DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
let ie lappen op let Hoogland.
Tabak van J. li K EUSS
So. 275.
Honderd een en twintigste Jaargang.
M
V It IJ D A G
21 NOViEMBjEE
FE 1 ILLETON.
ALKMAARSCHE
Dfl ïiumrrter be „iaat uit 2 bladen.
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden f 2,00, franco por post I 2,50. Bewijsnummers 5 ct. Advertentieprijs 20 ct. per regel, grootere letters naar plaatsruimte.
Brieven franco NV. Boek» en Handelsdrukkerij v/h. Herms Coster Zoon, Voordam C 9, Telef Administratie Nr. 3. Redactfe Nr. 33.
Hoofdredacteur: TJ. N. ADEMA.
Directeur: G. H. KRAK.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Het groote nieuws is voor heden, dat de
Amerikaansehe Senaat de resolutie tot ratifi
catie van het vredesverdrag zooals het door
de resoluties, die door senator Lodge waren
ingediend, was gewijzigd, verworpen heeft.
riet was te voorzien dat senator Lodge
niet de meerderheid van twee derden der
stemmen voor goedkeuring van zijn gewij
zigd tractaat zou kunnen krijgen.
Uit Washingtin wordt bericht, dat de re
solutie met 55 tegen 39 stemmen werd ver
worpen en dat de meerderheid bestond uit
42 democraten en 13 republikeinen.
Niet al zijn volgelingen zijn dus ten slotte
senator Lodge trouw gebleven.
Men heeft dat in-Arnc.. m voorzien en na
tuurlijk overwogen wat nu te doen staat.
De New-York Times meende reeds voor die
verwerping van de ratificatie-resolutie van
Lodge dat het in allen gevalle zeker is dat
het verdrag zelf niet in gevaar zal komen.
Ook de Parijsche correspondent van de
New-York Times had zijn waarschuwende
stem doen hooren en medegedeeld dat men
aannam dat de Amerikaansehe vredesdelega-
tie den president heeft aangeraden dat de
democraten de intrekking van het inleidende
punt moeten eischen als prijs voor de goed
keuring van welk ander voorbehoud ook.
Maar inmiddels is die groote vraag wat er
nu moet gebeuren.
Na afloop van de ernstige discussie die op
de verwerping in eerste lezing van Lod
ge's ratificatie-resolutie volgde, diende sena
tor Hitchcock een nieuw ratificatie-voorstel
in. Dat voorstel hield ratificatie van het ver
drag zonder meer in, maar het werd met 50
tegen 43 stemmen verworpen.
Daarna volgde met 51 tegen 41 stemmen
de definitieve verwerping van de ratificatie
resolutie van Lodge.
Het verdrag is nu van de agenda afge
voerd en Lodge heeft een voorstel ingediend
om eenvoudig te verklaren dat de oorlog met
Duitschland geëindigd is, welk voorstel naar
de commissie voor buitenlandsche zaken ver
wezen is.
De senaat werd vervolgens voor onbe-
paalden tijd verdaagd.
In de nieuwe zitting zal het voorstel om
den oorlog met Duitschland voor geëindigd
te verklaren behandeld worden en men ver
wacht dan weder een hardnekkigen strijd.
De regeering zou aan deze methode om
een einde aan den oorlog te maken niet hare
medewerking willen verleenen.
Het zou ook een al te nuchtere beëindiging
van den grooten wereldoorlog zijn. Om een
dergelijke resolutie aangenomen te krijgen
heeft de Amerikaansehe president zich niet
de moeite getroost om als de vader en groote
verdediger van een volkerenbondsverdrag op
te treden.
De ziekte van president Wilson heeft on
getwijfeld de activiteit der republikeinen ver
hoogd.
Wellicht zal hij spoedig in staat zijn de
leiding zijner getrouwen en de propaganda
zijner denkbeelden weer op zich te nemen.
BUIIENLAND.
DE VERKIEZINGEN IN ITALIë.
