betreffende idw*? hca 'tiütt Steeds ech
ter is rust eenstemmigheid uitgemaakt, dat
de buitealandsche toestanden daarvan moes
ten doen afzien. Ook de regeering wenscht
beperking van bewapening en 2b gaat niet
uit den v/eg voor een militaire coterie.
Aan den anderen kan' echter is de oorlogs
koorts nog niet over en daarom moet de gul
den middenweg bewandeld worden, waarbij
kleine inaties op den weg tot ontwapening
mogen voorgaan. In de memorie van ant
woord betreffende Hoofdstuk VIII zullen de
plannen van den minister van oorlog onom
wonden worden medegedeeld. Tot de plan
nen behooren: verkorting van den eersten
oefeningstijd tot 6 maanden, bij de bereden
artillerie tot 12 maanden, bij de cavalerie tot
18 maanden waarmede 4 millioen zal wor
den bezuinigd. Verder een 2 maandelijksche
oefentijd voor voogeoefenden, gedeeltelijke
beperking van het blijvend gedeelte in ver
band met de uitbreiding der marechaussée,
eerste oefening in regimen ts-instructiescho-
len, vereenvoudiging der legerorganisaties,
invoering van den legerrecruteeringsdienst.
Door de laatste drie maatregelen zal het
beroepskader aanzienlijk worden ingeperkt
en 17 millioen worden bezuinigd. De ver
mindering, van de landweer van 48 tot 27
bataljons geeft een besparing van 1V» milli
oen. Door al deze maatregelen zal verder
veel kunnen worden bezuinigd op administra
tie en kazernes.
De Minister van Marine heeft zijn begroo
ting aanvankelijk kunnen verminderen met
3 lA millioen, grootendeels tengevolge van
zijn besluit om van bet materiaal slechts het
onontbeerlijke aan te houden. Verdere be
langrijke bezuinigingen zullen volgen.
Met vertrouwen gaat de regeering de toe
komst tegemoet. Zij is er zich volkomen van
bewust, welk verlies zij leed door het heen
gaan van den heer Idenburg. Zij sluit zich
van harte aan bij de hulde aan dezen eminen-
ten staatsman. Ons volk groeit.. Het zal ver
der groeien, als er in de eerste plaats rust is.
Bij zijn ontwikkeling is het niet uitgesloten,
dat één deel van het volk zijn belangen moet
opofferen aan hej: algemeen belang. Zoolang
het bijzonder belang aan het algemeen belang
ondergeschikt wordt geho'uden, is de toekomst
van ons volk, onder Gods zegen, veilig en ze
ker! O
De Minister van financiën
wees erop, dat hij direct na zijn optreden het
gereedliggende ontwerp voor de herziening
van het belastinggebied der gemeenten ter
hand genomen heeft. Voorts heeft 'hij direct
toegezegd de bedragen, uit de O. W.-belas-
ting voor de gemeenten bestemd, te verhoo-
gen. Thans is uit deze belasting 60 millioen
beschikbaar gesteld. De regeling van de be
taling van het onderwijs zal zóó zijn, dat het
rijk alle onderwijzerssalarissen betaalt, en.de
gemeente alle kosten van bouw en exploitatie
van alle scholen. Het zal zaak voor de ge
meenten wezen, dat ze de algemeene lijn, gel
dend voor ieder, volgen: zuinigheid en nog-
eens zuinigheid! Sommige gemeentelijke be
grootingen doen echter de vraag rijzen of
men van de noodzakelijkheid van zuinigheid
wel doordrongen Is. Spreker is zelf bij het on-
dejwijs geweest, en heeft nooit kunnen ont
dekken, dat in een kleine klas beter les gege
ven wordt. Het onderwijS'hangt geheel af van
de energie van den onderwijzer. Als men dus
moet bezuinigen, moeten de gemeenten eerst
maar eens overwegen of de klassen niet te
klein zijn. De gemeenten moeten 'zich leeren
behelpen. De regeering behoudt zich het
recht voor, zoowel bij een uitkeering uit de
O.-W. belasting als bij andere uitkeeringen, te
overwegen, of de gemeenten wel zuinig ge
noeg zijn.
Wat de rijksfinanciën aangaat, spreker
wees erop, dat de waarde van onroerende goe
deren niet bepaald wordt door eenige 'hoogere
of lagere belastingen. Spreker wilde den
heer KooHn overigens toezeggen voorzichtig
te zijn bij de bepaling der grondbelasting.
