisch land.
Hetzelfde geldt voor enkele andere gewesten.
In het hoogland van- Britsch en toenmalig
Duitsch '0'Oist-Afrika wordt 'kolonisatie van
West-Eluropeesche boeren op grond -der erva
ring mogelijk geoordeeld door dr. v-on Linde-
quist en <fc. Karstedt. Maar hier hebben wij
hoogland, niet lage, vochtige vlakten als de
kuststreek van Suriname is. Zelfs over de
geschiktheid van dit hoogland evenwel voor
blijvende vestiging van Duitsche boeren ble
ken de deskundigen verdëeld.
Dichter in de buurt van Suriname bren
gen ons andere onderzoekingen.
Wegens het droge Ant-illen-ki imaat kan
echter het (nog ma-a, zeer betrekkelijk)' ge
slaagd zijn van enkele blanke nederzettingen
op deze eilandjes als moedgevend voorbeeld
voor Suriname niet deugen.
Beter vergelijkbaar materiaal leveren
Hidden- en Zuid-Amerika. Daar treft men
ook de lage vochtige landen aam.
Dr. Karl Slapper, (die ook over Midden-
Amerika schrijft, velt 'over 't laagland' als
vestigingsgebied voor Europeanen een on
gunstig oordeel.
En dr. Ernst Wagemann, die over de be
langwekkende Duitsche boeren-nederzettin-
gen in Brazilië handelt, onderscheidt wel
zeer beslost ten ongunste van het laagland
met zijn, vooral voor kinderen ongunstig
klimaat, dat ook zoowel het zesnugestel als
het uiterlijk der ouderen aantast.
Ten slotte hebben echter voorbeelden uit
Suriname zelve de meeste bewijskracht.
Aan het eind 1918 hield de agent-generaal
voor -de immigratie; de heer 0'. van Drimme-
len, een lezing voor -den Roomseh-Katho-He-
ken Socialen Cursus te Paramaribo over „een
middenstandslandbouw voor Suriname". Een
sterk pleidooi tot wederopvatting van het
plan om 'n proef te nemen met kolonisatie
van Madeiranen, subtropisch ras uit Portu
gese}!, Indisch en neger'bloed. Het plan stam
de van de door gouverneur Fovk in Maart
1909 benoemde' commissie en is destijds
door den gouverneur overgenomen. Noch in
dë koloniale staten, noch bij de ooimmissie-
B s heeft het echter instemming kunnen vin
den.
Van kolonisatie met Nederlandsche boeren
wil de heer Van Drimmelen niet weten. „Het
vochtig, heete klimaat verzet zich tegen de
kunstmatige immigratie met Eturopeesche
volken die er eigenhandig den landbouw zou
den moeten uitoefenen", verklaarde hij.
In scherpe tegenstelling met deze en ande
re ongunstige oordeelvellingen staat het op
timisme van den beer Leys-, wiens gegevens
in zijn opstel „Kolonisatie van Suriname
door Hollandsche boeren" in da Februari-afl.
van de W.-I. Gids, volgens prof. Van Blom
niets anders bewijzen, dan dat na 1908 de
toestand der boeren bij Parameribo aanzien
lijk verslechterd is. Durft hij, zoo besluit dë
schrijver, -als fatsoenlijk man in gemoede vol
houden, dat hij op deze boodschap onze jon
ge bóeren-arbeiders mag lokken naar zijn in
ternaat?
Hij wenschte hen te recrufeeren „uit dien
stand, die niets te verliezen heeft, omdat hij
niets bezit, uit de arbeidende klasse dus".
Volgens ontvangen bericht is de Neder
landsche motorschoener T'halatta I op reis
van Londen naar Wiborg, in de Noordr.ee
vergaan. Vermoedelijk is het schip op een
mijn geloopen. De opvarenden zijn te Cux-
•haven geland
De Thalatta I was 358 bruto en 201 netto
tens groot, in 1917 bij Gebr. G. en H. Bode-
wes te Martenshoe'k gebauwd en behoorde
aan Mr. W. M. Kelff te Amsterdam,
EEN VREEMD GEVAL.
Het gemeentebestuur van den Haag dat
aanvankelijk zijn medewerking had toegezegd
aan de tentoonstelling voor den wederopbouw
van België te Brussel, heeft, zooals bekend,
in -de gedragslijn van België tegenover Ne
derland aanleiding gevonden, oim -op zijn toe
zegging terug te komen en naar den heer
Pauw te Amsterdam, die de inzendingen in
ontvangst narrfj een telegram af te zenden,
inhoudende dat de inzending voor rekening
'Op het Statiionsemplacement te Hoens-
broek stonden een kar en paard even -onbe
heerd. Door een auto in dolle vaart aanrij
dend, werd het paard schichtig en maakte
een wending. De aut-o kon nog juist uitwij-
keij, doch - reed een pijler van een waranda
omver, waardoor deze waranda omstortte. De
auto reed gewoon door. De roekel'ooze rijders
werden eenigen tijd later door de marechaus
see gearresteerd. Zij waren uit Hoorn afkom
stig.
In de Willemstraat te Heerlen is een oude
man door een snelrijdende auto overreden.
Deerlijk verminkt werd hij in .stervenden toe
stand naar het hospitaal vervoerd.
LAGE MARKENKOERS en NEDER
LANDSCHE KOOPLUST.
Men schrijft uit Limburg aan de N. Ct.:
Tal van bewoners uit de grensstrook wil
len profiteeren van den lagen stand der Duit
sche valuta Zij gaan zonder behoorlijke pas
in Aken, München, Gladbach, Kaldenkir-
chen of nog verder inkoopen doen.
Gistermorgen vond een1 postbode het lijk
van den 81-jarigen M van Boekei, die aan
den Kanaaldijk te St. Pieter (Limburg) een
winkeltje hielld, ontkleed in de bedstee, met
een gapende wonde aan het hoofd, ingedruk
te hersenpan en een kussen over hem heen.
Geldswaarde werd nergens gevonden, hoewel
de man er nogal warmpjes inzat. Men ver-
CICHOREI.
De prijs der cichoreiwortelen is in Friesland
in enkele weken van 50 tot 2 gld. per 1000
kilo gedaald, waardoor de verbouwers groots
schade lijden, want het land is tegen hooge
prijzen gehuurd. Aan den Minister is het ver»
zoek gericht, den uitvoer van de cichorei
weer open te stellen.
KORTE BERICHTEN.
Voor hoofd eener school te Amsterdam
hebben zich aangemeld 82 personen, onder
wie drie vrouwen.
Te Heerenveen werd Dinsdag al op de
sneeuw geard.
Voor een half jaar kocht iemand te
Grouw een villa, voor 13.000; ze is nu
weer verkocht voor uitbreiding der zuivel
fabriek en werd met 18.000 betaald.
Gisternacht is afgebrand de groote ga
rage van het' Sanatorium „Herwonnen Le
venskracht" te Apeldoorn. De schade beloopt
ongeveer l'O.OOO.
Te Vllissingen is het houden van een
collecte voor den hongersnood in Oostenrijk
en in Hongarije niet toegestaan', omdat er in
de gemeente ze'l^ zooveel nood te lenigen valt.