m
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd een en twintigste Jaargang.
4919
MAANDAG
17 NOVEMBER
Oil nummer b«*tëat u!f 2 bladen.
Abonnementsprijs bi] vooruitbetaling per 3 maanden t 2,00, franco per post f 2,50. Bewijsnummers 5 ct. Advertentieprijs 20 ct. per regel, grootere letters naar plaatsruimte.
Brieven franco N V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. Herms. Coster Zoon, Voordam C 9, Teief. Administratie Nr. 3. Redactfe Nr. 33.
Directors G. H. XRAK. Hoofd.-edaotesrTJ. N. ADEMA.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
'liet is reeds meermalen gebleken, dat de
Berlijnsche enquête-commissie niet de meest
geschikte elementen bevat om een onderzoek
als de schuldvraag naar den wereldoorlog te
leiden.
In vele behoudende kringen is men natuur
lijk op een dergelijk onderzoek alles behalve
gesteld en voornamelijk nu in die kringen
bewonderde personen als Hindenburg en Lu-
dendorff voor de vierschaar moeten verschij
nen, komt het telkens weer in er buiten de
euquêtc-zaal tot betoogingen.
In de rubriek buitenland van dit nummer
zal men kunnen lezen hoe alleen het verblijf
van Hindenburg te Berlijn reeds tot opstoot
jes van allerlei aard he ^elcid. Men is in
sommige kringen, waar men de grootheid
van het verleden nog maar altijd niei vergeten
kan, zoo licht ontvlambaar cn grijpt de min
ste aanleiding aan tot monarchistische betoo
gingen.
Dat een man als von Hindenburg voor een
enquête-commissie inzake de schuldvraag
moet verschijnen1, komt in veler oogen niet
te pas en de wrevel over het bestaan dezer
commissie uit zich op otccda duidelijker
wijze.
Ook Hindenburg zelf, ofschoon volkomen
bereid voor de commissie zijn verklaringen
af te leggen, heeft reeds niet onduidelijk te
kennen gegeven, dat er aan het tijdperk van
zelfbelastering van het Duitsche volk nu
maar eens een einde moet komen.
De omstandigheid, dat de commissie van
onderzoek uit zwakke elementen is samenge
steld doei de verhooren voor velen nog pijn
lijker worden.
Trouwens het is te begrijpen, dat figuren
als Von Bethmanm Hollweg, Bernstorfi en
Hellferich zich niet als schooljongens laten
ondervragen «i dat conflicten met de en
quête-commissie op den duur niet uit konden'
blijven.
Het verhoor van Hellferich heeft reeds tot
een onaangenaam incident geleid.
De houding door hem tegenover de com
missie aangenomen was er een van lijdelijk
verzet. Zoo weigerde hij pertinent te ant
woorden op de hem door rechter Gohn ge
stelde vragen.
Op de opmerking van den voorzitter, dat
deze weigering tot het geven van getuigen
verklaring niet te pas kwam wees Hellferich
er op, dat hij voor een gewoon gerechtshof
het recht zou hebben om dr. Cohm als rech
ter te wraken.
Na onderlinge beraadslaging verklaarde
Warmuth, de voorzitter der commissie, dat
deze met 4 tegen 2 stemmen besloten, had.,
dat het wraken van een der toegevoegde le
den om persoonlijke redenen niet kan worden
toegelaten en evenmin het niet beantwoorden
van vragen, die door een bepaald lid gesteld
worden.
Hellferich bleef weigeren dr. Gohn te ant
woorden waarna Warmuth meedeelde, dat
Helfferich, omdat hij zonder weiMiijke re
denen weigerde getuigenis af te leggen, ver
oordeeld zou worden in de kosten, dit uit die
weigering voortvloeien en bovendien tot een
boete van 300 Mark.
Vervolgens legde Warmuth vrijwillig het
voorzitterschap neer en droeg dit over aan
Gotheim den plaatsvervangend voorzit,ter.
Verzochl, de redenen op te geven van zijn
gedrag tegenover dr. Gohn verklaarde Hell
ferich, dat de geheele commissie is ingesteld
om de oorzaken van de ineenstorting des
rijks te toetsen. Volgens dê opvatting van
Helfferich nu zoo verklaarde deze, was dr.
