DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Brieven uit Berlljn. No. 193 Handerd twoe an twmtigste Jaaxgnng Abonnementsprijs bij yooruitbetaling per 3 raaanden f 2.—, fr. Brieven franco N.Y. Boek- en Ilandelsdr. v.li per post f 2.50. Bewijsn. 5 ct AdTertentlepr. 25 ct p. regel grootere letters naar plaatsmlmte- Herms. Coster Zoon, Yoordam C 9, TeL Administr. No, 3. Redactie No. 33. Buitenlandsch Overzicht Buitenland j j jy Q DirecteurG. H. KRAK. HoofdredaotenrTj, N, ADEMA_ *17 AUGUSTUS. DE FRAN19CH1E ARBE1.DERS -EiN) RUSLAND. iHlet bestuiur van de C. G. 1 beeft een' op- roeg gerichit tot d^ Fransche 'arbeiders, waar in net opnieuw protesteerit tegen de buiten- landsche politiek van de regeering. De oproep besluit met de legeeringi den plichit toe te schrijiven z<^> spoedig mogelijk nonnale betrekkingen aan te knoopen met de xvjet-regeering en vrede te sluiten met Rus- nd'. De arbeiders moeten de regeering daar toe farengan. DE OfNMJiST IN EEELAND. HONGARIJE. Het „Neues Wiener TageblatF meldt, dat de huidige bijeenkomat van de ministers van. Buitenlandsche Zaken van Tsjecho-Slowakije, Joego-Slavis, Roemenie en Oostenrijk ten doel beeft een unie tusschen deze vier staten te vormen, welke naar buiten toe in gesloten gelederen zou optreden, indien het roode le- ger zou trachten naar midden-Europa op te rukken, en om Hongarije ontzag in te boeze- men, indien dit zou, trachten Polen met gewa pende hulp bij te staan, of de grenzen, welke bij bet. vredesrverdrag zijn vastgesteld, ten zijnen gunste te veranderen. In zulk een ge val zou Oostenrijk geen militaire hulp behoe- ven td verschaffffli, doch wel munitie leveren; verder zou bet een strenge neutraliteit in acht moeten nemen. Voorts beeft de Uunie ten doel den terug- keer der Habsburgers naar Hongarije te verbinderen, en den aanvang voor te bereiden van de politieke en econonHsche consolidatie van centraal-Europa. COINFERENTIE YO OH EEN EX-KEIZER KARL WEER KONING VAN HONGARIJE? De „Frdheit", het voomaamste orgaan der onafhankelijken, welke tegenover de Entente een tegemoetkomende politiek propageent, pu- bliceert het volgende telegram van haar Weenschen correspondent: Ik vemeem uit absoluut zekere bron, dat db Fransche regeering te Praag offideel heeft doen vragen, welke houding de Tsjecho- Slowaaksche regeering denkt aan te nemen met betrekking tot den aanstaanden, door Frankrijk gesteunden terugkeer van ex-kdzer Karl op den 'HongaarwAen troon. De Tsjechisch-; minister-president heeft Lie: "over te Veneiig een onderhoud gdiad met graaf Sforza, waaruit bleek, dat de Italiaansche regeering zich op net s-.ndpunt stelt, dat de terugkeer van een I labsburger op den Hon- aarschen trocn een casus belli tuaedien [ongarije en Italie zou beteekenen. De reizen van Benes naar Belgrado en Boekarest zou den dienen, om een eensgeziud optreden te genover de Hongaarsche monarchistische re- stauratie te verkrijgen. In Hongarije wordt de regeering in etilte gewijzigd. RDOKMIACHIINIE. 'Nlaar men leest heeft een Fransch uitvin- der een machine gemiaakt om dgaren te mo- ken. Men vraagjt misschieni, waarvoor zoo'n mar chiine noodir is daar men toch de rookers heeft om. eigiaren te rookrn. De zaak is, dat sigarien, voor ze to den handei gebracht worden to de fabriek gekeurd moeten worden en ook door den1 wtokelder, die ze inslaat of de kwaliiteit goed: is en hoe ze branden. Dat is het werk van proevers, die ech ter van dezen ahbeid niet gezander worden'. 'De nieuwe machine zal hun taaik ikumnen ovememen. HET DIERENPARK VAN HAGENBECK. Hagenbeck zal zijn wereldberoemd d'ieren- tark te Stellingen bij Hamburg, moeten slui- als hij niet spoedig wordt geholpen door rijk, staat of gemeente, waarop tot nu weinig kans sdhijnt te bestaan. De dierentuin is zoo goed als leeg. Hagenbeck verloor sedert het uitbreken van den oorlog 200 roofdieren 74 leeuwen en 9 tijgere, 60 beeren 200 apen, 7 chimpansees en 159 bavianen. alle robben, 14 olifanten, 120 herten, 28 kamee- len, 10 zebra's 65 antilopen, 68 struisvogels, 300 zwemvogels, 1000 schildpadden, "24 kro- kodillen, 44 slangen en og heel veel andere dihren. Aanvulling is dringend noodzakelijk. Maar een aap, vroeger te koop voor een twin- tig mark, kost nu duizenden. En zonder hulp zal Hagenbeck zijn dierentuin moeten opge- ven. FRANIKRIJK EN1 DE EHHENINtlMG DER RUSISISGHE REGEERING. De Matin" verklaart te weteni dat het Fransche kabtoet bereid1 is de diplomatieike betrekkingen met de raden- Regeering te her- vaiten op de volgende drie voorwaarden': lo. dat Polen' onlgedeerd en onafhankelijk blipt 2o. dat de huidige Russische regeering de schulden van Rusland1 erkent 3o. dat de Sovjet-regeertoig door de bijeen- roeptog van een behoorlijk gekozen parle- ment, bewijst dat zij wezenlijk het Russische Volk vertegemwoordigt. iDE JOOIDSCHE EMIIGRAITIE NIAAR PALE9TINA. Reuter meldt, diat er intemiationale rnaat- regelien zullen worden1 gemomen om de jood- srne emigrate uit Centraal- en Oost-Europa naar Paleptina te regdlen'. Praag, Weenen en Konstamitinppel zullen' de belangrijksie cen tra voor deze regaling warden, en' de heer .S. Landman, een1 der leiders van den Zionisten- bond' zal een bezoek brcngen a.an genoemde plaatsen, om in de vestiging van de nood'ige emiigratiiebureaux te voorzien. KORTE BERICHTEN. Volgens de „Dafly Mail" is de bewa ring van aartsbtsschop Mannix door 'n aan tal detectives opgeheven. De aartsbisschop kan zich, thans vrij! bewegen. Naar aanleiding van de onderteekentog van het vredesverdrag zal er in Konstantino- pel een rouw van dag worden afgekom- digd. De Inter-Geallieerde ,Commissie in Op- per-Siiezie heeft alle feestelijkhcdeni die de Polen tegen 18 dezer georgandseerd hadden, tei gelegenheid1 van den verjaardag van den Auigustus-opstand verboden'. iDe Albaneesche regeering profesteert tegen het oprukken der Serviera op Alba- neesch gebied. iDe Engelsche regeering treft in Meso potamia maatrcgclen voor de vormtog eener nat'Onale regeering. Op een petroleumboot liggende in de Theems bij het arsenaal van Woolwich had een orvtploffing plants, ten gevolge waarvan de brandende olie to de rivier stroomde, zoo- dat nog eenlige schuilten to braind: geraakten. De gezagvoerder van de petroleumboot kwam om. De laatste Engelsche troepen hebben Zondag Allensteto verlaten. In extra treinen vertrokken zij over Konitz, Hannover en Keu- len. iDe Eritente-bezettingstrocpen vertrek- ken uit het Tsjecho-Slowakisch voiksstem- mitogsgebied1 naar Opper-Silezie. Alle diplomaten zito uit Warschau naar Posen vertrokken, behalve de gezanten van Italifi cm eDnemarken. die orde gekregen heb ben om in ieder geval to blijven Het Bestuur van het Intemationaal Verbond, van vakvereenigingen zal op uitnoo- digtog van de C. G. T. 19 Augustus a.s. te Amsterdam bijeenkomen ter besprddng van den door den Russisch- Poolschen oorlog ont- stanen toestand. Zondag heeft te Brussel weder een be- tooging van Vlaamsche oud-strijders plants gehad welke echter kalrt verliep. fe Parijs hebben Zondag verschillende afdeelingen van de geunifieerde sodalistische den en voor enning van sovjet-Rusland. Alles ver liep zonder ongeregeldheden. Te Bremen heeft Zaterdag een groote betooging der sodalistische arbeiders van al le partijen pi n ".to gehad voor een Russisch- Poolschen vreda en de tiandhavtog der sche neutral'toit. Het .bes^'-'r an do sodaal-dem par'ij to Dii'tscb.P.and b taande uH de RijksdKv- af- ;evaardigden Mflller, Scheidemann en Web', eeft den voorzitter van de roc. dem. Rijks- actie verzocht, to verband met den poli- cen toestand er op aan to dringen, dat de Rij'ksdagcommissie voor Buitenlandsche Aan- gdegenneden spoedig wordt bijeengeroepen De Zwitsersche spoorwegarbeiderrixjnd heeft zich tot de dtoedie gewend met de mede deeling, dat zij het vervoer van oorlogsmateri- eel over Zwitsensch grondgebied zal verhin- deren. De minister president Tdedri van Hon garije heeft aan joumalisten verklaard; dat ae Tsjechen zekere militatoe toebereidselen maken, tegenover welke Hongearije een af- wachtend standpunt inneemt. Volgens de Duitsche bladen zou te Ems door Franschen een der standbeelden zijn ge- schonden. Te Schneidemuhl is Zaterdagavond een entente-trem door spoorwegarbdders aange- houden. Nadat een, onderzoek had uitge- maakt, dat zich to den treto geen voorwer- pen, bevonden, die niet waren aaagegeven, kon de treto Zondag de reis voortzetten Generaal Hadi Pacha hoofd van de Turksche delegate te Parija is Zondagavond van Marseille naar Konstanttoopel vertrok ken. De overige leden der delegate verlieten Versailles om hun intrek te nemen to de Turk sche ambassade te Parijs. De regeering van Letland heeft een de creet uitgevaardigd tegen de speculate to le- vensmiddelen. Overtroders worden gestraft met een boete van 100.000 roebels en een jaar gevangenisstraf. De vijandelijkheden tusschen Letland en Rusland zijn Woensdagnacht gestaakt als gevolg van het in weriring treden van het vre desverdrag. Do verbetering van den toestand van Ve- nizelos neemt snel toe. Hij moet nog absoluut rust houden, doch zal spoedig de kliniek kun nen verlaten om zijn reis naar Griekenland voort te zetten. Belgische transportaibeidera hebben ge- weigerd munitie te vervoer en, die te Antwer- pen aankwam, bestemd voor generaal Wran- geh mm De strijd om Warschau duurt nog voort. Wei meldt de staf van ihet vierde roode leger, dat de stadl den 15dem, due Zondag, gevallen ia, maar sinds dien kwamen berichten Tan beftigen tegenstand der Polen, die zelfs bet geluk hadden op een punt de Huseen terug te slaan en RJodzyin te heroveren, zoodat de Bussische mededeeling op rijn zaehtst uitge- dirukt voorbarig ecbijnt. De Polen zijn nog al optknistiscb en meenen de stad te kunnen houden, nu zij baax in zoo'n sterkon staat van verdediging hebben gebracbt en de atellingen aan den WeiobseO. zeer gunstig zijn. In den PooLschen coirridor rukken de Bus- .en nog steeds voort'. Nog eenige eteden zijn bun in banden gevallen, teiwijl van andere spoedig© capitulatie venfracbt woirdt. Gemeld Vt'ord t dat de Poolsohe autoriteiten overal vlucbten. In verband met de Russieche verklaring dat zij alleen de grenzen van 19M zullen er- kennen, due bet nieuwe Poottacbe gebied weer aan Duitschland1 zuEen terug geven, komt. vooral in Frankrijk de meening -weer naar vo- ren, dat Duitsobiandl afspraken beeft met Buslandl en zijne neutraliteit daarom niet atrikt zal bandhaven. Men schijnt in Frank rijk maar nooit te 'kunnen en te willen ge- looven in DuiteeMands goede tro-uw. Nu tocb beeft weer de opperpresident van Oost- Pr uisen een oproep geriebt tot de bevolking, waarin hij ben toestaat ter bescherming van bet vaderland en ter band'baving van de neu traliteit, grena- en atads-waehten op te rich- ten, waarbij alle ikringen d©r bevolking gelij* kelijk zouden moetenvertegenwoordigd zijn. Maar neen, Millerand gedooft niet dat Duitsobland ernstig wenscbt zijne neutrali teit te- bandbaven. Of bij dan nu geloof zal slaan aan den brief, dien Kamenef Bond aan bet Londenscbe Labour-orgaan en aan dat der Fransche socialisten? Deze