DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ho, w66
1919
DINSDAG
11 NOVEMBER.
cn mmm*? citaat mi 2 ibfaden, Honderd een en twintigste Jaargang
JDeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs by vooruitbetaling
por 8 maanden voor Alkmaar 1' 2.—, franco door het go-
heole K^'k f 2.50,
Afzonderlijke en bewijsnummers 5 Cents.
Pof regel f G.20. B$j groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HEKMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9.
Telefoonnummer 3.
Xelelnr. Ssdacüe S3.
Prijs der gewone Advertentiën
pi%
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Lloyd George heeft in de Gildeuhal het
wooru gevoeru voor een uitgelezen gezei-
ecuap, aai voor hot bauKet van den Lora Ma-
yor ütjeen gekomen was.
Nauat ue Lord Mayor een dronk op den
Votkeuoond uugebracut ho'L heelt Lloyd üe
orge een uitvoerige reue genouden, waarin
hij een overzicht van de huiteulanasche poli
tie k neeit gegeven.
t tij wee* er op, dat het Europcesche schrik
bewind voorbij was, maar «Jat men nog het
hOotü aan verschillende gevaren zou moeten
bieden, lal van moeilijke vraagstukken moe
ten nog geregeld worden.
Zoo is er o.v. het vraagstuk van de Adria-
tische zee, waarvoor meu een regeling moet
zieu te vinden, die vereeuigbaar ts met de be
langen en de eer van den dapperen Itahaan-
sciien bondgenoot, voor wieo Het Engelsche
volk steeds een groote genegenheid heeft ge
had.
Anderzijds verklaarde Lloyd George van
meeuing te zijn, dat gerechtigheid moet we
dervaren aan de nationaliteiten, die door de
inspanning en het lijden der geallieerden
ouuer wie Italië de eerste was van het
Oo&tenrijksch juk bevrijd zijn.'
Dan is Turkije er nog, een staat die in vre
de en oorlog altijd lasug is geweest.
De geallieerden zijn net over de voornaam
ste beginselen van de regeling met Turkije
eens. Allereerst moet er een einde komen aan
hef T urksdie wanbestuur in landen die door
Grieken, Arabieren en Armeniërs bewoond
worden. De poorten van de Zwarte Zee moe
ten voor alle natiën vrij zijn en de bewaking
kan niet langer toevertrouwd blijven aan een
mogendheid die het vertrouwen geschonden
heelt en die poorten op last van de Pruisische
militaire heerschappij voor den neus van de
geallieerden heeft aichtgcworpen
Wat de andere kwestie betreft zijn er geen
onoverkomelijke moeilijkheden bij de verdee-
iing van de verantwoordelijkheid onder de
geallieerden voor het waarborgen van dit be
leid.
Vervolgens sprak Lloyd George over Rus
land, waarover hij minder optimistisch ge
stemd bleek. Hij zou gelukkiger zijn als hij
wist, dat de Russische warboel zijn ontknoo-
ig nabij was.
/óór eeulge weken was cr kans op een
spoedige regeling en zag de toekomst cr veel
belovend uit. Maar nu wees alles weer op
een verlenging van de bloedige worsteling
Het succes der troepen, die de Bolsjewiki
moesten overmeesteren, was niet groot. St
Petersburg was niet overrompeld en de schit
terende opmarsch naar Moskou was tijdelijk
gestuit.
De laatste rebichtcn uit Omsk waren wei
nig geruststelling maar toch zeide Lloyd
George niet te geloovcn dat de Bolsjewisti
sche legers geheel Rusland zouden veroveren
omdat de boeren in hun hart het bolsjewisme
verfoeien.
Een eindelooze reeks van veldtochten zou dit
vruchtbaarste gebied ter wereld te gronde
richten.
Had hij vroeger voorspeld, dat het bolsje
wisme niet met het zwaard onderdrukt zou
kunnen worden, hij wcnschte thans, dat die
vorspclling te schande gemaakt zou worden
wam de beschaving kan geen verward en
vewoest Rusland gebruiken.