De Temps schrijft nopens de verkiezingen,
dat de overwinning, die de socialisten be
haald hebben, hun de plaats van een regee-
fingspartij laat innemen. De Popoio Romano
voorziet dat in de nieuwe Kamer de partijen,
die zich op den grondslag v^n de grondwet
plaatsen wel over de meerderheid zullen be
schikken, maar niet in staat zullen zijn een
vastaaneengesloten regeeringsmeerderheid te
vormen. Het blad gelooft daarom, dat de re
geering zal moeten steunen op de Katholieke
volkspartij.
Volgens een telegram aan het Berliner Ta-
geblatt meldt de Epoca, dat de nieuwe Itali-
aansche kamer 138 socialisten, 81 katholie
ken en 269 vertegenwoordigers der middel
partijen' tellen zal. In heel Italië heeft slechts
50 pCt van de kiezers gestemd In de stad
Rome zegevierden de katholieken, in het lan
delijk gedeelte van het district Rome de so
cialisten.
Een beschrijving van het dagelijksch noma
denleven, zooals l et gezien en meegemaakt
-: werd door de schrijfster
EMILIE DEMANT—HATT.
Uit het Deensch vertaald door M. D. 53.
7)
Eens roeide ik met een paar meisjes naar
een eilandje int het meer om er eenige jonge
geitjes te brengen, die daar den zomer over
moesten blijven Wij maakten van groote tak
ken en graszoden een stal voor hen, waar zij
bij slecht weer konden schuilen cn waar ze
veilig waren voor muggn.
Het weer was stil en warm en op de terug
reis wierp Inga 't vischnet uit. De Berglappen
visschen nic dikwijls, de boeren,die zich
pas in het gebergte gevestigd hebben zien het
niet graag zij doen zelf aan de visscherij, en
daar de Lappen graag me andere menschen
in vrede en vriendschap willen leven, leggen
•e zich niet too op viscnvangst van eenige be-
keni3, al hebben ze ook wettig recht op het
vischswater. Ze hebben trouwens voor de vis*
nehftdj geen tijd het hoeden dar rendier en
DE TOESTAND IN HONGARIJE.
Tè Boedapest heeft een beraadslaging van
de verschilende partij-leiders plaats gegrepen,
waarin Sir George Clark de vertegenwoordi
ger der Entente, een uitvoerige verklaring
heeft voorgelezen, waarin weliswaar gezegd
wordt, dat de entente zich niet met de bin-
nenlandsche aangelegenheden zal bemoeien,
maar die niettemin bedreigingen inhoudt voor
het geval de huidige regeering de wenschen
der entente niet in aanmerking neemt. Er wa
ren 36 politici aanwezig;, waarvan velen het
woord hebben gevoerd, die allen de noodzake
lijkheid betoogden om zich met de enten
te te verstaan. De vertegenwoordigers der
christelijke partijen betuigden opnieuw hun
aanhankelijkheid aan minister-president
Friedrich en gaven den wensch te kennen,
dat de ministerraad een beslissing zou mo
gen nemen nopens de verklaring van Clark.
Deze en de vergadering willigden dit verzoek
in.
Daarom is de beraadslaging afgebroken.
Gistermiddag zou een ministerraad gehou
den worden, die zijn standpunt nopens de
eischen der entente zal bepalen en daarop zou
's middags de beraadslaging der partijleiders
bij Clark voortgezet worden.
HET RESULTAAT DER VERKIEZINGEN
IN BELGIë.
Het parlement komt in zooverre in een
eigenaardige situatie, dat er in den Senaat
geen meeraerheid zal zijn. Deze zal 59 katho
lieken, 35 liberalen, 25 socialisten en 1 na
tionalist tellen. Hierbij dient te worden opge
merkt dat er niet verkiesbare senatoren zijn
verkozen, in de eerste plaats een blinde. Voor
al dezen zal een nieuwe verkiezing moeten
plaats hebben. Het zijn voor een groot deel
socialisten.
NOODLOTTIG SPOORWEGONGELUK.