Cohn onmiddellijk betrokken bij deze ineen-
stortig, daar bij zich volgens een telegram
van Joffe geldmiddelen, en had had' laten ge
ven om in Duitschland een evolutie voor te
bereiden. Dientengevolge zou geen macht ter
wereld hem kunnen dwingen om de vragen
van dr. Cohn voor deze commissie te beant
woorden.
In antwoord hierop wees dr. Cohn op de
verklaring, die hij reeds langen tijd geleden
in de nationale vergadering heeft afgelegd.
Joffe heeft alleen getelegrafeerd, dat hij aan
hem den 6en November 1918 's oohtends ze
kere bedragen aan geld overmaakte voor be
paalde oogmerken welke uitsluitend de on
dersteuning van Russische krijgsgevangenen
en voor een, klein deel de ondersteuning van
politieke oogmerken van zijn partij betroffen.
De inhoud van dit telegram was juist. -Reeds
in de nationale vergadering had Cohn ver
klaard, dat hij biji herhaling van de aantij
ging van het aannemen, van Russisch geld
om Duitschland te revolutioneeren daarop
zou antwoorden met d'e beschuldiging van
leugen. Hierop ontspon zich een levendige
discussie, waarin dir. Cohn o.a. het volgende
te berde bracht: „Het Duitsche volk is aan
den oorlog niet schuldig, maar aan het ont
staan en aan den on,gelukkigen afloop zijn
lieden als dr. Helfferich schuldig'. Helfferich
sprong van zijn stoel op en verklaarde, dat
hij zijn getuigenis zou staken en de zaal zou
verlaten, indien hij gedwongen werd dergelij
ke taal aan te hooren. Gotheim maakte hem
erop attent, dat hij daarop geen recht had.
Helfferich hern aaide evenwel zijn bedreiging
en liep reeds van de getuigentafel weg. On
der deze omstandigheden achtte de voorzitter
het het verstandigst om de zitting te sluiten
en behield zich voor een nader besluit om
trent dê volgende zitting te publiceeren.
Later werd de volgende zitting toch nog
op hedenochtend bepaald.
Naar uit Berlijn gemeld wordt houden de
rechtsgeleerdten zich thaos druk bezig met
ia kwestie met welke rechtsmiddelen de
enquête-commissie HeUfc'eh Mn dwl-igen
op de hem gestelde vragen te- antwoorden.
Volgens para.gr. 66 van de bepalingen op
de strafprocedure wordt een getuige, die zon
der wettig erkende reden weigert, een getui
genis of den eed af te leggen, veroordeeeld
tot betaling der door zijn weigering veroor
zaakte kosten, alsmede tot een boete van
hoogstens 300 mark, subsidiair hechtenis
van hoogstens zes weken.
Men is vrij algemeen van meening, dat de
commissie het recht heeft Helfferich evenals
eiken anderen weigerachtigen getuige in
hechtenis te doen nemen De commissie zal
Woensdag over deze kwestie vergaderen, en
haar geheele rechtspositie duidelijk afbake
nen.
Daarmede zal een factor van onzekerheid
weggenomen worden
Tot dusverre is de commissie tusschen de
rechterlijke colleges te zeer een vogel van
vreemde pluimage geweest dan dat men haar
rechten en bevoegdheden duldt :jk heeft kun
nen omschrijven,'wat aan de duidelijkheid
van het onderzoeik natuurlijk niet ten goede
is gekomen.
Rechtsche bladen weten mede te doelen,
dat morgeni Von Hindenburg en Lutieudtarfif
voor de commissie zullen verschijnen.
BUITENLAND»
SPOORWEQONOFJUJK VERQORZ AAKT
DOOR ONBEZONNENHEID.
De „Pres.se de Pari»" wmM metóinff vot
een ernstig apoorwegongeval, dat zicfe'giste
ren in het station van Able® heeft voorge
daan. De sneltrein uit Perijs was nauwelijks
in genoemd station gestopt, toen iemand voor
het raam eener coupe eerste klasse uitriep:
„Uitstappen, er komt een bo'siag." Sommige
reizigers sprongen, door panischen schrik be
vangen, haastig uit hun coupés, aan de zijde
van het verkeerde spoor Op hetzelfde oogèn-
blik stoomde een trein naar Parijs met volle
vaart station binnen, met het gevolg, dat vier
rezigers, die niet spoedig genoeg op den tree
plank. waren gesprongen, wérden aangere
den. Drie hunner overleden terstondde vier
de, een dame, is ernstig gekwetst in het zie
kenhuis opgenomen.