In he begin van dit jaar deed de Opperste
Raad een poging om tusschen de elkaar be
oorlogende groepen in Rusland den vrede tot
stand te brengen. Maar ale groepen in Rus,
land v/aren op verovering uit.
Wellicht zullen de mogendheden spoedig
.in staat zijn hun pogingen, met meer succes
te vernieuwen.
Reeds werden honderd millioen pond aan
materiaal en steun in allerlei vorm, naar
Rusland gezonden en deze, eereschuld moest
Engeland betalen. Wanneer de winter aan
alle groepen in Rusland tijd geeft om nog
eens ove den toestand na te denken, zal er
zich voor de groote mogendheden nog wel
een gelegenheid voordoen om den, vrede te
bevorderen.
Afgescheiden van Rusland noemedë Lloyd
George den toestand! goed. Men kon nu een
maal geen terugkeer tot den gewonen toe
stand in een jaar tijds verwachten.
Werk en vertrouwen waren noodig, waar
op ook Clemenceau in zijn rede te Straats
burg reeds had gewezen,
Engcland's positie is in vergelijking met
andere landen sterk en de cijfers van ae han
delsbeweging wijzen een aanmerkelijke ver
betering aan,
Dc arbcidersmoeilijkheden waren in Enge
land minder dreigend dan vroeger en er
hcerschte een betere stemming tusschen kapi
taal en arbeid.
De moed, die het Engelsche volk door de
groote moeilijkheden van den oorlog heeft
gevoerd1, zou het wel in staat stellen het
tweede jaar van den vrede met nieuwen moed
tegemoet te gaan.
led°<* moest zich met hart en ziel op zijn
iak toeleggen, cn dan zou men. volgens
Lioyyd George niet alleen de verwoestingen
v*a eten grooten oorlog herstellen, maar een
tijdperk van vorspoed ingaan, zooals Enge
land nooit aanschouwd had.
Natuurlijk heeft de rede van Lloyd George
heel wat critiek uitgelokt,
De Daily Chronicle vindt, dat de bolsjewi
ki lang zoo sterk niet staan als men uit de
rede van den premier zou moeten opmaken
De Daily News vindt de nieuwe vredes
voorwaarden der Bolsjewiki redelijk en
meent, dat de anti-bolsjewismsche legermach
ten niet meer in een positie zijn om de po
gingen der geallieerden totverzoening te
trotseeren.
De Times is van meening, dat dc Britsche
regeering in Rusland een dubbelhartige po
litiek volgt en bepleit een politiek van gesta-
djge, morcele, stoffelijke, staatkundige cn di
plomatieke aanmoediging voor degenen, die
in Rusland en Azië in het belang van de ge
allieerden vechten.
De Daily Express ss ten slotte var meening
dat Rusland vrij van buitenlandsei.e inmen
ging moot blijvendaar het bolsjewisme zich
zelf zal moeten vernietigen.
Het Russische vraagstuk blijft voor de ge
allieerden een uiterst lastige kwestie, niet al
leen omdat zij rekening moeten houden met
de verschillende, belangen dér volksgroepen
cn legermachten in Oost-Europa zelf, maar
ook omdat zij in eigen landen .op groot ver
zet bij interventie stuiten.
Men behoeft zich slechts te herinnoren hoe
in Engeland kort geleden de arbeiders zelfs
met staking gedreigd hebben, wanneer Enge
land zijn troepen uit het Russische gebied
niet terug trok en hoe toen, door het wegne
men der land in irsd i visies, de Engelsch e re
geering geoond heef de macht der arbeiders
organisaties niet fe onderschatten
BUITENLAND.
DE REVOLUTIEHERDENKING.
De revolutie-herdenking heeft te Berlijn
niets van de groote onlusten verwekt, die een
belangrijk deel van de bevolking verwacht
had. Voor deu 7en, Sen ea yen November wa
ren ernstige demonstraties en nog ernstiger
pogingen voor de nieuwe revolutie aangekon
digd, doch het resultaat is vrijwel nihil ge
weest. De 7e November was de geheele stad
kalm. De politieke stakingen zijn geheei eu al
mislukt. Gisteren bemerkte men in Berlijn
niets van'een revolutievieriug. Verkeer, ban-
del eu industrie gingen haar gewonen gang.
Heden werd het "eigenlijk ernst met den her
denkingsdag. Van aezen gedenkdag is echter
weinig terecht gekomen, voorzoover het een
medewerking van de geheel links-staande oe-
volking betreft, Berlijn is thans bedekt met
een dik sneeuwkleed en de menschen gaven er
de voorkeur aan warm in huis te blijven, bo
ven een verblijf in de open luebt, waar het
buitengewoon ruw en koud was.
Verschillende demonstraties zijn in Berlijn
en in de voorsteden op touw gezet, doch wer
den zonder de Rijksweertroepen uit el
kander gejaagd. Een demonstratie van 3000
personen, welke op weg naar het kerkhof der
in Maart gevallen soldaten, waar ook de re-
volutieslachtoffers begraven zijn, werd zon
der de minste moeite uiteen gejaagd. Niet
minder hebben de onafhankelijken en Commu
nisten getoond, dat zij er waren en wel daar
door, dat zij het gedenken van de revolutie
slachtoffers rood schilderden en verder door
het met roode vlaggen voorzien van verschil
lende openbare gebouwen. Behalve deze ge
heel platonische uitingen hadden heden even
goed geen revolutieviering plaats, voorzoover
het een demonstratie van de zijde der re-
volutionnaire bevolking betreft.
Van de redevoeringen, die gehouden zijn,
zijn alleen die van Scheidemann, Ledebour en
dr. David van belang. Scheidemann sprak
over het herdenken van de revolutie der meer
derheidssocialisten. Hij gaf in zijn interessan
te rede een overzicht van de eerste revolutie
dagen en wees er op, dat hoe ook van den
kant der rechtsche bladen op de resultaten van
de revolutie gescholden wordt toch de revolu
tie in het algemeen bewonderd moet worden,
rekening gehouden. Er werd zorg voor gedra
gen, dat het corps beambten en staatswerklie
den haar plicht deed in deze zelfs onder zeer
moeilijke omstandigheden bleef doen. Verder
merkte hij op, hoe het begin der revolutie vlot
van' stapel liep ën hij geen moeite had zich
te vertoonen inet die politieke tegenstanders
die voor en in den oorlog hem vijandig ge
zind waren, doch bij de revolutie hem de
vriendschapshand reikten voor een geregelde
samenwerking. Slechts de onafhankelijken en
toenmalige Spartacisten hebben roet in het
eten gegooid. Scheidemann verklaarde, hoe de
vriendschappelijke stemming en de vriend
schappelijke samenwerking ophielden, op het
oogenblik, dat Ledebour in den Rijksdag trad
en Scheidemann ernstige verwijten begon te
doen. Ledebour stelde voor een regeering te
vormen, die de geehele macht aan de arbei
dersraden zou overdragen. Scheidemann ver
klaarde met trots, dat hij hierop niet is inge
gaan en geloofde, dat het hieraan te danken
is, dat van 'de revolutie nog Duitschland nog
gered is wat er te redden viel. De rede van Le
debour was natuurlijk dwars tegen de uitla
tingen van Scheidemann in en geen gelegen
heid liet deze spreker voorbijgaan om Scuei-
demann aan te valten en bet verraad van de
Duitsche sodaalderoocxatie aan te toonen. Hij
ging zelfs zoover te verzekeren,, dat bet oor
spronkelyk in de bedoeling van Ebert en
Scheidemann gelegen had, om na eenigen
tijd den keizer en, ex kroonprins weer naar net
land te balen m dus met eeo betrekkelijk klei
ne wijziging de monarchie te herstellen.
Dit laatste kan tegengesproken worden.
