te»! als broches, dlaSspdde®. medaillons, oor
ringen en kneopen annbanoen met en zonder
horloge, kettingen^ colliers, haarversüemselen,
hrelopues e.d. ongeacht dfe grondstof. Natu-
ralden als opgezette dieren'. Necessaires gar
nituren, stellen of daarmee gelijk te stellen.
Parapluies, parasols, panaria's en dergelijke
hoeden van fijn strooi. Reisienoodigheden ook
voor zoover u-iet afzonderlijk genoemd' of be-
dloelti), uitgezonderd koffers, doozen, manden
of tassGlicij van gewoon hout, carton, doek of
vlechtwerk. Sanitaire ariiikelen. S -vlezen
enz., niet van gewoon goedkoop aardew.rk of
emaiille, met alle bijddioorende tafelgerei
van nikkel, half-edele metalen enz. Sierbor-
den en tegels ongeacht de grondstof. Stan
daards voor iiaardlgamituren, schilderstuk
ken', foto's muziek, speelgoed, sportartikelen,
wandelstokken, zwepen1, karwatsen, wandel-
tasBchara, beugels, riemen.
Wnijeu, likeuren en dranken, voor zoover
niet ondfer A vallend.
Weefsels van wol en zijde, hetzij verwerkt
of niet.
SUPPLETOIRE
MARINE-BEGROOTING 1919
De Minister van Marine stelt in een bij de
Tweede Kamer ingediend wetsontwerp voor,
aan de navolgende caregoriën verhoogingen
op de traktementen en soldijen te verleenen
tot de bedragen daarbij vermeldt: officieren
(met uitzondering van de officieren der ge
zondheid) met minder dan zes jaar dienst als
officier 210; met zes tot acht jaren dienst
als officiere 77; machinisten en onderoffi
cieren boven den rang van korporaal 133;
korporaals 105; schepelingen met den
stand van: matroos dei 1ste klasse S4;
idem 2de klasse 56; idem 3de klasse 28;
lichtmatroos 14.
In het voorstel van het Departement van
Oorlog gaat de verhooging niet verder d«n
tot den rang van sergeant Het ligt in de be
doeling, de uitkcering ie doen plaats hebben
naar den rang of klasse cn dc ancieniteit als
officier, welke men heeft op 1 November a s
of, wannee de betrokkene reeds ontslagen of
overleden is, naar den rang enz dim hij be
kleedde op den datum voorafgaande aan het
ontslag of overlijden. De uitkeering zal in
twee termijnen geschieden Schepelingen, die
geen soldij, doch zakgeld genieten, zijn van
deze regeling uitgesloten., evenzoo dc zeemi
liciens en het reservepersoneel der Marine
STADSNIEUWS.
DE TELEFOONDIENST.
De klachten over den- telefoondienst zijn
vele. De onaangenaamheden, die de op aan
sluiting wachtenden zich moeten getroosten,
zijn niet gering. Dat zij mopperen, ia dan
ook zeer verklaarbaar. Dat door hen het
wachten op aansluiting op rekening geschre
ven wordt van het feit, dat Alkmaar begif
tigd is met een patticulieeren telefoondienst,
is evenwel onjuist. Dezelfde klachten worden
ook in tal looze-andere gemeenten gedaan,
waar de gemeente zelf het bedrijf in handen
heeft.
Wanneer men niet op de hoogte is, dan
komt men er gemakkelijk toe om op de lei
ders van het bedrijf te mopperen. Hot ge
beurde ons ook meermalen, dat wij zeer ont
stemd waren over den telefoondienst en wij
willen het wel bekennen, dat wij dikwijls,
meermalen na herhaald bellen, geen aanslui
ting kregenr-dachten, dat dit kwam, omdat de
telefoondames haar kopje thee. belangrijker
vonden dan het steeds in' verbinding brengen
van de abonnée's.
Sinds ons bezoek aan het bureau cn het
bezichtigen van de technische afdecling, den
ken wij over dit alles geheel anders, omdat
daardoor ons inzicht verruimd is geworden.
Wij hebben thans bewondering voor de
werkzaamheid van de dames, die bijna onaf
gebroken bezig zijn, terwijl zij, op een verhe
venheid gezeten, ae snoeren voor de gevraag
de aansluitingen in de stopcontacten brengen
Wanneer de abonné belt, dan gaat er een
bel in de Centrale en tegelijkertijd verschijnt
er een nummerplaatje, zooclat de bedienende
juffrouw kan zien, welk nummer een aanslui
ting vraagt. Het komt dikwijls voor, dat in
een korte spanne tijds zeer veel abonné's een
aansluiting verlangen en daardoor moeten de
dames de abonnés wel eens een minuut laten
wachten, omdat het doen van de snoeren in
de stopcontacten cpnigen tijd vordert, ja,
acrobatische lichaamsbeweging! eiscfit.