De man, die door zijn onberaden optreden
dit betreurenswaardige ongeval heeft veroor
zaakt, was inmiddels verdwenen.
DUITSCHE FABRIEKEN IN LUXEM
BURG.
Na gedurende vier zittingen de zaak be
sproken te hebben, machtigde de Luxemburg-
sche Kamer inèt 27 tegen 12 stemmen en vier
bl'üco, l i- regec om b;iai toestemmiuu te
verleenen tot het verkoopen van de Duitsche
fabrieken in het groothertogdom.
DE BEHANDELING DER KRIJGS
GEVANGENEN.
De Frankfurter Zeitung wijst op de tegen
stelling tusschen de behandeling van Duit
sche krijgsgevangenen door Frankrijk en de
verklaring van Clemenceau, dat de Franschen
vrij wilden zijn om te bevrijden. Het terug
houden van Duitsche gevangenen is een aan
slag op de burgerlijke maatschappij der ge
heele wereld, wier zedelijke grondslagen, door
het tegen het recht indruischende in slavernij
brengen van weerlooze menschen, geschokt
werden.
DUITSCH-NATIONALE BETOOG IN-
GEN.
De Duitsche Liga voor den Volkerenbond
hield in de groote zaal van de Phil. Harmonie
een openbare vergadering, waarbij Erzberger
en prof. Walter Göiz uit Leipzig zouden spre
ken. Bij het begin van de vergadering bleek
reeds, dat de zaal gevuld was met Duitsch-
Nationale elementen. Er ontstond een gewel
dig rumoer, toen bleek, dat Erzberger geko
men was. De voorzitter prof. Schuking deed
alle mogelijke moeite om het rumoer te doen
bedaren, doch het was eerst na zeer langen
tijd mogelijk, dat prof. Gotz onder een bijna
voortdurend lawaai zijn rede kon aanvangen.
Het was hem echter onmogelijk een paar zin
nen te spreken, want een waar ketelmuziek
onderbrak'zijn rede. Prof. Gotz nam ten ein
de raad het besluit de vergadering te sluiten
en daarop ging de vergadering in een de
monstratie voor de krijgsgevangenen over. Zij
nam een resolutie aan van den volgenden in-,
houd':
De vergadering, die in de groote zaal van
de Phil Harmonie wordt gehouden, heeft te
vergeefs gewacht op het verschijnen van Erz-
berber. Het spijt haar niet, dat Erzberger zon
der grond is weggebleven en weet, dit gedrag
naar waarde te schatten.
Daarna werden stormachtige „Hoch's" uit
gebracht op den Keizer Hindenburg en Lu-
dendorff. Een stoet van duizenden zette zich
daarop in beweging en trok o.a. de Potzdam-
mer Platz in. De politie kwam tusschepbeide.
Nog langen tijd.bleef het op de Potzdammer
Platz rumoerig.
Over het algemeen neemt Berlijn een merk-
waarige nationale richting aan. Dit staat in
de eerste plaats in verband met de aanwezig
heid van Hindenburg te Berlijn en overigens
ook met de verklaring van dr. Helfferich in
de enquêtte-commissie. De rechtsche stem
ming zal waarschnlijk binnenkort te Berlijn
tot ernstige ongeregeldheden aanleiding ge
ven.
DE KWESTIE DER KRIJGSGEVANGE
NEN.
Zondagochtend hadden in Berlijn talrijke
massavergaderingen plaats voor de onmiddel
lijke vrijlating van alle krijgsgevangenen.
Men hêsieot Mi wc,l>. ig 'ir^idlMK tele
gram naar alia beaHwaMe veMsersn te rich
ten:
De Entente heeft op 24 Md beloofd een
commissie te benoem"" voor het traasportee-
ren van alle krijgsgevangenen. Deze belofte
werd niet gehouden' Thans bevinden zich nog
in Duitschland 200.000 Russische krijgsge
vangenen, voor welker transport de Entente
zal zorg dragen, 'n Frankrijk bevinden zich
400 000 Duitsche krijgsgevangenen, wier uit
levering wegens verschillende voorwendsels
wordt geweigerd Wij protesteeren tegen deze
maatregelen en verzoeken alle beschaafde vol
keren rich met ons te vereenigen in dezen
eischde onmiddellijke terugzending naar het
vaderland van alle krijgsgevangenen
DE Hi NID® NRTTRGRE LLETJE8
IN' BERLIJN.
