Uit de natuur voor long en oud.
Damrnbrlek.
a
m
W
s
m
m
as
m
m
m
m
m
a
m
m
m
m
m
m
u
m
a
m
n
m
1
s
J
y mmi a
an
a a n k
Drukwerken.
M
3
m
IS
M
K
H
D
m
Kippen en Konljnen.
Urinczuur en de nieren.
le MlBP
M
OS
Mi
Alle soorten
De ziel van zijn volk.
Ik waajjde den Icoop en behandelde het dier
god
Wat hob ik daarvan een geneegen gehadl
Het duurde maar kortcn fcijttF of hot rat goed
in zijn vleesch. De huid glom en het liet den
■pMMMi. l. 'Het ww levendiig
den1 at al, vrooli/k op het graeveld, d'arlel en
BttHB r net ri MB^S
kop nuefc meer hangen. 'I let wa* levendig in
wor het rijituijf. Zoo acflt getu'-
kf voor hot poetic le-
tocb^H
gend van cEankbaarheid voor het got
ren. En didnet dat het tiredHet wa*' een lief*
hebberif de teugelg in handen te hebben. De
kwan
p kwam heelcmaal' niet meer te pa*, die/n
ot a fa veraierl ng voor op of werd gebrui kt te*
ft*ti een laatigen glidaifkcr, die bla fiend' om
net pa a nd heenliep,
Maar voor een dergeHfk* bdhandding i* de
bevolldnig nog niet te vindert.
De armc dieren worden overbelaat, Het it
ecu ellendig gezicht de miagere, aflgebeulde
(ficrcn te rien rwocgen voor zware grebaka of
vrachtwagena, de wonden te zien, waar de
vllegcn m arndere inaeden rich te good dom,
waar te nemen, hoe ze bijkia a lie doorgebo-
gen ruggen hebben, bewfja, dat ze to vrocg In
dienar werden genomen.
Zullcc paardm brengen geen goed raa voort
matuurlijlk.
De ccnlge dieren, welke er good' ultzien en
die welig opgroeien, zij-n de karbouwm, die
ren, die weinig eiachen en die dlaarom mia-
ichien door die bevoIking met zorg worden be-
handeld.
iDoch hun melk is niet overvloedig en het
vleeach niet zeer amakeliik. Er zijn wej Euro-
Eanen, die de workeur beweren te geven aan
rbouwenvlceach, maar over het algcmeen
passen we er voor. Over amnken valt niet te
twisten, niet waar?
Het is weft eigenaardig, dat het zoo'n moei-
te kost om hier verbetermg te brengen. Men
tracht dioor het mvoeren van Berrgaalsch vee
den veestapel te veredclen en, zooala we nil
weten, is er op Lombang Fricach vee. Dat in-
gevwrde vee heeft echter zcer veeli zorg noo-
dig. 7e ondervinden spoedig de tradwlen van
dr kl'imaaibveranderhig. MiWhien reel meer
dan wij1 ffl'ensdien
Vrecmde paanden krijgen' heel gauw huid-
zidrten, b.v. achnrft. Vooral de gn>ote Anatra.
lisehe paarden, tegenwoordig vee! ki het le*
ger gebriHlct, lijden daaraan, Men zal echter
we! door ondervinding kcrcn, tioe ze moetcn
bi'handeld1 worden om vriji te bUjven. Voor al
die dirvgen is wel cen remedie. Alleeft, wij we
ten dat niet dadclijk. Ooede waameming doet
tr ona wel achter komcn'.
Eem good tnkdier, Merk cn gezond, I* hot
mtiildier, d'at in China wordt aangekocht
voor het leger em wel voor de berg-artilterie.
I let zijin grooie stevige dieren, die met gcm«k
de wel kleine, maar toch zware Ix-rgkanonnen
de stellate hclllngm optrektken Ze zljn even-
wel zeer duur en koppig, moeilljk van karak-
ter en dnardoor mocilijk te regecren.
Aaaen A. v. W.
(November).
