DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 201
Hxmderd twee en twintigste Jaargrong.
1920.
A.boimementsprijs bij vooniitbotnlins per 3 mnnndon f 2.—, fr. per post f 2.50. Kowijsn. 5 ct. Advortentiopr. 25 ct. p. rogcl, grootere letters naar plaatsrnlmte.
Briovon franco N.Y. Book- en Ifamlolsdr. v.b. Menus. Coster Zoon, Voordam CO, Tel. Administr. No. 3. Redactie No. 33.
Biiitenlandscb Ovorziclit
Het wordt nu ook van Fransche zijde toc-
gegeven, dat gencraal Wrangel in Zuid-Rus-
land moet terugtrekken naar de streken, van-
waar hij in dczen zomer optrok en daardoor
het steenkolenbekken van de Donetz en het
rijke graangebied van Koeban weer bij stuk-
jes en brolcjes moet prijs geven. Hij zal on-
getwijfeld een onherstelbare nederlaag weten
te vermijden, zegt ,,de Temps", die aus nog
niet alle hoop opgeeft. Een feit is, dat het
schiereiland Dc Krim een sterke stelling
biedt en dat Wrangel een voorsprong heeft
op zijn tegenstanders, doordat hij van Frank-
rijk munitie ontvangt en steunt op de Fran
sche oorlogsschepen in de Zwarte Zee, maar
de bolsjcwistcn trekken toch nog steeds op
met een leger dat nu al op 180.000 man
wordt geschat. Het leger van Wrangel telt
ongeveer half zooveel mannen. die echter wel
wat beter in de kleeren zullcn zitten en
denkelijk ook wel meer en beter voeding krij-
gen dan de rooden.
Sterken stcun uit Rusland zelf kan Wran
gel nog krijgen, als de berichten over onlus-
ten en opstand in het binnenland alien juist
blijken Het juiste vcmeemt men waarachijn-
lijk niet. Een bericht uit Stockholm deelt me-
de, dat in ongeveer 15 Russische gouveme-
menten een bocrenrevolutie uitgebroken is.
De opstand heerscht vooral in het gouveme-
ment Koornikof, waar de sovjet-regeering
met de meest krasse middelen optreedt.
Personen, die Moskou een paar weken ge-
leden verlieten en dezer dagen in Kopenha-
gen aankwamcn, bevestigen alle mededeelin-
gen over oproerige bewegingen in Rusland.
De Radenheerschappij wordt nog slechts in
stand gehouden door hare troepcnmacht en
het afkondigen van den staat van beleg, zei-
den deze menschen.
Generaal Broessilof was reeds sedert 1918
niet meer in leven. Hij was aan een schot-
wond in de gevangenis overleden.
Van de herrie, die, in verband met de ko-
ningskwestie in Griekenland, naar onze de
zer dagen uitgesproken weinig te verwachten
zou zijn, heeft men in Athene al een voor-
proefje gehad. Men weet, dat aanhangers van
den en koning Konstantijn sinds het overlij-
den van koning Alexander hunne werkzaam-
heid hebben verdubbcld en thans openlijk
voor den „afgezetten" monarch optreden.
De verkoop van een blad der oppositie,
dat een groot portret van ex-koning Konstan
tijn bevatte, heeft betoogingen ten gunste
van Venizelos en Konstantijn uitgelokt. Het
tusschen beiden komen van eenige officicren
herstelde de orde. Er werden revolverschotcn
gewisseld, waarbij drie personen werden gc-
wond.
De regeering nam onverwijld maatregelen
tot handnaving der .orde.
Niet alleen in de hoofdstad echter bestaat
spanning in verband met de troonopvolging.
In het geheele land, en speciaal in de Pelo-
onnesus, heeft men onrust waargenomen
"et heet, dat overal een volksstemming over
de koningskwestie wordt geeischt en dat on-
der deze omstandigheden ae verkiezingen op-
nieuw zijn uitgesteld. Men schijnt dus zoo
langzamerhand te komen tot een dictatuur
van Venizelos, gesteund door den regent
Koendorictis.
Volgens den bijzonderen correspondent
van de „Temps" zou de oppositie, die bij de
a s. verkiezingen een echec voorzict, de kwes-
tie der dynastie van de parlementaire verkie
zingen willen losmakcn, en een latere volks
stemming willen eischen. In een manifest
verklaart Goenaris, de groote stermpilaar
van Konstantijn, en oud-minister, dat het be-
roep op de kiezers openbaar is gemaakt op
een oogenblik, waarop het dynasticke vraag-
stuk niet bestond. althans volgens de mee
ning van Venizelos. De correspondent be-
twist dit standpunt, daar volgens hem de ge
heele verkiezingsstijd op de kwestie der
kroon is gCconcentreerd De kiezers hebben
slechts te bcslissen of Venizelos goed of
slecht de bclangen van het land heeft gediend
en gelijk heeft gehad om tegen de Konstan-
tijnianen op te treden De kleine vraagstuk-
ken op de verkiezingsprograms v.erdwijnen
tcgenover deze eene kwestie: Venizelos of
-Konstantijn.
In Yorkshire en Northumberland hebben
de mijnwerkers het werk reeds hervat, doch
men verwacht niet. dat voor Maandag a s. de
tocstand overal normaal zal zijn. De raad van
leiders, om den arbeid te hervatten, is echter
algemeen aangenomen.
Over het besluit om de staking te be?indi-
gen, wordt algemeene voldoening uitgespro
ken De meening van hen, die bekend zijn met
de stemming in de mijndistricten, is, dat het
f;rootste aantal mijnwerkers zoo vlug moge-
ijk het werk zal hervatten en met goeden
wil. In officieele kringen wordt het gr'ootste
vertrouwen uitgesproken, aangaande de on-
derhandelingen voor een volledige overeen-
komst en het stichten van een permanent na-
tionaal loonbestuur, hetgeen naar gehoopt
wordt, het begin zal zijn van een lange perio-
de van rust in de mijndistricten. De midde
len, om de produdie te vcrhoogen, worden
reeds door de mijneigenaars overwogen.
De staking onder de Belgische mijnwer
kers breidt zich uit, in het bekken van Char-
leroi is zij bijna algemeen. Er staken daar
ongeveer 8000 man.
De werkgevers zijn niet ongenegen de ge-
vraagde loonsverhooging toe te ctaan, op
voorwaarde evenwel dat zij gemachtigd
"worden tot het vcrhoogen, in dezelfde mate,
van den koLoapriji. De gemengde eommissie
had voorgesteld vijf pet. verhooging toe te
staan op de loonen boven de 20 fr. en tien
pet. op de andere. Dit voorstel werd door de
kolendelvers der andere centra aangenomen,
doch te Charleroi verworpen.
Een duizendtal mijnwerkers, door de ar-
beiderscentrale aangewezen, dragen zorg
voor het drooghouden der schachten, de ver-
lichting, het voeren der paarden. Te Mon-
ceau Fontaine weigerde echter een mijneige-
naar de aldus aangewezen arbeiders in de
mijn te laten dalen: hij verklaarde de stakers
niet meer in zijn dienst te beschouwen.
flicten tot gevolg hebben en spoedige beein-
diging van het thans bestaande tcgenhouden.
Intusschen hebben reeds verschillende in*
dustrieen moeten sluiten uit gebrek aan steen-
kool of door het gemis van electrischen
stroom, die door de mijnen gelcverd werd.
Buitenland
DE ONRUST IN IERLAND.
De inspecteur-generaal van dc Iersche po
litic, Smith, is afgetreden. Volgens de „Daily
Mail" is dit aftreden het gevolg van zijn af-
keuring over de daden van tuchteloosheid en
over de vemieling Van particuliere eigendom-
men door dc regeeringstroepen.
Woensdag zijn weer drie politie-agenten
in Ierland vermoord. E6n van hen werd, ter-
wijil hij zich ongewapend1 in eeni caf6 bevond1.
door vier gewapende mannen doodgeschoten.
Een tweede werd gedood in burgerkleeding,
buiten dienst, en van den derde werd het lijk
in een riool gevonden.
KUNSTMATIGE DIAMANT.
Het Hamburger Fremdenblatt" verklatirt
op grond van mededeelingen van gezagheb-
bende zijde, dat er niet langer aan valt te
twijfelen dat de vcrvaardiging van kunstma-
tige witte diamant van uitstekendc kwaditeit
door de Dynamiet-A. G. Alfred Nobel Co.
in Hamburg spoedig een feit zal zijn. Het
v blad oppert de vraag of de eigenaren van het
•Engelsche diamantmonopolie niet zullen
trachten zich het Duitsche patent te verzeke-
ren en raadt daarom den verantwoordelijken
personen in Duitschland, met het ook op de
.gcweldige beteekenis van deze uitvinding
voor het geheele cconomische leven aan. de
■aangelegenheid goed in het oog te houden.
EEN STAKING VAN TWEE JAREN.
Uit Melbourne wordt aan de „Times" ge-
seind, dat de mijnwerkers van Broken Hill
door bemiddeling van hun organisatie aan de
maatschappijen hebben gevraagd om onder-
handelingen te openen voor het weer open-
stellen van de mijnen. Deze stap is het gevolg
van het uit den weg ruimen van de moeilijk-
heden over de interpretatie van enkele deelcn
van een arbitrale uitspraak. De staking heeft
thans twee jaren geduurd.
TWEE HISTORISCHE AFFICHES.
Door de zorgen van het Brusselsche
meentebestuur zijn in een der gangen van
stadhuis, de twee aanplakbiljetten in lijst
aangebracht, welke aanleiding gaven tot de
wegvoering en opsluiting in een Duitsche
vesting van burgemeester Max. In het eerste
ontkent de burgemeester, dat de Fransche re
geering aan de Belgische liet weten haar niet
te kunnen helpen, daar zij zelf defensief
moest blijven; in het tweede aanplakbiljet
d.d. 16 September 1914, zette de burgemees
ter de bevolking aan het door de Duitschers
gegeven bevel tot intrekken der Belgische
vlaggen, welke nog steeds aan de voorge-
vels wapperden. gchoor te geven „en met ge-
duld het uur der vergelding af te wachten".
Tien dagen later werd Max naar Duitsch
land weggevoerd.
DE ENGELSCHE GEVANGENEN
IN RUSLAND
Cecil Hamsworth, de Engelsche ondermi-
nister voor buitenlandsche zaken, deelde in
het Lagerhuis mede, dat een telegram, uit
Azerbeidsjan ontvangen, meldde, dat de vroe-
gere consul te Bakoe en alle andere Britsche
gevangenen uit de gevangenis waren ontsla-
gen en naar Tiflis waren gezonden. Thans
zou er geen hinderpaal meer in den weg blij
ken te staan aan een onverwiilde uitwisseling
van gevangenen met Rusland.
DE WBDE'ROPBOUW VAN FRA'NKRIJK.
Bij! het bezoek van jhr. Loudon, onzen ge-
zant te Parijs, aan Rijssel, heeft' een van de
aanwezige 'Nederlandtrs medegedeeld, dat
zijn vriend, de heer van Wezel, een in Ame
rica igcvestigde Almst'erdammer, hem eeni
cheque van een half millioeni francs heeft
doen toekomen als eerste gift voor den weder-
opbouw van het dbrp Les Espanges, nabij
Verd'un, waar zoo lang en hevig gevochtieni is
en waar ook Nlederlandsche vrijwilligers ge-
sr.euveld zijn.
SMOKKELHAND'EL DOOR HOTELTERS.
Op bevel der justitie zijn de bedrijven van
de „Hbtelbetriebe A.G." te Berlijn door de po
litic bezet. Ook de telefoonverbindtag werd
afgesneden. IDeze bezetting is het gevolig van
de verdenking dat de hotelhoudiers in grooten
omvang smokkelhandel hebben1 gedreven. In
het Edenhotel werd1 bij een onderzoek van die
boeken geconstateerd, dat in de laatste maan-
den 1 1/4 millioen mark in den sluikhandel
was omgezet.
REICHSNOTOPFER.
Het wetsontwerp betreffende de spoedige
invoering van het „Reichsnotopfer" zal ae
volgende week aan den Duitschcn Rijksdag
worden oegezonden, meldt het Hbd. Om-
trent den inhoud van het wetsontwerp vcr-
neemt de „Voss. Ztg.", dat in zoovcrre een
verandering in de uitvoeringsbepalingen
wordt voorgesteld, dat een derde van net
„Reichsnotopfer" onmiddellijk bctaald zal
moeten worden; voor de overige twee der-
den blijft het bij de thans bestaande bepalin-
gen. Door het eene derde hoopt men onge
veer 25 milliard binnen te krijgen, die tot
delging van de loopende schulden zullen
worden gebruikt.