Op het smalspoor DoebelnMuegeln heeft
'n ongeluk plaats gehad. In het station Toell-
schueiz (Saksen) reed1 'n goederentrein, die ten
gevolge van de ondeugdelijkheid van het rem-
matenaal niet spoedig genoeg stoppen kon,
zachtjes op een reizigerstrein, met het onge
lukkig gevolg, dat deze in beweging geraak
te, en beweging die spoedig, tengevolge van
de helling der baan, in een razende snelheid
overging.
Stoker en machinist sprongen van de ma
chine. De trein snelde voort met de vaart
van een lawine, totdat hij bij een bocht, waar
zich juist een brug bevindt, uit het spoor
ging. Alle wagens gingen aan splinters. Tot
dusver zijn 4 dooden en 24 zwaar gewonden
te voorschijn gehaald.
DE OPPERSTE RAAD.
De raad heeft het rapport van de commissie
van herstel aangehoord nopens de toewijzing
van de scheepsruimte in de Adriatische Zee.
De reeders kunnen zelf de vlag kiezen.
Ten slotte heeft de Raad de wenschelijkheid
uitgesproken', dat het vredesv.edrag den eer
sten December in werking zal treden.
VAN DE ARBEIDSCONFERENTIE TE
WASHINGTON.
De conferentie heeft, zidh bezig gehouden
met de uitbreiding van de beperking van kin
derarbeid tot Indië. (Geen arbeid van kinde
ren beneden 14 jaar in fabrieken). Het debat
was lang. Nadat 'het afgeloopen was, werd
de zaak naar een commissie verwezen.
De conferentie hoorde een rapport aan over
den nachtarbeid van vrouwen, waarin een mo
derniseering van de Bernerconventie van '96
wordt voorgesteld.
Voorts nam de conferentie kennis van het
bericht, dat de Duitsche delegatie besloten
had, naar Washington te vertrekken, maar
daar thans van had .afgezien, overmits zij
daar voor het einde van de conferentie niet
zou aankomen.
HANDELSVERKEER
ZWEDEN-NEDERLAND.
Te Stockholm is een Hollandsch-Zweed-
sche vereeniging opgericht, welke ten doel
heeft het handels- en cultureel verkeer tus-
schen Zweden en Nederland te bevorderen.
Tot de bestuursleden behoort de heer Im-
mink, de Nederlandsche consul-generaal te
Stockholm.
De nieuwe vereeniging verzond telegram
men aan Koningin Wilhelmina en aan den
koning van Zweden.
DE MODERNE BLAUWBAARD.
Te Parijs wordlti nog altijd d'e instructie
voortgezet in die zaak- van Landru, den
Blauwbaard, wien ten laste wordt gelegd,
dat hij 13 vrouwen, zoo niet meer, zou hebben
uit den weg geruimd. Op alle tot hem gerich
te vragen bewaart hij het stilzwijgen of ant
woord slechts met niet van humor gespeen
den spot. Dit maakrn de zaak er des te moeie-
lijiker om, daar alleen- Landru het geheim
kan ontsluieren van hetgeen er met zijn 13
verloofden is gebeurd. Geen der getuigen, die
tegenover Landru zijn gesteld, is er in ge
slaagd, eenig licht te werpen op het feit der
verdwijning van zooveel vrouwen. Het is dui
delijk genoeg bewezen, dat zij het laatst ge
zien zijn in gezelschap van Landru, maar
niet te bewijzen is, dat zij een gewei dadigen
dood gestorven zijn onder zijn hand. Het
eenige, wat men gevonden heeft, zijn over
blijfselen van beenderen. Nu is kortgeleden
vastgesteld, dat deze beenderen sporen dra
gen van te zijn doorgezaagd en thans zijn
er sporen \an metaal op waargenomen, zoo-
dat onderzocht zal worden of deze ook af
komstig kunnen zijn van het werktuig, waar
mee de beenderen zijn doorgezaagd.
Veel moeite heeft rechter Bonin ook be
steed om den juisten tijd, op de minuut af,
vast te stollen, waarop mevr, Colombe, een
der vermoedelijke slachtoffers, moet gestor
ven zijn en toen hij aan Landru mee deelde,
daarin geslaagd tie zijn, glimlachte deze
slechts en haalde zijn schouders op, zonder
eenig blijk van ongerustheid te geven.