'De bladen 'bevatten een mededeeling van
Hindenburg, waarin hij de bevolking van
Berlijn bedankt voor de uitingen van eerbied
voor rijn persoon en met het oog op den
staat van beleg verzoekt om van verdere be-
toogingen, die het verkeer en de openbare
orde in gevaar kunnen brengen, af te zien.
Hirsch, de minister-president, heeft in de
Pruisische andsvergader mg in een redevoe
ring over de verhouding van 4® regaering an*
.pens de oppositie gesi-gd, dat de betoogingen
voor Hindenburg inderdaad betoogingea- rijn
tegen de iregeering en voor het herstel van
de moxuunahie.'
De regeering ml maatregelen nemen togen
de hoofden der instellingen van onderwijs,
die betoogingen tegen de regeering hebben
veroorzaakt. De Duitsch nationalen doen
juist wat zij vroeger aan de sociajl-dema-
cratie verweten hebben. De vereeniginig van
de drie grootst ep ar tijen vertegenwoordig'
de overwegende meerderheid van het Duit
sche volk.
Iedere poging van de uiterste inkerzijde
om zich van de heerschappij meester te ma
ken za schipbreuk leiden op de onmacht
hunner leiders om een reëele politiek te voe
ren. Aan den anderen kant zou zich de .groo
te hoop des volks met verbittering kanten
tegen het herstel van het beginsel van de
reactionaire monarchie. De politiek van de
Duitsch-nationalen is zeer gevaarlijk voor
staat en volk. Bijna de geheele pers der rech
terzijde verwekt systematisch een zoo zwaar
geladen atmosfeer tegen de Joden, dat het
onvermijdelijk eens tot een uitbairsing moet
komen.
Naar Nauen seint houdt Noske het gevaar
voor een tegenrevolutie <-p het oogenblik voor
gering. Van dezelfde moening zijn zijn socia
listische collega's in het ministerie.
Scheidemann vat de zaak evenwel zeer
ernstig op, en bij die opvatting schijnt de
Vorwaxts zich aan te sluiten.
Dit blad roept de arbeiders van Berlijn op,
om Zondag (gisteren) drie protestvergade
ringen te beleggen om vóór de republiek en
de democratie en tegen de reactie en de Al-
Duiteche campagne te demonstreeren.
Van regeer; ogszijde wordt er nog eens de
aandacht op gevestigd, dat Hindenburg Vrij
dag, toen zijn auto door brallende studenten
werd omringd, in het geheel niet "naar de
zitting van de enquête-commissie op weg was,
om daar te worden verhoord. Hij wilde maar
eens een kijkje komen nemen, maar heeft
daar, in verband met de demonstratie, van
afgezien. Zijn" verhoor begint pas in den loop
van deze weêk.
D'E TOESTAND IN AMERIKA
Het Huis van Afgevaardigden heeft ver
plichte arbitrage in arbeidsgeschillen in ver
band met de hangende wet omtrent de spoor
wegen verworpen, het plan tot vrijwillige be
sprekingen in het geschil nopens de kolen
mijnen goedgekeurd. Wilson, de staatssecre
taris van anbeid, heeft de houding van de
werkgevers gelaakt, omdat zij d;e vroegere
loonoveroenkomst willen handhaven.
President W-ilson heeft een besluit uitge
vaardigd, waarin een nieuw schema van in-
en uitgaande rechten en belastingen van te
laag geprijsde buitenland-sche goederen wordt
vastgesteld.
BERMO'NDT ONDERWERPT ZICH.
Admiraal Hopmann, die de ententecom
missie naar de Oostzeeprovinciën begeleidt,
beeft bericht ontvangen, dat Awalof (Ber-
mond't) de bevelhebber .van het Russische
Westerleger, zich met zijn geheele strijd
macht onder de bevel van generaal Eiber-
hardt beeft gesteld. Deze zal al het mogelijke
doen om den terugkeer van de vroegere
Rijks-Duitsche troepen mogelijk te maken.
GEEN LAST MEER VAN ZEEZIEKTE.
Degenen, die en groote. zeereis gaan on
dernemen zullen meestal van te voren wel
eens informeeren, wat ze moeten doen om
niet zeeziek te worden. Dikwijls wordt aan
bevolen éten stevigen gordel om den buik te
dragen. Dr. Rosewater beveelt dit ook aan in
de Ncw-York-Mêdical-Journal, maar schrijft
ook inwendige geneesmiddelen voor, die men
al eenige dagen voor de reis moet gaan ge
bruiken. Hij schrijft voor e.en tablet met
aloës, belladonna en strych-rine, 's avonds in
te nemen en verder 3 maal daags vóór het
eten een tablet van sulfas strychnin! en een
tablet met sulfas atropini. Deze geneesmidde
len schijnen goed te werken, doch zijn nog te
weinig toegepast, om een volkomen jujst
oordeel te kunnen uitspreken.
NIEUWE STEENKOOLLAGEN IN
BULGARIJE.
Bulgarjje is evenals de meeste Balkan-
I rijken, rijk aan mineralen. Tot voor eenige
jaren werd iaig gedaan ca a d'e ontginning
dezer la-gen. In de nabijheid van 't dorp Gur-
ko-wo- in B'Ugarije zijn rijke steenkolenlagen
ontdekt, ongeveer 900 M. boven den zeespie
gel. Er heeft zich thans een maatschappij ge
vormd om dc ontginning krachtig ter hand
te nemen. Reeds is er een hulpspoorweg aan
gelegd naar Ds.bovc, een belangrijk spoorweg-
punt. Het benoodigde mijnhout om de
schachten te r.tuttea levert de woudrijke om
geving, terwijl een naburige waterval de
drijfkracht zal leveren voor de benoodigde
machinerieën. Nu de oorlog voorbij is, ver
wacht men van deze onderneming eoa groot
succes.
HET UITERLIJK VAN LTJDERS AAN
8ÜIKEBZIEKTEL
De medicus Bonci heeft^AOOO soldaten on
derzocht op de breedte der borstkas en de
haarontwikkeling op de borst. Het blijkt, dat
lijders aan suikerziekte een buitengewoon
breede borstkas hebben en sterke haaront
wikkeling. Ook vertoonen zij meestal een
rood gelaat en uitpuilende oogen.
DE DRAAGKRACHT VAN GRANIET.
Tot de groote vc-ordeelen van bet graniet
behoort beïialve dte duurzaamheid en den
weerstand, de groote draagkracht. De ge
wone soorten llrunaem een dïu'k van 1000 k
1500 K.G. per viork. c.M. uithouden, andere
soorten self's een druk van 2000 3000 K.G.
Ho® aaeei 'kwarts 'het graniet bevat, des te
beter is het bestand tegen druk,
SOCIAAL-DE MOCRATï ESCITE
VERGADERINGEN.
De Zondag is te Berlijn zonder ordeversto
ringen van eenige beteekenis verloopen. De
vergaderingen der sociaal-democraten', al-
Duitschers en Duitsch-natóonalen, alsmede
de massa-démonstraties met betrekking tot o
krij'gsgevaogenenkwestie, gaven geen ai
ding .tot ongeregeldheden'.
Op de vergadering der' sociaal-democraten
is de volgende motie aangenomen:
De aanwezigen veklaren zich bereidi, de
door de revolutie verkregen rechten en vrij-
hedten- met ale kracht te verdedigen. Zij ver
langen, dat die regeering haar zachtmoedige
houding ten opzichte van het drijven der
D'uitsch-nationalen laat varen, en scherp
daartegen zal optreden. Zij eischea, dat de
reationnaire ambtenaren en officieren, die
thans belangrijke betrekkingen in het rijk be-
kikeden' onvoorwaardelijk en zonder toeken
ning van pensioen worden ontslagen. Ook
moeten alle hoofden van scholen ontslagen
wordten, die het deelnemen- van leerlingen on
der schooltijd aan demonstraties der D-uitsch-
nationalen in dé hand gewerkt of toegestaan
hebben.
De vergadering dringt er bij- alle arbeiders
opp aan, den broederstrijd te staken, en zich
te vereenigen tegen de reactionnairen.
KORTE BERICHTEN.
Horthy's Hnogaarsche leger is Boeda
pest binnengerukt en met geestdrift ontvan
gen.
In Engeland is een spoorwegcommsisie
ingesteld, waarin de ondernemers en de ar
beiders vertegenwoordigd zullen zijn.
Poincaré is van Dover om 10 uur naar
Frankrijk vertrokken.
Tusschen Poincaré en Koning George
werden hartelijke telegrammen gewisseld.
De bolsjewiki hebben Jamburg bezet.
Volgens de „Manchester Guardian"
overweegt de opperste raad de opheffing der
blokkade van Sovjet-Rusland.