DE TURKSCHE NATIONALISTEN
VERSLAGEN.
Een nederlaag der nationalistische troepen
aan het Araiecnsche front wordt bevestigd.
Hun terugtocht is in een wanordelijke vlucht
ontaard.
Ten gevolge van de slechte ravitailleering
en het ontbreken van geneesmiddclen zijn er
^pidemien uitgebroken onder de nationalisti
sche soldaten. Een delegatie van Angora is
te Konstantinopel gekomen en heeft bespre-
.kingen met den minister van binnenlandsche
zaken aangevangen, ten einde het terrein voor
een mogclijke vcrzoening te verkennen. Men
is echter in't algemeen van oordeel, dat een
compromis niet mogelljk zal zijn, daar de na
tionalistische leiders in hun onverzoenlijke
vrcs volharden.
houding ten opzichte van het verdrag van
NEDERLANDSCH EN BELGISCH
LOODSWEZEN OP DE SCHELDE.
De „Neptune", het Antwerpsche blad voor
scheepvaartbelangen, klaagt over de desorga-
nisatie in het Belgische Toodswezen. Twee
jaren na den wapenstilstand is de dienst nog
altijd niet behoorlijk ingericht. Voor de zee-
loodsen zijn er maar vier booten en die zijn
zoo, dat de loodsen slechts met gcvaar voor
hun leven hun werk kunnen doen. De boo
ten der Nederlandsche loodsen zien er heel
anders uit!
Erger is het nog op de rivier zelf; ver-
scheiaene vuren branden nog altijd niet; an
dere branden met een bijna onzicHtbaar licht-
je. Dit is zoo op de Belgische Scheldt Op
de Nederlandsche Schelde integendeel zijn
alle vuren best in orde. De vrcemdelingen,
die langs de Schelde varen, zoo vreest de
„Neptune", kunnen er aldus toe gebracht
worden een voor Belgie heelemaal niet vlei-
ende vergelijking te maken.
HARDINO EN HET NOODLIJDENDE
EUROPA.
Volgens een bericht uit New-York zal de
nieuwgekozen president der Vereenigde Sta-
ten, mrding, een groot bedrag uittrekken
vor de hulpverleening aan Europa en een be-
roep doen op het Amerikaansche volk, om
alle noodlijdendende kinderea buiten Ame-
rika te helpen.
WOEKERWINST.
De bekendc Schotsche naaigarenfabriek
van J. M. C. Coats, welker prijsverhooging
van ieder klosje naaigaren eenigen tijd gele-
den veel opschudding veroorzaakte, maakte
in het laatste jaar tot op het eind van Juni
een zuivere winst van 4.164.894 pond ster
ling, na aftrek van depresiatie en betaling der
60 pet. belasting op overmatige winsten.
UITBARSTING VAN RASSENHAAT.
De politie te Saragossa heeft een syn
dicalist gevat, die den laatsten tijd een aantal
bomaanslagen moet hebben gepleegd.
Te Rome is het vijfde intemationale
landbouwcongres geopend in tegenwoordig-
Jieid van den koning en 3 ministers. Er zijn
afgevaardigden van meer dan 50 landen,
waaronder ook uit de vroeger vijandelijke.
De Duitsche en de Poolsche regeering
zijn tot een vergelijk gekomen omtrent het
transport van Duitsche en Russische onder-
danen door Polen.
De dcmocratische fractie in de Pruisi-
sche Landsvergadering heeft een voorstel
daan om den 18en januari tot national
.feestdag te vcrklaren. Op 18 Januari is het 50
jaar geleden, dat het Duitsche rijk werd ge-
sticht.
Sedert het sluiten van den wapenstil
stand zijn 1231 Engelsche oorlogsschepen
van allerlei aard verkocht en 633 gesioopt en
als oudroest verkocht.
De drie Rumpiervliegtuigen, die te Wee-
nen door de intergealliecrde eommissie in be-
slag zijn genomen, worden vrijgclaten. Zij
zullen heden van Weenen naar Miinchcn vlie-
gen.
Bij dc verkiezingen op Cuba zijn veer-
tien personen gedood.
Te Parijs zijn Coussinet, oud-secretaris
van het syndicaat van meubelmakers, Cou-
tant, beheerder van het blad de „Libertaire",
en Letoumeur, cementmaker, alle drie anar
ch isten, veroordeeld tot zes maanden gevan-
genisstraf en 500 francs boete.
