Damrubriek,
_^!L
Itd™ ssrISS
ProTinciMl Nieuwb
Gwncngd Nieiiws
er drill-
meerdere
UIT OUDKARSPEL.
Het verslag van de gemeenschappelijke gas-
en electriciteitabedri]ven is gisteren in druk
verschenen, waaruit we meenen vocxl onze le-
zera het volgende uittreksel te moeten ken-
baar maken:
Uit het algemeen overzicht b-lijlrt, dad het
jaar 1919 nog stood in het teeken van buli-
tengewone omstandigheden. In de eerate 4
niaanden moest nog met bruinkolen gewerkt
worden met alle nadeelige gevolgea van dien
nlecht gas, slechte cokes, minderwaardig
teed en geringe ammoniakopbrengei
Daarna werden geregeld kolcn toegewezen
en werd de kwaliteit van het gas beter, wat
direct te/bespeuren viel in de afnamie van het
easverhruik over het tweede balfjaar.
De gaslevering bedroeg 1.082.440 of 7440
kub. Meter meer dan het vorig jaar.
De kwaliteit van de kolen was soms zeer
slecht, zoodat niet dan met de grootste moei-
te in den afgeloopen winter de gasproductie
kon wordlen gaande gehouden, te meer daar
nog steeds geen uitbreiding aan de stokenj
werd gegeven en de ovens, tengevolge van het
unitbreken van ovenreserve, slechts gebrekkig
konden gerepareerd wordlen, herhaalde malai
stond het er dan ook hachelijk voor. Stagnatie
in het bedrijf is gelukkig voorkomeo, echter
zal het duidelifk zijn, dat voondening drin-
geud noodig is.
Uit het vers lag blijkt verder, dat
gend behoefte wordt gevoeld aan
magazijnruimte, vergrooting van de &chaftge-
legenheid voor de arbeiders, verbefcenng van
de smederij en bergplaats voor diverse mnte-
rialen.
E6n oven begint, wat de retorten betreft,
siecht te warden, zoodat deze spoedig van een
nieuwen bovenbouw zal moeten wortkn
vouflzien. Allie ovens zijn in gebruifc, zoodat
er geen reserve voorhanden is.
Verder wordt gespraken van een te kleine
capaciteit van de teerafscheider, waardoor
voortdurond teer in de ammoniakwasscher
wordt aangetroffca.
Op het terrein doet zich de behoefte steeds
dringender gevoelen aan meerdere ruimte
voor berging van cokes en gruis.
Van de sulfaatfabriek gaf het distilleerioo
stel veel moeitc, waardoor veel ammoniak is
verloren gegaan.
Het buizennet is met 346 Meter uitgebrad
en is mi 17515 Meter.
De straatverlichting heeft 230 lantaarcs,
waarvan 24 met gas.
De kolenprijs was gemiddeld 3,90 per
H.L., tegen 1^2X m 1915 en 3,09 in
1917.
De opbrengst van de cokes was 2 ,62 per
li L en van he gruis-/ 1,46 per H.L., totaal
03771.
De opbrengst van de kolenteer was
3227,37 Vz of 4,63 per 100 Kilo, van de zwa-
velzure ammoniak 1402^0 of 56,10 per
100 Kilo.
De voorraad grafiet is 4000 Kilo.
Het aantal kub. Meters afgelevcrd gas ts
082440, waarvan particulier verbruik
91.63 pet., straatverlichting 0.87 pet, eigen
verbruik 3.20 pet. en verltes 4.30 pet.
De gasproductie per H.L. kolcn bedroeg
251 kub. M.
De grootste etmaalproductic was 4190
kub. M., de kleinste 2020.
Per inwoner werd totaial afgeleverd onigje-
Veer 121 kub. M.
Het aantal gasverbruikers was op 31 Doc
2180, waarvan 7 voor Industrie.
De bruto winst bedroeg nfl de gcbruikeliike
afschirijviingcn met inbegrip van gekweekte
rente /3«3,42, welk bedrag verminderd
werd met registratie- en notarieele kosten,
St. Pancraa 1845, rente 11815, onkostcn
commissie 295,62, onderhoud en alschrij-
ving mobilair 150, dito brandopuit 239,5o
totaal 13845,17. Het verlies bedroeg den
halve 10411,75, hetgecn werd afgeschieven
op het reservefonds, nadat dit bedrag er van
dc reserveuitbrcidingen in was gestort.
