DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
m
u
m
a
a
a
u
m
tt
u
m
u
m
a
a
a
m
a
Au U
iü
mm»
m
mum
a a
a
S
U
9
'SS
8
11
M
8
Damrubriek.
H
M
IP
M
1
0
B
B
MMS
Honderd een en twintigste Jaargang
1919
ZATERDAG
Darijsche brieven.
Hg'
ii
m
1*o 300
Hf
OM r»U"T*i«»r bsstqat uM 4 b'ad»*
bonne mentsprijs b!J vooruitbetaling per 3 maanden t 2,00, franco per post f 2,50. Bewijsnummers 5 ct Advertentieprijs 20 ct. per regel, grootere letters naar plaatsruimte
Brieven franco NV Boek- en Handelsdrukkeri! vh Harms Coster Zoon, Voordam C 9, Telef. Administratie Nr. 3. Redactfe Nr. 33.
HoofdredacteurTJ. N. ADEMA. gQ DECEMBER
Directeur: G. H KRAK.
Ditmaal komt een geheel ander bedrijf aan
de beurt
Van industrie kunnen we eigenlijk niet
spreken, want de Alkmaarsche fabrieken,
welke wij thans willen beschrijven, produ-
ceercn niets.
Al werken zij nog zoo hard, het maat
schappelijk bezit zal cr niet grooter door
worden, de voedselvoorraden worden er niet
door verruimd, de hoeveelheid afgewerkte
fabricatcn zal er niet door toenemen.
En toch werken de inrichtingen, welke wij
thans op het oog hebben, met groote perso-
neelen, met moderne en krachtige stoomma
chines en blijkt haar arbeid voor zeer velen
in onze omgeving van buitengewone beteeke-
nis.
Het begint op een puzzle te gelijken en om
dat het niet onze bedoeling is in dit blad een
raadselrubriek te openen, mag hier de mede-
deeling volgen, dat wij ditmaal een beschrij
ving zullen geven van de beide in onze ge
meente gevestigde stoom-, wasch- en strijkin-
richtingen.
De directeur van een dergelijke inrichting
zou men eigenlijk bij de categorie „aanne
mers" kunnen indeelen.
Hij toch neemt voor een vooraf vastgestelde
en door beide partijen overeengekomen som
de invoering van een zeker werk op zich,
in casu het reinigen en smetteloos afleveren
van een hoeveelheid linnengoed, welke hem
in gebruikten en daardoor oufrisschen toe
stand wordt thuis gezonden.
De waschinrichting is dus ook te beschou
wen als een onderneming die de reinheid en
daardoor de volksgezondheid bevordert,
maar de appreciatie van dergelijke onderne
mingen gaat in den degel zoo ver niet en men
bcscnouwt zc eenvoucfig als inrichtingen die
haar best doen zooveel mogelijk klanten te
krijgen en een zoo groot mogelijke winst te
maken, wat eigenlijk van iedere industrieele
onderneming kan gezegd worden
Meer nog dan andere fabrieken staan de
„waselifabneken" ten slotte aan heel wat cri-
tiek bloot.
Zij hebben haar klanten in alle kringen der
samenleving, haar arbeid, prijsregeling en be
diening worden door heel wat huisvrouwen
becritiseerd en zijn een geliefkoosd onder
werp in vele kringen, waar de huishoudelijke
beslommeringen ter sprake gebracht worden.
Gewoonlijk wordt over den arbeid van
een wasschcrij niet met bijzonder enthousias
me gesproken en wordt de bewerking van
een ïamilic-wasch zoo eenvoudig geacht, dat
men zich zelden afvraagt op welke wijze de
inrichting cr in slaagt om de haar toegezon
den mand met de vuile wasch in weinige da
gen weer af te leveren met een inhoud van
hagelwitte, keurig gestreken en gevouwen
linnengoed, die elke huisvrouw met een gevoel
van welbehagen zal moeten bekijken.
In elk bedrijf heeft de machine den handen
arbeid vervangen en zoo zijn ook in 'de be
volkingscentra de waschinrichtingen langza
merhand in de plaats gekomen van de boe
nende, schurende, zeepsop-spattende en
rood-van-inspanning-hijgende waschvrou-
wen, die onze grootmoeders en moeders ge
woonlijk bij de familiewaschkuip in het ach
terhuis aan het werk plachten te zetten.
De machines hebben in zeer vele gevallen
de ploeterende vrouwen van het zware werk
dtr wekelijksche wasch ontheven.
