DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. VI. HICROCO. Fllllip 6. So. S69 on nummifcr nataal uftê feiaden, Honderd een- en twintigste Jaargang 1919 Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs b:*j vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar f 2.—, franco door hot ge- heole Rijk f 2.50. AfzonderUjke'"en bewijsnummers 5 Cents. Prijs der gewone Advertentiën regel 0.20. groote contracten rabat. Groote lettors naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N*V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. VRIJDAG 14 NO VEMBER. Rookt het bekende merk ttians XO cent. Telefoonnummer 3. DireeJauif! G. H. KRAK. BUITENLANDSCH OVERZICHT. In Duitschland en trouwens in geheel Eu ropa ziet men met belangstelling het verhoor van von Hindenburg en Ludendorff voor de enquête-commissie tegemoet. Zij zijn in vete gevallen de beide groote legerleiders en het is mi» wH gebleken, dat de legerleiding in de Duitsche politiek een zeer groote rol gespeeld heeft. Voornamelijk Ludendorff is de man ge weest die naast het beramen van zijn militaire plannen steeds het oog op Berlijn gevestigd hield en zijn invloed deed gelden bij alle daar te nemen besluiten. Zooals wij reeds mededeelden is generaal- veldmaarschalk Von Hindenburg "per extra- trein in verband met de stopzetting van het personenverkeer naar Berlijn gekomen en heeft zijn aankomst nog aanleiding tot eenige ongeregeldheden gegeven. Een deel der betoogers zong het bekende, in vroeger dagen zoo geliefde: „Deutsch- land, Deutschland fiber alles", maar een vrouw uit het volk noemde hem een groote moordenaar, waarop een opstootje volgde, waarbij van weerszijden ferme klap pen uitgedeeld werden. Uit Berlijn wordt nu gemeld, dat Von Hin denburg zich tegenover eenige vrienden reeds heeft uitgelaten. Hij wenschte zich nog niet uit te laten over de doelmatigheid der commissie van onder zoek, noch over de uitwerking in het buiten land of over de juridische kwesties, die bij deze vraagstukken te pas komen. Wel besprak hij de campagne, welke tegen Ludendorff gevoerd is en zeide dit niet te be grijpen tegen een man als Ludendorff, die zijn groote gaven en zijn buitengewone werk kracht in dienst der oorlogvoering gesteld heeft en buitengewone dingen verrichtte voor volk en vaderland. De veldmaarschalk wees er op dat niet Ludendorff, maar hij zelf de verantwoording voor vele militaire beslissingen heeft gedra gen. En, aldus Hindenburg, als ik den gcheelen veldtocht mijn herinnering laat passeeren, dan kan ik niet anders zeggen, dan dat ik geen enkele beslissing in aanmerking ne mende de gegevens waarover is beschikte anders zou hebben genomen dan ik haar in werkelijkheid genomen heb. De onzekerheid is in den oorlog een der gewichtigste en meest belemmerende factoren. Wel was de oorlog moeilijk, maar men had hem met inspanning van alle krachten kun nen winnen. De geschiedenis van de toekomst kan slechts het verloop van den oorlog na gaan. Het is niet ite voorspellen, hoe het met Duitschland iin de toekomst zal gaan maar aldus die grijze veldmaarschalk „ik geloof wel, dat het Duitsche volk er weer bovenop komen kan. Een volk met zulk een groot ver leden moet ook een dragelijke toekomst heb ben. Een volk dat zooveel heeft gepresteerd voor het innerlijk was gedemoraliseerd, kan niet ondergaan. Als, aldus Hindenburg de zelfbelastering ophoudt, als werk cn. orde en het nationali teitsgevoel tcrugkccren, dan zullen wij weer opstaan maar ik zal het niet meer beleven. Het blijkt wel uit zijn uitlatingen, dat Von Hindenburg geen groote bewonderaar van de enquête-commissie is. Zoo iemand, dan