[is kit
Honderd En es Twintigste Jaargang.
Vrijdag 21 November.
are, S75. wi»
BINNENAND.
ONIZE VOEDINGSMIDDELEN.
Op de vragen van den lieer Kruyt betref
fende het opkoopen van inlandsche rogge
door jeneverstokerijen eni betreffende het on
derhands verkoojjen van erwten enz. door het
Rijksgraanbureau heeft de Minister van
Landbouw geantwoord, dat het mogelijk is,
dat d'e jeneverstokerijen zich van inlandsche
rogge voorzien, aangezien slechts een gedeel
te van den inlandfcchen roggeoogst bij de Re-
geering tegen den garantieprijs wond® ingele-
V( rd' en het overige in den vrijen handel is.
Een nadeelige invloed op de kwaliteit van
het brood is hiervan geenszins te duchten.
Afgezien nog van het feit, dat inlandsche
rogge miat in"aanmerking komt als mididel om
de kwaliteilt van het brood te verbeteren, heeft
de Regeering de vrije inlandsche rogge niet
noodig om in de behoefte aan broodgrond
stoffen te voorzien.
Het Rijksbureau voor de Distributie van
G n cn M til heeft onderhands erwten,
boonen en karw-iizaad verkocht.
Wal netreft de meening, als zou het on
dersin ids verkopen een bevoorrechting van
enkelen beteekeiien, meent de minister te mo
gen opmerken, dat de onderhandsche verkoo-
pen er toe bijdragen, dat d'oor het Rijk op de
voordeel! gsiie wijze wordt verkocht.
Van bevoorrechting van enkelen kan geen-
sprake zij®, waar, indien een artikel onders
hands verkocht wordt, dit van algemeene be
kendheid is. Klachten dienaangaande zijn
hem dan ook nimmer ter oore gekomen.
TURF.
Op vragen van den -heer Weitkamp betref
fende den verkoop van helt turfproduct 1919,
heeft de M'jnister van Landbouw het volgen
de geantwoord:
liet is den Minister bekend, dat de afvoer
van het turfproduct 1919 uit de veenderijen
in de provincies Groningen, Drente en Over-
ijeel niet in- bevredigende mate heeft plaats
gehad en dat er verscheidene verveners zijn,
die nog bijna niets van ihet nieuwe product
hebben verkocht.
Dat uit deze omstandigheid brandstoffen-
nood in dfc steden zou voortvloeien, kan hij
evenwel niet zonder meer als juislt erkennen.
Hem zijn geen gevallen bekend, dat dega-
d'igden voor turf in de steden deze brandstof
niet in dike gewensdite hoeveelheid hebben
kunnen betrekken. Niettegenstaande dalt bij
herhaling gewezen is op het belang, dat men
tijdig turf zou inslaan, heeft een aanzienlijk
deel van het publiick een groo-te terughou
dendheid aan den dag gelegd bij -het opdoen
van wintervoorraad'. Dat in verband -hierme
de bij langdurig gestremde vaart een tekort
in de stede.; zou kunnen ontstaan-, is intus-
sohen niet builen gesloten te achten.
De minister ka® hiervoor echter geen aan
iprakelijkheid aanvaarden, daar handel en
lubliek volle vrijheid van handelen hebben
rebad. Hij beseft ten volle, dat uit voornoem-
le omstandigheid1 werkloosheid in de venen
noet voortvloeien, zoowel tlians als in het
volgend seizoen. Ten einde dit -kwaad zoo
veel mogelijk te verminderen, wordt thans
uitvoer toegestaan voor zoover dit zonder de
binnenlandsche voorziening te schaden, kan
geschieden.
WIJZIGING VAN DE KIESWET.
-Een wetsontwerp tot wijziging van de
Kieswet is ingediend. Blijkens de Memorie
an Toelichting is d-e kiezerslijst door invoe-
ing van het algemeen -kiesrecht belangrijk
ii omvang toegenomen. De lijst, welke 1®
920 zal worden opgemaakt, zal ook de
rouwelijke kiesgerechtigden moeiten bevat-
ui en de dubbele lengte en omvang van die
ui 1912 verkrijgen. Met den omvang stij-
an de drukkosten en neeht de tijd toe, ver-
scht om met het in orde brengen, zetten en
rukken der lijst gereed te komen, terwijl het
anteeren der lijst, zoo niet onmogelijk, bi'
i-tst'ek bezwarend wordt.