De heer Staalman heeft den eisch g.sield, dat
de rijksbegrooting sluiten moest, maar deze
eisch is nog nimmer gesteld. De Minister kan
er niet op antwoorden 111 hoeveel tijd de cri
sisschuld afgelost zal worden. Zijn plan
is het in 25 jaar te doen. In de stukken drong
men op 40 jaar aan. Niemand wil het on
middellijk doen! Engeland stelt de aflossing
op 50 jaren. De heer Troelstra stelt zich van
de 'bezuiniging niets voor en noemde 180
millioen voor woningbouw 100 millioen
voor onderwijs, in vijf jaren noodig,- dat niet
gedekt moerworden uit leening of belasting,
maar, heeft de Minister hem goed begrepen,
uit de socialisatie! Hieromtrent leeft men
in volslagen verwarring. Vroeger waren
Troelstra's partijgenooten het er over eens,
dat staatsexploitatie ook fiscale beteekenis
heeft. Maar thans 'heeft de leider het uitge
roepen er is geen slechtere vorm van produc
tie dan staatsexploitatieHij geeft den minis
ter niet veel als hij dergelijke dekking voor
stelt op dergelijke enorme uitgaven. Reeds
voor 1920 alleen zal voor woningbouw 100
mihoen uitgegeven worden! De 100 milli
oen voor onderwijs zullen hoofdzakelijk druk
ken op de gemeenten, en niet op het rijk. Be
zuiniging is noodig, de heer Rink zeier zul
len millioenen door gewonnen worden! Dat
is goed, maar sluitend zal de begrooting er
niet door worden. Bezuinigd kan worden op
bureau- en reis- en verblijfkosten. Inderdaad
wordt door ambtenaren vaak ruim geleefd.
Een dienstrijwiel kost veel geld, ziet er altijd
magnifiek uit, maar een ambtenaar is er veel
zuiniger op, wanneer men hem er een bepaald
bedrag voor geeft! Zoo is het niet alleen bij
het rijk, zoo is het ook bij particulieren. Zui
nigheid zal de Minister dus wel betrachten,
maar hij zal eerst onderzoeken op welke wijze
de beste controle op de uitgaven worden ge
vorderd. In Engeland is het. departement ..van.
financiën eigenlijk niets anders dan een con-
tröle-departement, dat op de andere departe
menten een accountant-officier heeft zitten,
die elke uitgave fiatteert. Misschien is zooiets
voor ons land mogelijk, maar men bedenke,
dat juist de laatste jaren de klachten over de
dure Engelsche administratie enorm zijn toe
genomen. De heer Visser van IJzendoorn
klaagde over onvoldoende gegevens. Hij kan
meer cijfers krijgen als hij ze hebben wil.
Maar het is onmogelijk elk oogenblik precies
te zeggen hoeveel de staat heeft uitgegeven.
Verleden jaar en in 1917 waren de crisis-uit
gaven globaal geraamd, thans bleek, dat in
die jaren die uitgaven 33 millioen méér
hebben bedragen! Over de jaren '14,'15' en
'16 blijft het crisistekort 545.5 millioen. Het
milliard 880 ndlinan
De laatrtfl. dager zijn er op financieel ge
bied hrhtptin'en te cops'ateerenf speciaal de
geweldige stijging der gewone middelen. Over
October is boven de raming ontvangen bijna
15 millioen, over de laatste 10 maanden bij
na 77 34 millioen. Niemand kan echter met
zekerheid zeggen, hoe de toekomst zich zal
ontwikkelen. Ue uiterste voorzichtigheid blijft
dus geboden. Dat 1920 zal meevallen, blijlt
dus altijd maar een hoop. Wel staat eonter
vast dat de uitgaven de raming belangrijk
zullen overschrijden. Met verhooging van sa
larissen en pensioenen zullen tientallen milli
oenen gemoeid zijn. Versterking der midde
len blijit noodig. De eisch van den- heer
Marchant is eenter ongemotiveerd dat de
nieuwe belastingen reeds vanaf 1 Januari
werken. Dit zou slechts kunnen geschieden
door opcenten op de inkomstenbelasting.
I>eze is reeds zoo opgedreven, dat daarvan
geen sprake kan zijn. Wat de weeldebelasting
aangaat, is door indiscretie een ontwerp niet
van spreker maar aan spreker gepubliceerd.
De pers die spr. te dier zake reeds met fiolen
van toorn overlaadt, is dus voorbarig. Niet
het bezit maar alleen den aankoop van weelde
weyscht spr. trouwens te belasten.