De Duitsche regeering heeft te Parijs
geprotesteerd tegen ae herhaalde beschadi-
ging van Duitsche soldatengravcn in Elzas-
Lotharingen en de pogingen om Duitsche
gedenkteekenen af te breken.
Te Doberitz zijn Wocnsdagavond
groote voorraden levensmiddelen en vee-
voeder door brand vemietigd.
Rusland protesteert bi] ds Entente tegen
de toewijzing van Bessarabi8 aan Roemeni8,
en wijst er op, dat deze kwestie niet kan
worden opgelost zonder dat vertegenwoor-
digers van Rusland en de Oekraine aan de
besprekingen deelnemen.
Het Seniorenconvent van den Pruisi-
schen Landdag besloot 13 Februari de ver
kiezingen te houden.
Rusland heeit Tsjecho-Slowakije voor
gesteld een geheim verdrag te sluiten, het
geen echter van de hand werd gewezen.
Er doen geruchten de ronde, dat een
nieuwe belangrijke stakingsbeweging in Ita-
lie is uitgebroken. Op de Italiaansche ambas-
sade te Parijs heeft men hieromtrent nog
geen officieele berichten ontvangen. De tele-
fonische verbinding met Turijn is verbro
ken.
In Duitschland worden op 1 April a.s
de kweelcscholen voor onderwijzers voorloo-
pig voor een jaar gesloten, omdat er te veel
onderwijzers zijn.
De Entente gelast Polen- de 28.000
Duitsche goederenwagons, die het nog on-
rechtmatig in zijn bezit houdt, onverwijild- te-
rug te zenden, daar anders de kolenlevering
zal worden stopgezet.
Staten-Generaal
Gemengd Nieuws
SCHERPER ACTIE VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL?
vHet Volk" schrijft o.a.
In November 1919 werd er tusschen de
Nederl. Vereen. van Spoor- en Tramwegper-
soneel, den Bond van Ambtenaren en den
Neutralen Bond van Spoorwcgpersoneel een
overeenkomst getroffen inzake gemeenschap-
pelijke aktie voor verbetering der arbeidsvoor-
waarden van dit personeel.in t bizonder van
dc loonen.
De R.K., en de Prot. Christ. Bond bleven
buiten deze samenwerking, wijl zij bij voor-
baat aan de direktie en regeering trouw be-
loofden, en dusdoende, volgens bet oordeel
der andere organisaties, de kracht van het
personeel zelfs reeds v66r de actie begon af-
breuk deden en directie en autoriteiten steun-
den in hun verzet tegen inwilliging der perso-
neel-wenschen.
In de overeenkomst tusschen Nederl. Ver
een., B.A.N.S. en Neutralen Bond komt o.a.
de volgende zinsnede voor:
„De hoofdbesturen der samenwerkende or
ganisaties van spoorwegpersoneel, van mee
ning, dat door bespreking met directie en re
geering bet mogelijk is, dat aan de billijke
eischen van het spoorwegpersoneel zal wor
den voldaan, verklaren: indien mocht blijken,
dat niet in voldoende mate tegemoetgekomen
wordt aan de rechtmatige en billijke verlan-
gens van het personeel, den leden ter beslis-
sing te zullen voorieggen als uiterste moge-
lijkheid, door tocpassing van scherpere mid
delen speciaal het nederleggen van den ar
beid, het gevraagde te verkrijgen."
De Nederlandsche Vereeniging meent, dat
thans het tijdstip is gekomen om deze uit
spraak nader onder het oog te zien.
Eerstgenoemde Vereeniging heeft de beide
hoofdbesturen tevens uitgenoodigd tot een
gecombineerde besturenvergadering, en als
haar oordeel uitgesproken, dat mochten di
rectie en regeering weigerachtig blijven inza
ke de programpunten voldoende tegemoetko-
ming re toonen, aan het personeel ter beslis-
sing de vraag moet worden voorgelegd of
niet, door toepassing van het in de gegeven
omstandigheden krachtigste strijdmiddel, n.l.
van het lijdelijk verzet, doorvoering van de
rechtmatig geoordeelde verlangens getracht
moet worden te verkrijgen.