Wanneer bij de Centrale het senu-mtomati-
sche systeem was ingevoerd, dan zou de be
diening veel vlugger kunnen gaande abon
né zou niet meer behoeven te bellen; door
het opnemen van de hoorn ging er in de Cen
trale een eiectrisch lichtje aan en dc juffrouw
zou, gezeten^jan een druk-knoppenbord, door
een druk op de knop een verbinding tot
stand kunnen brengen.
Alkmaar heeft evenwel nog geen semi-au-
tomatisch systeem en ook dit kan men niet
aan de wakkere ondernemers van dcsi tele
foondienst wijten, want zelfs te Schevcningen
doet men het nog met het handsysteemhoe
wel daar de groote Centrale voor het half-
automatische systeem reeds in Juli 1914 ge
reed kwam. De aflevering van de telefoon
inrichting, reeds in 1913 bij de Bell Telepho
ne Manufacturing Co. te Antwerpen besteld,
zou in Augustus 1914 plats hebben. De oor
log kwam en de bestelling kon niet worden
uitgevoerd. Men is daar thans gelukkig zóó
ver, dat de aanvoer voor de sémi-automati-
sche installatie langzaam plaats heeft en wan
neer verrassingen uitblijven, dan hoopt men
de Centrale voor de semi-automatische be
diening daar met Kerstmis te openen;
De oorlog; de groote schuldige, is ook
om andere redenen de oorzaak, dat de ont
wikkeling van den telefoondienst niet die
voortgang had. die ze anders kon hebben.
De opgedragen leveringen van kabels wer
den n.L ook niet uitgevoerd en daardoor was
het met den besten wil niet mogelijk, ook
zelfs, wanneer de Directie over toestellen be
schikte, nieuwe abonné's aan te sluiten. Me
nig aspirant-abonné denkt vaak, dat er wille
keur met de aansluiting plaats heeft, wanneer
zij concludeeren, dat anderen, die later dan
zi] een verzoek tot aansluiting deden, een
aansluiting kregen, terwijj zij nog steeds op
aansluiting wachten. Dit lijkt vreemd, maèr
is toch volkomen verklaarbaar, wanneer men
de techniek van den dienst eenigszins weet,
Het plaatselijk telefoonnet n.L heeft zijn kern
in de Centrale. Bij ons bezoek aan dc Cen
trale werden wij getroffen door de primitivi
teit van de absoluut onvoldoende ruimte bie
dende localiteitcn, maar daarnaast gevoelden
i wij tevens bewondering voor de onderne
mers, die in dit beknopte m.lieu zooveel tech
niek uit elkander wisten 4e houden.
Wij zijn overtuigd, dat Alkmaar een' nieuwe
Centrale noodig heeft, maar weten ook, (men
kan dit uit het bovenstaande reeds begrepen
hebben) dat de ondernemers door den oorlog
voor de uitbreiding aan handen en voeten
gebonden waren, ierwij 1 ook een eventueele
overname door het Rijk, waarbij zij de zeker
heid missen, de te maken kosten geheel ver
goed te zullen krijgen, voor de uitbreiding
een groote belemmering vormt De primitivi-
'ril van dc Centrale is mede geboren uit het
loffelijk streven van de ondernemers om de
kosten zoo laag mogelijk te houden, waar
door de abonné's in Alkmaar voor hun aan
sluiting betrekkelijk weinig betalen.