Zij doen dat werk vlugger, netter en
meestal goedkooper.
De directie van een waschinrichting moet
volkomen op de hoogte zijn van alle bewer
kingen die net linnengoed ondergaan moet,
om zonder beschadiging en met een minimum
slijtage van vuil en vlekken ontdaan te wor
den.
En om daar achter te komen en de snelste
en doeltreffendste methode van wasschen te
bereiken is heel wat ondervinding noodig
geweest.
De techniek heeft geholpen, de meest mo
derne machines zijn in het bedrijf in gebruik
genomen, het daarbij werkzame personeel
kent de juiste verhoudingen van heet en koud
water, van zeepsop en blauwsel ën de juiste
tijden voor spoelen, centrifugeeren en drogen
En daarmede heeft het reinigingsproces
een volmaaktheid bereikt, die onze grootmoe
ders bij de ouderwetsche methode van was
schen in zeer vele gevallen niet gekend heb
ben.
Onze gemeente telt twee waschinrichtingen
en vóór wij tot een beschrijving van het
„wasschen" zelf overgaan, willen wij aller
eerst een kort woord aan het ontstaan en den
groei dezer ondernemingen wijden.
Aan den Westerweg bevindt zich de N. V,
Alkmaarsche Sloom- Wasch- en Strijkinrich
ting, waarvan de heer J. H. E. Rovers sinds
Juni van het vorige jaar directeur is.
Deze wasscherij is de oudste hier ter ste
de. De vroegere directeur der Ijzergieterij, de
heer Th. van Spall, hoeft met mr. W. F. A
Verhoeff in 1902 den stoot tot hare oprich
ting ter plaatse aan den Westerweg gegeven
Deze inrichting werkt met een personeel
van ongeveer 50 man (eigenlijk is het beter
van vrouwen en meisjes te spreken), en in
den zomer, als er veel „wit "oed" is, wordt
dit personeel naar gebleken behoefte ver
groot.
De heer Rovers, die ook in andere plaatsen
het waschbedrijf geleid heeft, is een man die
aan den eisch van technische kennis in alle
oprichten voldoen lean en aan da waaachanj
kan men dan ook met volle gerustheid alles
toevertrouwen, wat door water, zeep en
stoom gedesinfecteerd en gereinigd kan wor
den.
De tweede instelling, welke onze gemeente
op dit gebied bezit, is dte Noord-Hollandsche
Stoom-Wasch- en Strijkinrichting van den
heer S. Krom aan den Schermerweg aan het
Groot Noord-Hollandsch Kanaal gelegen.
De oprichting van deze onderneming,
waarin het personeel een deel van de winst
verzekerd is, dateert van September 1909,
toen zij eigendom van de firma S. Krom werd.
In 1916 trad de mede-firmant uit de firma
en werd de heer Krom eigenaar der onderne
ming, die, evenals die aan den Westerweg
.„klein" begonnen, in den loop der jaren een
geregelde uitbreiding ondergaan heeft.
Ook de heer Krom, die eveneens met een
jcrsoncel van ruim 50 arbeiders(sters) werkt,
ïeeft zijn voordeel met langjarige ervaring
gedaan en kent de finesses der techniek,
welker toepassing dc onderneming tot bloei
gebracht hebben.
Beide bedrijven hebben den terugslag der
tijdsomstandigheden gevoeld. De prijzen van
alle waschbenoodigdncden zijn zeer sterk
•«stegen en als gevolg daarvan moesten
zooals alle huisvrouwen tot haar schrik be
merkt zullen hebben ook de prijzen van
het wasschen een evenredige verhooging on
dergaan.
De patroons van wasscherijen ten Noor
den van het IJ zijn in een bond vereenigd en
lebben daarom vrijwel uniforme tarieven.
In Augustus 1918 werden de prijscouran
ten herzien en de laatste herziening dateert
van Juli 1919.
Ter geruststelling van de huismoeders
willen wij hier nog wel bijvoegen dat, on
danks de onrustbarende prijsstijging van de
materialen voor de waschindustrie, momen
teel nog geen plannen tot een nieuwe herzie
ning der tarieven bestaan.
Thans moge hier nog een korte beschrij
ving van het werk dezer ondernemingen vol
gen
De stoom-wasch- en strijkinrichtingen heb
ben een ingang aan de linker en een uitgang
aan de rechterzijde der fabrieksgebouwen.
andere zijde glad en ongekreukt uit te voor
schijn komt.