Zelfs indien de felle revolutóonaaire woeliagen
voorbij} zulle® zijn ?a de tegenwoordige regse-
ring zich geconsolideerd zal hebben,, zal er
geen sprake van zijn de moarcJtue weder in te
voeren ea dat bet de monarchisten gelukken
zou cn tegenrevolutk te verwekken. De rede
van dr. David handelde, evenals die van
SdneidSMMöp over da geaebkdeais sm L@t
jonge rswluÜoMsirc Duitaehiaadj doelt Iki
ova .«geas gem bijzondere punten «m bespre*
kiïiig,
OEVERVEE DEDIG ING.
De Missouri verslindt voortduKad het land
aan zijn oevers, en beeft reeds den aantal
kleine stadjes ontvolkt en verzwolgen. Men
drijft in bet oeverwater bier en daar lange
betonpalen in den grond, palen van zeven en
meer meters, die men door spuiten indrijft.
Aan hun kop zit 'n stalen ring, waaraan men
een honderd a tweehonderd kleine hoornen met
takken en twijgen aan kabels vastlegt. Die
takkenmassa breekt de kracht van den
stroom, daardoor zet die ter plaatse veel
zand en grind en slib af, dat tusschen de hoo
rnen een dam vormt, veel sneller en beter dan
men ooit met zinkstokken en rijswerk, enz.
zou kunnen bereiken. Verscheiden Amerika
nen die deze oeververdediging gezien hadden,
hebben bedreigde landerijen zeer goedkoop
gekocht en er thans een veilig bezit van kun
nen rnakm.
EEN MIDDEL TEGEN KINDER
STERFTE.
In Tcmr-s (Fr.), heeft men een.' eigenaardig
middel toegepast om de kindersterfte in de
tehuizen voor kraamvrouwen te verminde
ren. Het kwam daar n). veelvuldig voor, dat
de moeders, na de bevalling, de 'kraamzaal
verlieten met achterlating van bun jongge
borene, die dan dikwijls door gebrek aan
moedermelk, sterft. De prefect van het de
partement Indre-et-Loire beeft toen deze
sterfte, die mot minder dan 60 pot. bedroeg,
ineens op 2 pet. teruggebracht door den vol
genden maatregel: Tegenwoordig worden de
moeders na de bevalling in de zuigelingen-
afdeeling gehuisvest, gekleed en opgevoed en
krijgen bovendien nog een loon van 1.25 frs.
per dag voor het zoogen van hun eigen 'kind.
Sedert de invoering van den maatregel
komt het nooit meer voor dat een moeder
haar 'kind in den steek laat' tijdens de drie
eerste maanden, waarvoor de regeling geldt.
DE VLAG DER 'DUITSCHE
PARLEMENTAIRS.
Een gedeelte van de witte vl'ag, waarmede
de Duitsche parlementair», die den wapen
stilstand kwamen verzoeken, de vijandelijke
linié o'p 7 November 1918 gepasseerd zijn, is
door de Fransehe regeering aan de Belgische
ten geschenke gegeven.
Het stuik wit linnen© is op een achtergrond
van leer genaaid, en in een lijst gezet. Op
den achtergrond -staat te lezen
„Fragment van d'e witte vlag onder dek
king waarvan de Duitsche parlementair» te
Capelle op 7 November 1918 o.m 8 uur nam.,
in de Fransehe linies toegelaten werden. Bij
die gelegenheid was het, dat het trotsche
Duitschland den vrede kwam afsmeeJken en
zich overwonnen wist."
UIT. DE AMERIKA AN SC HE SCHOOL.
In „School en Leven" schrijft een dame,
die „Nora" onderteekent over „Een jaar op
school in Californië" (oip de Public High
School, dat is de H. B. Si.)
„De State University of California omvat
n.l. niet alleen de studierichtingen van de
universiteiten, maar is tevens de hoogeschool
voor aanstaande leeraren. D'eze moeten in
het laatste halfjaar van hun vierjarige stu
die, behalve ©ollegeloopen, één uur per dag
onder toezicht les geven.