Het plaatselijk telefoonnet" nu heeft zijn
kern in de Centrale. Vandaar uit loepen on
dergronds telefoonkabels naar de verschil
lende opstijgpunten voor het bovengrond-
sche net, n.L dc stalen masten of stellages op
hooge gebouwen, vanwaar de honderden dra
den naai, de huizen der aangeslotenen loo
ped Deze opstijgpunten verdeden het net in
verschillende rayons, waarbij elk opstijg-
punt ais de kern van het rayon te beschou
wen is. De draden van de huizen moeten
door de ondergrondsche kabel, die uit een
bundd van verscheidene dubbele draden be
staat, verbinding hebben met de Centrale
C'e zwaarste kabc! bevat 525 dubbeldraden
Zulk een kabel bestaat uit een kern van ge
ïsoleerde koperen draden, waar omheen een
looden mantel en verdere bewapening of be
scherming Verder is de kabci met linnen
omwikkeld Voor iedere aangeslotene worclt
één dubbele draad vereischt Van een onder
grondsche kabel mei 525 dubbeldraden kun
nen dan slechts 525 verbindingen proii
teeren. Het kan dus voorkomen, dat in een
rayon een kabel ligt, waarop zich nog vrije
kabeidraden bevinden Wanneer nu iemand
in zco'n rayon een aansluiting vraagt en dc
Directie beschikt ovei koperdraad, voor d< i
verbinding van het opstijgpunt naar'de wo
ning van de abonné en bovendien over eer,
toestel, dan kan zoo'n abonné aansluiting be
komen en heeft het'voor een aanvrager in een
ander rayon met een voüc kabel den schijn
of hierbij voortrekking in het spel is.
Onze Redactie, die reeds een paar jaar lang
een tafeltocstel had aangevraagd met een ei
gen nummer, kon steeds geer. afzonderlijke
aansluiting krijgen, omdat die toestellen
ontbraken en mocht voor een maand te
rug het genoegen smaken, eindelijk onder
nummer 33 deze aansluiting te krijgen, om
dat te Enschedé de handbediening ir> een
half-automatische is omgezet en omdat de ka
bel in het rayon van de courant nog vrije
draden had. a
Waar buurman's leed troost, deelen wij
onzen lezers mede, dat 't aantal wachtenden
de den Haag circa 2000 cn in Scheveningen
circa 1000 bedraag.
Men heeft ook daar, evenals hier, alle
hulpmiddelen aangewend om een deel van dc
aanvragers te bevredigen door bestaande in
stallaties van groote bedrijven of kantoren tc
vereenvoudigen. Doch dit hielp slechts ook
daar voor een gering deel,
Telefoonbezitters, die verhuizen, krijgen
hun nieuwe aansluiting eerder dan nieuwe
lingen. In Den Haag vragen bedrijven of in
stellingen, waarin de telefoon ten dccle de
bestaansvoorwaarde is, bij verhuizing reeds
advies van de Directie van den Telefoon
dienst, om te voorkomen, dat zij naai een
rayon verhuizen, waar geen- kabeldraad vrij
is.
In Den Haag ontwikkelde zich reeds een
handel in aansluitingen. Toen de nood hel
hoogst was, werden er zelfs prijzen van
1000 tot 2000 besteed voor een aanslui
ting. Om daaraan paal cn perk te stellen
werd door den dienst een verhuizingoverkla-
ring ingevoerd. Wanneer bleek, dat de on
derteckcning niet juist was, dan ging de tele
foondienst iot slooping/jvcr. om het nummei
te kunnen verstrekken aan den aanvrager dit
de oudste rechten bezit Hei spreekt van j
zelf, dat, wanneer een zaak aan een ander
overging, tegen overschrijving -der overeen-
komst, óp naam van den nieuwen eigenaar
een bezwaar werd gemaakt Nu de tocsian-
en langzamerhand zóó worden dat de om
bouwing van het handsystcem in een semi
automatisch systeem mogelijk wordt cn de
kabels, zij het dan voorhands nog zeer lang
zaam weer worden afgeleverd, hopen wij
dat de aanstaande abonné's van den Alkmaar
schen telefoondienst den langsten tijd ge
wacht hebben.
Wij zijn overtuigd dal dit, gezien de ener
gie, waarever de leiders v.m den Alkmaar-
schen telefoondienst beschikken, geen dag
langer zal duren dan zulks noodig zal zijn
Wij twijfelen er ook niet aan, of de Alk
maarsche Raad zal, wetende van welk eer
groot belang de uitbreiding van het telefoon
net voor een gemecne als Alkmaar is, gaarne
wanneer dat noodig is bij de regeeriirg d<
noodige stappen doen om tc bereiken-, dat eer
eventueele overname van hot net door hei
Ri'k geen be'emmcring voor de ondernemers
zal zijn om reeds nu met spoed de ombouv
van het net ter hand te nemen
PROVINCIAAL NIEUWS.
UIT KOEDIJK.
UIT VENHUIZEN.
De gemeenteraad heeft zich met 5 tegen 2
stemmen in beginsel uitgesproken voor de
vereeniging der gemeente met Wijdenes.
UIT HOOGWOUD.
Met ingang van 1 Januari 1920 zal het
hulp-telegraaf- en telefoonkantoor alhier ge
opend zijn van 8—11 uur voorm van 2
3V2 uur nam. en van 6—714 namidd. Op
Zon- en feestdagen van 8—9 uur voorm.