Wat de tabaksbelasting aangaat, heeft het
principe van sprekers ambtsvoorganger kans
te worden omhelsd door de commissie ad-hoc
welke de volgende maand vermoedelijk met
haar 'taak gereed zal zijn. De critiek van
den heer Treub op sprekers mededeeling van
belastingplannen was ongegrond. Spr. werkt
voort aan zijn vroeger aan de Kamer mede
gedeeld plan en dient dit in, naarmate het
voortgang heeft. Aan voorspellingen hoe 't
met onze ontvangsten en uitgaven zal gaan
in dezen onzekeren tijd waagt spr. zich niet,
evenmin als de Zwitsersche Bondsraad dit
heeft gedaan ten aanzien der Zwitesrsche fi
nanciën.
De Voorzitter deelde mede, dat de
heer Marchant zijn motie heeft ingetrokken en
vervangen door een nieuwe, luidende: de Ka
mer van oordeel dat de voortbrenging en
distributie van goederen meer dienstbaar moet
worden gemaakt aan t algemeen belang, noo-
digt de regeering uit over te gaan tot instel
ling van een commissie van onderzoek, dgor
welke maatregelen dat doel moet worden be
reikt en gaat over tot de Orde van den dag.
De vergadering werd verdaagd tot Don
derdag 1 uur.
BINNENAND.
BOSCH A A NKOOP VAN
STAATSWEGE.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhoo-
girng van het IXe HoofdiStpk (Landbouw) der
Staatsbegrooyng 1919, strekkende tot aan
koop van het landgoed „Planken Wambuis".
'De minister deelt ito de toelichting mede,
dat toet landgoed d'en Staat te ikoop is aan
geboden voor 923.000. Dit landgoed', gele
gen op dc Veluwe, onder de gemeente Ede,
ten zuiden van Otter loo en ten noorden van
Wolfhese, is ruim 2012 IT.A en bestaat uit
enkelte gebouwen en verder uitgestrekte hei
develden, stuifzand, eiken hakhout en vele
demnentoosschen.
Het Staatsboschwezen heeft dit terrein ge
schat als waarde in zijn bedlnijf op 842.786
De beide is gemiddeld op 175 per H.A.,
liet stuifzand, groot 253 H.A. dat uitstekend
voor bebossching geschikt is, sléchts op 50
per H.A.
Aangezien een deel van het terrein eene
vrij1 belangrijke waarde als bouwgrond be
zit, is de gevraagde som zeiker billijk te ach
ten!.
Het bedoelde bezit wordt over een lengte
van pl.m. 3 K.M doorsneden door den straat
weg ArnhemEde en bevindt zich in de na
bijheid' van buitenis, die zich van Arnhem af,
langs dien straatweg uitstrekken. Worden nu
dé langs den straatweg gelegen gronden be
stemd voor bouwterrein voor gro-ote villa's,
dan zal deze strook zelfs bij matigen verkoop
prijs een zeer belangrijk bedrag opbrengen.
Voor hot behoud van het natuurschoon kun-
nen zoodanige eischen worden gesteld, dat de
Amslterdamsche straatweg zijn bij' uitstek
fraai karakter niet verliest
Aan den Staat blijft dan een groot mooi
afgerond bezit, dat voor de houfproductie een
bijzondfere waarde heeft. Behalve dit acht de
minister dé economische, beteekenis van een
zoo uitgestrekt toekomstig bosch bezit in han
den van cfen Staat in het midden van ons
land in een centrum van druk vreemdelingen
verkeer niet 'hoog genoeg te schatten.
Ten slotte wijst de minister er op, dat ook
voor d'e Landbouw-Hoogeschool te Wagenin-
gen het van veel belang is, dat in hare nabij
heid een groot Staatsboschbedrijf wordt ge
vestigd, dat onigetw feld als studieveld en ter
rein voor excursies een groote waarde voor
het ondterw s kan opleveren.
GEZONDHEIDSDIENSTEN VOOR
GEMEENTEN.
Bij het Departement van Arbeid is in voor.
bereiding een wets-ontwerp, strekkende om
aan aan de Kroon de bevoegheid te geven
gemeenten gezamenlijk een gezondheids
dienst te doen instellen en zoo te verkrijgen,
dat in of voor iedere gemeente een gezond
heidsdienst bestaat.
Het is de bedoeling dat in de aldus te vor
men gezondheidsdistricten de gezondheids
diensten zullen worden belast met de maat
regelen tot wering en bestrijding van ziekten
en tot bevordering van een goeden gezond
heidstoestand.
ONDERSCHEIDING GENERAAL
SNIJDERS.
In opdraoht van de regeering hebben zich
gistervoormiddag de luitenant-generaal Pop,
chef van den generalen staf, de luitnant-ge-
neraal Burger, commandant van toet veldle
ger, en de schout-bij-nacht Umbgrove, chef
van den marinestaf, naar de woning van ge
neraal Snijders begeven, om den vroegeren
opperbevelhebber van land- en zeemacht de
versierselen over te reiken van ridder-groot-
kruis i nde Oorde van den Nederlanaschen
Leeuw, welke onderscheiding, naar men weet,
dezer dagen door de Koningin is verleend.
GEMENGD NfEUWS.
DE ZAAK- NETE LENBOS
In de gisteren gehouden vergadering van
de classis Middelburg der Geref. Kerken, is
nogmaals gedhrendte eenige uren de 'kwestie
dis. Netelenbos besproken, mede naar aanlei
ding van verschillende ingekomen' brieven,
onder welk» een vsn d<®. Netelenbos zelf, die
protesteert tegen dé op hem toegepaste schor
sing, terwijl hij' zich beroept op zijn recht, bij
de Generale Synode in beroep te komen.
Een' fweedfe brief was van dir. Buyzer, die
ook het beroep bij een hooger college bepleit.
De deputanten adviseeren tot 'het ontzetten
uit het predikambt, daar de houding van ds.
Netelenbos voortspruit uit afwijking van de
belijdenis.
Het resultaat was ontzetting uit het pre
dikambt.
'Nog wera besloten d'en kerkeraad te advi
seeren ds. Netelenbos voor den tijd van een
halif jaar een' wachtgeld! uit te betalen van
twee dlerdien van zijn traktement, onder voor
waarde dat hij zich onthoudt van, optreden
in 't openbaar, bijv. bijbellezing en van ca-
techiseeren.
D'E BELiDEIR'SCBE SCHOOLKWESTIE.
Mén schrijft uit D'en Helder aan het „Va
derland"
In die vergadering van 22 Juli j.ï. bleek een
schrijven' van de Prat. Schoolvereeniging in
gekomen, waarin deze meedeelde, dat te Koe
gras een school met dén Bijbel zou worden
gesticht1 en dat alle daar wonende ouders van
leerplichtige kindteren zich blijkens een ver
klaring die biji bovenbedoelde mededeeling
was gevoegd, verbonden hadden,, hun kinde
ren naar die school' te zenden, ontstemd als
zij' er over waren d'at tot nog toe geen uitvoe
ring was gegeven, aan t raadsbesluit van 21
Febr. 1919. om een openbare school te stich
ten. M.a,.w. zei dus de Prot. Schoolvereeni
ging: nu is een openbare school niét meer
noodig. Van links werd toen in den raad be
toogd, dlat dé vrijzinnigen, die te Koegras
verre in de meerderheid zijn, ten slotte aan
hun voornemen geen gevolg zouden geven,
terwijl rechts zoo Stellig mogelijk verzekerde,
dat- die boeren hun kop niet zouden breken.
Dat links gelijk had! en rechts zich schrome
lijk vergist heeft, is maar al te duidelijk ge
bleken. Tweemaal is een referendum gehou
den, waarvan één keer ambtelijk, en telkens
stem dien meer d'an tweemaal zooveel personen
voor een openbare dan voor een bijzondere
school. Toch besloot de raad 28 Oct. met één
stem meerdenheid met medewerking van drie
'leden van links, om geen openbare school te
bouwen; immers, er 'kwam. niu toch een
school, zij het dan ook een Chr. Hiermee ne
men de vrijzinnigen te Koegras geen genoe
gen. Zij! worden nu voor de. keuze gesteldóf
hun kinderen naar een chr. school te zenden
óf ze een grooten afstand laten1 afleggen
naar de naastbijzijtode openbare school." Ze
willen een noch 't ander, En nu blijkt ten
derdemalë, hoe verkeerd' rechts de vrijzinni
gen' 'te Koegras beoordeeld heeft. Immers
thans is bij! dien, raad een adres van 40 ge
zinshoofden ingekomen, waarin zij verzoe
ken, tot den bouw van een o.s. over te gaan
35 tounner 'hebben 65 leerplichtige kinderen'
en 5 anderen hebben kinderen heneden 5 U
jaar. Deze vormen met de niet-leerplichtige
kinderen dier 35 andere oniderteekenaars nog
een aantal van 29.
Al die adressen zullen1 ook adtoaesie betui-
?en aan het dloor de afdeeling Helder van 't
I O. G. en den Bond van N. O. aan Ged.