De genoemde bezwaren hebben aanleiding
egeven tot het houden van een samenkomst
oor het Censtaal Stembureau voor de verkie-
ing van de leden voor de Tweede Kamer, met
e deskundige ambtenaren uit de grootste
emeenten, waarin is gebleken, dat d'e wegne-
ii:ng der bezwaren, niet zooals aanvankelijk
erd vermoed, kan bestaan in het opmaken
an een -kiezerslijst, die v-oor vier jaren geldt
i die jaarlijks door supp-löroire lijsten wordt
angevul-d, maar dat zij op andere wijze moe-
in worden ondervangen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
eeft -gemeend, dalt dit voorstel reeds thans
ïoet worden aanhangig gemaakt opdat, in
fwachting van de meer algemeene techni-
che herziening der Kieswet, die bij het cen-
raal stembureau in voorbereiding is, bij het
opmaken der kiezerslijst voor het volgende
iar kan wor-dlen tegem-oelt gekomen aan- de
estaande bezwaren. D'e wijziging die ver-
ischt wordt; is vrij eenvoudig. Het drukken
er kiezerslijsten is thans voor alle gemeen-
en van eenigen omvang een practische nood-
akelijkheid-. "omdat de geldende bepalingen
er Kieswet medebrengen, dat van de kiezers-
jst een groot aanital exemplaren moet wor-
en vervaardigd.
De ervaring heeft geleerd, dat er geen be
vaar bestaat, het afdrukken der kiezerslijst
oor het vervolg niet te eischen.
Wat de stembureaux betreft is het vold-oen-
dat deze op hun taf-el vinden een uittrek
-L uit -de kiezerslijst, bevattenle alleen die na
icn van de kiezers, die in het stemdistrct be
oegd zijn tot de keuze mede te werken,
'De voorzitter van het hoofdstembureau in
en kieskring d'ient thans in- het bezit te zijn
an- een afschrift of afdruk van de kiezerslijs-
o van alle binnen den kring gelegen 'gem.
n ein-d'e na de indiening bij hem van d-e
andidatenlijsten te kunnen nagaan, of de
rersonen, d'ie d-e lijst onderteek-end hebben,
iezer zijn De noodzakelijkheid hiervan ver
galt evenwel, indien de wet voorschrijft, dat
rij de candidatenlijst moet worden overge-
egd voor eiken -kiezer, die niet voorkomt op
ie kiezerslijst der gemeente, waar het hoo-fa-
•tembureau is gevestigd, een verklaring van
den burgemeester zijner gemeente, dat hij op
Ca JfemïïiW 35w sraewiïe vtwritaml Door
onderteekenaren-, die voorkomen op de kie
zerslijst der gemeen-to waar het hoofdlstembu-
reau is gevestigd, is overlegging eener der
gelijke verklaring overbodig daar de voorzit
ter zich omtrent hun al dan niet kiezer zijn
kan vergewissen door inzage van het origi
neel, dat ter secretarie van zijn gemeente ligt.
-De gelegenheid in de wet gegeven om de
kiezerslijst in afdruk voor een ieder beschik
baar te stellen, kan veilig vervallen, als de
verplichting, om-cksvarkingd de kiezerslijst in
afschrift af te geven, blijft bestaan.
Een wijziging van de Kieswet, die niet in
rechtstreeksch verband staat met de kiezers
lijst, is ook urgent. Hief is noodzakelijk arti
kel- 57 zoodanig te wijzigen, dat toegelaten is
het stembureau voor eemug stemdistrict ook in
een naburig stemdistrict te vestigen.
MILITAIRE WINTERCURSUSSEN
1919—1920 in N.-H'OLLAND.