Russisch© vertagenwoordiger verMaart daarin: lo. dat de So vj et-regeering nocb met Duitacbland, nocb met andere mogendheden eenige conventie beeft gesloten, welke direct of indirect tegen Polen zou zijn geriebt; 2o. de voorwaarden van den wapenstil- etand en de vredesprelimlinaipen bevatten niet a betreffend'e die bttrekkingen tusschen Polen en Duitacbland Of de grenzen tusachen deze landenj So. de Sovjet-xegeering verwerpt met ver- ontwaardiging bet denkbeeld dat haar over- winning over bet Poolecbe imperialtsme zou kunnen wooden gebruikt voor de veraterking van bet militairisme in Duitschland of in welk ander land ook. Volgens Duitsche bericbten concentreeren db Franschen tbans troepen aan bet brug- gemhoofd te Mainzt ieta wat op allesbehalve vriendelijke voomemens zou wijzen en zeker de rust in Europa. niet bevorderen. Want beeft niet het prol-etariaat van bijna alle lan- den z:cb tegen buiLpverleening aan Polen verklaard!? Zelfs de Belgen, die andbrs zoo op de band van Frankrijk zijn? Allleen Hon- garije zou wdl op Polen willen losvliegen, maar is dan ook bet eenige land, dat daartoe bereid zou zijn. Men mag nu al dan niet eympatibie bebben voor de bolsjewisten, en al of niet hen van imperialisme en onbetrouw- baarheid bescbuldigen, niet te ontkennen is, dat zij in alle landen bunne bo'ndgenooten bebben, die weigeren de materialen te vervoe- ren, die moeten dienen om de Russisohe ka- merad'en te bestrijden. En als dat toch met geweld zal worden doorgezet, i« de dan stal ling ontstaande toestand van onrust en ellen- de niet te ©verzien. Uit Minsk nog geen nieuws, alleen dan dat Trotzky daarbeen is vertro-kiken om de onder- bandelingen te leidbn, die gisteren zouden aanvangen. Vgdgens een brief van Kamenef aan LLoyd George zullen ben Polen de reeds bekende vredesvoorwaarden ongewijzigd wor den voorgelegdl. Zullen db Polen die kunnen aanvaarden als niet in strijdl met bunne onaf- bankeTjjkheidi? Eln zoo niet), wat zal dan ge- beuren? Wat zal1 de entente dan.doen? De be- antwooirding dezer vragen kan van zeer groot gewicht zijn en daarom zien wij dan ook.met belangsteling bet verslag tegemoet van de rede, die Lloyd George gisteravond zou hou- den in bet Engelsche Lagerbuis over den Poo(Lscben toestand. Heeds beeft bij in ant- woord op een vraag gezegd, dat de regeering gacb zal verzetten tegen de ondemocratiscbe meihode der arbeidlers om een parlementair bestuurd land bun wil-op te leggen door iixecte actie. Ook Bonar Law beeft over Polen gespro- ken en o.m. herhaald dat de Poolscbe politiek der regeering geen wijziging heeft ondergaan en dat de Italiaansche regeering de dloor de Britsobe regeering gevolgde gedragsQIijn goed- keurt Indien de Sovjet-regeering er aan mocbt denken onverwacbte voorwaarden op te leggen, welke de Poolsche ©nafhankelijk- beid zoudbn aantasten, dan zou een andere weg moeten worden ingeslagen, doch bij ver- wacbtte dit niet. Bonar Law eanddgde: De Sovj et-regeering .heeft in de meest stel- lige bewioording verklaardl, dat zij niet voor- namans is Polen andere voorwaarden o.p te leggen. In zulke omstandigheden zal de re geering tot geen actie overgaam De regeering zou evenwel kunnen woiden geroepen om de aan Polen opgelegde voorwaarden nader toe te licbten; in geval er zich gebeurtenissen mochten voordoeil, welke ik niet verwacbti, dan zal de regeering niet tot actie overga an alvorens bet Huis bijeengetroepen ia Het Huia kan verzekerd zijn, dat de regeering het land niet aan eenige krijgeverriehting ral doon deaLnemen, tanzij' op gronden, welke z66 duideffijk en klaarblijkelijk zijn, dat bet gehee- le land acbtor de regeering zal stann. Nabij Dublin Castle werden ©en aantal eol- daten door anti-militairisten mishandeld. De wacbt loste echo ten op de menigte, om de aangevallen eoldaten in staat te stellen het kasteel binnen te vlucbten. In Saokviles treet overromipelde d© menig- lie een. aantal soldaten, die rich in een tram bevonden en tracbtite ben in, de Luffey te gooien. Een groote menscbenmassa bad rich ver- eameld bij do OlConnellburg, warbij een tooep gewapende soldaten, onder aanvoering van een officier, een salvo in de luoht loste. Er ontstond onder de menigte een paniek en 8 personen werden onder den voet geloopen. IJit Londonderry koman eveneena beiicb1 ten van onlusten. De menschen, die rich in de atraten verzameld badden,. werden Verspreid door detaobementen, die met de bajonet op het geweer op de Sinn Feiners \introkken. Zes personen, die gewond waren en daardoor gearresteerd kondien worden, bevinden zich tbans in bet riekenhuis. Een officieel. communique van bet boofd- kwartier van Dublin zegt naar aanleildmg van deze omlusten, dat de aanValleu op de troei>en blijkbaar een gedeelte uitmaakten van een sypsiematisch voor bereid plan. Te Cork beeft de menigte soldaten aange vallen, die een militair vliegtuig bewaakten. Een der soldaten werd gedood en twee ande- ren gewond. In de geheele stad zijn proclamaties aange- plakt, waarin de boycot van de ICrscbe gen darmerie wordt bevolen. Het is voorta een ieder verboden Cork fe varlaten zonder een apciale vergunning van de Ierscbe repu- bliek." i De particuliere en officieele oorresponden- tie van Lord French, den onderkoning van Ierland, is te Dublin doer de Sinn Feiners in*beslag genomem De Londenscbe mail werd in haar gebeel buitgemaakt. De buxgemeester van Cork en tien andere Sinn Feiners, die tegeBjk met hem in bet stadbuis van Cork werden gearresteerd, wei geren sedert hun gevangenneming voedsel te nuttigen. d'ANNUNZia Zoo als do „Temps" uit Home vemeemt, beeft d^Annunrio in een bijeenkomat in een schouwburg ie Fiume verklaard, dat binnen- ;kort de onafbankelijkbeid der stad uitgeroe- pen zou warden.' Hij voegde hieraan toe, dat als zijn getrouwen hem in den eteek lieten, bij te Walona dienst zou nemen bij de Aiba- neezen om ben tegen de Serviers te belpen. EEN WAARSCHUWING AAN CHELSTELUKE1 "REHfRT. De door de Amerikaanscbe en Engelsche kerken georganiseerde conferentie, die Zon- dag te Geneve werd geopendi, werd door ver- teganwoordigers van alle voliken van Europa, Atmerika, en bet Ooaten bezoobt, met uitzon- dering van de Hoomscb Katbolieke kerken. De Amarik&an Brand verklaard©, dat bet hoofddoel der conferentie was, bet scbeppen eener basis, waarop eene enkele Obristelijke kerk zou kunnen worden opgebouwddit was bet meest grootscbe doel, diat de menschen zich ooit gesteld badlden. Het Btritsche admixaaleehip Vindictive, dat reeds mee<r dan. twee jaren geleden in de haven van Ostende conk en tot het lichten waarvan verleden jaar Juli reeds pogingen zijn begonnen, is xru vlot geraakt- De haven is weer vrij. De gemeenteraad te Jcrnre heeft beslo- ten in het Werkliedenreglement de bepaling op te nemen, dat gemeentewenklieden. geen lid mogen zijn van revolutionnaire vereani- gingen. In Eupen is de neutrale journalist Dr. Sehmid die daar ter plaatse vertoefde om een onderzoek in te stellen naar den toestand op 7 Aug. door de Belgische autoriteiten ge arresteerd. Hij wordlt Strang bewaakt. Dr. Schinidi uit Zurioh wordt in zijn geboorte sta d ten zoerste geacht. De Norddeutsche Lloyd beeloot het di rect© verkeer met New York weder te her- vatten. De eerste stoomboot, waarmedle dit geachieden zal, is de „Busquehanna" die den 4en Sdpt. hare vaart begint. Tot nu toe kon- den verzendingen van Bremen naar New York sleohts indirect over Holland