Op de geldlcening ten behoeve van het
gem. eiectr. bedrijf, groot 73.300 tegen 5
pet. is 35000 ingeschreven. De raad heeft
besloten opnieuw een1 leening uit te schrijven
tegen 5M pet.
UIT GROSTHUIZEN
Bij de op 7 November j.l. door notaris H.
J. J. Verhoeff te Avenhorn gehouden veiling
werd een huis, erf en bergplaats, groot 3
aren, eigendom van den heer Joh. Nieuweni-
kamp ,toegewezen voor 4208 aan den heer
A de Jong Pz. te Avenhorn.
OUDE-NIEDORP. October.
Geboren: Marinus, zoon van Marinus
Spaan en Maria Cornelia Joanna van Zun-
der t. Nico laas, zoon van Hendricus Zo
merdijk eu Maria Catharina Rood Anna
Wilhelmina, dodbter van Simon Stam en Kla-
sin-a van der Mey.
OUDKARSPEL (October)
Gehuwd Jan Dekker en M. Stam
lomelis Wit en Maars.
Geboren: Henrietta Sophia, d. van
M. K. van Loo cn H. Stam Grietje An-
ia d van R. Mulder en A Smit. Geer-
•i'itlda Hendrica, d van S Bruin cn G. Root-
es Petrus Cornelis, z. van J Hoogeboom
n O. Schoen.
Overleden Geertje Hoogeboom, 23
jaar.
Gedurende de maanden September en Oc
tober werd de Openbare Leeszaal en Boekerij
met de volgende boekwerken uitgebreid.
C 636 J. de Meester, Gedenk te leven.
C 637 E. v. Lokhorst, Lenoor Sonnevelt.
C 638 A. v. d. Leeuw, Sint-Vreit e.a. ver
tellingen.
D 422 P. Trent, De vondeling.
D 423 Ch. de Coster, De legende van Uilen
spiegel en Lamme Goedzak in
Viaanderenland en elders. In het
Vlaamsch vert. d. R. Delbecq
(proza) en R. de Clercq (liede
ren.)
D 424 G. Lekhoud, Kees Doornik of een
bloedig halfvasten.
E 274 P.Loti, Pêcheur d' isiande.
1 108 Meded. v. h. Encyclopaedisch Bu
reau.
De Buitenbezittingen: Oostkust
van Sumatra. Dl. II, afl. 3 le st.
1 108 Philippi, Kolenterreinen in Ben-
koelen.
I 124 H. Grothe, Zur Landaskunde von
Rumanien.
I 99 O. P. Besseling, Het Nederlandsch
Indisch Voficscredietwezen.
I 125 Dr. Al. Kuyper, Om de oude wereld
zee. (2 dln.)
K 84 P.'Ji. v. d. Kemp, Oost-Indië's geld
middelen. Japansche en Chinee-
sche handel van 1817 op 1818.
K 254 Weiszbuch betr. die Verantwortlich-
keit der Urheber des Krieges.
K 255 R. Gooss, Das Wiener Kabinett und
Entstehung des Weltkrieges.
K 256 Der Friedensvertrag zwischen
Deutschland und den Allïierten
und Assozïierten Machten.
K 238 A. Pirson, Onuitgegeven manuscrip
ten.
L 208 M. Erzberger, La lique des peu-
ples. Les conditions de la paix
mondiale.
L 209R. P. J. lutein Nolthenius, Referen
dum en initiatief.
L 173 H. IdeBottenheim, De levensmid
delenvoorziening en het gemeente
bestuur van Amtesrdam. (5 dln.)
L 119 Het Bureau van Statistiek der ge
meente Amsterdam 10 October
1894—1919.
M 59 C. v. Meurs, De doofstomme in de
maatschappij.
M 50 y. Ligthart, Over opvoeding. II.
Broch. Part. 1 J. Rottier, Waar moet het
Kon. Instituut v. Hooger Techn.
Onderwijs komen?
N 163 H. Bakels, Leekeboek over gods
dienst.
Broch. Part. 7. A. F. L. Faubel, Het stand
punt der orde v. vrijmetselaren t.
aanzien v/h. aannemen v. Candi
da ten.
R79 Luchtvaartk. Bibliotheek. Afl. 2. De
vliegtuigen.
Afl. 3 G. M. Claus, Draadlooze telegra
fie voor de luchtvaart.