Verlangt men de wasch „opgemaakt" thuis,
dan komen de stukken in de handen van de
talrijke strijksters, die aan de diverse strijk
planken met door stoom verwarmde ijzers
voor onberispelijke afwerking zorg dragen.
Niet onaardig is het te vermelden, dat wij
bij onzen rondgang een der strijksters bezig
zagen het ondergoed van den ex-kroonprins
in keurige condiditie te brengen.
Naast het gewone wasch-nummer werd dit
goed nog door den gekroonden W. gemerkt
en de strijkster, die het onder handen had, zal
wel nimmer gedacht hebben, dat zij haar ar
beidskracht nog eens ten bate van een der
Tolienzcllerns beschikbaar zou moeten stel
en.
Maar om op het waschbedrijf terug te ko
men, dient nog vermeld, dat het wasschen,
strijken en glanzen van boorden een aparte
en zeer deskundige bewerking vereischt.
Het glanzen geschiedt onder een verwarm
de rol en een apart machientje slaat de dub
bele boorden toe cn brengt ze in de vcreisch-
te ronding, waarna oen warm reservoir voor
het hard worden zorg draagt.
Bont- cn wollen goed gaat in aparte ma-
Links komt het vuile goed binnen, rechts
verlaat het schoonc, gemangelde of gestreken
linnen de onderneming weer, om aan de di
verse eigenaressen teruggezonden te worden.
En tus3chen dat binnen komen en vertrek
ken ligt het reinigingsproces, dat heel wat
machines en heel wat vrouwen- en meisjes
handen in beweging brengt.
De wasschen worden in grootere en klei
nere manden door de bestellers, vrachtrijders
en schippers binnengebracht, waarna de in
houd wordt uitgepakt en nagegaan.
Daarbij wordt aan dc hand van uniforme
wasclilijsten geconstateerd of liet ontvangene
overeenstemt met wat door de afzendster op
de lijst als weggezonden is aangegeven.
Stuk voor stuk wordt het waschgoed na-
ezien en wanneer een merk-nummertje ont-
rcekt, wordt dit onmiddellijk van het kan
toor gehaald en door een der vrouwelijke ar
beidskrachten op het „anonieme" waschgoed
gehecht.
Het bonte goed, dat een aparte bewerking
in afzonderlijke machines ondergaat, wordt
van het witte goed gescheiden en dit witte
goed gaat naar de machineruimte.
Hier komt het in cylindcrvormige gaatjes
trommels, die twee groote of meerdere kleine
wasschen kunnen bevatten Deze trommels
draaien in een reservoir, waaraan door pij
pen en kranen heet en koud water en zeepsop
worden toegevoerd.
De trommels zijn voorzien van opslaande
ruggen, die bij het draaien het waschgoed
mee omhoog nemen cn het bij den hoogsten
stand van den rug weer in het zeepsop laten
terug zakken, waardoor dc beste aanraking
van linnen en reinigende vloeistof wordt ver
kregen.
Om het samenpakken van het goed te
voorkomen, draait de trommel, waarin ook
het blauwsel gegoten wordt, in twee richtin
gen, nu eens eenige slagen naar links, dan
weer naar rechts.
Na één tot anderhalf uur afhankelijk
van den vervuilingstocstand waarin het' lin
nengoed verkeert wordt dit uit de trom
mels gehaald en in een centrifugaalmachine
overgebracht.
Deze gaatjcsketels, waarin het goed gelijk
matig verdeeld moet zijn, hebben een snel
heid van circa duizend wendingen in de mi
nuut cn slingeren daardoor het water uit het
waschgoed.
Reeas na een tiental minuten is het linnen
goed zoo watervrij, dat liet in betrekkelijk
Korten tijd in de droogkamer geheel voor op
vouwen cn strijken gereed gekomen is,
Deze droogkamers bestaan uit z.g.n. cou
lissen, of uiischuifbare afdeelingen met rek
ken, waarover het goed gehangen kan wor
den of eenvoudig uit zolderruimten waar het
linnengoed eveneens over stokken en rekken
te drogen wordt gehangen.
In beide gevallen wordt stoom door buizen
onder den vloer doorgevoerd, waardoor een
temperatuur wordt verkregen, die een snelle
en algeheele droging van het behandelde
linnengoed waarborgt.
Het waschgoed, dat „droog toegeslagen"
naar dc afzendster terug moet, wordt nu ge
vouwen en in de manden gedaan.
Het platte goed wordt gemangeld onder
de z.g.n stoommangels, bestaande uit groote
over elkaar glijdende warme en met linnen
bcklccde rollen, waarin het goed aan de eene
zijde -itigwrMyri wordt en waar het aan de
chines cn krijgt een bijzondere voor dit goed
vcrcischte behandeling.
Ten slotte komt alles bij de inpaksters, die
aan de hand van de wasclilijst het afgelever
de linnen tellen cn stuk voor stuk controlee
ren.
Eerst daarna verlaat het in de diverse man
den het fabrieksgebouw, om aan de verschil-
ende eigenaressen in Noord-Holland bovpn
iet IJ teruggezonden te worden.
En dc huisvrouwen, die haar waschman-
den weer open maken cn daaruit de stapels
hagelwit linnen in haar kasten rangschik
ken, hebben, dank zii de zorg der diverse on
dernemingen. de zekerheid, dat haar goed
de beste bewerking ondergaan heeft, welke
techniek en wetenschap tot dusverre mogelijk
gemaakt hebben.
(Van onzen Parijschen correspondent).
(Nadruk verboden).
Parijs, 15 December 1919.
De Joden in Parijs en Russische danskunst.
Het is niet alleen omdat er in de Volksver
tegenwoordiging vau Frankrijk honderd Is
raëlieten zijn, noch ook omdat ik er hier in de
muziekwereld en in den kunsthandel zoo vele
ontmoet en al evenmin omdat ik dikwijls zwerf
door hun zeer opmerkelijke oude „Guartier
des Marais" dat ik mij bovenstaanden brieiti-
tel koos.
Ik wil u schrijven over de Joden om een
zeer oude sympathie in woorden te brengen
die hier in Panjs steeds grooter is geworden.
Ik schrijf u heden mijn drie-en-veertigsten
brief en het jaar spoedt ten einde. Ik heb lang
genoeg gewacht met u te schrijven over dat
zeer aparte en intelligente onderdeel der Pa-
rijsche gemeenschap dat gevormd wordt door
de kinderen van „het Oude Volk."
Geloof niet, lezer, dat met de Dreyfuszaak
de afkeer van de Joden hier in Parijs verdwe
nen is. Groote persorganen evenals groote
corporaties stellen er nog steeds een eer in de
campagne te blijven voeren en in het dage-
lijksch leven treffen wij ook nog veel heftige
bestrijders van het Jodendom aan.
Op economisch gebied wordt den Joden
hier in Frankrijk dan veelal verweten dat zij
nooit en nimmer producenten zijn. „Zij leven
van den tusschenhandel, zelden hebben zij een
handwerk, of zelfs een industrie, zij leven van
de spelingen der markten op elk gebied, verrij
ken zich met dén handenarbeid van anderen,
kortom, het zijn Parasieten bij uitstek."
En men wijst op„het immoreele van den
grooten geldhandel en der groote specula-
tiën."
Ongetwijfeld is deze opmerking zeer in den
geest van dezen tijd met zijn gemakkelijke, o,
zoo schoone en weinig overpeinsde idealen.
Wat men vergeet isdat allé groote onder
nemingen, alle risquante maar heilzame kolo
niseeringen, alle groote pionierswerk in dezen
modernen tijd niet zouden bestaan zonder den
man die het actiën-kapitaal fourneert, die
aandurft wat een minder zuidelijk tempera
ment niet aandurft, die risqueert wat menig
phantasieloos koopman van den ouden stem
pel niet kan risqueeren, wil hij in den stijl van
zijn huis blijven werken, den jood, den man,
die het materiaal fourneert en de uitvoering
mogelijk maakt van al die groote werken, voor
welke geen andere zekerheid gesteld kan wor
den dan persoonlijk inzicht, persoonlijke ener
gie en persoonlijk projectievermogen.
Inzicht en energie, twee hoofddeugden van
den Israëlietischen geest, welke 'n zeer bijzon
der cachet nog krijgen door het enorme ab
stracte voorstel'ingsvermogen dat den jood
steeds hielp in gedachten mogelijkheden te
realiseeren en deze aldus vooruit te beoordee-
len en te schatten.
Vanzelf kom ik hier op deze joodsche alge-
meene abstraheerings-mogelijkheid die een
zoo oorspronkelijk heilzame en harmonische
pelijke, juridische en medische wereld, in de
wereld van kunst en volksopvoeding, alge-
meene hygiëne en moraliteit, een zeer oor
spronkelijk, zeer gunstig en zeer persoonlijk
element brengen.
Dit ben ik mij in de groote stad Parijs voor
al bewust geworden. Doch ik twijfel niet of
in Weenen, Kopenhagen of Berlijn ware mij
hetzelfde opgevallen terwijl mijn Russische
vrienden mij geheel in denzelfden geest spre
ken.
Zoo volkomen van dezelfde sfeer zijn de
uitingen van de Fransche Intel lectueele joden,
van den Weenschen joodschen schrijver
Schnitzler, die van de Duitsche en zionisti
sche jongeren, die van de Deensche en Pool-
sche joden, van de joden van overal, dat ik
allengs ga realiseeren, dat in de krankzinnige
internationale onderlinge verdwazing en on
derlinge haat één enkele cultuur slecnts bleef
waardig, fijnzinnig, ingetogen, intelligent
en van die hoogere meianciioiie die in eik fijn
gevoelig menscnenras besloten ligt,dat
slechts ééne cultuur zichzelf bleei; tè oud, tè
jeproefd, tè edel, tè superieur, aan de wereld
der onchristelijke Christenvolken van het he
den, dan dat de eigen innerlijke mentaliteit
in eenig opzicht besmet of ontwricht kon wor
den.
Want al wordt de oude Joodsche wet min
der naar de letter nageleefd dan vroeger, het
jonge Israël leeft nog in zijn oude fijnzinnige
bijzondere intelligentie, in zijn oude, bijzon
dere poëzie, in zijn oude, bijzondere gbedheid.
Een groote stad als Parijs waar alle din
gen machtiger vormen aannemen dan elders,
geelt héél véél te aanschouwen en veel te be
leven voor wie zien en leven willen.
Zoo heb ik hier nog beter gezien dan vroe
ger de overal verspreid levende zonen van het
Joodsche ras en ik heb een vernieuwden in
druk gekregen van de Joodsche intelligentie,
den Joodschen kunstzin en het Joodsche ge
moed
Gisteren heeft hier de groote Russi
sche danseres Paulowna gedanst in het The
ater des Champs Elyseés„Les Ballets Rus-
ses 1"Het woord alleen heeft een betoove-
ring zóó geweldig dat een elks oogen hier op
lichten wanneer het uitgesproken wordt.
Paulowa heeft gedanst „la mort du Cyg-
ne" van Saint Saëns en we hebben geheeld
van droefheid over de groote blanke vrouwvo
gel die droef heenging uit een jong schoon
leven.... Zij heeft gedanst: „La üanse Syrien-
nc," samen met een groep jonge mannen; in
een dans, zoo rythmisch, zoo strak, zoo rijk
en zoo pittig, zoo gestyleerd, zoo beheerscht
en zoo geestig als ik nooit zag dansen.
Les Préludes van Liszt, meditaties over het
menschelijk levenhet was een ballet, eeii
groependans van een ongelooflijke harmonie
en de teerste gevoeligheid. Een Hongaarsche
dans was zóó blij, zóó wild, zóó heidensch,
dat het abrupte rythme hoog-juichend daver
de door de lucht om dan weer vol strak in
gehouden vreugdigheid te worden gescan
deerd in een schalksch marschtempo dat niets
was dan een intermezzo voor de finale die kla
terde van jolijt en castagnette-geklapper.
Maar „Anitra's Dans" van Grieg werd ge
danst door een jonge, tengere vrouw in wat
sluiers, en dit was niets dan: phantasie en
eenzaamheid. Deze vrouw danste alsof zij al
leen was en zij danste voor zichzelf. Daarom
was haar dans misschien nog de alleredelste
van alle.
STéFAN.
noot brengt in de compositiën van het Euro-
peesch economisch en het Europeesch geeste
lijk leven
Dit ras, dat grooter souplesse heeft dan de
Westersche rassen, grooter phantasie, grooter
virtuositeit, en zeer bijzondere zenuwkracht
brengt zijn zeer bijzondere gaven ten dienste
der gemeenschap, stelt zijn fijn rangschik-
kenden ingenieuzen geest ten dienste aan het
groote schaakspel van het economisch leven
niet alleen, maar komt ook in de wetenschap-
moet nu goed spelen om schijfverlies te ont
gaan. De stand is dus gelijk. Van positie
voordeel voor zwart kan dus moeilijk gespre
ken worden. Wij kunnen ons met deze opinie
van den heer de Groot wel vereenigen en ge
ven den liefhebbers in overweging dezea
stand eens ernstig te bestudeeren.