Het reservefonds bedroeg op 31 December
/H8162.
De productieprijs van het gas was met m-
begrip van kosten 15.1935.
Uit het overzicht van het electriciteitsbe-
drijf blijkt, dat het verbruik met bijna 41 pet.
is toegenomen waarvan 16.7 voor particulier
verbruik en de rest voor straatverlichting.
Het kabelnet is uitgebreid met 7225 Meter en
bednaagf nu 49044 Meter.
Ingekocht werd 167059 K.W.U. strootn,
waarvan 131359 nuttig werd afgeleverd.
Het verlies was derhalve 35680 K WU.,
waarvan berekende transformatorverliezen
20148 en netverlies 15552 of 10 pet.
Het aantal stroomverbruikers is 1017 voor
licht en 50 voor kracht.
Er zijti 76 electromotoren aangesloten met
totaal 209.2/3 paardenkracht.
Het totaal aantal electrLscfce straatiactaarns
is 215.
Uit het finntieel resultaat blijkt een oot-
vangst van J 45515^91, een pitgaaf voor ex-
jloitatie afschrijVingen en remite 44593,61 X
alzoo een voordeelig saldo van 922.29 X,
wat gebruikt is voor afschrijving op dfi op-
richtingskosten.
UTT AKERSLOOT.
Bij Kon. besluit is aan den dienstplichtige
P. S. Postma, voor den tijd! van £en jaar, \Tij.
stel'ling van dien dienst bij de militie verleend,
wegens kostwinnerschap
UIT WARMENHUIZEN.
Op verzoek van B. en W. dezer gemeente
had ook hier het personeel der lagere scholen
zich bereid verklaard, mede te werken tot een
Volkszangavond van uen „Bond voor de een»
heid van den Volkszang". Daar de 8e Juli tot
dit doel door *t geheele land was vastgesteld,
werd er aan den avond van dien dag aan het
plan uitvoering gegeven. Er werden door de
kinderen der 3 hoogste klassen der o. L scho«
len een 6«ta! daarvoor den den Bond uitgeko,
zen liederen ten gehoore gebracht, afgewisseld
door de muziek van het Fanfarekorps T. A.
V. E. N. U., dat daarbij welwillend zijn mede,
werking verleende, en daarmede de feestelijk,
heid niet weinig verhoogde. Er was veel pu«
bliek samengestroomd, waartoe het plein bij
het Gemeentehuis zich uitstekend leende, tcr<
wijl prachtig weer de uitvoering begunstigde.
De kinderen zongen lief, waarvoor zij met een
chocoladereep werden beloond.
zet
1.
2.
3.
4.
5.
7.
35:44
2132
32:43
17:26
22:31
18:27
44:33
-~-
DE AHBEIDSOVE'REENKDMSrrEN
IN DE KLEEDINGINDUSTRIE.
Woensjdag 7 Juli 1900 kwamen de
een uttvoerlg artlkel over de voor een^gen tijd
ingevoerde nieuwe model len leerliingenkaar-
restau-1 ten voor de scholen te Amsterdamde eene
is en I kaart wordt ingevuld door de onderwijzera,
de andere door de schoolartsen.
Het blad betoogt nu, dat het aan te beve-
len ware, de verschillende gegevens over een
leerling op 6dn. enkele kaart samen te brenv
gea
FRANS HOSSfER VRIJ.
Valgens de „Prov. Geld, en Nijia Grt." is
de bekende Frams Rosier door den minister
voorwaardelijk in vrjjheid gesteki. Hem is
Arnhemi als woonpiaats aangewezen.
Tot zoover het bericht.
I Die iDireeteur van de strafgevangenis te
Leeuwarden weigerde, bdj infonnatie, aan bet
Eirl. Dgbl." inlichtingea te geyen. Bij de
justitie en politie te Haarlem is niets van bet
ontslag uit de strafgevangenis bekend.