We gaan wn op excurale, al zljn de da-
([t*n korl en we hebben er de winlerjaaaen Wj
e gebrulken, want't it nu gcen Icmperaiuur
meat om In dunnc kleederen hler en daar ne-
d« r te knlelen Wat ced verschil bleden nu
de landerljen bll eenlge maanden geledenl
Toon allca in bloei, nu enkcl wat dortend
Sras, dat het vee heeft verwnaad en eenlge
ialds, die al lang gelcden het zaad over de
wcide hebben gestrooid, en nu nog maar
wcinige verdroogdc bladeren langs den sten-
§cl dragen. Tusachen dat dorrende gras vln-
en we evenwcl nog paddestoelcn, mooie
rondc bollen, op dilcke stolen, Wonderlljke
planhti zljn het toch, zulke zwammen, en
over het algcmeen staan ze Wj de mcnachen
in geen goed blaadjc Waar zc zich vertooncn
is bedcrf. Op rottend hout groeien ze welig
cn in de donkeretc en mccst verborgen schuil
hoeken woekeren ze voort, zonder dat men
na kan gaan, hoe de sporen vsn deze vemie-
lende planten cr gekomen zijn.
Maar we willen niet te veel kwtad van de
laddestoelen zeggen, want dan zouden we
paddestoelcn zeggen.
hot aan den stok krijgen met de menscken,
dd>
riil
gaame zijn trufiels op de tafel zou mtasen.
i)s:<
die gaame paddestoelen eten. Vraag maar
VfMf
'ens nan den ritken Franschman, of htj wel
gaame zijn trufiels op de tafel zou miwen,
en stellig zal hij u antwoorden, dat re tot
zijn lievelingqgerechten behooren. Toch
moet men maar niet allerhande zwammen
gaan plukkcn en opeten, want dan zou er
ziektc en dood op fcunnen volgen. Er zijn
verscheidene soorten, die vergiftige eigen-
schappen hebben, zoodat men een goed ten
ner moet wczen, om de eetbare paddestoe
lcn te kunncn verzamelen. Bij Parijs worden
de goede soorten gekweekt, waarvoor men
een vochtige en donkere omgeving behoeft
In oude mijnen, waar de zon nimmer kan kij-
ken, gcdijen de paddestoelen dikwijls het
best. Ze groeien verbazend snd. In een paar
dagen zijn ze dikwijls volwassen en geschikt
voor den pluk Men ncemt alleen het boven-
stc gedeelte, dat hoed genoemd wordt en de
waarde er van is ongeveer f 1 per K.G. Wie
lust heeft studie te maken van de vmchillen-
de zwammen, die zal geen gemakkelijlce taak
hebben, want er zijn veel soorten te vindea.
Het zijn niet alleen de keurige paddestoelen,
die ge hier en daar vindt, maar ook de schim-
'melplantcn en gistzwanunen moeten er toe
gerekend worden.
De bolvonrtige paddestoelen, die we hier
voor ods zien, zijn de eetbare champignons.
Ze kunhen gemakkelijk vcrward worden met
de knollige vliegenpaddestoel, die zeer veb-
giftlg is. De meeste vergiftige zwammen
nebben een walgingwekkenden geur, doch
meermalen ook gebeurt het, dat exemplaren
van eetbare soorten vergiftigd worden, wan-
neer ze oud zijn. Men dient dus steeds voor-
zichtig te werk te gaan, als men trek krijgt
in een paddestoelmaaltje.
In het volgend iaar, wanneer het nog wat
vroeger in den tiid is, willen we nog enkele
mooie paddestoelen bekijken, want er zijn er
onder, die allerkeurigst zijn. Zoek tegen
dien tijd maar eens naar den Parasolpadde-
stoei, de Vllegen- en Stinkzwam, de Pijp*
zwammen en nog vele andere soorten.
Nu gaan we onzea weg vervolgen, om
eens behoedzaam over den dijk te gluren,
waar een waterplas is, die nu bewoond
wordt door een groot aantal vogels, inzon-
derheid eenden- en ganzensoorten. Als ge
langs dit hek kijkt, ktnt ge zoowel bontge-
pluimde, als eenkleurige vogels waamemen.
we zouden gaame van de verschillende soor
ten eens een exemplaar in handen hebben,
tnaar dat gaat natuurlijk niet. De gewone
wiide Eenden, die cr tusschen zwemmen, leen-
nen we natvurlijk wel, en ook die zwarte
vogels met witte Voorhoofdsplaate hebben
we meermalen gczien. Het zijn Meerkocten,
die men des zomers op alle met riet begroei*
de plaatscn kan vinden. Zie, daar zijn ook
van die kleine duikers, Dodaare heeten ze,
die wc in het voorjaar menigvuldig kunnen
aantreffen. Doch welkc mooie vogels zijn
het, die dat fluitcnd geluid maken en die in
zoovecl voorwerpen aanwezig zijn? Zle,
leort bij ons zwemt cr cen, Kop en halt zijn
keurig roodbruin met ultzondering van
kruin cn voorhoofd, die okergeel zijn. Dat is
de Smient, die ook Fluiteend genoemd wordt.