De uitwisseling der ratificaties van het
vredesverdrag zal nog deze maand geschie
den.
Naar de „Neptune" meldt, is het mij
nenveld voor de Belgische- en Nederlandsche
kust thans geheel opgeruimd.
Zonder ophouden is te Parijs en in
Noord-Frankrijk de sneeuw gevallen. Te Pa
rijs ligt een laag van 20 c.M. hoog. Het is de
eerste keer, zooals blijkt uit de officieele sta
tistieken, dat zooveel sneeuw viel in de maand
November. Ook de koude is zeer hevig.
Te Potsdam is geld in beslag genomen
van een banknotendruidkerij van de West-Rus
sische regeering.
Bij de huiszoeking bleek, dat reeds een flin
ke som Russisch geld gedrukt was. Al het
geldi werd in beslag- genomen, doch de bezit
ter van de drukkerij Muller verklaarde, dat
slechts die Entente het recht had het geld in
beslag te nemen. Het was niet mogelijk de
inbeslagneming te handhaven, waarop deze
later werd geannuleerd.
De Academie van Wetenschappen heeft
besloten den nobelprijs voor 1918 voor physi-
ca toe te kennen aan prof. Planck van de Ber
lijnsche Universiteit, de nobelprijs van het
jaar 1919 aan prof. Starck van de Universi
teit te Greifswald en die van 1918 voor che
mie aan Prof. H'aber van de Universiteit te
Berlijn.
Draadloos van Lyon: Het prijsgerecht
heeft uitspraak gedaan in de zaa'k van de
Duitsche schepen, die te Antwerpen in 1914
door de Belgische autoriteiten in 'beslag zijn
genomen. Deze schepen, 53 in gtal, en teza
men 150.000 ton metende, zijn verklaard
rechtmatig te zijn prijsgemaa'kt.
Uit Hel ingfors wordt bericht, dat de
Emir yan B-ounlaire 'generaal Denikin ver
wittigd heeft, dat hij zoo noodig bereid was
hem troepen te verschaffen om de Wit Rus
sische troepen te helpen de Bolsjewisten uit
Turkestan te verdrijven.
Het aantal leden van de Communistische
Partij van Duitschland te Berlijn is op 12000
tsrug geloopon. Eir i» «en «troomin.* merk
baar dat vela ccmmunioten zich uan den kant
der onafhankelijken scharen.
Een oproep van den Hongaarschen Op
perbevelhebber H'Ortijs maakt bekend, dat
het standrecht -over geheel Hongarije is af
gekondigd. De oproep waarschuwt vo-or el'ka
manifestatie en zegt, dat elke opstandpoiging
in bloed zal worden verstikt.
BINNENLAND.
KINDER-EKPLOITATIE.
Op de vragen van het Kamerlid' Ter Hall
betreffende bet exploiteeren van kinderen
voor bedelarij, luidt bet antwoord van den
minister van justitie:
„Het door den steller -dezer vragen gesig
naleerde euvel is aan de aandacht van den
minister niet ontgaan; evenwel kwam 't hem
voor, niet van zoo groot-en omvang te zijn als
de afgevaardigde schijnt te meenen. Een op
zettelijk hiertoe ingesteld onderzoek beves
tigde hem in die opvatting. Blijkens de ont
vangen ambtsberichten' komt bedelen door
individuen, vergezeld van kinderen, meerma
len voor in Rotterdam en 's-Gravenhage; in
Amsterdam en andere voorname en grootere
plaatsen echter zelden of nooit.
Gevallen van bedelen met andere dan eigen
kinderen «rijn nergens geconstateerd. In de
-drie groote steden kwam wel in den laatsten
tijd veel voor bedelen -door kinderen alleen,
al of niet op eigen initiatief. Daarbij was wel
opgemerkt, dat kinderen, die 'het overige deel
van den dag behoorlijk gekleed gingen, op
hun bedeltochten zich vertoonden blootsvoets
en met slechts enkele kleedingstukken aan,
ten -rntfe bet medelijden op te wekken. In
e-nke.d plaatsen-, vooral in het Zuiden des
lands, trekken wel vrouwen uit woonwagens-,
somtijds vergezeld van kinderen, langs de -hui-
r met koopwaar, waarbij soms -aan verkapte
^^delarij zal moeten worden gedacht.