Wanneer het niet gelukt te bewijzen, dat
de overblijfselen van beenderen, die gevon
den zijn, inderdaad hebben toebehoord aan
een der vrouwen, idle Landru, volgens de
aanklacht, zou hebben doen verdwijnen dan
zal het volgens het oordeel van rechtskun
digen niet mogelijk zijn, hem voor het Hof
van Gezworenen- te brengen.
DE PLANNEN DER BOLSJEWIKI.
Te Praag is het volgende draadlooze tele
gram uit Moskou opgevangen. De roemrijke
overwinningen van de roode legers op alle
contra-revolutionnaire legers heeft de con-
tra-revoluii-onnaire leiders gedwongen de
Sovjetrepubliek over vredesonderhandelingen
te polsen. De Sovjets zijn evenwel voorne
mens de volgende week een beslissend-en slag
aam Denikink en Joedenitsj toe te brengen.
„DEUTSCHLAND UEBER ALLES".
Hindenburg is weer uit Berlijn vertrokken.
Er was een salonwagen aan den sneltrein
naar iHtanover gehaakt, die geheel te zijner
beschikking stond. Op het station was weer
een eere-compagnie opgesteld. De muziëk van
deze afdeeling speelde -weer „Deutschland
ueber alles". loen Hindenburg vertrok, wa
ren er vrouwen' die begonnen te schreien-; ook
Hinden-burg zelf was zichtbaar aangedaan,
meldt het Berliner Tageblatt. Toen zijn trein
wegreed- werd er uit het publiek geroepen „tot
weerziens als rijkspresident".
HET RUSSISCHE N. W. LEGER.
Volgens een bejricht uit Helsingfors aan de
Daily Telegraph is generaal Kronenstern te
Warschau aangekomen ten einde uit naam
van Joedenitsj pogingen in het werk te stel
len om steun te krijgen voor -het N. W. leger
en de Russen in Polen te bewegen in dat leger
dienst te nemen.
De Estlandsche en Russische toepen trek
ken thans slechts langzaam terug. Bij Koero-
witsky, beoosten de Loegarivier hebben de
Estlanders de bolsjewiki met zware verlie
zen teruggeslagen. Daarna zijn de Estlan
ders de Loega overgetrokken en naar hun
vroegere sterke stellingen teruggekeerd.
Men verwacht dat de bewegingsoorlog bin
nenkort zal veranderen in een stellingsoorlog.
Bij Jamburg hebben de witte troepen, die
den westelijken oever van de Loega bezet
houden, een poging van de i'ooden om de ri
vier over te steken, verijdeld. Van Gdof tot
Jamburg loopt het front op 't oogenblik langs
de Loega.
Dit maakt het voor de troepen van Joeden-
IBBfl
neemt hen geheel in beslag.
De koeien en geiten, die sommige Lappen
houden, loopen overdag in het bosch en ko
men des avonds uit eigen beweging om ge
molken te worden als de meisjes ze lokken
door zingend haar namen te roepen Buiten
worden groote vuren aangemaakt; koeien en
geiten komen op den rook af en wachten her
kauwend op 't melken. Niettegenstaande den
rook van het vuur gebeurt het toch, dat de
koeien door een dikke laag muggen geplaagd
worden, en daarom moet er als er gemolken
wordt, altijd iemand bij staan, die de muggen
van de beesten afstrijkt.
De rook van het vuur trekt weg over het
meer en hangt cr boven als een gröote wolk.
De muggen vullen de stilte met zwaar gon
zen.
De melk die de Lappen van hun geiten krij
gen bereiden ze op dezelfde wijze als de ren-
diermelk, voor zoover dat mogelijk is. Ze
maken er kleine kaasjes van voor feestelijke
gelegenheden, bijv. als men gasten wil ontha
len; het grootste deel echter wordt bewaard
voor de wmterkoffie. Voor pap en andere
kaasgercchten heeft men niet zooveel als
vroeger, toen 't melken geregeld plaats vind
een huismoeder kon toen in den melktijd
zes tot tien groote kazen daags maken. De
hu wordt ingekocht «n ai* man «en koe
wordt vervaardigd van uitsluitend Ie klasse Overzeesche Tabakken
itsj gemakkelijk den druk der bolsjewiki te
weerstaan.