„Voor elk Departement (vak, b.v. E'nglisch
Department) op d'e University High School
zijn een headteacher en eenige leeraren (re
gular teachers), aangewezen om in hun klas
se toezicht te houden op 't lesgeven van de
practice teaehera
„De eerste paar weken moeten de practice
teachers lessen volgen van de regular tea
chers. Na een maand ongeveer neemt de
practice teacher t' Lesgeven over, maar de
regular teadher 'blijft adhter in 'zijn klas aan
zijn lessenaar zittén om de les te volgen en,
zoo nu en dan, als 't noodig is, eens een
handje te helpen door met een voorstel of een
vraag tusschenbeide te komen.
„Doordat de regular teacher bijna altijd bij
de les tegenwoordig is kan hij (of zij) be-
oordeelen of de practice teacher geschikt is.
Heeft deze voldaan aan het «ind van de term
(half ja,ar) dan wordt rapport over hem uit
gebracht bij den director of the sdhool, wel
te onderscheiden van dien later te noemen
principal, in Holland directeur genoemd, die
tevens college geeft ia opvoedkunde aan de
Universiteit. De practiceteacher moet dan,
voordat hij geplaatst ban worden aan een H.
B. S. in een groote plaats, nog een jaar les
geven op een Country School.
„Zoo gauw al» het echter uitkomt, dat de
practice teacher niet geschikt is, moet hij op
haalden met les geven en heeft hij dus een
kans om «ja richting te veranderen, terwijl
hij nog op de Universiteit if.
„Waterde betref^, ten edrste beginnen de
leerlingen niet met te denken: „Een nieuwe
leeraar, die zullen we eens heerlijk er tus
schen nemen." Over algemeen gaan ze uit
van 't idee, dat m samen werken met de
leeraren:
„Zij die niet in Anrik geweest kun
nen zich niet licht indenken hoe dit beginsel
werkelijk in praktijk wordt gebracht en maar
niet een phrase is.
„Dit moet dunkt mij 't orde honden gemak
kelijker maken voor den leeitaar. Je be
schouwt een leeraar als een. wiend, niet als
een Mood-zakelij'k kwaad «s£ iemand tegenover
wien je je klein heeft te v elen.
„Daarmee wil ik mist zeggen, d'at er nooit
standjes vielen, dat we allemaal even zoet en
gedween waren. Maar zoover ik 'me herinTer,
is er in dat jaar maar eens iemand uit dt
gestuurd. Ik voor mij vond' dat er in de klas
zoo'n vrije, frissch© geest hserschte en ik
schrijf dat grootendeels toe aan die jonge
teacher» die zich nog heélemaal in ons (ken
den denken, met ons me© leef den en mee grap
pen maakten."
„Voor toelating tot de Universiteiten in
Amerika worden geen eindexamens vereischt
Aan 't eind van den cursus wordt echter een
diploma uitgereikt, waaruit -blijkt, dat de
leerling de vier High-schooljaren (Gram-
mar -School lagere school 8 jaar), met
succes heeft gevolgd'.
Voor het eind-diploma zijn- minsten 16 cre
dits noodig.
Een credit fcrijlg je na een jaar voor een
vak, waarvoor je als eindresultaat (na alle
rapporten en ein-d-repetitles) een 2 of een 1
hebt. De cijfers gaan 'au 6 tot 1 ('bij ons
zijn 2 en 1 dus 810)-.
„De leerling neemt elk jaar 4 vakken die
hij dat jaar eiken dag 'krijgt, dii. 5 keer per
wee-'k (Zaterdag is een heol© vrije inplaats
van onze Woensdag- en Zaterdagmiddagen).
„Per jaar kan men dus 4 -credit» halen.
Neem je elk jaar 4 vakken, d'an heb je na af
loop van de 4 High-Scho-ol jaren de ver-
oischte 16 -credits voor het diploma. Enkele
vakken zijn verplicht; en -ook het aantal cre
dits dat je er voor moet hebben. De rest van
de credits zijn facultatief (electieve.)
„Oip de High Sichool kan men op die ma
nier al zoo v-eel mogelijk zijn richting bepa
len.