V 121 Ds. W. F. A. Winckel, Leven en ar
beid van Dr. A. Kuyper.
„HET VRIJE TOONEEL."
Voor een volle zaal voerde het „Vrije Too-
neel" (leider B. C. Loevens) gisteravond in
de Harmonie op, het oorspronkelijke drama
„Door het Donker" van Henri 't Sas.
Karei Veegcns, een jeugdig schrijver vol
idealen is verloofd met Jenny Terwandt, de
dochter van een gepensionneerd Indisch Ka-
pSesn. Karei lijdt aan een oogziekte, die
blijkt ougeuees.qk te zijn; blindheid ie 't ge
volg. Karei wil nu Jenny, die hesa met opoi-
ierende liefde wil verzorgen, niet aan zich
binden en aangezet door haar familie en ook
door Karei trouwt zij met Oustaaf Vee-
gens, een broer van Karei. Het huwelijk met
dezen indischen plantageman, brengt niets
anders dan teleurstellingen en ge-brozen keert
Jenny bij den blinden Karei terug om hem
niet meer te verlaten.
Een sterk speelstuk is „Door het Donker"
niet, verscnillende tooneelen zijn zeer gerekt
en er wordt veel in gepraat. De personen
moeten telkens eens „met elkaar praten."
toch wist het over 't geheel de menscnen wel
te boeien, gisteravond. Alleen konden ver
schillende toeschouwers weer niet nalaten
hardop op- en aanmerkingen te maken. De
vertolking stelt tamelijk nooge eischen en in
verschillende rollen kwam het vooral op „zeg
gen" aan. Want van 't Sas houdt nogal van
lange tirades. Over 't algemeen had aan dit
zeggen nog wat meer aandacht besteed kun
nen wordenwat meer nadruk, wat meer into
natie, wat meer gevoel, was soms wel noodig
geweest. Ook tecnnisch viel er bij enkelen nog
te verbeteren. De drie dames, die voor 't eerst
meespeelden, schenen aan 't beschaafd zeg
gen juist de meeste aandacht te hebben ge
schonken.
De rol van den jongen schrijver Karei Vee
geus, werd met toewijding gespeeld door den
leider Loevens, doch hij is niet de persoon om
zoo n jonge rol aannemelijk te maken.
Mej. v. d. Berg—Hovestad had in de rol
van Jenny goede tooueeltjes naast minder ge
slaagde. Over 't geheel ieek zij ons niet zoo
zeker ais anders, tiaar gezicht laat zij steeds
op uitstekende wijze meespelen.
Herman v. d. Bogaerde was alleszins vol
doende als de rijke man uit Indiè,, die met
Jenny naar het tropenland gaat. De heeren
F, Vrijhoef en Hendrik van den Bogaerde wa
ren wel vooruitgegaan en voldeden vooral de
laatste ons beter dan bij vorige gelegenheden.
Maar Terwandt maakte nu niet bepaald den
indruk van een gep. Indisch kapitein en Wil
lem kon er schijnbaar moeilijk toe komen zijn
hoed af te zetten. Het eerste tooneeltje van 't
derde bedrijf tusschen den tafelbediende en
Betje was heel aardig. F. Dekker typeerde ook
nog goed een ander rolletje.
Mej. Loevens—Jongejan was ala moeder
over 't geheel wat te jong.
Mej. Mooy sprak helder en duidelijk en gaf
heel leuk het jongere zusje Bertha.
Wij zullen naar gaarne eens in een grooie-
re rol zien. Mej. A. de Jong als Betje en T.
de Jong als de naaister speelden hun kleine
rolletjes beschaafd.
De tooneelen waren heel goed verzorgd.
In 2e en 3e bedrijf waren mooie bloemen.
En ook de grime mocht worden gezien.
Om kwart over acht begonnen was de
voorstelling door de zeer lange pauzes pas
om over half twaalf geëindigd.
ALKMAARSCH
BIOSCOOP-THEATER.
Claudia Perez (madame Petrova) voelt zoo
duidelijk, hoe groot de afstand is tusschen
haar en haar man. den opperrechter in Exile,
ten Portugeesche kolonie, als hij haar dwingt
naar den ingenieur Richard Hervey te gaan
en te trachten „Tot eiken prijs" den brief, die
Perez veel nadeel kan doen, te bemachtigen.
Hervey blijkt een edel mensch te zijn en wat
Claudia en Richard voor eikaar beteekenen,
komt duidelijk uit als de gehate Perez bij een
opstand der bevolking vermoord wordt.