Dit is een mannetje. dat gckenmerkt ia door
cen fraai vederkleea. Dc mantelvederen ver
tooncn prachtlge zwarte en grijawitte water
llinljea; de apiegel, dat ia een vlck op de
vleugelvcderen, is grorn, terwijl dc vlcugel-
dekvederen cn bora? en bulk wit zijn. Dc
krop is purperklcurig cn de onderdekvederen
van den staari zijn zwart. De wijfjcs hebben
meer een cenvoudig bruin pakie aan, waar-
van de vedcren grijze randen nebben en de
spiegel ia bruinzwart. Zoo ziet men ook bij
feze vogels alweder, dat men niet volkomen
met ze op de hoogte ia. alvorens men de ver-
lieeft leeren kennen. Daarenboven verschilt't
schillende vederpakjea der aoort,— want ook
dc jongen zien er nog weer andera uit
winterkleed ook nog weer van het zomerpak-
je. Doch in den zomcr ziet men deze vogela
niet in ona land; ze vertoeven dan aan hun
broedplaatsen in de koude atreken van Eu-
ropa en AziS. Tegen den winter verlaten ze
het land, waar ze geboren zijn, om dan hier
in groote vluchten verblijf te houden Alleen,
wanneer het ook hier streng gaat winteren,
vertrekt de Smient naar nog Zuidelijker stre-
ken, om onmiddellijk terug te koeren, wan
neer bij ons de dooi is ingevallen. Somtijds
worden de Smienten ook in de eendenkooien
gevangen, doch zeer lekkcr is het vlecsch van
aezc eendsoort niet, zoodat de prijzen er
voor niet hoog zijn.
Zie, daar komt nog een prachtige vogcl
aanzwemmen. Die is aanmcrkelijk grooter
dan de Smient en aan den snavel zou men
zoo zeegen, dat dit geen eendvogel is. De
bek tocn is zeer smal, wat men bij de eenden
niet ziet, Ovcrigens gelijkt het dier prccics
een eend. Wanneer ge onmiddellijk bij den
voorzien ia van tal van tandvormige
gelijkcn. Hitrnaar wordt deze vogclsoort
v L
Er komen drie verschillende s'oQ^
dan ook Zaagbekecnd of kortw«|
heeten.
'aagbek
vogel kondt komen, zoudt ge zien, dat zijn
bet voorzien ia van tal van tandvormige
plaatjcs, zoodat de lange kaken veel op zaag-
da
gel
ten bij ons voor, die naar gelang van dc
grooote aldus genoemd worden: Orootc
/.aagbek of Merganser, Middelatc Zaagbck
of Merganser scrrator cn Nonnctje of Mergua
albcllus Het zijn alle drie cchte wintergaa-
ten, die hun broedplaatsen ved Noordclijker
lieblwn.
De vogcl, die wc daar zoo mooi kunncn
waamemen, is een Oroote Zaagbck en wd
ecu iiiiiiiiieije. Zijn pooten zijn hoogrood ge-
kletird en ook de anavel la rood, met uiizon-
dering van den bovenkant, die zwart ia.
Prachtig zijn de kop en de voorhals: goud-
Sroen met purperen glanzen. Dc.veticrcn van
en bovenkop zijn aanmerkclijk verlengd en
vormen een aardig kuifje, Vcrder zijn de ve
dcren van hals en oudcrdeclen wit, maar met
cen roodachtigc tint; fraai zwart vindt men
op de mantelvederen en op de groote alag-
pennen, overigena zljn de vlcugcls wit en dc
»slaart ia donkcrgrija. Het wijfjc van den
Zaagbek draagt cen vee! eenvoudiger pakie,
dan hot mannetje: roestkleurig zijn de vede-
ren van kop cn voorhala, wit die van de on-
derdeelen en gi ija die van de ovcrigc boven-
declen. Mocnt ge eens cen Zaagbek vinden
met een wit randje om den hals, dan is het de
liriddclste soort. die ovcrigens veel overeen-
koinst heeft met dm Orooten Zaagbek.