Nopens het afnemen van examens voor de
rangen van reserve-korporaal, reserve-ser
geant en vaandrig van -de leerlingen van de
m ili taire win tercursussen voor he® Reserve
kader, is door den Inspecteur der Infanterie
het volgende bepaald:
lo. de adspirantenl vaandrigs, die ten
minste 60 dagen onder de wapenen zijn ge
weest en den cursus 19191920 met ijver -en
toewijding doorloopen; behooren op 15 April
1920 door den betrokken Kapitein, belast met
de leiding van de militair -vi-ntercursussen
bijl de betrokken Regi men ts-Command anten
te worden voorgedragen voor den rang van
reserve-korporaal
2o. de adspiranten-Vaandrigs, die nog
geen 60' dagen onder de wapenen zijn ge
weest, i tinnen den rang van reserve-korpo
raal' eerst bereiken tijdens hun eerstvolgend
verblijf ouder de wapenen
3o. de reserve-korparaals, die als zoodanig
Ken: minste 75 dagen onder de wapenen zijn
geweest en den cursus 19191920 met ijver
en toewijding hebben doorloopen, behoorec
desgewenschi; in de tweede helft van April
1920 aan het examen voor reserve-sergeant
te worden onderworpen
4o de reserve-kornoraals, die als zoodanig
nog geen 75 dagen onder de wapenen zijn
geweest, kunnen eerst tijdens hun eerstvol
gend verblijf onder de wapenen aan het
examen voor reserve-sergeant worden onder
worpen
5o. de reserve-sergeante®, die als zoodanig
ten minste 75 dagen onder de wapenen zijn
geweest en den cursus 19191920 met ijver
en toewijding hebben doorloopen, behooren.
desgewensoht, in de tweede helft van April
1920 aan het examen voor vaandrig te wor
den onderworpen
6o. de reserve-sergeanten, d'ie als zoodanig
geen 75 dagen onder de wapenen zij® ge
weest, kunnen eerst 'tijdens hun eerstvolgend
verblijf onder de wapenpn aan het examen
voor vaandrig worden onderworpen.
7o, Voor den rang van reserve-korporaal
wordt geen examen vereiseht, terwijl het exa
men voor den rang van reserve-sergeant ca
vaandrig overeenkomt -mei dat voor milicien-
sergeante® en milicien-vaandrig.
CRISISAANGELEGENHEDEN.
Aan de memorie van antwoord op hoofd
stuk X (landbouw enz.) ontkenen we:
De minister verklaart, dat hij, wat den
hoogen prijs der landerijen en de gebreken
van net pachtstelsel in verband met de duurte
betreft, zijn oordeel moet opschorten tot hot
verschijnen van het rapport van de Staats
commissie voor de Pacht, dat spoedig kan
worden tcp noet gezien
Bij de brandstonendistnbutie wordt er op
gerekend, om in 't algemeen aan alle gezin
nen voor het winterseizoen 10 H.L. kolen of
eene daarmede gelijkstaande hoeveelheid co
kes of bruinkoolbriketten te verstrekken. Bo
vendien wordt voor grootc gezinnen van 7 of
m-ecr personen 2 H.L. verkrijgbaar gesteld,
terwijl ten behoeve van personen, die de
werkzaamheden, aan hun ambt of bcrop ver
bonden, geheel of voor een aanzienlijk ge
deelte aan hun woonhuis verrichten, een ex
tra rantsoen van 4 H.L. wordt gegeven.
Voorts bestaat cenc regeling, waardoor zie
ken extra hoeveelheden kunnen krijgen. Ecne
beslissing omtrent beschikbaarstelling van
brandstoffen op de zg. aanvullingarantsoe-
nen kan nog niet worden genomen. Turf is
'..Der ongcrantsoeneerd te verkrijgen. Op de
•V rag of in het bijzonder in steden bij voort
during op gelegenheid tot aanschaffing van
turf gerekend kan worden, kan niet zonder
voorbehoud een bevestigend antwoord wor
den gegeven. Bij langdurig gesloten water is
het niet uitgesloten te achten, dat op enkele
plaatsen een tekort aan turf onisiaat, indien
de particulieren, voor wie dit eenigszins mo
gelijk is, niet tijdig turf inslaan.
Voor zoover den minister bckendi, zijn de
proeven om armere brandstoffen, zooals
bruinkolen en fijnkolen, gemengd niet stook
olie te stoken, zoover bruinkool betreft, tech
nisch wel, doch economisch niet geslaagd.
Onder bepaalde omstandigheden kan de ver
menging wellicht met succes worden toege
past, doch liet schijnt dat van de brandstoffen
meer nuttig effect wordt verkregen, wanneer
de stookolie -en bruinkool afzonderlijk wor
den gestookt. Vermenging van mager-fijnko-
len met stookolie levert in het geheel geen
gunstig resultaat op. Intusschen wordt door
den minister in het bijzonder met het oog op
de verstrekking van bunkcrkolen omtrent dit
onderwerp een commissie van deskundigen
geraadpleegd.
De medcdeeling dat in Drente van Staats
wege cene turfbrikettenfabriek in werking is
gebracht, moet op een misverstand berusten.
