int
FEUILLETON.
Honöerë Een «o Iwtfltigste Jaargang.
Woens1 -r 10 December.
PROVINCIAAL NIEUWS.
BEPROEVING VAN MOTORTREKKERS.
Op initiatief van de Vereeniging tot Ont
wikkeling van den Landbouw in Hollands
Noorderkwartier, werd gister op de boerderij
„Nieuw Zeewijk'' van den heer K- de Jong m
den Groetpolder bij Winkel, een proef met
een zes-tal tractors gehouden.
De slechte treinverbinding noopte ons per
rijwiel naar de plaats van de gewichtige
proefneming te peddelen, waardoor wij nog
eens kennis konden maken met de vuile slech
te wegen in de Heer-Hugowaard, die evenwel
toch niet in staat waren onze gemoedsstem
ming te bederven, aangezien de zon prettig
scheen over de ongebruikte weilanden en tot
de boorden gevulde ringvaarten. Wij reden
naar het oosten en in onze gedachten het zon
neland tegemoet
Toen wij op de plaats van de proefaemiag
aankwamen waren wij ten zeerste getroffen
door het groot aantal belangstellenden, dat
dezen eesten dag reeds was komen opdagen
en dit hoewel de entréeprijs 2.50 was, ter-
wij' de toegang Woensdag vrij was.
"De groote belangstelling was wel het be
wijs, dat de toeloop Woensdag enorm zal
D« boerderij met haar 46 H.A. bouwland,
maakte op ons reeds dadelijk een geheel an
deren indruk dan het veehoudersbedrijf dat
wij in de omgeving van Alkmaar kennen.
Voor dè berging van het stroo heeft men
daar een binnenruimte met 3 vierkanten; hoe
veel daarin geborgen kan worden, kan men
zich wel eenigszins voorstellen als men weet,
dat een Hollandsche boerderij één vierkant
heeft. Buiten was bovendien nog een overdek
te stroo-berging, waaronder 300.000 K.G.
stroo geborgen was.
Met de groote zeedijk op den adhtergrond
en hier en daar in de verte de ploegende paar
den, maakte het land een aantrekkelijken in
druk.
In de naaste omgeving van de boerderij
waren de technikers druk in de weer, de ben
zine- en petroleummotoren in beweging te
brengen. De verschillende vertegenwoordigers
gaven hunne aanwijzingen en spoedig waren
de motortrekkers omgeven door een kring van
belangstellenden.
Reeds dadelijk konden wij constateeren, d'at
de dag voor Hollands Noorderkwartier een
buitengewoon succesvolle was.
Onder de aanwezigen merkten we op den
heer Kakebeeke voor den Dir.-Generaal van
Landbouw en de heeren Koog en Olie voor de
Holl. Maatsch. van Landbouw. Verder waren
heeren aanwezig uit alle oorden van ons va
derland. Wij ontmoetten heeren uit Groningen
Friesland, Zeeland, Zuid-Holland en van
Texel. Later begrepen wij deze belangstelling,
omdat wij vernamen, dat allen er gaarne de
onkosten voor over hadden om eens te zien,
hoe de motortrekkers het in het natte land
zouden doen. Dat het land nat was, werd ons
reeds dadelijk duidelijk toen wij het betra
den. In de omgeving van de boerderij was het
zelfs een kunst ons in de slib staande te hou
den. Wij waren in ieder geval verheugd,
een paar vetleeren schoenen te hebben aange
trokken en een paar stevige beenkappen te
hebben aangedaan, te meer toen wij al spoe
dig constateerden, in welk een ongelukkige po
sitie de heeren, die per auto waren gekomen
met hun slobkousen, bruine schoenen of over
schoenen verkeerden. Om de laatste niet te#
verliezen, waren zij genoodzaakt, ze met rie
men om hun voeten vast te binden. De prak
tijk van den landbouw'bewees, andere eischen
te stellen dan men zich aan de hand van de
theorieën wel eens voorstelt. Ook de vele pers
fotografen deden de ervaring op, dat het ge-
wenscht is, bij het kieken van motor-trekkers
in het land een andere beenbedekking er op na
te houden dan bij het kieken van een optocht
van diamantbewerkers in de stad noodig is.
De regelingscommissie, bestaande uit de
heeren J. A. Waijboer, P. D. Kaan en K. A.