EEN SCHILDERIJENVONDST
In de „Daily Mirror" verklaart een Engel-
sche dominee, Rev. W. T. Saward, dat hij bij
het opruimen van oude schilderijen op zijn
zolder tusschen allerlei oude familieportret
ten eenige werken van Rubens, Titiaan, Rem
brandt en Velasquez gevonden heeft. Een
paar jaar geleden vond hij reeds een Leonar
do da Vinei.
Rembrandt's doek moet de beeltenissen
van zijn vader, Saskia en hemzelf veitoonen.
De Titiaan is en portret van Titiaan's doch
ter Lawina, de Rubens wordt genoemd als
schets voor een groote doek.
VOOR DEN VOLKERENBOND..
Den len December zal te Brussel een com-
rentie gehouden worden; waarin alle vereeni-
gingen, welke in geallieerde en neutrale lan
den zajin opgericht om te arbeiden voor de
komst en ter bevordering van den- Volkeren
bond, zullen samenwerken. Frankrijk, Enge
land, Italië, België, Zwitserland, Nederland,
Zweden, Noorwegen, Portugal', Griekenland,
Polen, China en Japan zullen erkende auto
riteiten als gedelegeerden naar Brussel zen
den. De conferentie zal gehouden worden on
der bescherming van de Belgische regeering
en is bijeengeroepen- op initiatief van
Fransche Vereeniging voor den VolFfttwir
)ond, wdlke gepresideerd wordt door Leon
Bourgeois en Ete Vereeniging voor den Vol-
keraibondl, welke gepresideerd wordt door
Lord Gray en Lord Robert CeciL.
KORTE BERICHTEN.
Binnenkort worden in Duitschland maat
regelen genomen tegen het profiteeren van
den lagen markenkoers door buitenlandsche
'koopers.
Bijl een- oproer te Kaïro zijn tien men
schen gedood, 120 gewond.
heeft vermengt men de wei met koemelk; in
de bruine pap de leverkaas die na ver
scheiden uren koken ontstaat, wordt een paar
handen vol meel geroerdals ze afgekoeld is,
komt ze in een „calmas" (rendiennaag) en
wordt als andere kaas tot den winter be
waard om als versnapering bij de koffie te
dienen. Groeit er zuring m de buurt dan
plukt men ze, kookt ze in haar eigen sap en
vermengt dat met de kaasbrij, die daardoor
„warmer" wordt. Zuring groeide niet bij Lai-
ma, maar toen Sara met nog veel anderen in
een naburig Lappenlcamp was geweest voor
Laestadiaansche week der gebeden, kwam
een
zij evenals de andere huismoeders mot een zak
zuring op den rug aandragen die ze onder
weg had geplukt. De zuring w
schoongemaakt en gekookt. Elle was mee ge
weest, ze bracht voor mij een groote boquet
varens, vogelkers en andere bloemen mee, die
in onze omgeving niet groeiden. De Lappen
geven anders niet veel om bloemen, alles is
voor hen „rasse" (gras), maar de kinderen
hadden gemerkt dat ik veel van bloemen hielc
en nu plukten ze ze soms voor mij
Geitenmelk gebruikte men ook in de koffie,
men goot ze er kokend in in mime hoeveel
heid, wat den smaak zeer verhoogde, daar de
Lappen de koffie heel sterk zetten. De koe-
molk werd behalve als hijvoegscl bij de kaa>
STATEN-GENERAAL.
ver
25
EERSTE KAMER.
De leden van de Eerste Kamer zijn ter
gadering bijeengeroepen tegen Dinsdag
Nov., des avonds halfnegen.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren werden de nieu
we leden Van Stapele en Brautigam geïn
stalleerd. Daarna werden de algemeene be
schouwingen over de Staatsbegrooting voor
1920 voortgezet.
De heer A. P. Staalman repliceerde;
hij vroeg of het kabinet homogeen was in
zake een tooneelsubsidie. Spr. bleef het beleid
der militaire ministers wanbeleid achten.
De heer Van de. Laar hield vol dat de
katholieke staatspartij niet tot groote sociale
daden in staat is en verweerde zich tegen de
beschuldiging van anti-papisme.
De heer Visser van IJ zendoorn
protesteerde tegen de weigering der regee
ring om het nieuwe tractaat met België aan
de Kamer voor te leggen, vóórdat het wordt
gesloten.
De heer Troelstra wenschte het debat
van November van 't vorig jaar niet te her
openen; hij zal daarom geen antwoord geven
op de vraag van den heer Dresselhuys.
Trouwens sedert Maart is hij bezig in arti
kelen in de „Socialistische Gids" zijn mee
ning over de revolutie uiteen te zetten.
Spr. verklaarde, dat de S. D. A. P. nooit
te vinden zal zijn, om mee te doen aan een
democratische regeering, waarvan de heer
Marchant leider zal zijn.
Spr. zeide verder zijn plaats als leider
zijner partij te hebben ingenomen. Daaruit
volgde dat hij niet meer optrad als propa
gandist voor een bepaalde richting in zijn
ij, doch dat de eenheid der partij voor al
es moet gaan. Algemeen socialistisch is de
opvatting dat de politieke macht ook met ge
weld moet worden veroverd onder sommige
omstandigheden.
De heer Ketelaar: Dua u wacht uw tijd
maar afl
De heer T r o e 1 s t r a verklaarde verder,
dat de S. D. A. P. niet voornemens is het
parlementaire stelsel te saboteeren.
Hij verwachtte een nieuwe antithese voor
of tegen socialisatie.
VandeVelde, die door den koning van Bei-
gië was geraadpleeegd over de vorming v^n
een nieuw kabinet, zal stellig aan het annexi-
onisme een einde maken. Spr. verlangde, dat
bij de behandeling van het voorstel tot toe
treding tot den Volkenbond volledig zal wor
den medegedeeld, welke verplichtingen wij op
ons nemen, ook ten aanzien van België en
dat eerst daarna het tractaat met België zal
worden voorgelegd.
De heer Schouten constateerde, dat
uit het debat de vaagheid der socialisatie-
denkbeelden ten duidelijkste is gebleken.
De heer Marchant meende, dat he:'
debat over de defensie kan worden uitgesteld
tot mofdstukken VI en VIII. Hij heeft mr.
Troelstra zoo uitvoerig bestreden omdat hij
de leiding door mr. Troelstra aan diens partij
gegeven een gevaar achtte voor het land. Het
or v. d. Waerden ontwikkelde socialisatie-
stelsel gaat veel te ver. Het is een eenvoudig
socialisme en moet voeren tot militairiseering
der gemeenschap.
De vergadering werd verdaagd tot 's avonds
8 uur.
In deze vergadering kwam aan de orde
Staatsbegrooting voor 1920. Bwtenbxndsche
Zaken.
Aan de orde ia Hoofdstuk III dar Staats
begrooting voor 1290.
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
De heer De Muralt komt terug op
's Ministers verklaring, dat wanneer de on
derhondelingen te Parijs zijn afgeloopen, ia
een omstandig overzicht de gang van zaken
nader zal worden toegelicht. Spr. had ge-
wenscht dat het avant-proiet van het tractaat
in comité-generaal vooraf'aan de Kamer zou
worden medegedeeld. Hij is voornemens te
dier zake heden een motie in te dienen.
Thans wenscht hij te spreken over de com
missie om contact te brengen tusschen den
Minister en de Kamer. We hebben vernomen,
dat de Minister reeds acht vergaderingen met
de commissie heeft gehouden. Maar ook de
leden der volksw-rreg.. '\woordiging dienen iets
te vernemen. Spr. beschouwt de leden dier
commissies niet als z'n vertrouwensmannen,
b.v. den heer Troelstra. Maar aan de com
missie kleeft een nog grootere fout. Verschil
lende leiders van fracties doen m hun fractie
mededeelingen omtrent het in de commissie
besprokene.
Dit is spr. gebleken, althans ten aanzien
van één fractie. Spr. zou wenschen dat al wat
de commissieleden vernemen ook mag wor
den medegedeeld aan hun fractiegenooten
Spr. wenschte over de loodsen te Vlissingen
iets te vernemen. Hij tachtte te hooren of
daarover al in de commissie was gesproken.
Maar daaromtrent mocht hem niets warden
medegedeeld! Spr. wenscht dus de zaak thans
hier ter sprake te brengen.
Het is een zonderling schouwspel dat twee
zelfde diensten op dezelfde rivier elkaar be-
concurreeren. De toestand is vernederend
voor ons vaderland. De Belgische loods-
dienst heeft een overwegende positie verkre
gen doordat zij de Nederlandsche loodsen we-
stof ook gebruikt als dikke melk. Dikke melk
met room er over was eau groote lekkernij,
waarvan echter meest alleen de kinderen ge
noten, die zich zelf mochten bedienen en voor
de anderen niet veel overlieten.
De kinderen van de Lappen hebebn over
het algemeen veel rechten en een onbegrensde
vrijheid. Opvoeding krijgen ze zoo goed als
niet, ze staan dus niet zooals de kinderen in
onze maatschappij bloot -aan allerlei invloe
den ze zien en hooren alleen wat in hun
eigen kring van belang is cn dat leeren ze op
even natuurlijke manier als loopen cn eten
De Lappen vinden het dan ook heel vervelend,
dat ze hun kinderen in de verplichte school
jaren aan vreemden moeten overlaten. Ouders
en kinderen voelen 't als een onrecht en groot
verdriet als ze moeten scheiden, omdat de
school 1 et eischt. De kinderen leiden bij hun
ouders een heerlijk leven, het is te begrijpen,
dat ze dat ongaarne opgeven. Zoodra ze
groot genoeg zijn dat ze hun eigen gang kun
nen gaan, vraagt niemand er naar waar ze
heen dwalen of wat ze uitvoeren, de honger
zal hen wel op tijd in dë hut doen terug-
keeren. Uren lang kunnen ze spelen met
stcencn die ze in de beek vinden; <Lft is hun
rendierkudde. Elle en Anne, een buurmeisje,
even oud als zij, hadden haa speelplaats op
een stuk rots vlak bij het water; daar lag het
vol bonte steentjes, die ze in bepaalde orde
rangschikten daar hadden ze haar poppen,
eigengemaakte poppen, waarvoor ze kleeren
naaiden zooals ze ze zelf droegen; wiegen
maakten ze er voor cn sleedjes, en bij' he* U'L
zet behoorde een lasso, een leidsel en een
proviandzak. Met al die schatten zaten de
meisjes daar halve dagen in de wanne zon
Soms werd de idylle wel eens verstoord door
wilde jongens, maar zulke onaangenaamhe
den moesten ze zelf maar uitvechten, altijd
maken ke kinderen onder elkaar een eind aan
hun twisten en regelen alle verhoudingen
zelf. Soms zwierven ze op eigen verantwoor
ding ver van de hut, vooral in den tijd toen
de bessen rijp waren. Niemand maakte zich
ongerust als ze lang uitbleven Ze moesten
<n bosch en gebergte zelf den weg leeren vin
den. De jongens hadden natuurlijk geen pret
tiger spel (tan het lasso-werpen, waarin
trouwens de meisjes zich ook oefenden. Bij
gebrek aan bteer wierpen ze den vangstrik
om een boomstronk of een struik, of ook wel
om elkaar; wie dan het rendier moest voor
stellen hield allebei zijn handen met uitge
spreide vingers boven zijn hoofd als gewei,
of als er een werkelijk geweitje bij de hand
was, werd dat voor het voorhoofd gehou
den, en dan holde men weg totdat de lasso
door de lucht suisde en het gevangen dier
in heftigen tegenstand spartelde
(Wordt vervolgriV
ALKMAARSC
i