Het zal niet wel mogelijk zijn de taak der
N. U. M. binnen afziaibaren tijd te doen be
ëindigen. In het belang van het land moeten
tal van uitvoerverboden gehandhaafd wor
den. Voor de uitvoerconsenten moet dan een
orgaan als de N. U. M. blijven bestaan. De
minister aarzelt niet, om een uitvoerverbod
op te heffen, zoodra het hem blijkt, dat zulks
in verband met de voorziening hier te lande
zonder schade kan geschieden.
Het is den minister niet bekend dat hij in
het vorige jaar zou hebben medegedeeld dat
hij den aardappeloogst van 1919 zoude over
nemen, indien althans daaronder zoude wor
den verstaan alle aardappelen van dien oogst.
De minister heeft den garantieprijs voor aard
appelen gehandhaafd. Ten aanzien van de
niet voor consumptie bestemde aardappelen
hebben noch de minister noch zijn ambte
voorganger eenige verplichting op zich geno
men. De meening dat het door de regeering
am de ratvöïaBrtSto opjtfteg'dc
voor deze te zwaar ie, kan de minister niet
deelen. Zoodanig contract is overigens het
gevolg van de weigerachtige houding der le
den van den Alg. Ned. ZuiveUxmd, om op
den voet van het vorige jaar medewerking te
verleencn bij de melkvoorziening. Ten behoe
ve der zoetboeren is door de regcering tot
dusver maïs aangevoerd, waarvan de kost
prijs 18.50 per 100 K.U. c. i.f. Amsterdam
of Rottemam bedraagt. In Januari 1919 heeft
de regeering voorts een partij gerst gekocht
van cle Voedseladmmistratie der Vereenigde
Staten, welke verkoop een gunst der Amcri-
kaansche regeering was. Van liet opjagen der
prijzen is geen sprake geweest, Thans wordt
deze gerst tegen verlaagden prijs beschikbaar
gesteld ten behoeve van de gcrstfabricage.
De regecring heeft egenovcr den Bond van
Aardapp-elmeelfabrikanten gecnerlei verplich
tingen aangegaan ten. aanzien van den oogst
1919.
De minister deelt mede, dat verschillende
wettelijke maatregelen tot verhooging van de
productiviteit van den bodem in voorberei
ding zijn en nog waarschijnlijk in dit zit
tingsjaar de Kam zullen'bereiken. Daaron
der vallen wetsontwerpen:
le. strekkende om m het belang van de
volkswelvaart onteigening toe te laten tot het
verhoogen van de opbrengst van gronden
2e. strekkende om het onderhoud van de bo
venstaande waterloopen beter te verzekeren
en de verbetering er van gemakkelijker te ma
ken, waardoor de landbouw ten zeerste kan
worden gebaat. Een wetsontwerp tot regeling
van het middelbaar cn lager landbouwonder
wijs is in vergevorderde» staat van voorbe
reiding Mede is een ontwerp van wet be
treffende ruilverkaveling in bewerking. -Een
wetsontwerp ter bestrijding van knoeierijen
mot veevoeder en meststoffen zal spoedig het
departement verlaten. Uit liet ontwerp van
een nieuwe Jachtwet, waaiviuj de indiening
binnenkot kan worden tegemoet gezien, zal
blijken, in hoever, naar het oordcel van den
minister, de belangen van den landbouw met
die van de jacht zijn te verecnigen
Ten aanzien van de lieideontgiuning merkt
de minister op, dat hij meent, dat er alleszins
termen bestaan om van staatswege hulp te
veHeenen. Daarom worm bij nota van wijzi
ging een bedrag uitgetrokken van 300.000,
in het bijzonder „voor credietverschaffing op
woeste gronden'. Het voornemen bestaat de
voorschotten voorshands- uitsluitend te geven
aan gemeente® of rechtspersoonlijkheid heb
bende vereeniging-en en stichtingen,
Het denkbeeld om aan landbouw-organiaa-
ties publiekrechtelijke bevoegdheden ioe te
kennen, zal ter overweging aan de Staatscom
missie voor de Grondwetsherziening worden
voorgelegd.
Vermeerdering van het aantal land- en
tuinbouwwintcrscholcn wordt door den mi
nister zeer wenscheliik geacht F.r is echter
gebrek aan personeel met middelbare be
voegdheid. De subsidieerin-g der bijzondere
land- en tuinbouwwinterscholcn is nog niet
vastgelegd,
UITVOER VAN KAAS.