plaats vinden. Gfficieel wordt medlegedeeld dat op 8 Aug. een overeenkomst geteekend is tusschen de Oostenrijksche republieik en Erarikxijk, over de regaling van. de Oostenrijksche 8" huldl XL De triomj van het expressionisms. Berlijn, bagto Augustus. Het publiek is- thans gekakneerd. In den heginne geloofde het, zooals steeds wanneer nieuwe kunstrichtingen komen, dat de uit- voerders van de nieuwe ideeen foxmeel get waren, of dat zij een loopje wilden nemen met het publiek. Men is thans tot de erken- ning gekomen, dat men op die mkniar zich van die nieuwe dehkbeelden niet kan afma- ken, en van dag tot dag wint de overtuiging veld, dat hier, zij het dan ook onzuiver en nog vol buiteiussigheden, ideeen die beteeke- nis hebben, naar een vorm zoeken. Naar de meening van het groote publiek 'hebben rich reeds enkele stexke pers oo nldj kheden los ge- maakt van de groote massa der j'ongeren. On der hen is de eehilder Max Pechstein met zijn in gl'oeiende kleuxeti neergezette landschap- pen en figuren, die in groote lichtvlafcken worden opgebouwd. Dan Eindl Nolde met zijn reliigieuse composities, die met een bar- baarsoh-naleve techniek, volkomen overgave san en innxgheid van een transcedent gevoel uitbeelden. Verder de in den oorlog gevallen Franz Marc met zijn fameuse diergroepen, die niet afzonderlijke dieren schildert, maar den aard van het diexljjke op het doek brengt, het dierlijke als,een symbool van natuurleven en instinct, als d© drager van ©en d© geh©i- men der eeuwiglheid' kennend schepsel. Ver der Eirich Heckel, die van het bizsrre tot een bijna gothieke grootheid en eenvoud is ge komen. Of Oskar Eokoschka, de Oostenrijker, thans ii Dresden als professor werkzaam, die in fascineerende portretten het onderbe- wustzijn van de menschen op het doek traeht te brengen. Onder de bseldlhouwers is da£.r Ernst laeh, die figuren vAt het dagel^^ksch leven in grootsch opgezette hout- en eteeabeelden met al de waxmte en al den hartstoohf van den miodernen menscb voor ©en bestaan van hoogere brteekenis, maar ook met de onuit- gespxoken angst voor 'het noodlot modelleert. Dan Wilhekn Lehmbruck, ook al overleden, die in figuren van merkwaardige slankhead en gestrektheid een els Terdxoomd harU- tochrbsgevoel en een geheinmnnig weten van het hiernamasls in beeld' bracht. Deze leidend.e figuren van de jonge gene- ratie rijn op de groote tentoonstelling van dit jaar nog niet vertegenwoordigd. De No- vembergroep, die daar regerh, omvat de meest radicalen, die «jch berig houden met d© gewaagdste experimenten. Zij zijn navol- gers van Kandinsky, zij verdiepen zich In warxige mengelimg van in elkaar vloeiende kleuren en grotesk bij elkaar geplaatste vor men en gestalten, die irreeele gewaarwoxddn- gen moeten suggereexen langs een weg, di« van natuur en realiteit absoluut afwijkt. En bij die pogingen ziet men eenige interesaante en zelfs geniale oplossing. Maar de totaalin- druk van wat die Novembergroep voortbrengt is vexwarrendi en Bonder echepipmde kracht. De leden van die groep onderhouden betrek kingen mot nog sterkar radicalen, met de aanhangers van de ^Mergtmalem", die met saamgepakte restan van stof, houtspaanders, courantenuitknipsels en speelgoed! kleurige effect©n tradhten te beredken, boo ongevee* op de manier, waarop wilde volkstammen waardelooze dingen tot speelgoed maken Hier raakt het modems inderdaad aan het waanrinnige. Maar het allerdolst doen de Dadalsten, die op het oogenblik in Berlijn een gToote ten toons telling houden. Zij doen alios verdraaid en excentrischi, want zij willen eeggen, dat hun de geheele wereld, het leven, de politick, litteratuur en niet het minst de kunst als liouter humbug en ale volmaakt