Zijn laatste vonnis is dan oak niet te Haar
lem gewezen, maar te Utrecht.
nemersbonden in de kleedingindustrie,
met de federatie van Werkgcversbonden in
het Kleedingbcdrijl oollectieve aibeildsover-
eenkomsten hebben afigesloten, bijeeni Uit de
uaarden I besprekingen bleelk, dat in het algemeen de
werden overeenkomst in het iHeerenkleedingbedrijlf ook
bij de ongeorganiseerde kleennakerspatroons
in bet geheele land goodl 'is doorgevoerd.
Maatregelen werden besproken en vastge
steld. teneinde op te tredeni tegeiP die werk-
gevers, welke de Landelijlke overeenkomst nog
niet aanvaardden. Ten opzichte van; bet da-
meskleedingbedirijf werd geconstateerd, dat in
sommige plaatsen de overeenkomst niet in
LOODHOUDEND HUISHOUDELIJK
GEREEDSCHAP.
„Zooals wij reeds vroeger publiceerden,
scbrijft dr. Van Ilamel Roos in het „Mbl. te
gen de Vervalschmgen", werden in den laat-
sten tijd groote boeveelbedien loodhoudende
lepels en vorken in den handel aangetroffea,
en is bet gelukt de band te leggen op den ge-
beelen voorraad van de fabriek, waarin deze
artikelen vervaardigd werden. Het is echter
ten zeerste te betreuren dat aan deze offici-
eele inbeslagname niet tevens een strafrech-
terlijke vervolging gepaard heeft kunnen
gaan, daar onze wetgeving belaas op dit pun!
nog geheel onvoldoende is.
:en direct gevolg hiervan is, dat ondanks
ajle waarschuwingen, met het aanwenden van
lood voor huishoudelijke gereedschappen nog
steeds voortgegaan wordt. Wij haaaen gele-
genheid dat te bewijzen, door het constatee-
ren van een hoog loodgehalte bij artikelen,
die juist in dezen tijd van vruchtenmoesberei-
ding veel gebruikt worden (nJ. metalen stam
pers en klutsers), zoodat een ernstige waar-
schuwing tegen dergelijke artikelen op haar
plaats is. Bij het verschil in prijs van lood en
tin is't aanwenden van eenstgaioemd metaal
begrijpelijk doch waar de vergiftige eigen-
schappen van lood natuurlijk algemeen be-
kenid zijn, kan hier a lleen1 sprake zijini van
onzuiver winstbejag door toepassing van 'n
[oedkoopere, doch voor de gezondheid scha-
ielijke stof.
Het komt ona dringend noodzakelijk voor,
in het belang der openbare gezondheid, dat
zoo spoedig mogclijk ook hier te lande zoo-
als dit reeds sedert lang in het buitenland ge-
schiedt strafbepalingen ten deze in wer
king treden, om aan dergelijke praktijken
paal en perk te stellen.
DE H. B. S. IN 1921.
Met September treedt de nieuwe wet op het
M. O. in werking en in 1921 zal voor het
eerst het eind-examen een school-examen zijn.
Het ,,Hand." is in staat mede te deelen, diat
daarbij niet geexamineerd zal worden in de
facultatieve vakken die leerlingen kunnen kie-
zen tusscben mechanica en lijnteekenen te
eenre of bodkhouden te ander zdjde terwijil
ook de dirie vakken gekozem kunnen worden).
De rapportrijfers ziifllen bij het school-
eindexamcn van invloed zijn voor alle vakken,
dus ook voor de facultatieve.
Er komt natuurlijk slechts ddn algemeen
einddiploma, zoodat b.v. een leerling, die
boekhouden gekozen heeft in plaats van me
chanica en lijnteekenen, daarmede evengoed
toegang heeft tot de Technische Hoogesch ool
te Delft, als tot de Universiteit voor medicij-
nen en wis- en natuurkunde.
Fransch zal bij het toe latin gs-examen i!n
1921 niet gevraagd worden. Binnenkort zal
een prograimma voor dat exanTen gepubli-
ceedd worden, waarin Fransch1 niet voorkomt.
Daar een groot aantal leerlingen evenwel
bezig is, op de opleidingsscholcn Fransch te
leeren, en daar het te verwachten is, dat vele
leerlingen, die geen Fransch geleerd hebben,
zich voor het toelatings-examen zullen1 aan-
melden, krijgt de H. B. S. in 1921 twee groe-
l van leerlingen: de een, die wel Fransch
t, de andere die er niets van kernt Van het
geen haast had, voor zijn genoegen reisde, drijven ill sommige plaatsen
wilde dat gaame en dikwijls. Do schoone ver- scherpere maatregelenl t<
gezichten lokten dikwijla tot ruatnemen. Hot fevers te^nanen. -
de
de onwilli'ge
a evenwel de ver-
afzien, daad er niets te zeggen valt over da
verhouding dier
Het Koninklijk
uit zegt, dat het tot het
Ed? SShSS Z*om^eeZge l.oudingm dit maar ew> toelatem zal, waar ein*^Van den <Zmus 1923/24 aan de dimteu.
j I noodic tot die maatregelen worden averge- r„ ovenrelaten. onder coedkeurinc var
noodig tot die maatregelen worden overge-
gaan. In vergadering kwam eveneens aan
orde, de omferhandelingen, die noodig zijn
met de Federatie van Werkgeversbonden in
het Kleed'inghedrij'f. ten opzichte van ver-
srhillende punten, die dit voorjaar niet gere-
eld werden, een regeling te- treffeu. Het
leek, diat in de verschillende werknemersbon
den, bij de leden ernstige onitstemiming J be-
land.
delingem over de hiervoren bedoelde punten
steeds worden uitgesteM. Besloten werd, nog-
maals bij de werkgeversbonden aan te drin-
op spoedige arwikkeling der aan'hangige
ren wortd overgelaten, onder goedkeuring van
den minister, overgangsbepalinge nte treffem,
ten behoove van die leerlingen, welke reeds
voordat zij tot de hoogere burgerschool wor
den toegelaten, ondedwijs in de Fransche taal
gehad hebben.
Voor'elke H. B. S. krijgt men dus een af-
zonderlijke regeling. Men kan zich voorstelL
Jen dat deze aan EL B. Scholen met drie
eerste klassen aldus wordt: de leerlingen die
wfel Fransch kennen in twee klassen, die zon
der Fransch in de derde parallelklasse. Maar
zooals gezegd, de regeling blijft aan de db
recteuren overgelaten.
DE HEER KOLTHEK IN BEROEP.
Naar men vemeemt is de heer H. Kolthek
ties. De vergadering nam kennis van een
het bestuur van den Neder-
niedegedeeld, dat spoedig onderhandelingen
over de voorstellen, door de werkuiemersbon-
ZrZ gZ iTuLSonTr Koningin den ingediend, bctreffende een-^llecdeve ar-
beidsovereenkomst voor de engros confectie-
ViANl ONDE'RSTAND BIJ DE NED.
HIERV. DrAOONIE TE HlAAR'LEIM.
Aangekondigdl wordt dot diaken der Ned.
Herv. Gemeente te Hlaarlcm genoodzaakt zijn
de uitkeering van onldcrstand stop te zetten.
iDe diaoome heeft in de crisisjarcn geleide-
ismal spoor, zoodat de Europee&che reiziger, een tekort zien ontstaan, dat door de ge-
gorwend aan onze ruimo Oompartimenten wel I middelen niet gedekt is kunnen worden.
J;Diakenen hebben't daarom noodig geacht in
dit tekort .en' in de behoefte aan cenig kasgcld
te voorzien door een afschrijlving van het ka-
pitaal op het Gnootboek. Hiervoor hebben dia.
kenen machtiging noodig van het classicale
bestuur van Haarlem. (1
Een verzoek hiertoe werd reeds het vorige
jaar gedaan, doch afgewezen. Een tweede
verzoek, diit voorj aar gedaan, weidl niet be-
paald afgewezen, doch toegestaan in een
vormi, die onuitvoerbaar en onaannemelijk
was.
Het spreekt vanzdf, dat diakenert dezen
geeft
in bero6p gegaan tegen het besluit van den
emeenteraad om hem niet als raadslid toe
la ten.
Gedeputeerde Staten moeten volgens art.
34 van de Gemeentewet binnen 14 dagen na
den achtdaagschen beroepstermijn een uit-
spraak doen, die met redenen is omkleed en
aan den Raad en aan appellant wordt mee-
gedeeld.
STUDIEVEREENIGINO^PSYCHICAL
De Studievereeniging voor „Psychical Re
search" stelt een onderzoek in naar het yoor-
komen van profetische en telepatische droo-
men. Het doel ervan is niet alleen om het
voorkomen van dergelijke droomen zoo moge-
lijk vast te stellen, maar tevens na te gaan
of er c.orrelatie bestaat tusschen karakter-
eigenschappen en1 bedoelde droomen. Belang-
steilenden kunnen een vragenlijst voor die en-
quete aanvragen bij den ^cretmis der ver-
eeniging, den heer dr. H. J. F. W. Brug-
tuaim, Schuitendiep W.Z. 17 te Groningea
VALSGHE BANKBILJETTEN.
De politie heeft in Duitschland nog enkele
personen gearresteerd. verdacht van de uit-
gifte van valsche Nederlandsche bankbiljeN
ten en die met de reeds te Enschede aange-
houdeuen tot bet complot behoordieii dat <m
biljetten in oniloop gebracht.
rien. T«Sk«M krufpen aw to Hart ri»t «n M
toonen rich echlte aorobaatjes, wanneer so
lango de rietstelen op en af klimmen, gedurig
hum ^arre-kiaxre-lkiet*' latend© hooren. Ala
are voorzichtig met once wandeletoUcen eves
het xiet atirijlken, sullen we stelligr wel een
nesrtje van deze a&rdige vogeltjes vindiem Zie,
/ImflT is er reeds een, dooh etr zrijn geen eieren
in. Toch fcunnen we er aaa cien hoe kunstig
diezo vogels hnn woninije in orde kunnen
brengon. Stovig bovindt rich het neatj e vast-
gee trengeld tusschen vier rietstengelfl op on-
geveer X M. bovan den natten bodem. Nu
we nog even verder zoelken, vinden we een
tweede nest, even mooi en even knnstigver-
vaaa-digchals 'het vooilgaande, dooh hierin
kunnon we ineteen zdon een viertal eiertgee,
blauwachtig green van grendMeur en ver-
•ierd met tal van bruine en grijae vlriqes.
Wat een aardig wiagje, diat cacht echomme-
lende door den wind wordt bewogen, zullen
straks de jongen hebben, .en eoet zullen ee
atellig elapen coo te midden van het gerudecb
der rietbladeren. Men eon de diertjes kunnen
benijden I
In het diepere gedeelte van dien plaa broedt
ook wel de Qroote Karekiet (Acrocpehalus
tnrdoi'dee), die haar nest op dazelfde wijze
maalkt), als de kleinere verecheidenheid, doch
aillea is aanmerkelijk grooter en etevigor. Ve-
deren en eieren der beide soorten rijn overi-
gens rrdjwel gelijkkleurig. De Gxoote Kaxe-
Iriet hcot ook wel Rietlijster.
Ja, we zouden hier nog gaarae eemgen tijd
willen blijven, dooh we jnoeten wed or ona
doornig pad betreden, on met veraneldan pas
huiswaarte te trekken.
Tot Augustus 1 rv.
J. DAAUDEE Da
iPWMimiKIHWI rjtfPMH1.
BBOEK OtP IIAlNGENQDUK, herv. kerk,
0.30 uuir, loesdienat; A80 uur, Da. DuiskooL
Geref. kerk, 9.30 en 2A0 nnr, Ds. de Jong.
Chr. Geref. kerk, 9^0 en 2^0 uur, Ds. de
Bruin.
Doopsgea. kerk, 9.46 uur, Ds. de Jong.
L U JJJSOHlAISWGfUIDE, herv. kerk, geen
dienst.
MlOiRDSKIEIAIEiWiCXDIDE, herv. kerk, 9A0
uur, Ds. Staal.
Samengeeteld near sanlelding van ten slag,
AAN DE DAMMERSI
Met dank voor de ontvangen opk van pro,
bleem no. 606 (auteur Boissinot).
Stand.
Zw. 3, 7, 9, 11, 12, 13, 17, 1 8,21, 22. 23, 25,
28, 35.
W. 26, 31, 32, 34, 37/43, 46, 48, 50.
Oplossing:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
38—33
32—27
43—38
26—21
31—27
33:22
41—36
48:6.
6.
In dezen stand van 7 om 7 is zwart verloren.
Goede opL ontvingen wij van de heeren: W.
Blokdijk, P. Dekker en D. Gerling te Alkmaar,
W. F. v. Gendt te Bergen en H. E. Lantinga te
Bellingwolde.
Uit de wedstrfjden.
De wedstrijden om het kampioenschap van
Rotterdam en dat van Amsterdam zijn thans
beeindigd. D. H. Mollenkamp Verd kampioen
van Rotterdam, B. Springer Jz. van A'dam.
In de party KoperbergLize te Amsterdam
kwam de volgende combinatie voor:
Zw. 3, 5, 9, 13/16, 18, 26, 27.
W. 24, 28, 29, 30, 36/40, 45.
Wit heeft als laatste zet gespeeld 33—28 en
nu laat zwart volgen:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
24:15
37:26
26:17
36:27
27:18
15—20
26—21
16—21
27—31
18-22
13:42 (7
sch.)
De party werd remise. Jammer dat de com,
binatie niet geheel winnend was.
De heer H. Hoogland Jr. maakte onlangs In
een party de volgende combinatie: (uit Utr.
Dagblad)
49.
Zwart speelt 2024?
1. 25—20
1.
2. 34—30
2.
3. 40 20 -
3.
4. 28-23
4.
5. 37—32
5.
6. 48-43
6.
7. 41: 51
Zw. 3, 6, 8, 9, 10, 12, 14, 16/20, 23, 25, 29.
W. 26, 27, 28, 32, 34/38, 40, 42, 43, 45, 46, 48.
Wit speelt en wint.
OpL voor of op 14 Juli b. v. d. blad.
Voor Schaakliefbebbers.
Na de opgaven in de vorige rubriek zijn in
de beide correspondentiepartyen nog de vol,
gende zetten gedaan:
le p. A wit H zwart
10.
11. Pd2c4
12. Pc4 X c5.
2e party. H wit
10. 0-0
11. Ddl—c2
10.
11.
g7g6
Lf8—g7
A zwart
10. c7c6.
11. b7—h6.
Van de opgave in onze vorige rubriek ont,
vingen wy nog geen goede opL Wy geven dus
nog een week den tyd.
Zw. K h8 pionnen g6 en h5.
W. K. f7 paarden f6 en h6 pionnen g5 en h4.
Wit geeft mat in drie zettenl
UIT HET INDfl'SOIIE LEVEN.
ILL
Het is vooral op reis, dat men d'e verande-
ringen der laatste jar en het best opmerkt.
Wanneer we ens bepalem tot bet eiland
Java, dan kan men wel zeggen da deze parel
van one eilandenirijk pas na 1896 ontaloten
werd voor de reizende wereld. Voor dien was
let reizen over Java zeer moeilajk.
Oudtij'ds kendo het eiland; nagenoeg geen
andare wegen dan smalle pa den en moest de
voetganger de soma zeer smel artroomende rl-
vieren doorwaden. In de Westjmoesoon was
zoo de verbinding tusscben volkrijke eteirken
vaak vexbroken. Eluropeanen roisden gewoon-
lij'k te paard of werden gedragen in tandoe's
of dxaagwtoelen.
Bet was de Gouverneur-Goneraal Daen-
dels, die een grooten omkeer teweegbracbt
door bet aanleggen van den grooten postweg,
die begon bij Anjer aan strrfat Soenda en even
ten Ebordan van Banjoewanigi einddgde. Tot
Banjoewangi kwam men niet, daar een dieht
oarwoud dit verbinderdo. Mot dezen postweg,
dio over hot algemeen do kust volgde, was
een nieuwe periode aangebroken. Andere we
gen werden aangelegd, zoo b.v. de Zuidelijke
Poetweg, die van Soerabaia naar de Voraten-
Ignden, leidde en voorta verbindingewagen
tusscben dien Znidelijken en den Noordelij
ken weg, Deze wegen vergemakkelnjkten bet
reizen zeer. Tocb kan men daarom nog niet
zeggen, dat bet reizen maikkelijk was.