Staiten gezonden verzoek,, om 't raadsbesluit
van 28 Oct. j,;t. niet goed te keuren.
PRETTIG BEZOEK.
Dinsdagavond vervoegde zich een als heer
gekleed persoon bij een bewoner van den
Amstelveenschen weg te Nieuwer-Amstol,
vragende aan de vrouw des huizes of haar
man, een vriend /an h<m, th 'S was Nadat
hij binnen gelaien was, gino de vrouw haren
fcntgvri"A| ha'én. die, toen hi) r«eds spoedig
aankwam, tot :ru groote verb», mg zag dat
de z.g. vriend reeds zijn winterjas en para-
pluie te pakken had.
De vreemdeling, zich ontdekt ziende, gaf
den bewoner met de parapluie zulk een slag
op het hoofd, dat hij bewusteloos neerviel,
terwijl hij zelf, met achterlating der jas,
ijlings de vlucht nam in het donker.
D'E AM'ERIKAANSCH: SCHOENEN.
Iemand uit de schoertenbranche schrijft
ons dat wethouder De Miranda bij het
bestellen van dé Amerikaansche schoenen
geen deskundige voorlichting heeft gezocht
en „dat deze schoenen op zeer speciale wijze
in- éllkaar zijn gezet, waard'oor een enorme
besparing op den kostprijs gemaakt wordt".
Voorts deelt deze inzender .mede dat de
achterlap bestaat uit Buffelteer, een zeer
minderwaardige kwaliteit zooileder, daarna
een stukje .afval van hetzelfde ledter en de rest
uit 'papier De zolen zijn volgens hem dito,
garen is er niet aan verspildi, doch de gehee-
le schoen' is in elkaar gespijkerd'. De stijven
zijn papier, de harde neus is een stuk grof
linnen, terwijl ook het overleder van zeer min
derwaardige kwaliteit is."
Wij zuilen, ons niet bezondigen aan deze
schoenenpolitiek. ook al niet omdat wij, als
leeken, niet kunnen begrijpen dat het een
misdaad van een fabrikant is als hij schoe
nen „op zeer speciale wijze in elkaar zet
waardoor enorme besparing op den kostprijs
gemaakt wordt".
Ook kan het, het publiek onverschillig zijn
uit welk materiaal een schoen is samenge
steld, als het doel slechts wordt bereikt dat de
drager schoeisel heeft, dat, aan de daaraan te
stellen eischen1 voldoet.
In 'het algemeen kunnen wij niet spreken,
wij kunnen slechts getuigen van eigen erva
ring.
Een onzer redactieleden1 heeft de schoenen
gekocht en gedragen gedurende de tien dagen
dezer maand- waarin twee sneeuwperioden de
straten onder den1 modder hebben gezet. De
schoenen hielden zich uitstekend, en daarom
gaat het.
Verder kan geconstateerd worden dat de
voor enkele maanden nog zoo buitengewoon
hooge prijzen, aanmerkelijk zijn gedaald se
dert het oogenblik waarop bekend werd, dat
de gemeente goedkoope volksschoenen in den
handel zou brengen.
Wij wenschcn ons, als leeken, tot deze door
ieder onbevooroordeelde waar te nemen fei
ten, te bepalen. (H'bl.)
TUBERCULOSE ONDER HET RUND
VEE.
Volgens het Provinciaal Verslag van Dren
te over 1918 blijkt dat op de zandgronden in
Drente zeer veel tuberculose onder het rund
vee voorkomt. De veeartsen te Coevorden,
Emmen en Roden namen meer gevallen waar
dan het vorig jaar, er waren meer zichbaar
lijdende dieren. De veearts te Meppel nam
minder gevallen waar. Hij veronderstelt dat
men in zijn omgeving bij de inkrimping van
den veestapel in 1917 de verdachte dieren üj
de eerste plaats heeft opgeruimd.
Het contract met den veehouder, bij wien
de tuberculosebestrijding met Rijkssteun ge
schiedde, liep af en wgrd niet vernieuwd.
Aangezien hij bij den aankoop van vee er
zich niet van overtuigde, alvoren het in con
tact brengen met zijn eigen beslag, of heit tu-
berculose-vrij was, bestaat er weinig kans dat
de bestrijdingspoging voor de toekomst eenig
resultaat zal opleveren.
DE AARDAPPELHANDEL IN 'T NOOR
DEN.