Het Zuivelkantoor heeft aan de -xporteurs
bericht gezonden, dat de uitvoer van de twee
de 15 pCt. van den voorraad op 30 Augustus
j.l. geoorloofd is, op dezelfde voorwaarden,
die voor den uitvoer van de eerste 15 pCt. gol
den.
ZAAIZADEN.
Den Minister van Landbouw is gebleken,
dat de bekendmakingen in zake den uitvoer
van zaaizaden aanleiding hebben gegeven tot
de opvatting, dat bedoelde voorschriften ten
doel zouden hebben eenigen invloed te oefe
nen op de kwaliteit van het uit te voeren zaad
als zaaizaad. Dit is echter geenszins het ge
val. Dc voorwaarden, waarop deze zaden
kunnen worden uitgevoerd, moeten uitslui
tend worden opgevat al; beperkende bepalin
gen, beoogonde te voorkomen, dat grootc
hoeveelheden gram en zaad onder den naam
van zaaizaad zouden worden uitgevoerd,
UITVOERVERBODEN OPGEHEVEN.
De Minister van Landbouw heeft besloten
met ingang au 24 November a.s. tot nadere
aankondiging dispensatie te verleencn van 'v
verbod van uitvoer van nikkelband en pitriet,
van itriplexplaten, van staniol en capsules,
van haarlemmerolie; met ingang van 20
November van uitvoer van- cichorei in eiken
vorm daaronder begrepen cichoreiwortelen
en peekoffie, en' met ingang van 22 Novem
ber van uitvoer van turf.
"gemengd nieuws.
HET VERKEER MET DUITSCHLAND.
In verband met het steeds drukker gewof-
den internationaal verkeer, is te Zevenaar het
korps douane-ambtenaren belangrijk uitge
breid. Van gisterochtend af is het reizigers
verkeer met Duitschland dan ook enorm toe
genomen en trekken weder duizenden Neder
landers de grens over.
ONDERSCHEIDING.
Prins Hendrik heeft gisteren persoonlijk
aan mr. E. E Menten, die als gedelegeerde
van het Nederlandsche Roodc Kruis de Duit-
sche krijgsgevangenen in België gedurende
den afgeloopen zomer bezocht heeft, namens
het hoofdbestuur van het Roode Kruis uitge
reikt het Kruis van Verdienste van de Neder
landsche Vereeniging Het Roode Kruis.
EEN AANVARING.
De binnenkomende harihglogger K.W. 135
(Margaretha Cornelia) is door den storm te
gen dc rolbrug over de schutkolk der oude
sluis gcloopen, waardoor deze zeer ernstig
beschadigd werd en niet meer voortbewogen
kan worden. Het yerkeer door dit sluisge
deelte is tijdelijk gestremd.
D-TREIN AMSTERDAM—BERLIJN.
Volgens een telegrafisch bericht uit Em
merik is tusschen de Nederlandsche en de
Duitsche spoorwegdirecties een overeen
komst tot stand- gekomen betreffende het ver-'
keer AmsterdamBerlijn via Oldenzaal. In
beide richtingen zal dagelijks een D-treln loo-
pen met uitsluitend Nederlandsche wagens en
van Bentheim af een restauratie-wagen.
GRAAN- EN MEELHANDELAREN.
Woensdag werd te Utrecht eene algemeene
vergadering van den Nederlandschen Bond
van Graan- en Meelhandelaren gehouden. De
door de Vereeniging ter bevordering der be
langen van de Handelaren in Granen en Vee
voeder te Amsterdam, voorgestelde fusie,
werd met algemeene stemmen goedgekeurd
Hierdoor zullen zich ruim honderd nieuwe
&®b& ■ssrSSrcncraiiSeii Ets® a&XInto.
Het bestuur zal met twee leden worden uitge
breid, welke gekozen worden uit leden van
de toegetreden vereeniging. De hiervoor
noodzakelijke statutenwijziging werd met al
gemeene stemmen goedgekeurd. Tot bestuurs
leden .voor de provincies Friesland' en Ovcr-
ijsel werden benoemd de heeren V. Frantzen
te Leeuwarden cn F. ter Braake Rzn. te Alme
lo. Inzake provisie-uitkeering op bloem en
meel werden tot nadere bespreking naar het
Rijksgraanbureau afgevaardigd de heeren v
Walbeek en Frantzen.