Madame Petrova heeft de rol van Claudia
zeer mooi vertolkt. Haar spel was uiterst so
ber evenals dat van Hervey, waardoor de
scènes tusschen deze beide artisten zeer veel
indruk maakten. Perez was echt de onsympa
thieke persoon, wien alle gevoel vreemd, is.
Werd dit hoofdnummer in spanning ge
volgd, hartelijk heeft men om een paar dol
komische nummers gelachen. „De Chauffeur
van den Commissaris" was weer een echt
vermakelijke twee-acter.
Als natuuropname werd „Luzem" gege
ven, terwijl 't programma geopend werd met
de „H A. P.-courant."
MARKTBERICHTEN.
(Vervolg gemeenteraadszitting)
B. en W. stelde voor de huur voor de wo>
ning van het hoofd der school te stellen op
250. Hiertoe werd besloten.
Besloten werd ook met 'algemeene stemmen,
na eenige discussie, de schoolkachelaanmaker
inplaats van 80 100 te geven.
Ingekomen was een conceptverordening tot
heffing van het schoolgeld.
Als grondslag zal gelden het geschatte in»
komen op het kohier van de hoofdelijke om»
slag.
B. en W. stelde voor:
1ste klasse 600 tot f 900 inkomen f 2.40.
2de klasse f 900 tot f 1200 inkomen
4.80.
3de klasse 1200 tot 1500 inkomen
7.20.
4de klasse 1500 en daarboven f 9.60.
Minder dan 600 als onvermogende koste»
loos en tusschen 600 en f 900 als minver»
mogend half geld.
De verordening zal in werking treden 1
April 1920.
De heer Van der Woude vroeg of het bedrag
voor meerdere kinderen uit één gezin niet
minder was.
De voorzitter antwoordde, dat daarmee nu
gebroken moest worden, omdat men mln. en
onvermogende» genomen had.
De heer Hart betreurde het, dat niet was
voorgesteld om de rfjksten de geheele kosten
per kind 18.15 te laten betalen. De gemeente
zit voor financiëele moeilijkheden. Men moet
geld halen waar het is. Spr. was er vóór om er
nog een paar klassen aan toe te voegen. Bo»
ven 4500 inkomen wilde spr. de volle kosten
per kind heffen.
In principe werd besloten tot evenredige
schoolgeldheffing.
Na breedvoerige besprekingen werd beslo»
ten de 1ste klasse te stellen op 600 tot
1000, de 2de klasse van 1000 tot f 1500,
de 3de klasse van f 1500 tot f 2000,'de 4de
klasse van 2000 tot 3000,' de 5de klasse
van 3000 en daarboven. Boven f 2000 wordt
12 geheven en boven 3000 14.50.
Een schrijven was ingekomen van den in»
specteur der posterijen. De gemeente-telefoon
zal overgenomen worden door het rijk. Dc
gemeente wordt dan verplicht met 1 Januari
eervol ontslag te verleenen aan de telefoon»
houdster en de 1ste en 2de beambte.
Besloten werd genoemd personeel eervol
ontslag te verleenen. Echter zal gevraagd
worden de diensturen als vroeger te houden,
n.L van 812, van 23 en van 6714.
Goedgevonden werd de kostelooze bestel
ling van telegrammen buiten de gemeente te
handhaven op f 40.
Daarop werd met algemeene steramen ge
kozen tot stemgerechtigde van het burgenjjk
armbestuur G. Slootcmaker.
Bij de rondvraag zei de heer Oud, dat hij
overtuigd' was, dat de verlichting van de
Huiswaard tot do Sluis igoedkooper kan. Spr
vroeg opnieuw onderzoek.
Iht werd hem toegestaan.
1 Spr. wens-chte ook verlichting van den
j oudenweg bij St. Pane ras, maar dit zal moei
lijk gaan. z
De heer Mulder was van meen ing, diat er
te weinig waterplaatsen in die gemeente wa
ren. Hij wensehte een dergelijke inrichting
bij het gebouwtje van het eiectr. licht.
Een onderzoek zal worden ingesteld of de-
zo plaats geschikt is.
Hierna sluiting.
ITIT OTERLEEK.
Het Niutsdépartement „Oter'ieék" heeft den
7den ;n 't loikaal De Vries eene openbare
vergadering gehouden, ook toegankelijk voor
uiet-leden.
Voor de afd. trad' dé heer J. J. van Meurs
uit Koedijk ala rode-naar op, daartoe beschik
baar gesteld door het h-ooidbes-tuur de Mi. t.
.Ni. ma 't Algemeen, met het1 onderworp
.,Een blik in de oneindige ruimte", een po
pulaire voordracht op astronomisch gebied.
Tammer dat in de zaal, nadat oen dertig
tal bezoekers hadden plaats genomen, zoo'n
groote ruimte 'on'bazet bleef.
Hot bleék al spoedig dat de heer Van
Meurs meer belangstelling verdiende.
Spreker begon met een kort overzicht te
geven van de geschiedenis d'er sterrekunde in
de vroegste tijden, vele eeuwen vóór onze
jaartelling bij de oude volken, vooral bij de
Egyptenaren. Maar d© 17de eeuw was rijk aan
astronomen, wis-, natuiur- en sterrelkundigen.
Galileï, Kepler, Newton, Huygens werdén
-enoamd en door spreker werd' in groote trek
ken medegedeeld wat deze geleerden hoofd
zakelijk hebben 'berekend en ontdekt.
Ook noemde spr. Dr. Easton, Dr. Bakhui
zen en Dr. van Manen-; maar bovenal onzen
Dr. J. C. Kaptein die om zijn kennis van 't
heelal wereldvermaard is.
Op -sobere en toch duidelijke wijze bracht
spreker bij zijn hoorders begrippen aan van 't
meten dor diepte van 't heelal (Parallaxis),
van spectraal-analyse; terwijl duidelijk word
verklaard boe de afstanden tusschen aardte en
zon en het verschil in grootte en gewicht der
hemellichamen worden genomen.
Herschel wees in de 18e eeuw dén weg aan,
dien de zon door de ruimte gaat. Het was
Joh. Fabricius, die de wetenschap verraste
met de bewijzen dat de zon zich om haar as
oeweegt.
Eenvoudig, maar duidelijk gaf spreker aan
hoe zon- cn maansverduistering ontstaan;
hoe de sclliinigesta'lton dor maan zich. verkla
ren zelfs ook bij de sterren en hoe het komt
lat Venus nu als morgenster, later als avond
ster wordt gezien.
Na een half uur pauze, die spreker benut
te zich te onderhouden met kennissen uit
Jen tijd' dat Z.Ew. hier het predikambt ver
vulde, ging hij zijn voordracht vervolgen
en gaf een beschouwing van de maan, haar
-rootte, gemis aan dampkring, haar samen
stel, gemis a-an alle leven en geluid.
De pllaueet Mars echter zou volgens onder
zoek door spectiraalanalyise wel een damp
kring hebben, wel worden bewoond en daar
iet spectrum zwarte lijnen vertoont-, d'ie
kaarsrecht het -beeld dtoorsnijjén, vermoedt
nen dat Mars, minder vochtig dan de aarde,
■ekanaliseerd is, terwijl het roode licht van
Mans ontstaan zou door den roodkleurigen
oodem en 't plantenkleed déaro-p.
In 1877 werden in de nabijheid van Mars
2 manen ontdekt. Het bestaan daarvan zou
in 1859 a'l door een spiritist voorspeld' zijn.
Op onderhoudende wijze vertelde spreker
van Piupiter, Saturmuis, Uranus, Neptunus &1-
erlei wetenswaardigs; gaf een globaal over
zicht van o-ns zonnestelsel; een heldere ver
jaring van den Melkweg en nevelvlekken
Ja-arin, en reisde ten slotte, goed improvisa
tor als hij is, met d'e aandachtigen in vlie-
end-e vaart naar en langs al de genoemde
planeten door d'e hemelruimte, een reis van
yaren, eeuwen, honderden eeuwen, langs ko
meten en dioor hun staarten, door meteoren-
'roepen naar nieuwe zonnen, voort, v art,
jaren in seconden doorloopend
Eindelijk zetten we onze gedachten weer
ter plaatse en waren 't met spreker eens over
le 'Overweldigende grootheid van den Ai-
machtige, den Schepper aller dingen.
Zeer voldaan en vol bewondering over
sprekers gaven en het sterke geheugen van
den heer Van Meurs, gingen dé vergaderden
n-a 'een paar uur geleerd en genoten te heb
ben, dankbaar huiswaarts.
S'T. PANÖRAS (October.)
Geboren Maria, d. van Lodéwijk van
Houten en Elisabeth Bauw. Catbarina', d'.
van Nicola as Meijer ing en Dieuwertje Mole
naar.
G e h u w d Edua-rd Willem Me-lchioir en
Wilhelm in a J-aooba Lieuwen.
Overleden Jannetje, 22 jr., d. van
Tounis Kloosterboer en Jannetje Groen.