Kaan, landbouwers te Anna Paulownapolder
en C. Nobel, Rijkslandbouwleeraar te Scha-
gen en Prof. M. F. Visser te Wageningen had
druk werk om de prestaties van de trekkers
nauwkeurig op te nemen.
Met een bizonder instrument werd tijdens
het gebruik de trekkracht gemeten en voort
durend werden de diepte en de breedte van
de voren gecontroleerd.
Van de zes ingeschreven trekkers was de
Fordson van den heer C. v. Werkhoven uit
Lisse, een petroleummotor met 4 cylinders
van 1000 toeren en 3 snelheden, gewicht 1100
K G-, niet aanwezig. Deze trekker, vroegtijdig
par flfwwr vwrawJm, wsn 83tea ?Wt verwar
zoek geraakt. De vertegenwoordigers hadden
de verschillende stations ter navraag afge
reisd, doch nergens eenige inlichting kunnen
bekomen. Zij hadden toch nog goede hoop,
dat men bij de Holl. Spoor in den loop van
den dag hier of daar een goederenwagon met
den trekker er in, wel zou vinden en dat deze
trekker Woensdag nog zou kunnen demon-
streeren.
De andere trekkers waren meest per eigen
kracht gearriveerd en dus aanwezig.
De Rumely van Berkels Patent Rotter
dam, gewicht 3000 K.G., petroleum-motor, 2
cylinders, 560 toeren, voor dorschen 20 P.K.,
voor trekken 12 P.K., was per vrachtauto aan-
tekomen, doch had het ongeluk, bij het afla-
en over één kant van den wagen te tuimelen.
Deze machine bleek evenwel zóó sterk, dat ze
ook na den val haar werk zoo goed als de an
dere kondoen.
De Cleveland van de Amsterdamsche Rij
tuigmaatschappij, gewicht 1500 K.G., rups-
beweging, benzine-motor, 4 cylinders, 1200
toeren, voor dorschen 20 P.K.. voor trekken
12 P.K. was een wonderlijk kleine machine,
die zich op de wijze van een tank gemakkelijk
over het land bewoog, het voordeel toonde, m
een kort bestek vlug te kunnen draaien en met
de één-schaarploeg vlug veel werk deed.
Deze trekker trok aller aandacht, totdat
bleek, dat ook deze machine het met de twee-
schaar-ploeg op het natte land niet deed.
De bestuurder had met deze machine nog
het ongeluk, in een beerput terecht te komen,
doordat hij dacht, met een met stroo bedekt
pad te doen te hebben, omdat menschen zich
ook daarover voortbewogen. De tractor kwam
overJ' in de beerput te liggen, maar werd er
gelukkig spoedig door de International Junior
Scholten en Pijper, Hoorn, gewicht 2000
K.G., petroleum-motor, 4 cylinders, 900 toe
ren, voor trekken 8 P. K., voor dorschen
16 P.K.) we -r uitgetrokken.
Ook deze machine leverde met de één-
schaarploeg aardig werk, maar moest het
met de twee-schaar-ploeg ook opgeven door
het slippen.
In het klaverland deden verschillende ma
chines het met de twee-schaar-ploeg wel, doch
in het losse land lukte dit met geen van de
machines.
De Austin van P. M. Soudijn, Oegstgeest,
gewicht 1320 K.G., petroleum-motor, 4 cy
linders, voor dorschen 25 P.K., voor trek
ken 15 P.K.. deed het niet het slechtst, hoe
wel deze bij net trekken van de twee-schaar-
ploeg ook in het klaverland meer dan belast
Een theoretische P.K., het vermogen om 75
K.G. in 1 seconde 1 M. op te heffen, bleek wel
iets anders dari de kracht van een paard. Het
geen nu de machines van 16 P.K. deden, werd
in de naburige bouwlanden ook verricht door
ploegen, met 3 paarden er voor".
De International Titan, N.V. Firma J. Wig
lama, Alkmaar, gewicht 2800 K.G., petro
leummotor, voor dorschen 20 P.K., voer-trék
ken 10 P.K., moest het, voor de twee-schaar-
ploeg, in den lossen grond, door het slippen
ook opgeven. De wielen draaiden al spoedig
naast de voren in het rond en maakten een
begin voor een loopgraaf. Wij werden een
weinig herinnerd aan Barbusse, Het Vuur,
waarin we lezen, hoe slibberig en vuil het ver
blijven in de loopgraven was en waarin wij
tevens vernemen, hoe dergelijke machines van
grooter afmetingen voor het maken van loop
graven gebruikt worden.
De Titan bewees, goed werk te kunnen-doen,
wanneer ze onder haar loopvlak maar vasten
grond heeft en het voordeel van deze machi
ne is ook, dat ze op een behoorlijken afstand
van de voor zich voortbeweegt. In het klaver
land trok deze machine met rustige zekerheid
de twee-schaar-ploeg.
Er waren machines, die met één voorwiel
in de voor liepen en velen oordeelden dit .een
bezwaar, terwijl wij van landbouwers, die
daarmee in den IJpolder practised werk had
den gedaan, vernamen dat dit niet in het
minst bezwaarlijk is. De meeningen over de
machines waren verdeeld. Zooals wij reeds
mededeelden, volgde de beoordeelingscom-
missie alles met nauwkeurige zekerheid en
nimmer zagen wij een hoogleeraar en een
Rijkslandbouwleeraar zoo met modder be
spat.
De bevindingen van de commissie zullen
wel spoedig bekend gemaakt worden. Voor
ons Staat vast, dat de proef van gisteren be
wees, dat het ploegen met motor-trekkers op
nat land niet gaat. De één-schaar-ploeg werd
door alle machines wel getrokken, maar
daarvoor zullen de landbouwers geen motor
trekkers aanschaffen. De waarde van den mo
tortrekker ligt in het feit, dat hij, door het ge
bruik van den twee- en drieschaarploeg den
landbouwer in staat stet 4 a 5 bunder per
dag te ploegen. Met een drogen grond kan
de landbouwer reeds nu met den tractor veel
werk af doen. Dat machines geconstrueerd
zullen worden, die dit ook met een natten
bodem mogelijk maken, wordt door ons niet
betwijfeld, rloofdzaak is een zoodanige vin-
Een beschrijving van het dagelijksch noma
denleven, zooals l»et gezien en meegemaakt
werd door de schrijfster t«
IMILIE DEMANT—HATT.
Uit het Deensch vertaald door M. D. Z.
18)
Nu was dit niet het geval, en de dieren
dwaalden hoe langer hoe verder van het
kamp af. Toch brachten de bewakers ze
's avonds altijd terug ten minste tot dicht bij
de hutten. Als het hondengeblaf en het ge
trappel der kudde gehoord werden, kenden
de thuiszitenden de verschillende honden aan
hun geluiden en wisten wie teruggekomen
waren, 't Werd aardig als de rendieren tus-
schen de hutten liepen en met hun klokjes
bengelden, terwijl ze op den grond krabden
en schraapten, belust op zeker vocht. Was er
maan- of sterrenlicht, aan ging de familie
naar buiten en bekeek haar eigendom; was 't
koud. dan hield men de armen onder den
pels tegen 't lichaam aan, zoodat de mouwen
er leeg bij hingen. Voorzichtig en stil sloop
men rond en onderzocht de merken. Ook de
honden hielden zich koest, ze wisten wel dat
de rendieren heilig zijn als ze tusschen de
hutten loopen en dat ze niet aangeraakt mo
gen worden. De kinderen konden niet altijd
de verzoeking weerstaan hun lasso's uit te
werpen, omdat het gestoord werd. Maar niet
alle dieren waren zoo lief. Toen ik even aan
het gewei kwam van een der tamste trekdie
ren, sloeg het met zijn voorpoot mijn hand
weg, zdodat die dagen daarna nog pijn deed
De mannen ene vrouwen keerden spoedig
naar'de hutten terug, zij kopden spoedig een
overzicht krijgen over de kudde, zien welke
dieren ontbraken en welke dieren Jian vreemd
waren; maar de kinderen bleven- lang bui
ten, zij oefenden zich grondig in de kunst de
rendieren te onderscheiden, zij merkten de
verschillende vormen gewei op en onthielden
de namen, ze leerden letten op het verschil
van kleur van het vel van het rendier, op de
eigenaardigheden» van zijn bouw en voorko
men, en ook op de verschillende geluiden van
de rendierschellen. Door zulk gestadig sa
menzijn met de kudde verwerven de kinderen
op eenvoudige, gemakkelijke manier de kenr
nis die zij noodig hebben om een bekwaam
rendierhoeder te worden. Indien dat alles niet
van de vroegste jeugd af aan, om zoo te zeg
gen spelend wordt ingeoefend, is het buiten
gewoon moeilijk, ia misschien onmogelijk te
leeren als men volwassen is; de lust vooral
en de natuurlijke belangstelling is het leven
van een rendierwac'-ter enkel een niet uit te
houden reeks van gevaren en vermoeienissen
Kent hij daartegen van kindsbeen af het land
en de omgeving, de kudde en haar, eigen
schappen, heeft hij kennis van hondendxes-
suur en weet wat hjj< zeiI doen kan en wat
«injr te doen, die de tractors een vast ptnirc
geven om zich te kunnen voortbewegen. Wij
gelooven, dat dit reeds gevonden kan' worden
in een aan het einde van den akker bevestig
de staaldraad, die de motor, al voortbewegen
de, zelf opwindt. Nu de ingenieurs hun ta
lenten niet meer beschikbaar behoeven te stel
len aan uitvindingen voor de vernielingen
van den oorlog, twijfelen wij er niet aan, of
de landbouw zal spoedig de mechanische zoo
noodzakelijke trekkracht voor de voortbren
ging verschaft worden. Het is wel teekenend
voor de mentaliteit, dat er voor deze belang
rijke, de menschheid ten goede komende uit
vindingen, door de Staten, die millioen voor
de vernieling beschikbaar stellen, zoo weinig
beschikbaar wordt gesteld.