Nu we ons op den dijk vertooncn, begeven
de meeste vogels zich op de vleugels, om
naar zee te vliegen. Ycel lawaai maken daan-
btj de Orauwe Oanzen, meest allcmaal Riet-
ganzen. wier vleugelalagen en gakkerend ge
luid men tot op vcrren afsstand kan hooren.
Wel probeeren dikwijls de jagers van deze
groote vogels te schieten, maar het gelukt
niet gemakkelijk, want ze zijn zeer schuw en
houden zich het liefst op in het midden van
een groote vlakte, zoodat ze hun vijanden al
van verre kunnen waamemen. Van afwach-
tcn is dan natuurlijk geen sprake.
Zie, nu we wat veraer den dijk langs ge-
wandeld zijn, keeren vele vogels weder naar
den nlas terug, waarin ze zich het liefst op-
houden. De pachter van het vischwater ziet
het niet gaame, dat er zooveel vogels op zijn
♦errein verblijf houden. want er zijn groote
vischdicven onder. Vooral de Schollevaars of
Aalscholvers ncmen veel van hetoeen, dat de
visscher liever voor zich behoudt.
We ncmen voor heden afscheid van dezen
plas, om er later nog eens weer te keerem,
want op andere tijden komen er ook weer
andere vogels voor. Er is hier steeds veel
variatie te bespeuren.
J. DAALDER Be.
Aan de Daminera-
Met dank voor de ontvangen oplossingen
van probleem 624 (auteur Bourquin).
Stand
Zwart: 7, 8, 9, 10, 12, 17, 19, 20, 22, 27, 30.
Wit: 28, 29, 31, 33, 34, 37, 38, 40, 42, 44.
Oplosaing
1. 38-32 1. 27 47
2. 44—39 2. 36 27
3. 29—23 3. 47 18
4. 37—31 4. 22:35
5. 31 22 (d 8 s.) en wlnt
Goede oplossingen ontvingen wij van de
heeren: W. Blokdijk, P. Dekker. D. Gerling,
Alkmaar, P. de Groot, Wannenhuizen, H. E.
Lantinga, Bellingwolde, Jb. Toepoel, Sint
Pancras.
P. B. te N. S. Uw oplossing was niet ge-
heel correct, daar zwart bij den vierden zet
ook zou kunnen slaan 47 45.
COMBINATIE.
De volgende stand bevat wel een aardig
idee voor probleemcomponisten
Zwart: 7. 8, 9. 16, 17, 18, 20, 21, 23, 28.
Wit: 30. 31, 3^, 38, 39, 42, 47 48, 49.
Wit wint door:
1. 30- 24 1. 20:40
2. 39—33 2. 28 39
3. 38-33 3. 39 28
4. 31—27 4. 21 32
5. 49-44 5. 40 49
6 48-43 6. 49 38
7. 42: 4 en slaat bij den volgenden zet
nog twee zwarte achijven,
•INTERF.SSANT PARTIJOEDEELTE
In een partij tusschen de vrocgcre Fran-
sehe meestcrs Dumaine en Zunmermannj
ontstond na den 39sten zet van zwart de
volgende poaitie:
**4
Zwart: 5, 8, 12, 14, 16/19, 23, 24.
Wit: 25/28. 32, 34, 35, 38, 40, 48.
Het spcl verlicp aldus:
1. 48 42 1. 24-29?
2. 28 -22 2. 17:48
3. 3832 3. 48:30
4 35 2 4. 29-34
5. 40 29 5. 23 34
6. 2--35 6. 34—39
7. 35-49 7. 5—10
8. 32-28 8. 10 15?
na 18-23, 14 23 (36—20 w.) en
12- 18 had zwart t( ker rerulae g<noaalct.
9. 28- 23 9. 18:29
10. 27—21 10. 16:27
11. 49 50 (5 ach.)
Ter oplosaing voor deze week:
PROBLEEM 625
van P, DE OROOT Jbz. tc Warmenhuizen.
Zwart: 2, 4, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 16, 18, 20,
23 40
Vit': 22, 25, 27, 29, 30, 32, 36. 38, 42, 43,
47, 48, 50,
Aardige ontleding met intereasant eind-
spel.
Opioasingen v66r of op 17 November, Bu
reau van dit Nad motto „Damrubriek".
CORRESPONDENTS.
P. de O. te W. Goed probleem, heden ge-
plaatst. Alleen de stand der schijven op wit's
rechtervleugel en't ontbreken van een zwar
te schijf op 3 zijn nog eenigszina zwakke
punten. U is echter op den juisten weg.
ONS PLUIMVEE IN NAJAAR
EN WINTER.
November is daar en die meeste van onze
gevederde vrienden hebben hun rui doorge-
maakt. Een enkele loopt nog rond in een
d!un en sjofel, stoppelig pak, maar anderm
zien er in hun nieuw kleed weer aardig uit,
hoewel de kam nog niet mooi rood is. Dat
komt wel.
Dat zoo'n nog ruiend exemplaar zich kouc!
en onaangenaant gevoelt, is bcgrijpelijk en
daarom is het zoo dom nog niet, om maar
vesl in hot1 goad beoehuria nachthok t* gaaa
atttes. Het soeW oofc gwleelMHJ* daar mpi
toeviucht, om aan de venijnige saaveistooten
van haar soortgenooten te ontkomen. 't le
vreemd, dat ook zelfa de haan met zulke rui-
ge prikkeldamea het moeilijk schijnt te kunnen
vinden.
Niet alleen de nog ruiende, maar ook die,
welke reeds in't nieuw zijn gestoken, hebben
onze meerdere zorgen noodig. Veel van de
opbouwende Stoften uit het bloed zijn ver-
bruikt om het nieuwe kleed te vormen. Elke
veer was eerst een bloedrijke pen of otoppel
en uit dit vocht zijn de hooraachtige sitolien
o'ntstaan, alies, acn, zoo eenvoudig, uietwaar,
maar voor wien het sleeh'ts even wil besef-
feneen wonder werk! Elke veer op de juis-
,te maat en plaats, met de vereischte buiging
en vorm, en kleur, zooming, glans en schacht-
streep, verder voorzien van een stel spiertjes
om te kunnen worden opgezet en weer glad-
getrokkenAls de menscn, die zich al heel
wat inbeeldlt op zijn kennis, eens ging beproe-
ven om met diezelfdc eenvoudige middelen,
hetzelfde te maken, wat zou dat belachelijk
treurig uitvallen! Is ook deze vemieuwing
van't kleed der vogels niet eene van de ontel-
bare wonderwerken van, als U wilt, de Na
tuur?
Om dus de verbruikte lichaamskrachten te
herstellen, is een goede voeding en een war-
me stalling noodzakelijk. Een droog tochtvrij
nachthok, dageliiks gereinigd, is iets wat den
dieren toekomt. t Een en ander kost maar
weinig tijd, als het geregeld gaat en de wei-
ndge moeiten worden rijkelijk beloond.
Een afgeruide, goed verzorgde kip gaat
wel een maand vroeger aan den leg, dan een
verwaarloosdc. En aan juist in die korte da
gen is een versch ei zooveel waard. Wij zou
den het daarom aanbcvelingswaardig ach-
ten, de kippen alt laatste maaltijd, dodmatig
samenigesteld zachtvocr warm te geven, met
bijvoeging van een half handje graanvoer
per kip. Zoo kan op dien stok een lange nacht
doorgemaakt worden, tot ze den volgenden
inorgen hun korrelvoer vinden, maar flink
wcggeharkt onder het losse zand van de ren.
Dan tijgen ze aan't werk met beenen en ana
vel en zijn er heel wat beter aan toe, dan alt
ze 'a morgens het zachte voer krijgen en d'an
ininatens een uur ineengedokqi bij elkaar
staan. Overdag maar zoeken,wroetten en
woden 1
Een weinig mais zal, ze'fS voor vaatzitten-
de kippen, goed bliiken, als het gemengd
wordt door een goede aamenstelling als gerst,
liaver, boekweit, tarwe, hennep en liinzaad
Met vetgehalle zal dan juist voldoende blij-
ken, vet toch geeft warmte, Mocht men gaan
vreezen, dat de hennen te zwaar worden, dan
neemt men ze zoo nu en dan eens in de han
den en dan zal ieder wd begrijpen. of hij moet
minderen of vermeerderen, wat Itwaliteit en
kwantiteit betreft.