Een correspondent van het Hbl. in Drente
schrijft ons:
Het ging met den afzet van consumptie
aardappelen, verbouwd op de zandgronden
in Drente, tot nog toe niet vlot. De regeering
neemt een zeer gereserveerde houding aan in
zake aankoop van consumptieaardappelen,
zij stelt deze uit tot toet volgende jaar, zoodat
de verbouwers der soorten, die wegens min
dere houdbaarheid in den winter en 't vroege
voorjaar moeten worden geconsumeerd, deze
trachten van de hand te doen. Gemis aan ver
trouwen in de regeeringstoezeggingen voor
de andere soorten is oorzaak, variëteiten wor
den verhandeld, indien 't eenigszins mogelijk
is. Er moest bij menig kleinen landbouwer
geld wezen op 1 November!
Het ging tot voor kort met de prijzen ech
ter slecht. De handelaren of exporteurs koch
ten op tegen 3 per H. L. en maakten reeds
vrij groote voorraden. Nabij alle stations van
den Noordooster in Drente zag men de lange,
rond toegeworpen hoopen verrijzen, die wach
ten op nader vervoer. De handel heeft een
goeden neus gehad, de aankoop tegen 3 per
H. L. is een buitenkansje geweest, wat het
eerst bleek voor een paar weken, toen de Bond
Veenkoloniën, die de afzet regelt dre aardap
pelen van de leden der bij hem aangesloten
organisaties, uitkwam met prijzen van 3.80
4.00 per H.L. De kleine landbouwers, die
aan den handel verkochten, jammeren nu over
hun verkoop. Wat nog wel erger kan wor
den, daar de prijzen neiging tot verder oploo-
pen vertoonen. Er kan n.l. uitvoer plaats heb
ben van een vrij groot kwantum naar Noord-
Frankrijk, terwijl voor Duitschland druk
wordt geladen in met stroo bekleede wagons,
op die dagen waarop de temperatuur dit toe
laat. Er staan zoo reeds vele wagons te wach
ten langs den spoorlijn.
Jammer, dat de vroege winter de werk
zaamheden van het transport belemmerde,
doch het schijnt dat hij voorioopig den af
tocht zal blazen. De aardappelmeelfabrieken
ondervonden ook reeds last van het gestrem
de verkeer te water, zoodat sommigen ver
langend naar voorraad uitzagen om de mo
lens te kunnen laten doorwerken. Overigens
kan gemeld worden, dat de fabrieken uitbeta
len voor de aardappelen, daar de prijs van
het meel oploopt, terwijl uitvoer toegestaan
is. Men spreekt reeds van een prijs van 3
per H.L., wat bepaald een groote meevaller
is.
Het is dus waarschijnlijk, dat de financi-
eele resultaten, zoowel van den verbouw van
consumptie-aardappelen als van het fa-
brieksproduct ten slotte gunstig genoemd
kunnen worden.
SCHADELIJKE INVLOED VAN
ZONNEWARMTE.
Zonder zon geen levenToch kan de zon
newarmte ook schadelijk werken, vooral op
boomen! Niet alleen dat sommige buomen in
de groote steden, beschut staande tegen wind
doch open voor de zon hun bladeren vroeg
(half Augustus) laten afvallen, doch de stam
heeft van de zonnewarmte te lijden. Dit -laat
ste geldt vooral voor piinboomen en snarren.
Door de warmte van efe zon wordt ae bast
sterk verwarmd, om tegen den avond af te
koelen, 't Gevolg hiervan is. dat debast
scheuren gaat, zbodat houtmijten en ook
schimmelplanten het versche hout aantasten,
wat meermalen den dood tengevolge heeft.
Proeven hebben dit bewezen Den aandachti-
gen natuurbewondcraar zal het opgevallen
zijn. dat boomen aan den rand van een bosch
hun takken tot aan den grond laten reiken
Boomen midden in het bosch zijn hiertoe niet
in de gelegenheid. De oorzaak van het laten
hangen der takken ligt niet aan de plaats
ruimte doch moet beschouwd worden als een
beschutting van dén stam tegen de stekende
zonnebrand.
CREMATIE DOMELA NIEUWENHUIS
Het stoffelijk overschot van wijlen den
heer Domela Nieuwenhuis zal dezer dagen
naar Amsterdam worden overgebracht en
worden geplaatst in het gebouw van de Dia
mantclub Concordia" te Amsterdam. Van
daar af zal Zaterdag a.s. de rouwstoet zich
in beweging zetten. Deze stoet wordt des
morgens half tien opgesteld op de Achter
gracht en Sarphatistraat, Frederiksplein,
Weteringschans, Leidsche Plein, Marnix-
straat, Rozengracht, Raadhuisstraat, N. Z.