doellooi sohijnt. Men stelt daar uit fotografieBn, etut- ken van geillustreerde bladen, prontbrief- kaarten en dergelijke dingen een boo kakel- bont mogelijk ding aaxnen en noemt dat dan een dooisnede van de teganwoordige cultuur. Daar worden dan allerlei dingen bij gc/hasld kubisrtische en futuristische roonmel en met dat alles te zamen maken zij dan iet«, waar- mee zij den indmk willen wekken origineel excentriek te zijn. Maar hoe dwaas ook, toch steekt ook daarin een verboxgen ethiek. Men vinidt het als Mefisto op aarde taimelfjk slecht en is met hem van oordeel, dat alles wat b©- staat, waard is te grond© te gran. En dien- tengevelg© luidt het priheip© van d© Da- daistenalles kort en klein slaan en dat liefst mot zoo vex mogelijk doorgevoerde grappen. Het idee moge no& zoo kwaad niet wezen het is alleen jammer, dat zij van die grappen een systeem maken en dat zij op een serieus© tentoonstelling die grappen en grollen zoo- ver doorvoeren, dat het irriteerend wordt. Slechts 66n uit dezen kring staat In de eerste rijen. Ik bedoel' den caricaturist Georg Grose, een werkelijk genie, een door haat tot hartstocht gebrachten teekenaar van spot- beelden, die deze dagen door heel Duitsch land' de ronde doen. Gross heeft rich een stijl eigen gemaakt, die verwant is san het sooge- naamde „Infantilisme®, een stijl waarbij met opzettel'ijk kinderlijke lijnen en beelden wordt gewerkt. Eln juist die teekeningen op de ma nier van straatjongens, die muren en aeuren vol krabbelen, doen zijn grimmige stemming en zijn fanatike lust om anderen bespottelijk te maken, des te feller tot uitlng komen. Men kan het optreden van Gross vergelijken met de verschijning van de „Simpliris«imusB voor 25 jaren, die toen ook als een bom in het rich behagelijk voelende Duitsche milieu van den keizertijd riel. Maar het is nu alles veel bitterder, anbarmhartiger en gruwaamei geworden. Men heeft langzamarhand ingerien, dat, ongeacht alle kromme sprongem, het expres sion is me toch een eeuwige waarheid1 in rich bergt, men heeft begrepen, dat het een van die in den loop der eeuwen telkens weer op- komende kunstverschijtniingen is, die niet in een minitieus nabeelden van de natuur, maar in een ver over het werkelijke^en al-daagsche uitreikende expressie, het wezen harer artis- tieke betoekenis draagt. Daarvoor is dezei dagen een sterik bewijs geleverd. In alle stilt© is het getal der Bexlijnsche musea dezer da gen met een vermeexderd'. In een nieuw ge- bouw van de Universiteit ie de verzameling van afgietsels van antieke beeldhouwwerken de eenige die wij beritten en die vroegei verspreidi, onder het stof begraven en vex- vuild in verschillende musea was bijeen- gebxacht. Otnberoerdl door oorlog, revolutie en ineenstorting is hier een werk van betee kenis bijeengebracht. Treedt men deze zaal binnen, dan komt men uit het problematieke en decadent© van ens kunstieven in de reine atmosfeer van de hooge sohoonheid en de volmaakt© harmonie van Griekenland. Men kan 'hier hij deze zorgvuldig gerangschikta verzameling de ontwilkikeling van de oude plastische kunst volgen. Men ziet daarbij de oudste kunst van de Hellenen, de kunst in haar archaischen stijl en haar overweldigen«e voortbrengselen, die thans in onzeo tijd. de openbaringen rijn van datgene wat onze jon- gere zouden willen scheppen. Edn zaal vooral is overwddigerid. Daarin zijn de afbeeldingen van de kretenaische-my- cenisc'he schilder- en kleinkunst, die in het midden van de tweede eeuw voor Ohristus Mioeide. Nog nooit heeft men in openbare verzamelingen van deze kunat een zoo voor- treffelijken indxuk gekregen. Mien met ds

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1920 | | pagina 1