treft hem. als opperste legerleider, den slag dat de Duitsche wapenen overwonnen zijn en moet het hem natuurlijk grieven, dat men naar fouten en vergissingen speurt teneinde de schuld van Duitschland zoo duidelijk moge lijk in het licht te stellen. Vandaar ook zijn uitlating, dat men met zelfbelastering dient op te houden. Ongetwijfeld zal het verhoor van de beide groote legerleiders de algemeene belangstel ling trekken, Zöoals bekend, is in Duitschland, tenge volge van den kolcnnood, het personenver keer tijdelijk stop gezet. Het ziet er dan ook voor Duitschland, wat zijn kolenpositie betreft allesbehalve gunstig uit en naar men uit Berlijn meldt is het oor deel, van de autoriteiten over de uitwerking van het reisverbod zeer verschillend. Men beweert, dat het reisverbod niet veel heeft uitgewerkt en dat de te constateeren verbetering aileen toegeschreven moet wor den aan het verbod van gocderenverzending, dat reeds eenige dagen vroeger dan het reis verbod in werking was getreden. Daardoor was er ook reeds verbetering ge komen in den kolentoestand voor het verbod van reizen kwam. Het reisverbod zal dan ook niet verlengd worden. In den nacht van Zondag op Maandag gaan de treinen weer rijden. Toch ia he tkolenvraagstuk nog uiterst moeilijk. Men heeft nog nergens voorraden kunnen maken en het is voorioopig slechts gelukt in de noodzakelijke behoefte der ver bruikers te voorzien. De spoorwegen hebben nog slechts voor Vijf of zes dagen vooraad cn er is nu een groote atrfjd ontstaan tuschen den minister van spoorwegen en den kolenccmmissaris over de dienstkolen voor de spoorwegen. De eerste heeft doorgezet dat de eischen van de spoorwegen vóór alles gaan en dit gaat allereerst ten koste van. de industrieko len en den huisbrand. Het is begrijpelijk, dat dit weer leidt tot stopzetting van verschillende bedrijven, wat weer werkloosheid 'in grooten omvang met zich brengt, Het wordt Duitschland inderdaad niet ge makkelijk gemaakt het nieuwe gebouw van volkswelvaart op te trekken. BUITENLAND. DE ROUWPLIfCHTIOHEID VOOR HAASE. !n de zittingzaal Van het Rijksdagsgebouw had gisterochtend 10 uur de rouwpfechtig- heid voer Haase plaats. De reden;-,arszetel was met klimop, de tri bunes waren met zwart doek en roode vlag gen versierd. De zitplaats van Haase was jm de bloemen gezet. Op de ministerstafel lagln talrijke kransen met roode linten, waaronder één met zwartl rood-gouden linten van bet presidium der Nat. Vergadering. Na eenige muzikale voordrachten decla meerde Alexander Moissi cp indrukwekkende wijze de epiloog uit Schiller's „Glocke Vervolgens herdachten Dittman en Zubeid den overledene aLa mensch en als politicus. Daarna voerden mg verschalende-sprèkers der onafhankdijken het woord. Terwijl de ura met de asch van den over ledene werd voorudgedragen, verlieten de deelnemers d® zaal, era zich bij den stoet aan te sluiten, die voor het Rijkidaggebouw gevormd werd en zïdi tegen den midaag in Beweging zette. Honderden kransen werden meegedragen. Bij den stoet sloten zich ver- schiïlnde muziekkorpsen aan. Op het kerkhof te Friedrichsfelde had de bijzetting des namiddags plaats. DE ARBEIDER5CONFERENTIE IN WASHINGTON. De Internationale Arbeidersconferentie hield1 Woensdag een volledige zitting. De dis cussies werden gevoerd over de toepassing van het beginsel van den S-urigen arbeids dag of de 48-urige arbeidsweek en het be treffende voorstel van dé Gommissie van Or ganisatie met alle daarop door de Commis sie van Vijftien ingediende amendementen. Algemeen was men van oordeel dat de de finitieve resultaten sléchts zouden kunnen worden bereikt door den kleinere vergade