HARTSTOCHTELIJKE MISICI.
In de „Tel:." lezen w e:Een tweetal school
jongens verschaffen' zich door imkliniming
toegang tot de kamers van de woning van
dm groentenhandclaar K. ite Ederveen en
name® aldaar uit een kast een bedrag van
tien gulden weg.
Voor dit bedrag kochten zij te Ede een
viertal mondharmonica's.
EEN VERGISSING VAN EEN
ALMANAK.
Uit Barneveld schrijft men
Een raadslid dezer gemeente had to den
Utr. Almanak ontdekt, dalt hier 30 Dec. a.s.
een paardenmarkt zou worden gehouden, en
vroeg nu don voorzitter of dit geen abuis was.
ija zeker, antwoordde d-e voorzitter.
Meerdere jheere® vonden het echter een-
prachtige gelegenheid om zodder moeite een
7e paardenmarkt; -te krijgen. Laten we dus
vsitil afwachten wat er van komt, redeneerden
deze vroede vaderen.
E'en der andere raadsleden meende echter,
dat het niet te pas kwam om zich d'oor een
almanak te laten voorschrijven;, wanneer hier
paardenmarkt zal zijn. Dat kunnen' we zelf
-.vel bcoordeclen.
Than» zal dan ooik per publicatie worden
bekend gemaakt dat de almanak zich ftpefi
vergist en er d us op 30 Decern bur alhier geen
paardenmarkt zal p'-aat» hebben.
EEN KFRKI OKAAI IN HET FORT
SPIJKERBOOR
In hel fort bij Spijkerboor heeft de inwii-
dtng plaats gehad.v.m het nieuwe kerkiukaal,
dat gebruikt zal worden bij de godsdienstoe
feningen der dienstweigeraars en der strafgc-
vangeneu, die lot de Protestentsciu* Kerk Be
hooren.
Onder do aanwezige belangstellenden be
vonden zich o. m. dc officier-commissaris
met zijn secrctario. dr. Hogerzeil en eenigte
afgevaardigden uit het korps veldpredikers
Nadat de kapitein-directeur, de heer Loef-
fen de aanwezigen had begroet, werd een
godsdienstoefening gehouden ondier leiding
van den veldprediker in algemeenen dienst,
waarna het woord werd gevoerd door don
vlcdprcdiker Cronsaz en den res.-vcldpiedi-
ker da, Omniics uit den Helder.
Het Icerklokaal i3 zoodanig ingerichl, dat
het zoowel voor Proteftnntsche als Katholie
ke godsdienstoefeningen kan worden ge
bruikt.
STEUN VOOR OO'STENRI JKSCHE
KINDEREN.
Door het dflgellijksch bestour van het N. V.
V. is aan de 125 Bestuurdersboudten een cir
culaire gericht, waarin deze worden verzocht
uit 'h'un midden een commissie te benoemen,
die speciaal tot laak krijgt-, al die maatrege
len Ite nemen die noodig zulten zijn om de
steuninza-md'tov voor de noodlijdende arbei
dersbevolking in Wceneir zoo goed; mogelijk
te doen slagen.
EEN MIDDELTJE DAT HIELP
'Dezer dagen werd medegedeeld, dat een'
hotelhouder, die namens den Pers- -en Publi-
citeitedienst van het Belgische Ministerie van
Spoorwegen, Zeewezen; Posterijen en Tele
grafen eene in helt Fransch gestelde aanvrage
óm advertenties in den Belgischen Spoorweg-
,;ids had ontvangen., het schrijven terugzond
onder mededeel-ing, da* daarvan geen nol a
was genomie-n; aangezien het gebruikelijk
was, dergelijke aanbiedingen te stellen in de
aal van het land tot weks bewoner men zich
wendde.
Thans heft de bewuste hotelhouder van den
bestuurder van den genoemden Pers- en Pu-
bricltóitsdleruit een schrijven in het Nedar-
landsch ontvangen, waarvan de aanhef luidt
als volgt:
„In bez't van uw briefkaart van 27 Octo
ber 1.1'. moet ik u bekennen dat ik niet onge
voelig ben aan de daarin geimaakte opmer
king. Nöchthans wil ik er uwe aandaent op
vestigen, dat het ongt-dateerd schrijven waar
op u doelit, u blijkbaar werd toegezonden
door een onzer hulpmakdaars uit Antwer
pen".