Men moet zibb niet voorstellen, dat het
door elkander geschud worden in een postwa-
Zw. 1, 2, 4, 6/11, 13/16, 18, 19, 20, 26.
W. 25, 27, 28, 31, 33/38, 40, 41, 42, 45, 46, 48,
14:25
25:34
15:24
19:39
26:28
39:37
Zwart kan nu niet dadehjk door 41U
zwarte dam afnemen, daar wit van 5 naar 30
slaat en zwart dan geen vrijen zet heeft. Hi.
moet dus 2430 eerst en dan 410 en 213,
wat echter verlies brecgt
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 607 van R. A Hoogland, Utrecht.
weg. Het Is nu zaak WJ de hocftlten wat voor-
zichtig te zijn, vooral wanneer men voor, bet
ontbijt plaats genomen1 heeft in den
ratiewagen, die uitstekend voorzien
waar men door nette Obineezen goed en snel
gelei), rookvleeseb, kaas, gelei, ommelet,
bediend wordt. Het ontbijt geeft koffie of
thee, brood met ham, eieren, mata sapi1 (spie-
koud vleesob, en niet te vergeten, nasi goreng
(gebakken rijat met lombok, uitjes, bam en
ei). Het laatete gerechit wordt door velen bij
voorkeur genuttigd. De orang baroe of pas
in het land gekomen Europeanen genieten er
even wel niet zoo van, daar bun gehemelte
nog niet zoo ingeriebt is, dat ze zonder met
open mond te zitten blazon al d'ie beete spe-
cerij naar binnen kunnen werken. Daar komt
de noodige ervaring bij.
Het eerste deel van de reis geeft weinig
biijzonders te zien. Men spoort voorbij Bekasi
en ziet tal van various, die niet als bier rose-
rood of geel maar zwart zijn. Bij de Krawang-
rivier wordt ecbter bet landischap wat fraaier,
doch men moet Tji Kampek aebter den rug
hebben om pas te kunnen genieten. Tji Earn
pek is een eiland-statino, zoolas we hier die
ook kennen. Vandaar gaat de zijlijn naar
CSheribon. Wij gaan Zuidwaarts de Preanger
in. Eerst komt nu de vlhkte van Pocrwakarta
en sporen we door de zware djatibosechen,
hetgeen al een zeer fraai weggedeelte is. Zijn
we die uit, dant krijgen we echter het scboon-
ste deel der reis. We gaan nu omhoog. Bin
nen de twee uur zullen we 2400 voet stijgen.
Het gaat nu helling op en af, over xavijnen en
om bergen heen. Ziet eens nit aan den rech-
terkant. Ziet ge daar die bsrug op pijlert, als
torens zoo hoog. We rijden er langs. Straks
rijden we er over en zullen we de brug zien,
waarover onze teein nn voortraast. Eeen,
weest niet bevreesd. Eijkt eens even uit het
raampje naar beneden. Hoe diep niet waar.
Eln toch die snelheid. Zeker, we rijden hier
de hellingen op met een snelheid van onge-
Ivwar 70
Wacht even! Ziet eens rcchte voor den
trein uit. Daar ligt een brug, die een krom-
ming heeft en zelfs belt. We zullen er over
heen vliegen als ging hot over den goeden
vasten grond.
Wie nimmer zulk een reis maakte, weet
niet, wat hSj' meer doet: vreezen of zich ver-
wonderen over de schoone natuur en over der
■menschen bekwaamheid en durf. En dan zal
er misschien ook een weinig bewondering ko-
men voor onze 'kranige Eederlandsche inge
nieurs, die van eeuwen her als waterhouw-
'kundigen edn goeden naam hebben, maar hier
hebben bewezen dat ze ook in de bergen
kunstwerken weten aan te leggen.
Wacht evenl Daar ia de conducteur. HHj
kcant de raampjes sluiten. In die hittef Het
is al warm ^enoeg, denkt ge.
Ge begTijpt den man niet.
Past opt Het is plotseling atikdonker. We
dOnderen door den tunnel bij Padalarang.
Zijn we dien door, dan Snellen we voort over
de hoogvlakte van Bandoeng, langs het kam-
pement van TjinsahL^^H
Hier zijn we te Bandoeng, Indie's toekom-
stige hoofdistad en het loont wel d'e moeite
hier een dag rust te nemen en eens rond' te
kij'ken.