ring. Er -weid' een resolutie aangenomen, waarin aan een commissie algcheele bevoegd heid over het geheele onderwerp werd ver leend. De commissie, ingesteld voor het toelaten van staten- beschikte gunstig op de toelating van Luxemburg, San Domingo en Mexico. Deze beslissing weid gegrond op het feit, dat van de regeeringem van deze landen vroe ger geen aanvrage tot toelating was ingeko men. De stemming ten opzichte van Finland, vond een meerderheid van 41 en veroorzaak te eeen beperking over de bevoegdheid van de conferentie tot het toelaten van staten, welke niet waren uitgenoodigd deel te nemen aan den Volkerenbond. De bevoegdheid aan de conferentie om alle staten itoe te laten werd gegrond op het feit, dat bepaald is, dat le den van den Volkerenbond leden zullen zijn varn de Arbeidsorganisatie, zonder dat daar bij andere staten werden uitgesloten. De Op perste Raad' zal de bevoegdheid van de confe rentie moeten erkennen tot toelating van an dere staten in verband met de vraag van toe lating van' Duitschland en Oostenrijk, Fin land, Noorwegen en- Nederland. HET VREDESVERDRAG MET HONGARIJE. iHet 'Neue Wiener Journal geeft een uit treksel uit het Hongaarsahe vredesverdrag, dat als volgt luidt De grenzen van Hongarije met Oostenrijk blijlven dezelfde, zooals zij in het Oostenrijk- sche vredesverdrag zijn vastgesteld. De kolenmijnen te Salgo-Tarjan blijven bij Hongarije. De grenzen van Hongarije lo-o- pen 10 K.M. ten Westen van Arad en volgen dan den Westelijken oever van de Marusri- vier. De algemeene dienstplicht wordt opge heven. Het totale sterkte van het uit vrijwilli gers bestaand leger mag 30.000 man niet oversahrijdeni. Alle monitors van de 'Donau- flotiilMe moeten aan de geallieerle mogendhe den worden uitgeleverd'. Wat betreft de spoor wegen werd vastgesteld, dat Hongarije een vrije vekeersweg met de Adriatischc Zee zal krijgen. Hongarije staat den Tsjechisch-Slo- wakijschen Staat tot den spoorweg van Pres burg naar Fiume over Ocdenburg, dus over Duitsch-West-Hongarije en de Hongaarsche plaats Stein aan den Anger, te leiden. Voor deze spoorlijn moet de Tsjccho-Slowakijschen Staat een jaarlijksclie pacht betalen. EEN W AARIDEE REND ARTIKEL. Het Journal de Bruges" wijdt een waar- deerend artikel aan de .Nederlanders, in ver- bandi met de hulp door hen. tijdens den oor log aan de bewoners van Brugge geboden. Met erkentelijkheid, zoo betoogt het blad, her inneren wij ons de zendingen brood',, visch en verschillende producten. Ook de Engelsche 'kolonie en de Hollanders werden geholpen. De sommen, daaraan door de Hollanders ten koste gelegd, bedroegen voor de Belgen francs 1.666 536, voor de Hollanders francs 1.044.852 en voor de Engelsche fancs 116.838, aldus bijna 3 millioen. En daaron der waren nog niet eens de hooge algemeene RECLAME AANBIEDING BUSSUM UTRECHT. «iïen- onkosten begrepen, welke voor zekere sten werden gemaakt. Warme woorden van' lof brengt het „Jour- il de Brugge" ten slotte aan den Neder- ilandsdiene consul', den heer Paul van der Haert teven^ directeur van de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek, door wiens bemidde ling ea zorgen ;de hulp verleend werd. DE HEER OUDEOEEST OVER DEN EX-KEIZER. Do „Chicago Tribune1" bevat een bericht uit Washington gedateerd 27 October, waar in wordt gezegd: „Wilhelm von Hohenzollern, voormalig kei zer van het Duitsche Rijk, wordt dik, sluw, lui en tevreden en lacht de wereld uit, o""1" hij zich zoo veilig in zijn schuilplaats Amerongen (Holland) voelt" Dit is het nieuws, zoo zegt het blad, ge bracht door den heer Oudegeest, secretaris van het Int. Vakverbond en een der vertegen