Vervolgens wordt de aanbieding, ook in de
Nederlandsche taall, herhaald.
RHiIJNAUWEN.
De ridderhofstad' Rhijuauwen is door de
gemeente Utrecht aangekocht voor 825.000
voor het onroerende, plus de nog door des
kundigen te schatten waarde van' dte roeren
de goederen. Mevrouw de douarière jkvr. C.
J. Stri-ck van Linschot-en Geertsema mag de
woning en een dieel van helt terrein tot haren
dood blijven bewonen tegen een jaar lij ksche
huur van 1400.
ROEKELOOS.
In: de Plantenb-oterfabriek te Amsterdam
nam een 26-jarige.man uit speelschheid een
ijzeren isolatiepijp in den mond, om er op te
blazen Het andere einde der vier meter lan
ge buis -liet hij rusten op een in beweging
zijnde centrifuge, waardoor de pijp gegre
pen werd en deze door 's mans hoofd en
mond drong waardoor de dood onmiddellijk
volgde.
8000 pCt.
De „Nw Vorsltenl." deelde mede, dat een-
landbouwonderneming was verkocht voor
2000 procent boven de boekwaarde.
Wij hebben ons toen vergist, schrijft het
j blad in een later nummer. De onderneming
I is verkocht voor ruim achtduizend procent
boven de boekwaarde.
EEN KRANKZINNIGE.
Den dag vóór de aankomst van het stoom
schip „Houtman" te Soerabaja uit Australië
werd vanaf dat schip draadloos geseind, dat
een Engelsch pasagier verdwenen was,
waarbij verzocht werd, bij aankomst van het
schip te Soerabaja politie aan boord te laten
komen.
Na de aankomst van het schip veraam de
Soer. Crt. hieromtrent het volgende:
De vermiste, Martin geheeten, was mana
ger van een kistenfabriek te Brisbane en leef
de ÜS CCEÏÜ 2CTEÏ ZT?D ffij' WSQ
zwaar zenuwoverspannen gedurende de ge-
heele reis.
Den dag vóór de vermissing vroeg hij den
dokter te spreken, die bij de zenuwzieke ge
komen, hem trachtte te kalmeere». Martin be
gaf zich toen naar zijn hut, welke hij met
twee andere Engdschen deelde. Toen een
hunner Martin op zijn couchette liggen,
viel het hem op, dat deze er zoo akelig uit
zag, waarom hij Martin voorstelde, bij hem
te olijven, maar deze verzocht hem, maar op
dek te blijven slapen, waar zijn medereizigers
zich in den regel ophielden
Den volgenden dag bij kaap Sclatan wilde
een jongen in de hut komen, maai' vond deze
gesloten. Boven de deur kijkende, zag hij, dat
de hut ledig was, wat hem ten zeerste ver
wonderde. Hij riep den hofmeester en nog
eenige andere passagiers, waarna de deur ge
forceerd werd.
Een der kisten, waarin Martin geldswaar
dige papieren had, was verdwenen, onder
het patrijspoortje verschillende bloedvlekken
te zien waren. Bij het doorzoeken der hut
vermiste een der passagiers zijn scheermes,
waardoor het vermoeden, dat men hier met
een wanhoopsdaad te maken heeft, aan waar
schijnlijkheid wint.
Blijkbaar heeft de ongelukkige zijn polsen
doorgesneden en zich toen door liet patrijs
poortje in zee geworpen. Aangezien hij sinds
geruimen tijd met zijn vrouw in onmin leef
de, ligt het vermoeden voor de hand; dat hij
dc kist, waarin de geldswaardige papieren
geborgen waren, in zee geworpen heeft, om
ileze niet in handen van zijn vrouw 1e laten
vallen.
VECHTPARTIJ MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Gistermorgen is te Rouveen, gem. Stap
horst, het lijk gevonden van den dertig jari
gen K. Visser, met een diepe snede in den
buik,
Woensdagavond is hij met vrienden op vi
site geweest Op weg naar huis ontstond ru
zie, waarbij Visser gewond werd en daarna
in een schuur gelegd, waar men gisteroch
tend liet lijk vond.
De vermoedelijke dader is gearresteerd.
CREMATIE DOMELA NIEUWENHUIS.
Het lijk van den heer Domela Nieuwen-
huis zal heden naar Amsterdam worden ver
voerd. Tijdens den rouwstoet zal het op een
baar door de stad worden gedragen.