Van het spoorwegpersoneel in Nederland,
j ongeveer 45.000 in getal, zijn er ongeveer
j 16.000 aangesloten bij de Nederlandsche
Vereeniging, 4500 bij den Ambtenarenbond
en ruim 40€0 bij den Neutralen Bond.
DE DROOGLEGGING DER ZUIDER
ZEE.
De Zuiderzee-Raad heeft het bestuur van
de Nederlandsche Vereeniging van Gezag-
voerders bij de Binnenvaart verzocht zijn
meening te kennen te geven omtrent hetgeen
kan en moet gedaan worden voor de vis-
schers van de Zuiderzee, die tengevolge van
de drooglegging der Zuiderzee gedwongen
worden een an aer beroep te kiezen en lust
V R IJ ID A G Dircctour s G. II. KRAK. Ooofdrodaetour iTj. N. ADEMA. g NOYEMBER
iiirke
I be*
Te Orlando in Florida had een neger aan
de verikiezingen deelgenomen, hoewel hij
daartoe niet gerechtigd was, omdat hij zijn he-
lasting niet betaald had. Dit geval veroor
zaakte een relletje, dat uitliep op een vecht-
partij tusschen blanken en negers, waarbij
twee blanken werden doodgeschoten en ande-
ren werden gewond. De woedende menigte
maakte zich meester van den neger, die de
oorzaak van het tumult was geweest en hing
hem op terwijl vijf andere negers, die aan de
vechtpartij hadden deelgenomen, alien om-
kwamen, doordat de menigte het huie waarin
zij gevlucht waren, in brand stak.
KORTE BERICHTEN.
TWEEDE KAMER.
In de sitting ven gister werd roortgogaan
met de behandeling van uitbreiding van het
gemeenteljjk belastinggebied.
Het amendement'Van Beresteijn om door re»
geering gesteunde kunstinstellingen uit te zon<
deren van gemeentelijke belaiting op publieke
vermakelijkheden en 't amendement»Ter Hall
om voor belasting op publieke vermakelijkhe'
den een gren* te atellen van 20 pet. der ei>
tr£e<gelden, werden beide door Miniater de
Vries ontraden.
De heer Van Beresteijn verving zijn amende*
ment door een ander, voorstellende dat de
Kroon slechta die verordeningen betreffende
belasting op publieke vermakelijkheden zal
goedkeuren, welke de kunst niet schaden. Het
amendement«Ter Hall werd verworpen met 61
tegen 11 stemmen; het amendement'Van Be*
resteijn werd verworpen met 37 tegen 35 at.
Het amendemenbvan Beresteijn om de go
meentelijke tollen te achrappen uit de gemeen'
telijke belastingen werd verworpen met 36 to
gen 31 stemmen
Heffing van debietrechten la, na bestrijdlng
door de heeren J. ter Lean en Abraham Staab
man geschrapt met 32 tegen 30 atemmen. De
belasting op de brandverzekering is goedgo
keurd met 37 tegen 26 atemmen.
Het amendement'Van Beresteijn om mogelljk
te maken dat de gemeenten nog anders dan in
de wet genoemde belastingen kunnen heffen,
werd verworpen met 48 tegen 10 stemmen.
De heer R e ij m e r lichtte amendementen
toe, bedoelende de bestaande wetgeving ten
aanzien van bedrijfsforensen in de woonge*
meente onveranderd te laten en dus te blijven
heffen den vollen aanslag in de woongemeente
en 1/3 in de bedrijfsgemeente in plaats van
2/3 in ieder.
De Minister handhaafde het regeerings*
voorstel.
Na dupliek werden de amendementen'ReU'
mer verworpen met 45 tegen 15 stemmen.
De heer Van Beresteijn lichtte een
amendement toe, om de belasting der wonings«
forensen ook over de verschillende gemeenten
te verdeelen.
De Minister ontried de aanneming.
De heer Van Beresteijn trok het
amendement in. Om half 6 werd de vergadering
geschorst tot's avonds 8 uur.
In de avondvergadering was aan de orde: het
wetsontwerp houdende maatregel tegen het on«
bewoond laten van woningen; tot wijziging der
Huurcommissiewet; tot aanvulling van de Wo»
ningnoodwet.
De algemeene beschouwingen over deze ont»
werpen werden gezamenlijk gehouden.