woordigers van Nederland op de Int. Confe rentie te Washington. „De keizer wordt dik; hij is tevreden, hij heeft geen zorgen, hij werkt niet ,hij eet, hij drinkt, hij slaapt, rij lacht en hij wandelt. Hij vindt 't prettig in Holland te zijn," zeide de heer Oudegeest. „Vindt Holland het prettig om .den keizer te huisvesten?" werd hem gevraagd. Het antwoord luidde: „Holland vindt het niet prettig. Wat kunnen wij doen om hem kwijt te raken? Niets. Engeland wachtte te lang Het had hem kunnen hebben, doch nu is het te laat. Wij moeten hem nu behouden. De kezer is gelukkig." KORTE BERICHTEN. De Duitsche delegatie voor de Arbeids- conferentie zal uit een Noorsche haven naar Washington reizen. De blokkade van Fiume is opgeheven. De Koning en Koningin van België zijn te Brussel aangekomen. In plaats van 140.000 zal de Entente slechts 90.000 melkkoeien van Duitschland eischen. De Duitsche delegatie naar de arbeids- conferentie te Washington vertrekt op 18 No vember. 400.000 machinisten in de Ver. Staten zullen over de algemeene staking stemmen, ingeval het Congres de anti-stakingswet zou aannemen De Sovjet-regeering heeft amnestie ver leend aan vele politieke en crimineele gevan genen. Frankrijk zal directe handelsbetrekkin gen met Ierland aanknoopen. STATEN-OENERAAL. TWEEDE KAMER. In de zitting van gistermiddag werden de algemeene beschouwingen over de Staatsbe- grooüng voortgezet. De heer Mar chant verklaarde, dat de regeering dank verdiende voo haar houding in de Belgische kwestie. Hij hoopte, dat de Nederlanders, die genoodzaakt zijn dagelijks met Belgen te verkeeren, een voorbeeld zul len geven van zelf'beheerediing. Het financieel beleid wekt een gevoel van ongerustheid; spreker acht den toestand zorg- wekend, doch niet wanhopig. Noodig zijn evenwel perspectief uitgaven wordt alles vrij wel op den ouden voet voortgezet; een ver ged' wordt niet geopend. Spr. meende, dat de heer Troelstra op den verjaardag van 12 November 1918 niet als bedachtzaam staatsman had mogen optreden, temand die zulke politieke blunders heeft be gaan, moet bescheidener zijn. De heer Troel stra wil via revolutie en reactie komen tot een compromis. Verstandig staatsbeleid stuurt on middellijk op een compromis aan. Spr. ver biedt de S. D. A. P. als earlijk man de soci alisatie eenerzijds voor te stellen als het mid del om alle uitgaven te dekken en anderzijds als een kwestie die nog moet worden onder zocht. De motie-Troelstra is alleen geschikt om de kwestie van socialisatie op de lange baan te schuiven. Spr. wekt de regeering op, ons land te maken tot een wetenschap om de door haat uiteengescheurde volken tot elkaar te brengen. De heer Rutgers bracht hulde aan den afgetreden Minister Idenburg. Spr. staat sympathiek tegenover de Regeering als hand haafster van het staatsgezag en omdat zij wettelijke maatregelen van de groote beteeke- nis tot stand bracht. Zijn fractie gaat met dit kabinet de toekomst met vertrouwen tegemoet ook al betreurde spr. de houding der regee ring ten aanzien van lijkverbranding en dra matische kunst. Hij waarschuwije tegen mili taire bezuinigingen die de weermacht van ons volk zouden kunnen verminderen, zoolang de volkerenbond nir' *ot stand is gekomen. Al leen overbodige franje mag worden afgeknipt. De heer Scheurer adhtte subsidieering dramatische kunst, en steun aan speelterrei nen die op Zondag geopend zijn, en toestaan van lijkverbranding, strijdig met het Christe lijk beginsel. De heer K r u y t klaagde over onvoldoen de wijze waarop de regeering schriftelijke vra gen beantwoordde. De heer Kolkman bracht een sym pathieken groet aan minister Idenburg. Na mens de Katholieken zeide hij het Kabinet krachtigen, eendradhtigen en hartelijken steun toe. In het bijzonder huldigde hij de minis ters van Buitenlandsche Zaken, van Arbeid en van Landbouw. Hij heeft met blijdschap vernomen, dat min. van Karnebeek niet wil hooren van een militair verbond met België, dat ons, waar gevaar van de oostgrenzen denkbeeldig is, alleen in politieke avonturen zou kunnen storten. Lof aan den Minister van Oorlog moet worden opgeschort, totdat meer bevredigende verklaringen zijn verkre gen omtrent de bezuiniging op militaire uit gaven voor 1920 en vermindering van per soonlijke en financieele militaire lasten. Spr. kwam op tegen den anticleicalen aanval van den heer v. d. Laar op de katholieke partij. Ten vijf uur beraadslagingen verdaagd tot 8 uur. In deze avondvergadering werd na eenige besprekingen aangenomen zonder hoofdelijke stemming het wetsontwerp tot uitbreiding van de gemeente Eindhoven met het grondge bied van de gemeenten Gestel en Baarthem, Stratum, Strijp, Tongelre en Woensel. Daarna was weer de Staatsbegrooting aan de orde, hoofdstuk V, binnenlandsche zaken. De heer De Savorn in Lohman (c.-h.) sprak over het optreden van den bur gemeester van Woubrugge. De bakende feiten stellen diens gedrag in een bedenkelijk daglicht. Spr. besprak daarbij het antwoord door den minister op de vragen aan den heer Beumer gegeven en vroeg of de minister nog iets meer kon mededeelen. De heer Hermans (S. D. A. P.) sprak over de salarissen van burgemeesters en se cretarissen, wethouders enz. welke verbetering behoeven. Het presentiegeld van de raadsle den is ook in vele gevallen te laag. Vervolgens maakte hij een opmerking over de benoeming van soc. dem. burgemeesters, in verband met de verklarng vroeger door den minister daaromtrent afgelegd. Van hen werd slechts verondersteld, dat zij zich zouden mis dragen, nu zijn er echter burgemeesters, die ALKMAAKSCIE COURANT JL sul Tcleiur, 88. HoofJradacteurTJ. N. ADEMA. DE OPPERSTE RAAD. De Opperste Raad der geallieerden kwam Donderdagmorgen bijeen onder voorzitter schap van Olemenceau. Hij keurde het ont werp goed van 'het schrijversambt 't welk terstond zal gezonden worden aan Von lera- ner, hoofd1 van de Duitoche delegatie over de gemeenteraadsverkiezingen in Opper-Siierië Het principe van de ongeldigheid dezer ver kiezingen door de geaiiiaaröett wordt ge handhaafd. De Raad ging vervolgens voort met het overwegen van het antwoord hewelk op de laatste nota der Roeme-ensche regeering zal worden gezonden. De inhoud is nagenoeg vastgestel. De geallieerds regeeringen heb ben besloten met de grootste beslistheid aan de Romeensehe regeering een definitief ant woord te verzoeken op aille vragen in de laatste nota van den Oppersten Raad ge steld. Zij wijzen op de gevolgen, die «en ant woord, hetwelk verder uitstel beduidt, voor Roemenië zou hebben. Een termijn van ongeveer een week zal aan de Roemeensche regeering gesteld worden om haar antwoord kenbaar te maken. DE MUITENDE' DUITSCHE! TROEPEN". De legerorders bevatten een besluit van den minister van 's rijks verdediging, waar bij de met name genoemde tTOepenafdeelin- gen, die in de Oos'tzeeprovinciën achter zijn gebleven worden verklaard niet meer tot het Duitsche leger te behooren en aan de mili taire bureelen en overheden wordt gelast aan geenerlei vorderingen dezer troepen te vol doen. DE HERDENKING VAN DEN WAPEN STILSTAND. Alle Engelsche bladen schrijven nog over de indrukwekkende stille twee minuten waarin het land Dinsdagochtend om elf uur zijn oorlogsdooden herdacht heeft, en zijn het er" over eens dat het afreel bij de Londensche Gedenknaald, de