Voor den vooruitgang moet het komen van
het initiatief van de industrieelen en handela
ren. Hun energie zal zeker brengen, wat wij
noodig hebben.
Het feit dat in ons land zeker reeds een
7-tal verschillende soorten tractors in den
handel gebracht zijn, waarvan eenige als de
Titan in Amerika hun groote waarde reeds
bewezen, (wij willen nog opmerken, dat de
Handelmaatmaatechappii Boeke en Huide
koper met de Case Tractor voor de demon
stratie ook aanwezig had willen zijn,) levert
ons het bewijs, dat de tractor ook voor de
bouwbedrijven in ons land een groote toe
komst heeft. Deze toekomst, de lezers van dit
blad kunnen het weten, wordt ook reeds ge
zien door den zoo bekwamen ingenieur op
electriciteitsgebied, den heer Smit Kleine.
Het groote voordeel, waardoor de tractor
reeds nu op de boerderij van groote waarde is
en waarom wij meenen, dat reeds nu de aan
schaffing' groote voordeden zal geven, is wel
het- feit, dat ze een uitstekend stationnaii
krachtwerktuig zijn, waardoor men op de
boerderij goecflcooper dm; met elecfrlciteit
bietensnijder enz in werking kan stelieu ci>
het dorschen kan uitvoeren.
UIT OUDEuNIIEDÖ'RIP.
Aan het bestuur der banne Ou de-Ni edorp
was een adres ingediend, waarin verzocht
werd de vergaderingen in hel openbaar te
hóuden en om» aan de pers gelegenheid te ge
ven verslag te dóen. De zaak kelderde echter
met 6 tegen. 5 stemmen.
UIT OTERLEEK.
Ds. W. van Dooien te Benningbroek
heeft bedankt voor het beroep naar de herv.
gemeente alhier.
UIT KOEDIJK.
'Door kerkvoogden) is unfit ingang van 1
Januari 1920» benoemd tot Secretaris-Ont
vanger der iNiadl. iHierv. gemeente de 'heer C.
Beets.
GEMEENTERAAD VAN HOORN.
In de Dinsdag gehouden raadsvergadering
was o.a. ingekomen ecu verzoek van (10 Neu
trale Vereen. „Üns Belang" om do kermis als
voorheen weer te doen duren van Zondag tot
ca met Zoudag. De beer Wilson (N.P.) wil
dit adres onmiddellijk in behandeling nemen
met het oog op liet verpachten der staanplaat
sen.
er
om
De voorzitter (weth. Spaander) drong
is in handen van B on W.
op aan, het adres
prae-advies te stellen.
Ingekomeu is nog het rapport der raads
commissie inzake school no. 3. Besloten werd
dit aan Je houden tot de volgende raadsverga
dering.
De S. D. hebben het verzoek ingediend om
bij de samenstelling der vaste raadscommis
sies het stelsel van evenredige vertegenwoor
diging toe te passen.
De beantwoording werd aangehouden tot
de volgende vergadering.