Voor de kui'kens, die tegen den leg gaan, is
een flinke krachtige voedering noodig, wat
men ze geeft is een kapitaal, aat weldra goe
de rente opbrengt. De krop moet goed ge-
vuld zijn, als ze gaan rusten, dit valt gemak-
keliik na te gaan, door ze even te onder-
zoeken.
In de ren moet alles droog en zindelijk
zijn, gehakt stroo is goed, lang stroo is af te
keurenkaf is weer beter dan stroohaksel en
in sommige gevallen voldoet zuiver zaagsel
vrij wel in het nachthok, mits niet te scherp
van reuk.
Een helangrijk punt blijft de mijt- of luis-
plaag. Bij goed gereinigde hokken kan deze
wel voorkomen worden. Loase zitstokken die
telkens worden nagezien en met creolin-water
gereinigd, zijn onmisbaar. Het instrooien van'
tabaks-zand, vooral m den zomer, belet het
voortwoekeren van deze bloedzuigers, die on-
rust geven den heelen nacht, bloedverlies ver-
oorzaken, hetgeen weer bloedarrifoede ten ge-
volge heeft. Dat de ontwikkeling in zijn ge-
heel er door gestooni wordt ia klaar ala de
dag.
Hoe meer de kou toeneemt hoe moeilijkei
moeten we het de kippen maken om hun por-
tie birnien te krijgen. Jong hoort bij jo rig en
overjarig bij overjarig. Het geheel afzontfcren
van den haan zouden we niet kunnen aanra-
den, althana slechta voorwaardelijk. Om de
drie of vtcr dagen moet hij bij de hennen wor
den toegelaten of beter nog elken namiddag,
zoodat nij ook met de hennen aamen in het
nachthok wann zit, Den volgenden inorgen
van den eersten maaltijd of er v66r, gaat hij
dan weer apart. Wij hebben meermalen kun
nen opmerken dat een geheel afgezonderde
haan inwendig te vet werd en dan alecht be-
vruchtte in het voorjaar.
Wat het toecfiencn van het leggen-bevor-
derendc kruiderljen, legpoedera, enz, betreft,
daartegen waarschuwen we met voile over-
tuiging, Laten we voor een oogenblik aanne-
incn. dat deze middeltjes werkelijk beataan
en aat het alechts gederltelijk bed'rog is, dan
ontraden we ze nog wijl ze de legorganen
prikkelen en aanleUling geven' tot allerlei
stoorniasen, als uitzakken van legdarm,
schaallooze eiren, ontstekingen, enz. Door
acliaallooze of zoogenaainde wtndcieren kun
ncn ook eiervreters ontataan. Reeda jong moe
ten kuikena als ,'t ware met kunsteieren van
porselcin speUrt. Ze pikken zich er zat op en
later heeft men geen last van die ondeuga In
elken nestbak hoort steeds een legei of lok-ei
te liggcn.
Van belang is het ook het d'rinkwater in
den wintertiiu. Zoekt men voor den drinkbak
des zomers net koelste plekje in de ren op, in
den winter juist orngekeend. Lauw water is
dan te verkiezen. Ija in't water ia niet goed,
ook kunnen de teere kammen er door be-
zeerd worden. Wij gebruiken dea winters lan
ge, smalle zinken drinkbakken, waarin slechta
heel weinig water gaat. Men geeft dan twee
of drie maal per dag lauw water in kleine
hoeveelheid. De behuizing moet z66 zijn, dat
bij ruw weer de dieren tochtvrij in hun over-
dekte rennen kunnen vertoeven. Worden er
eieren gelegd, dan neemt men deze zoo gauw
mogelijk weg, want d* vorsf is er schadelijk
voor. Een ei aan vrieskoude blootgesteld, ver-
liest zijn inwendig lsvsn en kan dus bij het
bebroeden niets oplevsren. Bij strenge vorst
zal een ei barsten om ds uitzetting van het
daarin aanwezige water.
Uiterlijk midden Januari moet de folctoom
bijeen zijn, als we reed* in Maart of April
kuikens willen hebben. Of dat zoo vroege
broeden wel aanbeveling verdicnt nemen we
ons voor, later eens te bespreken.
Hoewel minder gemakkelijk te vericrijgen,
is toch het gToenvoer ook in den winter noo
dig; aan tm*p of biai lean soma bladg»om
rarvaugen. Vargstsa wa vooral de flfne ftalk-
puin met.
1 In het nachthok moet goede ventilatie zijn,
I niets is schadelijker dan dat de dieren een
langen naoht doorbrengen in afgewerkte
lucht, vol met ammoniakale damper van de
1 mest. De zitstokken op een' hoogte van slechts
40 centimeter, alle gelijk van hoogte. Laat
een' hen soms, op den stok zittend, een ei val-
len, welnu, dan komt't ongedeerd op den
zachten bodem van het hok terecht en breekt
niet. Daarom niet vergeten elken morgen,
zoodra men de kippen gaat helpen, eerst eens
te zien, of er zulk een verrassing niet aanwe
zig ia.
N.V. Boek- en HandelsdrnkkerQ v.h.
HERMs. COSTER Z00N,
Voordam C 9, Telef. 3, Alkmaar.
Orwtolligr urinorvmr i* d« warkalijka ©or-
nak ran ihsumatiek, iachia# en epit, en hot
kan eootrel <lc oorzaak lie het govolg zijn Tin
niorzwakto. Zware, mooilijk vert-eerbire
epijeen, alcohol, overworking en nadeelige
jfowoontcn leiden tot de vermin® van een
duadinige hoeveelheid van dit vergift, dat de
nieren overweldigd warden/ door de over span
ning om het uit hot blood to filtreeren.
Voorsorgen on matigheid rorminderen do
hoeveelheid urinezuur, vorgemakkolijken do
taak dor nieren en Toorkoraen, dat .niet-ge-
i'iltreerd urinezuur rich in do aderen, epieren,
zenuwen en gewrichten afzet en krietalliaeort.
Deze Toorbehoedonde maatregelen kunnen
worden aangevuld door tijdig© yeraterking
van de nieren door Foster's Rugpijn Nieren
Pillen. Dit special© niergeneeainiddel ver-
•ohaft succea, zelfa in gevo-rderde gevaileg
vun nieraandoening en verschijnielen all
rheumatiek, steen, spit, ischial, niergruis,
nierwaterzucht, nier- en blaasontateking, en
urinezuur-vergiftiging.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen werken niet
op de tngewanden, doch louter op de nieren
en blaas. Antiseptisch, roorbehoedend' en ge-
nezend, wordt dit niergeneesmiddel alom aan-
bevolen ale gevolg van de uitanuntende reaul-
taton, die men ermede behaalde.
To Alkmaar verkrijgbaar bij Nierop en
Slothouber i 1.76 per dooe.
VIU...UUV ISSjn V#
s
it-
Laatst trof mij een zeer eigenaardige uit»
spraak van een onzef letterkundigen en spre«
kers der jongere generatie.
't Waa een persoonlijkheid die vooral als
redenaar zijn naam hoog heeft te houden, eene
van die waarvoor het geldt dat het een lastige
erfenis ia de zoon van een beroemden vader te
zijn.
Hij had eene lezing gehouden in 'n plaataje
hier in den omtrek, welka naam ik u niet noe«
men zal, en voor de reize naar zijn Stichtsche
provincie weer werdt aanvaardt, kreeg ik een
vroegochtendbezoek.
De Geachte Nutaaprekej zoo het land be*
reizend van Uttert tot Maasaluis en vandaar
alsmaar lezende tot waar de toren itomp
heet, waa verrukt over zijn laataten Nutsavond
hier in't hartje van Noord«Holland.
Daar heb Je begon hij prima zoo'n ge*
lagkamer op een boerendorpje, allea blinkend
van relnheiu; 'n beetje laag van verdieptng,
n beetje donker In de hoeken, met 'n wazige
beiichting. De lamp aan kopcren kettingen
schommelt zacht been en weer boven de
ouderwetsche katheder en verlicht slechta cn*
kele gezfehten van het aandachtfg gehoor, de
rest van 't auditorium bleef in schemering
wcggedoezeld.
Ja waarachtig! daar was lets Rembrandtieks
in zei hij zich op z'n knie slaande, pre*
cies zoosls wljlen zijn vader dit kon doen, En
dan ging hij voort dat oergezellige
zoo knus als die vrouwtjcs daar zaten met
haar achilderachtlge gouden hoofdtooi, alien
Uverlg met de breikous bezig, terwijl de man*
nen zwaar dampend uit hun Gouwenaars de
heele vergadering in blauwe nevelen hulden,
waaruit af en toe de stevige gestalte van de
waarin opdook om met den blinkenden ketel
de chocoladekoppen opnicuw te vullen.
'n Oud*Hoilandsch binnenhuis, een David
Bles waardig.
Dan, als het hoofdgerecht is opgediend,
krijgt de vreemde mijnheer na afloop van zijn
lezing ook z'n lange pijp, waar alvast 'n merk
op gezet is voor't volgend jaar, en bekomt hij
aan de stamtafel de eereplaats, en volgt de
kleine bijdragen van wie straks luisterden, en
hij geniet mee van de slemp, besloten met wat
hartigers. Neen maar zoo iets heeft men niet
in de groote steden. Ook het logics nietl Dat
torenhooge pronkbed, die kreuklooze witte
gordijnen voor de diepdonkere bedstce met
groen beschot en lavecrcnde bedkwast.
Een reizend mcnsch durft zich bijna niet
op zulk een smet'loos leger uit te strek*
ken. Dat prachtlogies werd slechts over*
troffen door het weelderige ontbijt. Die over*
vloed- aan de ontbijttafel waar de Noord»Hol«
landsche logcmcnten vcrmaard door zijn, waar
Amerikanen, Engclschen, Franschcn over roe*
men, maar dat men in zoo'n afgulcgcn hockje
niet verwacht.
Dus alles was excellent, zei ik. Ja wcet ge
wat het is sprak de jonge lettcrkundige
ik voelde me daar onder die eenvoudige lieden
zoo echt 6in met de ziel vsn mijn volk.
Ileusch, mecnt ge dst?
Meent ge werkelijk de ziel van Je volk te
benaderen op een Nutsavond bij 'n kopje
slemp en de breikous, in den nevel van rook
uit goudsche pijpen?
Neen beste vriend, nu wilde ik toch dat Je
niet zoo gauw tevrfcden waart, want jou volk,
ons volk, is niet slleen veelzljdig maar ook
veelziellg.
Het zal wel waar zijn dat ge op die toren*
hooge statlekoeti met detsneeuwwittc donzen
peluws hebt gcdroomd van je engclrcinc yolks*
ziel, maar wat Je daar ontdekte op die sprcck*
beurt, was maar 'n zcer kalme, genocgclijke en
gcmoedelijke Nutaavondziel!
Bezie het volk uit het land van wind en wa*
ter van alle zijden.
Kom hier ter wedren! Daar ziet ge Witte*
vcen, Ockhorst, Hagen, cn hoe zij verder hee*
ten, sie centuurs van den nicuwen tijd „6dn met
hun ros". Dan vllcgt er 'n afschaduwing van
de stoere onverwrikbare volksziel all een
wervelwind u voorbij.
Kom hier met marktdag! Hoor dst loven en
biedent Zie dc gouden stroom uit het hart der
Waag zich vertakken te water en te land en ge
krijgt een impreasie van eene encrgicke han*
dclsvolksziel.
Ga ter veemarkt! Zie de drijvers met de
blauwe kielen, de strooklompen, de knoestige
stok aan leeren riemen, let op die koppen, waar
wind en weer in groeven en wrocjiten. Ziet
hoe ze het stomme vee regeeren dat altijd ave*
rechts gaat en ge hebt een beeld van de
krachtige, hsrde oud«Hollandsche volksziel.
Vergeet vooral niet naar ons strand te gaan
als het noodweer is, als de reddingboot ter ze*
getocht of ondergsng uittrekt. Aanschouw
dat worstelen met de elementen, die strijd om
de offers aan de zee te ontwringen, die rustige
zegepraal als het gelukt en ge hebt iets van
volksheldenziel gezien.
En bovenal, let op de pioniers voor in*
dustrie, voor nijverheid en kunst. Zij die nicu*
we wellen dosn ontspringen voor welvaart, die
leiden op nieuwe bsnen. Daar is het rijk van de
ontwikkelde volksziel. Hoor dan naar den lui*
den hartslag der organisatie en den nog luide*
ren kreet van elk om individueele vrijheid.
Geen olie die deze woelige wateren stilt.
Hier is de nieuwe volksziel in arbeid.
Ncem alio fijne schakeeringen in alles en al*
len waar enweest dan iin met de ziel van
Uw volk.
A- C BOL—PENDS.
4 November 1W6.