Voorburgwal en Martelaarsgracht over de
Martelaarsbrug naar het stationsplein. Al
daar zal een zangkoor eenige zangnummers
uitvoeren, waarna het lijk per trein naar
Westerveld wordt overgebracht. Te twee
uur vindt daar de crematie plaats.
VOETBAL EN LIEFDADIGHEID.
De burgemeester van Amsterdam heeft on
langs uit handem van den secretaris der Voet-
balvereeniging „De Zwaluwen" voor een lief
dadig doel een bedrag van 97.86 ontvan
gen, uitmakende de helft der opbrengst van
den voetbalwedstrijd1 DenemarkenZwalu
wen, op 3 Sept. j.ï. te Kopenhagen gespeeld.
Hij heeft dit bedrag dóór tusschenkornst van
het Genootschap Liefdadigheid naar Vcrmo-
gen1 besteed aan kkedimg en brandstoffen
ten behoeve van een viertal behoeftige zeer
ouden van dagen van wie een reeds den
leeftijd1 van' 102 jaren heeft bereikt.
HET JUBILEUM VAN DEN A. N. 'D. B.
Men meldt ons uit Amsterdam: Hed n
zijn nog tal van gelukwenschen voor het toe
stuur van den A. N. D. B. binnengekomen,
terwijil Woensdagmiddag in een der zalen
van net Bondsgebouw een kleine plechtigheid
in verbandi met het 25-jarig bestaan van den
A. N. D. B. plaats had. Namens een groot
aantal oud-vakgenooten, waarvan velen met
hun echtgenooten aanwezig waren, bood de
heer Andr. Sterntoeim, na een toepasselijke
toespraak 'het Bondsbcstuur een; huldeblijk
aan, bestaande uit een eikenhouten bank, ont
worpen dooir den architect Greinen en gefa
briceerd' door dén meubelmaker Jan Teders.
In een geestige speech dankte dé voorzitter
de heer Henn Polak, voor het prachtig ge
schenk, eer plaats zal krijgen in dte lu i
van. het Bondsgebouw.
HET AANTAL VREEMDELINGEN.
Wederom is blijkens de laatste aflevering
van het Maandschrift van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek, een stijging van het
aantal in ons land vertoevende vreemdelin
gen te constateeren. Bedroeg dit op 20 Juni
1919 117.887, op 20 September was het ge
stegen tot 132.536, terwijl het op 20 October
j.l. (laatste opgave) 136.185 bedroeg (72.498
mannen en 63.687 vrouwen)
Sedert de vorige opgave (20 September)
is het aantal der hier te lande vertoevende,
Duitschers gestegen met 1435 (1000 man
nen 435 vrouwen), dat der Engelschen met
480 (322 mannen en 158 vrouwen), 398 Bel
gen (273 mannen en 125 vrouwen en dat dar
Franschen met 183 (144 mannen en 39 vrou
wen).
VERKWISTING.
Men schrijft aan die Avondpost"
Voor rekening van de rcgcejimg werden
voor twee jaar te Schecmd'a 1300 groote va
ten met snijboonen ingemaakt. De vaten lig
gen er noig!
Ook te Winschoten en Hoogezand liggen
sedert twee jaren diuizendan valen snijboonen,
kool enz. op export te wachten. Een reusach
tige schad'c en wtanneer zal hierin nog een
weinig verandering komen? Voor de in
maak zijn dure groenten en dure vaten ge
bruikt
DE STRIJD TEGEN DE DUURTE.
Het bestuur der Vereeniging „Volksvoe
ding'te 's-Gravemhage, heefi zich met een
schrijven1 tot den Raad gewend, waarin het
zegt, dait uit een bij het sluiten'van het Eet
huis. door honderden onderteekend, inge
diend' verzodk blijkt, dat aan zoodanige in
richting te diezer stede groo'te behoefte be
staat, dat de Vereeniging „Volksvoeding"
zi'dh ten doel stoelt aan deze behpefte te vol
doen1 door bet tegen matigen prijs verstrek
ken van warm voedsel in daartoe ingerichte
lokalen en het zoo goedkoop mogelijk beschik
baar stellen van levensmiddelen, dat het be
stuur evenwel de noodige .middelen mist om
d;e exploitatie tier hand1 te nemen en. een ge
bouw voor het bereiden en nuttigen der spij
zen in te rilchten en daarom den Raad ver
zoekt eert renteloos bedrijfskapitaal van
10.000 te mogen ontvangen en tegen ma
tigen' prijs een deel' van de Centrale Keuken
en hef Eethuis met inventaris te mogen hu
ren. Het bestuur gevormd.door de leden der
commissie van de Centrale Keuken, is over
tuigd, 'd'at bij voldoende afname de kosten van
exploitatie uit de inkomsten kuinnen worden
bestreden.
DE ONDERWIJZERS JAARWED^ EN.
B. en W. van' Zaandam hebben bij den
raad' dier gemeente een voorstel ingediend
om een adres bij de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal in te 'dienen, waarin wordt
aangedrongen om bij de nieuwe regeling der
jaarwedden van 't personeel bij het lager on
dierwijs het minimum-salaris te willen bren
gen op 1500 en het maximum te verhoogen
met 1000.
GRENSBEWAKING.
De Regeering heeft een wetsontwep inge
diend, houdende nadere voorzieningen betref
fende de grensbewaking.
In de Memorie van Toelichting merkt de
Regeering op, dat gelijk zij reeds meermalen
te kennen heeft gegeven, dc staat van beleg,
die nog geldt voor de strook langs onze Oos
telijke en Zuidelijke grenzen, niet voetstoots
kan woren opgeheven. Die staat is tot dusver
bestendigd, in de eerste plaats omdat de toe
standen in de aangrenzende landen nog niet
diermate normaal waren, dat ook u't militair
oogpunt dc opheffing verantwoord zou zijn
geweest. Maar bovendien zou door ophef
fing zonder meer de overheid zich verstoken
zien van enkele machtsmiddelen, welke
voorshands nog onmisbaar zijn. Niet krach-/
tig genoeg kan immers wonlcn gewaakt te-'
gen het binnenkomen van ongewenschte
vreemdelingen. Weliswaar biedt hel vreemd;.-
lingenrcglcincnt genoegzame wapens om te
gen deze elementen op te treden maar de on
dervinding leert, dat zij menigmaal steun en
hulp vinden bij Nederlandsche onderdanen,
voor wie dit reglement niet geldt. Indien dezp
laatste wonen in het grensgebied, is hun aan
wezigheid een immanent gevaar.
Het is dan ook bepaald noodzakelijk den
Minister van Justitie bevoegd te- verklaren
den toegang tot 'het verkeer en het vervoer
binnen en het verlaten van de bewakingsge
bieden iüe regelen, zoomede op het voei spoor
van art. 33 der wet op den staat van oorlog
en van beleg de mogelijkheid te op-enen ook
Nederlanders het verblijf binnen het grens
gebied' te ontzeggen. Zoonoodig moeten zij
met den sterken arm verwijderd kunnen wor
den, terwijl strenge straffen zijn te stelle^ op
een omgeoorloofden terugkeer. Tevens kunnen
dergelijke maatregelen van nut zijn tegenover
onverbeterlijke smokkelaars. Wordt aa i het
burgerlijk gezag de hem toegedachte bevoegd
heid geschonken, d'an kan de staat van beleg
itlhans wel worden opgeheven. Wel is- waar
heelt het militair gezag veel verder strekken
de machtsmiddelen!, waaronder verschillende
■d'ite een' afwijking behelzen van grondrechten,
in normale gevallen door de grondwet ge
waarborgd.
De Reigieering is van plan, de taak, welke
de militaire grenswacht thans vervult zooveel
mogelijk over te dragen aan een versterk,
korps douane-ambtenaren, die daarin w aar
noodig, zullen bijgestaan worden door de mi
litaire politie.
DE K LOETOOM MISSIE.
iDe Kloetcommissie deelt mede, dat zij, met
goedvinden van- Zijne Excellentie, den Minis
ter van Koloniën, haar werkzaamheden heeft
ges taak" in verband, met de omstandigheden,
dat vold'oende gelden geacht worden te zijn
bijeengebracht.
In Hollandi werd voor een bedrag van ruim
790,000 ingeschreven, van welke gelden
echter een gedteelte in Indië werd gestort door
de nederzettingen van inschrijvers. Het juis
te bedrag, dat in Ind'ië voor gelijk dort werd
bijeenigebrach'ti en waarmede dus voormeld
bedrag van 790.000 moet worden ver
hoogd, is hlier niet bekend'. Alles te zamen
nemende wordt aangenomen, dat er ruim vol
ei oendie middelen aan, het Smer-oe-fonds zijn
overgemaakt om de daarvoor in aanmerking
komende schaden te vengoieden.
In ronde cijfers werd ontvangen
In Amsterdam 217.000, terwijl daar ver-