Eenige discussies ontwikkelden zich over de
uitbetaling der taxatiekosten van het paard
Ducaat ten bedrage van 150 aan de hee
ren G. Hannema (Zaandam), Haremaker
(Koog aan de Zaan) eu Stapel Hoog kar
spel). Met 10 tegen 4 at. werd besloten het be
drag niet uit te betalen.
De S. D. stellen voor aan B. en W. te ver
zoeken na te gaan, of één of meer vooral tech
nische adviseurs op te dragen is, rapport over
de gemeente-bedrijven uit te brengen. Beslo
ten werd de opdracht te geven. B. en W. zul
len met nadere voorstellen komen.
Tot voorzitter van het scheidsgerecht voc;
de gemeente-werklieden werd benoemd do
heer D. L. Harms, voorzitter van den raad
van 'arbeid.
Tijdens de stemmingen doet mevr. Brons
veld, gesteund door mej. Suudennan het voor
stel toestemming te verkenen, te mogen roo-
ken. Hoewel het reglement van ordemet roo-
ken verbiedt, werd het voorstel bij acclamatie
aangenomen.
Een voorstel van B. en W. om perceel
Kaasmarkt 14 van den heer Potgieser te koo-
pen voor 25000 ten behoeve van een poli
tiebureau werd met 10 tegen 4 stemmen ver
worpen.
Aan de orde waren vervolgens de bedrijfs
plannen der verschillende bedrijven, waaraan
hij kan uithouden, dan heeft hij zijn werk in
zijn macht en kan er inhoud en vreugde in
vinden.
Het gebeurde met de twee jonge menschen
die verdwaald waren bracht Sara op andere
dergelijke verhalen, als we samen in de hut
zaten te werken. De Lappen verdwalen hogst
zelden, ze hebben een zeer ontwikkeld talent
zich te oriëiiteeren, maar in dikken mist en
in sneeuwstorm gebeurt het wel eens, ze kun
nen zich zelf niet verklaren hoe en waardoor.
Een jong meisje, bchoorende tot een Lappen-
gemeente in onze buurt, was den hcelen dag
in zwaren mist bij de rendieren geweesttoen
ze 's avonds naar haar hut wilde tefugkeeren,
kon ze die niet vinden. Ze liep urenlang en
ging eindelijk liggen slapen. Toen» zc 's mor
gens wakker werd, zag ze tot haar groote ver
bazing, dat ze vlak bij huis was.
Als de Lappen «ai een sneeuwstorm hun
koers kwij? raken, is het hun gewoonte zich
te laten „insneeuwen"; begraven te worden
onder een sneeuwbui is, als men warme klee-
ren aan heeft, lang niet zoo gevaarlijk als te
blijven rondloopen tot men van uitputting
neervalt, in dat geval is de dood gewis.
Jonna, ae man van het gezin waarbij ik me
voor de reis naar Kattuvuomo had aangeslo
ten, werd eens 's nachts op het gebergte over
vallen door een sneeuwjacht Hij ging dade
lijk liggen, liet de sneeuw over zich heen
stormen, terwijl hij kalm zijn nachtrust ge
noot tot het licht werd cn hij zich oriëntee-
oen km De eenige veilighadsnuatr«gel dien
da ytrarafiïtar «nrt het w#gi «p de werstaBw* wt
salarisveriiooging liet voorafgaan da- alge-
meenc beschouwingen over de gemeeateuc-
grooting.
De heer Schermer (R.K.) zal, hoewel hij
tal van wenschen heeft, deze nu niet uiten,
omdat alles nog niet is geordend en.slechta de
beste wenschen voor Hoorn uitspreken.
De heer Pasman (S. D.) was over de
machtsverdeeling in den raad slecht te spre
ken. De liberalen beschikken over 6 van dg 15
zetels en toch bezetten ze beide wethoudersze-
tels. Ook klaagde spr. er over, dat de S. D.
te veel gepasseerd zijn bij de benoemingen in
commissies. Fioewel de tijden slecht zijn zul
len de S. D. niet schromen met voorstellen te
komen in het belang der bevolking van Hoorn.
Spr. dacht dan aan woningbouw, ook voor
den Middenstand.
Het voorbereidend onderwijs moet zoo spoe
dig mogelijk ter hand worden genomen. De
toestand aan R. H. B. S. acht spr. fu
nest. Zeer ges, men verhoudingen beston
den tussch n directeur en een of inecr
leeraren. Dit moet een noodlottigen invloed
uitoefenen op het onderwijs. De raad moet
stappen doen tot verbetering door tusschen-
komst van de commissie van toezicht. De rotte
toestand moet gezuiverd worden.