Immetje, 5 m., d. van P. Huiberts en Jantje
Madderom. Elizabeth Boskamp, 10 jaren,
du van Jan Boskamp en Trijntje Groen.
8CHOQRL (October.)
Geboren: Johannes Willem, z. van
Gijsbert. Kl-oip en Elizabeth Peys. C'atha-
rina, d, van Johannes Dekker en Elisabeth
Divera SI ijkerman.
Getrouwd Arie Blom en' Cornelia
Kooij.
HARENKARS'FEL (October,).
Geboren: Ghiurtje, du van Andries
Broersma en Catharina Tesiselaar. Gerar-
dus, z. van Go melis Spaanseri en Catharina
Joniker, Agatha, d. van Gerardus Bledkcr
en Grietje Besteman. öorndlia Helena, d.
van Autonl us KLijbroek en Maria Johanna
H'inke, Maria, d. van Jacob Bakker en
Maria Rietveld. Pieter Gerrit, z. van Ger-
rit Sohoorl en Antbonia Waiboer. Alida;
d. van Jaco-b Pater en Anna van Stralen.
Catharine d'. van Theodo-rus- Tol en Agat-ha
Cornelia Eleijendaal. Johannes, z. van
Pieter Boekel' en Geertje ïesseiaar. Ca
tharina Maria, d. van Dirk B-akker en Corne
lia Bleekor.
Overleden: Antje Z'ut, oud 00 jr.,
echtigenoote van Jan Stoop.
STADSNIEUWS.
OPLNBARE LEESZAAÏTn BOEKERIJ
ALKMAAR, 10 November 1919. Op de he
den .gehouden veemarkt waren aangevoerd:
23 Koeien en oasen 42'5900, 1 vet
kalf 150, per ned'. pond 2.80, 7 nuchtere
kalveren per -stuik 3550, 105 vette scha
pen 35102, 140 vette varkens per ned.
pond 1.00f 2.08.
AMSTERDAM, 10 Nov. Op de veemarkt
waren heden aangevoerd: 310 vette koeien,
le kw. 2 05 tot 2,25, 2e kw. 1,60 tot
1,80, 3e kw. 0,90 tot 1,40 per Kg., 30
melk- en kalfkoeien, 450 tot 900 per stuk,
112 gra9kalveren 100 tot 180 per stuk,
45 nuchtere kalveren 30 tot 50 per stuk,
319 schapen 30 tot 55 pe rstuk, 412 vette
varkens le kw. 2,30, 2e en 3e kw. 2,15 tot
2,25 per Kg. schoon gewicht. a
NOORDSCHARWÜUBE, 8 Nov.
Aardappelen': Eigenheimers 6.207,
Bl'auwe 78, Roode kool 4.105,
Kleinere 2.20f 3.70, Uitschot 1.102,
Gele kool 3.10—f 4, Kleinere 22.50,
Witte 11.30, Grove Uien 910.30,
Drielingen 89, Nep 910.70, Peen
2.502.80, Kroten 22.40, Rapen
22.50, alles per 100 K.G.
Bloemkool per 100 sLuiks 1419, 2de
soort 3—4.
BROEK OP LANGENDIJK (Langedij-
ker Groenteveiling)', 8 No-v. 1919. In de he
den gehouden veilingen werd- betaald voor:
Roode kool 3.605.10, 2de soort 0.90
tot 2, Gele kool 3.204.20, 2de soort
1.00—1.90, Witte kool 11.40, 2de
soort 0.300.70, per 100 K.G.
Witte kool per wagon 10.000 K.G. 81 tot
122.
Wortelen 2.502.80, Rammenas./ 1.70
tot 1.90, Gele Nep 8.2010.10, Uien
9.80—10.50, per 100 K.G.
Aanvoer: 67750 K.G. roode 'kool, 65500
K.G. witte kool, 55875 K.G. gele kool, 12000
K.G. wortelen, 1000 K.G. uien, 100 KG. gele
nep, 1175 K.G. rammenas.
AMSTERDAM!, 8 Nov. 1919. De aardap
pelprijzen waren heden:
Fries'che 'borgers 5, Fnesche Red Star
4.304.40, Geldersche 4.755, Spui-
sche pooters 4.20'4.50 Zeeuw-sche blau
wen 7.257.50, Zeeuwsche bonten 7.75,
Zeeni'ws-che eigenheimers 5.10, Zeeuwsche
blauwe eigenheimers 5.405.50. Aanvoer
6 Ladingen'.