„De Public High School is toegankelijk
voor ied'eren, schoolgeld wordt er niet be
taald. De leerplicht strekt zich uit over de
grammar en highse'hool. Daardoor heeft men
er zoowel leerlingen, die later doorstudeeren,
als jongens en mei- jes, die na qfloop van de
High-School dadelijk moeti.' verdienen.
„Behalve de verplichte vakken, die den
leerling, welken kant hij ook opgaat, eenige
algemeene ontwikkeling geven, worden de vak
ken gekozen. Zoo kunnen jongens en meisjes
met credit voor timmeren, of een ander am
bacht (ehop werk) stenography, type-wri
ting, bookkeeping, na afloop van de high
-sdhool met hun diploma dadelijk geplaatst
worden."
Het uitvoerige artikel -geeft een tabel v-an
de verplichte en -de facultatieve vakken, doet
mededeelingen over het studieleven en zegt:
„Mijn heerlijk schooljaar werd besloten met
de graduation exercises, waar-bij aan de gra
duates d-e diploma's werden uitgereikt. Dit
is een plechtigheid!, waarbij niet alleen de
heele school aanwezig is, maar' ook de ouders
en vrienden van d'e graduates.
„Ook hier trof me weer de gelijkheidsidee.
De jongens waren van zelf gelijk gekleed',
maar de meisjes moesten oolk een uniform
costume hebben. In een vergadering van de
Senior-Girls hebben we 'hierover beraad
slaagd met het hoofd van fyet Englisch De
partment, die om zoo te zeggen een onder
directrice was. Het idee: witte rok en blouse,
werd verworpen. De eene zou met een zijden
blouse, de and'ere met een katoenen kunnen
•komen. Deze laatst zou dat verschil- voelen
en ofschoon ze fier het -hoofd omhoog zou
houden en denken „I d'om 't -care" toch zou er
iets zijn d'at den avond minder prettig voör
haar zou maken.
„D'e graduaion moet voor allen, -zouder uit
zondering, een glorierijk einde zijn van de
High.Sohool-jaren. Er werd besloten tot
cap and gown (toga en baret) donkerblauw
met een gouden kwast -op de baret blue and
gol-d de kleuren van onze -school; niet
zwart, o-md'at hetzelfde costuum bij de Uni-
versiteits-plechtigheden zwart is.'
Het slot van het artikel, waaruit no-g weer
eens dankbaarheid voor het genoten onder
wijs spreekt, Luidt
„Het spréékt van zelf, -dat dit geen volle
dige beschrijving is, maar ik heb getracht
'hiermee een beeld te geven van de inrichting,
waaraan v-oor -mij zulke prettige herinnerin
gen verbonden zijn."
DE VERKIEZINGEN IN
OPPER-SILEZIë.
De gemeenteraadsverkiezingen in Opper-
Silezië hebben over het algemeen ten gevolge
gehad? dat het centrum en de meerderheids-
socialisten veel stemmen verloren hebben en
de Polen overal meer stemmen hebben gekre-
en, vooral m de p'lattelandsgemeenten. Over
et algemeen kwam 60 percent der kiezers
aan de stembus; in weinig gevallen was hef
percentage hooger.
HET DUITSCHE VERBOD OM IN
RUSSISCHEN DIENST TE TREDEN.
Bij een besluit van 5 dezer hebben de mi
nister van 's rijksverdediging en het hoofd
van het legerbestuur hun vroeger verbod her
haald aan allen, die tot het leger behooren,
om in Russischen dienst te treden, manschap
pen te werven voor den Russischen dienst en
deel te nemen aan de voorziening van materi
eel vocr de Russische troepen. Naar de Vos-
si. Zeiung meldt, zal tegen hen, die in
strijd met het verbod handelen, met groote
kracht worden opgetreden.
COMMUNISTISCHE PLANNEN IN
DUITSCHLAND.