De voorzitter zeide, dat bij B. en W. ernsti
ge plannen in voorbereiding zijn voor den
bouw van arbeiders- en middenstandswomn-
gen. Spr. hoopt, dat door medewerking van
ae C. v. T. op het M. O. de toestand aan de
R. H. B. S. verbeteren zal.
De heer Schermer verdedigde de voorstel
len der'commissie van de financiën die tot
grondslag hebben de salarissen van het ge-
meentepersflneel 100 pCt. te verhoogen, verge
leken bij die van 1914.
B. en W. zeiden, dat bij hen reeds het denk
beeld in overweging is, om den beat .landen
toeslag in een salarisveriiooging om te zet
ten eu om bovendien een duurtêtocslagicge-
llng te ontwerpen, Zij gaven aan dit denk
beeld de voorkeur, omdat zij reden hebben
ernstig te betwijfelen of de door de F. C. ont
worpen regeling wel bereikt zal worden bij
de voorstellen der Staatscommissie.
De heer Veldhuvaeu CS.D.) kwam er tegen
op. dat bij de voorgestelde regeling de organi
saties niet zijn gehoord.
Om te komen "tot een goede oplossing wilde
spr. de voorstellen aanhoudenden ze in han
den te stellen van een Commissie ad hoe.
De heer Schermer herinnerde aan de voor
stellen te verwachten van de Staatscommissie.
De heer Wilson (N. P.) wilde het voorstel
der F. C als een tijdelijk zien aangemerkt
Het personeel is dan dadelijk geholpen. De
organisaties hebben slechts ondergeschikte be
zwaren.
Het voorstel Veldhuysen werd met 10 tegen
5 stemmen verworpen.
Hierna werd de vergadering tot 'e avonds
geschorst.
Voor de avondvergadering bestond zeer
■rrote belangstelling van'de zijde van het pu
bliek. Aan de orde waren in de eerste plaats
de voorstellen inzake de verhooging van sa
larissen vaa het gpmeente-pcrsoneel.
Wethouder Spaander verdedigde uitvoerig
het voorstel van B. cn W., dat een voorzich
tigheidsmaatregel is, waarbij het gemeente-
personeel geen schade ondervindt. De heer
Schermer (R. K.) beval aan de hand van de
regelingen elders het voorstel der F. C. aan.
De S. D. kondigen amendementen aan om
de minima te verhoogen, de periodieke verhoo
gingen vlugger te geven, alsmede t. o. v. den
toeslag In eens.
Wethouder De Jonge wilde niet tornen aan
de 100 pCt. der F. G, B. en W. wilden zoo
noodig zelfs meer geven, doch zij gaven de
voorkeur aan den voorzichtigcn weg.
Na verschillende discussies werd het voor
stel van B. en W. met 12 tegen 2 st., die der
beide wethouders, verworpen.
Aan de orde waren daarna de voorstellen
der C. v. d. Financiën, waarop verschillende
amendementen werdeii ingediend.
De hegr Haverbusch (R. K.), stelde voor
aan allen een kindertoeslag van 1 per week
II geven voor kinderen tot den 15-jarigen leef
tijd, te rekenen vanaf het vierde kind.
Dit amendement werd verworpen met 8 te
gen 6 stemmen.
De S. D. dienden een reeks van amende
menten in, ont de minima van het geheele ge-
meenteperso cl te verpooggp.
De heer V,on (N. P.), teekende er protest
tegen aah, dat de S. D. ook bij de ruime voor
stellen der co .missie van de financiën hun
tactiek volgen, er weer eet) schepje op te doen.
De amendementen der S. D. werden ten op
zichte der loonen der werklieden aangenomen.
De regeling treedt 1 Jan. 1920 in werking.
Over 1919 zal een toeslag worden verleend
gelijk aan 't verschil in oude en nieuwe rege
ling. De heeren Pasman (S.D.) en Wilson
(N.P.) spreken het vertrouwen uit, dat de ge
meentewerklieden nu ook werk zullen leveren
naar het loon, dat ze verdienen. (Applaus op
de tribune bezet met gemeentepersoneel
Pp voorstel van den heer Wilson werd aan
de Lappen in zulk een geval nemen, is dat ze
een van hun hoofd opzetten, zoodat ze daar
mee zich uit de sneeuw op kunnen werken,
als die 's nachts in groote hoeveelheid is ge
vallen.
Sara vertelde ook, dat een jaar te voren
een meisje was vcrdaawld, dat men eerst 't
volgend voorjaar terug gevonden had,
„maar', zei Sara, „dat was ook haar eigen
schuld", als zulk boos weer je overvalt heb
je de kudde maar te volgen en moet je afgaan
op 't geluid van de grootsite rcndierschel, die
gedragen wordt door den voorop loopenden
stier." Het kan echter moeilijk genoeg zijn bij
de rendieren te blijven, daar ze in noodweer
zeer onrustig worden cn hollen om beschut
ting te vinden, maar blijft men bij hen, dan is
men behouden Als. de storm bedaard is,
gaan altijd nieuwe wachters er op uit, om de
kudde te verzamelen. Ze zoeken allereerst het
leidende rendier cn vinden zoo van zelf de
menschen die door den storm waren overval
len. Het kan naturliik wel gebeuren, dat men
piet gered wordt, al is men dicht bij de kud
de, als men zich n 1 niet tegen de koude
heeft weten te beveiligen, in het najaar b.v.
als men nog tamelijk dun gekleed is. Wanneer
men dan door gebrek aan brandstof of om
hevigheid van den storm geen vuur heeft
kunnen aanleggen, wordt de toestand beden
kelijk; een verdwaalde Lap sterft eerder van
kou dan van honger, want in vasten en hon
ger lijden heeft hij veel oefening
Een wachter, die zich ruargena geseed
m W. «jipsgntfiw ■dwiWw w rmm»
ktai, bij de vaststelling der salarissen va* de
onderwijzers rekening te houden met dfcZo
nieuwe regeling Yoor ambtenaren.
Hierna werd de vergadering verdaagd.
UIT EGMOND AAN ZEE.
De gemeenteraadsvergadering van Maan
dagmiddag werd niet bijgewoond door de»
heer Snoeks.
De voorzitter deelde mede, dat de reden
der bijeenkomst is de bespreking van een
nieuw voorstel van B. en W. betreffende het
stichten van een nieuw raadhuis. Daarom
trent zeide de voorzitter, dat „Huize Zonne
tij" te koop is voor 13500, mits vóór 27
December gekocht; na dien datum zou de
prijs aanzienlijk hooger zijn. Voorts is bere
kend dat voor inrichting, enz. 11000 noo
dig zou zijn.
Al spoedig bleek d at heel de vergadering
veel sympathie voor dit voorstel voelde en
tegelijk werd de bestemming van het oude
raadhuis besproken. De voorzitter deelde me
de, dat het in de bedoeling van B. en W.
ligt, dit in te richten voor ambtswoning voor
het hoofd der school en diens tegenwoordige,
woning publiek te verkoopen. Nadat over dit
punt een korte gedachtenwisseling had plaats
gehad, nam men daaromtrent toch geen defi
nitief besluit.
De vergadering werd geschorst en het ge
zelschap begaf zich naar „Zonnetij", ten
einde dit in oogenschouw te nemen;
Toen de heeren van dit uitstapje waren te
ruggekeerd, vroeg de heer Con ij n nog, of de
heer Kockx niet te bewegen zou zijn voor la-
geren prijs het huis te verkoopen, terwijl de
heer v. Hall informeerde waarom de prijs na
27 Dec. zooveel hooger zou worden
Nadat de voorzitter een en ander nader
had toegelicht, werd met algemeent: stemmen
tot den koop besloten.
Daarop was aan de orde een voorstel van
B. en W. om de begraafplaats ten spoedigste
uit te breiden, door den Noordelijken muur
25 M. te verplaatsen.
De heer De Vrij merkte hierbij op, dat ook
de toegangsweg dringend verbetering be
hoeft, daar die niet door lijkwagens begaan
kan worden. In verband hiermede stelde de
heer Conijn voor, den weg langs de zuidelijke
meer door te trekken tot den Zwartcnweg.
Na eenige bespreking werd voorgesteld B.
en W. op te dragen de begraafplaats te doen
uitbreiden bij publieke aanbesteding. Met al-
gemeene stemmen werd dit voorstel aangeno
men.
STADSNIEUWS.
AFDEELING ALKMAAR VAN DEN
ALGEMEENEN BOND VAN POLITIE
PERSONEEL IN NEDERLAND
Gisteravond werd in de zaal van den heef
Moolj, aan de Koorstraat, een feestvergade-
ring gehouden door bovengenoemden bond,
ter herinnering van zijn 12 P<;-jarig bestaan.
De zaal was geheel oezet door leden en be
langstellenden mot hun dames. Ook eenige
autoriteiten waren aanwezig; de burgemees
ter, de heer Wendelaar, de hoofdcommissaris
van politie, de heer Van Griethuijsen, cn de
sociale fractie der gemeenteraadsleden.
De heer Marbus, voorzitter der feestcom-
missicvopcndc dc vergadering en heette de
aanwezigen welkom. Hij hoopte, dat deze
vergadering mocht bijdragen de kameraad
schap onder dc politie te verhoogen.
Daarop zeide de voorzitter, de heer Bijls-
ma, eenige woorden van welkom.
De heer Marbus deelde vervolgens mede.
dat een deputatie, die gebonden aan den tija
was, gaarne eenige woorden wilde zeggen
De heeren Boom en Oudes, als afgevaardig
den van de goud- cn zilversmeden, kwamen
hierop binnen.
De heer Oudes zeide, dat de goud- en zil
versmeden veel verplichtingen hadden aan de
politie. Daarom wllucn zij nu een klein be
wijs van dankbaarheid aan haar schenken.
Den voorzitter werd hierop een fraaie
voorzittershamer overhandigd.
De heer Bijlsma sprak daarop de verga
dering toe.
Eerst richtte hij een woord van dank aan
de deputatie, Vervolgens gaf hij een overzicht
van het streven van den Bond en zijn ontwik
keling. Opgericht in 1907 heeft hij met veel
moeilijkheden te kampen gehad. Destijds gin-
gen de politiemannen gebukt onder een 84-
urigc werkweek voof een loon van 10 k
11. De morccle pijl was zeer laag en wel
vooral door de klasscstelsels. Maar men
merkte, dat men elkaar noodig had en hier
door kwam men tot oprichting van een orga
nisatie. Hiertoe was zeer veel moed noodig
en een bewijs hiervan was wel dat de voorzit
ter de mededeeling aan den burgemeester,
niet durfde teekenen. Ze wa3 alleen geweekend
door den secretaris, den heer Ovcrcem, die
thans nog secretaris is en hier aanwezig.
Nu bestaat de Bond 123^ jaar en veel is er
veranderd. Dat de belangstelling voor de
politie levendig geworden is, bewijst wel het
maakt uit te gaan, drinkt gewoonlijk alleen
een paar kop koffie. „Eet ik, dan wordt ik te
zwaar om op de sneeuwschoenen tcjoopen,"
zegt hij. Hij stopt het hooi goed in zijn schoe
nen, haalt de cnkelriemcn stevig aan, neemt
zijn lasso om den schouder en doet zijn „luk-
ka" om, een regenmantel bestaande uit één
groot stuk stof, met een opening waar het
hoofd door wordt gestoken, terwijl de ar
men vrijblijven. Niets op den rug, geen eten
mee, alleen z'n prikstok in z'n rechterhand
Dikwijls komen de wachters uit de verschil
lende hutten samen en beraadslagen \^>ór ze
uittrekken» Dan vlug op dc sneeuwschoenen,
achter elkaar in elkanders spoor, tot ze ver
derop "zich vcrdeelcn en ieder zijn eigen rich
ting uitgaat om de kudde te vinden cn» bijeen
te halen. Van dc wachters, die zc moeten af
lossen, krijgen ze de noodige inlichtingen
omlrcnt de plaats waar de dieren zich ver
moedelijk ophouden. Wanneer cr geen wol
ven in de buurt alleen, maar ze kennen de ge
woonten der rendieren cn de streek zoo goed,
dat ze toch bijna altijd weten, waar ze de kud
de hebben te zoeken. De rendieren gaan, alt
het voedsel dat ze vinden goed is, tusschen
de rusttijden nooit ver weg, maar grazen
langzaam tegen den wind op. Ligt er veel
sneeuw, dan loopen ze zooveel mogelijk in
het spoor van den stier die hun den weg wijst
tot hij moe wordt. Dan komt er een andere
leider in zijn plaats, maar lang niet iedere
stier kan den weg bannen1 en het spoor voor
de andere dieren, treden, zeggen dc Lapr
flï/óKl*'
>91