Op bedelarij in bet algemeen zijn de arti
kelen 432434 van het Wetboek van Straf
recht toepasselijk. Zouden niet-eigen kindte-
ren bij bet uitoefenen van bedelarij worden
gebruikt, dan zou bovendien tegen den ouder
of voogd artikel 253 van dat' Wetboek 'kun
nen worden aangewend. In sommige plaatsen
geven- voorts gemeentelijke verordeningen
gelegenheid, tegen openlijke en verkapte be
delarij, en zulks meermalen met veel suocesi,
op te treden. De minister acht het in bet le
ven roepen van dergelijke wetsvoorschriften
zeer gelukkig en het ligt dan o-ok in zijn be
doeling de tusschenkomst van zijn ambtge
noot van Binnenlandsche Zaken in te roe
pen, ten -eind© de totstandkoming daarvan in
plaatsen, waar zij tot dusver niet bestaan, te
bevorderen.
Van de onlangs in werking -getredten wet
telijke regeling met betrekking tot woonwa
gens en woonschepen zal verbetering in het
van die zijde ondervonden bezwaar mogen
worden verwacht. De verschillende maatre
gelen ter bestrijding der bedelarij worden
evenwel blijkens vele der door den minister
ontvangen ambtsberichten grootelij-ks be
moeilijkt door rruiiTsatsten liefdadigheids-
zin van het publiek ten gevolge waarvan het
bedelen vaak een zeer winstgevend bedrijf
wordt. Met betrekking tot bedelende -of tot
bedelarij gebruikte 'kinderen zij ten slotte ge
wezen op de maatregelen genoemd1 in de ar
tikelen 3839 novies van bet Wetboek van
Strafrecht (waaronder -dwangopvoeding) en
op de bepalingen van 't Burgerlijk Wetboek
omtrent ontzetting en -ontheffing van de
ouderlijke macht en de voogdij. Onder laatst
genoemde bepalingen geven die van dê arti
kelen 374f en 439a den Officier van Justitie
bevoegdheid tot dadelijk ingrijpen. -
Daaraan kan n-og worden toegevoegd, dat
door tus-s-chenkoms't der vo-ogdijraden jaar
lijks tal van verwaarloosde kindteren aan de
zorg van particuliere weldadigheidsinstel
lingen worden toevertrouwd, welke instel
lingen-, blijkens artikel 68 van het aanhangig
ontwerp Justitiebegrooting voor 1920, ten
behoeve van die verpleging een belangrijk
subsidie van rijkswege -ontvangen."
UITKEER ING VOOR WERKLOOZEN-
KASSEN.
De minister van Arbeid heeft aan de ge
meentebesturen bericht, dat voor de na te
noemen vereeniigingen!, welker gewijzigd: re
glement voor d'e werkloozen-kas reeds is goed-
gekeurti of allsnog zal wordten goedgekeurd
met bepaling, dat de goedkeuring zal worden
geacht te zijn ingegaan den 3-en November
1919!, de bijslagen op die uitkeeri-ng aan re
glementair rechthebbende leden, en- de beta
ling der verhoogde bijdragen zal ingaan met
dte week, die 3 November 1919 aanving.
Voor reglementair noig niet rechthebbende
leden geldt dit slechts, voor zoover zij: vóór
den nader door den minister mede te deelen
datum (welke nitet na 30 November a.s. mag
valllen) tot dte weridoozenkas zijn toegelaten.
Lden die na dien datum toetreden, hebben
eerst recht op uiitkeering na het verstrijken
van den in reglement genoemden tijd.
De bovengenoemde vereeniigingen met
weridoozenkas zijn dte volgende:
Ned- Ver. van Chr. kantoor- en handelsbe
dienden', Ned'. R.-K. Bond van meubelmakers,
behangers, stoffeerders, enz., Ned. Ver. van
gllas- en aardewerkers, Ned. Schildersgezel-
lenb-ond, Nted. Chr. Bouwvakarbeidersbondi,
Al'g. Ned'. S'tuucadoorsbondi, Chr. Nat. Bouw
vakarbeidersbondi Centr. Bond van Bouw
vakarbeiders, Ned. R.-K. Bouwarbeidersbond,
Landelijke Federatie van bouwvakarbeiders in
Nederland, Alg. Ned. Timmerliedenbond,
Alg. Ned-. Grondwerkersbond, Ned. Bond
van arbeidters in slagers- en aanverwante
V» Hi it ii»
ALKMAARSCIE