Aan bord 3 kwam j.l. Zondag in de
MarchalMöllenkamp de volgende
voor:
Zwart: 6, 11/14, 16, 18, 19, 23, 24, 2ö.
Wit: 27, 28, 30, 32, 33, 35/39, 48.
Wit speelde in dezen positiestand 3025,
waarna de partij als volgt verliep:
1. 30—35
9.
10.
11.
10— 4
4—15
15: 6
1. 24—29
2. 19 30
3. 11 44
4. 44—50
5. 14—19
6. 19—24
7. 50-45
gedw.) .8.
9. 18—23
10. 611
11. 45—50 wint.
2. 33 24
3. 28 17
4. 35 24
5 24—20
6. 20-15
7. 15—10
8. 36—31 (vrijwel gedw.) ,8. 26 28
Als bewijs dat in deze competitie ook een-
voudinge dingen over 't hoofd worden gezien
de volgende stand uit de partij aan bord 9:
më
Zwart: 2, 3, 6, 12, 13, 14, 18, 19, 22, 23.
24.
Aan de Dammers!
Met dank voor de ontvangen oplossingen
van probleem 577 auteur Charly).
Stand
Zwart: 2, 5, 8, 10, 11, 12, 17, 18, 21, 22,
27, 36.
Wit: 19, 23, 24, 30, 38/42, 45, 47, 49.
Oplossing:
1. 42—37 1. 18 20
2. 38—32 2. 27 38
3. 39—33 3. 38 29
4. 47—42 4. 36 38
5. 49—43 5. 38 49
6. 30—24 6. 49 35
7. 24 4 7. 35 13
8. 4 45 wint.
Goede oplossingen ontvingen wij van de
heeren: W. Blokdijk, P. Dekker, D. Gerling
te Alkmaar, W. F. van Gcndt te Bergen (ook
van No. 576), Jb. Toepocl te Sint Pancras,
P. de Groot Jbz. te Warmenhuizen en H. E.
Lantinga te Bellingwolde.
UIT DE COMPETITIE.
In de hoofdklasse Noord en Zuid wordt
elke week druk gespeeld. In Noord heeft D.
O. S. (de club v. B. Springer) op 't oogen-
bjik de leiding boven V. A. D.
In Zuid wordt a.s. Zondag de beslissende
ontmoeting gespeeld tusschen D. I. O. den
Haag en „Constant" Rotterdam. Alleen als
D. 1. O. wint is zij kampioen. Gelijk spel of
verlies van D. I. O. doet „Constant" kam
pioen worden.
Mutua Delectatio den Haag en „Rotterdam"
speelden Zondag gelijk 1010.
Kleute en Lammers, de borden één en twee
van M. D., wonnen hun partijen. Een kra
nige prestatie.
Over de partij Dehnertvan Rees uit onze
vorige rubriek schreef de heer de Groot ons
nog, dat na de combinatie de stand wordt:
Zwart: 6,14,15,16,20,22,32.
Wit: 26, 33, 35, 36, 42, 45, 47. Wit aan
zet.
Wit speelt 36—31, dreigt 31—27. Zwart
Wit: 21, 25, 26, 37, 38, 39, 41/45.
Zwart aan zet speelde hier 2227 (21 32).
24—30 (25 34) 23—28 (32—23), 18 49!!
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 578 van H. EIJRAND (Fr)
i
Zwart: 1,6,10,11,13/17,19.20,21, 25
26.
Wit: 22, 23, 28, 29, 31, 32, 34, 36, 37, 40,
41,46,49,50.
Oplossingen vóór of op 23 December, bu
reau van dit blad.
CORRESPONDENTIE. W. F. v. G. te B.
Vorige week uw briefkaart even te laat ont
vangen. In Alkmaar wordj eiken Vrijdag
avond gedamd van 7^11 uur, in het café
Schermerhorn, Waagplein. Elke liefhebber is
daar welkom.
UIT H)ET INDISCHE LEVEN.
XVIL
Koningin's verjaardag!
Dat is in Indië altijd nog iets anders, dan
in Nederland en vooral1 'toen H. M. Koningin
Wilhelmina nog maar een Majesteitje was in
korte rokken, werd1 het feest met groote vreug
de gevierd. Het is misschien gek, maar als
men zoo buiten het eigenlijk Nederland is,
voelt men vaaJk veel Nederlandscher dan hier
in het polderland, in Nederland'sche steden
eni dorpen eni vanzelf concentreert men dan
zijn genegenheid voor zijn vaderland en zijn
AL1MAARSCHE
n
u
a
Wfc