BRUTALE INBREKERS.
Een echte schurkenstreek is Woensdag
avond omstreeks 9 uur te den Haag uitge
haald door twee tot dusver onbekend geble
ven kerels.
Het tweetal vervoegde zich aan een wo
ning aan de Balistraat, waar alleen een be
jaarde huishoudster aanwezig was. Zij ver
leiden de vrouw, dat zjj van de „poütic wa
ren" en dat de bewoner van liet perceel, de
heer K., die omstreeks -half negen was uitge
gaan, lieu in de Frederlckstraat had ont
moet en hun verzocht had eens op het dak
van zijn huis te gaaii kijken, omdat hij ver
moedde, dat d'aar looddieven aan 't werk wa
ren.
De vrouw, niets kwaads vermoedende, ge
leidde dó twee mannen uaar de zolderverdie
ping, waar tot haren grooten schrik de man
nen zidi ontpopten als iubrekers. Een der ke
rels bradit de huishoudster met een hard
voorwerp eenige forsche slagen toe op hoofd
en hals, waarna de vrouw, schier bewusteloos
van angst en van de mishandeling, aan de
trapleuning werd vastgebonden.
De inbrekers doorzochten daarna het ge-
heele huis. Overal werden kasten opeiigebi o-
keu. Ooudeu en zilveren voorwerpen werden
onaangeroerd gelaten. Alleen een klein be
drag aan geld, ongeveer 20 gulden, wordt
vermist.
Toen de vrouw het bewustzijn eenlgszin»
iiad herkregen, wist zij zich los te werken ea
'.idi naar haar dicht iu de namjhdb zijnd ka-
i: niertje te sleepeu, waar de heer K. haai* bij
zijn thuiskomst ten 10 ure, nog geheel ver
suft, aantrof
Er moest geneeskundige hulp worden inge
roepen.
Later werd de politie van het voorgevallene
in kennis gesteld, die aanstonds een onder
zoek instelde, evenwel tot dusver zonder re
sultaat.
RELLETJE BIJ HET OVERBRENOEN
VAN EEN DESERTEUR.
De commissie in de Tweede Kamer, in wier
handen gesteld zijn de tnliditingeu op liet
adres van il. de la Fueute, te Amsterdam,
houdende verzoek om schadeloosstelling voor
de gedeeltelijke invaliditeit van zijn zoon, ver
oorzaakt door het schieten door militairen bij
het overbrengen van een deserteur, merkt in
haar verslag aan de Kamer o.a. op, dat uit
de inlichtingen van den minister blijkt, dat
toen op 28 Eebrdari 1918 een militaire pa
trouille te Amsterdam een deserteur moest
overbrengen, eene driest-optredende menigte
poogde den deserteur te ontzetten, de patrouil
le daardoor genoodzaakt was van de vuur
wapenen gebruik te maken en dat daarbij de
zoon van den 'heer de la Fuente, die aan de
bemoeilijking der patrouille niet had deelge
nomen, ongelukkigerwijze werd gewond.
De commissie erkent, met den minister, dat
de regeering zie -honmogelijk verantwoordelijk
kan stelten voor alle niet gewilde en niet te
voorziene gevolgen van volkomen rechtmatige
handelingen, verricht 'door burgerlijke ambte
naren of militairen, zoodat de commissie van
oordeel is, dat het verzoek tot schadevergoe
ding terecht door den minister is afgewezen,
en de commissie aan de Kamer ook niet het
bevorderen van nadere maatregelen in over
weging kan geven.
De commissie wil echter de opmeridng niet
achterwege houden, dat 't, naar haar oor
deel, onvoorzichtig en ondoordacht moet wor
den genoemd, in 'n bewogen tijd, des avonds,
door het drukste gedeelte van Amsterdam een
deserteur, te voet, door een patrouille te doen
overbrengen.
Kennende den geest van een groot deel der
bevolking, dat het groote kwaad, in militaire
desertie gelegen, weinig besefte en dat dus
licht geneigd was de partij van den deser
teur <e kiezen; ware het alleszins aan te heve
len geweest de overbrenging niet te doen
plaats hebben te voet en op den drukken avond
GEHEEL VRIJWILLIGE OPENBARE
VEiRKOOP ING.
Het Dagboek van een Amsterdammer be-
v&t gisteravond de volgende geestigheid:
