isi Cut
D& UidamsclB wssk.
Honderd Ebb eo TviDtlgsto Jiargug.
Zaterdag 21 Februari.
Ben dreigend gevaar yoor
ouzo kooliireken.
1 ih t ILLJhi 1 0 A.
JL>e Hoove in 't Broek.
Het Noordelijk deel onzer provincie is bet
laud van de kool.
Op de lagere school hebben wij dat al ge-
leerd.
Er groeit kool in dt breede bouwlanden
rond de Langedijken, Koedijk en zoo vele an-
dere welvarende Noord-Hollandsche dorpen,
er groeit kool in honderdduizenden kilo's, in
roode, gele en witte kleuren en die kool is het
kostbaarste bezit van onze bouwers, die er
niet alleen het binnenland maar ook het bui-
tenland telkeu iare weer vele volgeladen
schepen en vele lange wagontreinen van to&
zenden.
Met den koolbouw en die van vroege aard-
appelen, maar voornamelijk met den kool
bouw, is de welvaart van talrijke Noord-Hol
landsche dorpen ten nauwste verbonden.
ben goed auoljaar, ecu ruim alzetgebied en
behoornjke prijzen doen het den bouwer
goed gaan en wanneer het den bouwer goed
gaat, profiteeren daarvan zijn arbeiders en
daardoor de geheele gemeente.
De koolen zijn in het laatst van het vorige
jaar bij duizenden en duizenden van de vel-
den gebaald en als gele, roode of witte
„kaasjes" in breede en hooge rijen opgesta-
peld in de lange, goed geventiletrde schuren
Daar ligt het product van een jaar van
noesten arbeid, van een jaar van zorg en in-
spanning, en met het van den akker halen der
koolen is het werk nog geenszins gedaan,
want kool hoe vreemd dat ook klinken mo-
ge is een levend wezen, een landbouwpro-
duct dat voortdurende zorg en oppassing
vereischt, om niet aan een ongeneeslijke ziek-
te ten onder te gaan.
De kool rot bij te lange bewaring. En
voortdurend moeten de koolen in de schuren
een voor een wordeq nagegaan en van de
aangetaste bladdeeltjes bevrijd worden.
Eerst zoo kan men het product gaaf en ge-
zond houden en eerst op die wijze ook is net
mogelijk, dat voedingsmiddel van algemeen
gebruik eenige maanden te bewaren.
Men heett als altijd in de kooltelende dor
pen ook dit jaar weer zijn uiterste best ge
daan en een.flinke oogst is daarvan het ge-
volg geweest.
bommige dorpen, zooals Broek op Lan-
gendijk, hebben in hoofdzaak gele, andere,
zooals Koedijk, hebben roode koolsoorten ver-
bouwd. Dat hangt in vele gevallen van vraag
en aanbod, maar ook van den grondsoort at.
Maar welke kleur de kool ook hebben
moge en ongerekend de omstandigheid, dat
de roode kool de grootste verkoopswaarde
schijnt te bezitten, het feit blijft bestaan, dat
er momenteel een enorme hoeveelbeid kool
als particulier. bezit der bouwers in de voor-
raadschiiren op den verkoop ligt te wachten.
Er is een hoeveelheid zoo groot, dat het
binnenland er geen behoefte meer aan heeft.
Trouwens, de Provinciate Commissie van
de veilingen in Noord-Holland bepaalt het
kwantum dat daarvoor ter veiling mag wor
den gebracht.
Er blijft dus als afzetgebied, zooals ook in
andere jaren, het buitenland over.
Oostenrijk, maar vooral Duitschland, zijn
de landen die onze kool koopen en daarnaast
Engeland en Amerika, ofscnoon de hooge
vrachtprijzen en de verzending per krat, het
laatste gebied niet allereerst voor het betrek-
ken der Hollandscbe kool in aanmerking
doen komen.
De bouwer, die in zijn voorraadschuren
zijn duizendene gave en met zorg gekweekte
koolen overziet, weet, dat over een week of
vijf dat gansche bezit door bederf waardeloos
zal zijn geworden.
De kool moet dus weg.
Maar het binnenland heeft er geen be
hoefte aan.
En voor het buitenland is den bouwer de
pas afgesneden.
De thans uitgebroken staking der haven-
arbeiders maken levering voor Amerika en
Engeland onmogelijk en Duitschland, het
25)
Maar Daniel Bogdan hoorde zijn vader
rustig aan, gaf hem in alles gelijk, en den-
zelfden avond zat hij toch weer in de mooie
kamer van het houtvestershuis, zag zwijgend
toe, hoe Leentje Holder het vlas met haar fij-
ne vingertjes zat te spinnen en liet zich door
de moeder net zooveel uithooren als zij maar
wilde. Alleen kwam hij tegenwoordig in't ge-
heim en gaf bij zijn vertrek aan het personeel
in ihet houtvestershuis geld, opdat ze over die
bezoeken zwijgen zouden, want zijn vader was
niet te vertrouwen. Die was wel zoo handig
om bijv. in het voorbijrijden op den landweg
den knecht uit het houtvestershuis aan te hou
den en zoo bij zijn neus langs te vragen:
„Zeg, komt mijn Daniel nog altijd bij jul-
lie opbezoek
Daar moest ie dus bijtijds rekening mede
houden en ook thuis iederen keer v66r net weg-
gaan een gesbhikt praatje bedenken. Want
dom als zijn vader geloofde, was Daniel toch
nog niet (heelemaal en als zijn eigen vernuft
niet toereikend was, vroeg hij zijn aanstaande
sdhoonmoeder om raad. Hij had het zich nu
eenmaal in het hoofd gezet, dat de kleine Le
na van den houtvester zijn vrouw moest wor
den destijds toen hij bijgewoond had, dat zij
op Pailm-Zondag in de kerk bevestigend
was. Temidden van de andere meisjes die alle
bijna een hoofd grooter waren, zag zij pruit
als een engeltje aat in haar wit kleedje regel-
recht uit aen hemel was neergedaald. En
toen zij voor het altaar trad en met haar fijn
stemmetje haar geloofsbelijdenis opzeide
toen was het over hem gekomen en het haa
ham *inH« nifit mat* lasgsUtan. Rinrte A*i*n
tx/to) slzetgei&si, d&t m Zzxmsz liEee g&-
ruiken kon wat in het binnenland niet ge-
plaatst werd, is onmachtig tot koopen.
Duitschland is machteloos en de marken-
koers belet iedere handeisovereenkomst.
Duitschland kan slechts op crediet koopen
en onder de bouwers zijn er zeer velen, die
dit crediet onmogelijk kunnen geven, willen
zij hun eigen onderneming door gebrek aan
bedrijfskapitaal niet ten gronde zien gaan.
Hier is het groote gevaar, dat de welvaart
van onze koolbouwende streken bedreigt.
Zal men Duitschland al dan niet op cre
diet leveren
Het eerste beteekent voor vele kleine bou
wers een ramp, het tweede zal slechts tot ge-
kilo's volksvoedsel als waardelooze rommel
op den mestvaalt worden gesmeten.
Er is honger in middel-Europa, er is ge
brek aan het allernoodzakelijkste.
Er is overvloed van gezond volksvoedsel
in de Noord-Hollandsche koolstreken en men
wil niets liever dan al dit overtollige vofedsel
zoo spoedig mogelijk naar middel-Europa
zenden, maar er is nog een valuta- en een
crediet-kwestie en het gevolg daarvan is, dat
het gevaar dreigt. dat al dit menschelijk
voedsel, bij gebrek aan afnemers, naar ae
mestvaalt verhuist.
En met deze voedselvernietiging verdwiint
de welvaart van den koolboer, gaat zijn be-
drijf ten gronde, worden zijn arbeiders wer-
keloos en zullen armoede en gebrek hun in-
trede doen.
Er wordt reeds kool naar de mestvaalt ge
bracht, er zijn reeds werkeloozen, die zich
om ondersteuning aanmelden.
Hoe is deze dreigende ramp van onze kool
streken af te wenden?
De regeering stelt een crediet van 200
millioen voor Duitschland in uitzicht, waar-
van 60 millioen bestemd is voor aankoop
van voedselvoorraden.
Maar de regeering verstrekt dit crediet
zonder daarbij bijzondere wenschen kenbaar
te maken, wat Duitschland daarvoor moet
aankoopen.
Met ten millioen van deze zcstig waren de
koolboeren uit den brand.
E6n millioen is voldoende om de kool van
Noord-Holland naar Duitschland te brengen
om in Duitschland den honger van duizen
den te stillen, om in Noord-Holland den on-
dergang van vele nijveren tegen te gaan.
aar de regeering wil geen bestemming
der gelden aangeven.
En bovendien zal de credietverleening zoo
laat in het voor jaar tot stand komen, dat de
koolboeren er niet meer van profiteeren kun
nen.
Kaas en andere producten kan men een
ijdie bewaren.
De kool verrot.
Zij moet weg, hoe eerder hoe beter.
En de bouwers hebben garantie voor
crediet noodig.
het
Als de regeering slechts ten milliosn
vooraf voor hen wilde garandeeren, waren
alle partijen geholpen.
En als de regeering niet belpen kan, dan
zijn er nog kapitaalkrachtigen in den lande,
die hier te zamen de reddende hand kunnen
uitsteken, dan ziin er ten slotte nog tal van
comite's, die gelaen en goederen voor de
hongerende streken verzamelen en die een
deel van die gelden kunnen besteden aan het
aankoopen en verzenden van onze kool naar
de hongerende landen.
V66r wij verder gaan willen wij even on-
zen dank betuigen aan de heeren J. Bolde-
wijn, J. Zwetsman en W. de Oeus, bestuurs-
leden der Tuinbouwvereeniging „De West",
ben evens aan de heeren C. Bos en Stam, al-
en te Koedijk, voor de welwillende wijze,
waarop zij ons bij oozen tocht naar het kool-
and de gewenschte informaties verstrekt
hebben.
De Tuinbouwvereeniging, gevestigd te St.
Prancras, en tal van vereeaigmgen in den
omtrek verzochten den Minister van Land-
Douw om steun.
Een commissie hit het Centraal Bureau
van de Veilingen in Nederland heeft bij den
Minister tevergeefs voor de belangen der
koolboeren gepleit.
dag was hij begonnen met des avonds naar
Plugossen te gaan, den houtvester Holder ge-
duldig aan te hooren als die over zijn tallooze
ziekten vertelde en de middelen die hij ertegen
gebruikte en daarbij af te wadhten dat einde-
"ijk de deur openging en kleine Leentje zich
met naaiwerk of het spinnewiel aan tafel
zette.
Dan keek hij met zijn groote ronde oogen
ernstig naar haar en was tevreden, al lachte
ze ook om hem en al krulde ze ook inenig-
maal haar kleine neusje, als ihij zich voor t
>ezoek juist een erg mooi gemaakt had, zoo-
dat hij bij het uitgaan dach dat hij haar nu
wel bevallen zou. Eindelijk zou het toch wel
zoo komen als hij het zich had ingedacht,
want haar moeder was op zijn zijde en hielp
iiem. En zijn vader liet hij maar rustig praten
en voor ham aauzoeken doen. Met geweld kon
die hem toch niet voor het altaar sleepea en
vrijwillig ging hij toch niet.
an den dag af dat hij naar het houtvesters
huis ging was hij een heel ander mensch ge
worden. Vroeger had hij met zijn broems in al-
e mogelijke herbergen rondgehangen, was
)ij iedere vechtpartij tegenwoordig geweest en
lad geen meisje rustig over.de dorpsstraat la-
ten gaan. Toen zijn broers hem utilachten dat
hij door die verliefdlheid op het kleine hout-
vestersdochtertje heelemaal bekeerd was, ran-
selde hij ze eens flink af.
En dit middel om zich te laten gelden,
sdheen ook goed voor de liefde te zijn, want
toen hij's avonds in het houtvestershuis zich
door vrouw Holder liet uitvragen wat er al
zoo dien dag bij hem thuis gebeurd was, had
de kleine Lena niet geladhen zooals anders,
maar hem met haar donkere oogen zoo bij-
zonder aangeksken, dat het hem koud en
warm over aeu rug was gegaan. En bij het
afsdheid nemen had zij geduld, dat hij haar
bij ds hand nam an haar kleine vingera en
21T hseh: mans ia DaSbdiiacdi cewerkr, dat
de Duitsche regeering waarschijnlijk bereid
gevonden zal worden tot ainame der kooL
maar met storting van het geldl tot 1 April
1921 op Duitsche banken.
De bouwers worden tot deze regeling ge-
dwongen, hoewel die van Koedijk waar de
roode en meest waardevolle kool verbouwd
wordt het sterkst geprotesteerd hebben.
Maar er blijft ten slotte de keus tusschen
levering op crediet of algeheel verlies door
verrotting en1 dan denkt men aan het oude
Holiandsche spreekwoord van het halve ei en
de ledige dop.
Don^rdag verwachtte men in Broek op
Langendijk de afwikkeling der transactie en
na ae verstrekt; uitvocrbewilii^flng werden
deze week reeds een hoaderdtal wagons gele
kool verzonden.
Thans is de laatste hoop der kleine bou
wers op de hulp van onze regeering geves
tigd, om bij deze credietverleening ae risico
over te nemen en den bouwer zoo spoedig
mogelijk aan zijn geld te helpen.
Gebeurt dit niet, dan zullen de boeren-
leenbanken niet in staat zijn alien te helpen,
dan zullen er voor vele bouwers slagen val-
len, dan komt er werkeioosheid en armoede
met mindere productie in de naaste toekomst.
Het zijn donkere dagen, die onze koolbou-
wers thans dooaieven.
Moge ook voor hen na deze dagen het
zonnene van geluk en welvaart weer spoedig
door ae grijze wolken komen kijken.
Kleereaoper, is
VIII.
Dr. Willem Roy aar ds in den
Stadsschouwburg. De slaking der
transportarbeiders en de OnthuL-
Lingen van het Handelsblad. len-
toonsteliing „Het tiuis en tijn in-
richting. Oude Aziatische Lunst
collecUe-Kleykamp in Arli).
Willem Royaards komt dus in den stads
schouwburg 1 Althans als de Gemeenteraad
zich vereenigt met het voorstel van B. en W.,
dat op zijn beun weer gebaseerd is op de corv-
clusie van het rapport der Raadscommisaie
van hijstand voor de zaken van kunst. Dat
wil zeggen: de conciliate van de meerderheid
der commissie. De „grootst-mogclijke" meer
derheid van die commissie t. w. de Voor-
zitter, Burgemeester Tellegen, en de leden:
mevr. W. Asser—Thorbecke, H. J. C. van
Fienen, W. H. Vliegen en B. Th. de Wolf
is voor Royaards j de „kleinst-mogelijke"
minderheid, het lid A. B.
voor Herman Heijexmans.
Het is een resultaat van den arbeid der
commissie dat wel voor de hand lag, vooral
nu Eduard Verkade zich uit de rij der mede-
dingers naar de hand van de schoone had te-
ruggetrokken. Men kan zeggen dat de con-
clusie der commissie de publieke meening
vertolkt en die van de pers. En kon het an
ders? Royaards is, meer dan wie ook, een
vernieuwer van het nationaal tooneel ge
weest. Men denke vooral aan de wijze waar
op hij Vondei, Vondei's dichtkunst, weder tot
ons volk heeft gebracht. („Adam in Balling-
schap," „Lucifer" en „Gijsbregbt van Aem-
8tel"). wij cursiveeren: vooral. Want de
groote verdieusie van Royaards is juist zijue
veeizijdigheid. Terecht kont Royaards in zyne
soflicitaue er op wijzen, dat d. N. V. „Het
Tooneel" er in den loop der jaren in slaagde,
belangsteliing te wekken. zoowel voor wer-
ken der Middeleeuwen, als voor Hooft, Von
dei, Shakespeare, Tolstoi, Beaumarcuais,
Moliere, de Balzac, Goethe, Shaw, Strind-
berg en de Fransche komedie, ter wij 1 ook
enkele tooneelwerken van Nederlandsche
auteurs een plaats op het repertoire vonden.
En de commissie herinnert in dit verb and aan
„Oedipus," „Midzomernachtsdroom," en
Driekoningenavond," „Mercadet" en Jcnk-
vrouwe de la Seigltere." Zij had er getust
ook den „Faust"aan toe mogen voegeo.
Dit alles overwegende, en eigen herinne-
rmg aan genoten schoonheid iatende wer-
ken, is men een oogenblik geneigd er zich
over te verwonderen dat het oordeel der com
missie niet eenstemmig is geweest. Maar le-
zing van de Nota des heeren Kleerckoper
geeit al spoedig de verklaring. Zij drui.pt van
de politiek!
De heer Kleerckoper had gaarne den $0-
ciaal-democraiisthen tooneel-schrijver Heij-
ermans, den pavtijman dus, op het Leidsche-
plein gezien, omdat zij van dezen politieke
propaganda op de planken van aen stads-
heelen tijd tussahen zijn grove knuisten hield...
Een aiideren keer, toen hij vertelde, dat zijn
vader voor hem naar de hoeve van Rasum
wou gaan om een vrouw, toen had zij hem bij
het weggaan tot aan de deur gebracht, en had
stil toegeiaten, dat hij ,zijn arm om haar been
slocg en haar alleriei teedere woordjes in
haar kleine oortje fiuisterde. Maar teen hij
haar ook wilde kussen, had ze zich als een
katje iosgemaakt en was de kamer weer inge-
vlucht. Dat 'had echter dien avond aan zijn
gellukzaligheid gee;; afbreuk gedaan.
Op den terugweg was net hem steeds te
moede geweest als moest hij uit voile borst
zingen en sdhreeuwen, en toen hij in de Ba-
ginker herberg nog licht zag in het vooxbii-
gaan, was hij naar binnen gegaan en had al
les wat wilde mes rinken op donker bier en
brandewijn getracteerd tot aan het krieken
van den dag
Zoo ging het met zijn stille vrijage al bijna
naar het derde jaar toe, en hij had het met
zijn harden kop doorgezci, dat hij zich terecht
als Leentje Hcikters' stille verioofde kon be-
schouwen. Weiiswaar had zs hem nooit meer
verliefdheden toegestaan na dien avond, maar
zij ladhte niet meer om hem en liep ook niet
meer uit de kamer weg als hij met haar moe
der ging overleggen hoe hij net't beste kon
aanleggen om het met zijn vader in't reine te
brengen. Dat wil zeggen, hij deed zelf niet
mee, maar zat Leentje aan te kijken en hoorde
toe hoe vrouw Holder over haar naaiwerk
faeen hem aldoor maar weer uiteenzette dat
daarvoor het kotnende oogflf^cst de beste ge-
legenheiid was. Dan moest hij voor de oogen
van alle menschea Leeutje voor alle andere
meisjes ten dans vragen en later, aan de ta
fel van zijn ouders brengen. Misschien dat
zijn vader zich daardoor overrompelen liet,
en liever ja zeide, dan de andere boeren te
toonen, dat in zijn huis ieta tegen zijn zin ge-
Tanr3s±7:, ©s 'Sfe
hij hem telkens weer aan. Maar, zooaxi ce-
zegd, hij blijft daarmede alleen ataan! Zelfa
zijn partjjgenoot Vliegen valt hem niet bij.
Die verlangt, mfet de meerderheid der com
missie, de kunst om de kunst „L'art pour
l'art"
Sinda Zaterdagmiadag &n uur ligt bet le-
ven in onzen haven (en dien te Rotterdam)
stil. Niemand weet voor hoeveel dagen, of
weken of maanden. Want patroons en ar
beidera schijnen bet conflict „tot het bittere
einde" te willen uitvechten. Met koortsacbti-
gen ijver was er de laatste dagen gewerict
om nog zooveel mogelijk schepen ..zeilree"
te maken.
En gedeeltelijk is men daarin gealaagd.
Vandaar dat in de eerste dagen van deze
week nog een aantal schepen onze haven ver-
laten hebben. De andere liggen nu, als vleu-
gellam, voor de kaden en eene benauwende
stilte beersoht in bet geheele havengebied.
De loodsen zijn gesloten; de kaden verlaten.
En de armen der groote kranen rusten.
Op de Eilanden (Kattenburg, Wittenburg
en Oostenburg), het woonkwartier der boot-
werkers, is het daarentegeu eene ongewone
drukte. Het is er vol van rondslenterende,
samenscholende bootwerkers, en telkens rij-
den patrouilles politic/ marecbaussee en ca-
vallerie been en weer. Voor het politiebureau
Kattenburg verdringen zich de mensphen die
om de een of andere red en een doorlauugsbe-
wijs voor het havengfbied noo;jjg hebben. De
bijzondere ligging van het Amsterdamsche
havengebied ten opzicbte van de Btad maakt
het nameliik mogelijk dat geheele gebied te
isoleeren. En de politie maakt van die om
standigheid natuurlijk gebruik om de spora-
disch- werkenden te bcschexmen. Dat is*ech-
ter maar een heel klein troepje, een onbedui-
dend deel van de circa 6000 Amsterdamsche
bootwerkers.
Van deze zesduizend zijn er ongeveer 4000,
dus tweederden, aangesloten bij de Federatie
en 2000 bij den (Modernen) Bond. De Fede-
ratie-mannen zijn dus te Amsterdam veirre in
de meerderheid. Te Rotterdam schijnt de ver-
houding echter anaers te ziin, en van de
Maasstad uit geschiedt de hoofdleiding.
Intusschen kan er, naar men weet, niet
meer van 6en eensgezinde stakingsieiding
worden gesproken. He hoofdbestuur van den
Centralen Bond van Transportarbeidera
heeft Maandag 1.1. besloten niet mee te wer-
ken aan de samenstelling van een gemeen-
schappelijk stakingcomite, en dit in verband
met de zoogenaaende onthulliagen van het
Alg. Handelsblad.
Men weet welke ontbullingen ik bedoel.
Aan den vooravond, of liever of den morgen
van den dag (Zaterdag l.l.) dat de stakm
zou uitbreken, beeft dat blad sensationeel
mededeelingen gedaan omtrent eene, in bet
begin dezer maand, te Amsterdam gehouden
geheime conferentie van ,,de Derde Interna
tionale," die van Lenin, net sensationeele in
verband met de staking der transportarbei
ders was, dat aan die conferentie is deelge-
nomen door den Vooiziiter (Bouwman) en
den Penningmeester (Sneevliet) van de Ne
derlandsche Federatie van Transportarbei
ders. Terwijl in het Manifest dat Bond as
Federatie tot de Burgerij an Nederland heb
ben gericht, was meegedeeld dat deze sta
king van de zijde der werklieden een strijd
was om hooger loon, en om niets anders dan
hooger loon, was uit de aanwezisheid der
heeren Bouwmaa en Sneevliet in ce vergade-
ringen der Derde Internationale, en uit de
daar met hunne medewerking genomen be-
sluiten, af te leiden dat het hun uitsluitend
te doen was om de revolutioaaire propagan
da: lees: de Revolutie!
Dat is niet eene gevolgtrekibng van ons,
maar van de leiding der moderne arbeiders;
in de eexsie plaats van het partijorgaan der
sociaal-democrateu: Het Volk." „Tot giste-
ren," zoo schreef het blad Zaterdagavond,
\,,hebben wij uit voile overtuiging dc moderne
arbeidersbeweging aangespoord, met al
haar energie en offer vaardigheid zich te
scharen naast de strijdende transportarbei
ders, met hen ePn van geest en van doel.
Heden kunnen wij dit met dezelfde vrijmoe-
d/gheid niet doen. De eenheid van doel: het
breken van/leu machtswaan der werkgevers,
is gebleven: of echter de eenheid van geest
nog kan bestaan, is voor ons, laten wij het
zacht zeggen: twijfelachtig. En verder:
„Wij aarzeien niet, net iieer te schriiven, dat
zij (dat zijn: Bouwman en Sneevliet, W.)
daarmee het hun toevertrouwde belang der
betrokken arbeiders hebben verkocht en ver-
raden; dat zij de leiders van den modernen
bond hebben bedrogen; dat zij een dubbel
spel Bpelen, en dat eenheid van geest tus-
sdiiedde. Dat zij met Leentje zouden worden
uitgenoodigd, daar zou zij wel voor zorgen.
Zij bradht dan moeder Bogdan kort tevoren
een bezoek, begon ovei den zegen vat? de oogst
te spreken, die nu gelukkig in de schuren was
en dan kon de toekotnstige aanvenvante wel
niet anders doen, dan haar met haar dochter
ook op belt oogstfeest vragen, want het was
een oud gebruik, dat wie over het oogstvieren
sprak er ook bij uitgenoodigd moest worden,
anders was het volgead jaar de oogst slecht.
Daar was Daniel het geheel mee eens, voor
al omdat hij daar niet veel bij had te zeggen
en ook Leentje scheen het zoo goed te vinaen
Zij zeide wel niet ja en met necn, en ze had
ook de eerste keeren, toen haar moeder er
over begon een beetje gehuild, maar ze zou
hem zeker niet laten staan als de muziek voor
aen eersten dans speelde en hij dwars over de
deel kwam om haar te vragen. En ate hij toe-
keek hoe zij bij de uiteenzettingeu van haar
moeder rood werd en het gezichtje dieper over
haar werk boog, dan zwon hem net hart in de
borst en het dacnt hem een kdr darspel om den
stonn te trotseeren, die na het vertrek der gas-
ten zoo stellig zou komen als het Amen na
een preek.
En ten slotte zou zijn vader or .wel voor
zorgen, dat daarbij het coodige gesproken
werd. Hij had verder niete te zeggen dan:
„Doe wat je wilt vader, sla mij voor mijn part
dood, maar van het meisje laat ik niet af
Zoo was alles afgesproken, de dag wan het
oogstfeest kwam oacer at na --r
Want reeds was de "og ,,e ge.aid en toen
ate een bliksemstraal uit een hdldere hemel,
was het ongeluk gekomen en. hid Leentje ver-
klaard, dat ze liever in bet water zou sprin-
komen.
en
liet. Maar moeder had hem gezegd, dat wa
ren meisjesluimen, die verder niete beteeken-
men, waar hij met den ouden houtvester zat
zich diens ziektegesdhiedenissen \rerteHen
flict niet kan tx#tsao" Hadeiyk:
door ia de kracbt vsn bet verzet teges den
lang van te vorea beraaxade© patroonaaan-
val bedenkciijk verzwakt; de voile verant-
woordelijkheid daarvoor dragen de politieka
intriganten, die meenen, over de arbeidera-
massa'a in net gebeim te kumxen be v.hikkes
Tot zoover over de ontbullingen in ver
band met de bootwerkersstsldng Nu nog
ieta over die onthullingen zelve Is de rttste
plaats dit. Dat de politie over een groot eo
belangrijk dossier schijnt te beschikken.
Naar men hierterstede weet te vertellen is zi|
daaraan op twee manieren gekomen. Aan-
vankelijk zijn de zittingen der Derde Inter
nationale" in een bekend vergaderlokaal ge
houden. In betzelfde gebouw zijn kantorec
politie in een dier
van de Bolsje-
eene toevallj-
;e omstan
ie aanw
toen naar ae waning van frol. Mazmourr
op den Koninginneweg. Voor een ander ded
zou de politie haar wetenschap omtrent he»-
geen door de Derde Internationale besloten
is, geput hebben uit de papieren van een
door naar eearresteerden* en gelouilleerden
Lenist. Dit nad een heel verslag van de han-
dtlingen van de conferentie bij zich.
Voor de waarbeid van dit verhaal kan ik
natuurlijk niet instaan. Ik geef bet gelijk bet
is; als een „on-dit."
Hier in Amsterdam is de „Derde Interna
tionale" dagenlang het onderwerp van veler
gesprekken geweest: vooral in de .-gegoede*
v/ijk van Amsterdam; net Willemspark-
kwartier. Tot dusver beschouwden velen bet
Bolsjewisme ate eene ziekte, ergens heel acb-
terin Europa, waaraan hierteiande alleen
Wijnkoop en consorten leden Maar de meda
door het Handelsblad gepubliceerde presen-
tielijst van de conferentie bevat ook namea
van een Amsterdamsch hoogleeraar ate prof.
Mannoury en van eene schnjfster ate Augus
ta de Wit En menigeen heeft in verband
hiermede in het begin der week eene koudt
rillang langs zijn of haar rug voelen gaan.
De Nederlandsche Vereeniging van Huia-
vrouwen, afdeeling Amsterdam, heeft bet
plan opgevat van 1 Mei tot 7 juni a.s eens
tentoonstelling te houden in het Paleis voor
Volksvlijt. Alles wat de industrie reeds heeft
uitgevonden om de wooing op eenvoudige en
wemig bewerkelijke wijze te verbeteren m to
verfra'aien, zal daar worden geixposeerd. En
waar m de toekomst wellicht hei gebrek aan
hulp in de huishouding zal toenemeo, zai
hier getoond worden, boe met wemig moeits
en zorg de waning in orde gebracht kan
worden.
De tentoonstelling zal worden gehouden
in den geheelen reenter vleugel van bet Pa
leis, dat in verband hiermede gebeel geres-
taureerd wordt. Wat wel noodig wes! Want
Sarphati's stichting was tijdens den oorlog,
teen zij ate kazerne voor onze soldaatjes
diende, duchtig „uitgewoond." De eersts
zaal, de zoogenaamde Papus-zaal aan ds
zijde van het Fredertksplein deze zaal
heet nog altijd zoo in den volksmond naar
den beroemden hongerkunstenaar zal tot
ontvangBtzaal worden ingericbt De groote
zaal wordt gebeel betimmerd, onder leiding
van de architecten Heineke en Kuipers. Hier
komen circa 200 stands, bevattend de volgen-
de artikelen: smpublementen, verwartmng?
en verlichtingsartikelen, sanitaire artikdeo,
huishoudelijke artikelen, glas- en 'tardewerlc,
voedings en genotmiddelen, kunstnijverbdd,
goud- en zilverwerken, mode-artikelen eo
coniectie, tricotages-lingeries, luxe-arcikeleu
en lederwaren, benevees afzonderlijke stands
voor sport-artikelen, speelgoederen en
den arbeid.
De tentoonstelling zal verdeeld worden in
vijf afdeelingen:
lo. eene uuisboudelijke afdeeling voot de
aieuwste uitvindingen of verbeteringen ter
vereenvoudiging van de huishouding;
E2o. eene levensmiddelenafdeeling: nieuwe
roduaen en waarborgen van deugdelijk-
eid. Een afzonderlijke stand zal gewijd
worden aan de vervalschingen. Daarvoor
zal de Gemeentelijke Gezondheidsdienst te
Amsterdam, aan het hoofd waarvan staat
dr Ringeling, het materiaal leveren;
3o. eene afdeeling van antieke en moderne
handwerken;
4o. eene afdeeling voor huiadecoratie,
welke beperkt blijft tot toegepaste kunst;
5o. eene afdeeling voor demonstratie.
In de beide tuinzalen zullen, naar de plan-
nen vah den architect J. C. van Epen, twee
typen van huizen worden voorgesteld, een
voor dikke en een voor dunne beurzen, beide
den ea zoo was hij merugmaal weer naar huus
gegaan zonder van zijn meisje meer gezien te
hebben dan een paar brudne vlecbten, die bij
zijn komst snel achter de een of andere deur
verdwenen. En als hij er over nadacht kon hij
het haar niet eens kwalijk nemen dat zij niet
in' de kamer kwam, want sands eenige dagen
was het werkelijk geen genoegen bij den ouden
man te zitten. Die had nergens meer gedach-
ten voor dan voor zijn ziekte, vreesde voor zijn
dood en studeerde in alle mogelijke boeken,
of de medicijnen die daar werden aangeraden
op zijn kwaal pas ten En daar zijn geheele
lidraaim gekweld en geplaagd werd, bracht hij
bijna zijn halve inkomen in de apotheek en
slikte groene en bruine en roode medicijnen
door elkander, daar hij van elkeen gelofde
dat ze den naderenden dood vertrageil kon.
Maar tegen de ziekte die hem in 't merg
vrat bestead geen arts of apotheker, daarvoor
kon alleen de Ueve God hulp geven De men
schea hadden hem' toen indertijd wel vrijge-
sproken en ook de praatjes waren langzamer-
hand opgdhouden. die niettegenstaande het
bevrijdende vonnia de ronde hadden gedaan,
maar hem waChtte een hooger geridht en
daarvoor was (hij bevreesd en hij zocht het zoo
lang mogelijk uit te stellen. Want daar boven
daar was geen ontkomen, zooate hier beneden
voor de mensdien, en ate hij ndh in lan.
moeitevolle nachten op zijn leger wenteld
zonder dat er ook maar een greintje slaap in
zijn drooge oogen kwam, dan zag hij de drie
ia hun witte doodshemden naast den rechter
staan er ze hieven de handea op en getuig-
den tegen hem
gen dan zijn vrouw worden. Al een paar da-
en te voren had zij steeds behuilde oogen als
ij kwam en zocht alleriei bezigheden in de
huishouding om niet in de kamer te hoeven
(Wordt verwlgd.
K«b
3zuu, uax xju uci rv cliw c,v/u
13"© 3Ti (XTi, (85 -TXf