Assen. A v. W.
gen en dat «eduronde ^n dagon em genotde hw)fdlxsturen der werk-
was. Zoo'n postwagen was anders genefeiijk ^;>m#;>rahArliHf,n -n lki«,din Industrie, die
genocg ingeriebt. Ovexdag zat men er in,
's nachts sliop men er, terwijl eenige kastjes
da lovensmiddelen bavatten, wclke men op
reis noodig had. Van af stand tot afstand had
men zoogonaatodo posten, waar die
vier of zes voor eiken wagen
verwisseldl en ook een nieuwe koetsier den
bok bdklom. Die Javaanscbe koetslers war en
zeer behendig. Met een zeker heid, die aan
het wonderbaarlijke grenade, bestuurden ze
langs de meest gevaiarlijke hellingen bun roe-
sen. Vliegensvlug namen ze de krommlngen
langs de ravjjnen en weinig werd vernomen
van ongelukken. Zoo'n reis in een postwagen
had een zeer
-1 vviiuvcitu-c luciiic woo m i K!eiit, ci€ ana€ie cue er mccs v<ui &cuiu v<m
slecht wordt toegepast. Tot op heden vermn- oorspronkelijike denkbeeld algemeene over-
1 J ~!- JL!~~ te maken, heeft men moeten
uren van vermoeiend rijden, eens uit te otap-
pen en te bewonderen. Er zijn plekiken op Ja-
va, waar men niet genoeg uitkijlken kan. Ik
zal wel eens gel'egenheid hebben den lezer in
gedaohten te Ibrengen ep enkele van die pun-
ten door mij in latere jaxon bwzocht met bet
vervoenmiddel, tbans in dezen modernen tijd
zooveeTin gebruik, de auto. Meermalen bob
ik Halt gehouden om me te verlustigen in de i r;.rrniiSz,:n
beerlijke tropiscbe omgeving van diit vrondero staat, dat van werkgeverszijde^ de onderhan-
Thans wii ik traobten een korbe bcscbrij
ving to geven van een spoorreis van Batavia
naar Sioerabaia, zooals men die voor enlkele
jar en nog maakt.
Het is nog vroeg. Even over zes uuf, wan
neer 't rijtuig ons van een der hotels te Ba
tavia brengt naar het station Kemajoran.
Het heeft me aitijd getroffen, dat Indie's
hoofdistad zoo weinig song heeft gedragen
van het Oostcn waarddg. Het station te Ke
majoran is een onioogeUjk vies gebouw, veel
te klein voor het drukke verlkeer. Het wordt
dan ook hoog noodig, dat met de planners
voor een modern station op het Koningsplcln
wat voortgang wordt gemaakt.
De trein staat klaar. Alles is bcrekendl op
1 r lt_ _1-ril 1 r~t 1-tl
wat vreemd etaat te kijken in dio smalle wa
gons. Ze zijn echter zeer geriefelijik ingericht.
"Wandelt men den trein even langs, dan
wordt de aandacht dadelijlk getrokken door
twee zaken. In de eerate plaats de lengto van
den trein. De Java Eixpress is een zeer lango
trein en men vraagt zich af, hoe dat straks
gaan zal in het geaccidenteerd© terrein. Geen
nood, d'e tweede zaak, die aandacht trekt,
geeft opheldering. De trein wordt n.L getrok
ken doer 6en of twee reusachtige locomotie-
ven. Zij zijn zoo groot, dat het ommiddeliyjr
opvatt, vergeleken bij de emalte van het
spoor. Spoedig heeft de trein een matige maad-egel zeersite betreuren, doch zij1 kun-
vaart, die niet vermeerdert zoo lang men door 0_" jjgj- oogenblik niet anders handelen.
J. IMM 1—7 A 4* A *r-l A Am "AT(VCiO f nr r lAlf 71 CXM I
die Kampongs van Batavia en MeesterCoTne-
lis rijd't. Is men het laatste station echter I
voorbij, dan wordt de snelheid vergroot en I
weldxa dondert de trein langs den ijzeren I
HET KAARTSYSTEEM VOOR
SCHOLEN.
„Het Amsterdamsche Schoolblad"