Cenotaph, overweldigend was. Whitehall zoo zegt de verslaggever van de Daily Herald was bezet met een dicht opeen gepakte menigte, die spoedig tot tranen bewogen werd door een pllechtigen optocht, dien de Kameraden van den Grooten Oorlog georganiseerd hadden. Vrouwen snikten en zelfs mannen sprongen de tranen in de oogen. Er werden blinden naar de Naald geleid, waar zij salueerden. Kreupelen kwamen op hun krukken aangestrompeld om hun hulde te brengen. Den geheelen dag was er een pelgrimstocht van weduwen en weezen naar de Naald1. De rijke o-ordogsweduwen, die in 'hun auto's kwamen, en de arme vrouwen met schreeu wende kinderen aan haar borst liet men zoo dicht mogelijk bij het gedenkteeken Zij be den zij aan zij, en de een legde een mooien krans neer en de ander een eenvoudige 'bloem. Kleine meisjes die op weg naar school stilletjes naar Whitehall waren gegaan, ver zochten aan een officier van de politie ver gunning om „Vaders mooie graf" te mogen zien en hun bede werd niet aan doove ooren gedaan. De kleine meisjes mochten het zien, en schreiden. BEGIN DER BELGISCHE' VERKIEZING De eerste verkiezingen onder het stelsel van het enkelvoudig algemeen kiesrecht zijn vandaag begonnen, en wel in het bezette ge bied' van Duitschland voor de Belgische sol daten, die kiezers zijn. Ruim 2000 soldaten hebben gestemd, 500 konden niet stemmen, omdat ze niet regelmatig ingeschreven waren. Het centrale punt voor de stemming was Aken. Vandaar zullen de stembiljetten in verzegelde bussen naar Brussel gezonden en naar de districten, waar ze thuis hooren doorgezonden te worden. DEUTSCHE PERSVRIJHEID. De vereeniging voor de Berlijnsche pers heeft een protest gericht tegen het verbieden van couranten, dat in den laatsten tijd sterk in zwang gekomen is. D motie luidt als volg In de laatste dagen en weken is er door het verbieden van Berlijnsche couranten 'her haaldelijk inbreuk gepleegd op de persvrij heid. De vereeniging van de Berlijnsche peTS protesteert ten scherpste tegen1 deze ver krachting der vrije meening en verklaart, dat, zoolang van dit middel niet wordt afge zien, er van «en goede veretandhounting tus- flehen regeexing en pexe geen sprak® kan zijn. I De Daily News meldt, dat de Russische vraagstukken tusschen leden van het Engel sche kabinet en Poncaré zijn besproken. De afgevaardigden van de werkgevers en de arbeiders te Barcelona hebben van avond een blijvende overeenkomst getee'kend nopens de uitsluiting; bet wer'k zal Vrijdag hervat worden. Het bestuur va nde arbeiderspartij heeft besloten een telegram van sympathie naar aanleiding van den dood van Haase te zen den, waarin de hoop wordt geuit, dat de .Duitsche kameraden zich op zijn graf mo gen hereenigen. Uit Wiesbaden wordt aan het Berliner Tageblatt gemeldDe verzameling van hand. teekeningen voor de Rijnsche republiek heeft een tegenbeweging uitgelokt. In korten tijd zijn in het distric Wiesbaden eenige honderd duizenden stemmen verzameld voor een ver klaring, die zich richt tegen de Rijnrepu- bliek. Uit Bazal wordt gemeld1: De Basler Nachric'hten berichten, dat de Duit'sehe re geering niet schriftelijk zal antwoorden op d'e laatste nota der Entente. Zij zal een com missie naar Parijs afvaardigen, belast met de ■regeling van alle overgansbepalingen. Deze afgevaardigden zullen waarschijnlijk a.s. Maandag vertrekken. Een Czechische schoenenfabriek nam de levering op zich van schoenen naar Neder land, ter waarde van 2 millioen 'kronen. De woUindustrie te Bruna heeft een groot aantal opdrachten ontvangen uit Nederland en Zuid-Amerika.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1919 | | pagina 1