F F I 1 L. L K i U A.
i»» iloevu iu 't Broek.
M
boc-""^
nie
na
i
Toea apreksr 3}£e"ij?* togsaocftw v as,
had hij kennia genomen van een con
flict tusschen de commissie en den heer We
ber en den indruk gekregen, dat de heer We
ber het onmogelijke verlangde. Hij heeft een
monopolie in onhebbelijkheid. Hij heeft een
moeilijk karakter voor iemand die een bios-
coop exploiteert. Hij zeide toen hij wegging
„eu hij draait toch I" Dat gaat niet aan.
Spr. meent desondanks, met waardeering
van liet nuttige werk van de commissie, dat
er alleen gekeurd moet worden voor jongeren
De heer v. 't V e e r betoogde nog waarom
censuur uit den booze was. Ook met tooneel
stukken had men daar al treurige ervaringen
mede opgedaan. De bestrijding van de zede-
loosheia moet niet uitgaan van justitie en po
litic. De film had een verkeerden titel en had
moeten zijn: „het goede overwint". Dat de
heer Weber moeilijk is, kan wel zijn, omdat
hij een karakter heeft, waardoor hij geen
knieval wil doen voor de commissie.
Spr. wijst op de voordeelen van het bi-
oscoopbednjf voor de gemeente en betoogde
dat de zedelijkheid dieper zit. De krotten en
noodtoestanden moet men opheffen, dan be-
vordert men de zedelijkheid. Men moet zich
tegen het kapitalisme stellen. Spr. begreep
niet waarom en de loco- en de burgemeester
geen herkeurinp hadden gedaan.
De heer V e r k e r k had ook gemeend, dat
de commissie alleen films moest keurea voor
kinderen.
Voor hem zelf oordeelde hij het belachelijk
dat de heer Ringers of wie ook moest uit-
maken of hij een film mocht zien. Dit wilde
hij zelf uitmaken.
De heer K e ij s p e r oordeelde de zaak
een storm in een glas water. Er bestond be-
roep, volgens mondelinge afspraak, op de
geheele commissie. Spr. verwoaderde zich er
over, dat hij van dat beroep geen gebruik
was gemaakt. Het voorstel van den heer
Westerhof oordeelde hij meer een schade
voor de bioscoop-ondernemers, aangezien
zeer velen tusschen 16 en 18 jaar de bioscoop
bezoeken. Een goede verstandhouding tus
schen de commissie en de ondernemers is
noodig.
De neer v. d. B o s c h had met voile over-
tuiging destijds voor de bioscoop-keuringen
geijverd, omdat er een bioscoopgevaar oe-
staat.
Wat men op liet tooneel niet durft vertoo-
nen, wordt in ue film gegeven.
Spr. wil de keuring in haar geheel hand-
haven. Z. i. was de censuur niet uit den boo
ze. Spr. citeerde uit „Het Vaderl" een schrij-
ven uit Duitschland, waaruit blijkt dat velen
weer de censuur op de reclameruiten willen.
Van welk gehalte net tooneel is, las spr. in
„Het Nieuws van den Dag," waar stond
„het kan niet gemeener."
Ook Barbarossa schreef dat men 20 jaar
geleden op den Zeediik niet kon zeggen wat
nu op het tooneel gedaan wordt.
Ook een uitspraak van den hr. de Savornin
Lohman haalde spr. aan, zich verklarende
voor censuur, ook voor volwassenen.
De heer Bosman, R.K., vroeg waarom
de andere raadsleden niet waren uiigenoo-
digd om de film te zien.
Men kan niet zeggen: de volwassenen
moeten weten wat zij willen.
Ook met het droogleggen praat men de
volwassenen niet vrij.
De Voorzitter verheugde zich er
over, dat de zaak wat bezonken was, aange
zien men nu de zaak kan bespreken op een
wijze, die past bij de belangrijkheid waarom
hot gaat. Spr. stelde voorop, dat hij zich bij
het preadvies gesteld had op het standpunt,
dat hij zich moest houden aan hetgeen hi]
vond. Dat de raad de keuring niet wilde voor
ouderen, was spr. niet bekend en zoolapg hij
daarover geen uitspraak van den raad heeft,
zoolang bestaat deze meening voor spreker
niet.
Spr. wees er op, dar de afkeuring niet ge-
schiedde onder invloed van de kathoiieken.
Ook wilde spr. er buiten la ten of de film ai
of niet terecht was afgekeurd.
Spr betoogde uitvoerig, waarom hij alleen
de films niet kan kcuren. Hij moet dat aan
anderen overlaten en hun zijn vertrouwen
schenken. Dit doet hij ook als hij het aan den
commissaris overlaat. Het conflict met den
heer Weber over het rooken in zijn zaal staat
buiten dc kwestie. Spr. had ook dit met den
heer Weber besproken, maar het staat buiiei;
het afkeu'ren van de film. Men heeft nu dus al
leen een conflict met de film „Het gevaarlijke
pad". Dat deze zoo onschuld'g is, bciwijfel-
de spreker. Ze is geen hoogstaande. Ze is
van een bedenkelijke strekking, al kornt het
aan het slot terecht. Spr. meent, dat de film
Een roman uit Masoerea
door
RICHARD SKOWRONNEK.
„En wat is dat, een „grens~misdrijf
Guzek was met zijn sigaret weer op dreef
gekomen. Hij leunde zijn nreeden rug behage-
lijk tegen den wand van de hut en deed eea
diepen haal, die mond en longen vulde. De
vraag van zijn jongen metgezel kwam klaar-
blijkelijk uit eeriijke weetgierigheid voort. En
hij besloot hem een zoo mogelijk alles dood-
slaande verklaring te geven. bij de school-
meesters, waaronder hij al die jareu had ge-
zeten, was er natuurlijk geen die daartoe in
staat was geweestl
„Nou, hoor toe, jonge heer, en let op! Je
weet toch wel dat er kooplui in de steden zijn,
die in allerlei waren 'handel drijvea. De een
in linten en goed voor kleeren, de ander in
kruiderijen, ijzer en spijkers en weer een an
der in spiritus en leer en dan nog weer een
ander in ik weet niet wat. AI deze kramers
moeten er op bedacht zijn dat ze goedkoop in-
koopen en dus verikoopen, want daar hebben
zij nu eenmaal zaken voor en wat daarbij
oversdhiet, dat is bun voordeel, waarvan ze
leven moeten. En leven moet een mensch nu
eenmaal, nietwaar, of hij nu een koopman of
een jood is. Nou, dan komt b.v. koopman Sa
lomon en zegt dat hij leer wil koopen voor de
schoenmakera, die weer van hem koopen, of
ook wel voor de boeren, en die betalen den
sdioenmaker later alleen het werkloon. Nou,
Un g: hij naar den looier en zegt, wel ke-
'.--i w. t hi' fou een voet zoolleer of boven-
j, x, W v'Jvri wil Dan zegt de
'.c-ev-r. t *C <<tt-1.ii I Dan draait
zich jniai op hat kantje be-^ gt Voe* H
is de vraag of de commissie over het alge-
meen juist of onjuist oordeclt Dat ze tc veel
afkeurt is niet bewezen. Spr. heeft een lijstje
van 22 goedgekeurde films, die in andere
plaatsen werden afgekeurd. Voor 'de samcn-
stelling van de commissie is spr. niet verant-
woordelijk, maar als het zoo is als de heer
Westerhof mededeelde, dan zal spr. bij vaca-
tures daarmede rekening houden, omdat ze
dan indcrdaad geen rekening houdt met de
partijgroepeeringen van de stad. In Dord
recht en winscnotcn bestaan ook keuringen
voor volwassenen. Bij het gemeentebestuur
moet er met stiizwijgende machtigingen en
machtigingen vooruit gewerkt worden. Spr.
heeft de commissie gemachtigd om de goed-
keuringen uit te reiken. Bij dubieuze gevallen
moet de commissie bij spr. komen. Spr. kon
zich indenken, dat de heer Thomsen zich per-
soonlijk niet wilde stellen boven het ooraeel
van de sub-comm., dat eenstemmig was. Er
was 'n rechtsgeldige beslissing van den bur-
emeester en Maandag kon spr. niet anders
eslissen. De regeling van beroep was naar
spr.'s overtuiging voor de bioscooponderae-
mers. De afspraak dat er beroep was bij dc
geheele commissie, stond niet op schrift en
Can men dus niet tegen den heer Weber aan
voeren.
Spreker stelde zich tegenovcr de motie, om-
.iat hij nog alle vertrouwen in de commissie
had. Hij was overtuigd, dat d; commissie na
het gebeurde zich herzien had. Ook verplaatst
men door aanneming de moeilijkheid.
Spr. moet dan zijn beslisslngen uomen op
advies van den commissaris vau polltie. Spr.
wil de zaak voorloopig een jaar aanzien.
De heer W caterhof betoogde dat de
heer Keijsper feitelijk eon' pleidooi voor apr.
motie hield, aangezien hij betoogde, dat ze
beperkiag van het bioecoopbesoak tengevolge
zal hebben.
Spr. vroeg of het waardevol was, hetgeen
de heer v. d. Bosch van „Het Vaderlandi" ci
teerde. Het was niet de meening van de re-
dactie, maar een overgenomen stukjo uit een
ander blad.
10 Sept. ontving de heer Schwitters van den
secretaris van den Bond van Bioscopen. be
nch t, dat er nergens keurinj' n voor volwaa-
sen on bestonden.
De twee plaatsen, d<ior den burgemeester
genoemd, zijn later daartoe gokomen. Voor
Mr. Leesberg ic de oogst niet proot.
Als de film zcdeloosheid propageert, dan
propageert men in B.. K. plaatsen in het zui-
den, waaT men de film niet afkeurde, zede-
loosheid. i
Mr. Leesberg: is daar een commissie?
De heer Westerhof zou zich er over
verbazen ale men die* daar, waar de R. Z. de
macht hebben, niet had.
Mt. Bosman die is daar uiet noodig.
(Gelach.)
De heer Westerhof betoogde nog uit
voerig het verloop van de door „Ous Blad"
ingezette actie bij de lilm..Reinheid", met de
commissie als gevolg. Met uadruk deed spr,
uitkomen, dat keuring voor volwassenen bij
den raad niet had voorgezeten. De motie be-
oogi niets anders dan een gensakte fout
recht te zetten.
De heer K e ij s p e r juichte't voorstel toe,
maar zou tegra stemmen. (Gelach).
Mr. Bosman had van den voorzitter 2
argumenten gehoord, n.l. onvriendelijldheid
van de commissie en een. verplaatsing van de
moeilijkheid. Deze argumenten waren niet ge-
lukkig.
Ait. 188 gemeente wet spreekt niet van
voorafgaandc. censuur. Op grond van dat ar-
tikel is dat niet mogelijk en is het wel moge
lijk, dart is het zei r noodig de motie aan te
nemen, want dan uiaakt men een verordening
weg die reeds door de wet is geregeld.
voor de commissie, die voor niets werkt,
heeft spr. ook alle respect. Maar is te
gen voorafgaande censuur.
Mr. Siuis oordeelde, dat'de voorzitter
zich terecht op art. 18s? had gesteld. Er ko
men tijden. dat men de mrnscheu niet kin
vrijlaten. De burgemeester had zich op zui-
ver staatsrechtelijk standpunt gesteld.
Dc -notie van den heer Westerhof behoort
thuis in de Tweedc Kamer bij het behandelen
van de Oemeentewet.
De heer van :t Veer betoogde, dat het
vtoeger, toen rr geen commissie was, goed
gn.g. Met kiem betwistte spr. het rapport
over de film. De goede opvatingen korncn in
de film naar voren van het begin tot hot cin-
de.
De Voou zitter stelde voorop, dat de
Roomsch-Katholieken gem drijfkracht had
den gevormd bij het afkeurtn, al laat hij dit
voor andere '-eraHen in het midden.
Spr. meenae dat hij zich terecht op de ge-
meentewet had beroepen. Spr. wilde geen ]u-
ridisch debat, maar een beslissing. Na de le
opvoering is het verbod preventief voor de
volgende opvoeringen. De moeielijkheden
worden verschoven naar de burgemeesters-
kamer. Men kan geen beter oordeel denken,
dan de uitspraak van een commissie waarin
de groepeermg van de gemeente zich afspie-
geldt, en zooals spr. die ook wenscht. Hij kan
niet voor de motie zijn, omdat hij niet kan
erkennen, dat de commissie verkeerd had ge-
handeld.
De motie van den heer Westerhof kwam
hierop in stemming.
Tegen stemden de heeren Bak, v. Veen,
Mr. Leesberg, Ringers, v. d. Bosch, Keijs-
per, Bosman en Mr. Sluis, dus rechts tegen
links.
De voorzitter zal in het nieuwe sta
dium waarin de zaak nu verkeert, nagaan
met de meeste aandacht, wat hem te doen
staat, aangezien hem nu duidelijk is, dat het
adres niet overeenkomstig het vcerstel be-
antwoord kan worden.
AANVULLESTG SALARISVEBORDE-
MM GEMEIENiTB-AMRTENAREM".
De commissie tot herziening der jaarwed-
den van de gemeenteambtenaren atelt voor:
Overwegende dat de verordening tot rege
ling dor bezoldiging van de ambtenaren in
dienat dozer gemeente (Gem.blad1 Noa 652)
aanvulling behrcft;
B e alu i t
de bouoelde verordening te wijzigeii als
volgt:
a. In artikel 8 w<-.-.!e:
le. aan den titel „Directeur slaohthruis''
toegevoegd keurmeester op de vee-
markten tevene belast met de genees-
kundige behandeling van d'e paarden
van den gem. reinigingsdienst.
2e. na ..Directrioe" ziokenhuie" inge-
laecht:: Vader en moeder burgar-
weeshuia f 2300f 2990.
b. In artikel 4 worden aan Giroep-0 toege
voegd:
Zondor periodieke verhoogingen.
assistente huishouding burger weeshuis
850, naai-juffrouw burgerw.huie 860,
secretaris bioscoopoommissio 100.
c. Aan artikel 7 wordt toegveoegd:
voor het gezin van den vader en de moe
der van het burgerweesiuie, wegene het
genot. aiavoren f 1100.
d1. Aan artikel 8 wordt toegevoegd:
voor de assistente in de huishouding en
voor de naai-juffrouw van het burgerwees-
huis, wegene het genot van vrije kost, in-
woning, vuur, licht, genees'kundigo behan
deling en geneosmiddolen, voor ellk met
250.
Z. h. et. aangenomen.
LOONHERZIENING
GEMEENTE-WERKLIEDEN.
De heer V e r k e r k wilde de discussie over
den kindertoeslag bij art. 9 houden.
Mr. Sluis wilde daarover algemeene be-
schouwingcn doen, omdat het behoort bij den
factor van loocsbepaling.
Mcvr. A u k e s herinnerde er aan, dat Je-
zus gezegd had: „Hebt uw naasten lief als
u zelf". Spr. vroeg of zij geen naasten lief-
de had, toen Mr. Leesberg zeide, dat de kin-
derstoeslag een zaak van naastenliefde was,
aangezien zij tegen kindertoeslag was.
Spr. betoogde hoe Mr. Leesberg in het ge-
zelschap was van Mr Bomans en den R.-k.
Angenent.
Spr. citeerde stukken uit brochures van bei-
den en wees er op, dat de R.-K. Hendriks er
ook tegen is.
Spr. is er tegen omdat zij de gronden ont-
wikkeld door de Ned. Ver van ouders en
gezinr.en, niet kan onderschrijven.
Hot. gaat er om, om den vrouwenarbeid te
fmiik .a. Het door de vrouw met zooveel
moeiie veroverde: gelijk loon voor gelijken
arbeid, wordt tr d or bedreigd.
Sipr, ging ua hoe men over de vraag in tal
van andere lan,ion doiikt. Het gezinaloou leidt
er toe dat de flinke kaappe energieke arloider
zonder kit der en met minder naar hui« gaat,
dan dogene met vem lnndciren die als werk-
kracht veel m'ndor pxc.vteert. Dit zal de
energie doodon.
Da 0-em( i^nte mag oak niet ..-aan werkon
met son ander stelsei dan in de vrije maat-
sohappij regel is. In dc vrije mtvutschappij zal
de kindertoeslag er juist toe leiden dat de
buisvaders van gazirinoa het eerst werkeloos
worden. Het it schade voor de gemeenschap
alz men het loon lot .haakt ran de productie.
Er gaat naar apr. meent niets boven een gezin
waar liefde is. De kans met het loon rond te
koopman Salomon zich otn en zegt: 't is goed j
hoor, maar koopen doet hij niet, want daar
zou hij geen voordeel bij hebben. En hij loopt
eens rond en bedenkt hoe hij't leer goedkoo-
per zou kunnen krijgen. Opeens komt hem te
binnen dat ze (bet aan den cverkant van de
greas in Rusland va koopen voor der tig kope-
kenDus gaat hij zitten schrijven en schrijft
aan Morek Pfefier in Prawdawola dat hij
rmi
hi]
graag tien ballcn zoolleder bij hem zou heb
ben gekocht, maar omdat de" mvoerrechten
zoo groot zijn, kon hij jammer genoeg geeu
zaken doen. Morek Pieffer, die een groot com-
missionair Is, begrijpt hem. Hij gaat met zijn
paspoort naar Schikoirea of naai' Deugossea
of naar't land van Baginsky en vraagt
aan den hei bergier of die niet een half dozijn
flinke kerels voor hem weet, die graag etuis
een goede dui't geld zouden willen verdieotn.
De berbergier Begrijpt hem zonder dat ze
meer hoeven te zeggen, hij vraagt alleen
maar, wanneer de luidjes moeten aantreden.
Nu en (fan, daar en daar. Mooi zoo, zegt de
waard, en binnen de acht dagen of wat langer
heeft koopman Salomon zijn zoolleer voor
kopeken den voet, behalve dat hij natuurlijk
aan ieder van de kerels drie roebei moet be
talen voor (het feii, dat zij hun vel met het
leer in de waagschaal stellen. Want als ze
betrapt worden, dan mogen ze natuurlijk met
zeggen voor vie ze de balen gedrageri heb
ben, want anders is het uit met hun verdien-
sten voor altijd. Ik laat mij met zulke onzekere
zaken niet meer in j want ik heb mijn vaste
klanten bier in Pruisen en daar in Polen, aan
den ovakant. Zoo zie je, heer, aldu3 eindigde
hij zijn uiteenzetting, als het goed gaat, aan
kraait geen haan ernaar. Maar gaat het
slecht en worden de arme kerels gepakt, dan
zeggen de heeren van't geredht: een grens-
Jan had hem rustig laten uitspreken. Nu
echter ging hij tegenovcr hem staan, legde
zijn hand op zijn schouder ep zeide vriende-
lijk, zooalsi hij net in het seininarie had ge-
leerd b'j de behandeling van verstokte leerlin-
gen: „En heb je er nooit aan gedacht, Guzek,
!at dat verboden is?"
Guzek haalde zijn schouders op en nam met
elijkmoedig gebaar een sigaret van de plank
oven hem.
„Verhoden, heer?.... Er is veel verboden in
deze wereld!
„Dat je daarmee een zonde begaat?" zoo
ging Jan met krachtiger stem voort.
Nu schudde Guzek het hoofd.
„Een zonde? Nee! Wat zonden zijn dat
heeft de lieve Heer gezegd in zijn tien gebo-
den. Als hij gewild had dat smokkelen een 1
zonde was dan hacf hij het in de geboden ge-
zet en het zou ook onzin zijn, want waarom I
zou het alleen voor leer een zonde zijn en
voor tabak weer niet? Want tabak kan je I
over de grens brengea zooveel je wilt, maar
leer of zijde met. En dan zou er ook voor
Pruisen. een God zijn en een voor Rusland,
want wat hier toegestaan is, is daar verbo-
dea!"
Jan zweeg gedurende een paar oogenblik-
ken. Op dit argument was hij niet voorbereid
geweest Eindelijk begou hij weer, maar reeds
i^ts bedeesder:
Ja, maar daarom kan je't nog niet goed-
pratim. Het is nu eenmaal verboaen
Guzek wierp een medeiijdenden blik op hem.
„Dat komt ei-van, Jan, als je zoolang bij
de schoolmeesters bent geweest en het was
boog tijd dat ik je terugriep, want anders had
je nog meer zulke dwaasheden geleerd. Ver
boden?.... Maar die heeft die verboden inge-
steld? Alleen de twee hooge overhedende
Pruissische en de Russische.... En waarom?
Alleen omdat ze elkaar ergeren willenWant
anders zou het waaraohtig niet te veridaren
zijn, dat ze dat nu juist altijd aan de grens
vcrbieden, wat er aan den anderen kant in
tomea i» in een groat gesin groatwr, mite het
loon een behoorlij'k loon is. De kindertoeslag
zal de arbeider al« bedeeling gaan gevoelen.
Spr. betwijfelde ook of de huisvrouw er
zooveel beter aan toe zal zijn. Vele mannen
laten hun vrouw niet weten wat zij verdie-
nen.
Voor de arbeidersvrouw, die altijd goed
haar huishouding doet, heeft spr. de grootste
bewondering. Haar werk einaigt nooit, de
grootste zorg rust op haar. Daartegenover
staat de verantwoordelijkheid van den
man, die men nu op de gemeenschap wil
schuiven. De taak der vrouw die kinderen
baart en opvoedt, is zeker een taak die aan
de gemeenschap ten goede komt. Aan de
daarbij ontstane behoefte moet voldaan wor
den, maar op een andere wijze dan door kin
dertoeslag op het loon dat verband moet
houden met den gepresteerden arbeid.
Hierop werd de vergadering geschorst tot
half 8.
OEMENGD NIEUWS.
de
EEN OlNfTAARlDE VADER.
De arbeider B., te Ouddorp (Z.-H.), die
steeds met zijn vrouw in onmin leefde is er
dezer dagen. vandoor gegaan, na eerst zijn
woning te hebben verikocht. Het gevolg is,
dat de vrouw met hare kinderen, waaronder
eemige zieken, uit haar woning is gezet, en in
lucht onder een stuk zeildoek kam-
EEN WE STL ANDER VERM 1ST.
Ruim drie weken geleden is uit Haarlem-
meraieer een z,g. westlander vertrokken naar
Vreeswijk om zand te gaan laden. Het scheep-
je werd' bevaren door den 18-jarigen J. van
den Berg, uit het naburige Sloten en diens
14-jarig knechtje C. Slingerland uit Haar-
lemmermeer.
Tot diusver heeft men noch van het scheep-
je noch van de opvarenden iets vernomeu.
_Gedacht wordt aan een ongeluk.
lANDVERHUIZING NAAR CANADA.
De tot dusver geldende bepaling, dat
vreemdelingen (boven 18 jaar), die zich in
Canada willen vestigen, bij aankomst in het
bezit moeten zijn van ten minste 50 dollar
(voor kinderen naar verhouding) gedurende
de wintermaanden en de helft gedurende de
zomerlnaanden, is tijdelijk buiten werking ge
steld.
Bij regeerings-besluit is bepaald, dat van
15 Januari 1,1. tot en met 31 Maart a.s. die
bedragen aanmerkelijk hooger moeten zijn, in
verband met de in sommige streken van Cana
da heerschende werkloosheid.
Alle immigranten, behoorende tot de arbei-
dersklasse (geschool of ongeschoold) moeten
edurend'e't bovengenoemde tijdvak bij aank
omst in Canada in het bezit zijn van ten
minste 250 dollar, bovendien 125 dollar voor
de in hun gezelschap reizende echtgenooten
en voorts 50 dollar voor ieder kind (tusschen
5 en 18 jaar).
TALRIJKE KANONSCHOTEN.
Dinsdagmidaag even na 4 uur klonk uit
Belgig een groot aantal kanonschoten, kort
achter elkaar afgevuurd. Het schieten duurde
met eenige tusschcnpoozen wel 20 minuten.
Men vreest dat in Belgi6 weer een nieuwe
ramp, een doorbraak of zoo iets heeft
gehad
JEUGDIGE DIEVEN AAN-
OEHDUDEN.
iHlet is der pdlitie van Harlingen1 mogen
gelukkeni, de dieven te ontdekken van een
reeks diefstallen welke in' den laatsten tijd al-
daar gepleegd zijn. De aangehoudenen, de
een telegrambesteller, de ander barbiersleer-
ling, zijn nog beneden den leeftijld' van' 18
jaar. nerhaaldeliik is er ingebroken, waarbij
telkens geld wero vermist, zonder dat sporen
van inbraak aan de gebouwen te bespeuren
waren.
iDe jeuigdige dieven verdeden het geld aan
snoeperijen.
EEN NIEIFW TTNTIVERSTTEITSGE-
EOUW TE LEIDEN.
Voor het Leidache un'iversiteitagebouw zijn
drie of vier diozijn ontwerpen ingekomen,
waarvan niet 66n voldoet. Aan de inzendera
van een vijftal la aangeboden, hun ontwerpen
af te staan voor een vijfd'e van. het bed'rag der
uitgeloofde prijzen. Hot i8 niet vlieiead voor
die vijf, te vernemon, dat zij met hun all^p
•lechta het vijfde gede ;lte van iets bruikbaara
geieverd hebben.
LOONEN VAN RTLKSWERELEEDEN.
Aan een kennisgevinig van den afgetreden
Minister van Qorlog, Jhr. Alting von Geu-
aau, gedateerd 2 Januari jd. betreffende de
loonen van buxg«rwerklieden wordt het vol-
plaats
overvloed is. En als ik dan .spiritus naar Rus
land breng en leer naar Pruisen, wien doe ik
daar schade mee? Onze koning de goede
God schenke hem gezondhein en een lang
leven Nee, want die is rijk en die heeft
zijn belastingen. Dus wie dan?"
Jan Baginsky antwoordde niet. Hij was
langzamerhand gaan inzien dat het vergeef-
sche moeite zou zijn om tegen den sterk ge-
metselden dam van motieven in te rennen,
dien de oude man als verontschuldiging voor
zijn bedrijf had opgeworpen. Veel wat hij hem
had kunnen zeggen, zou hij waarsdhijnlijk
heelemaal niet begrepen hebben era hem ten
slotte misschien nog wel uitgelachen op den
koop toe, omdat hij steeds vasthield aan wat
hij bij de schoolmeesters had geleerd. In zijn
hart had hij een groot verdriet, dat hij die
hem raad en hulp zou moeten brengenj zoo'n
slecfate kerel was. Guzek nam echter zijn zwij-
gen voor toestemming aan en ging voort met
zijn philosophische uiteenzettingen. Over al
deze vragen had hij in zoo menig stil uur na-
edacht, als hij in zijn hut lag te rusten, en
uiten tegen de wanden de regen kletterde, en
het verheugde hem nu daarbij instemmnng te
vinden van iemand, die toch tot de geleerden
behoorde en in de gedrukte boeken kon lezen.
„Dus ik zeg maar, dat zijn allemaal van
die nieuwe modes, die sinds eenigen tijd in
het land gekomen zijn. Bijvoorbeeld nu weer
met dat visschen. Zoolang de Baginsky's aan
het Raygrod-meer ziten hebben ze gevischt,
met fuiken of hoe dan ook, al naar ze maar
wilden, en niemand heeft zich daar ooit om
bekommerd. En nu heeft je moeder ineens een
papier gekregen van den landraad, dat ze
niet meer mag laten visschen, want dat de re-
geeiing het meer wil verpachten. Je moeder
gaat natuurlijk naar den advocaat, ze gaat
een proces aan en betaalt in e&i keer zooveel
onkosten. dat ze daar een heel jaar lang visch
voor had kunnen koopenDus nu vraag ik
gexitiu ontleend:
Met buitenwerkingstelliag van all# k»-
ataande bepalingen omtrent loonen van de
onder het Departement van Oorlog rosaortee-
rende rljkswerklieden wordt met ingang van
1 Januari 1920 voor alle werklieden een nieu
we loonregelinig inigevoerd1, welike een tijdelijk
karakter drangt.
De grond'trekken van de nieuwe loonrege-
ling zijn de volgende:
a. De standplaatsen der weirklieden wor
den inged'eeld in klassen, met afzonderlijke
loonbedragen voor elke klasse van gemeenten.
b. De werklieden worden ingedeeld! in
loongToepen.
c. Aan alle werklieden wordt weekloon
toegekend. Dit loon .geldt voor een werkweek
van 6 dagen en 45 uren.
d. De loonen worden periodiek verhoogd1,
althana indien ijvor, geschiktheid! en gedrag
daartoe aanleid'inig geven.
e. De periodieke loonsverhoogingen hou-
d'6n voor de volwassen werklieden (d.z. de
werklieden van 23 jaar of ouder) verband
met den d'iensttijd, voor de jeugdige werk-
krachten met den leeftijd. Ten aanzien van
de berekening der loonen van vrouwelijk per-
sonoel gelden afzonderlijke bepalingen.
De loonen en derhalve ook de periodieke
verhoogingen zijn voor vaste en losse werk
lieden gelijk. Het beginsel, dat een los work
man steeds 66n periodieke vwhooging op dan
vaaten workman v66r heeft, wordt dus prij*
gegeven.
Voorts geldt bij deze nieuwe loonregeliug,
dat de dienatjaren, welke na het bereiken van
het 23sto levensjaar als vast of los workman
in 'e Rijks d'ienst zijn vervuld (onverachillig
of die vorige dienat tijd al' dan niet is doorge-
brachtbij een onder het Departement van
Oorlog resaorteerende inrichting), voor toe-
ikenning van de periodieke verhooging in aan-
merking komen.
Speciaal met betrekking tot het Staatabe-
dirijf der Artillerie-Inrichtingen wordt verder
nog bepaald1, dat aan de werklieden, die zich
door bekwaamheid, ijver en geschiktheid1 bij-
Bonder onderscheiden door de directie buiten-
gewone loonsverhoogingen kunnen worden
toegekend.
Voorts genioten d'e ploegbazen, voorlieden,
cii'troleurs en hulpopzichtera bij de Artille-
rio-Inrichtingen ten minste 0.90 per wedk
dan do werklieden der categorie, uit
welke zij' zijn voortgekomen.
WijdeTe wordt bij do Artillerie-Inrichtingen
te llembrug aan de volwassen werklieden
1.80 en aan do jeugdige werkfkrachten
0.90 per week toe, lrfjnd als buitengewone
vergoeding wegens de gei'soleerde ligging der
fabrieken.
De in de voorgaande drie zinsneden bedoel-
de loonsverhoogingen maken; zoolang zij
worden genoten, een deel van het ..tudloon"
uit en worden dus ook in rekening gebracht
biji de toe'kenning van ziekte-uitkeeringen,
overwerkgeld, enz.
Hiervoren werd reed's opgemerikt, dat de
nieuwe loonen zijn berekend op een werkweek
van zo8 dagen. Dit eluit in zich, d'at eventu-
eele Zondagsarbeid voor werklieden van alle
categorieen steeds ala overwork moet worden
bezoldigd. Om de toekennlng van overwerk
geld voor Zondagsarbeid tot een minimum te
bepanken is bepaald, dat van de werklieden
wier diensten op den we'kelijkachen rustdag
bepaaldelijk niet kunnen worden gemist, ala
regel ten hoogste twee uren arbeid op Zondag
mag worden gevergd. Van deze bepaling kan
alechts met machtiging van 't Departement
van Oorlog worden' afgeweken door de Hoof-
den van die inriohtingen1, bij welke met twee
uren per workman en per Zondag abaoluut
niet kan worden volstaan.
De aandacht wordt er nadrukkelijk op ge-
vostigd, dat de loonsverhoogingen, welke van
deze regeling een gevolg zjjn, zullen worden
taruggevordard, wanneer de Staten-Qeneraal
hunne goedkeuring aan de betreffende weta-
ontwerpen mochten onthouden.
GEEN ANTMO.
In Delft bestaat reeds geruimen tijd een
vacature voor hoofd van school la. Ter ver-
vulling van deze vacature werd in December
benoemd de heer E. J. Viaser te Vlaardingen,
die evenwel de benoeming niet aanvaardde.
De oorzaak van dit bedanken was. dat hier
intusschen het percentage van d'en hoofd'elij-
ken omslag werd vastgesteld, wat ala scbrik-
beeld werkte. Than® hebben ook no. 2 en no.
3 der voordracht bericht gezonden, dat zij
met voor een eventueele benoeming in aan-
merking wenschten te komen.
Delft is gerangschikt onder de gemeenten
le klas, maar door de hooge belastingen kan
een ambtenaar in een gemeente 2e 'klasse
dikwij'ls meer verdienen.
je voor wien heeft de lieve God het water ge-
schapen en de vischjes erin? Voor de lui die
aan dat water 'hun grond en hun goed hebben
liggen of voor de regeering? Maar de regee-
ring komt me daar even het visschen verbie-
den, en zegt, als je het doet, kom je in de ge-
vangenis! Met het bosch hebben ze al lang
net zoo gedaan en wie daar een splintertje uit
haalt, omdat hij eten wil koken of het in zijn
kamer niet al te koud wit heibben, die krijgt
suhiet een boschwachter op zijn dak, die zijn
naam opsdhrijft, en dan kan je gaan zitten
of je komt in een werkinridhting. Dus nu
vraag ik je, en je hebt toch meer in den bijbel
gelezen dan ik, heeft de lieve God niet het
bosch en het water voor alle menschen ge-
schapen, zooals de lucht en de aarde? En wat
dan, als de regeering het in't hoofd krijgt
om ook de lucht te verbieden, zooals ze nu al
het bosch en het water verboden heeft, ga je
dan gehoorzam zijn en maar ineens met ade-
men ophouden?"
„Nu ja, maar dat zou onzin zijn," zeide
Jan.
„Nu, en is dat andere dan g&n onzin?"
Waarom zou ik, als ik honger heb, me niet een
reebokje mogen schieten, of als ik't koud heb
niet een stuk droog hout mee naar huis ne
men Met het smokkelen is het even zoo. Dat
zijn maar wetten, die door menschen uitge-
dacht zijn, en als ik het eenmaal afleggen ga,
dan-zal ik rustigjes voor den Lieven Heer ko
men, want tegen dens geboden heb ik niet ge-
zondigd
Guzek sdhonk zidh een glaasje brandewijn
uit de kruik in en goot het als ter bekrachti-
ging van zijn woorden, in 66n teug naar bin
nen.
„Komaan, drink ook eens, Heertje! Dat is
gezond en van't Broek af komt er tegen zons-
opgang een kwaden damp naar hier.
Wordt vervslffA
1