De heer Abr. Staalman wenschte te
constateeren, dat v66r den oorlog al reeds een
woningtekort bestond. Het tekort aan wonin»
gen neemt nog toe; van inhalen van den achter»
stand is geen sprake. Het particulier kapitaal
wendt zich van de belegging in woningen af en
dat is noodlottig. Zonder de particuliere bouw«
nijverhcid zal het onmogelijk zijn in dea nood
te voorzien.
Spr. wenschte den gewonen toestand van
vraag en aanbod zoo spoedig mogelljk weer te
herstellen.
De aanhangige wetsontwerpen gaan naar
spreker's oordeel niet voldoende in deze rich*
ting.
De heer S c h a p e r zeide niet te zullen
uitweiden over den ontzaglijken woningnood.
Er moet op groote schaal gebouwd worden.
ook door de overheid. En er moet goed ge<
bouwd worden. De particuliere nijverheid heeft
dikwijls heel slecht werk geleverd, hetgeen juiat
tot de woningwet heeft geleid. De reactie is er
ook op uit om het peil der woningen te ver<
slechteren.
Het egaliseeren van de huurprijzen achtte
spr. in de eerste plaats noodig om de nieuwe
huurders te ontlasten en den woningbouw te
bevorderen.
V66r alles moet er gebouwd worden en de
administratieve rompslomp, die dit wel eens
vertraagt, dient verminderd ter worden. De
overheid zal nog veel dieper moeten ingrUpen
en het zal hier tot socialisatie moeten komen.
De aannemers parasiteeren op den woning'
bouw, hetgeen in Den Haag reeds zoo duideljjk
is geblekep.
Spr. sloot rich aan bij het amendement«Kul«
per, in rake het verbod van den luxe«bouw.
Spr. klaagde er ever, dat de kantonveehten
niet voldoende medewerken bij de uitvoering
van de Huurcommissiewet.
Spr. diende een motie in, den minister van
Arbeid ve^zoekende terug te komen op zijn
standpunt betreffende woonruimte' en huur*
opbrengst der nieuw te bouwen woningen met
rijkssubsidie.
De heer Van Beresteijn achtte twee
zaken noodig: verlaging van de kosten van den
bouw, bn voorts vermeerdering van het aantal
arbeiders. Verder vroeg hij of het niet moge«
lijk zou zijn een gansch nieuwe stad te stich'
ten waarin een deel van de overbevolking kan
worden samengetrokken. Spr. drong ct op aan,
dat de woningbouwvereenigingen nog meer
steun zullen krijgen bij de voorbereiding van
hun plannen. Van de voorgestclde wetten ver»
wachtte spr. niet heel veel.
Ten slotte sprak hij over het z.g. rijksfonds,
dat hij een belasting achtte.
De heer S m e e n k vreesde, dat de Kamer
geen radicale oplossing van het woningvraag<
stuk zal kunnen vinden. Een algemeene betas*
ting op de waardevermcerdering verdient z.i.
verre de voorkeur boven het fond* van den
heer Schaper.
De heer Otto achtte alle maatregelen die
voorgesteld werden totasl onvoldoende om in
den woningnood te voorzien. De denkbeelden
van den heer Schaper helpen ons ook niet veel
vooruit Het la van belang, dat de menschen
niet te veel worden beperkt in hun vrijheid
van hun bedrijf.
De heer Snoeck Henkeman* achtte
de ontwerpen zeer juist en hij hoopte, dat de
Kamer er geen wijziging in zal brengen.
De heer Hazevoet drong o.m. voor wo«
ningbouw aan op meer medewerking van de
gemeentebesturen.
De heer Van Vuuren zou zijn stem
aan de wetsontwerpen geven, al geloofde hij
niet, dat zij zoo'n groote uitwerking hebben.
Deze wet draagt het karakter van een tijdc
lijken maatregel. Hij heeft geen woongeIegen<
heid meer geschapen. Spr. ontried het stelsel'
Schaper voor een woningfonda. Dat achtte hi)
in hooge mate onblllijk, omdat het een wille*
keurige belasting op een bepaalden groep ten
bate van een andere grosp is.
De heer D e J o n g e bestreed eenige pun*
ten die in het debet naar voren waren gebracht
Hij verwierp de opvatting, dat het woning*
fondi een belasting zou zijn.
Miniater Aalberae was aan het
woord.
De vergadering werd verdaagd tot heden*
middag 1 uur.