Te Karow bij Wismar is onlangs een bij
eenkomst gehouden van communisten,die met
de grootste zorg geheim is gehouden. Niette
min is deze vergadering door de regcerings-
troepen overrompeld: Naar het Berliner Ta-
geblatt meldt, is bij die gelegenheid een pro
gram van actie gevonden, dat o. a. de volgen
de punten bevt: In de fbrieken moeten ge
wapende aanvalstroepen gevormd worden
Alle bedrijven moeten tot stilstand worden
gebracht. Al de groote bctoogingen moeten
vermeden worden. De bedrijven moeten tegen
de aanvallen der troepen worden verdedigd.
Kan men een fabriek bij een aanval niet meer
houden, dan moeten alle werkutigen en voor
al de stoomketels door ontploffing vernield
worden. Alle levensmiddelenkantoren moeten
bezet worden. Alle instructies zullen uit Ber
lijn komen. Steunpunten van de organisatie
zijn Bremen, Leipzig, Halle, Stuttgart en
Berlijn. Alle economische stakingen van loka
len aard moeten met alle macht onderdrukt
worden. Specialisatie van de stakingen: De
bedrijven moeten in de volgende volgorde
Spoorwegverkeer, levensmiddelen, en dan de
rest tot stilstand -orden gebracht. Financi-
eele steun en m<uaieeie hulp is door Rusland
beloofd. Er moet onmiddellijk worden ge
meld hoeveel wapens en wat voor wapens
voorradig zijn, of voldoende aanvalstroepen
gevormd zijn en welke maatregelen tot nu
toe genomen zijn.
KOLENGEBREK OP DE DUIT
SCHE SPOORWEGEN.
De Politisch Parlementarische Nachrich-
ten meldt uit het Pruisische ministerie van
spoorwegen, dat de vrees, dat het goederen
verkeer door gebrek aan kolen voor de
spoorwegen belemmerd zou worden, reeds
verwezenlijkt is. In het district Hnnover zijn
de voorraden bij de groote locomotiefloodsen
geheel opgebruikt. Het goederenverkeer
wordt door gebrek aan kolen zeer belem
merd Op de lijn HammBerlijn moest een
gedeelte van de laadinrichtingen gesloten
worden, waardoor het bijvullen van de ten
ders ten zeerrse vertraagd wordt. Ook in het
district Altona en in het bijzonder op de
groote Hamburgsche stations en te Stettin
klaagt men over gebrek aan kolen en over
ernstige storingen- in het goederentransport,
die daarvan het gevolg is. Daar de voorra
den van de spoorwegen op belangrijke mid
denpunten reeds zijn opgebruikt, moet men
ernstig rekening houden met een gedeeltelij
ke staking van het goederenverkeer als niet
onmiddellijk voor een betere aflevering ge
zorgd wordt.
EENIGE NIEUWERE ETYMOLOGIEëN.
Bij de namen Kattegat en Skagerak heeft
men tot dusver aan Noorschen oorsprong ge
dacht. Zoo leidde men Kattegat af van Oud-
noorsch kati een bijzondere soort van boot,
en gata weg, straat. Vap der Meule be
toogt in een uitvoerig artikel in het Tijd
schrift voor Nederlandsche Taal- en Letter
kunde, dat we voor beide namen een Neder-
landschen oorsprong moeten aannemen. Een
kattegat is eigenlijk een kleine ronde opening
in de deur van een pakhuis, waardoor me
vrouw Poes passeeren kan. De beteekenis-ont-
wikkeling zou, dan zijnnauwe doorgang, eng
vaarwater, gevaarlijk, „smerig" watertje.
Voor de Nederlandsche zeelui en carto-
graphen Skagerak en Kattegat zoo benoem
den, droegen ze den naam van Noordzee, Ska
gerak beteekent dan het Rak van Kaap Ska-
gen. Rak eind water, zooals in Damrak.
De Nederlandsche oorsprong blijkt ook uit
vergelijking met Skagens Rev. waarin Skagen
een anderen uitgang heeft.
&LKMAA1SCIE COURANT
DirecteurO. H. KRAK.
HooSdredacteur: TJ, N. ADEMA,
